Wealth Management Partners (WMP) is opgericht in 2004 en telt 18 medewerkers. Wij zijn gespecialiseerd in het op geheel onafhankelijke wijze beheren en regisseren van grote(re) vermogens van ondernemers, families, stichtingen en kleinere instituten. De onafhankelijkheid komt tot uitdrukking in ons beleggingsbeleid, in de eigendomsstructuur en in de selectie van (depot) bank(en). Daarnaast kennen wij een (degressieve) “all-in” vergoeding met teruggave van bestandsvergoedingen aan cliënten en zijn wij ISAE 3420-II (voorheen SAS70-II) gecertificeerd. In Nederland zijn wij één van de grootste onafhankelijke partijen.
Verantwoord beleggingsbeleid INHOUDSOPGAVE
2
begint bij jezelf
Kosten in beleggingsfondsen
Lees meer > door: Marc Bressers
Wealth Management Partners vindt het belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen voor de wereld waarin wij leven. Daarom hebben wij ons in 2011 aangesloten bij UN
4
Global Compact, waarin meer dan 7.000 bedrijven beloven de rechten van de mens
Portret van een van onze
te respecteren. Ook onderschrijven wij de Principles for Responsible Investment
fundmanagers:
(PRI). Deze richtlijnen moedigen bedrijven wereldwijd aan om op een duurzame en
Lees meer >
sociaal verantwoorde manier te ondernemen. In lijn hiermee hebben wij in 2011 ons
door: Marcel de Kleer
beleggingsbeleid ontwikkeld en geïmplementeerd. Verantwoord beleggingsbeleid begint op deze manier bij onszelf.
6
Opluchting na afwenden
doemscenario’s
Onze interne organisatie levert ook een bijdrage. Wij werken milieubewuster. Het
Lees meer >
percentage digitale rapportages neemt toe, wat ten koste gaat van de stukken op
door: Peter van Doesburg
papier. Daarnaast hebben wij maatregelen genomen om het elektriciteitsgebruik in ons kantoor terug te dringen. Dit zijn enkele voorbeelden van de manier waarop wij proberen onze interne bedrijfsvoering zo veel mogelijk overeen te laten komen met het verantwoorde beleggingsbeleid dat wij voorstaan. Om met Mahatma Gandhi te spreken: ‘Geluk is wanneer wat je denkt, wat je zegt en wat je doet met elkaar in harmonie zijn.’
vragen? neem contact op met de auteur van het betreffende artikel via email
of bel: T + 31 (0)20 – 426 3970
Kosten in beleggingsfondsen De afgelopen tijd is er veel te doen over de kosten in
Historisch perspectief
beleggingfondsen. Dit onderwerp kan niet los worden gezien In de jaren ’90 werd het steeds gebruikelijker dat beleggingsvan de roep om meer transparantie en onafhankelijkheid in fondsen aan de man werden gebracht door intermediairs de
financiële
dienstverlening.
Aangezien
kosten
een zoals private banks en vermogensbeheerders. Deze partijen
drukkend effect hebben op het rendement en index trackers vroegen hiervoor een (doorlopende) vergoeding. Aangezien lagere kosten hebben dan actief beheerde fondsen, speelt de dit door de fund manager uit de beheervergoeding moest aloude discussie over actief versus passief beheer hierbij ook worden bekostigd,
werden
beheervergoedingen in
die
periode flink verhoogd. Vandaag de dag bedraagt de
een rol. Graag verhelderen wij een en ander voor u.
beheervergoeding in aandelenfondsen circa 1,4% waarvan
TER
gemiddeld 40 à 50% als vergoeding aan de intermediair
De Total Expense Ratio (‘TER’) is op dit moment de meest wordt betaald. Deze bestandsvergoeding wordt ook wel ‘kick gebruikte indicator voor het kostenniveau in een beleggings- back’, ‘retrocessie’ of ‘provisie’ genoemd. fonds. De TER wordt uitgedrukt als percentage van het fondsvermogen en bevat met name de kosten die de
Onafhankelijkheid
verschillende service providers in rekening brengen: de Doordat sommige fondsaanbieders veel en andere weinig of beheerder,
de
bewaarder,
de
administrateur
en
de geen
bestandsvergoeding
verstrekken,
komt
de
accountant. Indien sprake is van initiële opstartkosten, dan onafhankelijkheid van intermediairs in het geding. Hoe gaan worden deze uitgesmeerd over een aantal jaren en maken intermediairs
om
met
goede
fondsen
die
weinig
deze ook onderdeel uit van de TER. Anders dan wat uit de bestandsvergoeding opleveren? Of met slechte fondsen die bewoording kan worden verwacht, omvat deze ratio niet alle veel retrocessie uitbetalen? Index trackers keren doorgaans kosten. Zo worden transactiekosten niet meegenomen.
geen bestandsvergoeding uit maar kunnen in bepaalde delen van een portefeuille voor de cliënt een prima oplossing zijn.
Aangezien bepaalde kosten een vast bedrag vormen en niet afhankelijk zijn van de fondsomvang, hebben kleine fondsen
Uitdagingen
veelal een hogere TER dan grote fondsen. De grootste Minister De Jager van Financiën heeft laten weten dat hij component wordt doorgaans gevormd door de beheer- bestandsvergoedingen wil gaan verbieden. Belangrijkste vergoeding van de fund manager.
reden hiervoor is om te voorkomen dat belangen van intermediairs en de cliënten uiteenlopen waardoor cliënten
De AFM, alsmede enkele buitenlandse toezichthouders, minder goede adviezen kunnen krijgen. Het is inderdaad hebben onlangs aangegeven dat zij de TER willen vervangen evident dat de oude structuur verkeerde incentives creëert. door een nieuwe kostenratio waarin wel alle kosten worden Bij assurantietussenpersonen speelt een soortgelijk probleem meegenomen. Deze kostenratio, Total Cost of Ownership en ook in die branche zullen provisies worden verboden. Laat (TCO) genaamd, zal waarschijnlijk de komende jaren de TER onze minister echter niet het kind met het badwater weggooien. Als intermediairs geen provisie meer mogen ontvangen maar fund managers verlagen niet hun tarieven, dan zijn zij de lachende derde en niet de beleggers.
home >
vervangen.
2
Daarnaast bestaat het risico dat grootbanken weer de nadruk gaan leggen op huisfondsen, zoals dat in het verleden ook gebeurde. Hieraan wordt meer verdiend dan aan fondsen van derden. De invoering van de nieuwe kostenratio TCO zal het in ieder geval wel makkelijker maken kosten van fondsen te vergelijken. Nu lijkt een indexfonds soms veel goedkoper omdat men allerlei kosten bewust buiten de TER houdt. Zodra alle fondsen een TCO moeten publiceren kan een ‘appel-appel’ vergelijking worden gemaakt en wordt het kostenverschil exact duidelijk.
Beleid Wealth Management Partners Het beleid van Wealth Management Partners op dit gebied is helder: alle bestandsvergoedingen worden uitgekeerd aan onze cliënten (onder aftrek van een kleine administratie vergoeding). Ook niet provisie betalende fondsen zoals index trackers nemen wij daarom op in onze portefeuilles. Door onze toenemende omvang, zijn wij in staat om een steeds groter gedeelte van de beheervergoeding als retrocessie te bedingen. Daarnaast besteden wij veel aandacht aan het beperken van minder zichtbare transactiekosten. Zo kunnen wij doorgaans aan- en verkopen op de intrinsieke waarde van een fonds. Huisfondsen heeft WMP nooit gehad en wij hebben geen plannen om die te introduceren.
home >
● Marc Bressers
3
Portret van een van onze fundmanagers: David Harding De Brit David Winton Harding is de oprichter van Winton In 1996 verliet Harding MAN Group om Winton Capital Capital Management dat het DB Platinum Systematic Alpha Management op te richten. Volgens het tijdschrift Barron’s Index Fund beheert. Dit fonds is een zogenoemde managed deed hij dat omdat hij gefrustreerd was geraakt door de futures strategie. Managed futures fondsen zijn fondsen die bureaucratie die bij een groot bedrijf hoort. Het is Harding met een gediversificeerde portefeuille aanhouden van long en Winton Capital Management gelukt om een efficiënte, op short posities in futures (termijncontracten). Veelal handelen research gefocuste organisatie neer te zetten. Ondanks dat managed futures fondsen op basis van kwantitatieve trend- Winton tegenwoordig het grootste managed futures fonds ter volgende modellen. Deze modellen proberen de richting van wereld beheert, werken er slechts zo’n 200 mensen. Meer de beurs te voorspellen en op basis daarvan neemt de dan de helft houdt zich bezig met research. beheerder posities in. Als het model bijvoorbeeld een stijging van de olieprijs voorspelt, zal de beheerder olie-futures kopen Hoewel het DB Platinum Systematic Alpha Index Fund in het (long gaan) om zo van de stijging te profiteren. Als het model eerste kwartaal achter bleef bij de wereldwijd stijgende aangeeft dat de verwachting is dat de prijs van graan zal beurzen, denken wij dat het fonds veel toegevoegde waarde dalen, zal de beheerder futurescontracten verkopen (short kan leveren aan beleggingsportefeuilles. Stijgingen worden gaan) om van deze daling te profiteren. Managed futures immers afgewisseld met correcties en het is prettig om ook fondsen beleggen via futures in grondstoffen, obligaties, een fonds in portefeuille te hebben dat tijdens moeilijke valuta en aandelen.
perioden de mogelijkheid biedt om positief te renderen. Bovendien
heeft
David
Doordat uitsluitend in zeer liquide futurescontracten wordt succesvolle track record,
Harding, bewezen
met dat
zijn een
lange
en
gedegen
belegd, zijn deze fondsen in staat om de portefeuille snel aan managed futures strategie op lange termijn qua rendement te passen zodra de modellen een nieuwe trend ontdekken. niet hoeft onder te doen voor een aandelenportefeuille. Dit zorgt ervoor dat managed futures fondsen in tijden van ● Marcel de Kleer crisis in staat zijn om te profiteren van de dalingen op de financiële markten. Zo was managed futures de enige
1000
risicodragende beleggingscategorie die in 2008 een hoog Winton
positief rendement behaalde. In 2011 kon Winton tegen
MSCI AC World
dalende aandelenmarkten in een positief resultaat realiseren, waarmee het fonds al meteen na opname in de portefeuille
100
een dienst bewees. David Harding is geen onbekende in de managed futures wereld. Hij richtte in 1987 de voorloper van MAN Group Plc
home >
wereld.
10 12 ‐1 ‐1 12 998 ‐1 ‐1 12 999 ‐1 ‐2 12 000 ‐1 ‐2 12 001 ‐1 ‐2 12 002 ‐1 ‐2 12 003 ‐1 ‐2 0 12 04 ‐1 ‐2 12 005 ‐1 ‐2 12 006 ‐1 ‐2 12 007 ‐1 ‐2 12 008 ‐1 ‐2 12 009 ‐1 ‐2 12 010 ‐1 ‐2 01 1
op, de grootste beursgenoteerde hedge fund onderneming ter
4
Opluchting na afwenden doemscenario’s ECB schiet overheden via banken te hulp
Door banken te faciliteren bij emissies van staatsobligaties
In het eerste kwartaal van 2012 kan de ECB echter indirect de overheden steunen zonder is de stress op de kapitaal- haar eigen richtlijnen te overtreden. Met dit besluit werd het markten aanzienlijk afgenomen. vertrouwen op de kapitaalmarkten gesterkt. In reactie stegen De onzekerheid met betrekking veel vermogenscategorieën het eerste kwartaal significant in tot de eurocrisis is niet weg- waarde. Doordat de facto nu overheden worden ondersteund genomen, maar de Europese (hetgeen tot voor kort een taboe was voor de ECB), is de Centrale Bank (ECB) heeft met ongekend omvangrijke consensus gevormd dat de ECB de situatie op de obligatiemaatregelen wel de grootste onrust ingedamd.
markten niet meer zo uit de hand zal laten lopen als eerder in 2011. Aan de andere kant zal de ECB het individuele landen
Eind februari heeft de ECB een driejarige kredietfaciliteit ook
niet
te
gemakkelijk
geïmplementeerd. Banken in de Eurozone konden tegen een zelfgenoegzaamheid
en
maken,
omdat
gemakzucht
ten
dan
immers
aanzien
van
rente van slechts 1% voor een periode van drie jaar benodigde hervormingen zou kunnen optreden. Per saldo is onbeperkt geld lenen. De banken schreven gezamenlijk het meest waarschijnlijke scenario dat de huidige –nog uiteindelijk voor circa € 500 miljard in. Deze maatregel stelt steeds significante– renteverschillen tussen de verschillende banken in staat om door het opkopen van staatsobligaties uit lidstaten blijven bestaan, maar dat de ECB zal hoeden voor al de Zuid-Europese landen aantrekkelijke rentemarges te te extreme uitslagen. behalen. Zodoende kwam ook de vraag naar deze staatsobligaties weer op gang en daalde de rente in vooral Italië fors. De ECB heeft met deze stap via een omweg landen als
Chaotisch faillissement Griekenland afgewend
Italië en Spanje geholpen met hun schuldenproblematiek. De Op 20 februari is, na lang en moeizaam onderhandelen, door ECB mag namelijk wettelijk gezien zelf geen nieuwe de Europese Unie (EU) en het Internationaal Monetaire staatsobligaties kopen direct nadat een land deze uitgeeft.
Fonds (IMF) besloten om Griekenland voor € 130 miljard aan nieuwe noodleningen te verstrekken. Met private investeer-
Steunoperatie ECB aan banken gunstig voor de rente in de probleemlanden
ders zoals banken en pensioenfondsen, werd afgesproken dat ze meer dan de helft van de bestaande Griekse schulden zouden
10-jaarsrente
kwijtschelden.
Griekenland
moest
daarbij
alle
8
gemaakte afspraken op korte termijn omzetten in wetten en
7
komt onder semi-permanent toezicht te staan van de
6
geldschieters. Belangrijkste doelstelling is om de staatsschuld
5
Italië
4
sep-10
mrt-11
sep-11
mrt-12
in Griekenland zijn doorgevoerd, betreffen onder andere: verlaging van het minimumloon en de pensioenen, hervorming van het belastingstelsel en liberalisering van een groot aantal beroepen.
home >
Nederland
Bron: Bloomberg
product te hebben gereduceerd, zodat het land vanaf die tijd financieel weer zelfstandig kan opereren. De maatregelen die
3 2 mrt-10
van Griekenland in 2020 tot 120% van het bruto binnenlands
5
Een deel van deze maatregelen was overigens reeds eerder verwachten die de groei op korte termijn zullen doen door de Griekse regering toegezegd. Voorts moet in de aantrekken. De overheid kan niet anders dan aan de zijlijn grondwet worden vastgelegd dat betaling van crediteuren staan en zal in veel gevallen zelfs worden gedwongen om voorrang heeft boven bekostiging van overheidsdiensten.
economische steunmaatregelen terug te draaien. Van de consument is ook weinig goeds te verwachten, gezien het
Met
de
nieuwe
noodleningen
zijn
acute
problemen lage consumentenvertrouwen en de grote onzekerheid die
voorkomen, waarbij zelfs het uiteenvallen van de euro en een vrijwel overal in de Eurozone hoogtij viert. De enige Europese imploderend
bankensysteem
niet
zou
kunnen
worden economie die zich relatief sterk blijft ontwikkelen is Duitsland,
uitgesloten. Ondanks dit afgewende noodlot is het ‘probleem maar zelfs dit land kan binnen de huidige omstandigheden Griekenland’ niet volledig van tafel. Een strikt vertrouwelijk niet op eigen kracht de gehele regio op sleeptouw nemen. doch uitgebreid in de financiële wereld verspreid rapport van de EU en het IMF, plaatste vraagtekens bij het reduceren van De belangrijkste meevaller voor de euro economieën zou de staatsschuld naar 120%: met een diepere recessie zou de moeten komen van de exportsector en de groei van de schuldenratio wel eens kunnen blijven steken op 160% in wereldhandel. Hoewel de wereldhandel zich ondanks de 2020. In dat geval zal nieuwe noodzakelijke steun niet haperingen kunnen worden uitgesloten.
in
zowel
de
ontwikkelde
regio’s
als
de
opkomende regio’s relatief gunstig blijft ontwikkelen (zie grafiek op de volgende pagina), zullen voornamelijk slechts
Economie Eurozone blijft kwakkelen
de noordelijke euro landen hiervan profiteren door middel van
De economie in de Eurozone is na een voorzichtig herstel in hun positieve handelsbalans. De zuidelijke landen hebben de eerste twee maanden van 2012, in maart opnieuw door hun zwakkere concurrentiepositie een veel minder verzwakt. Hoewel geen sprake lijkt van een zware recessie, gunstig exportprofiel, waardoor een aantrekkende wereldmoet er rekening mee worden gehouden dat in de komende handel per saldo slechts een marginaal positief effect heeft kwartalen sprake zal zijn van weinig verbetering. Wij voorzien op de totale Eurozone. De huidige onevenwichtigheden voor de Eurozone gedurende 2012 een aanhoudende binnen de Eurozone worden met een sterke wereldhandel per stagnatie van de economie, hetgeen bestempeld kan worden saldo niet opgelost en wellicht zelfs versterkt. als een ‘doormodder scenario’. Gunstige wereldhandel slechts gedeeltelijk profijtelijk voor Eurozone Economieën Eurozone blijven zwak na initieel herstel Volume wereldhandel
Index 2000 = 100
175
Producentenvertrouwen
PMI's
65 60
150 Groei
125
55 Duitsland Frankrijk Italië
50 Stagnatie
45
100 75
40
30 mrt-08
50 jan-92
Recessie
35
jan-97
jan-02
jan-07
jan-12
Bron: Centraal Plan Bureau
mrt-09
mrt-10
mrt-11
mrt-12
Bron: Bloomberg
om te bezuinigen zijn er weinig impulsen van binnenuit te
home >
Doordat vrijwel alle Eurozone lidstaten worden gedwongen
6
Amerikaanse arbeidsmarkt trekt aan
Chinese economie in lagere versnelling
De Amerikaanse economie bleef zich ook in het eerste Begin maart verklaarde de Chinese premier Wen Jiabao, kwartaal relatief gunstig ontwikkelen. De VS zijn dan ook één tijdens het jaarlijkse volkscongres, dat de Chinese overheid van de weinige landen, waarbij wordt verwacht dat de verwacht dat de economie in 2012 met 7,5% zal groeien. economische groei in 2012 niet terug zal vallen. Hoewel de Hoewel dit groeicijfer in internationaal perspectief nog altijd huizenmarkt nog steeds geen enkel herstel laat zien, lijkt de zeer indrukwekkend is, is dit een duidelijke vertraging van het arbeidsmarkt zich nu toch eindelijk te verbeteren.
gemiddelde groeipad van de 10% van de afgelopen jaren. Een groei van 7,5% is daarnaast in China het laagste
Sinds de werkloosheid in 2009 piekte op een niveau van groeicijfer sinds begin jaren negentig. De gedachte begint 10%, leek het er op dat het economische herstel na de steeds breder post te vatten dat China het dubbelcijferige kredietcrisis niet gepaard zou gaan met banencreatie, groeitempo voorgoed achter zich heeft gelaten. Desalhetgeen in de Verenigde Staten de gevreesde ‘jobless niettemin zal China hoogstwaarschijnlijk, ook met een lager, recovery’ wordt genoemd. Dit verklaart ook het tot op de dag groeitempo gedurende de rest van dit decennium de van vandaag agressieve verruimende monetaire beleid van locomotief van de wereldeconomie blijven. de
Amerikaanse
centrale
bank
(Fed),
ondanks
het
economische herstel dat zich sinds 2009 voordoet. De Fed De inflatie in China heeft zich de afgelopen tijd positief heeft namelijk (anders dan de ECB) expliciet ook het ontwikkeld. In juli 2011 bedroeg de inflatie nog een bestrijden van de werkloosheid in haar doelstellingen staan. alarmerende 6,5%, maar was in februari 2012 gedaald tot De politieke druk om de rente laag te houden blijft daarom 3,2%. Dit is om twee belangrijke redenen gunstig. Ten eerste groot, ondanks dat inflatiegevaren zich aandienen.
wordt de sociale onrust hiermee ingedamd, doordat de welvaartsstijging voor de Chinese bevolking minder wordt
Met deze gedachte scherpte de Fed het lage-rentebeleid ook uitgehold door de inflatie. in het eerste kwartaal nog verder aan door zich openlijk te committeren aan het handhaven van het huidige extreem Ten tweede geeft de afgenomen inflatie meer ruimte voor de lage renteniveau tot tenminste het einde van 2014. Met de Chinese overheid om de economie te stimuleren, waardoor recente gunstige ontwikkeling van de arbeidsmarkt, zou de een eventuele ‘harde landing’ van de economie kan worden Fed in de loop van 2012 deze politiek wel eens overboord voorkomen. kunnen zetten om over te gaan op een meer restrictief rentebeleid.
Inflatie in China is uit de gevarenzone 10
Amerikaanse werkloosheid vertoont een bemoedigende dalende tendens %
Werkloosheid Verenigde Staten
10 9 8 7 6 5
Inflatie China
%
8 6 4 2 0 -2 -4 feb-02
feb-04
feb-06
feb-08
feb-10
feb-12
Bron: Bloomberg
4 mrt-02 mrt-03 mrt-04 mrt-05 mrt-06 mrt-07 mrt-08 mrt-09 mrt-10 mrt-11 mrt-12
home >
Bron: Bloomberg
7
Olieprijs de nieuwe kapitaalmarktrente?
Kredietwaardigheid bedrijven, exclusief financials, opnieuw verbeterd Kredietwaardigheid werelwijde niet‐financiële bedrijven
Met de ontwikkeling in China en andere opkomende markten, lijkt inflatie wereldwijd geen thema meer te zijn, ondanks de extreem lage rente en ongebreidelde geldcreatie van de
16% 14% 12%
centrale banken. Het lijkt er op dat de monetaire stimulatie
10%
straffeloos kan worden uitgevoerd. Een belangrijke adder
8%
onder het gras in dit proces is echter de ontwikkeling van de
6%
prijzen van grondstoffen en in het bijzonder die van de
4%
olieprijs. Doordat de geldcreatie zich niet vertaalt in
2%
bestedingen, blijft inflatie achterwege. De praktijk leert echter
0%
dat het neveneffect is, dat het overtollige geld via de banken
Omhoog Bron: Fitch
Omlaag 2010
2011
‘weglekt’ naar internationale markten zoals de oliemarkt. Dit speculatieve gedrag van banken vindt echter grotendeels
Concluderend
buiten het bereik van de nationale centrale banken plaats. Dit Het ingrijpen van de ECB heeft voor grote opluchting gezorgd verklaart gedeeltelijk de hoge olieprijs, ondanks dat de omtrent de eurocrisis. Desalniettemin is de reële schuldwereldeconomie vertraagt. De olieprijs fungeert in dit proces problematiek niet van de baan en zal deze naar verwachting als de nieuwe corrigerende uitlaatklep voor het ruime dan ook de komende jaren de kop blijven opsteken. De monetaire beleid van (vooral westerse) centrale banken. In noodzakelijke overheidsbezuinigingen zullen waarschijnlijk het verleden was dit corrigerende mechanisme weggelegd een rem op het groeipotentieel van de wereldeconomie zijn, voor de kapitaalmarktrente, maar door het wijdverbreide maar het bedrijfsleven is goed gepositioneerd om met deze opkopen van lang staatspapier is deze aan banden gelegd en nieuwe werkelijkheid om te gaan. Waarderingen van lijkt de olieprijs deze corrigerende functie te hebben aandelen zijn minder gunstig dan gedurende het laatste overgenomen.
kwartaal van 2011, maar zijn nog steeds relatief gunstig. ● Peter van Doesburg
Balansen bedrijfsleven verder verbeterd Ondanks een moeilijk aandelenjaar, zijn de balansen van het internationale bedrijfsleven (exclusief die van financiële instellingen) per saldo opnieuw verbeterd in 2011. Door kredietbeoordelingsbureau Fitch werd in 2011 de kredietwaardigheid van 14,5% van de industriële bedrijven verhoogd en 8,8% van de bedrijven verlaagd. Deze score was nog weer iets gunstiger dan in 2010 en illustreert wederom dat, met uitzondering van de financiële sector, het bedrijfsleven er goed voorstaat. Wel is het zo dat de waarderingen van aandelen, als gevolg van de aandelenrally van de afgelopen maanden, minder gunstig zijn dan in het laatste kwartaal van
home >
2011.
8
