kwaliteit begint bij jezelf Jaarverslag 2012
Inhoudsopgave 3 4 5 6 6 6 8 9 10 12 13 14 15 16 17 18 20 21 23 24 25 26 27 28 30 31 31 32 33 33 34
2
voorwoord organisatie Wat is de Ambelt Organisatiestructuur Medezeggenschap Governance Beleid Kwaliteitszorg Uit de praktijk: ‘Dat is puur Passend Onderwijs’ Veiligheid Communicatie Primair Proces Leerlingenzorg Uit de praktijk: ‘Postief bezig op school’ Leerlingaantal Leerlinguitstroom Het verhaal van: ‘Thom heeft PDD-NOS én een talenknobbel’ Uit de praktijk: ‘Ambelt Diagnostiek wil de leerling verder helpen’ Uit de praktijk: ‘Ketenpartners werken nauw samen’ Mensen Werkgelegeheidsbeleid De Ambelt Academie Uit de praktijk: Met paarden de teamspirit versterken Personeelscijfers Toekomst Toppers in ons strategisch beleid Kernwaarden Financiën Staat van baten en lasten over 2012 Balans per december 2012 Colofon en Adressen
Voorwoord ‘Kwaliteit begint altijd bij jezelf’, dat is ons motto. De motivatie en de inzet van die ene leerkracht of die ene ambulante begeleider voor deze leerling, dáár begint het mee. Dat is niet alleen iets voor de bestuurstafel, ook dagelijks op de werkvloer werken we er hard aan om kwaliteit te verbeteren en onderwijs te verbinden. In dit jaarverslag staan hierover een paar mooie verhalen. Jennine Borgmeier vertelt over de ontwikkeling van haar zoon Thom, leerling in groep 4 van de SO op de locatie Herfte in Zwolle. Thom is hoogbegaafd en heeft PDD-NOS. Marloes Agten, één van onze GZ-psychologen, onderzoekt Thom en adviseert zijn ouders en leerkrachten. Jetske Bijker is enthousiast over de invoering van PBS (positive behavior support), een omvattende visie en benadering over de organisatie van de school. Jan Roelof de Boer zoekt naar een win-win-situatie in de samenwerking tussen de ambulante begeleiders van de Mackayschool (cluster 3) en de Ambelt (cluster 4). Hans Scheltinga vertelt over teamscholing en Edwin Pit en Erik Groen werken hard om de goede samenwerking tussen het VSO van de Ambelt en het AOC de Groene Welle verder uit te bouwen. Het realiseren van Passend onderwijs - voor elk kind een plek in het gewone onderwijs, liefst zo dicht mogelijk bij huis - is een belangrijke opdracht voor alle scholen. Het huidige stelsel van speciaal onderwijs aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, verandert. De Ambelt staat daarmee voor een grote uitdaging. Hoe kunnen we de expertise en kwaliteit van het speciaal onderwijs verbinden aan en inbrengen in het reguliere onderwijs? We zijn daarom actief in maar liefst veertien samenwerkingsverbanden, zowel in het primair als in het voortgezet onderwijs. Wij zijn een lerende organisatie en steeds gericht op verbeteren. Zo bieden we iedere jongere een uitdagend toekomstperspectief.
Jolida Spekreijse en Maarten Faas College van Bestuur de Ambelt
3
Organisatie De Ambelt is een onderwijsinstelling met ervaren en betrokken medewerkers die nauw samenwerken om resultaatgericht, met hart en ziel, onderwijs en ondersteuning van hoog niveau te bieden aan jongeren met gedragsproblemen.
4
Wat is de Ambelt? Onze missie
Het verhaal van de Ambelt,
onderwijs- en (zorg) partners. Samen
De Ambelt is (onderwijs)specialist in dif-
onze corporate story
bepalen we wat de best passende plek is
ferentiatie op gedrag en biedt onderwijs
De Ambelt biedt (voortgezet) speciaal
voor een jongere in het onderwijs. Samen
en ondersteuning aan jongeren met ge-
onderwijs, ambulante ondersteuning en
zorgen we ervoor dat iedere leerling zo
dragsproblemen, zodat iedere jongere
diagnostisch onderzoek aan leerlingen die
evenwichtig, zelfstandig, maar vooral zo
een uitdagend toekomstperspectief heeft.
specialistische hulp nodig hebben. Dit kan
gelukkig mogelijk kan functioneren in de
bijvoorbeeld gaan om hulp of ondersteu-
maatschappij.
De stijl van ons huis,
ning bij gedragsstoornissen, psychische
onze corporate identiteit
problemen of ontwikkelingsstoornissen,
De Ambelt heeft diverse scholen in
De Ambelt is een onderwijsinstelling
zoals bijvoorbeeld ADHD, vormen van au-
Deventer, Apeldoorn, Zwolle, Nunspeet,
met ervaren en betrokken medewerkers
tisme, angsten en borderline. De oorzaak,
Kampen, Steenwijk, Meppel en Har-
die nauw samenwerken om resultaat-
maar ook de aard van de problematiek en
denberg. Wij bieden basisonderwijs en
gericht, met hart en ziel, onderwijs en
de uitingsvorm is voor ieder kind anders.
daarnaast kunnen ook vmbo-, havo- en
ondersteuning van hoog niveau te bieden
Na onderzoek en een diagnose volgt een
mbo-leerlingen bij ons terecht. In deze
aan jongeren met gedragsproblemen.
specialistische aanpak afgestemd op de
regio’s bieden wij ook ambulante onder-
Wij laten de talenten van elke jongere tot
onderwijs- en ondersteuningsbehoefte
steuning in het regulier onderwijs. Elke
bloei komen en geven de ondersteuning
van de leerling.
schooldag zetten meer dan 850 ervaren en betrokken professionals zich met hart
die nodig is. Wij zijn een lerende organisatie en zijn continu gericht op verbete-
Bij ons krijgt iedere leerling een passend
en ziel in om de ruim 2.500 leerlingen op
ren. Hierdoor kunnen we iedere jongere
plan. We gaan daarbij uit van zijn of
de Ambelt en de bijna 3.000 leerlingen
met gedragsproblemen een uitdagend
haar kracht, talent en behoefte, zodat
uit het regulier onderwijs hét onderwijs
toekomstperspectief bieden.
we het talent van iedere leerling kun-
en dé ondersteuning te bieden die zij
nen laten groeien. Onze professionals
nodig hebben.
werken nauw samen met de ouders,
Talenten laten groeien. Echt Ambelt.
5
Organisatiestructuur
Medezeggenschap
Governance
Met ingang van het schooljaar
De Ambelt heeft een Gemeenschap-
De Raad van Toezicht voert zijn taak
2012 - 2013 verzorgt de Ambelt
pelijke Medezeggenschapsraad (GMR)
uit overeenkomstig de Code Goed
onderwijs en (ambulante) onder-
voor alle locaties en diensten. Via
Bestuur Primair Onderwijs vanuit het
steuning binnen drie regio’s: de
deze raad zijn ouders, verzorgers en
beginsel `pas toe of leg uit`. Naast de
Ambelt-Noord, de Ambelt-Zwolle
medewerkers vertegenwoordigd. Zij
statutaire taken die de Raad van Toe-
en de Ambelt-Zuid.
treden in overleg met het College van
zicht heeft en taken die voortvloeien
Bestuur.
uit de Code, is de Raad klankbord voor het College van Bestuur.
Passend onderwijs wordt vormgegeven op samenwerkingsverbandniveau.
De GMR adviseert en denkt mee over het
De Ambelt voert daarom sinds augustus
beleid van de Ambelt. Bij belangrijke be-
In 2012 heeft de Raad van Toezicht
2012 alle activiteiten die behoren bij het
slissingen vraagt het bestuur instemming
afscheid genomen van de voorzitter,
primaire proces integraal uit binnen de
of advies van de GMR. Denk daarbij aan
de heer Geert Ensing. De heer Ensing
drie regio’s.
nieuwbouw, organisatiewijziging of het
heeft het voorzitterschap jarenlang op
vaststellen van een ander schoolsysteem.
inspirerende en charismatische wijze
Door de regionalisering, een strategische
De GMR bestond in 2012 uit de volgende
vervuld.
keuze in het kader van Passend onderwijs,
leden: Met ingang van 1 januari 2013
is de organisatiestructuur van de Ambelt in 2012 gewijzigd (zie organogram).
Personeelsgeleding
is voorzitter:
De Ambulante Dienstverlening en de
Johan Decrock, voorzitter
Hein Dijkstra
dienst Onderwijsontwikkeling en
Dick van Peer
Ondersteuning zijn integraal onderge-
Lesley Jeffrey
Overige leden van
bracht binnen de regio onder de verant-
Harry Nijboer
de Raad van Toezicht zijn:
woordelijkheid van de directeuren.
Wilco Westrik
Tjalling Zandberg
We spreken nu over Onderwijs en
Jacomine Clements
Roland van Ark Willem Kleine Deters
Ambulante Ondersteuning. Oudergeleding Dagelijks bestuur
Remco Greven, secretaris
Het dagelijks bestuur gebeurt door het
Anselma Jacobs
College van Bestuur. Dit bestaat uit:
Gerrit de Vries
Maarten Faas, voorzitter
Jolanda Voors
Jolida Spekreijse-Voetelink, lid
Erik Weegenaar Inge Kwant
6
Ernst Klunder
De Ambelt in beeld
Raad van Toezicht
College van Bestuur
Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad
P&O
Directeur Klantmanagement & Facilitaire Zaken
Directie Noord
Directie Zwolle
Directie Zuid
Onderwijs
Onderwijs
Onderwijs
Indicatiestelling & Planning
Ambulante Ondersteuning
Ambulante Ondersteuning
Ambulante Ondersteuning
Administratie
Financiën ARBO PR Communicatie
ICT/I&A
Technische Dienst Staf Kwaliteit
Secretariaat
Ambelt Academie
Ambelt Diagnostiek
Organogram de Ambelt (per 2012)
7
Beleid Door kwaliteit te leveren en een veilige omgeving te bieden, kunnen we het onderwijs en de ondersteuning bieden die onze leerlingen nodig hebben.
8
Kwaliteitszorg Het begrip kwaliteitszorg kent
kelingsperspectief voor onze leerlingen,
ISO-certificaat
diverse omschrijvingen. Kern van
de kerndoelen voor het VSO ingevoerd.
De inspanningen op kwaliteitsgebied
deze beschrijvingen is het planmatig
De wet maakt onderscheid in leergebied-
verwachten we in 2013 beloond te zien
realiseren van (organisatie)doelen.
specifieke en leergebied-overstijgende
met het verkrijgen van het ISO-certificaat.
Plannen worden gemaakt om gefor-
kerndoelen voor de uitstroomprofielen
Op dat moment:
muleerde doelstellingen te realiseren.
‘Vervolgonderwijs’, ‘Arbeid’ en ‘Dagbe-
• hebben we concrete doelstellingen;
De voortgang wordt kritisch gevolgd
steding’. Voor het SO zijn die al eerder
• weten we wat we moeten doen op
en bij achterblijvende resultaten
ingevoerd. In 2012 zijn we begonnen met
wordt op basis van een gedegen
de voorbereidingen. We hebben de leer-
• doen we wat we hebben afgesproken;
analyse bijgestuurd.
lijnen doorgelicht en bij- of vastgesteld.
• krijgt iedere leerling onderwijs en bege-
Nieuwe methodes zijn of worden nog
welk moment;
leiding volgens een toegesneden plan;
Dit geldt voor zowel de ontwikkeling
aangeschaft. Deze activiteiten lopen door
van de Ambelt als geheel als voor onze
in 2013, zodat we op tijd klaar zijn voor
leerlingen. Op organisatieniveau hebben
de nieuwe wetgeving.
• hebben we partners gekozen die
jaarplannen en verantwoordingsdocu-
De inspectie heeft haar toezicht aange-
• evalueren we en stellen we zo nodig
menten. Voor onze leerlingen gaat het
past aan de nieuwe wetgeving. Uitgangs-
bij en hebben we een aantoonbaar
om het ontwikkelingsperspectief en het
punt was en blijft dat we voor al onze
geregeld en werkend kwaliteits-
handelingsplan.
locaties minimaal het basisarrangement
managementsysteem.
we het dan over strategische plannen,
• werken mensen met de juiste kwalificaties bij ons; bij onze ambities passen;
behouden. Daar hebben we alle vertrouStrategisch Beleidsplan
wen in.
In 2012 startten de voorbereidingen voor het Strategisch Beleidsplan 2013 - 2016.
Kwaliteitsnorm
In dit plan zijn het ontwikkelingsperspec-
Kwaliteit is voor de Ambelt heel belang-
tief van de Ambelt en de veranderthema’s
rijk. De Kwaliteitsnorm Speciaal Onder-
beschreven die er voor moeten zorgen
wijs, waaraan de Ambelt een substantiële
dat de Ambelt op een kwalitatieve wijze
bijdrage heeft geleverd, geeft belangrijke
invulling geeft aan Passend onderwijs.
kaders en handvatten om vorm te geven aan de kwaliteitszorg. In dit kader voeren
Kerndoelen
wij kwaliteitsmetingen en interne onder-
Op 1 augustus 2013 wordt de wet
zoeken (audits) uit, die inzicht geven in de
Kwaliteit Speciaal Onderwijs ingevoerd.
geleverde kwaliteit op locatie, per regio
Met deze wet worden, naast het ontwik-
en op centraal niveau.
9
td
e pr a
Examen onder de vlag van de Groene Welle
ijk • ui
ijk • ui kt
e pra kt
td
‘Dat is puur Passend onderwijs’ Leerlingen die bij de Ambelt een
Mbo
vmbo-opleiding basis of kader vol-
Daarnaast heeft de Groene Welle een
gen, kunnen examen doen onder
mbo-opleiding, bestaande uit zeven
de vlag van de Groene Welle. Edwin
richtingen. Groen: ‘Enkele van die rich-
Pit, adjunct-directeur van groen en
tingen faciliteren we hier: de hoveniers-
techniek (VSO Zwolle) en Erik Groen,
opleiding, loonwerk en detailhandel. Dat
vakdocent groen, plant en dier, vertel-
zijn beroepsrichtingen. Niveau 1 kunnen
len over de samenwerking met de
leerlingen intern op de locatie Herfte
Groene Welle. ‘Dat is puur Passend
doen. Wij verzorgen de opleiding en de
onderwijs.’
Groene Welle neemt hier een proeve van bekwaamheid af. Bij niveau 2 zitten leer-
Vmbo
lingen één dag per week bij de Groene
‘De Zwolse locatie Herfte werkte al heel
Welle, ze hebben één terugkomdag bij
lang met de Groene Welle samen’, zegt
ons waarbij we hen begeleiden in hun
Erik Groen. ‘In het vmbo hebben wij op-
leerproces en ze doen drie dagen praktijk.
leidingen in groen, plant en dier. De rich-
Dat kan intern, omdat we ook stage-
ting ‘dier’ is geen knuffelafdeling, maar
bedrijf zijn, maar ook extern. Dat is ons
een middel om een diploma te halen. Dat
doel: leerlingen uitplaatsen bij bedrijven.
diploma kunnen leerlingen in alle drie de
Waarbij we er alles aan doen om leerling-
richtingen halen bij de Groene Welle.’
en daar later aan het werk te helpen, met
Edwin Pit: ‘Omgekeerd vindt de Groene
of zonder Wajong-indicatie.’
Welle onze faciliteiten, ons terrein en
10
onze kas, zo interessant dat ze met hun
Passend onderwijs
leerlingen bij ons komen om hier examens
Pit: ‘Van de wetgever mogen wij niveau 2
af te nemen. We hebben een partner-
in de toekomst niet meer aanbieden. We
schap dat steeds gelijkwaardiger wordt
zijn daarom in gesprek met de Groene
doordat we elkaar steeds beter leren ken-
Welle om te kijken wat we voor leerlingen
nen. Onze expertise en werkwijze vallen
nog wel kunnen betekenen. Zoals bege-
in de smaak bij de Groene Welle.’
leiding op afstand. Dat is puur Passend
Op weg naar Passend onderwijs Erik Wijtsma, directeur regio Zwolle, schetst de belangrijkste ontwikkelingen rondom Passend onderwijs: ‘In 2012 onderwijs: wat kunnen wij als de Ambelt
houden.’ Groen: ‘Dat is typisch speciaal
zag het er voor het speciaal onderwijs
vanuit onze expertise bijdragen aan de
onderwijs: kleinere klassen en een ander
somber uit. Hoewel de voorgestelde
opleiding van leerlingen? Om dat gesprek
pedagogisch klimaat dat soms belang-
bezuiniging van 300 miljoen van tafel
te kunnen voeren, is het van belang goed
rijker is dan het didactische klimaat. De
ging, bleef de verevening over waarbij
zicht te hebben op elkaars expertise en op
glimlach van de leerling is onze beloning.’
iedere regio evenveel mag uitgeven aan
wat we over en weer kunnen brengen. In
speciaal onderwijs. De ene regio kan
de nabije toekomst trekken we de banden
Leerlingen
dus groeien en in andere regio’s moet
op schoolniveau verder aan. De banden
Pit: ‘De samenwerking tussen de Am-
er bezuinigd worden. Voor de Ambelt
op leerkrachtniveau zijn al intensief en dat
belt en de Groene Welle betekent voor
betekent dit een flinke bezuiniging
is ook nodig.’
leerlingen dat het halen van een diploma
voor met name Zwolle, Apeldoorn en
tot de mogelijkheden behoort. Zodat
Deventer.
Groen: ‘Wij kunnen veel doen om leer-
het regulier onderwijs of werk binnen
lingen met problemen erbij te houden.
handbereik komt. We vermoeden sterk
De Ambelt is hard bezig om Passend
Desnoods gaan we ernaast zitten bij het
dat leerlingen dat zonder onze inbreng
onderwijs, samen met partners, moge-
examen. Het regulier onderwijs doet en
niet zouden kunnen.’ Groen: ‘Wij zijn al
lijk te maken. Bezuinigen betekent dat
kan dat niet. Als wij niet inspringen, krijg
Passend onderwijs, als je kijkt naar de in-
je elkaar nodig hebt en dus creatief
je dus afhakers. Dat kost de maatschappij
tensieve samenwerking die van twee kan-
moet zijn. Als organisatie zijn wij hier-
op den duur veel geld.’
ten komt.’ Pit: ‘Het is een samenwerking
door veel meer naar buiten gericht.
Pit: ‘Uit de cijfers blijkt dat Ambelt-
die ontwikkeld en uitgevoerd wordt door
Wij willen er zorg voor dragen dat
leerlingen het examengemiddelde van
de leerkrachten en die is gericht op de
steeds meer leerlingen gaan slagen in
de Groene Welle omhoog krikken. Ons
toekomst, op het belang van leerlingen.
het regulier onderwijs. Zo ontwikkelen
slagingspercentage van vmbo-kaderleer-
Waarbij we hen scherp in het oog houden
wij een portfolio van onderwijs-/on-
lingen is bijna 100%, die stromen uit
en een steuntje in de rug geven. Wij zijn
dersteuningsarrangementen die aan-
naar mbo niveau 3 en 4 en kunnen zich
trots op wat we kunnen. Onze taak is wel
sluit bij de vraag van de samenwer-
in de maatschappij uitstekend staande
dat we dat aan anderen duidelijk maken.’
kingsverbanden. Wij streven ernaar binnen de samenwerkingsverbanden een sluitend aanbod te hebben voor
‘De glimlach van de leerling is onze beloning’
iedere leerling. Wij denken in kansen en mogelijkheden en stellen unaniem de leerling centraal.’ 11
Veiligheid
Communicatie
Een school is een open organisatie
Inzicht in incidenten
De komst van Passend onderwijs is
waar mensen werken, leren en op
Op diverse scholen in Nederland hebben
de belangrijkste ontwikkeling waar-
bezoek komen. Een schoolomgeving
zich de laatste tijd ernstige incidenten
mee de Ambelt ook in 2012 te maken
moet veilig en vertrouwd voelen en
voorgedaan. Dit wil de Ambelt voor-
had. Het wordt hierdoor voor de
leerlingen moeten er tot leren kun-
komen door het nemen van adequate
Ambelt steeds belangrijker om zich-
nen komen. Naast allerlei fysieke
maatregelen. Het digitaal incidentenre-
zelf goed te positioneren: waar staan
maatregelen rondom gebouwen en
gistratiesysteem dat is ingevoerd is een
we voor en welke expertise kunnen
hun inrichting en arbotechnische
hulpmiddel om een veilig schoolklimaat
we bieden?
veiligheidsaspecten, is daarom vooral
te creëren. Het systeem biedt inzicht in de
sociale veiligheid van groot belang
incidenten die op school gebeuren: het
De Ambelt als merk
binnen een school. Daar lag binnen
registreert de oorzaak, het type incident,
In 2012 zijn een nieuwe missie en nieuwe
de Ambelt in 2012 de focus, zonder
de daders en slachtoffers en de genomen
kernwaarden geformuleerd. Daarnaast
de andere onderdelen te veronacht-
maatregelen. Het verkregen inzicht helpt
dwingt de regionalisering ons goed te
zamen.
bij het ontwikkelen en verbeteren van het
kijken hoe we de interne en externe com-
veiligheidsbeleid van de Ambelt. Sinds
municatie kunnen optimaliseren, zodat er
Arbo
begin 2013 is het Incidenten Meldpunt
een eenduidig beeld naar buiten ontstaat:
De arbocommissie maakt keuzes in
operationeel.
de Ambelt als één merk.
het arbobeleid. Een van die adviezen be-
Plannen en protocollen
Wij bieden iedere jongere een
trof het aanstellen van een arbocoördina-
Tevens werden van alle locaties de ontrui-
uitdagend toekomstperspectief!
tor, met als doel het veiligheidsbeleid van
mingsplannen gecontroleerd. Hierop zijn
De missie van de Ambelt is kort en
de Ambelt te optimaliseren door dit beter
verschillende verbeteracties uitgezet, die
krachtig en geeft precies weer wat de
te stroomlijnen volgens de PDCA-cyclus.
in 2013 nog doorlopen. Naast deze acties
ambitie van de Ambelt is. Uiteraard staat
Sinds augustus 2012 is er een arbocoör-
zijn er diverse beleidsplannen en protocol-
de leerling centraal. Daarnaast benadrukt
dinator aangesteld. Een van de taken
len onder de loep genomen. De bevin-
de missie de expertise van de Ambelt
was om het arbobeleid te evalueren en
dingen vanuit deze controles resulteerden
goed. Dit komt tevens tot uitdrukking in
bij te stellen. Het arbobeleidsplan is in
in het schrijven van een concept School-
de nieuwe kernwaarden.
concept gemaakt en ligt ter goedkeuring
veiligheidsplan en een pestprotocol. Ook
bij het CvB.
werden er voor diverse locaties AED’s
prioriteitstelling en adviseert het CvB over
aangeschaft.
12
Een sterke en solide basis In 2012 is veel geïnvesteerd in het opzetten van een goede interne basis van het communicatiebeleid. Er is een Klankbordgroep PR & Communicatie opgericht. De leden van de Klankbordgroep komen uit verschillende lagen van de organisatie. Deze groep werkt top-down en bottumup. Toetsing van strategische keuzes en voorstellen van de afdeling Communicatie vindt hier plaats. Daarnaast worden kansen en bedreigingen op de werkvloer gesignaleerd en besproken. Ook het Ambulletin, de nieuwsbrief voor medewerkers, is vernieuwd. De nieuwsbrief heeft een professionelere uitstraling gekregen. Het Ambulletin wordt elke twee weken uitgegeven en is een belangrijk medium voor de interne communicatie.
Het Ambulletin is belangrijk voor de interne communicatie
13
Primair proces De behoefte van de leerling staat altijd centraal. Goede evaluaties en analyses van de behaalde resultaten en een optimale samenwerking met de ouders en/of verzorgers zijn hierbij cruciaal.
14
Leerlingenzorg De afgelopen jaren heeft de Ambelt
Groepsplannen
veel geïnvesteerd in de leerlingen-
Door het wegvallen van de verplichting
zorg. Iedere leerling heeft een hande-
om voor iedere leerling jaarlijks een han-
lingsplan waardoor planmatig aan de
delingsplan op te stellen, onderzoeken
ontwikkeling van de leerling wordt
we de mogelijkheden om het planmatig
gewerkt. De Commissie van Bege-
werken vorm te geven met behulp van
leiding geeft sturing aan het proces
groepsplannen. Enkele pilots hebben uit-
van leerlingenzorg. Het resultaat van
gewezen dat dit kan. Bovendien kunnen
deze investering is dat alle locaties
we door deze werkwijze op termijn de
een basisarrangement hebben van
administratieve werkzaamheden van onze
de Inspectie van het Onderwijs. Een
docenten verminderen. Daarbij willen we
resultaat om trots op te zijn.
niet inleveren op de geleverde kwaliteit waar iedere leerling recht op heeft.
Ontwikkelingsperspectief De Ambelt heeft vroegtijdig ingespeeld op de veranderende wetgeving. Wij werken al met een ontwikkelingsperspectief voor onze leerlingen. Dit ontwikkelingsperspectief is de basis voor het handelingsplan en ons handelen. Op basis van het geformuleerde einddoel, de bevorderende en belemmerde factoren en de behaalde resultaten, bepalen we de onderwijsbehoefte van de leerling. Dat doen we in samenwerking met ouders/verzorgers en zoveel mogelijk met de leerling. Goede evaluaties en analyses van de behaalde resultaten zijn hierbij cruciaal. Daarbij kijken we niet alleen naar een cijfer of ontwikkeling, maar bepalen we ook of de gekozen aanpak het gewenste effect heeft gehad.
15
ijk • ui kt
td
e pr a
‘Positief bezig op school’
Jetske Bijker werkt als intern begeleider bij de Ambelt locatie Oosterenk (SO). Zij houdt zich bezig met PBS, positive behavior support. Oftewel: positief bezig op school. ‘PBS staat voor mij voor ‘positief bezig
vanuit die waarden. In 2013 zijn we daad-
op school’. PBS is een gedachtengoed,
werkelijk met PBS gestart. Als eerste zijn
een manier waarop je leerlingen kunt
we op onze locatie gaan turven hoe vaak
benaderen. Het is dus geen methode.
bepaald gedrag voorkomt in de gangen,
PBS is gebaseerd op vijf pijlers. Het is een
want leerlingen gaven zelf aan dat ze be-
school-brede aanpak. Niet alleen leer-
hoefte hadden aan toezicht. Op basis van
krachten maar ook o.a. ondersteuners, de
die data hebben we een interventieplan
conciërge en de fysiotherapeut zijn erbij
gemaakt met de stuurgroep PBS, waar
betrokken. Ten tweede is het erop gericht
verschillende docenten bij betrokken zijn.
bepaald gedrag te voorkómen. Een
Nog geen ouders, dat komt later.
positieve benadering is de derde pijler. Het is gericht op concreet gedrag, dat is
We hebben regels opgesteld voor gedrag
het vierde onderdeel. PBS is gebaseerd op
in de gang en een beloningssysteem.
data, op de objectieve waarneming van
Leerlingen kunnen muntjes verdienen die
gedrag. Het is niet voldoende als men
ze om kunnen zetten in een groepsbe-
‘denkt’ dat bepaald gedrag voorkomt,
loning. De volgende stap is dat we data
feiten moeten het staven. Bij de laatste
gaan verzamelen op het plein. Een mooi
pijler staat de samenwerking met ouders
effect is dat op basis van de data ook het
en hulpverlening centraal.
leerkrachtgedrag onder de loep wordt genomen. Leerlingen wijzen ons erop als
In 2012 begonnen we met de voorberei-
bepaald gedrag bij ons aan het afzwak-
ding van PBS. We zijn met het hele team
ken is.
geschoold door Windesheim. Zo ontstond er veel kennis over en draagvlak voor de
PBS is passend voor elke locatie. Ambelt-
aanpak. We hebben drie waarden vastge-
breed kan dit gedachtengoed toegevoeg-
steld: respect, veiligheid en verantwoor-
de waarde hebben voor alle afdelingen.’
delijkheid. Alles wat we doen, gebeurt 16
ijk • ui
PBS in de praktijk op SO-locatie Oosterenk
e pra kt
td
Leerlingaantal Leerlingaantallen 2001 - 2012 In schooljaar 2012 - 2013 toch weer lichte groei van het leerlingaantal.
Het leerlingaantal van de Ambelt is in het
3000
schooljaar 2012 - 2013 licht gestegen met 2,7%. Ook in de Ambulante Ondersteuning
2536 2500
2468
2332
is het leerlingaantal gestegen.
1930 2000
2163
1812 1626
In verband met de invoering van Passend onderwijs in 2014 was de ambitie om het leerlingaantal in schooljaar 2012 - 2013 te stabiliseren op het
1462
1500
1000
1260 893
989
2001
2002
1116
niveau van de teldatum 1 oktober 2011. Ondanks de inspanningen van zowel de Ambelt als
500
de schoolbesturen van het regulier onderwijs is dit niet op alle locaties en in alle samenwerkings-
0
verbanden gelukt. Kinderen van ouders die een beschikking hebben gekregen van de C IV (een cluster 4-beschikking) hebben recht op toegang tot (voortgezet) speciaal onderwijs.
De ambitie het leerlingvolume te stabiliseren is in-
Hardenberg Kampen Meppel
vestigingsgebied van de Ambelt flinke rode cijfers
Steenwijk
waar de Ambelt aan deelneemt, is overwegend
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
SO
%
VSO
%
Totaal
%
•
73
1%
73
1%
81
-19%
•
•
81
19%
Regio Noord
gegeven door de landelijke verevening die in het laat zien. In de veertien samenwerkingsverbanden
2004
Leerlingaantallen Onderwijs (per 01 - 10 - 2012) Percentage groei/krimp ten opzichte van 01 - 10 - 2011.
Verevening
2003
•
•
76
33%
78
33%
121
8%
78
-1%
199
4%
245
-6%
822
4%
1087
2%
Regio Zwolle Zwolle Regio Zuid
sprake van een flinke negatieve verevening. Dit
Apeldoorn
141
-10%
464
5%
605
1%
betekent dat in die samenwerkingsverbanden
Deventer
113
3%
160
27%
273
16%
meer leerlingen worden verwezen naar het
Nunspeet Totaal
•
•
162
-4%
162
-4%
701
-5%
1835
6%
2536
2,7%
(voortgezet) speciaal onderwijs of ambulante ondersteuning dan het landelijk gemiddelde. Het is de uitdaging voor de Ambelt om de komende jaren samen met het regulier onderwijs arrangementen te ontwikkelen die er toe leiden dat meer leerlingen het onderwijs op reguliere scholen kunnen blijven volgen.
Leerlingaantallen Ambulante Ondersteuning (per 01 - 10 - 2012) Percentage groei/krimp ten opzichte van 01 - 10 - 2011.
BO
%
VO
%
Totaal
%
Totaal
868
29%
2130
71%
2998
100%
17
Leerlinguitstroom Jaarlijks verzamelt de Ambelt de uitstroomgegevens van het schooljaar daarvoor per
SO Uitstroom naar regulier en (voortgezet) speciaal onderwijs
onderwijskundige eenheid (OKE). Een OKE
100
bestaat uit één of meer onderwijslocaties. 79%
80
82
In 2012 hebben 899 leerlingen de OKE’s verlaten. Dit betreft leerlingen die het (V)SO hebben afgerond
60
of tussentijds doorstromen naar een andere OKE van de Ambelt, naar regulier onderwijs of door bijvoorbeeld
40
verhuizing naar een andere cluster 4-school. Het aantal OKE-verlaters was in schooljaar 2011 - 2012 hoger dan in het schooljaar ervoor, o.a. doordat er intern een verhuizing heeft plaatsgevonden van locaties. Hierdoor wisselden leerlingen administratief gezien van OKE.
20 14%
7%
5%
13%
0 SBO
figuur 1
PO/VO
2010 - 2011 N - 269
(V)SO
2011 - 2012 N - 225
Doelstelling van de Ambelt is om leerlingen waar mogelijk te laten doorstromen naar het regulier onderwijs. Het aantal leerlingen dat doorstroomt naar het regulier
VSO Uitstroom naar regulier en voortgezet speciaal onderwijs
onderwijs is procentueel weergegeven in de figuren 1
100
en 2. Uit de vergelijking met schooljaar 2010 - 2011 blijkt dat de verhouding van de uitstroom naar regulier
80
77%
77%
versus (voortgezet) speciaal onderwijs nagenoeg hetzelfde is gebleven: ongeveer 20% van onze leerlingen
60
stroomde door naar het regulier onderwijs. 40
Van de 184 SO-leerlingen die naar (V)SO zijn uitgestroomd, gingen twee leerlingen naar cluster 2 en zes leerlingen naar cluster 3. Van de 219 VSO-leerlingen die doorstroomden naar het VSO, gingen vijf leerlingen naar cluster 3. Bij de overige leerlingen ging het veelal om wisselingen van OKE binnen de Ambelt.
18
23%
23%
20
0 VO
figuur 2
2010 - 2011 N - 189
VSO
2011 - 2012 N - 283
Onderwijsniveau In de figuren 3 en 4 is weergegeven naar welk onderwijsniveau leerlingen zijn uitgestroomd,
SO Uitstroom naar regulier en (voortgezet) speciaal onderwijs 50
vergeleken met schooljaar 2010 - 2011. De Ambelt heeft zichzelf ten doel gesteld de leerlin-
40%
40
gen op hetzelfde niveau te laten uitstromen als het schooljaar daarvoor (uitgaande van een vergelijk-
30
26%
minder leerlingen naar vmbo-g&tl en meer leer-
28%
25%
bare leerlingenpopulatie). Vanuit het SO gingen er
19%
20
lingen naar vmbo-b&k. Er zijn procentueel gezien meer leerlingen naar havo/vwo gegaan in schooljaar 2011 - 2012. De door- en uitstroom vanuit het VSO bleef nagenoeg op hetzelfde niveau.
10
7%
4% 4%
10%
9% 7% 6%
5%
6% 1%
2%
0 PO
figuur 3
SBO
SO
PRO
VMBO B&K
VMBO G&TL
HAVO VWO
overig*
2011 - 2012 N - 230
2010 - 2011 N - 272
VSO Uitstroom naar uitstroombestemming 50
40 33% 31%
30 22% 22%
* de 9% (SO en VSO 2011 - 2012) waarvan de uitstroom ‘overig’ is, is onder andere samengesteld uit leerlingen: • die behandeling zonder onderwijs kregen; • die naar het buitenland zijn vertrokken; • die niet meer leerplichtig waren en die ‘thuiszitters’ waren (zonder leerplicht ontheffing) en van wie geen uitstroom bestemming bekend is.
20 14% 9% 10%
10
12%
6%
6% 0%
0 VO
figuur 4
11%
10%
VSO
MBO 1&2
2010 - 2011 N - 470
MBO 3&4
MBO onbekend
2% 1%
HBO/ VWO
2%
arbeid
7%
1%
dagoverig* bestedeing
2011 - 2012 N - 669
19
va n
erha a l
Thom Borgmeier is een vrolijk, open en eerlijk jongetje. Hij zit graag op de bank met een boekje. Hij begon te lezen toen hij drie jaar was en speelde weinig met andere kinderen. Daar maakten zijn ouders zich aanvankelijk geen zorgen over. Maar toen hij naar de basisschool ging, stond na twee weken de juf al op de stoep. ‘Thom draaide niet mee in de groep’,
En dat is nog best lastig, geeft zij aan.
vertelt moeder Jennine Borgmeier. ‘Op
‘Als Thom ergens goed in is, gaat het
aanraden van school, de Schatgraver, is
leren vanzelf. Maar als hij iets niet kan,
hij daarom getest door Dimence. Daar
begint hij er ook niet aan. Zijn motoriek
kwam uit dat Thom PDD-NOS heeft, een
is daardoor niet zo goed ontwikkeld. Ik
autistische stoornis. Daarnaast heeft hij
ben blij dat hij nu zelf kan fietsen, en ook
een hoog IQ. De school raadde ons aan
leren zwemmen gaat heel goed via pri-
een rugzakje aan te vragen voor extra
vézwemles, maar schrijven is bijvoorbeeld
begeleiding in de klas. Dat hebben we
moeilijk.’
gedaan en zo kwam de Ambelt in beeld.’ Behoefte aan structuur Motoriek
Hoewel Thom een sociale jongen is, kan
De Ambelt zorgt voor begeleiding van
hij geen contacten onderhouden door zijn
Thom, elke week krijgt hij hulp, bijvoor-
autisme. ‘Voor hem is het moeilijk om in
beeld bij het herkennen van en omgaan
een groep te functioneren en bij leef-
met emoties. Ook begeleidt de Ambelt
tijdsgenoten aan te sluiten; hij heeft veel
Thoms school en zijn ouders. ‘We hebben
behoefte aan structuur, is sterk gericht op
regelmatig gesprekken met ambulant
volwassenen en leeft vaak in zijn eigen
begeleider Afke Jukema, de intern bege-
fantasiewereld. Iedereen vindt hem aar-
leider van school en de leerkracht’, zegt
dig, maar ook raar. Het steekt me wel hoe
Jennine. ‘De samenwerking tussen alle
anderen kunnen reageren op hem. Thom
partijen is heel goed. Samen kijken we
merkt daar zelf niets van, maar mijn man
hoe we Thom het beste kunnen begelei-
Coen en ik moeten soms wel slikken.’
den, uitdagen en ondersteunen.’ 20
tv
‘Thom heeft PDD-NOS en een talenknobbel’
an • he
•h e
erhaa
lv
Ondersteuning voor ouders, school en leerling
tv
ijk • ui
td
ijk • ui kt
e pra
kt
td
e pr a
Ambelt Diagnostiek wil de leerling verder helpen Voordeel
Goede ervaringen
Marloes Agten is gedragsweten-
Dat de Ambelt ervaring heeft met het
Dankzij het rugzakje krijgt Thom de hulp
schapper en nét afgestudeerd als
begeleiden van kinderen zoals Thom,
die hij nodig heeft. Van de Ambelt, maar
GZ-psychologe. Zij werkt ruim zes jaar
vindt zijn moeder een groot voordeel. ‘De
ook in de vorm van een weerbaarheids-
bij de Ambelt, waarvan anderhalf jaar
Ambelt kan voorzien in onze behoefte
training bij Trias en vanaf 2013 BSO in het
bij Ambelt Diagnostiek. Daar doet zij
aan ondersteuning. Ze denken in alles po-
Autismehuis. ‘Ik hoop dat het rugzakje
onderzoek naar aanleiding van een
sitief mee, hebben een heel persoonlijke
blijft bestaan’, zegt Jennine. ‘Het gaat
specifieke hulpvraag bij leerlingen
aanpak en zoeken samen met school en
goed met Thom en dat willen we graag
van de Ambelt of bij leerlingen met
met ons naar de oplossing waar Thom blij
zo houden. Ik hoop dat de Ambelt in
een rugzakje. Ook externe partijen
van wordt. Het is geweldig dat de Ambelt
beeld blijft. Voor ons, maar ook voor
kloppen wel eens bij Ambelt Diagnos-
er is.’
anderen. Onze goede ervaringen gun ik
tiek aan met het verzoek om mee te
anderen ook.’
denken.
Taalvaardig Thom zit nu in groep 4. Hij is erg taalvaar-
‘Het leuke van Ambelt Diagnostiek, vind
dig en kan overweg met Engels, Spaans
ik, is dat je betrokken bent bij leerlingen
en Duits. ‘Hij heeft een talenknobbel.
met verschillende hulpvragen en van
Rekenen en met computers omgaan kan
verschillende scholen’, zegt Marloes. ‘Elke
hij ook goed’, zegt Jennine. ‘Hij is heel
school is weer anders, ik vind het leuk om
intelligent, maar hoogbegaafd is hij niet.
in gesprek te zijn met leerkrachten, am-
Dat is gebleken uit observaties en tests
bulante begeleiders en ouders. Om mee
die Marloes Agten, gedragswetenschap-
te denken vanuit mijn eigen kennis en
per van de Ambelt Diagnostiek, heeft
een diagnostiektraject in te kunnen gaan,
gedaan.’
zodat de leerling en zijn omgeving daarna
Met Thom gaat het goed, zegt zijn moe-
weer verder kunnen.’
der. ‘Hij heeft een nieuwe juf, die biedt nóg meer structuur. Hij doet met de klas
Observatie
mee, maar mag zelf een verdiepingsles
De ouders en school van Thom Borg-
doen als hij klaar is. Of hij dat leuk vindt,
meier dienden ook een aanvraag voor
is moeilijk te peilen. Maar hij is goed han-
onderzoek in bij de Ambelt Diagnostiek.
delbaar en hij wil wel naar school.’ 21
‘Afke Jukema, de ambulante begelei-
Aandachtspunten
verspreken, het laten aanbranden van de
der van Thom, heeft ons ingeschakeld’,
Uit deze aanpak kwamen aandachts-
aardappels of spullen in de koelkast stop-
vertelt Marloes. ‘Hij ging naar groep 3 en
punten naar voren waar de ouders en de
pen die daar niet in thuishoren. Op school
wilde graag nieuwe dingen leren. Maar
school mee verder konden, zegt Marloes.
is er meer aandacht voor het samen
hij haalde weinig voldoening uit school,
‘Hoogbegaafdheid speelde niet bij Thom’,
spelen door andere leerlingen bij Thom te
want wat hij leerde, wist hij al. Dat had
stelt zij. ‘Van meet af aan was duidelijk
betrekken. Ook maakt school nu gebruik
z’n weerslag op zijn werkhouding. School
dat de ouders en de school een goed
van visualisering: van picto’s en instruc-
vroeg zich af wat ze hiermee aan moes-
beeld wilden hebben van zijn intelligentie,
tie op papier om zijn zelfstandigheid te
ten en klopte bij ons aan.’
of hij nu hoogbegaafd was of niet. Alleen
stimuleren. Thom is daarnaast gebaat bij
dan kunnen zij hem goed begeleiden,
afgebakende opdrachten en een goede
Hulpvraag
omdat ook sprake is van PDD-NOS. Bij
voorbespreking zodat hij er vertrouwen in
Marloes begon met een intakegesprek
hem kun je daardoor bijvoorbeeld niet
krijgt dat hij het ook kan.’
met alle betrokkenen, om duidelijk te krij-
zomaar volstaan met het aanbieden van
gen wat de vraag was van de ouders en
verdiepingsstof.’
Leuk en leerzaam
de school. ‘Wij werken vanuit handelings-
In een eindgesprek besprak Marloes haar
Het onderzoek rondom Thom vond
gerichte diagnostiek’, zegt Marloes. ‘Dat
conclusies met school en de ouders van
Marloes interessant om te doen. ‘Ik heb
is een werkwijze waarbij we kijken wat
Thom. De uitslag was heel herkenbaar
me kunnen verdiepen in de verschillende
een leerling op dit moment nodig heeft
voor iedereen en het uitgangspunt voor
modellen van hoogbegaafdheid en het
bij deze leerkracht en in deze klas. We
verdere begeleiding van Thom.
onderzoek daarvan. Dat was leerzaam.
kijken echt naar het hier en nu. En vooral
Daarnaast was het erg leuk om te doen.
ook naar de positieve factoren: wat kan
Tips voor thuis en school
Thom heeft heel prettige ouders om mee
Thom goed, waar ligt zijn kracht en waar
Marloes heeft niet alleen conclusies
samen te werken, school stond overal
bestaan zorgen over? Op die manier kom
getrokken, maar ook tips aangereikt
voor open en Thom zelf is een heerlijk
je tot een hulpvraag. Bij Thom was de
voor Thoms begeleiding. ‘Thom vindt het
jochie. Toen ik in de klas kwam om hem
vraag: is er sprake van hoogbegaafdheid
lastig om fouten te maken’, zegt zij. ‘Dat
te observeren, vertelde de juf dat Thom
en hoe kunnen wij als school het beste
blokkeert hem, want als je geen fouten
vandaag met juf Marloes mee mocht. Een
aansluiten bij zijn onderwijsbehoefte,
mag maken, kun je jezelf niet ontwik-
ander jongetje in de klas wilde dat ook
zowel op didactisch als op sociaal-emotio-
kelen. Daarom hebben we met de ouders
wel. Toen zei Thom: “Dat wil je alleen
neel gebied.’ In overleg werd besloten dat
en de leerkracht besproken om dit zowel
maar omdat ze zo mooi is.” Daar zat ik
Marloes een intelligentieonderzoek zou
thuis als op school te oefenen. Door zelf
met een rood hoofd!’
doen en observatie in de klas.
met opzet iets verkeerd te doen, ziet Thom dat iedereen foutjes maakt. Zoals je
‘Wij kijken wat de leerling in het hier en nu nodig heeft’ 22
ijk • ui kt
td
e pr a
De Ambulante Ondersteuning van de Ambelt en de Mackayschool in
ijk • ui
Ketenpartners werken samen
e pra
kt
AB’ers van cluster 3 en cluster 4 trekken samen op
td
Meppel hebben elkaar gevonden. Zij werken sinds 2012 vergaand samen in de ambulante ondersteuning van leerlingen. Dat is een win-win situatie voor beide organisaties, de cliënten én de scholen. De Mackayschool in Meppel, onderdeel
in het grijze gebied tussen beide scholen.
zegt De Boer. ‘En bij heel specifieke vra-
van Promes, is een ZML-school die tot een
Waar een overlap van leerlingen is, dus
gen maken we gebruik van elkaars exper-
aantal jaar geleden ‘hele leuke dingen
waar het gaat om wat minder begaafde
tise.’ Toonstra: ‘Voor onze AB’ers levert
deed met kinderen’. Dat zegt Jan Toon-
leerlingen die ook een gedragsstoornis
onze samenwerking een win-win situatie
stra, directeur van de school. Nu gaat dat
hebben, trekken ze daar samen op. Toen
op; zij zaten een groot deel van de dag
anders. ‘We doen nog steeds leuke din-
wij in Meppel met de ambulante bege-
in de auto en dat is nu niet meer zo.’ De
gen, maar dat is opbrengst- en ontwik-
leiding bij elkaar in het pand kwamen
Boer: ‘De AB’ers vinden deze samenwer-
kelingsgericht. We willen dat leerlingen,
zitten, en het bleek te klikken, hebben we
king heel prettig, ze worden over en weer
ondanks hun beperkingen, zoveel moge-
besloten onze diensten geïntegreerd aan
geschoold in elkaars expertise.’
lijk meepikken om op die manier een zo
te bieden.’
zelfstandig mogelijke plaats binnen de
Tussen de Mackayschool, die zo’n 45
Toekomst
maatschappij te krijgen. De Mackayschool
leerlingen met een rugzakje begeleidt en
De samenwerking die in 2012 als
is een goed uitgeruste (V)SO-school waar
de Ambelt die in het noorden zorgt voor
experiment is gestart en in 2013 wordt
cluster 3-leerlingen opgeleid worden voor
de begeleiding van ongeveer duizend
uitgebouwd, bevalt zo goed dat zowel de
certificaten in groen, keuken of techniek.
leerlingen, bestaat wel een schaalverschil.
Ambelt als de Mackayschool open staan
Daarmee kunnen ze laten zien dat ze echt
Maar het is geen ‘muis en olifant’-verhaal.
voor verdere samenwerking, ook met
wat kunnen.’
De efficiëntie van de ambulante begelei-
andere partners. ‘De toekomst van het
ding is daadwerkelijk voor beide organisa-
speciaal onderwijs en de ambulante be-
Oorsprong van de samenwerking
ties toegenomen, vinden de directeuren.
geleiding verandert, daar anticiperen wij
Jan Roelof de Boer is regiohoofd van de
Toonstra: ‘Zowel praktisch als inhoudelijk
op’, zegt Toonstra. ‘De samenwerkings-
Ambulante Ondersteuning (AO) van de
sluiten we goed bij elkaar aan. Ouders en
verbanden hebben behoefte aan grote
Ambelt. Hij geeft leiding aan de ambulant
docenten hebben graag één antwoord
lijnen. Met dit ene loket zetten wij onszelf
begeleiders (AB’ers) en aan de gedrags-
op hun vraag. Bij problemen krijgen ze te
en onze expertise helder neer. Dat wordt
wetenschappers. ‘De samenwerking
maken met één AB’er.’
als positief ervaren.’ De Boer: ‘De termen
tussen de AB’ers van de Ambelt en de
cluster 3 en 4 gaan ook verdwijnen. Met
Mackayschool heeft zijn oorsprong in
Win-win
onze samenwerking zijn we klaar voor de
Steenwijk’, vertelt De Boer. ‘Daar werkt
Aan de achterkant vergt dat enige af-
toekomst. Wij willen ertoe doen en laten
Promes, het schoolbestuur van de Mac-
stemming tussen beide organisaties. ‘De
onze meerwaarde zien.’
kayschool, al samen met de Ambelt AO
waarneming verloopt zonder problemen’, 23
mensen Onze professionals maken het verschil! Zij zetten zich met hart & ziel in om iedere leerling een uitdagend toekomstperspectief te bieden.
24
Werkgelegenheidsbeleid De gevolgen van de invoering van
De inzet en alle uitgevoerde acties vanuit
Gezien de formatieomvang van deze flexi-
Passend onderwijs en de bezuinigin-
het coördinatiepunt, als onderdeel van de
bele schil in 2012 en de daaraan gekop-
gen werden in 2012 op het personele
afdeling Personeelszaken, zijn daarbij ge-
pelde extra inleenkosten, heeft de Ambelt
vlak steeds duidelijker. In april 2012
richt op het bevorderen van de mobiliteit
(in het kader van kostenbesparing), medio
kwam door de val van het kabinet
en de herplaatsing van medewerkers.
2012 een eigen Ambelt flexstichting
een andere wending in de invoering
opgericht: de Ambelt Support.
van Passend onderwijs. Praktisch
Mobiliteit
betekende dit dat de mobiliteit en
Mobiliteit is binnen het werkgelegen-
Doorkijk 2013
de voortgang van het vaststellen van
heidsbeleid een belangrijk thema. Om
In 2013 - 2014 krijgen de samenwer-
instrumenten voor het werkgelegen-
betere sturing te kunnen geven aan die
kingsverbanden meer vorm en inhoud.
heidsbeleid per direct tot stilstand
mobiliteit (en de mobiliteitsvraag) binnen
Deze samenwerkingsverbanden (SWV’en)
kwamen.
de Ambelt is in het najaar van 2012 eerst
zijn van belang als het gaat om toekom-
de zogenaamde personele ‘vlootschouw’
stige toewijzing van leerlingen en budget-
In september 2012 werden de definitieve
uitgevoerd. Hiermee werd verder inzich-
ten. De Ambelt blijft zich de komende
contouren voor de invoering van Passend
telijk gemaakt hoeveel vaste en tijdelijke
tijd actief inzetten als (gespreks)partner
onderwijs bekend en ging de Ambelt
fte’s per regio, per team, per functie,
binnen deze SWV’en.
hiermee aan de slag.
maar ook per leerling er binnen de
De Ambelt wil de komende periode
Ambelt aanwezig waren.
blijvend sturen op de noodzakelijke regio-
Brede inzetbaarheid en kwaliteit
Het bestuursformatieplan, waarin o.a.
overstijgende mobiliteit. Het bestuurs-
De Ambelt kiest ervoor om een werk-
de verwachte personele bezetting en
formatieplan is geen eenmalig statisch
gelegenheidsbeleid te voeren waarbij
inzet voor de komende jaren wordt
document, maar wordt periodiek/jaarlijks
wordt gestuurd op ‘zo lang mogelijk werk
beschreven, is mede opgesteld met deze
herzien, waarbij de nieuwe ontwikke-
voor iedereen’. Dit beleid richt zich op
vlootschouwcijfers als vertrekpunt.
lingen rondom de (reeds) gerealiseerde
een brede inzetbaarheid en kwaliteit van
mobiliteit, de leerlingprognose en de Vacaturestop
verdere invulling en vormgeving van de
De Ambelt kent een vacaturestop vanaf
diverse SWV’en meegenomen wordt. Dit
Alle acties, handelingen en instrumenten
2011 en handhaafde deze vacaturestop
om te komen tot een actueel en proactief
zijn gebaseerd op dit beleid: medewerkers
in 2012. Dit betekent dat de Ambelt een
bestuursformatieplan dat de gevolgen van
geschikt laten zijn of maken voor veran-
flexibele schil is gaan opbouwen. Met
krimp zoveel mogelijk kan ondervangen.
derende functies binnen de Ambelt, dan
het oog op kwaliteitsbehoud en conti-
Het doel daarbinnen blijft, ook de ko-
wel medewerkers geschikt maken voor
nuïteit wordt daarbij gestuurd op een
mende periode, dat iedereen binnen de
‘werk naar werk’-trajecten (door bijvoor-
bandbreedte van minimaal 2 en maximaal
Ambelt zo lang mogelijk werkgelegenheid
beeld opleiding).
10% flexibele schil.
geboden wordt.
medewerkers.
25
De Ambelt Academie In schooljaar 2012 - 2013 heeft het
van de Ambelt Academie structureel een
van good practice voor het werken met
team van de Ambelt Academie verder
plek hebben gegeven in het Plan van
leerlingen met complex gedrag, heeft de
gewerkt aan de projectopdracht voor
Inzet.
Ambelt Academie een start gemaakt met
de Academie: het realiseren van een
De bedrijfsvoering is verder aangescherpt
het invullen en uitvoeren van de ‘proef-
positief bedrijfsresultaat. De kerntaak
door het stroomlijnen van het gehele
tuingedachte’. Er zijn oproepen gedaan
van de Ambelt Academie is expertise-
doorloopproces met meer verantwoorde-
in het Ambulletin en de eerste contacten
verspreiding over speciale onderwijs-
lijkheid bij de uitvoerenden, door unifor-
zijn gelegd op diverse locaties.
behoeften als het gaat over gedrag.
mering van de dagdeelprijs en nauwere
Naast de docenten uit het kernteam
Dit doen we voor zowel de Ambelt in-
samenwerking met het bedrijfsbureau.
hebben een tiental Ambelt-collega’s ons
tern als voor externe opdrachtgevers.
Het invoeren van een urenkaart voor de
versterkt als flexdocent. Tevens hebben
Activiteiten van de Ambelt Academie
docenten verkeert in de experimentele
onze Ambelt-collega’s nieuwe initiatieven
moeten leiden tot versterking van de
fase.
ingebracht zoals: PBS (positive beha-
positie van de hele Ambelt en vice versa.
vior support), coaching & supervisie en De wensen van de klant
psycho-educatie.
In het kader van klantvriendelijkheid De Ambelt als interne opdrachtgever
proberen we per opdracht nauwkeurig
In 2012 was dit de top tien
heeft, weliswaar op bescheiden schaal
aan te sluiten bij de wensen van de klant.
qua aantal deelnemers aan
maar toch steeds vaker, bewust de weg
Op verzoek van de directeuren vinden de
individuele nascholing:
gevonden naar de Ambelt Academie. De
cursussen sinds november 2012 plaats na
1. The Transporters
Ambelt Academie heeft diverse cursus-
schooltijd, zodat docenten niet vervangen
2. Basiscursus
sen verzorgd op basis van individuele
hoeven te worden. Dit leverde nogal eens
inschrijving en ook steeds vaker team-
afzeggingen op, omdat het moeilijk is
3. Verdiepingscursus
bijeenkomsten. Heel gericht hebben we
goede vervanging te krijgen. Bij de eva-
gecommuniceerd over het beschikbare
luaties van deelnemers aan onze cursus-
4. Herkennen en begeleiden
interne budget, zodat de teams meer
sen valt op dat zij vinden dat deze goed
van een leerling met
bewust gebruik gaan maken van het
aansluiten bij de dagelijkse praktijk van
hechtingsproblematiek
47
aanbod. Ambelt-collega’s hebben de
het lesgeven en dat het geleerde direct
5. Sociale vaardigheidstraining
46
lezingenreeks dit schooljaar beter bezocht
toepasbaar is. Ook zijn deelnemers zeer
6. Kids’ Skills
38
dan vorig jaar.
tevreden over de docenten.
7. Mission Possible
36
Het aantal opdrachten voor externe
26
Kinderpsychiatrische Beelden Kinderpsychiatrische Beelden
71 59 47
8. Agressief en opstandig gedrag 30
opdrachtgevers is in dit schooljaar verdub-
Proeftuin
9. Mijn eigen barcode
beld. Het lijkt erop dat deze tendens zich
Omdat de Ambelt veel waarde hecht
10. Hoogbegaafdheid, wel zo gaaf 28
voortzet omdat alle regio’s de activiteiten
aan de Ambelt Onderwijs als vindplaats
30
td
e pr a
Scholing is essentieel voor een team
ijk • ui
ijk • ui kt
e pra
kt
td
Met paarden de teamspirit versterken Hans Scheltinga is interim adjunct-
paarden’. Dat was fantastisch. Het is een
Scholing is essentieel voor een team.
directeur van de Ambelt. Hij is
werkvorm die goed geschikt is om tegen-
Zonder scholing staat een team stil.
verantwoordelijk voor het SO aan de
stellingen te overbruggen en elkaars kwa-
Als leidinggevende heb je er een taak in
Noorderlaan. Ook bereidt hij de sa-
liteiten te herkennen. Praten moet gebeu-
om te zorgen dat mensen starten met
menvoeging voor van de locaties aan
ren mét elkaar, niet over elkaar. Voor dit
scholing en het ook afmaken. Binnen de
de Noorderlaan en het Markerichters-
doel zijn paarden een goed hulpmiddel.
Ambelt Academie is veel te halen op dat
veld, respectievelijk gespecialiseerd in
Werken met paarden biedt iedereen zicht
vlak. Ze zijn daar heel flexibel als je met
internaliserende en externaliserende
op het eigen handelen. Het legt de sterke
concrete vragen komt. Bij studiedagen in
problematiek.
en zwakke punten van mensen bloot. En
het komende schooljaar zullen we zeker
je kunt alleen met paarden werken op
een beroep doen op de Ambelt Acade-
‘Deze locatie heeft te kampen gehad met
basis van vertrouwen, individueel en als
mie, vooral als het gaat om teambuilding
veel wisselingen van leidinggevenden. Eén
team. Pas als je samenwerkt en als een
en teamvorming.’
van mijn opdrachten was: zorgen dat de
paard zich thuis voelt in de groep, kun je
leerkrachten een echt team worden dat
het zonder teugels meekrijgen langs een
gezamenlijk ergens voor wil gaan. Dat
hindernisparcours.
vergt dat mensen zichzelf willen ontwikkelen maar vooral leren kennen. Er was
De training was een mooi proces dat nog
wel een missie/visietraject gestart, maar
meer heeft opgeleverd dan ik gedacht
dat was nog niet verankerd. Voor mij was
had. Het rendement is hoog. Mede-
dat het startpunt om met de leerkrachten
werkers gaan anders met elkaar om en
verder te gaan. Daarbij speelde scholing
het groepsgevoel is met grote sprongen
een belangrijke rol.
vooruit gegaan. Bedreigingen zijn ineens kansen geworden en er is een basis ge-
Ik wilde daarvoor niet terug naar de
legd om verder te gaan met het samen-
schoolbanken, maar helemaal ‘uit de box’.
voegingstraject. Scholing helpt mensen
Daarvoor heb ik mijn netwerk aangespro-
om uit hun eigen wereld te komen. Zoals
ken. Zo kwamen we terecht bij Firenze in
mobiliteit daar trouwens ook erg behulp-
Ermelo, voor een training ‘Spiegelen met
zaam bij kan zijn.
‘Scholing helpt mensen om uit hun eigen wereld te komen’ 27
Personeelscijfers Medewerkers De Ambelt wil onderwijsondersteuning bieden
Aantal mederwerkers 2011
die recht doet aan de onderwijsvraag van onze
Medewerkers die de Ambelt inleent, zijn in dienst bij andere
157 17%
leerlingen. Dit stelt hoge eisen aan onze organi-
schoolbesturen (detachering),
satie in het algemeen en aan onze medewerkers in het bijzonder.
werkzaam op basis van payroll 787 83%
in dienst Ambelt
of in dienst bij Ambelt Support.
inleen
In 2012 is het aantal medewerkers licht gedaald terwijl het leerlingaantal min of meer gelijk is gebleven. De daling van het aantal medewer-
Aantal mederwerkers 2012
kers is toe te rekenen aan een bezuiniging die 141 16%
intern in doorgevoerd ter voorbereiding op de invoering van de wet Passend onderwijs. De verhouding ‘medewerkers in eigen dienst’ en ‘medewerkers ingeleend’ is in 2012 gelijk
742 84%
in dienst Ambelt inleen
gebleven aan de verhouding in 2011.
Verzuim Het beheersen en terugdringen van het verzuim
Het verzuim is in 2012 ondanks
Verzuim% 2011
heeft doorlopend de aandacht van het (midden)
alle inspanningen licht gestegen;
management en P&O.
het verzuim ligt onder het gemid5,54 52%
5,08 48%
delde verzuim in het PO maar iets OP OOP
Verzuim% 2012
5,65 52%
5,27 48%
OP OOP
28
hoger dan het verzuim in het VO.
Leeftijd medewerkers Als gevolg van het hanteren van de vacaturestop treden er geen nieuwe vaste medewerkers meer in dienst bij de Ambelt. De gemiddelde leeftijd van onze medewerkers is daardoor gestegen in 2012 ten opzichte van 2011.
300
285 264
250 204
200
202 176
168
150
100 55
50
58
44 23
21
29
0 < 25 jaar
2011
25 - 34 jaar
35 - 44 jaar
45 - 54 jaar
55 - 59 jaar
> 60 jaar
2012
29
toekomst Ook in de toekomst blijven we alles op alles zetten om kwalitatief hoogwaardig onderwijs en ondersteuning te bieden aan onze leerlingen.
30
Toekomst De komende jaren worden Passend
Toppers in ons strategisch beleid:
onderwijs en de wet Kwaliteit (V)SO ingevoerd binnen het (speciaal) on-
De leerling staat centraal
Leren
derwijs. De externe ontwikkelingen
De Ambelt ontwikkelt talent en realiseert
De Ambelt is een lerende organisatie waar
vragen om een interne herbezinning
hoogwaardig onderwijs in een positief
doelmatig en planmatig wordt gewerkt.
van onze organisatie op processen,
leer- en werkklimaat. De behoeften van
Betrouwbaar & Transparant
mensen, financiële middelen en de
de leerling staan hierin centraal.
De Ambelt is betrouwbaar en transparant.
relatie met diverse stakeholders.
Expertise van hoog niveau
Communicatie is open en eerlijk,
Hiervoor is het Strategisch Beleids-
De kennis en expertise van de Ambelt
bestuur en management worden geken-
plan 2013 - 2016 opgesteld. Daarin
in het werken met zorgleerlingen is van
merkt door ‘good governance’.
hebben we beleidskeuzes verwoord,
hoog niveau.
Inspireren & Motiveren
zodat de Ambelt ook in de toekomst
Samenleven
Aan leidinggevenden worden hoge
kwalitatief hoogwaardig onderwijs
De Ambelt staat midden in de samenle-
eisen gesteld. Dit komt tot uitdrukking
en hoogwaardige ondersteuning kan
ving, is ondernemend en sluit passend
in gedrag en houding. Leidinggevenden
bieden aan de leerlingen.
en flexibel aan bij de samenwerkings-
weten te inspireren en motiveren.
verbanden en -partners.
Innoveren
Samenwerken
De Ambelt professionaliseert en
Ouders zijn onze partners in opvoeding
stimuleert innovaties.
en onderwijs. Leerlingen, ouders en
Professionals
medewerkers nemen hun eigen verant-
Professionals maken het verschil. Wij
woordelijkheid.
investeren in ontwikkeling en inzetbaarheid van onze professionals.
Kernwaarden Om deze uitdagingen te realiseren hanteren wij de volgende kernwaarden: Professioneel
Reflectie
Kwaliteit begint altijd bij jezelf.
Een lerende organisatie gericht op
Resultaatgericht
continu verbeteren.
Hoge opbrengsten van goede kwaliteit.
Flexibel
Planmatig realiseren van resultaten.
Onderwijs- en ondersteuningsarrange-
Ondernemend samenwerken
menten die beantwoorden aan de vraag
Innoveren samen met keten- en kennis-
uit de markt, medewerkers die mobiel zijn
partners, nieuwe markten aanboren.
en ingezet kunnen worden daar waar het
We staan midden in de samenleving.
nodig is. 31
financieel Een gezonde financiële basis geeft rust bij onze leraren en andere collega’s en dat werkt door op onze leerlingen. 2012 was een goed jaar met een positief resultaat!
32
Staat van baten en lasten over 2012
resultaat 2012
(x €1.000)
begroting 2012
resultaat 2011
Baten Bijdrage OCW Overige overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten
48.087 135 1.981 50.203
46.256 97 1.917 48.270
44.670 146 2.336 47.152
Lasten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
44.640 609 1.905 3.145 50.299
42.796 555 2.015 2.913 48.279
41.836 483 2.144 3.419 47.882
191
277
224
95
268
-506
Saldo financiële baten en lasten Totaal resultaat
Balans per december 2012
2012: een goed financieel jaar Het jaar 2012 is afgesloten met een positief resultaat van € 95.000,-. Het resultaat is lager dan in de begroting van 2012 was voorzien. In 2012 is het leerlingaantal weer gestegen (3% in onderwijs en 6% in de ambulante ondersteuning). Gezien de ontwikkelingen in het onderwijs en met name op het gebied van Passend onderwijs is dit opmerkelijk. In de regio waar de Ambelt onderwijs en ambulante ondersteuning aanbiedt, is het deelnamepercentage aan het (V)SO in het algemeen (veel) hoger dan het landelijke deelnamepercentage. De verwachte daling van het leerlingaantal in 2012 heeft dus (nog) niet plaats gevonden. De Ambelt heeft in 2011 een vacaturestop ingezet: de groei van het aantal leerlingen leidt daardoor tot een (relatief) hogere personele last vanwege een grotere inzet van inleenmedewerkers dan begroot.
(x €1.000)
31 - 12 - 2012
31 - 12 - 2011
Vaste activa Vlottende activa Totaal activa
3.130 11.701 14.831
3.083 11.043 14.126
Passiva Eigen vermogen Voorzieningen Kortlopende schulden Totaal passiva
9.217 314 5.300 14.831
9.121 431 4.574 14.126
Kengetallen De solvabiliteitsratio, de mate waarin de Ambelt op lange termijn aan haar totale verplichtingen kan voldoen (eigen vermogen/balanstotaal), bedraagt 62%. Ten opzichte van 2011 (65%) betekent dit een lichte daling, maar we zitten nog steeds ruim boven de norm van het Ministerie van OC&W. De liquiditeit, de mate waarin de Ambelt op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen (vlottende activa/vlottende passiva), bedraagt 2,2. Ook hier is sprake van een lichte daling - het was 2,3 in 2011. Ook hier geldt dat ons kengetal ruim boven de minimale norm ligt die OC&W stelt. Hetzelfde geldt voor de kapitalisatiefactor, de mate waarin het kapitaal niet of inefficiënt benut wordt: ultimo 2012 bedraagt deze factor 29%, gelijk aan het niveau in 2011, terwijl OC&W als maximumnorm (toelaatbaar %) 35% hanteert.
33
Adressen Bestuursadres en administratie Herfterlaan 39 8026 RC Zwolle T. 038 - 453 20 74 Ambulante Ondersteuning regio Noord Industrieweg 1 7944 HT Meppel T. 038 - 454 62 86
Colofon Tekst Christien Bartels Lydia Lijkendijk Anke Bosch Eindredactie Lydia Lijkendijk Anke Bosch Yvonne van Deursen Fotografie Marco Slot (hoofdstukken) Yvonne van Deursen Vormgeving Laurien Stam © de Ambelt
34
regio Zwolle Dr. Hengeveldweg 8 8025 AK Zwolle T. 038 - 423 72 54
Diagnostiek dr. Hengeveldweg 9 8025 AK Zwolle T. 038 - 423 88 57 De Ambelt Academie Dr. Hengeveldweg 8 8025 AK Zwolle T. 038 - 454 19 95
regio Zuid Gentiaanstraat 804 7322 CZ Apeldoorn T. 055 - 368 95 86
I&P Dr. Hengeveldweg 10 8025 AK Zwolle T. 038 - 851 87 38 Steunpunt Autisme Ludgerstraat 1 7415 DV Deventer T. 0570 - 60 60 30 ISOZ Aanmelding & Plaatsing de Ambelt Noord: 038 - 454 62 86 de Ambelt Zwolle: 038 - 452 52 97 de Ambelt Zuid: 055 - 368 95 82
www.ambelt.nl
Onderwijs Apeldoorn de Ambelt De Moerbosch (VSO) Gentiaanstraat 804 7322 CZ Apeldoorn T. 055 - 368 95 80 de Ambelt Markerichtersveld (SO) Markerichtersveld 1 7327 JH Apeldoorn T. 055 - 534 10 61
de Ambelt Lindenhout (MKD/kleuters) Kon. Wilhelminalaan 9 7415 KP Deventer T. 0570 - 850 008 de Ambelt Het Slatink (havo) Lebuisnuslaan 1 7415 DM Deventer T. 0570 - 50 46 80
Onderwijs Steenwijk de Ambelt ‘t Ravelijn (SO) De Vesting 15 8332 GL Steenwijk T. 0521 - 71 25 00 de Ambelt Stationsstraat (VSO) Stationstraat 38-40 8331 GK Steenwijk T. 0521 - 52 14 01
Onderwijs Hardenberg de Ambelt Noorderlaan (SO/VSO) Noorderlaan 61 7322 HM Apeldoorn T. 055 - 357 45 10 de Ambelt Laan van de Mensenrechten (VSO TRAVO) (i.s.m. ROC Aventus) Laan van de Mensenrechten 500 7331 VZ Apeldoorn T. 088 - 283 68 87 Onderwijs Deventer de Ambelt Etty Hillesum Lyceum (VSO) Ludgerstraat 1 7415 DV Deventer T. 0570 - 60 53 83 de Ambelt De Kroon (SO) Kon. Wilhelminalaan 9 7415 KP Deventer T. 0570 - 85 00 08
Onderwijs Zwolle de Ambelt Piet Heinstraat (VSO) Piet Heinstraat 3 7772 ZJ Hardenberg T. 0523 - 21 62 82 Onderwijs Kampen
de Ambelt Bagijnesingel (VSO/Travo) (i.s.m. Deltion) Bagijnesingel 6 8012 AE Zwolle T. 038 - 850 39 00
de Ambelt Prisma (SO) Marinus Postlaan 1c 8264 PB Kampen T. 038 - 331 24 27
de Ambelt Hengeveld College (VSO) Dr. Hengeveldweg 6 8025 AK Zwolle T. 038 - 454 22 23
Onderwijs Meppel
de Ambelt Kindertjesweilanden (MKD) Dr. Hengeveldweg 7 8025 AK Zwolle T. 038 - 456 47 30
de Ambelt Randweg (VSO) Randweg 1c 7944 BK Meppel T. 0522 - 24 24 30 Onderwijs Nunspeet de Ambelt Elspeterweg (VSO) Elspeterweg 40 en 44 8071 PA Nunspeet T. 0341 - 25 14 37
de Ambelt Oosterenk (SO/VSO) Dr. Hengeveldweg 9 8025 AK Zwolle T. 038 - 454 22 23 de Ambelt Herfterlaan (SO/VSO) Herfterlaan 39 8026 RC Zwolle T. 038 - 453 20 74
35
De Ambelt Herfterlaan 39 8026 RC Zwolle T. 038 - 453 20 74
[email protected] www.ambelt.nl
