Duurzame landbouw – Gezond voedsel - Vitaal platteland
Vergroening en verduurzamen landbouw Wim Dijkman Dronten, 2-12 2014
1
Agenda • Groen Ondernemen • Gemeenschappelijk Landbouwbeleid • Maatregelen • POP en water • Conclusies
Groen ondernemen
Groen Ondernemerschap
Drijfveren en stimulans Natuur e n landschap Regionaal -‐ cultureel Economisch
• Motieven (intrinsiek) • Externe prikkels Meeste kans • Geïntegreerd - samenwerking • Afhankelijk van teelt en gebied
Vergroening GLB pijler 1
GLB 2014 -2020: Pijler 1
• Directe betalingen • Basispremie • Vergroening – Permanent grasland (< 5% daling) – Rotatie 1:3 – EFA
Vergroening GLB pijler 2 Landbouw, natuur, landschap, energie, water, klimaat, bodem
• Gerichte betalingen • Nationale cofinanciering • Investeringen en beheer • Agrarisch verbonden • W.o. Agrarisch NatuurBeheer
Thema’s GLB pijler 2 Landbouw, natuur, landschap, energie, water, klimaat, bodem
•
Innovatie, verduurzaming en concurrentiekracht (19 mln)
•
Jonge boeren (2.5 mln)
•
Natuur en Landschap (43 mln)
•
Waterkwaliteit (12.5 mln)
•
LEADER (5 mln)
Foqus Planet (RFC) Landbouw, natuur, landschap, energie, water, klimaat, bodem
• Koe leeftijd (4,8 – 6,8 jr) • IBR en BVD • Celgetal • Energie (kJ/kg melk) • Natuur & Landschap
Veldleeuwerik Tien duurzaamheidscriteria •
Productwaarde
•
Bodemvruchtbaarheid
•
Bodemverlies
•
Voedingsstoffen
•
Gewasbescherming
•
Water
•
Energie
•
Biodiversiteit
•
Menselijk kapitaal
•
Lokale Economie
Water in POP BOOT lijst •
Irrigatie
•
Gewasbescherming
•
Mest opslag en verwerking
•
Precisie bemesting
•
Nutriënten (her)gebruik
•
Bodemverbetering
•
Hydrologie (stuwen e.d.)
•
Zuiveringssystemen
•
Erf verbetering
•
DSS en bedrijfswaterplannen
Strategie
•
Veel pilots en experimenten
•
Koploper -> Peloton
•
Ondernemers motiveren
•
Bodem & Water
Verhogen van organisch stof gehalte
Doel/resultaat: Water langer vasthouden in het stroomgebied
Effecten •
Hogere productie
•
Structureel meer water bergen
•
Bodem weerbaarder voor ziekten en plagen
•
Minder wegzijging uit natuurgebieden (indien van toepassing)
•
Minder emissie van stoffen naar oppervlaktewater
•
Meer bodemdiversiteit
Uitvoering •
Verandering bouwplan -> luzerne, granen, e.d.
•
Verandering verkaveling
•
Niet kerende grondbewerking
•
Opbrengen van compost of maaisel inploegen
•
Vanggewassen (EFA, 1e pijler)
Waar •
Akkerbouwgebieden
•
Op plateau van Drenthe
•
Permanente maislanden
Regelbare stuw
Doel: Water vasthouden op de flanken van het beekdal Resultaat • •
Regenwater wordt minder snel afgevoerd; Sloten langer watervoerend
•
Meer water in profiel
Effect •
Meer regenwater gebruikt
•
Vernatting percelen (regelbaar)
•
Verhoogde opbrengsten
•
Minder wegzijging uit natuurgebieden
Uitvoering: •
Rendeert best bij geringe maaiveldhelling
•
Sloot voldoende diep
Alternatieven
•
Peilopzet van 50 cm mogelijk
•
Slootafstand: hoe kleiner, hoe effectiever (< 400 mt)
• •
•
Stuw wordt bediend door boeren in overleg met waterschap;
Peilgestuurde drainage Verondiepen van sloten
Akkerranden
Doel/resultaat: Biodiversiteit / plaagonderdrukking Effect •
# bespuitingen vermindert ->
•
Verlaagd middelen gebruik + kosten
•
Minder emissie van stoffen -> oppervlakte water
•
Beleving
Financiering •
EFA + pijler 2 (ANB)
Uitvoering: •
Stimuleren via een openbare aanbesteding met punten systeem;
•
Openstellen beheerkosten essentieel
Informatie
Natuurvriendelijke oevers
Doel/resultaat: Waterberging, biodiversiteit
Effect
Inrichting en beheer •
Schuin talud (minimaal 1:3), 5 meter breed
•
Afrastering indien nodig
•
Jaarlijks gefaseerd maaien (juli en september)
•
Maaisel afvoeren
•
Gefaseerd baggeren (evt. pomp)
•
Bij ws gangen: boer onderhoud aanbieden
•
Verbindend voor natuur
•
Tegengaan van emissie van stoffen
•
Beleving
Financiering •
Eigendom waterschap: beheerkosten opnemen in pijler 2, ANB;
•
Eigendom boer: opbrengstderving + Beheer opnemen in pijler 2, ANB
POP en water
•
Kennis en demonstratie
•
Agrarisch Natuurbeheer
•
Investeringen (niet productief)
•
Campagne achtig werken
•
Achterblijven belonen????
Conclusie
•
Duurzaam ondernemen is IN
•
Ondernemersmotief zoeken
•
Bodem en Water
•
GLB is hulpmiddel
•
Subsidies strategisch inzetten
•
Van weinig naar veel?
•
Van veel naar weinig?
