Mentaal Mentaal M A G A Z I N E VA N G G Z N O O R D - E N M I D D E N - L I M B U R G
Jaargang 4 | Nummer 8 | augustus 2008
v.l.n.r. Paul Hortulanus, Ans Swillens, Franca van den Munckhof en Anita Boom, voorlichters Informatiecentrum
Verder in dit nummer:
Drie wettelijk erkende BIG-specialismen binnen GGZ NML! GGZ NML maakt professionele promotiefilms voor werknemer van de toekomst.
Mentaal Mentaal | jaargang 4 | Nummer 8 | augustus 2008
INHOUD “Vragen of klachten, waar kan ik terecht?”
Werkplek Nieuwsberichten Reportage
8
OnGegrond Zorg voor het verzorgingsgebied Cursus ‘GEEN PANIEK’ Frans Wilms Het kader
14 “Who has ceased to read, has ceased to live”
19
26 “Jullie zijn baas over het hemelse, ik over het aardse”
29
De vernieuwing Scholieren.tv Samenwerkingsovereenkomst Getuigschriften Maike Hoessels Samenwerken De ontmoeting
4 5 6 8 10 12 13 14 16 17 18 19 20 21
Kolummerkasie Personeelsvereniging
22 Servaashof: parkeren 23 Servaashof: sporthal 24 Servaashof: voortgang 25 Cobi en Harrie 26 Uitnodiging Ley Peeters 27 Agenda IGG 28 Boekbespreking Bibliotheek Personalia Beeldspraak IGG
29 30 31 36
Van de redactie Mentaal gaat in zomerslaap in de maand augustus; de redactie gaat een aantal weken met vakantie. Daarna zal zij uitgerust weer aan de slag gaan met Mentaal die eind september weer verschijnt. De inhoud van Mentaal zal dan nog meer afgestemd zijn op de lezers van binnen en buiten GGZ Noord- en Midden-Limburg. Een aantal rubrieken, met informatie die specifiek gericht is op de interne medewerkers, zal niet meer terugkeren in Mentaal. Deze zullen maandelijks worden gepubliceerd op intranet. Het gaat om de rubrieken van de Ondernemingsraad, bibliotheek, personeelsvereniging en vakgroep verpleging. Zo ook zullen de in- en uitdiensttredingen, berichten over de werkplek en de overzichten van dienstjubilea naar intranet verschuiven. Interviews met medewerkers die 25 of 40 jaar in dienst zijn van GGZ NML blijven – zoals u van ons gewend bent – een vast onderdeel van de Mentaal. Maar dan in een ander jasje gegoten. Nu nog in dit zomernummer de verhalen van zes (!) medewerkers die al meer dan 40 jaar – sommigen zelfs 45 jaar - in dienst zijn van GGZ NML. Nieuwsberichten kunt u teruglezen in Mentaal, op intranet of op onze website www.ggznml.nl. Om u in de vakantiestemming te brengen, hebben we op pagina 2 een leuke, zomerse cartoon opgenomen. En achterin een fotocollage van het zomerfeest 2008. De redactie wenst u een zonnige zomer en veel leesplezier. Tot ziens in september!
COLOFON Mentaal is het magazine van GGZ Noord- en Midden-Limburg voor (oud)medewerkers, vrijwilligers en externe relaties en verschijnt elke laatste vrijdag van de maand. Uitgave: Bureau Communicatie GGZ NML. Hoofdredactie: Eleän Mulder (Bureau Communicatie), Eindredactie: Eleän Mulder (Bureau Communicatie), Sabine Nicolasen (Bureau Communicatie) Redactie: Fun Sijbers (Bureau Communicatie), Ans Swillens (Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid), Karin Tummers (Paschalis), Diana Wong Si Kwie (RCG Venray). Vormgeving: MarksMarks Venlo. Reproductie: Grafisch centrum Facilitair Bedrijf GGZ NML. Fotografie: Jos Faessen GGZ NML, Hans van der Beele Sevenum, Bureau Communicatie GGZ NML. Oplage: 2450 ex. Redactieadres: GGZ Noord- en Midden-Limburg, Bureau Communicatie, E. Mulder-Verleg, Postbus 5, 5800 AA Venray, (0478) 52 71 86,
[email protected]. Deadline kopij oktoberbernummer: 12 september 2008, foto’s gescheiden van tekst - dus als apart jpg-bestand - aanleveren. Voor meer info zie www. ggznml.nl of het intranet. Indien u besluit uw abonnement te beëindigen, kunt u dit kenbaar maken via
[email protected] of schriftelijk via het redactieadres.
BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS Arbodienst Achmea Arbo: 0475-399899, Lisette de Bruijn, bedrijfsarts:
[email protected], Louis Thissen, bedrijfsarts:
[email protected], GGZ Noord- en Midden-Limburg algemeen: 0478-527527, Personeelsvertrouwenspersoon: Marjon Vinken, 0475-399899,
[email protected], Klachtencommissie individuele medewerkers: 0478-527597,
[email protected], Commissie sociale begeleiding: 0478-527597,
[email protected], Arbo-coördinator: 0478-7631,
[email protected], Ondernemingsraad: 0478-527245, Ziek- en herstelmelding: 0478-527161
Mentaal | 3
werkplek Pieter Vermeulen 40 jaar in dienst Op 1 juli jl. was Pieter 40 jaar in dienst van GGZ NML. Voorwaar een prestatie. Al die tijd is hij hier werkzaam geweest als leerling, verpleegkundige ( m.n. op pav. L! ) en enige tijd in een leidinggevende functie op het toenmalige Camillushuis en Kerkdijklaan 4. Deze periode werd slechts onderbroken door zijn militaire dienstplicht in 1973. Op dit moment is hij met veel plezier werkzaam binnen de divisie LCZ en wel op Kliniek Intensief 2, unit B.
In al die jaren heeft hij veel ontwikkelingen aan zich voorbij zien trekken. Ontwikkelingen en nieuwe omstandigheden waarin hij, m.n. op afdelingsniveau, zijn specifiek aandeel had en nog heeft. Soms een kritische noot, maar altijd constructief. Hij is zich altijd aan het blijven ontwikkelen om in deze veranderende tijd toch bij te blijven. De laatste cursussen die hij in 2007 heeft gevolgd was de cursus Evidence Based Mental Health voor verpleegkundigen en de cursus Cognitieve Gedragstherapie.
We kennen Pieter als een man van weinig woorden, maar vooral van daden. Praktisch, veelzijdig, nuchter en loyaal ingesteld, niet te moeilijk doen en vooral datgene doen wat je afspreekt. Daarom bij zijn collega’s geliefd, ook vanwege zijn ruime deskundige ervaring in het werken met de doelgroep langdurig zorgafhankelijke cliënten en deze ervaring kan hij ook goed overbrengen. Hij treedt niet graag op de voorgrond en is vooral achter de schermen, onbewust, toch een kartrekker.
Als oud prins van de Piërotten, de carnavalsvereniging van het voormalige VvGI, houdt hij wel van een feestje en is dan ook altijd vol overgave present bij afdelingsfeestjes, zomerfeest en nieuwjaarsreceptie. Daarbij is hij ook nog sportief : heeft een actieve voetbalcarrière, als “diepe spits”, achter de rug bij de SVCB-veteranen en voetbalt nu nog met zijn voormalige teamgenoten elke maandagavond in de zaal.
Pieter nodigt collega’s uit om hem te komen feliciteren op 11 september a.s. vanaf 15.30 – 17.30 uur, in het Atrium van Intensief 2, D’n Herk 4. U bent van harte welkom! Mede namens collega’s van Intensief 2, Thies Kleeven, Manager Zorg Intensief 2
Pieter proficiat!
Harry Goemans neemt afscheid na 45 jaar dienstverbanD Harry Goemans, verpleegkundige, neemt na 45 jaar afscheid van ons instituut om gebruik te maken van de OBU-regeling.
Mentaal | 4
Harry kwam 1 augustus 1963 in dienst van het toenmalige St. Servatius, nadat hij juist daarvoor zijn ULO-diploma had behaald. Hij heeft diverse functies binnen verschillende afdelingen bekleed. In 1998 streek Harry neer binnen de Korsakovkliniek. Hij werkte daar als verpleegkundige en soms gedeeltelijk als CODO-functionaris, maar steeds als waarnemer voor de CODO. Zo onderhield hij zijn contact met de rest van het instituut.
kennis. Als ‘oude rot’ in het vak heeft hij dan ook als een soort nestor binnen de Korsakovkliniek gefunctioneerd. Zijn jarenlange ervaringen als leidinggevende - hij werkte toen meestal zelfstandig - hebben hem nooit belemmerd zijn werk op het niveau van verpleegkundige binnen een groot team van de Korsakovkliniek naar ieders tevredenheid te verrichten. Harry toonde zich zeer loyaal. Hij was vooral met de groep cliënten bedreven die in het resocialisatieproces zaten. Hij onderhield contacten met externen die bij ons kwamen met een vraag om expertise. Deze vraag heeft hij altijd uiterst correct en deskundig kunnen beantwoorden.
In de 10 jaren dat Harry binnen de Korsakovkliniek werkte, hebben vele (beginnende) verpleegkundigen gebruik kunnen maken van zijn
We gaan in augustus afscheid nemen van een ervaren en kundig verpleegkundige. Dit zal een gemis zijn binnen de Korsakovkliniek.
Harry zal samen met zijn vrouw Louise zijn passie kamperen onder de Spaanse zon kunnen gaan uitbreiden. Harry wil het moment van vertrek, samen met zijn vrouw Louise, niet onopgemerkt voorbij laten gaan! U bent bij deze dan ook van harte uitgenodigd om aanwezig te zijn bij zijn afscheidreceptie op donderdag 28 augustus a.s. van 16.00 tot 17.30 uur in de “Witte Hoeve” Harry van Donzel
Mentaal
Op 26 juni 2008 vond er een bedrijfsconferentie van de managers en de Raad van Bestuur in conferentiehotel Willibrordhaege in Deurne plaats.Op uitnodiging van de Raad van Bestuur woonde de voorzitter van de ondernemingsraad de bedrijfsconferentie als toehoorder bij. Er stonden vier onderwerpen op de agenda. ’s Ochtends werd de kennismaking met de Raad van Bestuur en het managementteam van Mondriaan geëvalueerd. Ook werd de kadernota besproken. Unaniem waren we van oordeel dat de kennismaking met Mondriaan in een positieve sfeer is verlopen. Naar oordeel van de managers is vooral voor cliënten voordeel te behalen door samenwerking met Mondriaan op het gebied van verslavingszorg, kinder- en jeugdpsychiatrie en forensische psychiatrie. Wel is van belang dat er een ontwikkelplan voor de toekomstige samenwerking komt. Afgesproken is dat de voortgang van de strategische samenwerking regelmatig besproken wordt in het overleg tussen managers en Raad van Bestuur. Bij de bespreking van de kadernota is o.a. aandacht besteed aan de inhoudelijke bijdrage aan de beleidscyclus GGZ NML 2009 van de zijde van de Collectieve Cliëntenraad. De Collectieve Cliëntenraad komt met concrete adviezen en aanbevelingen met het verzoek deze op te nemen in de jaarplannen van de divisies. Tijdens de bedrijfsconferentie geven de managers aan in hun jaarplannen rekening te houden met de aanbevelingen van de Collectieve Cliëntenraad. De managers willen de speerpunten in de kadernota graag wat ambitieuzer en concreter uitwerken in gemakkelijk toegankelijk taalgebruik. Een neerslag van deze voornemens zullen we terugvinden in de jaarplannen van de divisies. ’s Middags is de begrotingsprocedure 2009 en de gerealiseerde productie tot nu toe bekend besproken. De voorliggende begrotingsprocedure 2009 is verder aangescherpt en wordt uitgevoerd onder de regie van de concerncontroller. Vervolgens is de achter-
John van Daal gepromoveerd John van Daal (psychotherapeut AK) is onlangs (mei 2008) bij de Radboud gepromoveerd. De titel van zijn proefschrift is ‘Variation of language, cognition and behavior in children with specific language impairment’.
Website voor en over verbeterprojecten in de GGZ Het Trimbos-Instituut (landelijk kennisinstituut voor geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke zorg) heeft een website ontwikkeld met informatie over het verbeteren van de zorg en hoe je die verbeteringen vervolgens vasthoudt. De informatie op de site is gebaseerd op de doorbraakprojecten schizofrenie, angststoornissen en dubbele diagnose. In een later stadium komt op de site ook informatie over de depressie- en bemoeizorg. Op de site leest u onder meer over het werven, selecteren en samenstellen van een verbeterteam; voorbeelden van verbeterdoelen; evidence based interventies; voorbeelden van indicatoren, meetinstrumenten en formats voor het opstellen van werk-en meetplan en voortgangsrapportage. Aangezien meten veel tijd kost is er een instrument ontwikkeld, de digitale monitor, waarmee verbeterteams kunnen meten of de verbeterdoelen daadwerkelijk worden gerealiseerd. Ook over de digitale monitor vindt u informatie op de website www.trimbos.nl/verbeterdezorg. (Bron: folder Trimbos-Instituut ‘een website voor en over verbeterprojecten in de GGZ’.).
Nieuws augustus 2008
BEDRIJFSCONFERENTIE 26 JUNI 2008
stand in de productie 2008 besproken. De door de managers genomen maatregelen om de achterstand in te lopen en om binnen de begrote kosten te blijven zijn kritisch doorgenomen. Het is duidelijk dat een aantal onderdelen van onze organisatie een uitzonderlijk zware opgave zal hebben aan het realiseren van de begrotingsafspraken. Managementteam Raad van Bestuur
Referaat Op woensdag 17 september 2008 vindt van 16.00 tot 17.30 uur in restaurant Le Tambourin, locatie Stationsweg, een referaat plaats door mw. Drs. P.A.M. Wingbermühle: ‘Alexithymie bij het syndroom van Noonan’.
Mentaal | 5
Door: Ans Swillens
Reportage Heeft u een folder over ECT?
Klantvriendelijk en betrouwbaar Vrijwel iedereen herkent het wel, na een bezoek aan het ziekenhuis kom je thuis en je denkt wat was de naam van het medicijn of de behandeling ook alweer? Waar vind ik meer informatie over mijn klachten en de behandelmogelijkheden? Heb ik eigenlijk wel wat te kiezen of beslist de arts? “Dit kan het begin zijn van ‘een zoektocht’ voor een cliënt naar informatie en voorlichting”, aldus Paul Hortulanus. Hij is een van de vier voorlichters die binnen het
Even voorstellen
Anita Boom, Paul Hortulanus, Franca van den Munckhof en Ans Swillens. Zij zijn als professionele voorlichters werkzaam bij het Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid (IGG) , onderdeel van de afdeling Preventie & Informatie. “Wij zijn er voor iedereen die vragen heeft of informatie wil over geestelijke gezondheid(szorg) in zijn algemeenheid en GGZ NML in het bijzonder. Enthousiasme, deskundigheid en voortdurend in ontwikkeling, dat typeert dit team”. Zo ervaart Anita Boom haar nieuwe functie sinds juni 2008.
trouwbare informatie nodig. Tijdens een recent onderzoek van het Trimbos-instituut naar zoek- en keuzestrategieën in de zorg onder cliënten van de GGz is gebleken dat persoonlijk contact en schriftelijke informatie verzamelen, waarbij uitleg gevraagd kan worden, vooral als prettig ervaren wordt. De folders en brochures die bij het IGG verkrijgbaar zijn, zijn geschreven in begrijpelijke taal en uitermate geschikt voor psycho-educatie doeleinden. Informatie of voorlichting: een recht of een plicht?
Informatiecentrum Geestelijke
Vroeger en nu
Gezondheid werkzaam is.
Het is nog niet zo lang geleden dat het gewoon was dat een arts een behandeling voorschreef zonder hierover in gesprek te gaan met de patiënt. Patiënten heten nu cliënten binnen de geestelijke gezondheidszorg; alleen al deze naamsverandering houdt een andere relatie tussen behandelaar en cliënt in. De cliënt is een zorgconsument en van hem of haar wordt dan ook steeds meer verwacht eigen keuzes te maken t.a.v. de gewenste zorg of begeleiding. Om deze keuzes te kunnen maken is er be-
Vragen of klachten, waar kan ik terecht?
Mentaal | 6
Daar staat het informatiecentrum Geestelijke gezondheid voor.
De Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst (WGBO, 1995) verplicht hulpverleners hun cliënten te informeren over de behandelmogelijkheden. De cliënt heeft dus recht op informatie. Het HKZ Keurmerk draagt er zorg voor dat een gecertificeerde instelling het werk zodanig organiseert, dat aan alle voorwaarden wordt voldaan om optimale zorg te kunnen leveren. Het perspectief van de cliënt is daarbij altijd het vertrekpunt. Zo is het geven van informatie en voorlichting aan cliënten geen vrijblijvend gebaar meer. Het is
Mentaal
vastgelegd, enerzijds in de wet en anderzijds door middel van HKZ omdat wij het als organisatie uiterst belangrijk vinden kwaliteit te leveren. Informatiecentrum
Een huisarts uit de regio stelt de vraag:“Ik heb tijdens mijn spreekuur een patiënt gezien met angstklachten. Welke behandelmogelijkheden heeft GGZ NML? Of zou een preventiecursus een optie kunnen zijn?” Wegwijs worden binnen alle mogelijkheden die de geestelijke gezondheidszorg biedt is niet altijd even gemakkelijk en het zoeken kost vaak veel (kostbare) tijd. “Wij hebben veel informatie direct beschikbaar voor u, maar gaan - indien nodig - ook graag op zoek naar het antwoord op uw vraag. U kunt ons zien als een VVV voor iedereen die op zoek is naar informatie die te maken heeft met geestelijke gezondheidszorg.
“Wij geven actieve voorlichting d.m.v. het organiseren van voorlichtings- en informatiebijeenkomsten, al dan niet in samenwerking met (keten)partners in de regio. Maandelijks zijn we te horen bij omroep Venray, waarbij we aandacht schenken aan onze activiteitenkalender, preventiecursussen toelichten en aandacht vragen voor GGz-thema’s. Het taboe op praten over psychische/psychiatrische problemen hopen wij op deze manier steeds meer te doorbreken.” “Ook is er samenwerking met en ondersteuning van cliëntenorganisaties en lotgenotencontactgroepen. Tevens fungeren wij als back-office t.a.v. GGz-informatie ten behoeve van het centraal loket voor burgers van Noord-Limburg in het kader van samenwerking tussen gemeenten, welzijnsinstellingen en GGZ.”
Contactgegevens:
Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid Stationsweg 46 5803 AC Venray Intern adres: D’n Herk 102 Tel: 0478-527066 E-mail:
[email protected] Internet: www.ggznml.nl Openingstijden: Maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur.
Stuurt u mij informatie over het behandelaanbod Verslavingszorg?
Behalve dat wij informatie verstrekken, willen wij ook graag goed op de hoogte zijn en blijven van het behandelaanbod van GGZ Noord-en Midden-Limburg zodat wij zorgvragers, verwijzers of anderen van informatie kunnen voorzien over ons productenaanbod. Dus heeft uw afdeling/divisie een nieuwe folder of (herzien)product, dan horen wij dat graag.’
Is er een cursus omgaan met angst of paniek?
Contact
Klantvriendelijk en betrouwbaar, daar staan wij voor!”, aldus Franca van den Munckhof. “Op de eerste plaats zijn wij er voor medewerkers en cliënten van GGZ Noord- en MiddenLimburg. Waarbij familieleden, naastbetrokkenen of mantelzorgers ook een belangrijke rol spelen. Externe hulpverleners, verwijzers, intermediairs, studenten en algemeen publiek vinden ook steeds meer de weg naar het Informatiecentrum. Een ontwikkeling die wij alleen maar toejuichen.”
Wilt u graag meer weten over de (behandel-)mogelijkheden binnen GGZ Noord-en Midden-limburg, het cursusaanbod van Preventie of bent u op zoek naar meer of andere informatie betreffende de GGz en/ of verslavingszorg? Neem dan gerust contact met ons op.”. “U kunt ons op verschillende manieren bereiken. Stel uw vraag telefonisch of per email, wij sturen u de gewenste informatie kosteloos toe. Natuurlijk kunt u ook - geheel vrijblijvend - het Informatiecentrum bezoeken. U bent van harte welkom!”
Mentaal | 7
Rubriek waarin uitspraken van de Klachtencommissie voor Cliënten worden toegelicht.
Door: Ad Burgmans1
ongegrond?
Klacht
De heer M heeft een klacht ingediend tegen het besluit hem gedwongen te ontslaan uit de woontraining met het gevolg dat hij zijn woning moet verlaten. Relevante feiten
M is een jongvolwassene van 21 jaar. Hij zit al een half jaar in een woontrainingsprogramma binnen het jongerencircuit van GGZ Noord- en Midden-Limburg. Begin juni heeft hij een schriftelijke aanzegging gekregen van de programmaleider/psychiater dat zijn woontraining beëindigd wordt en dat hij de woning moet verlaten. Als reden werd aangegeven dat M stelselmatig de huisregels overtreedt, spullen die niet zijn eigendom zijn, kapot maakt en dat zijn gedrag onverbeterlijk is. Pogingen om hem elders geplaatst te krijgen, zijn volgens de programmaleider mislukt, omdat M alle medewerking zou weigeren. Daardoor heeft GGZ NML feitelijk geen behandelaanbod meer en moet hij de woontraining verlaten. Verweer
M is het niet eens met het gedwongen ontslag. Hij zegt dat hij geprobeerd heeft zich zo goed mogelijk aan de gestelde voorwaarden te houden, d.w.z. regelmatig contact onderhouden met de begeleiding, de woning netjes houden en geen spullen vernielen. Maar vanwege zijn psychische gesteldheid lukt dat niet altijd. Het is moeilijk voor hem een goed contact met de begeleiding te onderhouden, temeer omdat hij de indruk heeft dat ze geen tijd voor hem hebben. Hijzelf
Mentaal | 8
neemt niet gemakkelijk het initiatief. Ook met het schoonhouden van de woning heeft hij moeite. De woning is in slechte staat als gevolg van lekkages. Hij zit veel achter de computer en dan komt het regelmatig voor dat hij andere dingen vergeet. Hij wil de schade vergoeden van de goederen die hij vernield heeft. Kortom: hij is van mening dat er onvoldoende redenen zijn om een ‘strafontslag’ te rechtvaardigen. Er is wel gezocht naar alternatieve oplossingen, maar deze zijn niet gerealiseerd. Hij vindt dat de begeleiding tekort is geschoten. Hij erkent dat hij moeilijk te motiveren is, maar dat is nu juist het probleem waarvoor hij behandeld wordt. Tegenverweer
De programmaleider/psychiater zegt in zijn verweerschrift dat het met M sinds zijn verblijf op de woontraining op alle gebieden slecht gaat, hoewel er sprake is van een frequente, intensieve, ondersteunende en praktisch gerichte begeleiding. Door zijn computerverslaving is er een omgekeerd dag-/nachtritme. Alle initiatieven die door verweerder of andere teamleden zijn genomen, werden door M afgewezen. Of hij kon de motivatie niet opbrengen om de activiteiten te continueren. Hij is niet in staat een basale structuur in zijn dagelijks leven aan te brengen, ook niet met de aangeboden hulp. Daarom is het duidelijk dat hij zich niet kan handhaven binnen de randvoorwaarden van de woontraining. Die doelstelling wordt niet gehaald. Omdat hij niet wil meewerken aan alternatieve oplossingen, blijft niets anders over dan gedwongen ontslag. Hij kan gebruik maken van de nachtopvang, als hij dat wil.
Beoordeling van de Commissie
De Commissie heeft op de eerste plaats gekeken naar de zorgvuldigheid van handelen. Met M is immers een behandelingsovereenkomst tot stand gekomen. In beginsel heeft hij recht op behandeling. Gedwongen ontslag wordt slechts in zeer uitzonderlijke gevallen en met uiterste terughoudendheid Ad Burgmans verzorgt deze rubriek in opdracht als jurist van ADJUST juridisch advies.
Mentaal
GGZ Noord- en Midden-Limburg heeft een Klachtencommissie voor Cliënten op grond van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) en de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Een cliënt of degenen die optreedt namens de cliënt kan een klacht indienen bij deze commissie als hij of zij bezwaar heeft tegen een gedraging van een medewerker of een handelwijze van de instelling jegens de cliënt of tegen een beslissing met betrekking tot de behandeling of begeleiding die gevolgen heeft voor de cliënt. De commissie verklaart de klacht gegrond of ongegrond en brengt haar oordeel ter kennis van de Raad van Bestuur die vervolgens maatregelen kan treffen.
toegepast. GGZ Noord- en Midden-Limburg heeft vormvoorschriften vastgelegd in het zogenaamde ‘Codo-Reglement’. Daarin wordt de procedure beschreven inzake een gedwongen ontslag bij een vrijwillig verblijf. De Commissie constateert op basis van de stukken en op basis van hetgeen ter zitting naar voren is gebracht, dat de schriftelijke
aanzegging tot ontslag vooraf is gegaan door een schriftelijke waarschuwing. Dit is conform het reglement. Het reglement schrijft voor dat de eerste geneeskundige wordt geïnformeerd, zodat die onafhankelijk onderzoek kan doen en eventueel een ander besluit kan nemen. Dit is niet gebeurd. De programmaleider/psychiater heeft met betrekking tot het gedwongen ontslag geen contact gehad met de eerste geneeskundige. Dat is een grote vormfout. Daardoor heeft de eerste geneeskundige geen gelegenheid gehad onafhankelijk de gerezen problemen te onderzoeken. Daarmee is ook de mogelijkheid vervallen dat er een ander besluit zou zijn genomen als de eerste geneeskundige niet met het besluit tot gedwongen ontslag zou instemmen, bijvoorbeeld overplaatsing. Schending van deze bepaling is zodanig ernstig en zodanig verwijtbaar, dat zulks alleen al op formele gronden leidt tot gegrondheid van de klacht. Uitspraak
De Commissie verklaart de klacht van M tegen het besluit tot gedwongen ontslag gegrond. Commentaar
In een juridische procedure is het voor de belanghebbende partij altijd zuur als een zaak het niet haalt wegens vormfouten. Het lijkt dan te gaan om futiliteiten. Dat denkt men wellicht ook in deze casus. Inhoudelijk is het gedwongen ontslag goed te verdedigen. Het tegenverweer is gebaseerd op degelijke argumenten en als aangetoond kan worden
dat er vele inspanningen zijn verricht om de patiënt de juiste behandeling te geven en dat de patiënt onvoldoende bereid was tot medewerking, dan kan men op grond van artikel 7:460 BW (WGBO) om gewichtige redenen de behandelingsovereenkomst opzeggen. Maar vormvoorschriften dienen ter bescherming van de patiënt. M had een substantieel belang bij een onafhankelijk onderzoek door de eerste geneeskundige. Het is immers niet uitgesloten dat deze het niet eens zou zijn met het besluit en in plaats van ontslag zou aansturen op alternatieven. Juist gezien de ontstane crisissituatie is het goed denkbaar dat M eieren voor zijn geld zou kiezen en zou willen meewerken aan andere oplossingen. Dit zou dan passen in het behandelingsplan, dat immers tot doel heeft M verder te helpen in het vinden van een vaste structuur. Daarom tilt de Commissie terecht zo zwaar aan deze vormfout. Daar komt nog bij dat de Commissie de vormfout verwijtbaar vindt. De Commissie is van mening dat van hulpverleners die beslissingen nemen over ontslag verwacht mag worden dat zij op de hoogte zijn van het Codo-Reglement. Fouten mogen gemaakt worden. Als je van fouten leert, wordt er een positieve wending aan gegeven. Hulpverleners moeten leren om niet alleen af te gaan op de inhoud van een zaak. Dat is weliswaar datgene waar hulpverleners goed in zijn, maar men dient zich te realiseren dat opvattingen over de inhoud discutabel zijn. Vormvoorschriften moeten in acht genomen worden om ruimte te maken voor relativering. Dat komt de kwaliteit altijd ten goede.
Mentaal | 9
Zorg
Door: Hans Hofmans
voor het
verzorgingsgebied Marketing begint bij het leren kennen van de markt. De eigen marktpositie in relatie tot het marktaandeel van andere zorgaanbieders, vertelt hoe je er voor staat. Marketing gaat over het innemen van een positie om de ambities, identiteit en competenties van de organisatie af te stemmen op de actuele klantvraag en de ontwikkelingen in de markt. In een drietal eerdere artikelen in Mentaal is verslag gedaan van het belang van een goed marketingplan en zijn resultaten gepresenteerd van de drie RCG’s (Regionaal Centrum Geestelijke
Met het verzorgingsgebied Noord- en MiddenLimburg is een aardige geografische afbakening gemaakt voor GGZ NML. Met de fysieke aanwezigheid van de RCG’s en verslavingszorg in Venray, Venlo en Roermond is er een logische spreiding van de voorzieningen tot stand gebracht die het mogelijk maakt voor de inwoners van Noord- en Midden-Limburg om dichtbij huis gebruik te maken van deze specialistische voorzieningen. In een eerdere bijdrage is opgemerkt dat elke regio zijn eigen kenmerken heeft en daarmee een eigen dynamiek. Om een indruk te krijgen van de mate waarin de fysieke spreiding van de voorzieningen ook inderdaad zorgt voor een brede toegankelijkheid is er onderzoek gedaan naar de herkomst van de nieuw ingeschreven cliënten in 2007 per RCG en voor de divisie verslavingszorg.
Mentaal | 10
Gezondheidszorg) en de divisie verslavingszorg, op basis van onderzoek naar de cijfers van 2007. In dit onderzoek is gekeken naar het bereik van het zorgaanbod, de in- en uitstroom van cliënten, de leeftijdsverdeling en de belangrijkste verwijzers. Op basis van die gegevens is geconcludeerd dat zowel elk RCG als de divisie verslavingszorg op unieke wijze gepositioneerd is in het verzorgingsgebied. In dit artikel wordt verslag gedaan van het bereik van het zorgaanbod wederom gebaseerd op de productiecijfers 2007.
RCG Roermond Gemeente Roermond Roerdalen Beesel* Echt/Susteren Leudal Maasgouw Heel Weert* Nedeweert*
aantal inwoners 54.000 21.000 13.600 32.000 37.000 24.500 8.300 48.000 16.000
cliënten% 0,52% 0,32% 0,13% 0,18% 0,17% 0,18% 0,18% 0,01% 0,02%
* Beesel wordt voor een belangrijk deel verzorgd door RCG Venlo. Ongeveer 10% van de
inwoners van Beesel die in 2007 hulp zochten, deden dat in Roermond.
* Weert en Nederweert hebben een eigen RCG in Weert. Het kleine aantal cliënten dat
vanuit deze woonkernen toch voor Roermond kiest, laat zien dat men over het
algemeen hulp dicht bij huis zoekt.
Mentaal
90 % van de ingeschreven cliënten in 2007 komt uit het oorspronkelijke verzorgingsgebied, 50 cliënten komen uit overig Limburg, 10 uit overig Nederland en 2 cliënten komen uit het buitenland. Opvallend is het procentuele bereik in Roermond zelf en de andere gemeentes. Roerdalen steekt er in positieve zin bovenuit, maar we zien heel nadrukkelijk een lager procentueel bereik in de kleinere gemeentes dan in Roermond. RCG Venlo Gemeente Venlo Arcen & Velden Beesel* Helden Horst a/d/ Maas* Kessel Maasbree Meijel Meerlo-Wanssum* Sevenum
aantal inwoners 90.000 8.800 13.600 19.500 29.000 4.200 12.800 5.800 7.600 7.600
cliënten% 2,2% 1,25% 1,22% 1,34% 0,4% 0,95% 0,83% 0,8% 0,22% 0,93%
* 90% van de nieuwe cliënten uit Beesel kot naar Venlo, 10% is inge
schreven in Roermond. Voor Horst aan de Maas geldt dat 40% van de
nieuwe inschrijvingen in 2007 kiest voor Venlo. Uit Meerlo-Wanssum kiest
15% van de nieuwe inschrijvingen in 2007 voor Venlo.
94% van de nieuwe cliënten in 2007 komt uit het oorspronkelijke verzorgingsgebied. Van 90 cliënten is de herkomst onbekend, 80 cliënten komen uit overig Limburg, 6 uit overig Nederland en 1 cliënt komt uit het buitenland. Ook in Venlo zien we duidelijke verschillen als het gaat om het bereik in Venlo zelf en het procentuele bereik in de omliggende gemeentes. RCG Venray Gemeente Venray Bergen Horst a/d/ Maas* Gennep Meerlo-Wanssum* Mook & Middelaar
aantal inwoners 39.000 13.500 29.000 17.000 7.600 8.000
cliënten% 1,9% 0,88% 0,94% 0,02% 1,02% 0,01%
* Horst a/d Maas: 60% van de nieuwe cliënten uit deze gemeente kiest in
2007 voor Venray. Voor Meerlo-Wanssum geldt dat 85% van de nieuwe
cliënten kiest voor Venray.
90% van de nieuwe cliënten in 2007 komt uit het oorspronkelijke verzorgingsgebied. 92 cliënten komen uit overig Limburg, 39 uit Brabant, 16 uit overig Nederland en 2 uit het buitenland. Opvallend is verder het lage bereik aan de noordkant van het verzorgingsgebied (Gennep e.o.).
Verschil stad en platteland
Opvallend voor de drie RCG’s is dat het procentuele bereik in de steden Venlo, Venray en Roermond significant hoger is dan in de kleinere gemeentes. Ditzelfde beeld zien we bij de divisie verslavingszorg. Zij scoren in Weert, Roermond, Venlo en Venray een bereik dat tot boven het landelijke gemiddelde komt, terwijl in de kleinere gemeentes het procentuele bereik significant achterblijft. Kijken we naar het landelijke beeld dan zien we ook daar verschillen tussen stad en platteland. Met name in grootstedelijke gebieden zien we concentraties van cliënten voor zowel de algemene psychiatrie als de verslavingszorg. Grootstedelijke problematiek kennen we niet in het verzorgingsgebied van GGZ NML. Een belangrijke vraag in het kader van de marktverkenning blijft derhalve: Welke verklaring(en) is/zijn er te geven voor het feit dat in kleinere gemeentes minder vraag is naar de specialistische zorg van GGZ NML? Enkele hypothesen
1. Op het platteland is een andere sociale structuur. Problemen worden in de eigen ‘mantel’ opgevangen waardoor er minder vaak een beroep op specialistische hulp gedaan wordt. 2. De netwerken als het gaat om verwijzingen zijn in de stad beter geregeld dan in kleine kernen. Fysieke nabijheid helpt om zich als specialist te profileren. 3. De eerstelijns hulpverlening in de kleine kernen voelt zich eerder geroepen om zelf hulp te bieden. Men verwijst niet zo snel door. Vanuit een marketingperspectief is het interessant om inzicht te krijgen in het hulpzoekende gedrag in de kleinere gemeentes. Stel dat er sprake is van een andere sociale context of een ander verwijspatroon, dan is het zaak om hier een vinger achter te krijgen op grond waarvan het mogelijk wordt een andere positie in te nemen als specialist. In het verdere verloop van dit project gaan we op zoek naar antwoorden. Een gezamenlijke opdracht
In eerdere artikelen hebben we laten zien dat elke regio zijn eigen kenmerken en dynamiek kent op basis waarvan de ontwikkeling een regiospecifiek karakter behoort te krijgen. In dit artikel is aangetoond dat er zowel voor de drie RCG’s als de divisie verslavingszorg een aantal gemeenschappelijke opdrachten ligt als het gaat om een robuuste positionering in de markt. Er is duidelijk sprake van een concentratie van nieuwe cliënten in Venlo, Venray en Roermond (inclusief Weert voor verslavingszorg). De kleine gemeentes zijn interessant om verder te verkennen als het gaat om verwijzersgedrag en in de periferie van het verzorgingsgebied liggen kansen om de bereikbaarheid en toegankelijkheid te verbeteren.
Mentaal | 11
Door: Michaela Lousee, afdeling Preventie en Informatie
Cursus ‘GEEN PANIEK’ bewezen effectief Een paniekstoornis is een psychische aandoening die de kwaliteit van leven vermindert, de kans op andere psychische stoornissen vergroot en hoge kosten met zich meebrengt, zoals zorgkosten, medicatiegebruik en kosten veroorzaakt door ziekteverzuim. Zonder therapie dreigt paniekstoornis vrijwel altijd chronisch te worden. Vroegtijdig ingrijpen bij paniekstoornis en beginnende paniekklachten is daarom van groot belang. Met dit doel is de cursus ‘Geen Paniek’ ontwikkeld. Om na te gaan of deze interventie ook effect sorteert, is door het Trimbos-instituut en GGNet een grootschalig effectonderzoek uitgevoerd. Voor de regio Noord-Limburg heeft de afdeling Preventie en Informatie meegewerkt aan dit onderzoek.
DE CURSUS GEEN PANIEK
EFFECTEN
De cursus Geen Paniek is bestemd voor volwassenen die last hebben van lichte tot matige paniekklachten met of zonder bijkomende agorafobische klachten. De cursus bestaat uit acht bijeenkomsten en is gebaseerd op cognitief-gedragstherapeutische principes die bewezen effectief zijn voor mensen met een paniekstoornis. Doel van de cursus is mensen leren om te gaan met paniekklachten, zorgen dat ze meer greep krijgen op gedachten, die de paniek doen toenemen en ze leren om zich in voor hen moeilijke situaties te begeven.
De interventie laat gunstige resultaten zien op het ontstaan van een paniekstoornis volgens de DSM-IV criteria: het risico op een paniekstoornis wordt gehalveerd onder invloed van de interventie. Verder heeft de interventie significant positieve effecten op paniekklachten, vermijding, angstgevoelens, paniek anticipatie en coping. Effecten blijven gehandhaafd zes maanden na de interventie. Ook op het gebied van kosteneffectiviteit sorteert de interventie effect. De resultaten laten zien dat de interventie kosteneffectief is per betrouwbare verbetering en per vermeden geval van paniekstoornis. EVALUATIE DOOR CURSISTEN
HET ONDERZOEK
Aan de studie namen 17 GGZ-instellingen deel. De werving voor de cursussen vond in de regio’s zelf plaats, onder meer via aandacht van nationale en lokale media. In totaal meldden zich 586 geïnteresseerden. Uiteindelijk namen 217 mensen deel, zij kwamen via loting terecht in de experimentele groep (cursus Geen Paniek) of een wachtlijstgroep, die de cursus later kreeg aangeboden. De gemiddelde leeftijd van de cursisten is 42 jaar. Het merendeel is vrouw (71%), heeft werk (70%) en is getrouwd of samenwonend (78%). Metingen vonden plaats voor de interventie, direct na afloop en zes maanden na beëindiging van de interventie. Nametingen zijn van ongeveer 90% van de deelnemers beschikbaar.
Mentaal | 12
Van alle cursisten die hebben deelgenomen aan het onderzoek heeft 81% (n=176) de satisfactievragenlijst ingevuld. Uit de resultaten blijkt dat de cursisten (zeer) positief zijn over de cursus en over de bereikte vermindering van paniekklachten. Ook vindt een grote meerderheid (85%) van de cursisten dat de cursus de juiste aanpak is voor hun paniekklachten. Deelnemers geven voor de cursus gemiddeld het rapportcijfer 7,6.
GEEN PANIEK IN NOORD-LIMBURG
Sinds de start van het onderzoek heeft Preventie en Informatie de cursus acht keer uitgevoerd met in totaal 80 deelnemers. De waardering en effecten van de cursussen worden door de afdeling gemonitoord aan de hand van evaluatievragenlijsten en voor- en nametingen middels de PDSS (een vragenlijst, die de mate van paniekklachten meet). De resultaten zijn vergelijkbaar met de landelijke gegevens. Alleen het gemiddeld rapportcijfer voor de cursus is hoger, namelijk 8,2. Nu is het streven om zo veel mogelijk mensen met paniekklachten te bereiken en dat zijn er nog een hele boel. Kijk voor meer informatie op www.cursusgeenpaniek.nl of vraag een folder aan bij het Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid (IGG), tel. 0478 – 527 066 of
[email protected].
Mentaal Door: Diana Wong Si Kwie
Frans Wilms, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige Na ruim 40 jaar afscheid van de geestelijke gezondheidszorg Hoe kunnen bijna 42 jaar GGZ–ervaringen eruit zien?
Nadat ik de B–opleiding en de SPV–opleiding, destijds B-staf en B-nazorg geheten, had gevolgd en werkzaam was binnen St. Servatius, volgde vanaf 1974 een jarenlang dienstverband met GGZ Noord-Limburg, gevestigd in de Nieuwstraat te Venlo. Bij de afdeling sociale psychiatrie was het aanvankelijk de tijd van de vele huisbezoeken, avondspreekuren en bemannen van ‘buitenposten’, zoals Gennep, Venray en Helden. Er bestond nog geen PIT (Psychiatrische Thuiszorg), Bemoeizorg of Crisisdienst. Wel kenden we carbonpapier voor in de typemachine en werden er koffiemunten verstrekt. Eenmaal per maand was er overleg tussen de medewerkers van de Sociaal Psychiatrische dienst en de behandelaren van St. Servatius en St.Anna over gezamenlijke cliënten. Vanaf 1983 werd de crisisdienst operationeel als onderdeel van de inmiddels Riagg hetende GGZ Noord-Limburg. In de beginperiode was het sjouwen met de zware koffer en de zware accutelefoon. Navigatie bestond net niet meer uit postduiven, maar uit een, meestal achterlopend stratenboek.
Hierdoor was het niet makkelijk om op een late en donkere zondagavond de weg te vinden in een willekeurige nieuwbouwwijk, of ergens achteraf in Horst-America, Reuver of Siebengewald.
Inherent hieraan worden hoge eisen gesteld aan flexibiliteit en professionaliteit van medewerkers. Wat zou je willen veranderen als je een dag voorzitter van de Raad van Bestuur
Geleidelijk volgden veranderingen en fusies en ontstond de Stichting Zorgcircuits. Enkele jaren geleden volgde uiteindelijk en alsnog de allang voor de hand liggende fusie met het Vincent van Gogh instituut. Inmiddels dus de zoveelste naamsverandering, de zoveelste leidinggevende en directeuren.
zou zijn?
Frans: “Niet veel denk ik. Eén dag past vooral in ons denken en handelen in de geest van de waan van de dag en als er al ergens genoeg van is, is het dat wel.” Aan welke periode heb je de beste herinneringen en waarom?
Nieuw fenomeen?
Frans: Een relatief nieuw fenomeen is het marktgericht denken en handelen en de hiermee samenhangende verzakelijking. Productie, protocollen, bedrijfsresultaten en concurrentie zijn meer dan ooit dagelijkse items geworden.
Frans: “Meerdere periodes springen eruit. Beschouwend zou ik willen zeggen dat al die ogenblikken, uren of periodes waarin bezieling voelbaar was, uiteindelijk de beste herinneringen gaven en geven.Bezieling is dus ook datgene wat ik mijn collega’s wil toewensen in deze periode van verzakelijking.”
Ik wil graag tijdens een informele bijeenkomst afscheid nemen op donderdag 25 september a.s. in locatie de Witte Hoeve, te Venray, vanaf 17.00 uur tot 20.00 uur.
Mentaal | 13
Door: Sabine Nicolasen
Het kader
Manager Jan Willem Merkx is overtuigd:
Ik geloof in de
capaciteiten De nieuwe manager van de divisie Ondersteunende Diensten (OD), Jan Willem Merkx, komt van ‘boven de grote rivieren’. Haarlem, om precies te zijn. Inmiddels dertien jaar geleden streek hij in het Limburgse neer, om sinds kort onze organisatie in bovengenoemde hoedanigheid te versterken. Mentaal sprak met hem over de ontwikkelingen binnen zijn divisie, die hij zou willen typeren als een niet geringe uitdaging.
Mentaal | 14
Mentaal
Ooit studeerde Jan Willem af als ingenieur en werkte hij vervolgens een flink aantal jaren in het bedrijfsleven, aanvankelijk in de techniek, later ook in algemene managementfuncties. Hij werkte in Engeland, in Afrika in het kader van ontwikkelingswerk, en in Slowakije, veelal bij bedrijven die in de problemen zaten. Dat werd gaandeweg dan ook zijn specialiteit. Jan Willem legt uit: ‘Dat konden commerciële problemen, technische problemen of organisatorische problemen zijn of een combinatie daarvan. Een dergelijk bedrijf was niet meer winstgevend, en aan mij werd dan de vraag gesteld de zaak te reorganiseren of anderszins oplossingen te bedenken. Na een aantal jaren in loondienst te hebben gewerkt, ben ik verder gegaan als interim-manager en in die hoedanigheid heb ik inmiddels zo’n twintig opdrachten uitgevoerd.’ Betrokkenheid
Op enig moment kreeg Jan Willem de gelegenheid een opdracht uit te voeren binnen de non-profitsector en dat sprak hem aan. ‘Ik kreeg daarmee de kans maatschappelijke betrokkenheid met zakelijke belangen te combineren. Zo ben ik de
Balans
Met de intrede van de marktwerking binnen de zorg is het ook voor GGZ NML belangrijk dat er een goede balans is tussen zakelijke en zorginhoudelijke doelen. ‘Ook de ondersteunende diensten zullen in hun werk steeds vaker worden beoordeeld op efficiëntie en effectiviteit’, verklaart Jan Willem. ‘We zullen onze dienstverlening meer moeten gaan zien als een zakelijke overeenkomst tussen leverancier en klant.’
Die verdomd goed snappen dat we kritisch moeten zijn waar het gaat om kosten en baten en bereid zijn zich daarvoor in te zetten. Als straks de kaders duidelijk zijn, ben ik ervan overtuigd dat die mentaliteit geen enkel probleem oplevert. Ik geloof in de capaciteiten van de mensen hier. Als mensen weten wat er van ze verwacht wordt, dan zijn ze in staat beter te functioneren. Is dat niet het geval, dan worden ze onzeker.’ Respect
Duidelijkheid
De opdracht van de Raad van Bestuur voor de nieuwe manager is dan ook een goed en betaalbaar systeem voor het functioneren van de OD te ontwikkelen. Jan Willem legt uit: ‘We moeten veel meer gaan werken met dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s). De OD worden nu nog veelal als een soort ‘black box’ gezien die veel geld kost. Er moet met behulp van de DVO’s duidelijkheid komen in wat de betreffende OD levert aan service en wat dat de klant kost. Maar ook afspraken over kwaliteitsnormen en tijdsnormen. Duidelijkheid is cruciaal. Hoe meer onduidelijkheid er bestaat over afspraken,
‘Als we in ogenschouw nemen wat er allemaal aan veranderingen gaande is binnen de zorg in Nederland en specifiek de GGZ, dan is het zeer begrijpelijk dat dit nu en dan gepaard gaat met onrust en strubbelingen. Dat werkt in het bedrijfsleven net zo waar het gaat om ontwikkelingen in deze orde van grootte. Ik zie met respect hoe de organisatie bezig is om deze zaken op te pikken. Neem alleen al de hele nieuwe vorm van financiering met de invoering van DBC’s (Diagnose Behandeling Combinaties); dat zijn echt hele grote veranderingen. Dat vraagt van mensen een andere denkwijze, een andere werkwijze en ik zie met veel respect hoe
van de mensen hier’ zorg ingerold.’ Op de vraag wat nu het meest wezenlijke verschil is tussen werken voor een profit en een non-profit organisatie, antwoordt Jan Willem dat hij liever uitgaat van de overeenkomsten. ‘In alle soorten organisaties gaat het er uiteindelijk om dat het financieel klopt. Aan het eind van de dag wordt de rekening opgemaakt en dan is het toch de bedoeling dat je geen geld tekort komt. Neemt overigens niet weg dat de profitsector van oudsher veel meer gericht is op winst maken.’
hoe eerder er spanning kan ontstaan. Het werken met DVO’s schept die duidelijkheid.’ Geloof
Op de vraag in hoeverre de omslag naar een meer marktconforme werkwijze vraagt om een dramatische mentaliteitsomslag antwoordt Jan Willem stellig: ‘Met de mentaliteit van de meeste mensen die ik hier ben tegengekomen is niets mis. Ik tref hier op vrijwel alle plekken mensen aan die hart hebben voor de zaak.
de mensen dat hier oppikken. Natuurlijk kent een periode van veranderingen ook ontwikkelingen die als bedreigend kunnen worden ervaren, maar ik merk dat veel mensen bereid zijn zich met name op de kansen te richten. Er wordt nu een omslag gemaakt naar een bedrijfsvorm waarin veel meer ruimte is voor mensen met ondernemingszin, mensen die graag initiatieven ontplooien. Dat wordt hard werken maar het zal de moeite waard zijn!
Mentaal | 15
De vernieuwing
Door: Jos Egger
Prof. dr. Hanna Swaab-Barneveld (Rijksuniversiteit Leiden)
Dr. Jos Egger (Radboud Universiteit Nijmegen/ GGZ NML)
Mentaal | 16
Minister erkent BIG specialisme klinische neuropsychologie Naast de klinisch psycholoog BIG (vierjarige specialisatie na het BIG-basisberoep gezondheidszorgpsycholoog) bestaat er sinds kort een tweede zogenaamd “artikel 14 specialisme”: de klinisch neuropsycholoog BIG.
Op 22 mei 2008 heeft minister Klink van Volksgezondheid zijn goedkeuring gegeven aan dit specialisme, waarvoor één landelijke opleiding in het leven is geroepen. Prof. Dr. Hanna Swaab (Rijksuniversiteit Leiden, hoofdopleider) en Dr. Jos Egger (Radboud Universiteit Nijmegen, waarnemend hoofdopleider) geven vorm aan deze opleiding die in Utrecht wordt verzorgd door de centrale RINO-groep. De opleiding tot klinisch neuropsycholoog staat verder onder toezicht van de beroepsvereniging van psychologen (NIP), de sectie neuropsychologie van het NIP, de Nederlandse Vereniging van Neuropsychologen (NvN) en het Convent Hoogleraren Neuropsychologie.
de hersenen in een veel langere overlevingsduur dan ooit tevoren. Bovendien leidt de mondiale vergrijzing van de bevolking tot grotere aantallen patiënten met neuropsychologische problemen, omdat veel hersenziekten en cognitieve functiestoornissen voornamelijk op hogere leeftijd optreden.
Sterk groeiend vakgebied1
In huis
Klinische neuropsychologie is het wetenschapsgebied waar de relaties tussen hersenstoornissen en gedrag bestudeerd worden in de directe patiëntenzorg en in patiëntgebonden research. Deze kennis levert een belangrijke bijdrage aan diagnostiek, voorlichting, begeleiding en behandeling van de in aantal sterk toenemende - patiënten met hersenaandoeningen.
Er zijn in huis nu drie wettelijk erkende BIG-specialismen werkzaam. Naast de klinisch neuropsycholoog zijn dat de psychiater en de klinisch psycholoog. Voor al deze specialismen geldt tevens dat GGZ NML over de volledige opleidingserkenning beschikt. De instelling heeft op dit moment twee gezondheidszorgpsychologen in opleiding tot klinisch neuropsycholoog: mevr. drs. Ellen Wingbermuehle (KNP06) en drs. Serge Walvoort (KNP08), respectievelijk verbonden aan de Kliniek voor Neuropsychiatrie en de divisies LCZ/Verslaving. Naast cursorisch onderwijs en klinisch werk op het gebied van de diagnostiek en behandeling maakt wetenschappelijk onderzoek een essentieel deel van hun curriculum uit. Jos Egger (Kliniek voor Neuropsychiatrie) is hun opleider. Meer informatie? Bel of mail gerust (0478-527722,
[email protected]).
Een belangrijke maatschappelijke factor bij de snelle ontwikkeling van de klinische neuropsychologie is het grote en steeds toenemende aantal personen dat in onze samenleving getroffen wordt door een hersenziekte of -beschadiging. Verschillende omstandigheden spelen hierbij een rol. In toenemende mate wordt duidelijk dat bij veel psychiatrische stoornissen (dys)functionele processen in het brein een rol spelen. De enorme vooruitgang in hygiëne, voeding en geneeskundige behandelingsmogelijkheden brengt voorts een aanzienlijk lagere sterftekans met zich mee en resulteert bij de ouder wordende patiënt in - ook zeer ernstige - beschadigingen van
Daarnaast wordt de kwaliteit van leven steeds meer benadrukt in de gezondheidszorg. Ten aanzien van personen met stoornissen op het gebied van hersenen en gedrag betekent dit dat bij diagnostiek, behandeling en bij wetenschappelijk onderzoek grote aandacht vereist is voor cognitieve, emotionele en sociale consequenties van het hersenletsel.
Naar Deelman, Eling, De Haan, Jennekens-Schinkel & Van
1
Zomeren (2004): Klinische Neuropsychologie. Amsterdam: Boom.
Mentaal
GGZ NML in beeld bij de werknemer van de toekomst Eind deze zomer zijn er vier unieke professionele promotiefilmpjes van onze organisatie beschikbaar. Deze filmpjes, van elk ca. drie minuten, maken het ons mogelijk om op een prikkelende en moderne wijze (letterlijk) in beeld te komen bij met name de jongeren. De filmpjes zijn o.a. te zien op de site van Scholieren.tv. Hier kun je verschillende films van opleidingen, beroepen en branches bekijken. Aangezien we tegenwoordig een verschuiving zien van een woordnaar een beeldcultuur, is het verstandig ook onze arbeidsmarktcommunicatie daarop aan te passen. Daarbij is het internet één van de belangrijkste oriëntatiebronnen voor jongeren om zich te oriënteren op een opleiding, stage of beroep. Met deze moderne promotiefilmpjes beschikken we over een eigentijdse en krachtige wijze van voorlichting die we op vele manieren online kunnen inzetten. De opbouw van de filmpjes is complementair: elk filmpje geeft weer meer diepgang/extra informatie over de GGZ NML. Het eerste filmpje is een algemene informatiefilm over GGZ NMLbreed. De andere drie gaan elk over een zorglijn: de verslavingszorg, de kortdurende zorg en de langdurig complexe zorg.
Waar zijn deze filmpjes te bezichtigen? Na de officiële kick-off (hierover wordt u nog geïnformeerd) zijn ze voor iedereen te bezichtigen op onze internetsite. De grote meerwaarde van deze constructie is het palet van mogelijkheden aan verspreiding. Middels een hyperlink op elke (partner)website die we verkiezen. Of in een mail naar een sollicitant die meer informatie wenst over onze organisatie. Of als dvd draaien op een groot scherm tijdens een open dag. Of als attachment in een mailing naar decanen met informatie over onze opleidingsmogelijkheden, etc. Mogelijkheden te over om jongeren te bereiken.
Ondertekening samenwerkingsovereenkomst tussen Cliëntenraad Verslavingszorg en Raad van Bestuur GGZ NML d.d. 5 juni 2008.
Mentaal | 17
Deelnemers zwerfvuilproject Roermond ontvangen getuigschrift Een aantal deelnemers van het zwerfvuilproject, een laagdrempelig activeringsproject, heeft op dinsdag 8 juli een getuigschrift ontvangen voor het behalen van de cursus ‘Veilig werken langs de weg’. Wethouder Kemp reikte de getuigschriften tijdens een feestelijke bijeenkomst in de kantine van de Westrom uit en sprak zijn waardering uit. Deze waardering werd kracht bijgezet door presentje van de gemeente en het Citaverde college. Bij de uitreiking waren de samenwerkende partners rondom de deelnemers aanwezig: o.a. de Verslavingszorg en Sociale Zaken, maar ook politie en afdeling Stadstoezicht.
Het zwerfvuilproject wordt uitgevoerd door GGZ Verslavingszorg in opdracht van de gemeente Roermond. Westrom Roermond biedt hen faciliteiten zoals een eigen keet op het terrein, een door de deelnemers zeer gewaardeerde lunch van het kantinepersoneel en een schoonmaakploeg die tevens meewerkt aan de gezelligheid van de keet. Op dit moment werken er 13 deelnemers op drie dagen per week in verschillende wijken in
Mentaal | 18
Roermond. Deelname aan het project helpt de deelnemers bij het verminderen van gebruik van verslavende middelen en bij het vergroten van hun sociale vaardigheden en kansen op de arbeidsmarkt. Daarnaast is de Roermondse gemeenschap er bij gebaat.
werken langs de weg, zoals voorgeschreven veiligheidskleding, bakeningsmateriaal, regels binnen- en buiten de bebouwde kom, hoe te handelen bij ongevallen en plaatsen van verkeersafzettingen. De cursus heeft vier dagdelen geduurd en is afgesloten met een toets.
De cursus is verzorgd door het Citaverde college. De deelnemers hebben praktische instructies en richtlijnen gekregen bij het
Wij hopen dat deze uitreiking een voorbeeld zal zijn voor de andere en toekomstige deelnemers van het zwerfvuilproject.
Mentaal
I
N
M
E
M
O
R
I
A
M
Maike Hoessels (1924-2008) Eerste vrouwelijke zenuwarts op Servaes. Zij overleed 29 juni 2008 op 83-jarige leeftijd. Een van haar lijfspreuken was: “Who has ceased to read, has ceased to live” (B. Shaw) De oudgedienden van ons instituut zullen zich de kleine dokter met haar mandje herinneren; dokter Maike Hoessels. We willen haar overlijden niet onvermeld laten. Behalve in de patiëntenzorg heeft zij haar bijdrage geleverd aan het coassistenten-onderwijs. Zij maakte gebruik van haar aantekeningen van de colleges van professor Rümke uit Utrecht. De aantekeningen lagen in haar bureaula te wachten tot de volgende onderwijsactiviteit. Zij was een steun voor de beginnende nieuwe collega’s om hun de kneepjes van het vak bij te brengen. Zou het gerucht waar zijn, dat zij voor de eerste werkweek in Venray niet een enkeltje Venray durfde te vragen maar een enkeltje Vierlingbeek aan het loket vroeg? Wij vroegen de vroegere geneesheer-directeur Anton Kroft om zijn herinnering. Hier volgt het citaat; “Toen ik in 1957 directeur van St. Servatius werd, was mijn eerste zorg het uitbreiden van de medische staf, liefst met het aantrekken van gespecialiseerde zenuwartsen. Het lag voor de hand dat ik naast het plaatsen van advertenties ook trachtte te werven onder de assistenten die samen met mij door Professor Prick werden opgeleid. Het lukte mij in 1959 twee pas afgestudeerde zenuwartsen uit Nijmegen voor St. Servatius te interesseren. Dat waren Eddie Lie en Maike Hoessels. Maike ging werken op een afdeling voor vervolgbehandeling, wel geen chronische patiënten, maar ook niet op een opnameafdeling. De interesse van Maike ging vooral uit naar psychotherapie, maar zij voelde zich ook sterk betrokken bij allerlei vormen van non-verbale therapie. Zij heeft belangrijk werk gedaan bij het starten van de muziektherapie en de creatieve therapie. Een bijzondere kwaliteit van Maike vond ik, dat ze voor haar patiënten door het vuur ging. Als er zich wrijvingen voordeden tussen een patiënt en verpleegkundigen (dat kwam wel eens voor) was Maike bijna altijd degene die voor de patiënt koos. Dat vond ik niet altijd terecht en daarover had ik wel eens een probleem met Maike. Haar voorliefde voor psychotherapie heeft er toe geleid dat zij een aantal
jaren halftime op St. Servatius werkte. De andere tijd werkte ze op de psychiatrische polikliniek van het universiteitsziekenhuis in Rotterdam bij professor Ladee. Daar deed ze vooral psychotherapie. Zij is toen ziek geworden en heeft een zware operatie ondergaan. Ik meen dat ze geopereerd werd voor een brughoektumor. Daarna is ze weer fulltime in Venray gaan werken. Toen wij in 1982 startten met een polikliniek, is Maike poliklinisch gaan werken. Ik heb de indruk dat ze het werk op de polikliniek graag deed. Ze deed veel intakes op een voortreffelijke wijze en was er ook als psychotherapeute actief. Maike was een vrouw die haar vak met veel inzet beoefende. Zij zette zich volledig in voor de patiënten die aan haar zorg werden toevertrouwd, zij was een uitstekende collega en droeg ook veel bij aan de werkzaamheden van de medische staf van ons instituut. Zij was de eerste speciaal in psychotherapie opgeleide psychiater in Venray.” Zo ook vroegen wij de vroeger klinisch chemicus van ons instituut naar zijn herinneringen. Hierbij het volgende citaat: “Even nog een somatisch accent bij Maike. Toen ik in Venray op het laboratorium kwam te werken, was zij de allereerste arts die me een professionele vraag stelde. Ik kan me nog herinneren dat het een vrij ingewikkelde opgave was. En ook na haar pensionering bleef haar belangstelling voor de menselijke hersenen levend. Zij vertelde me bij mijn laatste bezoek aan haar, samen met Nicolaas Pop, in 2006 dat zij het boek van de Hersenstichting ‘Het brein als bron van inspiratie’ nog regelmatig ter hand nam.” Maike; dank voor wat je voor ons allen betekend hebt. Je ziet dat we je na zoveel jaren na je pensioen nog niet vergeten zijn. Alphons van Nispen t. P. Psychiater/voorzitter medische staf
Mentaal | 19
Samenwerken: Hoe doe je dat? Op uitnodiging van de Raad van Bestuur (RvB) mocht ik als afvaar-
Aan het eind van de dag kreeg ik als toehoorder de gelegenheid
diging van de OR de bedrijfsconferentie van RvB met manage-
om iets te zeggen. Ik heb van deze gelegenheid gebruik gemaakt
mentteam bijwonen op 26 juni jl.
door het management op te roepen regelmatig hun “voetvolk”
Voor alle partijen een nieuwe ervaring waarmee hopelijk een nieu-
toe te spreken: zij verlenen de zorg en “brengen het geld binnen”.
we weg van vroegtijdig informeren is ingeslagen.
Wil je als manager iets veranderen binnen je divisie dan zul je het van je medewerkers moeten hebben en is het van belang hen
Ik heb een interessante dag meegemaakt; naast inhoudelijke aspec-
vroegtijdig en goed te informeren over wat en waarom er iets moet
ten is het ook goed om te zien hoe management en RvB met elkaar
veranderen.
omgaan. Hoe er plannen worden gemaakt, hoe er oog is voor ontwikkelingen in elkaars divisies, of je samen knelpunten kunt oplos-
Op die manier krijgen medewerkers ook de mogelijkheid zelf ver-
sen en hoe nieuwe ideeën ontstaan. Deze divisieoverstijgende sa-
antwoordelijkheid te nemen ten aanzien van andere werkomstan-
menwerking, waar de OR jaren voor gepleit heeft, begint duidelijk
digheden. Als ik weet dat mijn werkplek verandert, dan kan ik na-
gestalte te krijgen en zal onze organisatie alleen maar goed doen.
denken over wat dat voor mij betekent, wat ik zou willen, wat ik nodig heb aan bijvoorbeeld scholing, gesprek of feedback om mee
Inhoudelijk zijn er verschillende onderwerpen aan de orde geweest
te ontwikkelen met de organisatie. Medewerkers worden daarmee
zoals de huidige stand van zaken met betrekking tot productie en
ook uitgedaagd vragen te stellen, zich meer betrokken te voelen bij
personeelskosten, samenwerking met andere zorgorganisaties op
de nieuwe omstandigheden. Zij kunnen op die manier hun steentje
het gebied van GGZ en ouderenzorg, en eerste voorzetten voor de
bijdragen. Dat is nou precies hoe de nieuwe medezeggenschap
jaarplannen 2009. Op strategisch gebied is er gesproken over con-
gestalte zou moeten krijgen.
currentie en hoe je daar mee om gaat, wat dat kan betekenen voor ons zorgaanbod, waar de diverse geldstromen vandaan komen en
Deze cultuurverandering zal niet van vandaag op morgen gereali-
hoe je deze zo effectief mogelijk inzet.
seerd zijn en vraagt veel doorzettingsvermogen van iedereen. De OR wil deze omslag bevorderen door een actievere rol in te nemen
Vooral de huidige stand van zaken in alle divisies houdt menig
tijdens (door het management georganiseerde) informatiebijeen-
medewerker bezig, zo merkt de OR wekelijks. Er is veel onrust en
komsten voor medewerkers. Niet alleen toehoren en achteraf rea-
onzekerheid, vooral in die bedrijfsonderdelen waar mensen van
geren, maar waar nodig het proces mee begeleiden, zodat mede-
werkplek moeten veranderen, waar de zorgverlening een andere
werkers de geboden informatie goed begrijpen, maar ook
invulling krijgt of waar nieuw zorgaanbod ontwikkeld wordt. Dit
managers en leidinggevenden verstaan wat er op de werkvloer
zijn veranderingen die vaak ontstaan door maatschappelijke of po-
leeft.
litieke ontwikkelingen: veranderingen die veel medewerkers niet
Mentaal | 20
begrijpen of die voor hen volkomen onbekend zijn; en onbekend
Door: Mies Wiegant,
maakt onbemind!
voorzitter OR GGZ NML
Mentaal
In deze rubriek staat het contact centraal tussen een behandelaar en een cliënt.
Piet
Deontmoeting
“Jij moet mij vannacht hier laten slapen”, commandeerde een netjes geklede heer mij aan de deur van de nachtopvang. Ik ben namelijk klant van het C.A.D. (Consultatiebureau Alcohol en Drugs)”.
Henk van Vorselen, woonbegeleider binnen de divisie Verslavingszorg.
Dat laatste geloofde ik wel, want ik stond in het verlengde van zijn adem. Hij stond ook redelijk onvast op zijn benen en maakte een teneergeslagen indruk. Volgens mij ben jij niet dak- of thuisloos, zoals jij er uitziet. Het N.O.C (nachtopvangcentrum) is alleen voor dak- en thuislozen. “Nou luister jij eens even”. Met een schuinse blik keek hij mij aan. Hij haalde diep adem en startte zijn betoog; “Ik heb of beter gezegd had een woning hier in Venlo. Vanmiddag kwamen een paar vrienden om te zuipen. Op het eind van dat feestje hebben ze mij de hut uitgeflikkerd”. “Leuke vrienden heb jij”, probeerde ik hem te troosten. “Dat gaat jou geen flikker aan”, bijt hij mij toe. “Kijk jij maar in dat ding op jouw kantoor. Dan kun je zien dat ik klant ben bij het C.A.D.”. Dit werd ondersteund met wijdse armgebaren alsof iemand piano
speelt. “Wij hebben hier op het kantoor geen piano”, antwoordde ik hem. “Ik bedoel verdomme geen piano”. Na het uitspreken hiervan gooit hij zijn petje op de grond en begint er op te stampen. Af en toe raakt hij het petje zelfs. “Ik bedoel een dergelijk ding”. En weer doet hij een pianoconcertbeweging. “Wij hebben ook geen orgel”, opper ik. Hij stopt met springen en kijkt mij medelijdend aan. “Ik bedoel zo’n ding met een televisie erop”. Het idee van de synthesizer sla ik over en ga voor de computer. “Juist, dat bedoel ik”. Deze uitspraak gaat vergezeld van een glimlach van oor tot oor. In gedachten is hij namelijk al binnen in de nachtopvang. Helaas moest ik hem weer terug op aarde halen. “Volgens mij sta jij niet in onze computer. Navragen bij het C.A.D kan ik nu
niet omdat daar om 23.00uur ‘s avonds niemand meer is”. “Dan heb jij een vet probleem”, deelde hij mij mede. Ik zeg: “Vertel”! “Als jij mij niet binnenlaat en ik niets te eten krijg, in de kou moet slapen en dan doodvries, is dat jouw schuld”. Zo, die zit. “Ik acht de kans dat jij in juni doodvriest erg klein. Maar okay, als dat gebeurt, bij wie ga jij je dan beklagen als je dood bent? 1-1!’ Ik vraag toch nog even de echte reden van Piet om de nacht in de opvang door te brengen. Ik krijg op deze vraag geen antwoord meer. Hij draait zich om en met afhangende schouders sjokt hij over de binnenplaats richting weg. Hopelijk voor hem ook in de richting van zijn al dan niet bezette huis.
Mentaal | 21
Kollummerkasie Laat mij maar werken.
Het klinkt vrij simpel maar is niets voor mij: acht weken ‘vrij’. Ik beperk mij tot jaarlijks 1 week ‘luieren aan het strand’. Met diezelfde dochter. Hotel, halfpension. Nergens over na hoeven denken, behalve over incrèmen tegen zonnebrand. Want begin mei bruingebrand terugkomen van vakantie, dat is het wel... Een week is mij lang genoeg. Daarna krijg ik de neiging iets te willen doen. Nee, geen toeristische uitstapjes of fototrektocht. Geen kamelenrijden of diepzeesnorkelen. Iets substantieels. Goddank wordt het kunstenaarschap (nog) als een zinvolle bijdrage aan het maatschappelijk gebeuren gezien. Wat dan te doen met al die vrije dagen die ik van mijn werkgever krijg toebedeeld (en die zich ophopen, want
Bericht van de Personeelsvereniging In de maand augustus staan de kinderdagtocht naar Phantasialand in het Duitse Brühl en de motortoertocht op het programma. Hiervoor kunt u nu nog inschrijven. Ook kunt u nog toegangsbewijzen voor een bezoek aan de Kasteeltuinen in Arcen tegen zeer gereduceerd tarief aanvragen middels de convocatie. Wegens succes wordt deze actie eenmalig herhaald. Graag willen wij ook alvast de aandacht vestigen op het voorgenomen bezoek aan de Belgische Duvel Brouwerij Antwerpen op 23 oktober en een bezoek aan de musical Tarzan op zaterdag 22 november. Daarnaast zijn wij ook voornemens een dropping te organiseren medio oktober. Voor deze laatste drie activiteiten kunt u zich vanaf 1 september inschrijven. Het is helaas de laatste keer dat de personeelsvereniging u via Mentaal op de hoogte kan houden van haar berichtgevingen en activiteiten. In het stukje van de redactie van deze uitgave vindt u nadere uitleg over de beweegredenen voor het besluit van de redactie.
Mentaal | 22
overuren laat ik natuurlijk niet uitbetalen, wat dacht jij, ik ben geen dief van mijn eigen portemonnee!)? en werk hebben, wat is dat nou precies? De plicht aannemen iets te doen waarvoor je betaald wordt. Vakantie is dus in wezen het iemand tijdelijk ontslaan van de plicht datgene te doen waarvoor hij betaald wordt en die iemand uitbetalen voor werk dat ie niet doet. Er wordt zelfs extra geld toegestopt, want leven zonder werk is blijkbaar duurder dan leven met werk. Als mijn dochter vakantie heeft ligt het hele schoolgebeuren stil: er wordt geen les gegeven, ook de leraren hebben vrij. Zo mis je niks en niemand. Dat is goed geregeld. Ook ‘de bouwvak’ heeft zijn samengebundelde vakantie. Wanneer ik vrij neem, gaat het hele circus in de kliniek gewoon verder. Daar heb ik moeite mee. Niet dat ik onmisbaar ben, maar het is meer het feit dat ik niets wil missen van wat er op de afdeling, met de patiënten gebeurt. Nee, laat mij maar lekker werken. Bart Drost, creatief therapeut
column
Mijn dochter van zeventien heeft acht weken vakantie: geen school, geen huiswerk. Enkel doen ‘waar ze zin in heeft’. De eerste weken zijn al voorbij: tijd vliegt. Wat ze doet? Uitslapen, zwemmen, naar de film, vakantiebaantje, lummelen, met vriendinnen op stap. Ze komt met groot gemak haar tijd door. Staat er ook nog een vakantie op stapel met moeder en een weekje met haar vriendje. Klaar.
Wij wijzen u er met nadruk op dat de informatievoorziening via het Intranet en e-mail intern ongewijzigd blijft. Op deze manier en middels de vertrouwde convocaties aan huis voor oud-medewerkers hopen wij u toch zo optimaal mogelijk te kunnen blijven informeren. Voor actuele informatie, convocaties en inschrijfformulieren voor de diverse activiteiten verwijzen we u dus nu en later onveranderd graag naar het intranet en de mail van de personeelsvereniging die tweewekelijks verschijnt op maandag. Oud-medewerkers worden middels convocaties aan huis op de hoogte gehouden. En hebt u suggesties, laat het ons weten. Wij onderzoeken graag de mogelijkheden.! Tel. secretariaat PV: (52)7112 (tijdens kantooruren) Postadres: Stationsweg 46 C t.n.v. Secretariaat Personeelsvereniging Emailadres:
[email protected] het Bestuur
Mentaal
Door: Angela van den Elshout
Parkeren in Servaashof Bij het opstellen van de plannen voor Servaashof, is steeds benadrukt dat Venray er met Servaashof een nieuwe wijk bij krijgt. Een bijzondere wijk met een bijzondere opzet. Wonen en zorg samen in een park. In een binnenhof en buitenhof. Met een landschappelijke sfeer en uitstraling. Waar het goed toeven is.
Met de ingebruikname van de nieuwe paviljoens worden de contouren van het wonen in een park steeds meer zichtbaar en voelbaar. Bij een park denk je toch in de eerste plaats aan bomen, struiken, heggen en grasvelden. Op Servaashof is dat alles aanwezig. De prachtige monumentale bomen staan weer volop in blad en de haag rond de FPA krijgt steeds meer vorm. Als je goed kijkt zie je de ontluikende jonge grassprietjes op de velden tussen de paviljoens omhoog komen. Om dat gras een kans te geven, vragen wij aan iedereen die op ons terrein met de auto komt, voor het parkeren van die auto gebruik te maken van de daarvoor bestemde parkeerplaat-
sen. Dat geeft niet alleen het gras kans om te groeien, maar het onderstreept ook het autoluwe en parkachtige karakter van Servaashof dat ons voor ogen staat. Op verschillende plaatsen op ons terrein zijn er voor de medewerkers parkeerplaatsen gereserveerd. Wij verzoeken u hiervan gebruik te maken en niet meer langs de paden, wegen en in de bermen te parkeren. Dat bevordert de rust en de natuurlijke sfeer van Servaashof. Bezoekers aan GGZ NML leiden we via bewegwijzering naar de parkeerplaats voor het hoofdgebouw. Bezoekers kunnen ook gebruik maken van alle andere aangegeven parkeerplaatsen op het terrein.
De parkeerplaatsen voor de medewerkers zijn: 1. Het grote parkeerterrein, met daarop aansluitend de parkeerkelder, bij het FPA-gebouw; 2. Het grote parkeerterrein naast het hoofdgebouw; 3. Het parkeerterrein bij de Oostweert; 4. Kleine aangegeven parkeerplaatsen bij enkele gebouwen. Wij rekenen er op dat ook u wilt genieten van de natuurlijke sfeer van Servaashof, door mee te werken de auto te parkeren op de plaats waar deze hoort.
Mentaal | 23
Door: Angela van den Elshout
Sporthal na opknapbeurt weer fris en zonnig Els Anthonissen en Carla Kleeven werken beiden bij GGZ NML als psychisch motorisch therapeut, ieder vanuit een andere divisie. Els is verbonden aan het centrum voor angst en dwang en Carla werkt vanuit de divisie RCG Venray. Voor hun werk zijn zij aangewezen op de sporthal in Servaashof. De sporthal krijgt nu een grote opknapbeurt. Daarnaast is deze efficiënter in gebruik en ook weer fris en zonnig. In het kader van de vermaatschappelijking wordt de sporthal na de renovatie ook aan derden verhuurd. Bouwcommissie
Els en Carla: ‘Na de bouw in 1967 is er maar weinig veranderd. De indeling, de wandrekken, de apparaten, ja zelfs de verf dateert nog van het begin. Vanaf 2003/2004 ontstond er binnen GGZ NML een discussie of de hal eigenlijk nog wel nodig was.’ Els vervolgt: ‘Uiteindelijk werd besloten een bouwcommissie renovatie sporthal in te stellen. Ik werd uitgenodigd in de commissie zitting te nemen en mee te praten over wat er moest gebeuren. Maar helaas ontbrak op dat moment een duidelijke toekomstvisie. Verschillende architecten zijn ingeschakeld en dat leverde een hoop verschillende tekeningen op. Al met al heeft het overleg veel tijd gekost. Gelukkig viel in maart 2008 het definitieve besluit om de sporthal te renoveren. Kort daarop is in mei 2008 gestart met de verbouwing, nadat eerst nog asbest is verwijderd. Ook
Mentaal | 24
is op het laatste moment de afdeling fysiotherapie met drie behandelruimten nog ingepast. Het is gelukt, maar helaas niet echt optimaal en dat is jammer.’ Verbeteringen duidelijk zichtbaar
Carla en Els zijn enthousiast over wat er binnen allemaal aangepakt wordt. Het is dan ook imposant om te zien hoeveel bestelbusjes er voor de deur van de sporthal staan van de werkmensen die binnen druk aan het werk zijn. Trots geven zij uitleg over de verbeteringen. Carla: ‘De kleine en de grote gymzaal zijn helemaal ontruimd en ontdaan van de oude apparatuur. In de grote zaal brandt de nieuwe verlichting al en ziet het plafond er weer als nieuw uit. De verwarming en de koeling zijn vernieuwd en op de vloer komt nog een nieuwe toplaag. De wanden krijgen nog een schoonmaakbeurt en dan ziet straks alles
er zonniger en frisser uit. De kleine zaal krijgt ook een dergelijke opknapbeurt en er wordt een nieuwe klimwand aangebracht. Verder krijgen we ook nog de beschikking over een ontspanningsruimte, die ook geschikt is voor dans, vanwege de spiegels aan de wand. De fitnessruimte wordt groter met meer apparaten. De toiletten en de kleedkamers met aparte doucheruimte zijn opnieuw betegeld en voorzien van nieuw sanitair. Na de oplevering in september heeft de sporthal een veel betere uitstraling naar externen toe.’ Verhuur sporthal
Bij de verbouwing van de sporthal is rekening gehouden om deze ook te verhuren. Er is een extra ingang gemaakt, waarmee twee kleedruimtes en de grote zaal apart bereikbaar zijn. De verhuur loopt via het Facilitair Bedrijf.’
Mentaal
Voortgang bouw
Door: P. Platzbeecker, Bouwcoördinator
BW = Begeleid Wonen • LBV = Langdurige begeleiding en Verzorging • IWB= Intramurale woonbegeleiding • LCZ = Langdurige complexe zorg
HET IS BOUWVAKANTIE
D’n Herk 27 t/m 65 (LCZ appartementen A; LBV/IWB; gebouw 8 oost) De metselaar is klaar met het metselwerk aan de buitengevels. De timmerman heeft de houten gevelbekleding bijna af. De zonwering is voor een deel aan de buitengevels aangebracht. De tegelzetter is klaar met zijn werk. De stukadoor heeft alle plafonds gespoten en is de wanden behangklaar aan het afwerken. De elektriciens zijn nog bezig met het aansluiten van de appartementen op de elektriciteitsvoorziening. De loodgieter heeft de montage van de verwarmingsinstallaties voorbereid. De lift is geplaatst, echter nog niet gereed voor gebruik.
De bouw ligt enkele weken stil. Op een
D’n Herk 92 (Korsakov – NAH, gebouw 4)
enkeling na zijn alle medewerkers op
De bouw verloopt in twee fases. De eerste
vakantie. Vanaf maandag 11 augustus gaan
fase is vrij ver gevorderd. De staalconstructies
ze er weer monter en uitgerust tegenaan.
zijn geplaatst, het dak is aangebracht en in een aantal buitenkozijnen is het glas gezet. De buitengevels zijn al voor een deel opgemet-
St. Servatiusweg 51 t/m 177 oneven, post-
seld. Binnen zijn de loodgieters en elektriciens
De oplevering van het gebouw is gepland op
code 5803 AD (73 zorgappartementen)
druk in de weer met het aanleggen van al het
woensdag 17 september 2008. Het leggen
De aannemer past het zogenoemde “tunnel-
benodigd leidingwerk.
van de vloerbedekking, het plaatsen van de
systeem” toe. Dat betekent elke dag enkele
keukens en het behangen en sausen van de
wanden storten van een appartement en het
ruimtes is ingepland.
gebouw als een bouwsysteem in elkaar zetten. De wanden van de eerste appartementen zijn
D’n Herk 50 t/m 88 (LCZ appartementen
al klaar. Het gebouw gaat al de hoogte in en
A / LBV/IWB; gebouw 7 west)
krijgt gedeeltelijk vier etages en gedeeltelijk
Het gebouw is kort voor de oplevering. Deze is
drie etages. De voorbereiding van de verhui-
gepland op woensdag 27 augustus 2008.
zing is gestart.
Aan de buitenzijde zijn de balkonhekken en de hekken van de galerij geplaatst. De zonneschermen zijn gemonteerd. Binnen zijn de woningen nagenoeg gereed. De loodgieter Ook de tweede fase verloopt volgens plan-
moet alleen nog de verwarmingsinstallatie en
ning. Een aantal binnenwanden zijn gemetseld
de ventilatie-units monteren en de elektricien
en de staalconstructies staan op hun plaats.
alle schakelmaterialen voor de elektriciteitsvoor-
Ook in dit deel zijn de installateurs de voorbe-
ziening. Een appartement is op proef behangen
reidingen aan het treffen voor de aanleg van
en gesaust. Het leggen van de vloerbedekking,
alle leidingen. De oplevering van het gebouw
het plaatsen van de keukens en het behangen
is gepland op 19 december 2008!
en sausen van de ruimtes is ingepland..
Foto’s: Buro Kemper – Thijs Vermeulen
Mentaal | 25
Cobi Barents en Harrie Swinkels over 40 jaar GGZ NML:
Door: Sabine Nicolasen
‘Pluk de dag en wees flexibel!’ Mentaal sprak met Harry Swinkels en Cobi Barents over hun 40-jarige ervaring aan GGZ- zorg binnen onze organisatie. Inmiddels zijn beiden werkzaam binnen het Interne Activiteitencentrum (IAC).
Harry Swinkels begon zijn GGZ NML-carrière in 1968 als leerling-verpleegkundige op Sint Servatius. Vervolgens maakte hij sinds zijn diplomering in 1971 de overstap naar o.a. Paschalis, de Adolescentenkliniek, het Camillushuis en het Zonnehuis. Helaas volgde van 1991 tot 1993 een WAOperiode waarna, toen hij weer aan de slag kon, voor hem vaststond dat dat niet meer
Mentaal | 26
als verpleegkundige zou zijn. Een betrekking in de patiëntenbibliotheek volgde, in de IAC-winkel, en de artotheek, tot hij in zijn huidige functie van huismeester werd benoemd binnen het IAC. Examenvrees
Ook Cobi Barents startte als leerling in 1968, maar dan op Sint Anna. ‘Dat vond
ik een leuke periode, omdat je op heel veel verschillende afdelingen kwam’, vertelt Cobi. Examenvrees deed haar echter besluiten te stoppen met de opleiding en verder te gaan met het werk dat ze destijds als stagiaire uitvoerde bij de ontspanningsdienst. Ze volgde de kaderopleiding voor volksdansen en voelde zich als een vis in het water bij de begeleiding van ontspan-
Mentaal
ningsactiviteiten voor cliënten. Via onder andere het werken bij de Heuvel, het Kempke en de afdeling Cultuur, Vorming en Recreatie kwam zij terecht op haar huidige werkplek, het IAC. ‘Mijn hart ligt nog altijd bij de ontspanningsactiviteiten’, verklaart Cobi, ‘alles gebeurt op basis van vrije wil. Er zit geen druk achter. Heel relaxt dus.’ Zelfstandig
De periode waaraan Harry de leukste herinneringen bewaart is zijn tijd dat de fundering van de Adolescentenkliniek werd gelegd. ‘Alles was in ontwikkeling, want het was onbekend terrein voor ons. Dat maakte het werk extra boeiend.’ ‘Maar dat neemt niet weg dat ik mijn werk als unithoofd op het Camillushuis heel graag deed en nu als manusje van alles op het IAC kan ik mijn ei helemaal kwijt. Het is een hele zelfstandige functie, je moet van alle markten thuis zijn en hebt contact met heel veel verschillende mensen in de organisatie.’
Expertise
Als Cobi één dag de baas zou kunnen zijn van GGZ NML zou ze iets willen doen met de vragen die cliënten haar stellen. ‘Vragen die je kon beantwoorden als je nagenoeg onbeperkt tijd en geld had. Op vakantie gaan met de cliënten bijvoorbeeld, is één van de dingen die ik graag terug zou zien komen. Ik zou bovendien stimuleren dat medewerkers eens wat meer buiten de deur gingen kijken. Expertise uitwisselen, maar ook onszelf wat meer op de kaart zetten.’ Kloof
Harry zou als directeur de medewerkers beter informeren over alle veranderingen die op stapel staan. ‘Ook in fysieke zin; wie komt straks waar te zitten en wie is waar te vinden?!’
Ander veranderpunt zou voor hem zijn de kloof te dichten tussen management en werkvloer door de grotere span of control ‘Daardoor wordt de afstand tot de werkvloer te groot en de feeling met de medewerkers minder.’ ‘Het zou goed zijn als managers een vrij inloopuurtje zouden houden voor medewerkers. Voor praktische vragen, zodat je daarna weer aan de slag kunt’, oppert Cobi. Tot slot wil Harry met zijn 40 jaren ervaring vers binnenkomende collega’s als motto ‘pluk de dag’ meegeven. Cobi blijft zweren bij een flexibele instelling. ‘Wees flexibel, zo stelt ze, ‘daar heeft de organisatie, maar ook jij, het meeste plezier van!’
Improviseren
Cobi moest aanvankelijk wennen aan de overstap naar het IAC. ‘Vanuit het kleine team bij ontspanning kwam ik in een veel grotere setting terecht. Dat was wennen, maar ik heb mijn plek weer gevonden. Ik moet er niet aan denken dat ik niet meer zou werken. Ik mag improviseren binnen deze functie. Niets is voorgekauwd. Er is alle ruimte om flexibel te zijn.’
Uitnodiging 40-jarig dienstjubileum Ley Peeters Op dinsdag 2 september is het 40 jaar geleden dat de heer Ley
Ter gelegenheid van zijn 40-jarig dienstjubileum wordt Ley een receptie
Peeters als leerling B-verpleegkundige in dienst trad bij St. Ser-
aangeboden door Dichterbij, Specialistische Zorg, Wanssumseweg 14 te
vatius. Na zijn diplomering heeft Ley zijn carrière voortgezet op
Oostrum en wel op donderdag 4 september aanstaande van 15.00 tot
Nieuw Spraeland, wat destijds nog onderdeel was van St. Serva-
17.00 uur. U bent hierbij van harte welkom. Pieter nodigt collega’s uit om
tius. Na eerst verzelfstandiging van Nieuw Spraeland en daarna
hem te komen feliciteren op 11 september a.s. vanaf 15.30 – 17.30 uur,
enkele fusies is Ley nu werkzaam binnen het MFCG, een samen-
in het Atrium van Intensief 2, D’n Herk 4. U bent van harte welkom!
werkingsverband tussen de Koraalgroep (St. Anna/Gastenhof) en Dichterbij.
Geen bloemen, geen drank; een financiële bijdrage voor zijn wens. Daarvoor dank.
Mentaal | 27
Agenda Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid Alzheimer Café Venlo Op dinsdag 5 augustus 2008 is het Alzheimer Café Venlo in Gemeenschapshuis De Bantuin, Pastoor Kierkelsplein 20 te Venlo geopend. Op 5 augustus wordt er een film over dementie vertoond. De inloop is vanaf 19.00 uur en aanvang programma om 19.30 uur. De avond wordt uiterlijk 22.00 uur afgesloten en de toegang is gratis.
Alzheimer Café Venray Op maandag 11 augustus 2008 is het Alzheimer Café Venray open voor alle mensen met dementie, hun partners, familieleden en betrokkenen. Op deze avond is er een vakantieprogramma met video. Op maandag 11 september 2008 is het thema: Wanneer komt men in aanmerking voor een gedwongen opname? Gastspreker is dan Mevr. I. van der Putten, psychiater GGZ Noord- en Midden-Limburg. Hulpverleners en andere belangstellenden zijn ook van harte welkom. Het Alzheimer Café Venray vindt plaats in De Kemphaan, Kennedyplein 1 te Venray. Inloop vanaf 19.00 uur en aanvang programma 19.30 uur. De avond wordt uiterlijk 22.00 uur afgesloten. De toegang is gratis.
Mentaal | 28
Vooraankondiging Symposium Multidisciplinaire Richtlijn Persoonlijkheidsstoornissen Het onlangs opgerichte Kennis- en Innovatiecentrum Persoonlijkheidsstoornissen organiseert in samenwerking met het Trimbos Instituut op donderdag 2 oktober 2008 een symposium over de nieuwe Multidisciplinaire Richtlijn Persoonlijkheidsstoornissen. Ruim drie jaar is er, met ondersteuning van het Trimbos Instituut, gezamenlijk door professionals in de psychiatrie en geneeskundige zorg, beroepsverenigingen en familieen patiëntenorganisaties, gewerkt aan de Multidisciplinaire Richtlijn Persoonlijkheidsstoornissen. Tijdens dit interactieve symposium zal allereerst worden ingegaan op de nieuwe klinische inzichten op het terrein van diagnostiek, psychotherapie en farmacotherapie die deze richtlijn met zich meebrengt. Aan het begin van het middagprogramma kunt u kiezen uit verschillende workshops. De dag zal afgesloten worden met een debat tussen verzekeraars, bestuurders en wetenschappers over de praktische bruikbaarheid van de richtlijn. Het symposium is voor iedereen die zich beroepsmatig, beleidsmatig of anderszins bezighoudt met het onderwerp persoonlijkheidsstoornissen. Meer informatie: www.richtlijnpersoonlijkheidsstoornissen.nl
Voor meer informatie over genoemde activiteiten of andere vragen omtrent geestelijke gezondheidszorg kunt u contact opnemen met:
Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid Stationsweg 46, 5803 AC Venray tel: 0478-52 7066 e-mail:
[email protected]
Openingstijden Informatiecentrum: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 12.00 uur en van 13.00 - 16.00 uur.
Het informatiecentrum is tijdens de zomermaanden op de gebruikelijke dagen en tijden geopend.
Mentaal
Boekbespreking
“Maskers en machten” Vergeten psychiatrie
Nieuws van de bibliotheek Er zijn weer twee nieuwe Nederlandse tijdschriften digitaal : - Gedragstherapie, vanaf 2008- Systeemtherapie, vanaf 2005. De zoekfunctie laat nog wat te wensen over, maar daar wordt aan gewerkt. Losse tijdschrifttitels zijn
Auteur: Ursula van der Aa (Zr. Mariëtte)
het makkelijkst te vinden via … U zoekt … een
Bestellen en/of informatie:
e-journal.
www.maskersenmachten.nl of mail naar:
[email protected]
De meeste Nederlandse online tijdschriften zijn te
Uitgever: Lucie Kerstens 0164 68 21 32
vinden via de vakbibliotheek BSL. Kijk rechts in de bibliotheekcatalogus bij GGZNML tijdschriften
“Een van de mannelijke patiënten leefde met het waanidee Jezus Christus te zijn. Niemand van zijn medepatiënten sprak dat tegen. ‘Och, het went toch’, was de gedachte. Tot op een dag Eert werd opgenomen. Volgens zijn behandelaar en het team leefde hij ook in de veronderstelling Jezus Christus te zijn. Wij voorzagen problemen. Twee keer Jezus Christus op de afdeling, hoe zal dat gaan? Toch maar proberen. (...) Op een gegeven moment kregen de heren enorme ruzie wie nu de echte was. Koffiepotten, serviesgoed en stoelen vlogen door de zaal. Totdat Mien opstond. Zij leefde met het waanidee koningin Wilhelmina te zijn en duivels te kunnen verdrijven. Zij zei: ‘Jullie zijn baas over het hemelse, ik over het aardse, hier ben ik baas.’ De verwondering van toen zal ik nooit vergeten. Wat kwam er een rust over de afdeling.” Een fragment uit ‘Maskers en machten, vergeten psychiatrie’ van Ursula van der Aa. Een schitterend boek waarin Ursula van der Aa, schrijft over haar werk in de psychiatrie in ‘sHertogenbosch en Vught. Langzaam wordt zij zich bewust van het hospitaliserende systeem van de psychiatrie én het systeem in het klooster waar ze deel van uitmaakt. Dit boek laat prachtig zien hoe het er nog geen dertig jaar geleden in de psychiatrie aan toe ging. In het kort: Na veertig jaar werken in de psychiatrie in ‘s Hertogenbosch en Vught, besloot Ursula van der Aa haar levensverhaal te gaan schrijven. Het is een indrukwekkend, persoonlijk document geworden waarin zij haar kloosterleven en het werken in de psychiatrie beschrijft. Zij laat zien hoe patiënten en religieuzen onvoorwaardelijk leefden en werkten in een psychiatrisch ziekenhuis op een wijze die wij ons op de dag van vandaag maar moeilijk kunnen voorstellen. Op haar eigen manier ontdekte ze hoe patiënten ‘gevangen zaten’ in een hospitaliserend systeem, wat haar ook bewust maakte van het hospitaliserend systeem in het klooster. Naast haar beschrijving hoe zij voor patiënten een meer menswaardig bestaan buiten het psychiatrisch ziekenhuis wil realiseren, maakt zij ons tegelijkertijd deelgenoot van haar innerlijke strijd zich te ontworstelen aan het kloosterleven. Zij beschrijft hoe dat systeem het haar onmogelijk maakt na te denken over zichzelf en te groeien naar een eigen identiteit. Het is boeiend om te lezen hoe zij met macht en onmacht is omgegaan binnen beide systemen en hoe zij dit proces voor haar zelf tot een positief einde heeft weten te brengen. Niet alleen voor werkers in de psychiatrie en personen die het kloosterleven van nabij hebben meegemaakt, maar zeker ook voor de geïnteresseerde leek is deze ontdekkingsreis van Ursula zeer de moeite waard.
onder de knop: Full text (Ned.bij Bohn Stafleu). Andere Ned. online tijdschriften zijn: - Silhouet: tijdschrift over angst en depressie - Psyfar: praktische nascholing over psychofarmacologie. Beide zijn online te raadplegen via de inlogcodes die vermeld staan bij de titel. Silhouet wordt ook ontsloten in NAZ, de verpleegkundige databank voor de zorg. De artikelen zijn daar full text op te roepen. Psyfar bevat meestal themanummers, bijvoorbeeld over kinderen en jeugdigen, de bijwerkingen van antipsychotica en antidepressiva etc. Het tijdschrift bestaat vanaf 2006. De genoemde vier tijdschriften liggen ook als gedrukt exemplaar op de tijdschriftenplank. Gedrukte nummers van alle tijdschriften worden uitgeleend voor een week, met uitzondering van het meest recente nummer. Farmacotherapeutisch Kompas zit niet meer als icoontje op het bureaublad. Surf naar de bibliotheek en klik daar rechts onderaan op de titel bij : Full Text) Naslag. Bezoek voor meer nieuws de weblog van de bibliotheek
De bibliotheek is geopend van ma. t/m do. van 8.30 tot 17.00 uur. e-mail:
[email protected] telefoon: (0478) 52 76 45
Mentaal | 29
Personalia
In dienst juni 2008 Eveline van den Beuken - Van Well Stafafdeling Raad van Bestuur, Managementsecretaresse Peter Delsink LCZ Overige Ondersteuning, Psycholoog Marianne van Vliet LCZ Ondersteuning manager, Managementsecretaresse Karin Berben - Sonnemans LCZ IMC, Medisch secretaresse Yvonne Schuurman HRK2 LCZ Kliniek Intensief 1 Unit A, Medewerker begeleiding Jolanda de Jong Kliniek Behandeling en Begeleiding Paschalis, Begeleider Odysseus Symeonidis Kliniek Behandeling en Begeleiding Paschalis, Agnios Lieke Wirken Kliniek Behandeling en Begeleiding Paschalis, Begeleider Suzanne Traa Kliniek Behandeling en Begeleiding Paschalis, Creatief therapeut Boy Steegs Korsakov Kliniek Behandeling, Verpleegk (korsakov) Kim Waskowskij Ondersteuning specialistische functies, Secretaresse René Theeuwen Forensische Psychiatrische Afdeling, Teamleider Saskia Verbakel Veteranen Intensieve Behandel Unit, Begeleider A Jacqueline Vaes FACT RCG Venlo, Agnios Martijn Nuijten Verblijf RCG Venray, Verpleegkundige Mart van der Stelt Management Divisie PIA, Consulent contracten en beheer Anita Boom Preventie en Informatie, Voorlichter Joyce Kusters Afdeling Keuken, Medewerker. service Roel Broers Afdeling Keuken, Medewerker service Robbert Beurskens Afdeling Keuken, Medewerker Service Judith Koenen Afdeling Keuken, Medewerker service Joey Arts Afdeling Keuken, Medewerker service Twan Tijssen Afdeling Logistiek en Magazijn, Medewerker logistiek Ad Wolfs Stafafdeling Personeel & Organisatie, Personeelsconsulent Carin van der Linden Afdeling Bedrijfsadministratie, Medw. bedrijfsadministr. Tamara Pelzer Secretariaat en Ondersteuning P&O, Secretaresse Uit dienst juni 2008 Pierre Pasmans LCZ Overige Ondersteuning, Progr.leider/psychiater
Mentaal | 30
Jalal Kadiri Kliniek Behandeling en Begeleiding Paschalis, Mw. Sociale dienstverlening Nelly Sinke Kliniek Behandeling en Begeleiding Paschalis, Begeleider Josine Rijn - van den Meijdenberg Centrum voor Autisme/ADHD , Progr.leider/psychiater Sandy Kleinert Forensische Psychiatrische Afdeling, Act. begeleider (1) Paul Dorenbosch Behandeling RCG Venray, Psychotherapeut Raymon Heijthuijsen Hostel Echt GGZ Centr. Roermond, Begeleider (Zom,annaln3-4,Eug,Kk4) Tanja van Atteveld - Cox Ouderen 1 RCG Venlo, Verpleegkundige Femke van Beek DAC, Begeleider Dagactiviteiten Jos Martens Afdeling Logistiek en Magazijn, Coördinator logistiek Peter Vriens Afdeling Planning & Control, Bedrijfseconomisch medewerker Martijn Peeters Afdeling Personeels- en Salarisadministratie, Medewerker PSA Linda Peeters Afdeling Personeels- en Salarisadministratie, Medewerker PSA 12,5 jarig dienstjubileum 15 juli: Henriëtte Swinkels-Hermans, ziekenverzorgende Lelie 1 augustus: Hans van Dillen, psychotherapeut Behandeling RCG Venray 1 oktober: Bianca Jacobs, gedragstherapeutisch verpleegkundige KGT 25-jarig dienstjubileum 15 augustus: Ben Philipsen, medewerker afdeling Logistiek en Magazijn 1 september: Twan Janssen, medewerker reclassering, afd. Just. Verslavingszorg 1 september: Mia Lensen-Vullings, ziekenverzorgende Lelie 20 september: Mayke Brüns-Wismans, ass. Verpleegafdl, nachthoofden Heuvel 40-jarig dienstjubileum 15 augustus: Ties Claessens, verpl.psych.int. thuiszorg Behandeling RCG Venray 15 augustus: Harry Swinkels, huismeester IAC 1 september: Gonny Arts, verpleegkundige Volwassenen 2 RCG Venlo 1 september: Cobi Barents-Nyssen, activiteitenbegeleider IAC 2 september: Huub Aben, soc.psych.verpleegkundige basisteam Venlo 2
:
Deze maand
Zomerfeest 2008
B
E
E
L
D
S
P
R
A
A
K
Informatie kr ijgen is een recht d Informatie vinden is een vaardighei Informatie begr ijpen is een kunst
– 52 7066 ondheid •
[email protected] • 0478 Informatiecentrum Geestelijke Gez
De volgende Mentaal verschijnt in september 2008.