Veel jongens sprongen het water in, waaronder mijn persoontje

Dinsdag 14 mei 2013

Maup Caransa was trots op zijn beroemde gasten The Beatles hadden gekozen voor het NH Doelen Hotel aan de Kloveniersburgwal als logeeradres. Dit hotel uit de 17de eeuw is het oudste hotel in Amsterdam en heeft door de eeuwen heen veel bekende gasten ontvangen, onder wie keizerin Sissi, koningin Victoria en The Beatles. En natuurlijk Rembrandt van Rijn, die hier De Nachtwacht heeft geschilderd. Toen The Beatles in het hotel verbleven, was de steenrijke Amsterdamse zakenman Maup Caransa eigenaar. De flamboyante Caransa was trots op zijn beroemde gasten en liet zich maar wat graag op het balkon zien toen de pophelden uit Liverpool op het balkon verschenen. Ook in het Caransa Hotel aan het Rembrandtplein hebben heel wat grote sterren verbleven.

Het spannendste water van Amsterdam: de Boerenwetering pagina 3 Kikki de Bruggetrekker

‘Veel jongens sprongen het water in, waaronder mijn persoontje’ Het is volgend jaar 6 juni 50 jaar geleden dat The Beatles (achteraf eenmalig) in Amsterdam waren. Ongetwijfeld leidt dat tot een hausse aan verhalen. Omdat De Oud-Amsterdammer eigenwijs is, publiceren wij een jaar eerder (nu dus) al een paar mooie bijdragen. Op 6 juni 1944 landden de geallieerde troepen in Normandië om Duitsland te verslaan (D-Day). Toeval of niet: exact twintig jaar later brachten The Beatles een memorabel bezoek aan Amsterdam, waar ze verbleven in het Doelen Hotel aan de Kloveniersburgwal dat eigendom was van Maup Maransa. The Beatles kwamen op 5 juni in Nederland aan met een Caravelle van Scandinavian Airlines. Ze waren niet in de originele bezetting, want naast Paul, John en George was ene Jimmy Nicol, de vervanger van Ringo Starr. Ongeveer vierduizend fans, onder wie veel meisjes in Volendammer klederdracht, wachtten de pophelden op. Die verdwenen direct naar Studio Treslong in Hillegom, voor een optreden in een

VARA-programma dat werd gepresenteerd door Herman Stok. Jock van Vliet schrijft hierover op beatlesfanclub.nl het volgende: “De opname werd bijgewoond door 150 jongeren. Presentator Herman Stok liet het publiek vragen stellen. Daarna begonnen The Beatles te spelen. Althans: er werd een bandje afgedraaid, waarbij door de bandleden af en toe werd meegezongen. Na een vrij lauwe ontvangst sloeg het publiek toch aan het dansen en tijdens ‘Can’t Buy Me Love’ werden John, Paul en George volledig door de aanwezigen overrompeld, waarna de drie vaste Beatles het toneel verlieten.” Rondvaart Na het optreden gingen de idolen naar Amsterdam, waar ze ontvangen werden in het Doelen Hotel. Een dag later stond er een rondvaart door de Amsterdamse grachten op het programma. Het was de bedoeling dat dit een rustige trip zou worden, maar de planning kwam op straat te liggen (de vaartocht zou om half twaalf van start gaan) en er kwamen duizenden gillende meisjes en

‘Er kwamen steeds meer auto’s, dus minder ruimte voor de jeugd’ pagina 13 ‘Ons elftal was erop gebrand de Europa Cup naar Amsterdam te halen’  pagina 15

Volgende editie dinsdag 28 mei

Rondvaart The Beatles zwaaien vrolijk terug naar de duizenden fans. jongens op af die een glimp wilden opvangen van The Beatles. Het werd de op een na meest memorabele rondvaarttocht ooit in Amsterdam (die van 1988 na het Europees Kampioenschap staat op nummer 1). Het water in Fons Schoten, die destijds 16 jaar was en op de bedrijfsschool van de KLM zat, was een van de jongens die het water indoken. Hij vertelt hierover op beatlesfanclub.nl: “Eigenlijk moest ik zaterdags nog naar school, maar door plotselinge Beatles Koorts hoofde ik niet. ‘s Morgens ging ik naar het Doelen Hotel, waar The Beatles vertrokken voor een rondvaart. Het was een gekke bende. Honderden mensen stonden daar, veel jongens sprongen in het water, waaronder mijn persoontje, maar we kwamen niet ver want je werd onmiddellijk door de politie uit het water gevist. Met een nat pak dus snel naar huis, omkleden en dan naar de Admiraal De Ruijterweg in Amsterdam, waar de bussen stonden die naar Blokker (Noord-Holland) vertrokken.”

Wachten op The Beatles.

pagina 9

Vervolg op pagina 7.

Jaarlijks maken drie miljoen toeristen uit binnen- en buitenland een tocht met een rondvaartboot, waarmee dit de drukst bezochte attractie in Nederland is. Maar omdat steeds meer mensen het water in Amsterdam op willen en daardoor schade dreigt te ontstaan aan de kades en grachten, wordt dit verschijnsel aan banden gelegd. Van de 120 rondvaartboten moeten er tientallen verdwijnen. Dat gaat ons aan het hart. En misschien u ook. Bewaart u mooie herinneringen aan een rondvaarttocht en wit u die delen met oud-Amsterdammers, dan bent u bij ons aan het goede adres. En dat goede adres staat op pagina 3 rechts onderaan.

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 2

verhuurt IJburg en Oostelijke handelskade IJburg biedt ruimte, rust en een prachtig uitzicht over het IJmeer. Kinderen kunnen er heerlijk spelen, en toch voelt de grote stad dichtbij. Rond de Oostelijke handelskade verhuurt Ymere riante appartementen met uitzicht. Hier woont u comfortabel en luxe in hartje Amsterdam.

Open huis zaterdag 18 mei

Vouwgordijnen vuil!!!

12.15 - 12.45 uur Veembroederhof 222 - drie kamers - s 1250,-

Kappenmakers

Bankhoezen vuil!!!

Heeft u ervaring en wilt u wat bijverdienen?

www.tempocleaning.nl 035 - 694 62 49

Functioneren als medewerker? Help ons a.u.b. met onderzoek! Leidinggevenden, en werknemers met én zonder gezondheidsklachten (psychologisch/lichamelijk), gevraagd voor invullen van een korte vragenlijst (kosteloos per post en met beloning!) Doet u a.u.b. mee? Zoja, email of bel: Dr. Boezeman (Edwin) via: [email protected]/ 06 28 48 10 49

11.45 - 12.15 uur Veembroederhof 25 - drie kamers - s 1275,-

LAMPENKAPPEN ATELIER HETI ZOEKT

Gordijnen vuil!!!

11.00 - 11.30 uur Pieter Holmplein 71 - drie kamers - s 999,-

13.00 - 13.30 uur Waagdragerhof 12 - vier kamers - s 1225,-

Bel 06 - 151 961 23 voor informatie of kom langs op de Middenweg 53 in Amsterdam.

Kijk voor meer informatie op: www.ymere.nl/openhuis

LAMPENKAPPEN ATELIER HETI Middenweg 53 1098 AD Amsterdam

Advertorial

Héé Kom Hier...! Naar De Bazaar Héé Kom Hier is de titel van de commercialtune die Harry Slinger, zanger en columnist van De Oud-Amsterdammer, onlangs heeft ingezongen voor De Bazaar in Beverwijk. En zoals gewoonlijk deed hij dat op zijn geëigende wijze. De Bazaar bestaat sinds 13 september 1980 en begon met een ‘Zwarte’ Markt waar iedereen zijn tweedehands spullen kon verkopen. Harry Slinger was blij verrast toen hem werd gevraagd zijn medewerking te verlenen aan De Bazaar-commercial, want in het begin van zijn carrière heeft hij ook hier opgetreden. Het is de tijd dat Harry en de band zelf nog met de boxen moesten slepen, opbouwen en afbreken om diezelfde avond alweer in Heerenveen te spelen. Het nummer achter de commercial komt van het nieuwe album van Drukwerk dat binnenkort

verschijnt. Harry produceerde het nieuwe album samen met zijn zoon Bram. Overdekte markt En dus zingt Harry nu Héé Kom Hier...naar De Bazaar in Beverwijk. De grootste overdekte en leukste markt van Europa en dé plek waar uiteenlopende culturen broederlijk samenkomen. De Bazaar is dynamisch, gedurfd, altijd ambitieus en elk weekeinde weer gezellig. Elk marktdeel koestert zijn eigen cultuur, sfeer en karakter en herbergt een eigen kenmerkend aanbod. De Bazaar weet echt iedereen te vermaken! Met ruim 2.000 winkels en 65 restaurants is dit het perfecte, goedkope dagje uit, ook bij slecht weer. De Bazaar is van alle markten het meeste thuis.

Tip: kijk de komen de maanden naar At5 of RTVNH en zie de sp ot van De Bazaar met de stem van Harry voorbij komen!

Van alles wat Of je nu op zoek bent naar antiek, curiosa, hippe kleding, boeken, schoenen, gebruikte of nieuwe computers, auto-onderdelen, kristal uit Oost-Europa of tropisch groente en fruit; De Bazaar weet al ruim 30 jaar velen te amuseren. Dankzij de livemuziek, standwerkers, gezellige terrassen is het niet alleen prettig winkelen geblazen, maar ook erg gezellig. Dus.... Héé Kom Hier en doe meer met je centen. De Bazaar is elk weekend geopend van 08.30 tot 18.00 uur. Ook op beide Pinksterdagen, zondag 19 en maandag 20 mei is De Bazaar geopend. De Bazaar Beverwijk Montageweg 35, Beverwijk www.debazaar.nl

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 3

Het spannendste water van Amsterdam: de Boerenwetering door Fons Kuiper Wij woonden op de Ruysdaelkade, vlak bij de Van Hilligaertstraat. Voor ons lag de Boerenwetering. Voor een kind van een jaar of tien één grote bron van plezier. Als ik naar school op de Stadhouderskade liep, was het altijd leuk om langs de paardenstallen van Heineken te lopen of om voor een paar centen snoep te kopen bij ‘het ouwe wijfie’, ergens ter hoogte van Ruysdaelkade 147. Daar zit nu een peloton hoeren, met rode markiezen. Vroeger niet. Toen waren daar kleine winkels. Zoals een zaakje dat bekend stond om de fameuze wijze waarop zij dameskousen stopten. Ik kende alle winkels op mijn

dagelijkse, zes jaar durende route naar de Bernardusschool op de Stadhouderskade. Eigenlijk was ik veel liever naar de Franciscus- of de Cornelisschool in de driehoek van de Vredeskerk gegaan. Daar kon je tenminste tussen de middag lekker voetballen op het afgesloten schoolplein. Maar mijn moeder vond dat de Bernardus beter was. Geen idee waarom. In ieder geval kan ik nog altijd het rijtje opdreunen dat de katholieke tegenhanger van het aap-noot-mies was: maan - zaag - zeep - boot - guus - fien - vier - lijm - dak - jan - bel - hek - pop - hut - juf - ring - wim koek - schoen - tuin - duif - geit - touw - reus. Als broeder Rudolf vanuit het hok achter in de klas een nieuwe plaat tegen de borst gedrukt hield en naar voren liep, was dat het spannendste moment van

De Bernardusschool aan de Stadhouderskade.

De paarden van Heineken. de dag. Welk woord zouden we vandaag gaan leren? Alle 53 (!) jongens in de klas hielden de adem in. Vuilstortplaats Aan de overkant van de Ruysdaelkade, de Hobbemakade, was tussen de Roelof Hartstraat en de Reijnier Vinkeleskade een vuilstortplaats. De wagens van de Stadsreiniging dumpten daar hun lading, in grote schuiten. Tussen de grote bak van de vuilniswagen en de bestuurderscabine was een loze ruimte. Daar stopten de vuilnismannen de spullen in die zij zelf goed konden gebruiken. Matrassen, een tafel, een staande lamp, alles dat in hun ogen nog van waarde was, werd voor eigen gebruik meegenomen. Maar ook in de schuiten zelf kwamen soms spullen

‘t Is weer fijn langs de lijn Iedere keer als Ajax kampioen ik gevraagd om het voor de wordt, moet ik terugdenken aan wedstrijd Ajax-Feyenoord voor de voetbalactie van de KNVB 60.000 voetbalfans te zingen ‘’t Is weer fijn langs de lijn’. Midop de middenstip van het Olymdels een gelijknamig lied wilden pisch Stadion. Wat wil een Amze ook in 1985 de agressie op sterdamse jongen nog meer? en rond het voetbalveld doen Het stadion had een eigen verminderen. Het lied was gegeluidskamer waar een grote schreven en gecomponeerd bandrecorder stond. door Hans van Eijck (Tee Set). Bij mij lagen twee monitorspeaZe zochten een zanger met kers. Contact met de geluidskaenige ervaring in actievoeren mer, waar onze bassist Hans en kwamen al gauw bij mij teWitteveen het apparaat en de recht. Hans had alle instrumenten al ingespeeld. Ik zong de leadzang in en samen met het hele Nederlands Elftal waren we het koor. Nu konden die jongens van Oranje wel voetballen, maar zingen zat ze bij het Wilhelmus niet echt in het bloed. Rinus Michels en Leo Beenhakker zongen van het niveau: het hoeft niet mooi te zijn, als het maar hard is. Daarna ging ik ter promotie het land in. Ook op radio, televisie en tijdens de rust van wedstrijden. Als klap Eerste stem van Rinus Michels, die leunt op de vuurpijl werd op Peter Boeve en Willy van de Kerkhof

groenten in die typisch vletjes naar de markthallen vervoerden. Ik heb héél wat bloemkolen en kroppen sla voorbij zien komen. Waar die vandaan kwamen, wilde ik zelf wel eens zien. Dat is nooit gelukt - ik bleef altijd hangen bij het punt waar de verharde weg van de Haringvlietstraat overging in een zanderig pad. Richting Zuidelijke Wandelweg. Met volkstuintjes (waar ik menigmaal bloemen jatte, sorry) en met AFC als belangrijkste eindstation. De route er naartoe en weer terug was altijd een feest. Te voet, op de fiets, het maakte niet uit. ‘De Dijk’ bood altijd weer een schat aan vermaak. Met de Boerenwetering als onverbiddelijke TomTom.

microfoon bediende, was er niet. Ik heette iedereen van harte welkom bij de mooiste wedstrijd van de competitie. ‘Laten we daarom samen zingen ‘t Is weer fijn langs de lijn. Start de band maar.’ Maar het bleef stil. ‘Zijn we allemaal goed bij stem, want daar gaan we!’ Nog steeds geen muziek. Ik begon het een beetje benauwd te krijgen. ‘Voetbal is de mooiste sport en verbroedert. Daarom zingen we samen dit mooie lied:…’ Niks. Uit het vak van Feyenoord klonk al zachtjes voor die Amsterdamse loser ‘Hij is een hondenlul’. Daar stond ik in m’n eentje. Vanaf de zijlijn riep mijn vrouw Marijke ‘Zingen!’ Ik zette het lied zonder muziek in. Gelukkig brulde het hele stadion mee. Toen ik daarna bij de zijlijn kwam stond Hans met zijn handen vol slierten orkestband. De bandrecorder van het stadion was oud en vastgelopen. Weer wat geleerd: altijd je eigen spullen meenemen.

terecht die een tweede leven kregen. Ik herinner mij nog goed dat ik een keer thuiskwam met de mededeling ‘mam, er liggen stápels borden in de schuit’. Mijn moeder er op af. Het waren prima borden en schotels. Ik denk dat we het servies een jaar of twintig hebben gebruikt. Veel ijs Tijdens de winter van 1962-1963 zat ik op het Sint-Nicolaas Lyceum, aan het Beatrixpark. Er lag heel lang heel veel ijs. Op den duur was het gewoon om voor de deur op het ijs te stappen, de schaatsen onder te binden (die had mijn vader gemaakt - dat wil zeggen hij had de krul van mijn Friese doorlopers doorgeslepen en er een mooie, vlakke punt aan gemaakt) en dan naar school te schaatsen. Aan het einde van de Boerenwetering, bij de Haringvlietstraat, was nog een overtoom. Daar kluunde je dan gewoon overheen en kon je verder zonder obstakels naar school. Naarmate de winter vorderde, verordonneerde pater Louwers (de conrector) ‘dat schaatsen alleen nog maar op kranten mogen worden neergezet’. Veel heeft het niet geholpen - de gangen bleven drijfnat van het toenemend aantal ontdooiende schaatsen. De dijk De Boerenwetering leidde in zuidwaartse richting naar een spannende omgeving: de dijk. Er waren nog tuinders die hun

Ernst Cahn Ernst Cahn (1889-1941) was de eerste die in Nederland is terechtgesteld door de Duitsers. Ernst Cahn en Alfred Kohn waren twee Joden die uit Duitsland waren gevlucht en dreven in Nederland in de Rijnstraat en Van Woustraat twee ijssalons met de naam Koco. De ijszaak in de Van Woustraat was een uitvalsbasis voor Joodse knokploegen die zich tegen de Duitse overheersers verzetten. De knokploegen behaalden successen en werden daardoor steeds roekelozer, met als gevolg dat ze verraden werden. Op woensdagavond 19 februari 1941 deed de Duitse Ordnungspolizei een inval in de ijssalon waarbij de eigenaren werden gearresteerd. Kahn had een metalen fles met ammoniakgas in zijn zaak laten monteren om eventuele aanvallers te kunnen afslaan. Toen de Duitsers binnenvielen, werd hiervan gebruikgemaakt. Na zijn arrestatie heeft hij ondanks zware verhoren en martelingen nooit de naam genoemd van diegene die de fles had geïnstalleerd. Ernst Cahn werd veroordeeld en op 3 maart op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Cahn werd daarmee de eerste persoon die in Nederland door een vuurpeloton werd vermoord. Alfred Kohn werd veroordeeld en verdween naar concentratiekamp Neuengamme dat hij niet overleefde. Na de oorlog werd in Amsterdam-Osdorp een straat naar Cahn vernoemd; de Ernst Cahnsingel. Tevens heet brug 401 tussen de Rijnstraat en Van Woustraat de ‘Ernst Cahn en Alfred Kohnbrug.’

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 4

(advertorial)

BetaaLBaar deSign

BIJ SPECSAVERS AmStERdAm

Een bril is als fashion item niet meer weg te denken uit het huidige modebeeld. Het is een onmisbaar onderdeel van elke garderobe en maakt een outfit compleet. Of u nu wel of geen sterkte heeft, dat maakt tegenwoordig niet meer uit. Een bril geeft uw gezicht karakter en u creëert er uw eigen stijl mee. Op zoek naar een trendy montuur? Specsavers biedt een groot assortiment betaalbare modieuze brillen voor alle leeftijden en alle denkbare gelegenheden.

Dutch Design Een opvallende kleur, modieuze print of trendy vorm? Inkopers bij Specsa­ vers houden de modewereld nauw­ lettend in de gaten en zorgen ervoor dat de collectie aansluit op de laatste trends. Bij Specsavers kunt u dan ook terecht voor een groot aantal inter­ nationale merkmonturen: van Mis­ soni, tot Karen Millen en Tommy Hilfi­ ger. Ook Dutch Design is een belangrijk onderdeel van de collectie. Specsavers gaat regelmatig exclusieve samenwer­ kingen aan met bekende Nederlandse ontwerpers. Zo heeft modeontwerper Francisco van Benthum een exclusieve brillenlijn voor Specsavers ontworpen.

Zijn collectie is klassiek en draagbaar, met spannende elementen en contras­ terende materialen. Ook is er een exclu­ sieve collectie van het bekende Arn­ hemse modeduo Spijkers en Spijkers bij Specsavers verkrijgbaar. Hun monturen zijn gebaseerd op de jaren twintig met art deco details. Betaalbaar design Design hoeft helemaal niet duur te zijn. Bij Specsavers betaalt u voor designer­ monturen slechts €169. Deze prijs is inclusief standaard enkelvoudige gla­ zen. U kunt zelfs kiezen voor een 2e bril gratis; uw outfit is immers niet iedere dag hetzelfde.

Gratis professioneel oogonderzoek Naast betaalbaar design, kunt u bij Specsavers natuurlijk ook terecht voor gratis professioneel oogonderzoek. Bij Specsavers vinden we dat je met ogen en oren uiterst zorgvuldig moet omgaan. Daarom mogen bij Specsavers alleen minimaal MBO­gediplomeerde opticiens uw ogen meten. Uiteraard is dit gratis. Ook voor nazorg, zoals het afpassen van de bril, kunt u altijd een beroep op ons doen. Wij hebben op elk gebied specialisten in huis. Van optiekadviseur, tot opticien en labtech­ nicus.

Vraag het de opticien… Hoe weet ik dat de pasvorm van mijn bril goed is? Het is belangrijk dat een bril goed aansluit bij de neus en ogen. Bij Specsavers kunt u terecht voor professioneel advies en de perfecte afstelling van een montuur. Er staat altijd een opgeleide medewerker klaar om de bril goed af te stellen, voor optimaal draag­ en kijkcomfort.

Abbas Sadeghi Opticien Specsavers Amsterdam Noord

een rond gezicht te verzachten. In de winkel kun­ nen we u hierover optimaal adviseren. Kunnen jullie mij adviseren op het gebied van trends? Uiteraard! Niet alleen op de catwalk, maar ook in onze monturen zien we dit seizoen veel kleur, gouden details, oosterse invloeden en grafische lijnen uit de architectuur terugkomen. Ieder kwartaal worden Specsavers­medewerkers op de hoogte gebracht van de laatste trends.

Welk montuur past het beste bij mijn gezicht? Een juiste montuurkeuze is in balans met de vorm van uw gezicht en accentueert uw meest Graag tot ziens in onze winkel! karakteristieke gelaatstrekken. Kies bijvoor­ beeld voor een vierkant of rechthoekig model om

OOK tEvEEl BEtaalD? WaS nOu maar naar SpEcSavErS GEGaan! amstelveen Binnenhof 53/54 020 345 2521 amsterdam Bijlmerplein Bijlmerplein 147 020 696 6700 amsterdam Ferdinand Bol Ferdinand Bolstraat 130 020 662 5476 amsterdam Koninginneweg Koninginneweg 224 020 662 2651 amsterdam Kinkerstraat Kinkerstraat 193 020 616 5122 amsterdam noord Buikslotermeerplein 286 020 494 2828 amsterdam Osdorp Tussen Meer 58 020 619 3001 amsterdam Slotermeer Joop van Weezelhof 20 020 411 8729 Bij aankoop van elk montuur vanaf €79. U kunt uw 2e montuur kiezen uit dezelfde of lagere prijsklasse met hetzelfde type glazen. Dit geldt voor één persoon. De zonnebrillen aanbieding geldt alleen voor zonnebrillen op sterkte. Bij randloze monturen adviseren wij dunne glazen. Voor glasopties zoals dunne glazen gelden Vraag in deen winkel naar de1details. vaste toeslagen. Niet in combinatie met andere aanbiedingen geldig tot mei 2013. © 2013 Specsavers Optical Group. All rights reserved. specsaversnederland. www.specsavers.nl

Kom langs en beleef de unieke sfeer! De Bazaar in Beverwijk is Nederlands leukste en grootste overdekte markt! Elk weekend geopend van 08.30 tot 18.00 uur. De Bazaar is een belevenis; een verrassende combinatie van mazzel en vermaak. Of je nu op zoek bent naar betaalbare kleding, curiosa, koopjes op gebied van beauty, sieraden of speelgoed; je vindt het er allemaal. Kom snel langs en neem een kijkje bij de ruim 2000 kramen met vele aanbiedingen.

De Bazaar in Beverwijk blijft garant staan voor een bijzonder dagje uit en heel veel voordeel!

e!

entre S I T A R G n 2e persoo dres

E-maila

OA0513

Naam

het acties en uden van ssa 2e ogte te ho ka ho de de n n aa om mij op cepteerd. gevulde bo temming niet geac n deze in zaar toes n worden vering va ef ik De Ba 13. Kopieë Tegen inle 20 n. ve Hierbij ge us st rie sb t 31 augu van nieuw geldig to toesturen nbieding GRATIS. Aa persoon

Openingstijden zaterdag, zondag en met feestdagen van 08.30 tot 18.00 uur. Entree €2,30 (volwassene), kinderen tot en met twaalf jaar gratis. Parkeertarief €3,- (voor de hele dag). Geen honden toegestaan, met uitzondering van blindegeleide- en hulphonden.

www.debazaar.nl

Slechts 15 minuten van Amsterdam

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 5

‘Keesje Brijde wilde bij het  wegrennen zijn kolen meenemen’ Het verhaal over Keesje Brijde dat we in de vorige editie op de voorpagina publiceerden heeft tot een aantal reacties geleid die we u niet willen onthouden. Henny Terink-de Haas schrijft: “Allereerst mijn complimenten voor jullie krant. Afgelopen zaterdag had ik hem, voor het eerst, meegenomen uit het tuincentrum en heb ervan genoten. Ik ben in 1951 geboren in Amsterdam en dus een Amsterdammer. Bij de foto van Keesje Brijde staat dat hij naast een klasgenootje zit. Ik denk dat dit niet klopt. Vroeger, als er foto’s op school gemaakt werden, kon je samen met een broertje of zusje dat op dezelfde school zat op de foto. Dit werd gedaan om de kosten voor de ouders te drukken. Bij het Amsterdams Stadsarchief is een foto van twee jongens die het broertje zouden kunnen zijn. Beiden hebben Johan in de naam.” Sintelhopen Ook Johan Arkenbout reageert: “In de laatste twee oorlogsjaren werd de levering van gas en stroom steeds meer beperkt tot enige uren per dag. In de winter van ‘44-’45 werd er helemaal geen gas en stroom meer geleverd. Om nog iets te kunnen koken werd er eerst achter op de kachel een verbrede afvoerpijp naar de schoorsteen aangebracht.

Op die pijp stond dan een pannetje te pruttelen. Doch toen er geen kolen meer te koop waren om de kachel te laten branden, was het ook met dat pruttelen gedaan. Er werd een noodkacheltje aangeschaft. Dat werd geplaatst op de koude grote kachel en gestookt met kleine stukjes hout en steenkool. Om aan die kleine stukjes steenkool te komen, begaf ik mij met onder anderen mijn vriendje Jan Schouten naar de Rietlanden (een groot rangeerterrein in het havengebied). Het was namelijk bekend dat naast en tussen de rails nog bruikbare sintels te vinden zouden zijn. Die sintelhopen waren afkomstig van de stoomlocomotieven die daar jarenlang de resten van hun stookplaten hadden neergegooid.” Zeef en schep Hij vervolgt: “Gewapend met een zeef, schep en een karretje hebben we menig jutenzak vol kooltjes naar huis meegenomen. Maar toen was plotseling het graaffeest over. De toeloop van gravers was inmiddels zo groot geworden dat hele stukken baanvak gevaar liepen in te storten. Op een goede dag, of liever gezegd kwade dag, werd het gehele terrein afgezet door de Grüne Polizei. Alle mannen werden in vrachtauto’s weggevoerd. Vrouwen en kinderen mochten na enige

Dit komt nooit meer terug: Pruimtabak door Jos Mol We weten dat pruimtabak nog steeds wordt verkocht, dus om nou te zeggen dat pruimtabak nooit meer terugkomt, is misschien wat boud. Desalniettemin plaatsen we pruimtabak in deze eregalerij, want hoe je het ook wendt of keert: pruimtabak is anders dan vroeger nog een zeldzaamheid. En als u toch een fervent gebruiker bent: laat het ons vooral weten. Iets wat je zo goed als niet meer ziet, is het pruimen van tabak. Dit was tabak die niet gerookt werd maar waarop gekauwd werd. Na er een tijd op gekauwd te hebben werd de tabak uitgespuwd. Dit uitspuwen gebeurde soms in een bakje dat kwispedoor werd genoemd, maar veelal eindigde de tabak met een wijde boog op de straat. Iemand die pruimtabak consumeerde, kon je van een afstand zien aankomen omdat hij (in veel mindere mate zij) een vreselijke lucht met zich meedroeg. De gebitten van pruimtabakgebruikers waren helemaal bruin uitgeslagen van de nicotine. Met name Kentucky- en Virginiatabak werden veel voor pruimtabak gebruikt. Om een specifieke smaak aan de tabak te geven werden smaakmakers zoals nootmuskaat of kaneel toegevoegd. Het voordeel van

tijd, met achterlating van hun graafspullen, vertrekken. Zo raakte mijn vriend Jan zijn karretje kwijt. Eén jongen wilde bij het weggaan toch zijn zakje met kolen meenemen en werd al rennend neergeschoten en overleed later in het ziekenhuis. Hij was 13 jaar en heette Keesje Brijde.” Bedekt door een deken Gabriël Blik heeft eveneens een bijdrage: “Ik heb aandachtig het stukje over Keesje gelezen. Ik ken dit kruisje van Kees nog toen het op zijn oude plaats stond. Daar ik documentatie en poststukken uit WOII verzamel kreeg ik bijgaande foto met een in-memoriamgedicht van Kees’ voormalige buurjongen, R. Loef. De heer Loef was een collega van mij op het oude abattoir op de Veelaan. Mijn collega wist zich dit voorval nog goed te herinneren, want Keesje werd thuisgebracht, bedekt door een deken op een brancard waar zijn schoentjes onder uitstaken. Helaas is mijn oud-collega overleden. Vandaar dat ik zijn verhaal schrijf.” Theo Bloem belde en laat weten dat er in het stukje één feit niet klopt. “Het laatste stukje over de heer Gouloze klopt niet. Ik ken de heer Gouloze en hij heeft mij verteld dat hij niet door een kogel was geraakt.”

Brug op, Brug af De Raadhuisstraat Westermarkt. De S-bocht met de nieuwe galerij van A.L. van Gendt leverde desalniettemin een fraai stedelijk beeld met uitzicht op de Westertoren. Het dek en de balustraden van deze brug uit 1895 (brug 22) zijn in 1925 vervangen volgens een ontwerp van Piet Kramer, door wie in dit tracé ook de andere bruggen zijn ontworpen.

tabak pruimen was dat men tabak kon gebruiken op plaatsen waar geen vuur mocht worden ontstoken (bijv. op schepen of rond strooi en turf). Scheurbuik Het pruimen van tabak werd in de zeventiende eeuw door scheepschirurgijnen voorgeschreven om scheurbuik te voorkomen. Het gebruik van pruimtabak werd langzamerhand verdrongen door het gebruik van sigaretten en sigaren. In Zweden/Noorwegen wordt snus gebruikt. Dit is snuiftabak in een vochtige poedervorm, ook wel ‘chewing tobacco’ genoemd. Eerder verschenen in deze rubriek in respectievelijke volgorde: de blauwe girobus, de brievenbus aan de tram, kruidenier P. de Gruyter, de vuilnisemmer met nummer, de verkeersagent, de telefooncel, de Afghaanse jas, de tv-antenne, de voddenman, dubbele remmen op de tram, de open tramwagen, rieten vloerbedekking, de ratelman, de schillenboer, bakkerskar en drollenprikker (deze in één aflevering), matten kloppen, de ponskaart, de postzegelautomaat, ‘vleesch voor honden en katten’, de brandmelder, de scharensliep, de spaarzegel, het licht- en gasmuntje, warmtekrulspelden, drankje Trio en aardappelschilcentrifuge (de laatste drie in één aflevering), de knijpkat, de looien daaier, het badhuis met badmeester, losse melk en de kattenbakcentrale.

We wandelen verder richting Herengracht en gaan rechtsaf richting Beulingsluis over een sluis tussen de Herengracht en het Singel. Dit was een druk bevaren stukje water voor de rondvaartboten. Dit stukje kwam tot stand na de tweede grachtuitleg. De naam dankt het aan Gerrit Beulinck bij wie de beuling uithing. Een beuling is een worst. Brug 27. door Simon van Blokland We wandelen nu richting Raadhuisstraat en zien een van de elf bruggen over de Herengracht: de Raadhuis­s­traat, een van de doorgaande straten naar Amsterdam-West. Na de demping in 1894 van de Warmoesgracht (een grachtje tussen de Singel en Herengracht) en de sloop van de nodige huizen kwam deze verbinding tot stand. Links de galerij uit 1898 van archi­tect Van Gendt. De straat zou naar konin­gin Wilhel­ mina worden genoemd, maar het werd Raadhuisstraat omdat deze straat op het enige echte raadhuis van Amsterdam uitkomt. Het is brug 22. De intercommunale tram, die hier de brug over de Herengracht passeert, was de aanstichter

van de doorbraak van de Warmoesgracht - na demping de Paleisstraat - naar de

De volgende keer wandelen we verder richting Oudezijds Voorburgwal.

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 6

(advertorial)

Miedema & Zn: ambachtelijk meubelwerk Gouda – Bij meubelstoffeerderij Miedema en Zoon gaan vakmanschap en oprechte betrokkenheid bij uw wensen hand in hand. Het is overigens Miedema & zoon &… dochter. De tweede en derde generatie Miedema is volop in het bedrijf actief en runt samen meerdere vestigingen in het land. (Rotterdam, Schiedam, Gouda, Amersfoort en Bussum) Bescheidenheid siert de mens, en de Miedema’s worden dan ook liever niet afgerekend op mooie woorden, maar op de kwaliteit van het werk dat ze leveren. Want stofferen is een vak, net als leer- en antiekrestauratie en het verzorgen van interieuradviezen. Bij Miedema beheerst men de kneepjes van het vak en mag het dan ook niet vreemd klinken dat het

Schiedam Dam 22, 3111 BD Schiedam, 010 2734727 Di t/m Zat. 11.00 t/m 17.00 u.

steeds druk is in de verschillende vestigingen, waaronder die in Gouda. “Stofferen is duidelijk in de lift. De tijd dat een meubelstuk na een paar jaar een enkeltje vuilstort kreeg, is passé. De consument investeert niet zelden in kwaliteitsproducten, die een tweede leven meer dan verdienen. Merken als Leolux, Gelderland, Gispen, Artifort, Chesterfield, Rolf Benz, Harvink, Oisterwijk, zijn investeringen waar je niet zomaar afstand van doet.

- Als nieuw -

Maar het mes snijdt aan twee kanten voor wie op de kleintjes let, stofferen is niet zelden goedkoper dan nieuw. We beschikken hier verder over zeer veel stoffencollecties én de beste soorten leer. Je hebt

dus echt wat te kiezen. Daarom komen we ook bij de mensen thuis, zodat we de meubels ter plekke zien en kunnen we meteen een advies geven, want met name lichtinval doet veel met de kleurtonen’’, vertelt Rikus Miedema, die samen met zijn zus Carry en haar man Tim, de vestigingen runt, bijgestaan door werkplaats-

Rotterdam Kleiweg 135 b, 3051 GN Rotterdam, 010 2188876 Di t/m Zat. 11.00 t/m 17.00 u.

Bussum Veldweg 22, 1404 CV Bussum 035 6912905 Ma t/m Zat. 08.30 t/m 17.00 u.

teams van vakmensen. Bij Miedema & Zn. worden meubels altijd gratis gehaald en gebracht en wordt er drie jaar garantie verleend op het werk en is men uiteraard CBW-erkend. Miedema & Zn,, www.miedemaenzn.nl Gouda Goejanverwelledijk 48 a, 2708 CC Gouda, 0182599220 Ma t/m Vrij 08.00 t/m 16.30 u.

Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieuradviezen bent u in onze winkels aan het beste adres.

Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf ! Stoffeerwerk

Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waarmee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn gespecialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en OISTERWIJK meubelen.

Leerbewerking

Wij kunnen diverse leer reparaties verrichten, o.a stiknaden, uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren banken of stoelen. Uiteraard bekleden wij met het beste kwaliteit leer. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. Wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van o.a. CHESTERFIELD meubelen.

Restauratiewerk

Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorzien van nieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen wij al uw meubels.

48 uur service

Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten d.m.v. de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort. Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis of kom even langs in onze winkel

Openingstijden: ma. t/m vrij. 08.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 16.00 uur

Veldweg 22 - 1404 CV Bussum - Tel: 035-6912905

GRATIS

HALEN EN BRENGEN LEVERING ONDER 3 JAAR GARANTIE

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 7

‘George Harrison maakte een foto van mij’ Vervolg van de voorpagina. Paul Smelt, toen 12, zeurde zijn ouders gek om naar de aankomst op Schiphol te gaan, maar hij moest van zijn ouders gewoon naar school. “Ik was 12 jaar (korte broek, geblokt overhemd en fris geschoren hoofd, model bloempot) dus moest ik gewoon gehoorzamen, zoals toen iedereen dat moest. Later op mijn kamer met mijn broer plannen gemaakt om toch naar Amsterdam te gaan.” Die avond (5 juni) was Paul wel van de partij toen de vier op het balkon van hun hotelkamer verschenen. “Mijn ouders moesten naar de verjaardag van een tante, dus waren er mogelijkheden. Het laatste probleem was mijn zuster. Na enig onderhandelen en elkaar uitschelden, kwamen we overeen haar ieder één gulden te betalen als zwijggeld en zij kon dan de hele avond Rex Gildo en meer van die troep luisteren en wij konden ongemerkt even weg”, legt hij uit hoe hij met zijn oudere broer Eric er tussen uitpiepte. “Zo rond half negen vertrokken we op de nieuwe Tomos van mijn broer (hij was 3 weken eerder 16 jaar geworden). Op naar het Doelen Hotel. Zo rond negen uur stonden we bij het hotel, aan de Amstelzijde. Het was erg druk. De Doelenstraat was natuurlijk onbereikbaar. Er was veel politie op de been.” Rond tien uur kwamen The Beatles het balkon op. Helaas maar kort, misschien vier à vijf minuten, maar op mij maakte het een enorm diepe indruk om The Beatles in werkelijkheid te zien, hoewel het tamelijk veraf was. De massa krijste de longen uit het lijf. The Beatles zwaaiden en lachten naar ons. Ik had de indruk dat ze mij persoonlijk aankeken (ik was nog jong en onbedorven). Verderop zag ik een politieman met een bloedend hoofd, hij had kennelijk een klap gehad. Maar verder gebeurde er weinig, zo veel hooligans waren er toen gelukkig nog niet. Toen de heren weer naar binnen waren gegaan, besloten wij zo snel mogelijk naar huis

waar we stonden, later begreep ik dat het de Brouwersgracht was. ‘We’ waren mijn vriendinnen Ineke Janssen en Marlies Diederen en mijn oudere zus Ilonka met een vriendin van wie ik de naam niet meer weet. Ilonka was minder van The Beatles dan ik – zij was van The Rolling Stones – maar alleen als zij meeging, mocht ik vanuit Haarlem waar wij woonden naar Amsterdam. En dat avontuur vond ze wel grappig om mee te maken.”

John Lennon, Paul McCartney en George Harrison verbazen zich over de gekte. te vertrekken, teneinde vóór mijn ouders weer binnen te zijn. Het lukte, ze waren er pas om een uur of elf. Mijn zuster bood waar voor haar geld, ze zweeg. Geheel gelukkig viel ik in slaap, want de volgende dag mocht ik wel naar Amsterdam. Met mijn broer én ‘bij hem blijven’!” Druk Zaterdag 6 juni was de grote dag: Paul mocht met zijn broer naar Amsterdam. “Om half negen vertrokken we. Bij het hotel was het al druk. We konden moeilijk bij het water komen. Dus liepen we naar de Herengracht, hoek Beulingsloot. Daar was nog genoeg plaats. De boot moest daar langzaam varen om de bocht te kunnen nemen, dachten wij. Dat klopte. Wij stonden vooraan toen de boot er aankwam. Het was fantastisch, we konden ze van heel dichtbij zien, bijna aanraken. Ik moest bijna in mijn broek plassen van de zenuwen. Ze zwaaiden en keken in het rond. George Harrison maakte een foto van mij terwijl ik naar hem zwaaide. Dat dacht ik tenminste in mijn kinderlijke onschuld. Ik heb kort daarna zelfs nog een brief aan George Harrison, Liverpool gestuurd om te zeggen dat ik het was, op zijn foto. We liepen een stuk met de boot mee. Het

was ontzettend druk, zo ontzettend veel mensen en iedereen zag er zo blij uit. Ook The Beatles schenen het naar hun zin te hebben.” Het gedrang weer in Na een snelle lunch op een rustig bankje van een paar meegenomen boterhammen gingen de twee het gedrang weer in. “We hebben de boot nog zo veel mogelijk gevolgd. Leuk was ook al die mensen die het water insprongen, door de politie er weer uitgehaald werden, op de kant gezet en er dan weer insprongen. Uiteindelijk zijn we niet meer naar het hotel teruggegaan, het was zo druk. Bij de Italiaanse ijsboer (de naam ben ik kwijt) in de Reguliersbreestraat hebben we een overheerlijk ijsje gekocht en nagepraat over de zéér bijzondere gebeurtenis, waar we toch maar mooi bij waren geweest. Naar Blokker mochten we toch niet en we dachten bovendien dat daar geen kaart meer voor te krijgen zou zijn.” Grappig om mee te maken Marlies Ligtenberg, destijds 16 jaar, schrijft een reactie op onze oproep. “Ja, ik was een van die meisjes die luid gillend langs de kant stonden op een van de grachten in Amsterdam. Ik had geen idee

Vroeg “Ik was helemaal van The Beatles. Vooral Paul vond ik een schatje, hoewel die al 22 jaar was en voor mij was dat vrij oud. We waren gelukkig vroeg in Amsterdam, ik schat rond 9 uur en konden nog een plaatsje vooraan bemachtigen. Het was druk met tieners, maar er was nog geen gekte,. Die kwam pas toen de rondvaartbot er aankwam en iedereen echt helemaal gek werd. En ik zal het maar bekennen: ik ook. Ik schat dat ze op een meter of vier voorbij voeren, bijna op aanraakafstand! Er ging een gelukzalig moment door me heen, want dit waren mijn helden die ik zag. Zelfs mijn zus, die dus niets met The Beatles had, vond het een te gek moment. Helaas had ik geen fototoestel bij me. Tegenwoordig wordt er van alles en nog wat gefotografeerd, maar dat was toen niet. Daardoor heb ik geen exclusieve beelden. En mijn gevoelens zijn ook al niet exclusief, want die dag hadden duizenden meisjes en ook jongens dezelfde gevoelens. Maar voor mij zijn ze exclusief genoeg. Twee jaar geleden heb ik de beelden teruggezocht op YouTube, samen met mijn kleindochter Anne van toen 12. Zij kon niet geloven dat haar oma één van die gillende meisjes was.”

Ook John Karelse reageert. “Destijds was ik 15 en zat ik op het Sint Nicolaas Lyceum in Amsterdam. Eerlijk gezegd vond ik The Beatles niet zo bijzonder, ik was voor The Rolling Stones, en je kon geen fan van beide zijn. Maar ik voelde aan alles dat dit een happening was waarbij ik per se bij moest zijn geweest, want zo veel gebeurde er in die tijd niet, zelfs nog niet in Amsterdam.” “Ik had een plek aan de Kloveniersburgwal, samen met mijn vrienden Jan Vos en Henk Vink. Het was een enorme drukte en ik heb me echt verbaasd over de gekte om me heen. Ik zag later op tv-beelden dat er jongens waren die het water indoken. Dat was niet waar ik stond, althans, ik heb het niet gezien. Maar iedereen was helemaal gek toen die open rondvaartboot voorbij kwam. En die Beatles maar zwaaien naar iedereen. Henk had kaartjes voor het concert in Blokker, maar daar gaf ik mijn geld niet aan uit. Een paar maanden later ben ik ook in het Kurhaus geweest toen dat concert van de Stones zo uit de hand liep. Dat heeft eerlijk gezegd meer indruk op mij gemaakt dan die rondvaarttocht van The Beatles.”

Een van de weinige kleurenfoto’s die gemaakt is van de rondvaarttocht siert een boek.

Planciusbuurt deel 2

‘We moesten met hangende pootjes de bal terugvragen door Wim Huissen Wim Huissen schreef een aantal artikelen over de hem zo dierbare Planciusbuurt die hij graag wil delen met de lezers van De Oud-Amsterdammer. Vandaag deel 2, volgende keer het derde en vooralsnog laatste deel. We konden ook voetballen in de Houtmanstraat, tegen de muur van de kleuterschool van de Smalle Pad School. Daar stond wel een huisje voor het trampersoneel van lijn 3, want het eindpunt was in de Planciusstraat. Het voordeel van het huisje was dat je er water kon drinken, maar het beperkte wel onze ruimte. De bal kon niet in het water komen, maar wel op de rijbaan van de

Planciusstraat, dus oppassen voor de tram en de auto’s. Voorts waren er natuurlijk de ramen waarvoor je moest uitkijken en er moest heel wat geklommen worden om de bal weer terug te krijgen, want die ging wel eens over de muur naast de ingang van de binnenplaats van de school. Haaks op deze school stond een stalling van een ventende groenteboer. Deze loods grensde aan de tuinen van de huizen van de De Smalle Pad School. Houtmankade. Als de bal over die schuur in de tuinen terechtkwam, kade gevonden, die ervoor kon dan moesten we met hangende zorgen dat die bal in het vervolg pootjes bij deze bewoners de bal weer terugkwam. Daar voetballen terugvragen. Vaak kregen we op kan niet meer want er is daar een onze kop dat we daar niet meer speelgelegenheid gemaakt voor moesten voetballen en dat dit de kleuters. laatste keer was dat de bal werd teruggegeven. Later hebben we Blinde muur een buurjongen van de Houtman- Ook speelden we wel op de hoek

van de 2e Breeuwersstraat. We voetbalden tegen de blinde muur van een rij huizen die stond in de Planciusstraat richting Zoutkeetsplein. Het hoekhuis grensde in de 2e Breeuwersstraat aan een depot van de Stadsreiniging (SR). Het nadeel hier was, afgezien van het feit dat de bal over de Planci-

usstraat kon rollen, dat de ruimte erg beperkt was. Dus we deden daar alleen ‘koppen’: de bal over en weer koppen, of ‘balletje hooghouden’. In beide gevallen proberen een zo hoog mogelijke score op te bouwen. Daar voetballen kan niet meer, want de huizen zijn afgebroken en men heeft er nu appartementen gebouwd. Bij de sectie van de SR lag in de Nieuwe Teertuinen een vuilnisschuit waarin de vuilnismannen het met hun handkarren of bakfietsen op straat verzamelde vuilnis moesten storten. Iedere dag werden die karren en bakfietsen met water schoongespoten. ‘s Zomers gingen we vaak in onze badkleding onder die spuiten staan, wat ons een heerlijk gevoel gaf. Zeker in het doucheloze tijdperk.

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 8

55+ en gebruikt u medicijnen? Gaat het weleens mis?

Bel de OuderenOmbudsman!

U A

0900 - 60 80 100 (5 cent/min.)

De Oud-Amsterdammer is op zoek naar afhaaladressen De Oud-Amsterdammer

het Amsterdam van vroeger.

is om meerdere redenen

Waarbij vroeger niet te ver

een unieke krant voor de

terug is, want u moet erbij zijn

Amsterdamse 50-plusser.

geweest. De Oud-Amsterdammer gaat u raken omdat we

In deze krant staat geen nieuws

terugkijken naar uw jeugd, naar

(dat is op zich al nieuws), maar

het Amsterdam van toen het

er staan alleen verhalen over

nog Amsterdam was.

Wonen op de Elandsgracht was een voorrecht! Pagina 3

‘De hele avond kreeg ik een knipoog van prinses Beatrix’

Allereerst: in de vorige editie noemden trokken en vanaf kuithoogte tot op de grond wij de inhuldiging van Willem-Alexander geplisseerde tule moest het worden. Die tot koning een kroning en dat is fout. Het wilde ik niet dragen omdat die meteen zou is een inhuldiging. Dat laat onverlet dat afzakken, maar Mientje vond daar iets op: wij op ons verzoek om herinneringen aan ze maakte hele mooie schouderbandjes.” 30 april een aantal leuke reacties kregen. En niet te vergeten: de column van Harry Koffers vol Slinger op pagina 3 is ook aan 30 april “Met koffers vol ging ik naar Leiden. De 1980 gewijd, maar de foto van dat optrevriend door wie ik was uitgenodigd was den plaatsen we op de voorpagina omdat lid van de senaat en dat betekende dat ik die zo mooi is. overal officieel moest aantreden met een boeketje in mijn hand. Zo ook die bewuste Marianne van der Ven-Schilte heeft niet avond waar ik een bijzondere herinnering zozeer een herinnering aan 30 april 1980, aan heb. Na het officiële gedeelte ging ik maar aan een ontmoeting met Koningin even naar het toilet. Toen ik mijn handen Beatrix. “In 1958 werd ik uitgenodigd voor waste, zag ik in de vrij grote ruimte een lustrum in Leiden. Ik was 17 jaar en prinses Beatrix en prinsen Irene met elkaar redelijk verlegen. Mijn moeder en onze fluisteren en naar mij kijken. Ik werd er onvolprezen huisnaaister Mientje waren wat onzeker van en keek of alles wel goed verrukt en gingen meteen aan de slag. De zat. Prinses Beatrix kwam naar me toe en avondjurken, cocktailjurken, hoeden en verzekerde me dat ik er heel mooi uitzag,. weet ik veel wat nog meer van mijn twee Zij en haar zus vroegen waar ik die jurk oudere zussen werden vermaakt: ik was had gekocht. Ik flapte er meteen uit: ‘O, namelijk smaller dan zij. Een beeldige die heeft mijn moeder gemaakt!’ Haar 2013 reactie zal april zus, strapless avondjurk van 29 oudste ik nooit vergeten: ‘Wat lijkt me Maandagmijn pauwblauwe taftzijde met witte kant overdat geweldig dat je moeder kleren voor je

e verspreidde Royal Air Forc

ind De Wervelw

in daarvan werden verspreid. De meeste t en die veel illegale kranten in Engeland gemaak tijdens de oorlog verzetskranten ind, een In Nederland zijn l. Er werden ook Zoals De Wervelw , maar niet allemaa nd uitgestrooid. nders Nederland gedrukt en boven Nederla manier bij de Nederla geallieerde vliegtuig was dat op deze werden door de s het eerste krantje Monsee O. volgens (van 1 april 1942 maandblad dat da en is maar kort Air Force”, schrijft dan een zakagen door de Royal kwam. niet veel groter werd verspreid had een formaat en in Londen en “De Wervelwind oid. Het versche uitgestro 1944) er tot en met decemb .nl. heugenvanoost Monsees op www.ge

e Brijde ‘Moordgozer’ Keesjwat kooltjes om n doodgeschote

3 ‘We leegden de vuilniswagens gewoon tussen de bomen’ 5 Arrestatie in 1980 was ‘wel een raar gezicht’ 7 Familie Mayer zat

Volgende editie

Oorlog

Derdeklassers basisschool Willem Wierstra was in 1980 actief op een basisschool en zat vooraan bij de feestelijkheden. “Alle derdeklassers van de Amsterdamse basisscholen waren uitgenodigd om de troonswisseling mee te maken op de Dam. Het was in die tijd spannend en de verwachting dat er rellen zouden uitbreken was groot. Mijn zoon was ook een derdeklasser en de klas ging ook naar de Dam. Ikzelf ging mee als begeleider, want de juf vond het prettig dat er vijf begeleiders meegingen. Wij werden opgehaald door een bus van het GVB en werden afgezet bij het Victoria Hotel. Daar was de eerste controle. Wij moesten lopen over de trambaan op het Damrak richting Dam. Bij de Zoutsteeg werden wij weer gecontroleerd en op de Nieuwendijk weer. Voordat we op de Dam

mochten was er nóg een controle. Onze plek was achter de perstribune en wij konden alles goed bekijken. Op het moment dat Juliana en Beatrix op het balkon verschenen, klonk er een luid fluitconcert. Maar alle toeschouwers gingen zo luid het Wilhelmus zingen dat het fluitconcert werd overstemd. Het was een dag om nooit te vergeten!” Lees meer op pagina 7

Inkoop

oud Goud oud Zilver Gouden/zilveren Munten Diemen - Almere

Goedbedoelde prull aria bij jubileum 

‘Er waren altijd mensen om te knokken voor de werf’ Inkoop

Zilver oud Goud oud n Gouden/zilvere Munten

‘Na 30 jaar komen ze weer bij elkaar: de lassers, de machineban kwerkers, de koperslagers, de timmerliede n, de calculatoren enzovoort van de voormalige Amsterdamsche Droogdok Maatschappij (ADM). Ooit werkten ze bij deze grote scheepswerf, die 1500 medewerkers telde. Tijdens een reünieFOTO: JO HAEN laten ze hun bedrijf weer een beetje tot leven komen.’ Deze aanhef leidde tot een verzoek om herinneringen aan de ADM. Eerlijk: heel veel leverde het niet op en daar is een reden voor.

IJsstaven kwamen van de Amsterdamse IJs Centrale pagina 9

Diemen - Almere

n Diemen Winkelcentrum Diemerplei 020-6903727 051 Almere-Buiten 036-5372 Noordeinde 253, l www.puttmann.n

“In 1985 werd de ADM failliet verklaard. Dat is bijna dertig jaar geleden. Veel medewerkers uit die tijd zijn inmiddels overleden en om die reden kost het veel moeite mensen te vinden die iets kunnen vertellen over de geschiedenis en het werken bij de ADM.” Dit zegt mevrouw Senff, die al vele jaren de reünie voor oud-medewerkers van de ADM organiseert. Maar toch kregen we een paar zeer bruikbare reacties, waaronder die van Rob Philip die secretaris was van de ondernemin gsraad en naar eigen zeggen “Dus alles heeft De werknemers van de meegemaakt. Keer op keer ADM komen in opstand. wisten wij grote groepen mensen te mobiliseren om een belangrijke ondernemin te knokken voor het behoud gsraadvergawaar velen plezier aan van de werf. dering en zoals gebruikelijk beleefden en zij Bijgaand ziet u een foto werd die bij- kunnen verschenen. “Op een muur van een enorme zich dat nog goed herinneren. van de Nieuwe gewoond door Bram Hoeksema, demonstratie door het Egelantiersstraat 161 (bij redacteur Maar ook centrum van de Marnixstraat) in het dok onder zo’n enorme van de Waarheid, zodat Amsterdam. Op het meest die meteen verslag bronzen stond geschilderd: ‘ADM spannende mo- in de moet open 7 dec.’ schroef staan, of het schijnbare krant kon doen. De directie ment, begin 1985, had Daar was en ben ik het was des de directie de order duivels gemak waarmee al dat hartgrondig mee zware staal tot een eens, en de verantwoordelijke uitgevaardigd dat er geen portier maar tevergeefs. Deze hartenkreet pers op het schip werd gemaakt, werd op het matje geroepen of zo’n gigantische werfterrein mocht worden stamde vermoedelijk uit bij directeur toegelaten. Wij Bosman, Werkspoor (Stork) dieselmotor, 1985 en hield die hem onder uit de zak dat van de OR hadden nauwe was het lang vol, gedeeltelijk verborgen gaf. ‘Ik indrukwekke banden met de nd voor een technisch heb nog zo gezegd, geen achter pers. Velen van ons waren pers op de werf een klimop. De bewoonster lid van de CPN geïnteresseerd jongetje. van 1 hoog en dan laat je toch iemand Dus vond ik het en lazen dagblad de Waarheid. toe!’, waarop dacht dat het er omstreeks vreselijk jammer dat zo Wij hadden de portier 1970 op was veel van die oude antwoordde: “U heeft gezegd geschilderd en was het ‘zware’ industrie uit Noord met me eens dat geen pers toelaten mijnheer. verdween. Niet ook zoiets Ik heb ook erfgoed is. Bij de renovatie alleen de NDSM en de ADM, geen pers toegelaten, alleen maar ook ma- moest maar de de muur zo nodig van klimop chinefabriek ontoud Goud oud Zilver Waarheid, want die is van ons en voor ons. ooit werkte. de Voorwaarts waar mijn opa daan worden en schoongema akt en zo is En Fokker, waar een oom Dat is wat anders en daarom van er weer een stukje heb ik die Gouden/zilveren me werkte voordat ze naar sociale historie uit ons wel doorgelaten bij de poort.” Schiphol-Oost geheugen gewist.” gingen. En Werkspoor natuurlijk, Munten maar dat is ‘aan deze kant’ (van Marc Stegeman heeft geen het IJ).” ervaring als Reünie medewerker van de ADM, maar als jongen ADM De reünie van de ADM vindt plaats op vrijmoet open met interesse in techniek DIEMEN was hij reghelm- Marc dag 19 april van 14.00 Stegeman is in zijn vrije 17.00 uur en alle atig op de werf te vinden. Winkelcentrum Diemerplein tijd Diemen “De openbare ADM’ers van de werf aan actief met het restaureren de Meeuwenlaan 020-6903727 tewaterlatingen (bij de van antieke andere grote werf) gevelreclame www.puttmann.nl en de werf Westhaven zijn welkom. De los, waarover onder andere waren natuurlijk een heel spektakel catie is de Baanderij op het boekje ‘Muurreclam het NDSM-terrein es in Mokum’ is (bij de CS-NDSM pont).

Inkoop

Pagina 9

maandag 29 april

een Winkelcentrum Diemerplein Diemen De balkonscène na de inhuldiging van Beatrix leverde boegeroep ondergedoken op,inmaar dat werd 020-6903727 t te gaan. Cathrien overstemd door het ingezette Wilhelmus. Noordeinde 253, Almere-Buiten 036-5372051 grepen om op kolenjach ander achterhuis schrijft op de website www.puttmann.nl Polderman-van Vliet “Mijn vader was hierover onder andere: 12/13 reinir van de vakgroep vroeger inspecteu een hij was de winter gingsbedrijven. In lag de sneeuw, daarom in en uitgegled keer twee glazenwassers hij op bed. Er belden pikken aan de Kruisaan om kolen te gaan Mijn in de oorlogstijd. laan. Dat deden we Ik dus vroegen ze mij. vader kon niet mee, per in. Zeker één keer was daar erg handig het stadsarchief Amsterfiets naar de Rietlande van op ik website ging de Op en week ent in de rubriek ‘Buurt spoorwegemplacem dam worden lezers den. Daar was een stond straten, trein van elke Bij namen Stad’ bijgepraat over met wagons vol kolen. Over bekend geweer. Maar ik had en in Amsterdam. een met wie de naam niet plantsoen en Duitser lanen een klasgenootje van /ZEEBURGNIEUWS tsoen lezen we: “Bij een hoge muur door op een foto met een VAN OOST.NL FOTO: GEHEUGEN het Keesje Brijdeplan kolen ontdekt achter Keesje Brijde (links) de bitterkoud, omdat staan. Vanaf de weg Honderden, zo Keesje thuis was het op mijn fiets te gaan is. Begin juni 1964. ging zonder kolen. In s.nl staat deze kreet zien. Als ik kolen Amsterdammers kachel niet kon branden was er niets van te niet duizenden Op www.zeeburgnieuw . n klom ik altijd via zocht hij naar brandstof Keesje. Hij weet zich, week nog herinAmsterdammer: “Wanhet Rietlandpark pikken bij de Rietlande Brijde, een zus van zullen zich deze van een anonieme ik waren en oost. takelde treinen aangegev eugenvan daarna kolen van was deze week duidelijk Hij hoopte dat er mijn fiets op de muur, zo meldt hij op www.geh neren. Want het neer wordt nu eens (om het zadel en het niet van de Duitsers. waar hij was toen is doodgeschoten n naar Nederland touw niet mocht een Dat herinnere met destijds Beatles te fiets gevallen. de nl, nog dat The dat Keesje en liet hem aan de doodgeschoten, door een Hollandse dood van Keesje. “Op leidde tot dolDaarom werd Keesje stuur geslagen) omhoog hij hoorde over de kwamen en dat door een Duitser maar pas Dinsdag 2 april 2013 helelgend een enorkooltjes. Keesje was zakken. Zo was ik werd ik uit de klas . Naast Paul, John vanwege een paar andere kant weer die 13de december dwaze taferelen Landwachter die daaropvo mocht ontvanvermoord. Hij was vertelde dat Keesje gelegenheidsDan vulde ik een lege werd Duitser hij de zicht. moeder maakte van toen het Mijn uit dertien maal en George me rotschop en gehaald. van de rs van de Tweede zelf getuige van Nicol deel uit van kolen. Ik takelde kolen hoten en we zijn toen een van de vele slachtoffe jutenzak vol met drummer Jimmy gen? Ik was hier namelijk de was doodgesc t Keesje naar kstraat voor muur nt Landwach de over monume Ringo ziek was. Keesje.” (De chool in de 2e Oosterpar Wereldoorlog. Het fiets vervolgens weer Linnaeuss de groep omdat als schoolmaat van Bij de ADM werkten op Mijn het hoogtepun gelopen. Amsterdam via de kolenzak op hem.” organisatie die in aan aan nstraat sprong aire en ons t 1500 bezoek kant Benkoele paramilit mensen het de herinnert andere naar lang trouw aan en velen van hen leven was een van van hunOver de oudste werkgever. op de grond.” enige jongen die in ter bescherming waren ven. Maar veel Brijde, washun Dat1943 betekent was opgericht Keesje was niet de dat er elk de bagagedrager weer moeder, Jansje werden is veel geschre jaar tientallen gevierd. Daar hoorde de dat het hten was Keesje 1944/45 kolen pikte. k rept ook over jubilea niet en die kans en op het momenteen geschenk bij. Op LoekdeBiesbrouc de barre winter van 13 kinderen Bij een van die strooptoc website ndsm-museumwerf. ongetwijfeld ook NSB’ers). ook veel informatie die nldestaat is deurdeuit. u erbij in over pikken’ staat op ‘Na een paar borrels maar hij kreeg op ADM en daar “Wat ik in alle verhalen mis, er al een paar de we u graag. Was Onder de titel ‘Kolen gebruikelijk Brijde van de partij, gebeurde waren andere:naar aan Landwacht.lezen we onder vrienden bij jubilea de ‘Zoals bieden gillen slaapkamer werd er afbetaald’ kogel in zijn hals. oost.nl een groot aantal de jubilarissen dat d in ontvingen met twee am? Heeft u staan was opgebaar alleen www.geheugenvan dacht koude dag een fatale Keesje waren Amsterd geschenken dieWat het feit nietKeesje aangekochikt,afscheid Jubileummunt. misschien in van Jansje van Amsterdammers kolen te zoeken. dooru k is een zoon van daar heb maar daarnaast ook n was om goedbedoe echtgenote verhalen en reacties lde prullaria metvan de Javastraast en als tiener? Bent aan- Loek Biesbrouc van jubilarissen jaren de Rietlande gen? pagina 3 ontvingen uit mijn jonge is dat de kogel een knipoog naar dewater kinderen - elke kans gespron Jubileumspeld. n, kan bij nog Ik betrokkene deze . waren gelegenhe herinnere ze specifieke . De meegekomen genomen kan die id een hem memorabilia uitgereikt het grachten ik mij namens de jongen Gouzoals een oorkonde, t in de zij van deboeket directie. Door unieke ervarinmoordgozer was.” beamen dat Kees een Wij zoeken dezehet bedrijf werden de landwachjubileumspeld en een ook meer andere op u Zijlstra tastbare herinnering gevens vindt , dat de jongen gen. De adresge .’ loze was geschoten Levenslied leeft volop en dat r had laten vallen Landwacht pagina 3. ief zich achterove van het stadsarch in zijn hals kreeg.” De tekst op de website daarna Keesje de kogel fataal. de Duitsers Keesje doet vermoeden dat Die kogel werd Keesje Dat is niet waar. hebben doodgeschoten. pagina 5

de havengebied aan In het Oostelijke Keesje BrijdeplantPanamakade is het d naar de 13-jarige soen. Dat is vernoem op 11 december 1944 Keesje Brijde die rest om zichzelf en de zoeken ging kolen en en daarbij van het gezin te verwarm door een kogel. dodelijk werd getroffen dagen later. Op het Hij overleed twee monument. plantsoen staat een

Pagina 5 ‘Iedereen kreeg een diploma’

‘Pisbak-koffiekussentjes’

maakt.’ Op de dansvloer kreeg ik de hele avond een knipoog en een brede glimlach van haar.”

Bruinig behang met flets bloemmotief in Achterhuis

Diemerzeedijk keek uit op een gifbelt

Pagina 10

Drukwerk, met Harry Slinger op drums, speelde op 30 april 1980 in een ‘Aktieoptreden’.

Keesje Brijde. Het monument voor

Wilt u dat uw bedrijf/winkel afhaaladres wordt van De Oud-Amsterdammer? Neem dan contact op via 020 - 716 39 79.

Dinsdag 16 april 2013

‘Onze Woningnood = de Speculant z’n brood’  ‘Onze Woningnood = de Speculant z’n brood.’ Deze leus stond levensgroot op een container die op 30 april 1980 in de Van Baerlestraat door krakers was neergezet. De foto is van Yvonne Ravesteijn. Of zij op de foto staat is niet helder, maar wel aannemelijk. De foto maakt duidelijk dat de rellen op 30 maart 1980 zich niet beperkten tot de Dam en omgeving (de Blauwbrug), maar door het hele centrum van Amsterdam plaatsvonden. Andere leuzen die dezer dagen in de stad te horen waren, waren ‘Kein Haus, kein Claus’, ‘Trix is nix’ en natuurlijk ‘Geen woning geen kroning’. De hevige rellen van deze dag staan te boek als de meest heftige rellen in vredestijd en zorgden ervoor dat in de eerste helft van de jaren tachtig de strijd tussen krakers en overheid zeer heftig was.

‘Een droom was werkelijkheid geworden’ pagina 15

Volgende editie dinsdag 16 april

Kroning De kroning van (nu nog) Prins Willem-Alexander tot koning van ons land vindt op 30 april plaats in de Grote Kerk in Amsterdam . Anders dan bij de kroning van Beatrix ziet het er naar uit dat dit een feestelijke dag wordt, zonder rellen. En feestelijk, dat willen we de volgende editie maken. Heeft u herinneringen aan de huidige koningin, de nieuwe koning, dan wel aan 30 april in 1980 (of een andere Koninginne ndag) of heeft u een bijzondere activiteit, etalage of wat dan ook in het kader van de kroning, laat het ons weten en wij besteden er aandacht aan. Onze adresgege vens staan onder aan pagina 3.

In de volgende editie plaatsen we een uniek verhaal over een onderduikadres in hetzelfde blok als het Achterhuis zit. En hoewel we in De Oud-Amsterdammer eigenlijk nooit verder teruggaan dan de jaren 50, gaan we in de volgende editie wel verder terug, naar de oorlogsjaren en de bevrijding. Het aantal mensen met unieke verhalen waar ze zelf getuige van waren uit die tijd wordt elk jaar minder, maar ze zijn er nog steeds en wij publiceren ze graag. Zaten u of uw ouders in het verzet? Was u bij het schietincident na 5 mei op de Dam? Heeft u een verhaal uit die tijd dat nog nooit is gepubliceerd, maar dat zeker de moeite waard is om te vertellen? Wij stellen onze kolommen er graag voor ter beschikking. De contactgegevens staan onder aan pagina 3.

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 9

De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar [email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

‘Wij komen kattenbakken halen, wij komen schone bakken brengen’ Het artikel over de kattenbakcentrale in De OudAmsterdammer (rubriek ‘Dit komt nooit meer terug’) heeft het nodige losgemaakt. “In de literatuur kom ik verschillende namen tegen voor die centrale: de 1e Hoofdstedelijke Kattenbakcentrale en de Amsterdamse Kattenbak Centrale. Zijn dit verschillende of dezelfde kattenbakcentrales? De eerstgenoemde was gevestigd in de Govert Flinckstraat 109 en de Lauriergracht 66”, schrijft Jos Mol. Hij vervolgt met een vraag: “Op de woonkaart van gitaarbouwer Berend Willemsen in de Valckenierstraat 43 (De Oud-Amsterdammer van 13 november 2012) zie ik dat in het pand waar hij gewoond heeft vroeger een Amsterdamse Kattenbak Centrale gezeten heeft. De naam die erbij staat is van Johan Pas. Zijn er lezers die dit bekend in de oren klinkt?”Jan Kors voegt toe: “Ik ben in 1946 geboren in de buurt van het WG in Oud-West en ik lees jullie

blad tot en met de nietjes. Naar aanleiding van jullie artikel over de kattenbakcentrale even het volgende: in mijn geboortebuurt (Brederodestraat), tussen Jacob van Lennepkade en Overtoom, werd in mijn jeugd regelmatig een lied gezongen, maar wel met een andere laatste regel: Wij zijn de kattenbakcentrale Wij komen kattenbakken halen Wij komen schone bakken brengen Alles voor de kat z’n kont.

Dit waren diverse verkopers die met handkarren en bakfietsen door de straten trokken met enorme ketels verse soep, waar je met een pannetje gewapend naartoe werd gestuurd door moeders om een maaltje tomaten- of kippensoep. De wereld zal niet stilstaan door deze omissie, maar ondanks een druk en kosmopolitisch verleden zijn deze figuren mij altijd bijgebleven.”

Verder mis ik een verwijzing bij de kar- en bakfietsventers naar Arie-Arie. Arie-Arie was een man die door Amsterdam trok met een bakfiets, begeleid door een horde (zwerf)honden, en door middel van de kreet ‘Arie-Arie’ de aandacht trok van het publiek voor zijn koopwaar: vuile pens voor hond en kat. En ook ‘Soepie prima’ schittert door afwezigheid.

‘Losse melk werd vervoerd op een handkar’ door Bert Maan Dankzij het feit dat mijn zwager in Amsterdam is gaan wonen, lees ik met veel plezier af en toe uw blad. Met name de rubriek ‘Dit komt nooit meer terug’ is een feest van herkenning. Ik kan me bijvoorbeeld de losse melk nog goed herinneren. Die werd op een handkar in Amsterdam-Zuid rondgebracht. Ik woonde van 1944 tot 1955 in Amsterdam-Zuid aan de Stadionkade en herinner me nog iets anders dat ook wel nooit zal terugkomen.” “In die tijd - het zal rond 1950 zijn geweest - was het bezit van een wasmachine nog een luxe, zodat

werden verhuurd. De betreffende zaak, reconstrueer ik nu, zal hebben gezeten op de hoek van de Stadionkade en de Agamemnonstraat. Is er iemand die zich hier nog iets over herinnert?”

een wakkere ondernemer bedacht had dat je die kon verhuren. Zo reed er op maandagmorgen een bestelauto met achterop in vakken (zes of acht) Hoover wasmachines, die dan voor een paar uur

Marianne de Jong schreef de volgende tip voor de heer Hanzen die graag losse melk koopt: “Ik las in de editie van 29 april een item over schoolmelk en vind het heel herkenbaar. In dit artikel vroeg de heer Hanzen waar nog glazen flessen melk worden verkocht. Ik koop de melk, karnemelk en yoghurt bij de Landmarkt in Schellingwoude. Deze melk komt bij een boer uit Oostzaan vandaan en is nog echt ouderwets lekker.”

Kikki de Bruggetrekker door Theo Bakker Bij de laatste aflevering van de lezenswaardige serie over bruggen van Simon van Blokland miste ik een paar wetenswaardigheden die ik u niet wil onthouden. Tot de bouw van de Koekjesbrug werd besloten op 5 december 1883 en aangenomen mag worden dat de bouw niet veel later plaatsvond. Deze noodbrug (voetbrug) werd gelegd omdat de broodnodige Kinkerbrug ter ontsluiting van de Kinkerstraat niet eerder gelegd kon worden dan dat het pachtcontract met de Amsterdamsche Pijpgaz Compagnie aan de Schans (Marnixstraat) verlopen was. De Kinkerbrug kon eindelijk in 1890 voor het verkeer opengesteld worden maar de Koekjesbrug werd niet afgebroken. Het gemeentebestuur stelde vast dat de afstand tussen Kinkerbrug en Leidsebrug 670 meter bedroeg en dat de voetbrug daarom zou mogen blijven. Met een doorvaarthoogte van 210 cm vormde de brug geen beletsel voor vaartuigen en hogere moesten maar via het Jacob van Lennepkanaal. In 1896 werd de Koekjesbrug zelfs

in een solidere uitvoering herbouwd. De door u bedoelde verbouwing van 1911 naar de huidige brug was een tweede herbouw om zwaarder gemotoriseerd verkeer mogelijk te maken.

Bij het deel over de ‘bruggetrekker’ heeft u de kans gemist de veel bekendere bijnaam van Chris Smit, namelijk Kikki de Bruggetrekker te noemen, zoals die wel op de prentbriefkaart vermeld wordt.

Razzia door Susan Hofman Ik woon zelf in Den Haag, maar kom regelmatig in Amsterdam (die mooie stad) en bezoek mijn neef in het Sarphatihuis. Van mijn nicht kreeg ik De Oud-Amsterdammer en ik wil u graag het volgende verhaal vertellen. Ik ben geboren in 1938. Mijn vader, een oom en twee buurmannen zaten toen de razzia’s gehouden werden onder de vloer van ons huis. De hoogte was ongeveer 40 centimeter en u begrijpt dat dat erg behelpen was en zeer benauwend. De mannen zaten beurtelings bij ons of bij de buren onder de vloer. Op een dag werd er hard op de deur gebonsd en kwamen er 2 Duitsers met geweren ons huis binnen. Zij vroegen mijn moeder ‘Waar is uw man?’ Mijn moeder antwoordde: ‘Kartoffelen halen.’ De Duitsers waren wel aardig en riepen (toen zij weer weggingen) naar boven richting zolder: ‘Blijf maar lekker zitten.’ Ik kan u vertellen dat mijn moeder niet bang was en ook niet bang was dat ik als klein meisje (die wist dat mijn vader onder de vloer zat) de boel zou verraden. Mijn hele leven heb ik hier traumatische ervaringen aan overgehouden. Wanneer er iemand op de deur klopt of wanneer er vliegtuigen overgaan klopt mijn hart in mijn keel. Hier valt overigens mee te leven.

Familie Mayer door Dorie Miltenburg-Helmer Het verhaal over de Fam. Mayer heb ik met veel interesse en aandacht gelezen. Vooral omdat de foto van de Fam. Mayer en Wilmering mij meteen opviel en ook de fout die er bij geschreven staat. Er staat dat naast Tiny Mayer en de moeder van Tiny Mayer het echtpaar Stan Mayer zit. Dat is niet waar, het is het echtpaar Miep en Stan Wilmering. Dit weet ik zo zeker omdat het mijn tante en oom zijn of waren. Tante Miep was een van de zussen van mijn vader, Johannes Helmer.

IJsstaven door Marga van der Steen Zoals gewoonlijk heb ik weer De OudAmsterdammer van mijn moeder gekregen en ik zag een artikel staan over ijsstaven. In de krant stond dat Theo Bakker op de Brouwersgracht bij Koopmans meelfabriek ijsstaven heeft gekocht. Ik heb daar drie jaar gewerkt. Het was inderdaad Jo Scholten meelfabriek, inderdaad waren er ijsstaven en ja, je moest door een klein halletje. Het bedrijf Jo Scholten was van drie broers. Ik werkte op het kantoor aan de voorkant en de fabriek was aan de achterkant van de Brouwersgracht.

pagina 10

Dinsdag 14 mei 2013

Kaartjes voor het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn, plus het boek ‘De Jaren 60 van Jack Botermans’ (3 x 2)

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

12 12 15 15

16 16

22 22

23 23

19 19

29 29

25 25

34 34

39 39

35 35

54 54

43 43

46 46

52 52 56 56

57 57

62 62

66 66

58 58

68 68

73 73

77 77

53 53

63 63

67 67

72 72

59 59

69 69

70 70 75 75

78 78

79 79

71 71 76 76

80 80

83 83

84 84

86 86

60 60

64 64

74 74

82 82

49 49

Hoewel je soms verbaasd bent over wat er allemaal is veranderd in de twintigste eeuw, zul je ook veel herkennen. Die oude woonkamer doet denken aan de kamer van oma. Op die bromfiets heeft vader jaren rondgereden. Het Museum van de Twintigste Eeuw is een feest der herkenning. Je ontdekt leuke voorwerpen van vroeger, maar leert ook over armoede, hard en lang werken en eenvoudige woonomstandigheden.

42 42

51 51

61 61

32 32

Het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn vertelt aan de hand van honderden voorwerpen en tientallen interieurs het leven in de vorige eeuw. Hoe woonden onze (groot)ouders? Met welk speelgoed speelden kinderen? Wat voor winkels waren er? Hoe werd gekookt? Wat deed men in de vrije tijd? Wat was er op radio of televisie te beleven? Op dit soort vragen krijg je in dit nostalgische museum antwoorden.

37 37

41 41

55 55

Het Museum van de Twintigste Eeuw

21 21

48 48 50 50

11 11

27 27

36 36

45 45

47 47

10 10

20 20

31 31

40 40

9 9

26 26

30 30

44 44

65 65

8 8

14 14

18 18 24 24

33 33 38 38

7 7

13 13 17 17

28 28

6 6

81 81 85 85

87 87

2 2

34 34

28 28

48 48

6 6

39 39

83 83 57 57

68 68

59 59

75 75

26 26

22 22

54 54

72 72

86 86

27 27

25 25

35 35

49 49

7 7

69 69

Er is ook in de vorige eeuw ook veel veranderd voor de vrouw. Opleiding, werk, geloof, huishouden, politiek, vrije tijd, relatie. Aan de hand van persoonlijke verhalen van vrouwen wordt in een tentoonstelling in het museum een geschiedschrijving van Nederlandse vrouwen in de twintigste eeuw gegeven. Talloze objecten bevestigen de vele maatschappelijke ontwikkelingen. Ook is ter gelegenheid van deze tentoonstelling ‘Pittige mode’ te koop in de MuseumShop. Meer informatie: www.museumhoorn.nl.

29 29

Horizontaal 1. achterwerk; 7. luchthaven; 12. sprekende vogel; 13. door nalatenschap verkregen; 14. boomsoort; 15. oude lengtemaat; 17. ver (in samenstelling); 19. vangwerktuig; 21. familielid; 22. afscheiding; 24. papierklemmetje; 27. kever; 28. op zeker tijdstip; 30. hoofddeksel; 31. eikenschors; 32. kledingstuk; 33. rivier in Utrecht; 35. appelsoort; 37. bekeuring; 38. Amerikaanse munteenheid; 41. loop- en waadvogel; 42. puinhoop; 44. heldendicht; 46. open plek in een bos; 47. voederbak; 48. dwars (onwillig); 49. stimulerend middel (drug); 50. zuivelproduct; 52. bekende (oud) Braziliaanse voetballer; 54. materiaal voor wegverharding; 56. wijfjesdier; 58. leuning van een hekwerk; 61. teken van de dierenriem; 62. bouwkeet (loods); 64. Transport International Routier (afk.); 65. windzijde van een schip; 67. schrijfgerei; 68. vochtmaat van vier ankers; 70. raafachtige vogel; 72. insect; 73. oerwoud (rimboe); 76. vochtig; 77. openbaar ministerie (afk.); 78. deel van wiel; 79. militair voertuig; 81. militaire rang (afk.); 82. muurholte; 83. voormalige Nederlandse kolonie; 84. Landelijke Vereniging voor Thuiszorg (afk.); 86. lieveling; 87. deel van een kerncentrale.

Verticaal 1. zadelrob; 2. ter beschikking (afk.); 3. reuzel (smeer); 4. vergrootglas; 5. doelman; 6. toewijding (inzet); 7. korte herensok; 8. strook; 9. jongensnaam; 10. operatiekamer (afk.); 11. gebakje; 16. jongensnaam; 18. stuk doek of stof; 20. streling met de tong; 21. sporenplant; 23. onderkant van een schip; 25. logé (gast); 26. schriftelijk bewijsstuk; 27. kampeerverblijf; 29. toestel om berichten over te brengen; 32. goedkoop; 34. ordner; 36. periode van mooi weer voor de herfst; 37. reuzenslang; 39. Europees rund uit de ijstijd; 40. mechanische mens; 42. zeepier; 43. land in Azië; 45. wederhelft van Moos; 46. deel van gelaat; 51. boomsoort; 53. Europeaan; 54. gift aan een bedelaar; 55. marterachtig roofdier; 56. deel van lichaam; 57. akelig; 59. land in Azië; 60. klatergoud; 62. Europees land; 63. uitblinker (topper); 66. familielid; 67. medicijn; 69. Chinese vermicelli; 71. slangvormige vis; 73. windrichting; 74. voornaam van (oud)wielrennen Merckx; 75. muziekteken in de psalmen; 78. over (langs); 80. harde kunststof (afk.); 82. Nederlands Hervormd (afk.); 85. bekende Nederlandse motorrace.

‘Was Amsterdam Venetië’ is een minder bekend lied over Amsterdam in het algemeen en de grachten en de Jordaan in het bijzonder. Willy Alberti heeft het gezongen, Johnny Jordaan ook, en Tante Leen. En al die andere Amsterdamse volkszangers, dus om nou te zeggen dat het echt onbekend is, nou nee. Hoe dan ook was deze regel ook de oplossing van de puzzel in de vorige editie. F. Peelen-Klapwijk (Amsterdam), R. de KamHabets (Amstelveen) en G. Taal-Dusschoten (Zoetermeer) winnen de prijs: 3x 2 kaarten voor de voorstelling Liefde Levenslang.

Nieuwe prijs: 3 x 2 kaartjes voor het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn, plus het boek ‘De Jaren 60 van Jack Botermans’. Een beschrijving staat hierboven.

Stuur uw oplossing met uw naam, adres en telefoonnummer voor vrijdag 24 mei naar (e-mail) [email protected] of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 11

Wie het weet, mag het zeggen 9 Samenstelling: Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland In de rubriek ‘Wie het weet, mag het zeggen’ tonen wij uit de foto- en kaartencollectie van Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland een foto waarvan wij de lezers vragen waar deze is gemaakt en of ze er bijzondere herinneringen aan hebben. Een aantal inzenders (bij meer dan vijf loten we) met een aansprekende bijdrage krijgt als tegenprestatie het boekje ‘Amsterdam op oude prentbriefkaarten’ van Simon van Blokland. Hieronder staat de foto die wij in de vorige editie plaatsten.

Dat de laatste raadplaat de Bonairestraat tijdens een bevrijdingsfeest aan het begin van de jaren 50 betreft, daar waren veel lezers snel uit. Eigenlijk is er maar één verkeerde inzending binnengekomen: van Nico Veenhuizen, die meent dat dit de Holbeinstraat is in de Stadionbuurt. “Naar mijn mening heeft de foto betrekking op de Holbeinstraat in de Stadionbuurt. Ik heb van kinds af aan 21 jaar gewoond in de Pieter Lodewijk Takstraat. In mijn kinderjaren ging ik geregeld op de fiets naar Bosplan om aldaar de vrije tijd door te brengen met zonnen, zwemmen en vissen. Verder ging ik regelmatig naar de thuiswedstrijden van DWS in het Olympisch Stadion. Bij deze gelegenheden liep of fietste ik altijd over de Stadionkade. Ik kan mij deze woningbouw daardoor nog redelijk goed herinneren (althans dat hoop ik dan maar).” Het is ijdele hoop, maar het is niet zo dat we alleen inzenders die de goede oplossing hebben met een boekje van Simon verrassen, vandaar, beste Nico: één van de vijf boekjes is voor jou. Bonairestraat Het is dus de Bonairestraat en dat had B. Spangberg goed. “Het is de Bonairestraatherdenking Bevrijdingsfeest. De foto is gemaakt omstreeks 1954”, schrijft zij of hij. Ook Jaap Kaan weet het goede antwoord (nota bene: De Oud-Amsterdammer bereikt steeds meer oud-Amsterdammers buiten ons verspreidingsgebied, want Kaan woont in Venray!). “Op de foto staat de Bonairestraat in AmsterdamWest. Achter in de foto wordt deze gekruist door de Nepveustraat. Ik heb hier van 1938 tot 1965 op nummer 5 gewoond.” Vervolgens komt er een mooie beschrijving van de Bonairestraat in die tijd. “In de bocht links was de autogarage van de heer Nusse. Er stond ook een benzinepomp aan de straatzijde. Ik denk dat deze ook nog zichtbaar is op de foto. Rechts achterin op de hoek met de Nep-

veustraat was de slagerij van Borgman. Links op de hoek was een melkboer, Den Hartog. De perken werden altijd keurig verzorgd. De ligusterhaagjes werden bijgeknipt en er stonden ook rozen in. De optocht zou een soort bevrijdingsoptocht kunnen zijn in mei 1945. Er was indertijd een bevrijdingscomité opgericht door mensen van het Paramariboplein en de Bonairestraat. Op het Paramariboplein was toen een podium gebouwd waarop verschillende uitvoeringen waren. Het best staat mij nog bij een uitvoering met Engelse en/of Canadese doedelzakspelers.” “Bijgaande foto (hoek Bonairestraat/ Paramariboplein) was onze woning. Daaronder was indertijd de kruidenierswinkel van meneer Vis. Toen hij ‘binnen’ was heeft hij zijn winkel van de hand gedaan en kwamen er andere kruideniers. Vroeger werd de koelkast van deze kruidenier gekoeld met ijsstaven. Deze werden bezorgd met een klein vrachtwagentje. Als kind gingen wij dan aan de chauffeur vragen om een stukje ijs. Op deze foto zie je de enige auto in onze straat. Deze was van meneer Buitendijk die iets ‘hoogs’ was bij de Amsterdamse Bank. Er woonden ook nogal wat NSB’ers in deze straat. In ons portiek waren er al twee en aan de overkant ook nog twee. Eén vrouw werd ‘De leeuwin’ genoemd. Waarom, dat weet ik niet. Een andere

bekende figuur in de straat was meneer Diemen. Hij had in zijn benedenhuis een radiozaak opgebouwd. Hij repareerde onze radio’s en legde radioantennes en later televisiemasten aan. Na de bevrijding zorgde hij voor de geluidsinstallatie voor de festiviteiten op het Paramariboplein.” Plantsoentje Er is een grote kans dat Jaap Kaan Anneke Huijser niet heeft gekend, want zij kwam aan het einde van de jaren 60 in de Bonairestraat wonen. Zij schrijft: “De foto is genomen in de Bonairestraat, kij-

Nieuwe raadplaat De nieuwe raadplaat is dit keer een wel heel opvallende: twee paarden in een steeg. Welke steeg is dit en welke herinnering(en) bewaart u aan de plek en/of de paarden? We zijn zeer benieuwd. Reacties kunt u mailen naar [email protected] (vergeet uw naam en adres niet) of sturen naar: De Oud-Amsterdammer Postbus 5003, 1380 GA Weesp

kend naar de huizen en het plantsoentje op het Bonaireplein. Eind zestiger jaren woonde ik in die buurt, namelijk in de parallel aan de Bonairestraat lopende Paramaribostraat. Soms wandelde of fietste ik wat door die buurt, die ik mij herinner als een rustige omgeving. Behalve in het volgende geval. Mijn slaapkamer was aan de achterzijde van het huis en elke ochtend was er een buurvrouw in de Bonairestraat, die kennelijk haar zoon wakker riep: ‘Aaaalex! Aaaalex!’ Tja, en dan was ik ook altijd wakker.” Overigens, ook Anneke Huijser woont een eind uit de buurt tegenwoordig, in Borger om precies te zijn. G. Biemans woonde weer later in de Bonairestraat. “Volgens mij is de straat de Bonairestraat kijkend richting Bonaireplein/Nepveustraat. De reden van de optocht weet ik helaas niet. Ik heb van 1975 t/m 1984 in de Bonairestraat 45 gewoond; dat was net om het hoekje van de foto.” Hermietenstraat Omdat een exemplaar van De OudAmsterdammer door meerdere mensen gelezen kan worden, kan het gebeuren dat er ook nog reacties op vorige raadplaten binnenkomen. Die nemen we dan nog graag mee, zoals de reactie van Bep Lindhout-Dirks. “De raadplaat in De OudAmsterdammer van 16 april 2013 is de Hermietenstraat. Dit is het straatje achter de voormalige Vijgendam. In 1956 werkte ik op kantoor bij Van der Rhijnmetalen dat gevestigd was op de Vijgendam. De personeelsingang was in de Hermietenstraat op de foto rechts. Je moest om half negen aanwezig zijn. Was je te laat, dan ging de ingang in de Hermietenstraat dicht en moest je via de hoofdingang gelegen aan de Vijgendam naar binnen en werd je opgeschreven door de personeelschef!” Prikklokken Henk van Haperen krijgt ook een kans in de ‘nazit’: “Volgens mij betreft het hier de Hermietenstraat tussen de Nes en het Rokin. Bij het zonnescherm heeft volgens mij het VVV-kantoor gezeten of mogelijk een juwelier. Rechts van de man is volgens mij een doorgang naar de Dam. In 1960 heb ik ongeveer een jaar gewerkt bij de Rotterdamse Bank aan het Rokin. Hier waren nog prikklokken met In en Uit. Bij 3 of 5 minuten te laat komen kwam er een rood stempeltje. Bij 2 of 3

rode stempeltjes moest je verschijnen bij de personeelschef voor een gesprek. Dit was heel vervelend omdat op de afdeling Particulieren de beursnota’s dezelfde dag nog de deur uit moesten. Ik was 18 jaar en mocht niet overwerken, maar moest wel doorwerken om de briefjes de deur uit te hebben. Een uur of langer doorwerken werd vergoed met 1 of 2 broodjes en een flesje limonade. Geld, ho maar.” J. Arkenbout uit Duivendrecht schrijft eveneens dat het de Hermietenstraat betreft: “Reeds in mijn jeugd moest ik daar bij de Bank van Lening wekelijks een aflossing bezorgen voor een lening die mijn ouders daar gekregen hadden. Ik heb tevens een paar jaar gewerkt op het Rokin en daar werd de dagelijkse koffie betrokken van een melkboertje uit De Nes. Wat ik echter niet wist dat de koffie

elke zaterdag moest worden betaald aan datzelfde melkboertje. De koffiekosten werden afgetrokken van mijn weekloontje. Ik was bijna een kwart kwijt.” Nico Veenhuizen, J. Arkenbout, Henk van Haperen, Jaap Kaan en Anneke Huijser kunnen een boekje van Simon van Blokland tegemoet zien.

Een sterk staaltje In mijn periode als persfotograaf kwam ik regelmatig in allerlei gekke situaties terecht. Zo ook die keer dat ik naar een klein café aan de Prins Hendrikkade ging om twee bijzondere mensen te ontmoeten. Het waren Willem Klein, alias Willy Wortel het rekenwonder, en zijn Belgische vriend John Massis, de krachtpatser. Willem Klein had al op de lagere school grote interesse in rekenen en toen al kende hij alle vermenigvuldigingen van twee cijfers uit zijn hoofd, evenals de kwadraten van alle getallen onder de duizend. Na het halen van zijn gymnasium wilde hij het liefst meteen het artiestenvak in met zijn gave, maar zijn vader wilde dat hij een echt vak koos. Hij volgde een studie geneeskunde, maar in de oorlog moest hij als jood onderduiken. Hij werd opgepakt, maar overleefde het concentratiekamp en na zijn studie ging hij niet opnieuw studeren maar volgde hij zijn hart en ging met zijn gave de planken op. Zijn artiestennaam Willy Wortel dankt hij aan zijn gave om uit het hoofd te kunnen vermenigvuldigen, machtsverheffen en wortel trekken van grote getallen. De laatste jaren trad hij op met John Massis, de Belgische krachtpatser die bekendheid kreeg omdat hij met zijn tanden een trein voortrok. Willem Klein werd op 1 augustus 1988 dood in zijn woning aangetroffen. Hij was met enkele messteken om het leven gebracht. Bij een ontmoeting met beiden demonstreerde John Massis hoe sterk zijn tanden waren: hij tilde mijn vrouw Kitty onder toeziend oog van zijn vriend, rekenwonder Willem ‘Willy Wortel’ Klein, met zijn tanden op. Willem Klein, alias Willy Wortel (links), en John Massis, zijn allebei krachtpatsers op hun gebied.

‘Willy Wortel’ slaat met verbazing het optillen van Kitty aan de tanden van John Massis gade.

pagina 12

Dinsdag 14 mei 2013

De Oud Amsterdammer

Amsterdamse uitjes ‘Van Gogh aan het werk’ in van Gogh Museum

Stomme films muzikaal begeleid in Pianola Museum

Alle topstukken van Vincent van Gogh zijn sinds 26 april weer terug in het Van Gogh Museum aan het Museumplein. De topstukken zijn te zien tijdens de jubileumtentoonstelling ‘Van Gogh aan het werk’ waarmee het museum op 1 mei is heropend.

Vrijdag 17 mei wordt om 20.15 uur in het Pianola Museum ‘Film en Pianola: Cinema Brut’ opgevoerd. Filmpianist Yvo Verschoor presenteert maandelijks een filmprogramma met stomme films uit de periode 1895 tot 1930’, de bloeitijd van de pianola. Deze avond is er een programma met korte absurdistische filmpjes uit de oertijd van de cinematografie (1898-1912). Zondag 19 mei is er om 12.00 uur het kinderconcert ‘Het lijkt wel tovenarij’. Alle concerten vinden plaats in de muzieksalon van het Pianola Museum, Westerstraat 106, 1015 MN Amsterdam, website www.pianola.nl.

Er is een bijzondere jubileumtentoonstelling samengesteld, gebaseerd op acht jaar onderzoek, met unieke bruiklenen en uitzonderlijke combinaties van kunstwerken. Zo worden de Zonnebloemen van het Van Gogh Museum opgehangen naast de Zonnebloemen van The National Gallery uit Londen en La Berceuse. ‘Van Gogh aan het werk’ laat aan de hand van zo’n 200 werken van Van Gogh en tijdgenoten de ontwikkeling van de schilder zien: hoe leerde hij het vak en waaruit bestond zijn atelierpraktijk. Het vormt een bijzonder overzicht van een veelzijdig oeuvre. De tentoonstelling is tot en met 12 januari 2014 in het Van Gogh Museum te zien en is dagelijks te bezichtigen vanaf 9.00 uur.

Wandeling langs Amsterdamse school in Noord Amsterdam, cultuur-historische vereniging houdt woensdag 22 mei om 10.00 uur een wandeling in Tuindorp Oostzaan met als thema ‘De Amsterdamse School in Noord’. Mensen in Amsterdam Noord hebben nog al eens een lage dunk over de eigen omgeving. Aaldrik Zaaiman zal aantonen dat dat niet nodig is, want in Noord zijn veel interessante en soms ook baanbrekende voorbeelden van de Amsterdamse School te vinden. Er wordt verzameld op de hoek Purmerweg/Enkhuizerplein. De wandeling duurt ongeveer 2 uur en deelname kost 6 euro voor leden, 8 euro voor stadspashouders en leden en donateurs van de Vereniging Hendrick de Keyser en Museum De Noord, en voor anderen 10 euro. Aanmelden kan via amsterdamhv.nl.

‘Wij verlangen onze vrijheid’ in Stadsarchief Hoogleraar Rechtsfilosofie Cees Maris zal zondag 2 en zondag 9 juni zijn theatrale redevoering ‘Wij verlangen onze vrijheid’ opvoeren in het Stadsarchief Amsterdam. In deze bijzondere theaterproductie, waarmee Cees Maris afscheid neemt als hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, speelt hij zelf de rol van rechter, met de historische figuren Capitein, Locke en de slavin Virginia als hoofdpersonen. De voorstelling haakt aan bij de Herdenking van het Slavernijverleden 2013. Met dit filosofisch theater sluit Maris zijn eigen unieke traditie af. Hij is de enige Nederlandse hoogleraar die zijn publieke redes de vorm geeft van filosofisch theater. ‘Wij verlangen onze vrijheid’ vertelt het verhaal van de rechtszaak van de slavin Virginia die haar vrijheid opeist. De advocaten Capitein en Locke spelen nogal dubbelzinnige rollen in deze zaak. Het Stadsarchief Amsterdam zal vanaf eind mei hierbij aanhaken met een themawebsite en twee presentaties in het Stadsarchief over de verwevenheid tussen Amsterdam en slavernij. De theatervoorstelling begint beide zondagen om 15.00 uur en duurt een uur. Kaarten kosten 5 euro. Reserveren is verplicht via mail [email protected].

Omlijsting tentoonstelling Communitas in Stedelijk Het Stedelijk Museum presenteert een uitgebreid zogenoemd Public Program in het kader van de tentoonstelling Communitas van Aernout Mik, die van 4 mei t/m 25 augustus 2013 in het Stedelijk te zien is. In de reeks stedelijk close-ups gaan deskundigen op het gebied van de sociologie, politicologie en mediastudies in op werken uit de tentoonstelling. De sprekers zijn financieel geograaf Ewald Engelen, socioloog en politicoloog Merijn Oudenampsen, hoogleraar mediacultuur Patricia Pisters, cultureel antropoloog Irene Stengs en politicoloog Jean Tillie. Daarnaast wordt Aernout Mik op 23 mei in een Stedelijk filmavond geïnterviewd door Leontine Coelewij, curator van Communitas. Het volledige programma is te vinden op www.stedelijk.nl.

Draaiorgel Het Snotneusje terug op de Dam Sinds 2 mei 2013 is draaiorgel Het Snotneusje te zien bij Rabobank Amsterdam, op de hoek van de Dam en de Kalverstraat. Het orgel keert daarmee terug naar de plek waar het drama van 7 mei 1945 zich afspeelde. Op 7 mei 1945 stroomt de Dam vol met blije Amsterdammers die daar wachten op de Canadese bevrijders. Uit draaiorgel Het Snotneusje klinkt muziek. Rond drie uur ‘s middags komt onverwacht een einde aan het feestgedruis. Er zijn schermutselingen tussen Duitse soldaten, die zich officieel al hadden overgegeven, en de Binnenlandse Strijdkrachten. Vanuit het gebouw van De Groote Club, destijds gevestigd op de plek waar nu het Rabobank-filiaal is, schieten de Duitsers vanaf de hoger gelegen etages op de menigte. In paniek rennen mensen de zijstraten in. Velen zoeken dekking achter het orgel. Volgens de officiële cijfers zijn 22 mensen gedood en ruim honderd mensen gewond geraakt. Het Snotneusje werd geraakt door enkele kogels. Het wordt snel opgelapt om weer dienst te doen bij de firma Perlee. De aanleiding om Het Snotneusje in het Rabobank-filiaal op te stellen is het kunstproject 07:05:1945: van Ronald Tienhoven, dat tussen 7 mei en 9 juni 2013 te zien is in de publieke ruimte. 07:05:1945 reconstrueert de schietpartij op 7 mei op de Dam. De stichting ‘Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945’ onderzoekt het drama op de Dam. Het aantal slachtoffers blijkt veel hoger dan aanvankelijk werd aangenomen, minstens 33.

Tentoonstelling over Federico Fellini EYE presenteert in de zomermaanden een grote tentoonstelling over Federico Fellini, een van de gezichtsbepalende meesters van de naoorlogse Italiaanse cinema. Fellini - The Exhibition, begeleid door een retrospectief filmprogramma Alles is Fellini, is van 30 juni t/m 22 september 2013 in EYE, IJpromenade 1, Amsterdam. De tentoonstelling Fellini - The Exhibition, opgezet als een visueel laboratorium, toont de bronnen van Fellini’s rijke verbeelding en laat zien hoe Fellini in zijn films en daarbuiten een mythisch beeld van zichzelf en van het Italiaanse leven schiep. De tentoonstelling belicht daarnaast de wijze waarop hij in zijn films gangbare lineaire vertelstructuren wist te doorbreken en hoe hij op speelse wijze existentiële vraagstukken aansneed.

Facebook.nl/JebenteenAmsterdammerals De Oud-Amsterdammer zorgt elke twee weken voor een karrenvracht aan nostalgie uit ons aller Mokum. Maar Amsterdam leeft onder de Amsterdammers niet slechts een keer per twee weken, maar elke dag. Om daarin te voorzien heeft De Oud-Amsterdammer een Facebookpagina geopend met veel foto’s van vroeger en nu. De boodschap: je bent een Amsterdammer als je een bijzondere herinnering bewaart aan een foto, of iets herkent of wat dan ook. De redactie van De Oud-Amsterdammer plaatst regelmatig foto’s, maar natuurlijk kunt u ook leuk beeld plaatsen. En als het leuk genoeg is, besteden wij er weer aandacht aan in De Oud-Amsterdammer.

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 13

Domselaerstraat

‘Er kwamen steeds meer auto’s, dus minder ruimte voor de jeugd’ door André van der Smaal In december 1942 trouwden mijn ouders en een jaar later kregen ze in de Domselaerstraat een woning op no. 49 3-hoog. In die tijd woonden er in de straat veelal onderwijzers, ambtenaren en bankemployees en er waren veel jonge gezinnen met veel kinderen. In 1951 woonden we met z’n zevenen op een vierkamerwoning plus een zolderkamer en een lattenzolder waar de kolen werden opgeslagen. Mijn moeder vond het een prettige woning door de ligging van het balkon op het zuiden, maar ook omdat er tegenover de tuin van het toenmalige Burgerziekenhuis met veel grote bomen (dus veel vogels en zon) en het Muiderpoortstation waren. In de winter,

als de bomen kaal waren, zag je de patiënten in de ziekenhuistuin lopen en af en toe ging er een rijdende brancard met een overleden patiënt voorbij naar een klein huisje in de tuin. Dat was ‘s zomers met ijsblokken gevuld omdat er geen gekoelde ruimtes waren. Wacht Ook liep er elk uur een wacht door de tuin die bij bepaalde plekken moest afklokken dat hij daar was geweest. Er stonden nog oude, bruine lantaarnpalen met links- en rechtsboven een stang waaraan je met Luilak twee fietsen kon hangen. In de zomer van 1956 werd onze straat geasfalteerd (de meeste straten hadden nog klinkers) en nieuwsgierig als we wa-

ren, stonden mijn broer en ik er met ons neus bovenop. Eerst werden de klinkers gelicht, dan een zandbed gelegd, vervolgens werden de klinkers los gestort en daarna door een echte stoomwals platgereden. Dat was leuk om te zien. Af en toe moest water en kolen worden ingenomen en dan kwamen er op het moment dat de machine werd aangezet grote rookpluimen uit de schoorsteen. Hoe meer hij heen en weer reed, des te kleiner werden de klinkers. Na het platwalsen van de klinkers ging er grind over en vervolgens een teermachine die het grind zwart spoot. Onze kleren en gezicht werden natuurlijk ook zwart, tot grote ergernis van mijn moeder. Tenslotte ging de asfaltmachine erover en de straat was weer als nieuw, met nieuwe hoge lantaarnpalen die boven eindigden in een krul (die zie je tegenwoordig ook weer).

Dansles bij Ome Willem door Willy Jansen-Kok In 1958, toen ik 9 jaar was, ging ik met mijn neef Ben Sliphorst op dansles in de Domselaerstraat. Dat was in een houten barak die daar nog steeds staat (naast het oude Burgerziekenhuis). We kregen les van dansleraar Ome Willem. Toen wij er voor het eerst naartoe gingen, vond ik dat erg spannend. Mijn moeder vond dat het bij mijn opvoeding hoorde, dus gingen wij braaf naar dansles. Al na de eerste keer vonden wij het geweldig leuk en pakten we de lessen goed op. We dansten al snel de sterren van de hemel. Een keer per jaar was er een gekostumeerd bal en deed iedereen zijn best er zo mooi mogelijk uit te zien. Ik ging een keer als flamencodanseres en mijn neef Ben als Dorus (Tom Manders). Ook was ik erg trots als ik met ome Willem mocht voordansen. Ik ben altijd gek op dansen geweest. Later kwam de Rock en Roll en toen de Twist. Toen ik ongeveer 15 jaar was ging ik met mijn vriendinnen dansen op de Middenweg bij Cosy Corner. Je moest eigenlijk 18 jaar zijn om binnen te mogen, maar ik smeerde graag wat make-up op en met mijn naaldhakken aan kon ik met mijn vriendinnen, die wel een paar jaar ouder waren, mee naar binnen. Heerlijke tijden waren dat. Ik leefde elke week naar het weekend toe. Het begon al op vrijdagavond, dan de zaterdagavond, zondagmiddag en zondagavond. Mijn ouders zeiden dan: ‘Je kan beter je bed daar neerzetten’. Ik vond het heerlijk om te swingen en te schuifelen op al die heerlijke muziek uit die tijd. Bron: www.geheugenvanoost.nl

Weinig winkels Er waren weinig winkels in de straat: de melkboer, de opticien en beneden ons een fietsenstalling. Deze stalling verdween begin jaren 60, waarna hier een poppenkledingatelier zich vestigde. De eigenaar had een Borgward Isabella station en ik weet nog het kenteken: EG-34-69. Er kwamen steeds meer auto’s in de straat, dus minder ruimte voor de jeugd. Eind 1972 zijn mijn ouders verhuisd naar Plan van Gool in AmsterdamNoord. Leo van der Smaal (de broer van André) met zijn vriendje Steef Heus.

Jawel Meesteres Je hebt vrouwen die zich specialiseren in SM. We kwamen een keer bij een juf - geen schooljuf - om een verklaring van haar te krijgen over een of andere gebeurtenis. Het was een flinke tante met zwartleren laarzen, gestoken in een paar dikke benen en verder helemaal omhangen met zwartlederen attributen met chromen noppen. Ze had geen klanten en leidde ons rond in haar ‘werkplaats’. Die was in de kelder. Zelf woonde ze boven. Ik moet zeggen dat ze ons uitvoerig inlichtte over haar werkzaamheden. Aan de muur hing een groot Andreaskruis met bevestigingen voor armen en benen. Allerlei zwepen en karwatsen hingen er ook. Op een

tafel stond een fles kamferspiritus met een dot watten. De uitleg erbij was dat die spullen gebruikt werden om het zaakje van onderen wat op te peppen. Het deed pijn, maar er bleef geen blijvend letsel over, zodat de klant zonder uiterlijke tekenen van geweld thuis kon komen.

ze. Bij anaal gebruik van dat ding met zeepvloeistof kregen ze krampen en lieten het dan lopen.

In de kamer stond ook een soort rattenkooi. Maar van zo’n formaat dat je er als mens, enigszins opgevouwen maar erg ongemakkelijk, in kon liggen. Een hangslot erop voorkwam dat je eruit kon.

“Maar dat is toch smerig”, zei ik. “Nee hoor, hij gaat dan naakt in een slaapzak en dan kan hij alles laten lopen. Ik ben daar niet bij en ga vast mijn aardappeltjes zitten schillen voor het avondeten. Die slaapzak was ik dan wel weer uit.”

Aan de wand hing ook een klysma. Een glazen pot met een slangetje eraan en een kraantje. Ik vroeg haar waarvoor dat was. Er waren klanten die daar behoefte aan hadden, zei

In de boeien Een ander keer kwam ik bij een vrouwtje om een verklaring van haar op te nemen. Omdat ze niet wilde dat anderen naar binnen ke-

ken, deed ze de gordijnen dicht. Er bleek dat er nóg iemand in het peeskamertje was. Die zag je niet, maar hoorde je wel. We hoorden namelijk kreunen. We vroegen haar waar die geluiden vandaan kwamen. “O”, zei ze. “Dat is een SM-klant. Die hangt in de boeien in de kast. Dat vindt hij lekker. Hij moet nog even hangen, maar straks haal ik hem er weer uit.” En daar moet je nog geld voor betalen ook! Geef mijn portie maar aan Fikkie.

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 14

Ontvang voortaan De Oud-Amsterdammer in uw brievenbus De Oud-Amsterdammer is een uitgave van: De Oud-Amsterdammer bv

Oplage: 120.000 ex.

Dé gratis krant voor de echte Amsterdammer

Dinsdag 5 oktober 2010 - Jaargang 2, nr. 9

Adres: Postbus 5003, 1380 GA Weesp Telefoon: (020) 7163979

Ja, ik wil een jaarabonnement op De Oud-Amsterdammer € 49,90 (in Nederland)

€ 75,00 (buitenland)

Redactie: Hans Peijs

Voorletters......Tussenvoegsel............Achternaam..................................................................

Advertenties: Irene Venneker, Myrna Bos

Adres ....................................................................................................................................... Postcode .............................. Plaats .........................................................................................

Productie: Enter Media BV

Telefoon ................................................................................................................................... E-mail ...................................................................................................................................... Ingangsdatum ......................................................................................................................... Wilt u dit abonnement cadeau geven? Vul dan hieronder de gegevens in van de ontvanger. Goedbedoe

lde prullar ia

Voorletters......Tussenvoegsel............Achternaam..................................................................

Jubileumspeld.

Dinsdag 2

bij jubileu m 

‘Er waren al te knokken votijd mensen om or de werf’

‘Na 30 jaar komen ze de lassers,

Adres .......................................................................................................................................

april 2013

Bij de ADM werkten op het hoogtepunt leven lang trouw 1500 mense aan hun werkge n en velen werden gevierd van hen waren ver. Dat beteken . Daar hoorde hun t dat er elk een gesche jaar tientalle nl staat ook nk bij. Op de n jubilea veel informa website ndsm-m tie over gebruikelijk useumwerf. bij jubilea ontving de ADM en daar lezen we onder andere en de jubilaris dacht waren : ‘Zoals sen niet alleen aangekocht, maar daarna geschenken echtgenotes ast ook goedbe die doorvan Jubileummunt. doelde prullari specifieke memor jubilarissen ontvingen a met een knipoog bij deze gelege abilia uitgere nheid naar de betrokk ikt zoals een oorkonde, jubileum een boeket namens de ene. De meege directie. Door speld en een het bedrijf werden komen andere tastbar ook meer e herinnering.’

weer bij elkaar: de machinebankwer kers, de koperslagers, de timmerlieden, de calculatoren enzovoo rt van de voormal Amsterdamsche ige Droogdok Maatsch (ADM). Ooit werkten appij ze bij deze grote scheepswerf, die 1500 medewe rkers telde. Tijdens een reünie laten ze hun bedrijf weer een beetje tot leven komen.’ Deze aanhef leidde tot een verzoek om herinneringen aan de ADM. Eerlijk: veel leverde het heel niet op en daar is een reden voor.

‘Na een paar borrels werd er afbetaald ’ pagina 3 Levenslied leeft

volop

pagina 5 IJsstaven kwamen van de Amsterd amse IJs Centrale pagina 9 ‘Een droom was werkelijkheid geworden’ pagina 15

“In 1985 werd Volgende de ADM failliet editie verklaard. Dat is bijna dertig dinsdag 16 jaar geleden. Veel medewerkers april uit die tijd zijn inmiddels Dinsdag 16 overleden en om die reden april 2013 kost het veel moeite mensen te vinden die ‘Onze Woning iets kunnen vertellen over nood = de Specul de geschiedenis 30 ant en april het werz’n brood.’ Deze ken bij de ADM.” 1980 in de Van leus stond levensg Dit zegt mevrouw Baerlestraat Of zij op de door krakers die al vele jaren Senff, root op een foto staat is was de reünie voor contain neerge niet helder, maar er die op 30 maart 1980 zet. De foto oud-medewerkers van wel aannem is van Yvonne zich niet beperk de ADM organise elijk. De foto Ravesteijn. centrum van ten tot de Dam ert. Maar maakt duidelij toch kregen we Amsterdam en omgevi k een paar zeer dat de rellen op plaatsvonden. ng (de Blauwb waren ‘Kein bruikbare reacties, waarond Andere leuzen rug), maar Haus, kein door het hele er die van Rob Wonen op de Claus’, ‘Trix die dezer dagen van deze dag Philip die is nix’ en natuurl secretaris was in de stad te staan te boek van de onderne ijk ‘Geen woning Elandsgracht was horen waren, als de meest eerste helft mingsraad en naar eigen geen kroning heftige rellen van de jaren zeggen “Dus .’ De hevige een voorrecht! tachtig de strijd in vredestijd alles heeft rellen en zorgden meegemaakt. tussen krakers De werknem ervoor dat in Keer op keer en overheid ers van de ADM wisten wij de grote groepen zeer heftig was. komen in opstand mensen te mobilise Pagina 3 . ren om te knokken voor een belangrijke het behoud van ondernemingsra de werf. Bijgaand ziet advergadering en zoals u een foto van waar velen plezier gebruikelijk werd een enorme Diemerzeedijk keek demonstratie aan beleefden De kroning gewoond door die bij- kunnen door het centrum uit en zij van (nu nog) Bram Hoeksem zich dat nog goed verschenen. “Op van op een gifbelt Prins Amsterdam. Op a, redacteur Willem-Alexan van de Waarhei herinneren. een muur van het meest spannen Maar ook in het der tot koning d, zodat die meteen de Nieuwe Egelantiersstraat de mo- in ment, begin 1985, dok onder zo’n van ons land vindt verslag bronzen 161 (bij de Marnixs de krant kon enorme had de directie op 30 april doen. De directie schroef staan, stond geschild traat) de order duivels uitgevaardigd plaats in de Grote of het schijnba was des erd: ‘ADM moet dat er geen pers en de verantw Pagina 5 Kerk in Amster gemak waarmee re open 7 dec.’ Daar was en ben op het oordelijke portier werfterrein mocht dam. al dat Anders dan werd op het matje ik het hartgron worden toegelate bij de kroning schip werd gemaakt zware staal tot een eens, dig mee geroepen bij directeu van de OR hadden maar tevergee n. Wij Bosman, van , of zo’n gigantisc Beatrix ziet r fs. Deze hartenkr nauwe banden die hem onder het er naar Werkspoor (Stork) he Allereer stamde vermoed eet ‘Iedereen kreeg uit dat dit met de uit de zak gaf. st: in de vorige pers. Velen van dieselmotor, dat een feesteli heb nog zo gezegd, elijk uit 1985 een ‘Ik indrukw editie noemde ons waren lid jke was dag en wij hield wordt, n ekkend voor geen de inhuldig van de CPN het lang vol, diploma’ en lazen dagblad trokken zonder rellen. En feesteli ingpers een technisch de werf gedeeltelijk verborge vanop en dan laat je Willem-A de Waarheid. geïnteresseerd en vanaf kuithoog lexander toch iemand jk, dat willen tot koning n achter een klimop. De Wij hadden geplisseejongetje Dus vondte tot op de grond toe!’,enwaarop we de volgend de portier antwooreen kroning bewoonster van dat is fout. Het e editie maken ik het vreselijk jammerrde tule .moest het worden. is een inhuldig 1 hoog dde:ing. “U Dat Die dacht dat het er omstree . wilde ik dat zo veel van heeft gezegd Heeft u herinne geen pers toelaten Pagina 9 ks 1970 op was omdat die ‘zware’ industriniet dragen ringen aan wij op ons mijnheer. laat onverlet dat die oude meteen zou geschilderd en afzakken e uit Noord verdwee de huiIkherinne dige koningi heb ook was het met me geen pers toegelateverzoek om n, de nieuwe alleen de NDSM , maar Mientje n. Niet ringen aan vond daar 30 april eens dat n, alleen maar koning, ze maakteen oud de mooie ud Goud oud dan wel aan ADM, maar ook iets op:ook zoiets erfgoed is. Bij de de Waarhei wanteen aantal leuke hele reacties chinefabriek 30 april in 1980 renovatie ma- moest kregen. is van ons en Zilver Dat is End,niet ‘Pisbak-koffiede Voorwaarts schouderbandjes.” tedie vergeten de muur zo nodig (of een andere voor ons. ooit : de column waar mijn opa Gouden/z wat van klimop ontKoninginnend anders en daarom van Harry werkte. En Slinger daan worden kussentjes’ ilveren Koffers vol ag) of Fokker, waar heb ik die heeft u een en schoongemaakt wel doorgelatenop pagina 3 is ook een oom van aan 30 april me werkte bijzondere 1980 gewijd, bij de en er Munten zo voordat activite poort.” weer is “Met koffers ze naar een stukje sociale maar de foto it, etalage of wat van dat optrel-Oost gingen. En Werkspovol gingSchipho historie uit ons ik dan ook in den plaatsen vriend door or natuurlinaar Leiden. Degeheugen gewist.” het we op de kader van de Marc Stegema jk, maar Pagina 10 was uitgenod dat is ‘aan deze wie ik kroning, laat n heeft geen voorpagina omdat die zo mooi igd was lid van dekant’ het ons ervaring als is. weten en wij (van medewerker senaat IJ).” en het dat betekend besteden er van de ADM, e dat ikReünie aanoveral officieel maar als jongen dacht aan. DIEMEN met interesse moest aantrede Onze adresg ADM moet open Mariannin techniek was Winkelcentrum n met eenDe reünie van egevens boeketje hijlte staan onder Diemerplein reghelm de ADM vindt atig op de werf e van der Ven-Schi - Marc Stegema in mijn hand. Zo ook Diemen heeft niet aan pagina plaats op vrijte vinden. zozeer een 020-6903727 die bewuste dag 19 april van n is in zijn vrije 3. avond waar www.puttmann ing openbare tewaterlatingen herinner“De 14.00 - 17.00 ik een bijzonde tijd actief met het uur en alle 1980, maar aan (bij de andere aan 30 april .nl ADM’ers van aan heb.restaureren van re herinnering grote de werf aan de waren natuurli een ontmoet ing antieke metwerf) Volgende Koningingevelreclames, Na het officiële Meeuwenlaan gedeelte ging en de werf jk een Beatrix. “In heel waarove even spektake 1958 editie ik naar het toilet. Westhaven zijn werd ik uitgenod r onder l het boekje ‘Muurre Toenandere welkom. De loigd voor een lustrum in ik mijn handen catie is de Baander maandag waste, zag ikclames in Leiden. Ik was in de vrij Mokum’ is ij op het NDSM-te 29 april 17 jaar en redelijk verlegen ruimte (bij de CS-NDSM rrein Maandaggrote prinses Beatrix . Mijn moeder pont). en prinsen29 april en onze onvolprezen huisnaai Irene met2013 fluisteren en elkaar ster Mientje waren naar mij kijken. verrukt en gingen In Nederland Ik werd er wat onzeker van meteen aan de zijn tijdens en keek of alles slag. De de oorlog veel avondjurken, Nederland wel goed zat. Prinses Beatrix cocktailjurken, illegale kranten gedrukt, maar hoeden kwam naar me verspreid. De niet allemaa weet ik veel wat en werden door toe en verzekerde me l. Er werden meeste daarva nog de geallieerde dat ik er heel ook verzets n werden inmeer van mijn twee oudere zussen vliegtuigen mooi uitzag,. maandblad kranten in Engela Zij en haar zus werden vermaak boven Nederla dat volgens vroegen waar nd gemaakt t: ik was nd uitgestrooid. O. Monsees namelijk ik die jurk kwam. en had gekocht. het eerste krantje Zoals De Wervelsmaller dan die zij. Ik flapte er meteen was dat op wind, een Een beeldige “De Wervel uit: ‘O, die heeft mijn deze manierstrapless avondjur wind had een moeder gemaakt bij de Nederlak van mijn oudste zus, formaat niet pauwbla tot en met decem !’ Haar nders uwe taftzijde Bruinig behang reactie zal ik met witte kant nooit vergeten met ber 1944) uitgestr veel groter dan een zakage over: ‘Wat lijkt me Monsees op nda en is maar flets bloemmotief ooid. Het versche dat geweldig www.geheugen dat je moeder in kort (van 1 en in Londen kleren voor je vanoost.nl. april 1942 Achterhuis en werd verspre id door de Royal In de volgend Air Force”, schrijft Drukwerk, met e editie plaatse Harry Slinger n we een uniek verhaa 3 op drums, speelde optreden l over een onder’. op 30 april 1980 duikadres in in een ‘Aktiehetzelfde blok als het Achterhuis ‘We leegden zit. En hoewel maakt.’ Op dede we in De Oud-Amsterdam r kreeg ik de hele vuilniswagens dansvloe avond gewoon mer eigenlij een knipoog mochten was k nooit en een brede verder terugga er nóg een controle tussen glimlach de bomen’ van haar.” an dan de . Onze plek was jaren 50, gaan we in achter de perstribu de volgend ne en wij konden alles e editie verder terug, wel 5 goed bekijken Derdekl naar de oorlogs . Op het moassers basissch ment dat Juliana jaren en de bevrijdi ool en Beatrix op Willem Wierstra ng. Het aantal het balkon verschenen, klonk In het Oostelijk mensen met unieke Arrestatie in 1980was in 1980 actief op een er een luid fluitconc e havengebied basissch verhalen waar was ool en zat vooraan Maar alle toeschou ert. aan de Panamakade zelf getuige ze ‘wel een raar gezicht’ bij de feestewers gingen zo grepen om op is het Keesje lijkheden van waren luid het kolenjacht te . “Alle derdekla Wilhelmus zingen Brijdeplantuit die tijd soen. Dat is vernoem wordt elk jaar gaan. Cathrien ssers van de Amdat het fluitconc Polderman-van sterdamse basissch minder, maar d naar de 13-jarige ert Vliet schrijft op werd overstem olen waren uitgenod ze zijn Keesje Brijde er nog steeds d. Het was een de website hierover onder die op 11 decembe om de troonswi en wij publice igd te vergeten dag om nooit andere: “Mijn sseling mee te r 1944 ren ze kolen ging zoeken graag. Zaten !” vader was 7 maken op de vroeger inspecte Dam. u of uw ouders om zichzelf en Het was in die ur van de vakgroep de rest in van het gezin tijd verzet? het spannen reinigingsbedrijven. Was u bij d en de te verwarmen verwachting dat het schietin In de winter was Lees meer op pagina en daarbij er rellen zouden dodelijk werd dent na 5 mei ciFamilie hij een 7 keer uitgegled uitbreken Mayer getroffen door was op de Dam? groot. zat en Mijn in de een zoon sneeuw, kogel. Heeft Hij overleed twee was ook een deru een verhaa daarom lag ondergedoken in hij op bed. Er deklasse l uit die tijd dagen later. Op eenging r en de klas belden twee glazenw dat nog het plantsoen staat nooit is gepubli ook ander achterhu assers aan om kolen Ikzelf een monume ceerd, maar ging meeisals begeleid naar de Dam. te gaan pikken nt. dat zeker de moeite aan de Kruiser, want de juf laan. Dat deden vond het prettig waard is om we in de oorlogsti dat er vijf begeleid te verOp de website oud Goud tellen? Wij 12/13 jd. Mijn vader kon niet stellen onze van het stadsarch ers meegingen. oud Zilver er Wij werden opgehaa mee, dus vroegen kolommen ief Amsterdam worden lezers graag voor ze mij. Ik ld door een was daar erg handig Gouden/z bus van het GVB ter beschik in de rubriek ilveren in. Zeker één king. De en werden afgezet ‘Buurt en Stad’ bijgepraa contactgegeve keer per week ging ik t over namen bij het Victoria Hotel. ns staan onder op de fiets naar Munten van straten, Daar was de eerste De balkonscène lanen en plantsoe pagina 3. aan de Rietlanden. Daar was na de inhuldig controle. Wij moesten nen in Amsterd een spoorwegemplac ing van Beatrix lopen over de overstemd door am. Over het Keesje Brijdepla trambaan op leverde boegero ement met wagons vol het ingezette het Damrak richting ntsoen lezen ep op, maar Wilhelmus. kolen. Bij elke we: “Bij Keesje thuis was Dam. Bij de Zoutstee dat werd trein stond een Duitser met werden wij weer het bitterkou g Diemen - Almere een geweer. Maar d, omdat de gecontroleerd kachel niet kon Winkelcentrum ik had en op de kolen ontdekt Nieuwendijk branden zonder Diemerplein achter een hoge weer. Voordat Diemen kolen. In het Rietlandpark muur door we op de Dam op mijn fiets Noordeinde 253,020-6903727 zocht hij naar te gaan staan. Almere-Buiten brandstof. Hij hoopte dat Vanaf de weg 036-5372051 www.puttmann was er niets van er kolen van treinen Keesje Brijde .nl te zien. Als ik (links) op een waren gevallen. Dat kolen ging pikken bij de foto met een mocht niet van is. Rietlanden klom klasgenootje de Duitsers. Daarom werd van wie de naam ik altijd via mijn fiets op Keesje doodgesc niet bekend de muur, daarna hoten, FOTO: GEHEUGEN vanwege een takelde de ik paar kooltjes. fiets met een VAN OOST Brijde, een zus .NL/ZEEBURGNI touw (om het Keesje was pas EUWS van Keesje. Hij dertien toen hij zadel en het stuur geslagen weet zich, werd vermoor zo meldt hij op ) omhoog en liet d. Hij was Op www.zee een van de vele www.geh hem aan de burgnieuws.nl eugenvanoost. andere kant weer slachtoffers van nl, nog te herinner staat deze kreet zakken. Zo was van een anoniem de Tweede Wereldoorlog. en waar hij was Begin juni 1964. ik helemaal uit het zicht. e Amsterdammer: Het monume toen hij hoorde over Honderden, nt voor Keesje Dan vulde ik “Wanneer wordt nu herinnert ons de dood van Keesje. zo niet duizend een lege eens duidelijk jutenzak vol met aan hem.” “Op en Amsterdamme die 13de decembe aangegeven kolen. Ik takelde dat Keesje destijds Keesje was niet r werd ik uit de rs zullen zich kolen en gehaald. fiets vervolge niet is doodgesc de enige jongen klas deze week ns weer over hoten Mijn moeder door een Duitser die in nog herinde barre winter de muur naar neren. Want vertelde dat Keesje andere kant en maar door een de was doodgesc van 1944/45 kolen het was deze sprong via de Hollandse Landwachter hoten en we zijn pikte. Onder de titel week kolenzak op dat The Beatles die daaropvolgend de bagagedrager ‘Kolen pikken’ toen van de Linnaeusschool naar Nederla een enorweer op de grond.” staat op me rotschop van www.geheugenva in de 2e Oosterpa nd kwamen en Bij een van die de Duitser mocht noost.nl een groot rkstraat dat leidde tot naar de Benkoele strooptochten ontvangen? Ik was hier aantal verhalen en reacties dolnstraat was dwaze Keesje gelopen. Mijn Brijde van de namelijk zelf taferelen. Naast van Amsterdammers moeder, Jansje partij, maar hij getuige van als schoolmaat Paul, John Brijde, was de die - ze waren kreeg op die en George van Keesje.” (De koude dag een oudste van nog kinderen maakte gelegen de 13 kinderen fatale kogel in Landwac - elke kans aanwas ht een en heidsop het moment paramilitaire zijn hals. drummer Jimmy Loek Biesbrou organisatie die dat het gebeurde waren ck is een zoon Nicol deel uit 1943 was opgerich in er al een paar van Jansje van de groep omdat t ter bescherm de deur uit. Keesje was opgebaa Ringo ziek ing van NSB’ers). Loek was. rd in de slaapkam Over het bezoek Biesbrouck rept de Javastraat er aan Landwac ook over de aan Amster en daar heb ik ht. “Wat ik in dam is veel geschre afscheid van alle verhalen hem genomen ven. Maar veel het feit dat Keesje mis, is . Ik kan uit mijn ongetwijfeld met twee vrienden jonge jaren beamen dat Kees ook niet en de Rietlanden naar die kans een moordgozer bieden we u was om kolen was.” graag. Was te zoeken. Wat ik mij kan herinner u erbij in Amsterdam? en, is dat de kogel Landwacht Heeft u staan de landwacht van gillen als in de zij van de tiener? Bent De tekst op de jongen Gouu misschien loze was geschote website van het in het grachte n, dat de jongen stadsarchief nwater gespro doet vermoed Zijlstra zich achterov en dat de Duitsers ngen? Wij zoeken er had laten vallen Keesje deze unieke hebben doodgesc en dat daarna Keesje ervarinhoten. Dat is gen. De adresg de kogel in zijn niet waar. egevens vindt hals kreeg.” Die kogel werd u op pagina 3. Keesje fataal.

‘Onze Won ingnoo

d = de Spe culant

Postcode .............................. Plaats .........................................................................................

z’n brood’ 

‘De hele avon knipoog van prd kreeg ik een inses Beatrix’ Kroning

Deze bon kunt u opsturen naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp of ga naar www.deoudamsterdammer.nl en vul de bon digitaal in.

Inkoop

Royal Air Force ver spreid

de De Wer velwind

Oorlog

Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om jaarlijks een bedrag van € 49,90 van onderstaand bank- of girorekening af te schrijven t.n.v. Enter Media Weesp:

‘Moordgozer’ doodgeschotenKeesje Brijde om wat kooltj es

Inkoop

Inkoo

p oud Goud oud Zilver

Handtekening...................................................................

Het monument

Gouden/zilvere n Munten

voor Keesje Brij de. F OTO : J O H AEN

Diemen - Almere

Winkelcentrum Diemerplein Diemen Noordeinde 253,020-6903727 Almere-Buiten 036-5372051 www.puttmann .nl

Oplage: 105.000 ex.

U

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 15

Uit de schatkamer van Ajax

‘Ons elftal was er zeer op gebrand de Europa Cup opnieuw naar Amsterdam te halen’  Na ons uitstapje naar een aantal Ajaxgetinte singles in de vorige editie, keren we weer terug bij waar we gebleven waren: de successen van Ajax in Europa. De eerste twee gewonnen finales hebben we gehad, nu besteden we aandacht aan de derde Europa Cup in 1973. In de eerste ronde had Ajax een makkie, want de club was, zoals dat werd genoemd, uitgeloot en dus automatisch een ronde verder. In de tweede ronde wachtte CSKA Sofia, maar die wedstrijden voelden ook als een soort ‘uitgeloot’ want Ajax won met 1-3 en 3-0. Vervolgens wachtte Bayern München, waarvan Ajax thuis met 4-0 en uit met 1-2 in een

knalharde wedstrijd (er werden twee Ajax-spelers uit de wedstrijd geschopt) won. Die wedstrijd werd ook duidelijk dat Cruijff het langzamerhand wel een beetje had gezien bij Ajax. Het slangenmens uit Betondorp had een knieblessure, kon desondanks spelen, maar weigerde dat, hetgeen binnen de selectie een rel veroorzaakte. In de halve finale was Ajax een maatje te groot voor Real Madrid (2-1 en 0-1 zeges), waarna in de finale op 30 mei Juventus uit Italië wachtte. Voor een stadion gevuld met ruim 90.000 mensen scoorde Johnny Rep het enige doelpunt van de wedstrijd. Daarmee was de derde cup een feit, waarna Ajax de grote beker ook mocht houden.

De spelers betreden het veld.

toegefluisterd dat het niet meer zo makkelijk liep, waardoor het nodig was “de voorsprong te behouden en het achter dicht te houden”.

Blijdschap na de goal van Johnny Rep. Pover De finalewedstrijd was van Ajax-kant pover. Veel supporters waren boos dat Ajax overduidelijk gas terugnam na de 1-0. Voor voorzitter Jaap van Praag was dat pijnlijk en in Ajax-Nieuws nam hij het op voor de spelers. “Ik zal de laatste zijn om te zeggen dat het wel een goede wedstrijd was, maar tegenover de kritiek zou ik toch wat anders willen stellen. Ik kan u voor de volle honderd procent verzekeren dat ons elftal zich uitstekend had voorbereid en er zeer op gebrand was de Europa Cup opnieuw naar Amsterdam te kunnen voeren. Kort voor de wedstrijd was ik nog in de kleedkamer waar ik de spelers aantrof in een sterke concentratie, gespannen en tot volle inzet bereid. Hoeveel blijdschap was er ook onder hen

toen het eerste doelpunt viel. Welk een vreugde hebben we na afloop ervaren.” Meer dan alleen de finale Daarnaast, stelde Van Praag, is het binnenhalen van een Europa Cup meer dan alleen de finale. “Denken we in dit verband nog eens aan de fantastische ontmoetingen tegen Bayern München en Real Madrid die we zo succesvol beëindigden. Hebben we daarnaast niet in de competitiewedstrijden tegen onder andere Feyenoord, Sparta, FC Twente en andere spel laten zien waarbij de uitroepen van verrukking der toeschouwers niet van de lucht waren?” Bovendien had Barry Hulshoff Van Praag na afloop

Barsten Achteraf kan gesteld worden dat dit de eerste barsten in het Ajax-bolwerk waren. Een toenemend aantal spelers was vooral Cruijff-moe. In juli 1973 ging een onderling verdeelde selectie op trainingskamp in een hotel in De Lutte. Daar werd gestemd over de vraag of Cruijff aanvoerder moest blijven of dat Piet Keizer de band die hij het seizoen daarvoor had ingeleverd, weer terug zou krijgen. Met drie stemmen voor en dertien tegen zegde de spelersgroep het vertrouwen in Cruijff op. De meester was daardoor zo gekrenkt dat hij in de hotelkamer meteen zijn schoonvader Cor Coster belde en hem toebeet: “Je moet nu meteen Barcelona bellen. Ik vertrek hier.” Barcelona had namelijk ruim daarvoor al gehengeld naar Cruijff. De contractonderhandelingen liepen moeizaam, maar op 19 augustus speelde Cruijff tegen FC Amsterdam zijn laatste competitiewedstrijd voor Ajax. Met een transfersom van zes miljoen gulden werd hij de duurst betaalde voetballer. Het luidde het begin in van een periode waarin Ajax zeker internationaal geen potten meer kon breken.

Oscar Borghardt schrijft op deze plaats over zijn herinneringen aan Diemenzijde, een van de korte zijden van stadion De Meer.

30 jaar Johan Cruijff speelde dertig jaar geleden zijn laatste officiële wedstrijd voor Ajax in De Meer. Het betrof de laatste competitiewedstrijd van het seizoen 1982-1983, op 14 mei 1983. Ajax won met 6-5 van Fortuna Sittard. Anderhalf jaar nadat Cruijff tijdens zijn comeback tegen Haarlem het publiek had verrast door via een sublieme lob te scoren, was de liefde tussen het bestuur van Ajax en Nummer 14 bekoeld. Hoewel Ajax in het seizoen 19821983 de dubbel won was het bestuur onder leiding van voorzitter Ton Harmsen niet langer overtuigd van de onmisbaarheid van het wonderkind uit Betondorp. Cruijff was vaker geblesseerd dan

in het seizoen van zijn comeback en ook de publieke belangstelling was minder dan in het seizoen ervoor. Harmsen en zijn collega’s besloten het contract van Cruijff niet te verlengen. Voor de laatste competitiewedstrijd was bekend dat niet alleen Cruijff, maar ook doelman Piet Schrijvers, middenvelder Sören Lerby en spits Wim Kieft Ajax zouden verlaten. De wedstrijd tussen Ajax en Fortuna Sittard werd er een om te onthouden. Keer op keer klommen supporters van Ajax over de hekken en betraden het veld om een van de vertrekkende spelers te huldigen. Kort voor rust werd Johan Cruijff door Ajax-supporters op de schouders gehesen. In de rust werd besloten

dat het verstandig was om Cruijff na rust niet meer op het veld te laten terugkeren. Een deel van de supporters gedroeg zich die middag agressief tegen het bestuur van Ajax. Op 17 mei stond het tweede duel van de dubbele bekerfinale tegen NEC op het programma. Ajax won de uitwedstrijd net als het thuisduel met 3-1. Cruijff scoorde! Cruijff nam wraak op het bestuur van Ajax. En Hoe! Hij deed het onvoorstelbare door voor aartsvijand Feyenoord te tekenen. En hoewel Ajax de Rotterdammers in het Olympisch Stadion met 8-2 klopte, leidde de maestro Feyenoord naar het landskampioenschap en winst van de KNVB-beker. Rancune is altijd een belangrijke drijfveer van Johan Cruijff geweest!

Afscheid Stefan Kovács De vriendelijke Stefan Kovács kwam als coach in 1971 en vertrok in 1973, na onder meer twee gewonnen Europa Cups. Er werd afscheid van Kovacs genomen na de laatste thuiswedstrijd Ajax-AZ ‘67 in het seizoen ‘72-’73 (waarin Sjaak Swart het 101de doelpunt van het seizoen en zijn eigen 300ste doelpunt voor Ajax maakte). Maar dat terzijde. Kovács kreeg bij zijn afscheid een auto “zodat de maestro zich voortaan langs ‘s heren wegen kan bewegen”, zo lezen we in Ajax-Nieuws. Kovács woonde in Diemen en reed altijd naar De Meer op een fiets. Die had hij niet meer nodig, waarna hij de tweewieler schonk aan de topscorer in de jeugd, Johnny Holtshuysen. Na afloop van de wedstrijd werd Kovacs ook nog gehuldigd door scheidsrechter Vervoort voor diens voorbeeldige houding jegens de scheidsrechters. Kom daar tegenwoor- Stefan Kovacs neemt de fiets mee die hij inruilt voor een auto. dig nog maar eens om.

Dinsdag 14 mei 2013

pagina 16

ASN Ideaal sparen: 1,8%* rent0e0 En help 10a.0 n ouderenjeauit! een dag

Spaar uw vakantiegeld en bezorg eenzame ouderen een heerlijk dagje uit! ASN Ideaalsparen is goed voor mens, dier en klimaat. En u krijgt 1,8%* rente, zonder beperkende voorwaarden. Bijvoorbeeld over uw vakantiegeld. Open nu een rekening ASN Ideaalsparen of stort ten minste € 1000 op een bestaande rekening, dan steunt de ASN Bank namens u het Nationaal Ouderenfonds. Zo helpt u om eenzame ouderen een onvergetelijk dagje uit te bezorgen. Hoe méér Ideaalspaarders, des te méér uitstapjes. Op asnbank.nl houden we de score bij: het streven is om straks 10.000 eenzame ouderen blij te maken. Doet u mee? Kijk op asnbank.nl of bel gratis 0800-0380 (ma/vr).

Ga nu ASN Ideaalsparen en steun het Nationaal Ouderenfonds.

*Variabele rente per 15 mei 2013. Wijzigingen voorbehouden. Zie de actievoorwaarden op asnbank.nl. De ASN Bank is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en heeft een vergunning van de Nederlandsche Bank N.V. Op tegoeden van klanten bij de ASN Bank is het wettelijke deposito-garantiestelsel van toepassing.