VERDIEP JE IN OPVOEDING, ONDERWIJS EN TALENTONTWIKKELING MASTER PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN

VERDIEP JE IN OPVOEDING, ONDERWIJS EN TALENTONTWIKKELING MASTER PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN

JOUW PROGRAMMA IN EEN NOTENDOP De master Pedagogische wetenschappen duurt één jaar in voltijd of twee jaar in deeltijd. Al het onderwijs is Nederlandstalig en vindt overdag plaats. De master start in september en in februari. Heb je jouw masterdiploma op zak, dan ben je Master of Science in de Pedagogische wetenschappen.

KIES JOUW MASTERTRAJECT Binnen de master Pedagogische wetenschappen kies je voor een traject: Orthopedagogiek (Ortho­pedagogiek klinisch, Exceptional Learning, Jeugdbescherming), Onderwijspedagogiek of Opvoedingsfilosofie. Verderop in deze brochure lees je meer over de verschillende trajecten.

STAGE EN THESE Tijdens je masteropleiding volg je werkcolleges, schrijf je zelfstandig een masterthese en loop je een praktijkstage, bijvoorbeeld bij een jeugdinstelling, school of schoolbegeleidingsdienst. Je theoretische vakkennis gaat leven doordat je deze concreet toepast. Voor het eerst ben je zelfstandig bezig met je vak; daarbij word je wel intensief begeleid. Je studeert af op je stage en op een onderzoeksthese.

MOGELIJKHEDEN IN HET BUITENLAND Tijdens je master kun je naar het buitenland. Pedagogische wetenschappen heeft een aantal vaste stageplaatsen in onder meer Zuid-Afrika, Turkije en Suriname.

BETERE OPVOEDING, BETER ONDERWIJS: BETERE MAATSCHAPPIJ Pedagogische wetenschappen gaat over opvoeden, ontplooiing en onderwijs. Je houdt je bezig met kinderen en jongeren, hun achtergronden en drijfveren. Met de ontwikkeling van hun cognitief, sociaal en emotioneel functioneren. Ook kijk je naar de rol van het brein, naar lichamelijke processen en naar de sociaal-culturele context waarbinnen kinderen en jongeren opgroeien. In Pedagogische wetenschappen draait het om breed wetenschappelijk inzicht én om praktische vaardigheden. Want pedagogiek vraagt om denken én doen.

Als pedagoog denk je na over en draag je bij aan voorwaarden waarbinnen een kind of jongere zich optimaal kan ontwikkelen. Potenties en beperkingen van kinderen breng je in kaart. Zo ondersteun je ouders, docenten en professionals in hun pedagogische en docerende aanpak.

Het vakgebied van de pedagogische wetenschappen heeft een grote maatschappelijke betekenis. Pedagogische vraagstukken raken persoonlijke levens en zijn bepalend voor de toekomst van nieuwe generaties burgers. Pedagogiek is van groot belang voor een optimale ontplooiing van kinderen, jongeren en jongvolwassenen. Binnen de pedagogiek kijk je niet alleen naar de lichamelijke, sociale en mentale ontwikkeling van een kind, maar ook naar de ontwikkeling thuis en op school.

Tijdens de master Pedagogische wetenschappen ga je de diepte in. Je benadert opvoeding en onderwijs vanuit verschillende wetenschappelijke theorieën. Je kijkt kritisch naar methoden die in de praktijk worden toegepast. Als pedagoog kun je in vele domeinen werkzaam zijn: domeinen die te maken hebben met onderwijs, jeugdbeleid, preventie of onderzoek. Om orthopedagoog te worden, ontwikkel je praktische, professionele en academische vaardigheden. Daarmee kun je in de hulpverleningspraktijk gaan werken met opvoeders en kinderen.

PEDAGOGIEK BRENGT DISCIPLINES SAMEN Opvoedings-, onderwijs- en leerprocessen – of ze nu normaal of afwijkend verlopen – zijn de kern van pedagogiek. Ze worden nog interessanter als we ze in verband brengen met processen in het brein en het lichaam. Het kind dat zich onderscheidt van volwassenen staat centraal. We kijken naar zijn individuele ontwikkeling en naar zijn relatie met de samenleving en het gezin. Daarbij geloven we in een inter­disciplinaire benadering. Je leert dus hoe je als pedagoog kennis en inzichten uit de psychologie, filosofie, psychiatrie en geneeskunde kunt gebruiken.

DE PLEK VOOR BREIN EN LEREN Om talenten te ontdekken en te bekijken welk onderwijs past bij welk kind, hebben we kennis nodig van zijn brein en van de omgeving. Als VU-student Pedagogische wetenschappen heb je op dit gebied een groot voordeel in vergelijking met pedagogiek­studenten van andere universiteiten. De VU heeft namelijk de unieke aanwezigheid van het Centrum Brein en Leren Amsterdam. Hier werken neuropsychologen en pedagogen die weten welke hersenprocessen gaande zijn bij de ontwikkeling van een kind. Via hun onderzoek leggen ze de link met de onderwijspraktijk

BRUG NAAR DE PRAKTIJK Pedagogiek aan de VU werkt intensief samen met de praktijk van opvoeding, onderwijs, jeugd- en gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg en jeugdbescherming. Dat biedt studenten veel extra kansen. De VU biedt je een studieroute waarmee je een NIP-/NVO-diagnostiekaantekening kunt verwerven. Hiermee voldoe je aan de toelatingseisen voor geregistreerd orthopedagoog, schoolpsycholoog of gezondheids­psycholoog. Er is een grote keus aan stagemogelijkheden. Via onderzoeksprojecten kom je op verschillende praktijkplekken. En je krijgt college van docenten die direct kunnen laten zien hoe theorie en praktijk met elkaar verbonden zijn.

ONDERZOEKSGEBIEDEN GEHECHTHEID Na negen maanden zwangerschap wordt niet alleen een kind geboren, maar ook een vader en een moeder. Hoe raken ouders en kinderen op elkaar ingespeeld? Wat als een ouder psychische problemen heeft, of het kind een lichamelijke of verstandelijke beperking?

VERSCHILLEN OP SCHOOL De multiculturele samenleving in Nederland heeft gevolgen voor het onderwijs. Wat betekent het om verschillende culturen en religies op één school te hebben? Hoe breng je leerlingen verdraagzaamheid bij? En hoe voorkom je ‘etnische eilandjes’ binnen scholen?

ONTWIKKELING EN HET BREIN De werking van het menselijk brein geeft inzicht in de manier waarop cognitieve, mentale en sociale vaardigheden kunnen worden ontwikkeld. Hoe zorg je ervoor dat de talenten van een kind optimaal tot ontplooiing komen? Wat is er nodig om zelfevaluatie en sociale cognities te laten ontwikkelen? En hoe stimuleer je lezen, rekenen, wetenschappelijke interesse en nieuwsgierigheid?

TRAUMA: DE CONSEQUENTIES VOOR KINDEREN Soms zijn gezinnen voor kinderen een onveilige plek. Kinderen kunnen geconfronteerd worden met geweld tussen hun ouders, of slachtoffer van mishandeling zijn. Kan dit worden voorkomen? Wat zijn de gevolgen voor de geestelijke gezondheid van een kind, en hoe kan een kind geholpen worden?

ONDERWIJS OF OPVOEDING: VERDIEP JE IN JOUW RICHTING Bij de VU kies je zelf je richting. Je ontwikkelt je tot orthopedagoog, tot onderwijspedagoog of tot pedagoog gericht op onderzoek, advies of beleid. De ortho­pedagogiektrajecten bevatten meestal een praktijkstage bij een instelling. Ook geven ze je de mogelijkheid een diagnostiekaantekening te verwerven en jezelf klaar te stomen voor een vervolgopleiding tot erkend orthopedagoog of psycholoog (mede op basis van de vooropleiding).

ORTHOPEDAGOGIEK: RICHTING KLINISCH Orthopedagogiek gaat over opvoedingsproblemen. Soms lopen opvoeders en kinderen met elkaar vast. Dat kan komen door omstandigheden die de opvoeding moeilijk maken. Het kan ook komen doordat opvoeders niet weten hoe ze moeten opvoeden, of overbelast zijn. Soms moet de opvoeding worden overgenomen, bijvoorbeeld in een pleeggezin of inrichting. Orthopedagogen zijn wetenschappelijk gevormde beroepsbeoefenaren in de praktijk van hulpverlening en zorg. Als orthopedagoog vergaar je niet alleen weten­schappelijke kennis over opvoedingsprocessen en opvoedingsproblemen; je leert ook hoe je deze kennis verantwoord toepast en overbrengt op opvoeders, leerkrachten en andere professionals. Je werkt met de beste, bewezen effectieve methoden voor diagnostiek en behandeling.

ORTHOPEDAGOGIEK: RICHTING JEUGDBESCHERMING Binnen de jeugdbescherming is grote behoefte aan goed opgeleide mensen die het gat kunnen opvullen tussen werkvloer en management. Deze variant van Orthopedagogiek is specifiek gericht op effectieve hulp en ondersteuning in de jeugdbescherming en het ontwikkelen en evalueren van effectieve werkvormen daarvoor. Als je dit master­traject hebt gevolgd, behoor je tot de top binnen dit vakgebied. Je krijgt les van vooraanstaande hoogleraren. Zij houden zich sinds lange tijd bezig met jeugdbescherming in het internationale veld. De opleiding brengt jou direct in contact met hoog aangeschreven deskundigen binnen dit veld. Je kunt dit traject doen in een eenjarige variant met een reguliere stage binnen de jeugdbescherming, of in een deeltijdvariant (twee jaar) als je een opleidingsplaats weet te verwerven bij een instelling voor jeugdbescherming.

ORTHOPEDAGOGIEK: RICHTING EXCEPTIONAL LEARNING Deze variant richt zich vanuit een multidimensionele en multidisciplinaire invalshoek op het leren van zowel getalenteerde kinderen als kinderen of jeugdigen met een leerprobleem. Denk aan specifieke leerproblemen (bijvoorbeeld dyslexie) of aandachts-problemen (AHDH, autisme en andere stoornissen). Je richt je op verschillende praktijkvelden, van opvoeding tot normaal en speciaal onderwijs. Je kijkt naar de biologische, (neuro)psychologische en sociale processen die in onderlinge interactie het gedrag bepalen. Een fundamentele gedachte is dat ‘de langzaam groeiende boom altijd nog de hoogste boom kan worden’. Ben je afgestudeerd in deze richting, dan kun je bijvoorbeeld gaan werken bij onderwijsinstellingen, pedagogische centra of een universiteit.

MASTERTRAJECT ONDERWIJSPEDAGOGIEK

MASTERTRAJECT OPVOEDINGSFILOSOFIE

In het traject Onderwijspedagogiek leer je creatief en analytisch naar onderwijs te kijken. Je leert hoe je concreet bijdraagt aan onderwijsvernieuwing: je kunt straks onderwijs kritisch analyseren, ontwerpen, beoordelen, adviseren en ondersteunen. Je volgt vakken als Ontwikkeling, onderwijzen en leren van leerlingen, Onderwijs en sociaal-culturele verschillen tussen leerlingen en Onderzoek naar onderwijs en opvoeding; vernieuwing en legitimering. Ervaring in de onderwijskundige praktijk doe je op tijdens je stage bij bijvoorbeeld een schooladvies- en begeleidingsdienst, een landelijk pedagogisch centrum, een instituut voor leerplanontwikkeling, een lerarenopleiding, een gemeentelijk onderwijsbureau of het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Veel maatschappelijke vragen op het gebied van opvoeding en onderwijs vereisen dat ze filosofisch worden doordacht en onderzocht. In het mastertraject Opvoedingsfilosofie kijk je naar actuele opvoedings- en onderwijsthema’s vanuit een ethisch perspectief. Denk aan de rol van idealen in opvoeding en onderwijs, morele aspecten van seksuele opvoeding en levensbeschouwelijke vorming op scholen. Je volgt vakken als Morele en levensbeschouwelijke opvoeding, Onderwijs en sociaal-culturele verschillen tussen leerlingen en Onderzoek naar onderwijs en opvoeding; vernieuwing en legitimering. Er is aandacht voor het analyseren van centrale begrippen, procedures van ethische reflectie, wetenschapsfilosofische kwesties, en voor het verhelderen van levensbeschouwelijke vooronderstellingen. Zijn jongeren wel zo grenzeloos als volwassenen denken, of hebben ze andere idealen? Kan morele opvoeding jeugdcriminaliteit en religieus fanatisme voorkomen? En ‘bijzonder onderwijs’: is dat nog wel van deze tijd?

Onderwijspedagogiek aan de VU onderscheidt zich van andere opleidingen door de nadruk op pedagogische vragen naar ‘goed’ onderwijs, en wat dat betekent voor leerlingen. Ben je aan de VU afgestudeerd als onderwijspedagoog, dan kun je met wetenschappelijk onderbouwde argumentaties bijdragen aan onderwijsvernieuwing. Je kunt onder meer gaan werken als onderzoeker, ontwikkelaar, adviseur, begeleider of als manager op het terrein van onderwijs. Als VU-alumnus ben je bovendien extra gekwalificeerd voor begeleiding, ontwikkeling en nascholing in het Ontwikkelingsgericht Onderwijs (OGO).

Tijdens je stage doe je mee aan een lopend onderzoek, of doe je zelf onderzoek naar levensbeschouwelijke of morele opvoeding. Dit kun je binnen of buiten de VU doen. In de masterthese kun je het onderwerp van je stage verder uitdiepen. Door je studie ben je goed in staat om bijvoorbeeld als onderzoeker of beleidsmedewerker voor de (lokale) overheid te werken.

NIEUW: RESEARCH MASTER CLINICAL AND DEVELOPMENTAL PSYCHOPATHOLOGY Vanaf september 2011 biedt de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek een nieuwe onderzoeksmaster aan: Clinical and Developmental Psychopathology. Deze master is onderdeel van de William James Graduate School. Aan de orde komen vragen als: waarom ontwikkelen kinderen en volwassen mentale afwijkingen? Welke processen leiden tot problemen in de geestelijke gezondheid? En is het mogelijk in dergelijke processen in te grijpen of deze te voorkomen?

Meer weten? Kijk dan op www.williamjames.nl

Jessa Wegman, MASTERSTUDENT RICHTING Opvoedingsfilosofie

KRISTEL DE WIT, MASTERSTUDENT RICHTING ORTHOPEDAGOGIEK

“Ik volg het mastertraject Opvoedingsfilosofie, omdat pedagogische thema’s grondige aandacht verdienen. Er worden vaak te snel beleids­ beslissingen genomen, waarbij goede analyse en reflectie in de knel komen. Ik wil bijdragen aan een verandering daarvan. De master leert je kritisch te kijken naar onderzoek en voor­ onderstellingen van opvattingen. Door het klein­schalige karakter is er veel ruimte voor eigen invulling, wordt er persoonlijke begeleiding geboden en heb je veel contact met mede­ studenten. “

“Tijdens mijn master heb ik stage gelopen binnen het speciaal onderwijs. Ik mocht zowel een kijkje nemen in het onderwijs als bij een hulpverleningsinstantie. Voor mijn keuzevak binnen de master heb ik gekozen voor een vak dat meer op gezinsniveau gericht is. Dat is het mooie van het traject Klinische orthopedagogiek: ik heb van allerlei disciplines iets meegekregen. Daardoor krijg je de mogelijkheid nog in alle vakgebieden terecht te komen. Op een gegeven moment weet je wat je het meest aanspreekt en waar je talenten liggen.”

CHARLOTTE TOE LAER, MASTERSTUDENT RICHTING ONDERWIJSPEDAGOGIEK “Ik heb voor de VU gekozen omdat hier de studies Onderwijskunde en Pedagogiek worden gecombineerd. Ik volg nu de specialisatie Onderwijspedagogiek. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik niet met het kind zelf, maar met de omgeving wil werken. In deze richting kijk je naar de situatie in de klas, op scholen en hoe je deze situaties kunt optimaliseren.”

VERBREED JOUW KIJK DOOR STAGE TE LOPEN IN HET BUITENLAND Tijdens je master kun je naar het buitenland. Pedagogische wetenschappen heeft een aantal vaste stageplaatsen in onder meer Zuid-Afrika, Turkije en Suriname. Ook zijn er mogelijkheden om stage te lopen in Noord-Amerika en op diverse Europese universiteiten.

VERDER KIJKEN

Pedagogen zijn gewend om vanuit verschillende academische disciplines te denken. Daarom zijn ze gewild voor hogere beleids- of kaderfuncties of voor praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek, voornamelijk bij instanties die zich bezighouden met opvoeding en onderwijs. Hierbij kun je denken aan jeugdzorgorganisaties, schoolbegeleidingsdiensten, landelijke onderzoeksinstituten en pedagogische centra. Maar ook aan de overheid, van lokaal tot landelijk niveau.

TOELATINGSEISEN Met een bachelordiploma Pedagogische wetenschappen van de VU of van een andere universiteit kun je direct instromen in de master Pedagogische wetenschappen. Met een bachelor Psychologie kun je ook instromen zonder veel extra vakken te volgen, zeker als je vakken hebt gevolgd op het gebied van diagnostiek en psychopathologie.

Heb je een universitair diploma van een aan de pedagogiek verwante universitaire opleiding, dan gaat de examencommissie na of je voldoende kennis en vaardigheden hebt opgedaan om aan de master Pedagogische wetenschappen te kunnen beginnen.

PREMASTERCLASS Kom je van het hbo en heb je een relevante vooropleiding (denk aan pabo, SPH, MWD), dan kom je in aanmerking voor de premasterclass. Dit is een voorbereidend jaar op de master. De premaster start in september.

ELSIE VAN BEEK, MASTERSTUDENT RICHTING ORTHOPEDAGOGIEK “Aan de VU kan ik mijn interesses combineren: in gedragswetenschap, opvoeding, ‘leren’ en zowel sociale als biologische aspecten van talentontwikkeling. Ik volg nu de specialisatie Exceptional Learning, omdat ik geïnteresseerd ben in kinderen, hun vaardigheden en beleving. Ik wil straks graag werken in de onderwijsinnovatie. Zo kan ik eraan bijdragen dat scholieren meer mogelijkheden krijgen om zich te ontplooien.”

MEER WETEN? www.psy.vu.nl/masterpedagogiek • Details over de opleiding • Informatie over aanmelding en toelatingseisen • Beroepsmogelijkheden

CONTACTGEGEVENS Vrije Universiteit Amsterdam Faculteit der Psychologie en Pedagogiek Van der Boechorststraat 1 1081 BT Amsterdam T (020) 598 8897 E [email protected]

www.vu.nl/opleidingen Voor algemene informatie over studeren aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

BEZOEK DE MASTERDAG IN MAART! © Dienst Marketing & Communicatie VU 21380_feb2011 Foto: M&C. Omslag: HH; Sabine Joosten Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.