VEEHOUDERIJ EN NATUUR: PAST DE PUZZEL IN VLAANDEREN? PROGRAMMA 12u30: Ontvangst met broodjes aangeboden door VEMIS Welkom en inleiding door dr.ir. Bart Sonck, voorzitter van de werkgroep Dierlijke 13u30: Productie 13u35: • Natura 2000: kader en implementatie in Vlaanderen Ir. Thomas Defoort, ANB • Dispersiemodellen gebruikt binnen de PAS: doel en methodologie Dr. Lic. Wouter Lefebvre, VITO 14u45: Koffiepauze 15u05: • PAS: Vlaams kader en stand van zaken Ir. Danny Van den Bossche, regiebureau PAS • Ammoniakreducerende technieken: PAS-lijst Ir. Suzy Van Gansbeke, Departement Landbouw en Visserij • Ammoniakreducerende technieken in onderzoek Dr. ir. Eva Brusselman ILVO Technologie & Voeding 16u30: Slotwoord 16u45: Receptie
Europees beschermde natuur Hoe Vogelrichtlijn (1979) Habitatrichtlijn (1992)
Het ABC van IHD
Wat 47 habitats 109 soorten
Natura 2000 Kader en implementatie in Vlaanderen
Waar Speciale Beschermingszones = 38 Habitat- en 24 Vogelrichtlijngebieden = Natura 2000-netwerk
Studienamiddag ILVO 13/10/2015
2
Natura 2000 in Vlaanderen Natura 2000 netwerk in cijfers SBZ-V 24 Vogelrichtlijngebieden een gezamenlijke oppervlakte van 98.243 ha 7,3 % van de landoppervlakte
SBZ-H 38 Habitatrichtlijngebieden een gezamenlijke oppervlakte van 105.022 ha 7,8 % van de Vlaamse landoppervlakte
Totale oppervlakte Natura 2000: 166.322 ha 12,3 % van de Vlaamse landoppervlakte
Meer weten: http://www.natura2000.vlaanderen.be/natura-2000gebieden 3
4
Overlegproces met doelgroepen en overheden
Afgelegde traject Vlaamseoverleggroep overleggroepen enProjectgroep Projectgroep Vlaamse
10 BOLOV en PG+
Samenwerking op alle niveaus
4 Projecten (Life +3water,…) Door lopend 5
Gewestelijke instandhoudingsdoelen Wat nodig is om Europees beschermde habitats en soorten in Vlaanderen duurzaam te beschermen Vier aspecten: oppervlakte = aantal hectare areaal = spreiding over Vlaanderen kwaliteit = beheer en milieu toekomst = evoluties en beleid
Specifieke instandhoudingsdoelen Wat nodig is om Europees beschermde habitats en soorten in een speciale beschermingszone duurzaam te beschermen Twee aspecten oppervlakte/populatie = hoeveel is er nodig? kwaliteit = welke milieu-omstandigheden zijn nodig?
Goedgekeurd door Vlaamse regering in 2010 = 40 à 55.000 hectare extra
7
8
IHD-PAS-beslissing 23/04/2014
Opdracht Wijziging natuurdecreet
Natuurbeheerplan, implementatie IHD
Instandhoudingsbesluit (20/06/2014)
N2000 Programma, Managementplan, sterkste schouders
Nota IHD met 21 beslispunten Natuurdoelen per gebied 36 aanwijzingsbesluiten Nota implementatiepad Taakstelling 2020 Inspanningen administraties Ontwerp omzendbrief Passende beoordeling
2008 H A B I T A T S
2020
2050
3
3 8
13
35
Beoordelingskader passende beoordeling + traject
Mededeling PAS
2008
Impactanalyse Inventaris emissiereductie Aanpak DPAS Oprichting regiebureau Taken administraties Herstructureringsprogramma Budgettair schema
S O O R T E N
11
18
2020
2050
? 16
4
16
18
4
9
15/10/2015
Taakstelling 2020 Habitat
Totale oppervlakte (ha)
Overheid/N GO (ha)
Overheid/ NGO (%)
Doel 2020 (%)
Extra 2020 (ha)
Doel 2020 (ha)
A
500
475
95
100
25
500
B
200
140
70
80
20
160
C
50
50
100
100
0
50
D
3000
900
30
55
450
1350
…
….
…
…
…
…
…
TOT
100%
70%
In 2020 16 habitats goed of verbeterd (Biodiversiteitsstrategie) In 2020 70% oppervlakte correct beheer (Vlaanderen in actie) + passende maatregelen (art 6.2)
Actieve implementatie
10
Instrumenten
Vlaams Natura 2000 programma Natuurbeheerplan
Vlaams Natura 2000 programma
Doelen 2020 + prior. insp.
Management Plan Natura 2000
Realisaties + acties beheer en drukken + richtkaart
Allocatie + maatregelen+ planning
Doel Graduele realisatie IHD doelen 2020 Vermijden of stoppen van achteruitgang/verstoring Prioritaire inspanningen incl. flankerend beleid
Inhoud Budget cyclus 6 jaar Globaal afwegingskader natuur Engagement actoren
Actieplan milieudruk
Locatie + maatregelen+ planning
Managementplan Natura 2000 Doel Graduele realisatie IHD in een SBZ Vermijden of stoppen van achteruitgang/verstoring
Inhoud Taakstelling Acties (inspanningsmatrix) Richtkaart met oa allocatie doelen, zoekzones en actiegebieden
Kader voor Actief beleid (beheerplannen, subsidies, verwerving,,,,) Passief beleid (passende beoordeling
Kader voor Managementplannen N 2000 Beleidsevaluatie en begroting Rapportering EU en Vlaamse Regering
Managementplan Natura 2000 Dynamisch Geen eindtoestandsplanning Iedereen baat bij vooruitgang Sober
Afgewogen Zoekzone mede via socio-economische gegevens Begeleiding door betrokken partijen Resultaatgericht Prioritaire acties op basis van doelen 2020 Boekhoudkundige benadering
15/10/2015
16
Zoekzone
Fasering bij managementplan MP 1.0
voorjaar 2014
TAAKSTELLING
MP 1.1
najaar midden 2016 2014
EVIDENTIES
MP 1.2
MP 1.3
eind 2017
VRIJWILLIGHEID
Wat eind 2019
VERPLICHTING
Deel van de speciale beschermingszone waarin doelen kunnen worden gerealiseerd, afgebakend Binnen het hoogste natuurlijk potentieel Gecorrigeerd volgens sociaal-economische impact
Waarom Focussen middelen Passende beoordeling afstemmen op de concrete realisatie IHD
Hoe Grootte bepaald door openstaand saldo Hoe meer doelen we realiseren, hoe kleiner de zoekzone Doel = 100% In NBP = 0%
Doel = 80% In doelen NBP = 20% 67% in SBZ bij sterkste schouders
Doel = 15% In NBP = 65% 85%
Doel = 0% In NBP = 100%
Afname zoekzone is motor invulling taakstelling 17
18
Habitatrichtlijngebied •
Doelen bepaald (2014)
ZOEKZONES
ZOEKZONES
ZOEKZONES
ZOEKZONES
ZOEKZONES
Natuurbeheerplan
ZOEKZONES
Eenvoudig 1 beheerplan voor alle natuurterreinen Administratieve vereenvoudiging Niet langer ‘onlogisch’ onderscheid in planfiguren voor bos, natuur, park) Elke terreinbeheerder kan instappen
Stimulerend Instrumenten gelinkt aan ambitieniveau Bv. wie 80% van IHD-potentieel realiseert op zijn terrein, zal op meer instrumenten beroep kunnen doen, dan wie opteert om slechts 30% vh IHD-potentieel te realiseren)
Rechtvaardig Financiering “Gelijke monniken, gelijke kappen” Normkosten voor overheid en partners
Concept
Participatieve aanpak
Behoud aanwezige natuurkwaliteit
Hogere natuurkwaliteit
Allocatie doelen Advies en opvolging uitvoering Monitoring en rapportering
• •
Gewestelijke overleginstantie Opvolging voortgang Rapportering VlReg Mediator Beleidsontwikkeling
• • •
Initiatie en opvolging projecten Informatie uitwisseling en intervisie Communicatie- en procesadvies
•
Projectgroep • •
24 jaar • Type 4: Reservaat = natuurstreefbeeld + duurzaamheid (tijd + omvang)
Projectplan opmaken Advies en opvolging uitvoering Rapportering
Tijdelijk
• • • •
Overleg platform
Permanent
Beheergroep
Ambitie
Lokaal overleg managementplannen
Passieve implementatie
15/10/2015
29
Passende beoordeling Een passende beoordeling is noodzakelijk voor de toestemming van het beoogde plan of project en moet voor elke ingreep met mogelijke invloed op een SBZ worden uitgevoerd. (artikel 36 §3 Natuurdecreet) Indien een betekenisvolle aantasting (…) KAN veroorzaken
Wat is een passende beoordeling Geeft een nauwkeurige beschrijving van het plan of project. Geeft aan welke elementen een effect kunnen hebben op de Speciale Beschermingszone. Analyseert deze effecten. Geeft aan of er hierdoor sprake kan zijn van een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van de Speciale Beschermingszone. Beschrijft welke maatregelen genomen worden om deze effecten te vermijden.
Voortoets
Voortoets – Passende beoordeling
Houdt PP verband met of noodzakelijk voor beheer SBZ ?
JA
?
NEEN
VOORTOETS als online tool
Zou PP een mogelijk significant effect kunnen hebben op SBZ ? NEEN
JA
Toelating
Passende beoordeling
34
Passende beoordeling
PAS: waarom? S-IHD habitats en soorten
Beoordeel effecten op instandhoudingsdoelstellingen Beoordeel cumulatieve effecten tov andere plannen en projecten
N-deposities in elke SBZ te hoog Gunstige lokale staat vaak niet haalbaar Elke (her)vergunning met impact problematisch (cf. vergunningenstop Nederland)
Toelating
Pas ontwerp aan
JA
Klaar en duidelijk GEEN negatieve impact NEEN Kan negatieve impact worden gemitigeerd ? NEEN
Alternatieven ?
GEEN Toelating
NEEN
afwijkingsregime
35
36
Vernieuwd natuurbeleid De PAS is een structurele aanpak op lange termijn om de stikstofdeposities op een aanvaardbaar ecologisch niveau te brengen waarbij elke actor bijdraagt in verhouding met zijn aandeel
Prioriteit en focus op Europees te beschermen natuur 1. Heldere taakstelling 2. Inhoudelijk: 109 soorten, 47 habitats 3. Ruimtelijk: SBZ zoekzone Winst voor natuur Slagkracht door focus Winst voor andere partners Transparantie over Wat? (taakstelling) en Hoe? (procedures en beoordelingskaders)
Natuurbeheer open voor alle mogelijke terreinbeheerders (nieuw financieringsbesluit)
Doelen realiseren leidt tot ontwikkelruimte (zoekzones verkleinen)
Van sector-beleid naar participatief proces
Informatie over Natura 2000
www.natura2000.vlaanderen.be
IFDM » Lokaal, relatief eenvoudig model, in lijn met VLAREM om de concentraties dicht bij bron (tot max. 20 km) in te schatten. » Kan op heel hoge resolutie rekenen. » Snelle berekeningen. » In lijn met MER-procedure. » Zowel puntbronnen, oppervlaktebronnen als lijnbronnen. » Sterk gevalideerd bv. (Kretzschmar et al., 1976; Cosemans et al., 1981; Kretzschmar et al., 1984; Olesen, 1995; Lefebvre et al., 2011, 2013a, 2013b, 2013c, 2013d)
15/10/2015
Het gebruik van modellen binnen de PAS
15/10/2015
2
© 2014, VITO NV
Eén voorbeeld validatie: Snelwegcampagne E40 - Affligem
15/10/2015 © 2014, VITO NV
3
Snelwegcampagne E40
15/10/2015 © 2014, VITO NV
4
VLOPS-IFDM
Schema voor dubbeltellingscorrectie VLOPS: alle bronnen
IFDM: lokale bronnen
» Doel: Koppelen van beide modellen, zodat zowel hoge resolutie als langeafstandstransport meegenomen worden.
VLOPS: zonder lokale bronnen: geïnterpoleerd
VLOPS: zonder lokale bronnen
15/10/2015
5
© 2014, VITO NV
Finale koppeling: keuze depositiesnelheden
© 2014, VITO NV
15/10/2015
6
© 2014, VITO NV
Finale koppeling: keuze depositiesnelheden » Wat met veranderend landgebruik? » Kleine veranderingen: geen probleem » Grote veranderingen: nieuwe VLOPS-run nodig.
Keuze voor gebruik van VLOPS-depositiesnelheden in IFDM » Voordelen: » Consistent » Eenvoudige koppeling » Compensatiepunten » Automatische NOx-chemie, consistent met VLOPS » Update DEPAC in VLOPS = update DEPAC in IFDM » Nadelen: » Veranderend landgebruik? => Extra VLOPS-doorrekeningen (tijdsintensief)
15/10/2015
Finaal resultaat
IFDM: geïnterpoleerd
» Natte depositie: » Overname uit VLOPS: » 0,778*10-4 s-1 voor NH3 » 0,722*10-6s-1 voor NOx
7
15/10/2015 © 2014, VITO NV
8
Finale koppeling: keuze depositiesnelheden
Finale koppeling: resultaten
» Gevolgen: Klassenummer (DEPAC)
Klasseinhoud
1 2 3
Grasland Bewerkt land Permanente teelten (boomgaarden) Naaldbos Loofbos Water Stedelijk Andere (oa. heide) Zand
4 5 6 7 8 9
A. RLB B. Staelens Luc et al. ht (2007) (200 6) 0,73
C. VDI (200 6)
1,1 1.5
3,06 1,95
2,9 1,9
0,50 1,61
1,5
2
D. Schrader E. VLOPS14 en Brümmer (2014) gemiddelde (mediaan) 0.81 1,0 (0,4) 0.86 0.91
2,2 1,1 0,7 0,7 0,9
(2,1) (0,9) (0,6) (0,8) (0,7)
1.44 1.32 0.84 1.03 0.76 0.62
15/10/2015
9
© 2014, VITO NV
© 2014, VITO NV
10
© 2014, VITO NV
Finale koppeling: resultaten
15/10/2015
15/10/2015
Finale koppeling: resultaten
11
15/10/2015 © 2014, VITO NV
12
Finale koppeling: resultaten
15/10/2015
Finale koppeling: resultaten
13
© 2014, VITO NV
15/10/2015
14
© 2014, VITO NV
Finale koppeling: resultaten
Validatie met korstmoscampagne » Metingen: 2008 » Model: » VLOPS 15MZ11M512 » Jaargemiddelde NH3-concentraties » IFDM: 25x25 m² resolutie tot op afstand van 5 km, » Kalibratiefactor VLOPS: 1,29 » 3 sets: » De VLOPS-simulatie op 1x1 km² resolutie, kalibratie: factor 1.29 » De IFDM-simulatie op 25x25 m² resolutie, met de bronnen tot 5 km ver, zonder kalibratie. » De VLOPS-IFDM-combinatie op 25x25 m² resolutie. IFDM wordt niet gekalibreerd, VLOPS wel zoals hierboven.
15/10/2015 © 2014, VITO NV
15
15/10/2015 © 2014, VITO NV
16
Validatie met korstmoscampagne Gemiddelde Metingen: 8.68 MAE: 1.68
Gemiddelde Metingen: 8.68 MAE: 6.70
IFDM Gemiddelde Model: 1.89 MAE (%): 77%
VLOPS Gemiddelde Model: 8.69 MAE (%): 19%
Bias: Bias (%): -6.70 -77% RMSE: RMSE (%): 7.94 92% R: R²: 0.92 84% Regressiecoëfficiënt: FAC2 (%): 0.34 2%
Gemiddelde Metingen: 8.68 MAE: 1.42
VLOPS-IFDM Gemiddelde Model: 8.65 MAE (%): 16%
15/10/2015 © 2014, VITO NV
Bias: Bias (%): 0.02 0% RMSE: RMSE (%): 2.46 28% R: R²: 0.92 85% Regressiecoëfficiënt: FAC2 (%): 0.80 96%
Validatie met korstmoscampagne
Bias: Bias (%): -0.03 0% RMSE: RMSE (%): 2.01 23% R: R²: 0.95 91% Regressiecoëfficiënt: FAC2 (%): 17 0.83 97%
Validatie met korstmoscampagne
15/10/2015
18
© 2014, VITO NV
Validatie met korstmoscampagne » » » »
VLOPS = goed Wel verschil tussen VLOPS en VLOPS-IFDM met verbetering in IFDM Onderschatting in IFDM door ontbreken bronnen op afstand VLOPS komt overeen met OPS qua onzekerheid.
akkers 15/10/2015 © 2014, VITO NV
19
15/10/2015 © 2014, VITO NV
20
Tool: impactscore NH3 » Demo met uitleg onderweg…
15/10/2015 © 2014, VITO NV
21
Ç
Æ
Ã
¥
¢
®
¤
¼
ª
É
Ä
¤
Â
µ
¿
¿
Á
Â
À
¾
¡
¹
¸
®
¢
¬
¢
®
´
º
½
¼
»
ª
¬
´
®
¢
¢
²
¦
©
³
«
¿
Í
Ì
¿
Î
À
Ë
¯
°
±
½
Ê
®
¦
µ
¢
¥
¤
£
¢
¦
§
¦
¡
·
¶
µ
Gunstige staat van instandhouding niet overal haalbaar Achteruitgang van de waardevolle natuur stoppen à Ecologische doel
Å
¿
Ã
¢
¤
¢
®
´
¬
¤
¿
Æ
È
¬
¢
¼
Elke (her)vergunning met impact problematisch (cf. Nederland: vergunningenstop) à Economische doel ´
N-deposities in elke SBZ te hoog ¢
¥
¥
¨
¨
¦
¦
¦
¢
¥
¥
¨
¢
¦
¦
&
(
"
'
&
%
$
#
!
!
"
U
Y
S
\
X
V
U
S
n
[
T
T
m
o
W
Z
p
H
F
H
F
c
f
l
c
G
N
f
K
c
O
c
h
I
c
h
N
c
O
J
J
k
d
N
O
H
c
N
K
F
H
K
O
H
J
J
i
d
d
d
j
^
H
h
O
c
h
O
f
O
c
f
K
I
c
G
J
b
g
d
d
e
d
H
H
G
K
a
]
`
_
]
^
S
\
[
S
V
S
X
X
Y
S
X
V
U
S
Q
R
Q
T
T
P
W
Z
W
W
W
O
N
M
H
K
H
I
H
G
F
J
E
L
3
*
5
5
5
D
C
A
B
2
6
.
.
}
w
|
}
v u
v
}
}
|
}
x
} u
x
w
|
}
v u
v
3
*
5
>
0
0
5
5
*
5
+
+
-
5
>
*
5
:
<
0
=
>
8
5
*
A
,
?
2
6
.
4
.
@
2
4
.
+
5
-
>
+
*
<
-
*
3
5
*
*
*
-
=
+
*
,
,
)
2
2
2
.
2
|
}
}
v
s
r
s
r
-
=
5
-
*
5
<
5
=
<
-
0
,
,
,
;
.
2
6
2
*
5
1
+
5
+
3
*
:
8
*
-
-
x
}
}
w
} u
|
}
}
v
u
,
7
~
q
2
6
4
2
9
2
u
}
v
}
} u
~
~
z
z
u
|
x
|
}
y
}
w
x
|
x
x
y
y
x
w
u
v
~
{
t
s
s
s
r
q
1
+
5
+
3
*
1
0
*
-
+
*
)
,
,
.
2
6
4
2
.
/
z
x
}
x
|
}
y
}
y
|
x
u
}
}
}
u
~
~
~
q
ö
Q
ù
Ï
ö
ø
p
÷
ø
ö
÷
p
c
O
O
<
I
H
O
f
K
O
O
N
O
f
K
K
O
c
O
J
J
j
d
j
L
d
j
=
=
O
K
<
O
F
c
J
P
j
L
j
j
d
j
g
^
L
^
g
d
^
O
N
M
K
,
'
8
1
/
-
8
)
B
/
.
.
J
I
"
$
%
%
H
Ù
Ý
Þ
Ý
å
õ
ò
ñ
ð
à
ì
ê
é
è
ô
ë
ê
é
è
à
ç
ç
ç
4
4
8
/
,
8
3
,
'
3
*
/
)
*
)
)
*
/
,
/
-
,
'
1
3
'
(
5
6
.
.
(
.
.
G
4
F
@
4
@
C
C
@
3
'
-
8
/ +
*
/
'
/
3
'
*
*
/
*
/
3
/
/
8
1
-
,
*
B
'
/
/
*
'
/
+
.
.
E
D
.
2
.
6
(
.
A
5
?
=
;
c
O
N
c
O
O
F
K
O
H
K
N
c
O
K
O
c
O
N
<
O
<
H
K
O
f
K
K
K
f
h
í
J
J
:
>
d
d
d
d
L
d
j
d
Þ
ï
Ú
Ü
ä
ã
Û
ã
ã
ó
ò
ñ
ð
ì
ê
é
è
æ
ë
ê
é
è
â
æ
ç
î
ç
4
*
)
-
1
8
/
*
)
)
)
)
'
/
,
,
'
/
,
'
*
/
,
,
3
'
-
1
/
)
-
'
/
/
-
,
+
*
)
'
9
5
6
7
0
6
5
2
0
0
.
.
2
.
0
.
(
&
#
!
$
"
!
á
%
ä
ã
ã
Ú
ß
Ý
ß
Ü
Þ
Ý
Ü
Û
Ú
Ù
å
â
à
Ø
H
N
c
O
h l
K
g
j
ý
û
þ
×
Ö
Õ
Ô
Ó
Ò
Ñ
û
ÿ
ý
û
û
þ
ú
ü
ü
Ð
Ï
externe opslag (0,1%)
l
K
H
K
O
G
O
l
c
f
c
h
h
N
H
h
O
c
h
O
f
O
c
K
O
G
O
l
c
f
c
O
L
á
Ú
Ù Ú
Þ
Ú
ô
kunstmest (8,9%)
mestverwerkin g (1,3%)
weide (3,6%)
toediening land (27%)
stallen (59,3%)
2015
2015
2019
2019 Juli 2015 VPAS
2018 –vergunningen
DPAS: - Herstelbeheer is operationeel - Taakstelling van elke sector is gekend - Generiek - Brongericht (vergunningen) - Model draaiende ( cfr. “Aerius” in NL) - Macro – meso – micro schaal
ö
¦ ¥
¥
¢
¦
¦
¥
¥
¢
¦
¨
¨
\
Y
]
[
9 -
*
)
7
8
1
/
5
*
/
/
'
0
,
,
'
*
)
)
'
/
3
'
. '
*
3
'
' F
/
B
)
¦
d
e
l
c
d
j
b
9
n
5
.
*
.
(
8
/
/
*
/
.
5 /
4
3
7
5
*
/
,
. -
/
,
'
6
b
.
.
1
3
'
. 8
(
i
h 8
3
'
8
/
,
B
.
g
f
b
b )
m
b
k
e
d
c
a
¢
¦
§
¥
£
¤
¢
¡
µ
·
¶
4
-
2
. *
1
/
`
4
/
_
V
V
Z
Y X
V
V
/
3
/ +
0
^
W V
U
n
6
0
D
.
6 /
,
'
2
( 8
,
5
.
A
/
/
`
®
¦
.
3
'
-
8
/
F
'
5
*
/
8
)
'
0 ,
.
5
0
5
A
/
/
*
/
'
6 /
,
0
'
( F
Y
]
\
\
[
V
s
V
V
q
X
r
V »
5
$
$
]
W
V
W
v
W
V
W
V
W
~
|
}
x
|
s
Y
$ {
*
.
-
/
/
.
*
*
B
)
] V
W
s
*
)
) C
-
*
,
'
/
)
'
½
¼
À
¡
¹
Â
Ä
ö
p
Ç
Æ
Å
¿
¥
Ã
¢
®
¤
Ã
¢
¤
¼
¢
®
´
¤ ¬
ª
¿
Æ
É
È
¤
Â
µ
¿
¿
Á
¾
¸
®
¬
¢
¢
´
®
º
»
4
1
5
-
r
Vr
z
.
.
(
1
'
(
s x
/
/
'
(
w
/
3
-
/
u
Y
y
v
-
1
/
.
V 1
)
.
/
(
W
s
q V
V
(
)
G
'
2
. *
8
1
/
3
5
.
A
/
$
$
t
/
`
¬
¥
¢
¢
§
³
S
¡
C
p
A
5 ,
)
o
'
¬
T
/
µ
Ê ¼
½
¢
´
¢
¨
¦
R
à Concept “ontwikkelruimte” ingevoerd
ø
VPAS: - Wat: FASE (2à3jaar) + DOCUMENT (grote lijnen + acties) - Ontwikkelruimte speelt nog niet - Taakstelling van elke sector is gekend - Generiek onder vorm van een vork - Brongericht (vergunningen) – gediff. significantiekader - Model niet ontwikkeld – tussentijds model nodig
*
*
*
*
*
*
*
*
%
6
#
8 &
+
,
+
,
+
,
+
,
+
5
;
*
*
*
*
*
*
*
*
:
#
$
"
& 8
'
%
&
)
*
*
)
+
)
+
,
(
,
)
,
*
*
*
*
*
*
#
$
"
& 8
'
%
(
+
(
+
+
)
*
*
*
*
*
*
*
*
'
'
&
9
8
%
7
&
%
6
#
+
+
+
)
,
5
*
*
*
*
*
*
*
*
4
3
1
0
.
(
)
+
+
-
-
2
/
*
*
*
*
*
*
*
*
'
&
%
$
#
"
!
,
,
)
+
)
,
+
+
)
(
=
<
<
=
<
<
>
=
*
*
*
*
)
)
,
)
)
<
<
?
F
G
*
*
*
*
*
*
H
"
9
)
I
=
*
*
*
*
*
*
<
<
@
&
J
L
=
A
*
*
*
*
D
*
*
*
*
*
*
*
*
*
<
<
*
(
*
*
,
)
(
8
;
k
'
8
K
" $
#
l
*
*
m
&
)
;
o
n
j
C
C
C
B
*
=
<
<
>
E
s
=
t
r
<
<
?
E
_
[
V
Y
U
T
W
Y
S
Y
V
i
Y
U
T
T
S
`
S
Y
O T
d
h
N
f
N
*
P
P
_
[
V
Y
Y
[
g
g
T
U
U
T
T
S
d
c
Y
S U
[
U O
V
`
[
Y
S
Y
S
S
Z
Y
Y
W
S
V
U
T
S
O
h
f
e
N
b
a
^
]
\
N
N
X
N
N
R
Q
N
M
*
w
*
*
Onderzoek
'
v
*
g
[
|
d
U
f
{
h
P
P
_
Y
ZS
g
g
Y
US
[
U O
V
`
y
S
Y
S
S
Z
Y
Y
W
S
V
U
T
S
O
N
M
x
f
e
z
R
a
^
]
\
N
N
X
N
N
R
î
í
ô
ì
í
í
í
ô
î
ì
í
ì
ô
ì
î
ì
ò
ò
ñ
ì
ü
î
ô
ì
í
ù
ý
ï
ö
õ
ó
ó
ÿ
ï
í
ì
ô
ì
î
ì
ò
ò
ñ
ì
ü
î
ô
ì
û
ì
ì
ý
ö
õ
ó
ó
ÿ
ï
ø
ï
þ
ë
ì
î
ù
ü
ì
û
ù
í
î
ì
ì
í
ò
ò
í
ì
ô
ì
î
ì
ò
ò
ñ
ì
ì
î
í ì
³
²
±
®
ý
ó
ú
ø
õ
÷
ö
õ
ó
ð
ï
ë
Ü
Ö ê
×
Û
è
×
é
Ý
è
Þ
Û
ç
Ü
Û
×
Û
Û
Ý
Û
Û Þ
â
Þ
Ü
Û
ã
Û
×
Û
Ý
Ö
Ö
â
Û
ã
Û
Þ
â
Ü
à
Ý
Ö
q
J
·
¶
µ
°
¯
®
®
ß
á
Ù
ä
å
ä
Ù
æ
Ú
å
Ú
ä
á
Ù
Ú
á
Ù
Õ
nieuw
"
p
Monitoring & 6
I
³
°
´
¯
®
Û Þ
Ý
×
Ö
Ö
Ü
Ø
Û
Ü
Û
Ø
×
Ö
Ö
q
&
q
H
ö
²
¸
®
Eindtotaal
*
*
G
ß
Ú
Ú
Ù
Õ
Î
É
Ê
Ó
Ç
Ì
É
Ò
É
Î
Æ È
Ç
Ó
Ó
Ç
Ò
Ç
Ð
É
Î
Æ È
É
Ë
Î
É
Ç
Ì
Ë Æ
Ê
É
È
Ç
Æ
q
%
u
22711
³
>50%
¸
3% - 50%
³
²
®
³
<3%
´
®
³
¯
®
³
Aantal bedrijven
Eindtotaal oud
à
à
à
22711
cijfers onder voorbehoud BAU2030
Ô
Ï
Ñ
Ï
Í
Å
¾
Â
Ã
Â
Á
¼
¼
Ä
À
©
¡
¨
§
¡
¬
«
ª
¦
¥
¤
¿
¾
º
¢
¢
£
¢
¼
¼
¼
¼
¹
½
»
P
¯
J
,
0
-
J
2
I
0
(
0
-
,
0
/
#
.
N
M
L
K
"
3
"
H
"
"
!
G
<
<
7
E
B
>
9
E
E
>
<
F
E
7
=
9
=
>
B
7
D
B
=
B
9
9
>
=
9
<
9
9
7
@
8
@
8
8
6
:
6
6
6
6
C
6
6
A
;
?
6
;
6
:
6
5
0 %
(
2
0
(
2
0
)
/
-
,
#
+
*
)
(
%
#
#
.
.
q q q
O
ö
°
à
4
3
1
"
&
"
'
&
$
"
!
£
ê
õ
Ï
ý
þ
æ
ÿ
û
ì
Ù
î
î
ó
ä
ø
×
è
Ü
Ý
Û
è
Ü
â
Ü
Û
Û
×
Û
Ü
Þ
×
Û
Þ
à
è
Ý
à
Ö
é
â
Ü
Û
Û
Ý
Û â
Ü
õ
ã
ô
Ù
ó
ã
â
á
å
å
¨
¡
¨
¡
¨
¡
¡
¬
£
ñ
ñ
ñ
ñ
ï
ð
ï
ò
ò
î
ì
ë
ò
ò
ñ
ô
û
í
í
ì
î
ì
ü
û
í
ì
ù
ì
é
ì
û
î
ì
ì
ì
í
å
ô
í
ý
ð
ó
ö
ï
ð
þ
ú
è
ï
ø
þ
õ
ø
ï
ï
ø
ï
ï
ø
ï
Ò
Ï
Ò
Ö
Ï
Õ
Ñ
Ï
Ò
Ô
Ñ
Ó
Ï
Ö
Ñ
Ò
Ô
Ñ
Ö
Ô
Ï
Õ
Ï
Ö
Ï
Ö
Õ
Ö
Ñ
Ö
Ó
Ï
Ï
Î
Ù
ÿ
þ
ÿ
ÿ
ÿ
æ
ç
ù
ù
ç
ù
ô
í
û
ò
ò
ç
î
ì
ì
î
û
ì
í
ù
ü
î
ì
å
í
ì
ô
ì
î
ì
ò
ò
ñ
î
ì
ò
ð
ï
ó
õ
ï
õ
ó
þ
ð
ï
î
ì
ô
ì
ù
ì
ô
ò
ù
í
ô
û
í
î
î
ì
ü
ø
ð
ø
ó
ï
ó
è
Ü
Ý
Û
è
Ü
â
Ü
Ö ê
×
Û
Þ
à
è
Ý
à
Ö
é
â
Ý
Û â
Ü
Û
ü
û
ì
ê
ì
ô
Û
ù
º
º
ã
â
á
Ù
Ù
Ù
ì
ì
å
á
ì
ß
Ù
î
í
Û
á
å
ß
ê
×
Û
ü
û
Â
Á
ú
÷
÷
Ä
À
Þ
Ý
à Impact Vergunningen
à PAS-lijst
¯
¤
×
¿
¸
Å
Ä
Ã
Â
Â
Á
½
Ç
À
¾
¼
¦
¦
¥
¶
¯
¯
¤
¤
µ
¥
¯
¯
³
Ü
Û
ã
Û
×
Û
Ý
Ö
Ö
â
Ý
ß
Ú
Ú
¥
£
¶
£
±
¤
Ü
Í
¿ È
Ä
Ë
Ë
Á
Ä
Ê
Ã
É
È
Á
Æ
Â
Ì
¦
¦
¦
¦
°
£
·
¡
¡
£
±
¤
¡
´
¡
¡
°
Ú
¿
»
»
º
¹
¸
×
è
Û
²
Ù
Ø
Ð
Û
¢
¯
Ö
Õ
Õ
Ô
Ó
Ò
Î
Û
Ñ
Ï
±
¯
¯
§
¦
¦
¥
®
¬
¬
«
ª
©
£
£
£
¡
¨
¤
¢
Û Þ
×
Û
Û
Û
Ý
Û
è
×
Û
ß
æ
Ú
Ú
ò
î
ò
í
î
ì
ì
í
î
ì
ì
ì
ø
ï
ó
ú
ú
ï
ø
ë
¼
»
º
~
º
¼
¼
}
½
`
b
_
X
^
X
X
]
Wegverkeer, lokaal
35.000
Transport, niet lokaal
30.000
Landbouw, lokaal
25.000
Landbouw, niet lokaal
20.000
Industrie + energie, lokaal
15.000
Industrie + energie, niet lokaal Huishoudens
10.000
DON
5.000 Buitenland Cumul Overschr KDW
kgN/jaar
O
0
U
]
V
U
Scheepvaart, lokaal
40.000
V
U
W t
s
p x
y
45.000
T
W
X
q
o
j
q n
r
p
k
|
{
l z
h y
l
k
x
w
m
m
l
h
k j
n
q
s
u
r
p
p
i
v
i
k
H&D n
o
h
n
j
o
g
T
f
X
U
Y
Y V
[ e
T
R
[
X
R
]
V
U
X
d
]
T
c
a
W
R
\
S
V
Z
[ V
X
Y
S
S
W
W
V
R
U
Q
T
R
S
50.000
Vorming ammoniak
Overzicht ammoniakreducerende technieken In het kader van PAS
Emissie ammoniak Emissie uit de stal is recht evenredig met Concentratie in de stal Emitterend mestoppervlak Luchtsnelheid boven de mest Ventilatie in de stal + beïnvloed door pH, Temperatuur van de mest
Runderen en varkens: Ureum (+ eiwitten + peptiden) via microbiële processen omgezet in ammoniak Ureum voornamelijk uit urine O.i.v. het enzym urease (afkomstig van MO in feces) Optimale omstandigheden: pH 7 en 20°C Pluimvee: Urinezuur en onverteerde eiwitten microbieel afgebroken tot ureum en verder tot ammoniak Afbraak = omgekeerd evenredig met DS-gehalte mest
Reducerende technieken Voeding: Minder N-opname Betere N-benutting Via verlaging mest pH Via ureaseremmers Concreet: Vormen van precisievoedering: Synthetische AZ Meerfasevoedering Energie- en eiwitaanbod op elkaar afstemmen Verteerbaarheidsenzymes Organische zuren of koolhydraten Plantenextracten ……..
Reducerende technieken Huisvesting Veralgemeend: Varkens: vooral keldertechnieken Runderen: vooral aangepaste vloeren
Reducerende technieken Management Mestgedrag sturen Optimaal maar niet overmatig ventileren Mest- en strooiselmanagement Beweiding Vloerhygiëne ….
PAS-LIJST Zie www.vlm.be PAS Dynamische lijst, versie 1.0 Maatregelen met bijhorende reducties Maatregelen o.b.v. literatuur o.b.v. ingediende dossiers
Reductie o.b.v. modellering o.b.v. metingen
Varkens en pluimvee: ook lijst AEA-stallen Maatregelen niet overdraagbaar naar andere diersoorten Combinaties: alleen opgenomen combinaties Maatregelen gelden voor volledige vergunningsduur Geen interpolaties
PAS-lijst 1.0 runderen
Diercategorie
Code
PAS R-1.1 R-1 Melk- en kalfkoeien ouder dan 2 jaar PAS R-1.2
Naam maatregel
Reductie (%)
Beweiden in groep
5-27
Indiener
1. Beweiden in groep Werkingsprincipe: Tijdens weiden geen verse mest en urine op stalvloer -> minder emissie Wel nog emissie uit kelder (indien rooster) en vanop vloer In weide: mest en urine op verschillende plaatsen
Loopvloer reinigen met mestschuif of mestrobot
10-15
PAS R-1.3
Loopvloer reinigen met mestschuif of mestrobot en water
15-20
PAS R-1.4
scheiden van vaste mest en urine onder de rooster + reinigen van roostervloer d.m.v. mestrobot of mestschuif
20
Detricon
PAS R-1.5
combi profiel- en roostervloer met mestschuif en sproeisysteem
25
Detricon
PAS R-1.6
roostervloer met cassettes in roosterspleten + reinigen met mestschuif of mestrobot
33
Anders Beton
Reductie evenredig met aantal weide-uren
1. Beweiden in groep
Weide-uren/dag en weidedagen/jaar < 1400 weide-uren/jaar : logboek = voldoende > 1400 weide-uren/jaar : automatische digitale registratie vereist
Voorbeelden
Opgelet: moet voor de volledige duur van de vergunning minimaal worden gerespecteerd!
Geen interpolatie 800 uur ~ 700 uur = 7 %
Dichte vloer is gunstiger door afwezigheid van kelderemissie tijdens weiden
Uitgangsituatie: strobox en jongveegedeelte, 62 ligboxen
Situatie 1: ligboxgedeelte is tijdens weide-uren volledig leeg en afgesloten maatregel R-1.1 kan ingeroepen worden voor maximaal 62 dierplaatsen.
Loopvloer reinigen met mestschuif of mestrobot Werkingsprincipe: Frequent verwijderen van mest + urine
Reductie evenredig met frequentie
Geen interpolatie 7 keer ~ 6 keer = 10 %
Uitvoering van de maatregel Vloer speelt geen rol behalve in combinatie met weiden Looppaden met mestrobot of mestschuif reinigen Handmatig schuiven is niet voldoende Wel vereist bij doorsteken indien schuif
Situatie 2: ligboxgedeelte is niet afgesloten en dus niet volledig leeg tijdens wede-uren maatregel R-1.1 kan niet ingeroepen worden, ook niet voor een beperkt aantal plaatsen
Loopvloer reinigen met mestschuif of mestrobot Emitterend oppervlak per dierplaats (met mest bevuild oppervlak): max. 5,5 m² = loopgangen + doorsteken + doorlopen + wachtruimte Niet: ligboxen, voederstoep, voedergang, melkstal,…
Loopvloer reinigen met mestschuif of mestrobot en water Werkingsprincipe: Frequent verwijderen van mest + urine Water op de vloer sproeien -> urine op de vloer verdunnen en verwijderen -> bijkomende reductie ammoniakemissie Reductie evenredig met frequentie
Uitvoering van de maatregel Idem als vorige Plus sproei-installatie aanwezig Aan robot of schuif Aan de looppaden
De aanwezige registratieapparatuur moet frequentie + duur van reiniging kunnen aantonen met een terugleesoptie van 3 maanden Onderhoud en controle van de apparatuur!
Scheiden van vaste mest en urine onder de rooster + reinigen van roostervloer door mestrobot of mestschuif
Frequent schuiven
Frequentie van schuiven keren/dag
Debiet* l/m²loopvloer.dag
Reductie %
Min 6
0
10
Min 6
3
15
Min 10
0
15
Min 10
3
20
* Uitgezonderd tijdelijk bij vorst
Werkingsprincipe: primaire mestscheiding + reinigen van vloer + snelle verwijdering van mest en urine uit de stal naar een gesloten mestopslag
Uitvoering Mestkanaal: mestgoot met hellende vloer en onderliggende giergoot en voorzien van mestschuif Mestschuif verwijdert mest uit de mestgoot minstens om de 4 uur Boven de rooster: sproei-installatie aan robot of schuif Dus 2 schuifsystemen (1 boven rooster en 1 onder rooster) of robot (boven) en schuifsysteem (onder)! Beide systemen schuiven minimaal 6 keer/dag
Reductie 20%
Combi profiel- en roostervloer voorzien van mestschuif en sproeisysteem Werkingsprincipe: frequent (12 keer!) verwijderen van mest + urine naar de mestafstorten Schuif met vingers Beperkte openingen Versnelde afvoer urine via gleuven Sproeisysteem verdunt en verwijdert urine op de vloer
Reductie 25% Richting afloop urine prefabprofielvloer mestafstort langsgroeven
Richting mestschuiven
Roostervloer voorzien van cassettes in roosterspleten en reinigen met mestschuif of mestrobot Werkingsprincipe: Versnelde afvoer urine door cassettes met hellende groeven in roosterspleten Ammoniakemissie uit kelder beperkt door afsluitkleppen in de roosterspleten Frequent schuiven (12 keer)
Diercategorie
Code
R-2 Zoogkoeien ouder dan 2 jaar PAS R-2.1 R-3 Vrouwelijk jongvee tot 2 jaar PAS R-3.1a
PAS R-3.4
Scheiden van vaste mest en urine onder de rooster gecombineerd met het reinigen van de roostervloer door middel van een mestrobot of mestschuif 20
PAS R-3.1b PAS R-3.2
Indiener
Beweiden in combinatie met leegstand en lege mestopslag in de stal 15 - 45
PAS R-3.3
Vloeropbouw:
Reductie 33%
Reductie (%)
Beweiden in groep 5 – 20 Beweiden in combinatie met leegstand en lege mestopslag in de stal 15 - 45 Loopvloer reinigen met mestschuif of mestrobot 10 – 15 Loopvloer reinigen met mestschuif of mestrobot en water 15 – 20
Uitvoering van de maatregel Loopgedeelte + doorlooppaden uitgevoerd als betonnen roostervloer In rooster: rubberen cassette met afsluitkleppen groeven: vlak in beton, hellend naar mestspleet in rubber
Naam maatregel
Detricon
Diercategorie
Code
Naam maatregel
Reductie (%)
Indiener
PAS R-3.5
Combi profiel- en roostervloer voorzien van mestschuif en sproeisysteem
25Detricon
PAS R-3.6
Roostervloer voorzien van cassettes in de roosterspleten en reinigen met mestschuif of mestrobot
33Anders Beton
Beweiding in combinatie met leegstand en lege mestopslag in de stal Werkingsprincipe: Reductie ammoniakemissie door dieren gedurende een bepaalde periode onbeperkt te laten weiden Stal en mestopslag in de stal moet gedurende deze periode permanent leeg zijn Emissie uit stal = 0 gedurende beweiding Reductie recht evenredig met aantal aaneengesloten dagen beweiding
R-4 Vleeskalveren tot 8 maanden R-5 Vleesstierkalveren tot 6 maanden R-6 Vleesstieren en overig vleesvee van 6 tot 24 maanden Beweiden in combinatie met (roodvleesproduct leegstand en lege mestopslag in ie) PAS R-6.1 de stal 15 - 45 R-7 Fokstieren en overig rundvee ouder dan 2 jaar
Diercategorie
V-1 Biggen
Code
PAS V-1.1
V-2 Kraamzeugen PAS V-2.1 V-3 Guste en dragende zeugen PAS V-3.1
PAS-lijst 1.0 Varkens
V-4 Vleesvarkens PAS V-4.1
Drijvende ballen in het mestoppervlak Drijvende ballen in het mestoppervlak Drijvende ballen in het mestoppervlak Drijvende ballen in het mestoppervlak
29Balansbal B.V. 29Balansbal B.V. 29Balansbal B.V. 29Balansbal B.V. DSM Nutritional 16 Products
PAS V-4.3 PAS V-4.4
Schuine wand in een mestkanaal of -kelder plaatsen 20 - 45
PAS V-4.5 PAS V-1.1
Reductie van de eiwitopname Drijvende ballen in het mestoppervlak
Indiener
Reductie (%)
Toevoegen van benzoëzuur aan het voeder Rooster met verhoogde mestdoorlaat
PAS V-4.2
V-1 Biggen
Naam maatregel
10
5 – 20 29Balansbal B.V.
Drijvende ballen in het mestoppervlak
Toevoegen van benzoëzuur aan het voeder Werkingsprincipe: beperken van putemissie door verkleinen van emitterend mestoppervlak laten drijven van ballen in het mestoppervlak
Uitvoering van de maatregel Mestkanaal is voorzien van verticale wanden Ballen: Gemaakt van HDPE en niet mestaanhechtend Diameter: 225 mm Glad oppervlak ½ gevuld met water zodat ze voor de helft in het mestoppervlak drijven Lekvrij en mestbestendig Voorzien van 18 ballen per m² emitterend oppervlak Na elke productieronde ballen reinigen met water
Rooster vervangen door rooster met verhoogde mestdoorlaat (bv. metalen driekantrooster) Werkingsprincipe: minder goed doorlatende roosters vervangen door roosters met een verhoogde doorlaat volrooster- of halfrooster
Werkingsprincipe: opname via voeder omgezet tot hippuurzuur -> daling van pH van urine + mest
Uitvoering van de maatregel: Vleesvarkens Voor volledige vleesvarkenseenheid met eigen opslag voor mengvoeder en voederinstallatie 1 % benzoëzuur op productbasis bij 88 % droge stof
Reductie 16%
Schuine wand in een mestkanaal of -kelder plaatsen Werkingsprincipe: verkleining van het emitterend oppervlak in de mestkelder/mestkanaal door schuine putwand Hoe kleiner EO en hoe meer dichte vloer, hoe hoger reductie
Uitvoering van de maatregel: max. 60 % dichte vloer Indien halfroosterstal maatregelen toepassen om het mestgedrag te sturen
Reductie 10% Uitvoering van de maatregel: minstens 30 % aaneengesloten dichte vloer of volrooster 1, 2 of meerder schuine wanden in mestkanaal-> emitterend oppervlak max. 0,27 m²/vleesvarkensplaats
Reductie van de eiwitopname
Zie regressierechte:
Werkingsprincipe: voeder zonder overmatig eiwit maatregelen die aanleiding geven tot een efficiëntere benutting van het opgenomen eiwit maatregelen met een positief effect op voederomzet van de dieren -> totale opname van voedereiwit verminderen inclusief eventuele leegstand Hoe minder eiwitverstrekking per dierplaats, hoe hoger reductie
Y= N-uitscheiding, berekend op basis van X X = ruw eiwitverstrekking per DIER per jaar X maal aantal vleesvarkens /aantal vleesvarkensplaatsen = X maal aantal ronden: vergelijken met waarden in tabel
Uitvoering van de maatregel: De maatregel moet worden aangehouden gedurende de volledige vergunningsduur! Geen interpolatie: 105 kg < 108 kg, dus 5% Hoe aantonen: cfr nutriëntenbalansstelsel
Reductie = ten opzichte van referentie, dus inclusief reeds eerder gerealiseerde reductie!
Diercategorie
Code
Naam maatregel
Reductie (%)
P-1 Kooi- of batterijsystemen voor opfokpoeljen van legkippen
P-2 Nietkooisystemen voor opfokpoeljen van legkippen PAS P-2.1
PAS-lijst 1.0 Pluimvee
Leegstand
10-25
Leegstand
10
Snijmaïssilage als strooisel
40
Reductie van de eiwitopname
15 - 25
P-3 Kooi- of batterijsystemen voor legkippen incl. (groot)ouderdieren van legrassen
P-4 Nietkooisystemen voor legkippen incl. (groot)ouderdiere n van legrassen PAS P-4.1 P-5 Slachtkuikenouderdieren
P-6 Slachtkuikens PAS P-6.1 PAS P-6.2 P-7 Opfokpoeljen slachtkuikenouderdieren
Indiener
Leegstand Werkingsprincipe: emissie per dierplaats daalt door stal vrij te maken van dieren en van mest Nut van maatregel verdwijnt als er een voedermaatregel zoals bij varkens en vleeskippen wordt uitgewerkt Uitvoering van de maatregel: Enkel bij niet-ammoniakemissiearme stallen en niet-kooisystemen voor opfokpoeljen van leghennen Alle poeljen/leghennen in 1 stal moeten tegelijk worden afgevoerd Onmiddellijk na het leegkomen mest volledig verwijderen Gedurende de leegstand geen dieren noch mest in opslag De maatregel aanhouden gedurende de volledige vergunningsduur
Voorgedroogde ingekuilde snijmaïs als strooisel Werkingsprincipe: voorgedroogde snijmaïssilage als strooisel heeft een lagere pH dan traditionele materialen (kuil moet pH hebben die lager is dan 4,3)
Uitvoering van de maatregel: Per ronde minstens 0,8 kg/m² voorgedroogde snijmaïssilage (min 85% DS) aanbrengen Of 1,5 kg/m² nog verder te drogen (ca 35-40% DS) snijmaïssilage aanbrengen, drogen tot min 85% DS Geldt voor de volledige verguningsduur!
Reductie poeljen:
Reductie leghennen: 10% bij 10 weken tussen ronden van max 67 weken
Reductie van de eiwitopname (SK) Werkingsprincipe: Geen overmaat aan eiwit in de voeding Evenwichtige aminozuurbalans Efficiënter produceren Meerfasevoedering toepassen Inclusief leegstand
Uitvoering van de maatregel Ruw eiwit verbruik per dierplaats en per jaar berekenen De maatregel aanhouden gedurende de volledige vergunningsduur Regressierechte: SK Y = 0,1541 X-0,5283 Y = productie (in kg) is van stikstof per dier en per jaar X = verbruik (in kg) is van ruw eiwit (RE) per dier en per jaar X omrekenen naar dierplaatsen
Conclusie PAS-lijst 1.0 Nog hiaten Deels in te vullen o.b.v. huidige kennis Deels in afwachting van lopend of nog op te starten onderzoek Kleinere sectoren? Procedure om goed gemotiveerde en gekwantificeerde voorstellen voor te leggen: zie www.vlm.be Niet blind maximaliseren van reductiepercentages, maatregelen moeten passen bij bedrijf, infrastructuur, veehouder,…
/ŶŚŽƵĚ
ŵŵŽŶŝĂŬƌĞĚƵĐĞƌĞŶĚĞ ƚĞĐŚŶŝĞŬĞŶŝŶŽŶĚĞƌnjŽĞŬ
(HVFUHHQLQJYDQPDDWUHJHOHQ ,RH# ;DDURP# 1DDWUHJHOHQDDQGHGUHPSHOYDQGH4%7OLMVW :RHGLQJVVWUDWHJLH Q 1DQDJHPHQWPDDWUHJHOHQ 7WDOWHFKQLHNHQ 0RSHQGRQGHU]RHN
8RHNRPVWPX]LHN# />sK
/>sK
ϭϯͬϭϬͬϮϬϭϱ
ĞƐĐƌĞĞŶŝŶŐǀĂŶŵĂĂƚƌĞŐĞůĞŶ
ĞƐĐƌĞĞŶŝŶŐǀĂŶŵĂĂƚƌĞŐĞůĞŶ 0HLGUDDG 92)')GRFXPHQW
ǁǁǁ͘ŝůǀŽ͘ǀůĂĂŶĚĞƌĞŶ͘ďĞͬW^
7WUXFWXXUHQFDWHJRULVHULQJYDQ PDDWUHJHOHQ
ƵƚĞƵƌƐ͗
/>sK
/>sK
ƌƵƐƐĞůŵĂŶ ͕͘ĞĐŬ͕͘ĞĂŵƉĞŶĞĞƌĞ^͕͘ ĞŵĞLJĞƌW͕͘'ŽŽƐƐĞŶƐ<͕͘<ĞƌƐĞůĂĞƌƐ ͕͘ DĂĞƌƚĞŶƐ>͕͘DŝůůĞƚ^͕͘ZĞƵďĞŶƐ͕͘ZŝĞďďĞůƐ'͕͘ sĂŶĚĂĞůĞ>͕͘sĂŶŐĞLJƚĞ:͕͘ǁĞƌƚǀĂĞŐŚĞƌ/͘
ĞƐĐƌĞĞŶŝŶŐǀĂŶŵĂĂƚƌĞŐĞůĞŶ
ĞƐĐƌĞĞŶŝŶŐǀĂŶŵĂĂƚƌĞŐĞůĞŶ
-QKRXG -QOHLGLQJ &URQQHQYDQDPPRQLDNHPLVVLHDINRPVWLJYDQGH:ODDPVHYHHWHHOW :RUPLQJVPHFKDQLVPHQYDQDPPRQLDNXLWGLHUOLMNHPHVW
0HLGUDDG 92)')GRFXPHQW 7WUXFWXXU
6HNHQLQJKRXGHQPHWGHYROOHGLJH2F\FOXV
1DQDJHPHQWPDDWUHJHOHQ
:RHGLQJVVWUDWHJLH Q
7WDOWHFKQLHNHQ
1DDWUHJHOHQLQ]DNHODQGVFKDSVLQULFKWLQJ
/>sK
/>sK
6HGXFWLHPDDWUHJHOHQYRRUH[WHUQH PHVWRSVODJ
ĞƐĐƌĞĞŶŝŶŐǀĂŶŵĂĂƚƌĞŐĞůĞŶ
1HVWDDQZHQGLQJVWHFKQLHNHQ
DĂĂƚƌĞŐĞůĞŶĂĂŶĚĞĚƌĞŵƉĞů
0HLGUDDG 92)')GRFXPHQW
6XQGHUHQ
'DWHJRULVHULQJYDQPDDWUHJHOHQ
:RHGLQJVVWUDWHJLH Q 1DQDJHPHQWPDDWUHJHOHQ 7WDOWHFKQLHNHQ
/>sK
/>sK
)PLVVLHUHGXFHUHQGHYORHUHQ QLHWLQJHVWURRLGHVWDOOHQ %DQ]XUHQYDQPHVW QLHWLQJHVWURRLGHVWDOOHQ 0XFKWZDVVHUV LQJHVWURRLGHHQQLHWLQJHVWURRLGHVWDOOHQ
DĂĂƚƌĞŐĞůĞŶĂĂŶĚĞĚƌĞŵƉĞů
DĂĂƚƌĞŐĞůĞŶĂĂŶĚĞĚƌĞŵƉĞů
:DUNHQV
4OXLPYHH
:RHGLQJVVWUDWHJLH Q :HUODJLQJYDQKHW6)JHKDOWHYRRUELJJHQHQ]HXJHQ
sŽĞĚŝŶŐƐƐƚƌĂƚĞŐŝĞģŶ :HUODJLQJYDQKHW6)JHKDOWHYRRUOHJKHQQHQ
1DQDJHPHQWPDDWUHJHOHQ :HUEHWHUHQYDQGHYRHGHUFRQYHUVLHYRRUELJJHQHQ]HXJHQ
1DQDJHPHQWPDDWUHJHOHQ 0DQJHUHOHHJVWDQGHQRINRUWHUHSURGXFWLHSHULRGHYRRU OHJKHQQHQ
7WDOWHFKQLHNHQ ĂŶnjƵƌĞŶǀĂŶŵĞƐƚ
ZĞĚƵĐƚŝĞǀĂŶĚĞĞŝǁŝƚŽƉŶĂŵĞǀŽŽƌůĞŐŚĞŶŶĞŶ />sK
/>sK
ZĞĚƵĐƚŝĞǀĂŶĚĞĞŝǁŝƚŽƉŶĂŵĞǀŽŽƌďŝŐŐĞŶĞŶnjĞƵŐĞŶ
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ 71%68PHONHQ PHONHQ 71%68 7WLNVWRIHQ1 WLNVWRIHQ1HWKDDQ% HWKDDQ%DQSDNNHQYRRUHHQ6 DQSDNNHQYRRUHHQ6XQGYHHKRXGHULMPHW8 XQGYHHKRXGHULMPHW8RHNRPVW
1)0/:))
(RHOVWHOOLQJ :RHGHUVWUDWHJLH QRQGHU]RHNHQGLHPHWKDDQUHGXFHUHQHQRIHIILFL QWHU PHWVWLNVWRIRPJDDQHQGLWRSHHQHFRQRPLVFKUHQGDEHOHPDQLHU
1))88)',2-)/)2 :0))7:))
0RRSGXXU GHFHPEHU QRYHPEHU 7XEVLGL ULQJVNDQDDO -;8 &RHUHQERQG
/>sK
/>sK
:%6/)27
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ 7PDUWPHONHQ PHONHQ 7PDUW
1)0/2%1
WLNVWRIHQ1HWKDDQ% HWKDDQ%DQSDNNHQYRRUHHQ6 DQSDNNHQYRRUHHQ6XQGYHHKRXGHULMPHW8 XQGYHHKRXGHULMPHW8RHNRPVW 7WLNVWRIHQ1
2 HQ%P HQ%PPRQLDNLQPHONYHHKRXGHULM %PPRQLDNLQPHONYHHKRXGHULM
(RHOVWHOOLQJ hƌŝŶĞ ĂĂŶŐĞnjƵƵƌĚ
hƌŝŶĞŶŝĞƚ ĂĂŶŐĞnjƵƵƌĚ
&ĂĞĐĞƐ
:HUEHWHUHQYDQKHWPRGHOYRRULQVFKDWWLQJYDQXULQDLUHVWLNVWRIXLWVFKHLGLQJ RSEDVLVYDQPHONXUHXPGRRUWRHYRHJLQJYDQELMNRPHQGHPHONSDUDPHWHUV DDQKHWPRGHO
DĞůŬ
0RRSGXXU MXQLŀ PHL <ŐƵƌŝŶĞ EͲďĞƉĂůŝŶŐ hƌĞƵŵͲĐŽŶĐĞŶƚƌĂƚŝĞ
<ŐĨĂĞĐĞƐ EͲďĞƉĂůŝŶŐ
0%29463 9+HQW 7XEVLGL ULQJVNDQDDO />sK
DĞƐƚĞŵŝƐƐŝĞƐ
/>sK
4DUWQHUV
<ŐŵĞůŬ EͲďĞƉĂůŝŶŐ Dh
/>sKĞŶ>EhWZK
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ %PPRQLDNUHGXFWLH:OHHVYHH
+RHGJH692( JH692( +RHG
%PPRQLDNUHGXFHUHQGH VWUDWHJLH QLQLQJHVWURRLGHYOHHVYHHVWDOOHQ (RHOVWHOOLQJ
(RHOVWHOOLQJ >RHNWRFKWQDDUDPPRQLDNHPLVVLHUHGXFHUHQGHVWUDWHJLH QYRRU LQJHVWURRLGHVWDOOHQ
(HPRQVWUDWLHYDQDPPRQLDNUHGXFHUHQGH WHFKQLHNHQYRRUUXQGHUHQ (HPRQVWUDWLH 0RRSGXXU MXOLŀ MXQL
4DUWQHUV ŽĞƌĞŶďŽŶĚ
4DUWQHUV -QQRYDWLHVWHXQSXQWHQ-0:3 7XEVLGL ULQJVNDQDDO
/>sK
/>sK
(HSDUWHPHQW0DQGERXZHQ:LVVHULM
;ďƌŽŶ͗KŐŝŶŬΘ<ƌŽŽĚƐŵĂ ;ϭϵϵϲͿͿ
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ 2%8:HQW (RHOVWHOOLQJ 3QWZLNNHOLQJYDQHHQSUDNWLMNPHHWWHFKQLHNYRRUKHW YHQWLODWLHGHELHWYDQQDWXXUOLMNJHYHQWLOHHUGHVWDOV\VWHPHQ 0RRSGXXU -;8 -0:3 4DUWQHUV 9+HQW
/>sK
/>sK
7XEVLGL ULQJVNDQDDO /tdн/>sK
>ŽƉĞŶĚŽŶĚĞƌnjŽĞŬ
dŽĞŬŽŵƐƚŵƵnjŝĞŬ͍
-;8&OHV &HKHHUVHQ0XFKWNZDOLWHLWHQ)PLVVLHVELM7WDOV\VWHPHQ (RHOVWHOOLQJ
sK /E' džĐƌĞƚŝĞǁŝũnjĞƌ
нE,ϯ
7WDOWHFKQLHNHQHQPDQDJHPHQWWRROVYRRUGHUHGXFWLHYDQ JHXU HQILMQVWRIHPLVVLHVLQGH:ODDPVHYDUNHQVKRXGHULM 0RRSGXXU
d ,E/ < E KŶƚǁŝŬŬĞůŝŶŐǀĂŶŶŝĞƵǁĞƌĞĚƵĐĞƌĞŶĚĞ ƐƚĂůƚĞĐŚŶŝĞŬĞŶ KŶƚǁŝŬŬĞůŝŶŐǀĂŶƚĞĐŚŶŝĞŬĞŶƚĞƌŽŶĚĞƌƐƚĞƵŶŝŶŐǀĂŶŵĂŶĂŐĞŵĞŶƚŵĂĂƚƌĞŐĞůĞŶ
>E^,W^/EZ/,d/E' >ŝũŶǀŽƌŵŝŐĞďĞŐƌŽĞŝŝŶŐĞŶŵĞƚŚŽƵƚŐĞǁĂƐ
4DUWQHUV 9+HQW-QDJUR
7XEVLGL ULQJVNDQDDO /td
/>sK
/>sK
-QQRYDWLHVWHXQSXQW
/Ed 'Z> EW<͊
ĂŶŬƵǁĞů E,ϯ͍͍͍ /ŶƐƚŝƚƵƵƚǀŽŽƌ>ĂŶĚďŽƵǁͲ ĞŶsŝƐƐĞƌŝũŽŶĚĞƌnjŽĞŬ ƵƌŐ͘sĂŶ'ĂŶƐďĞƌŐŚĞůĂĂŶ ϵϮ ϵϴϮϬDĞƌĞůďĞŬĞ ʹ ĞůŐŝģ dнϯϮ;ϬͿϵϮϳϮϮϱϬϬ &нϯϮ;ϬͿϵϮϳϮϮϱϬϭ
/>sK
ŝůǀŽΛŝůǀŽ͘ǀůĂĂŶĚĞƌĞŶ͘ďĞ ǁǁǁ͘ŝůǀŽ͘ǀůĂĂŶĚĞƌĞŶ͘ďĞ
