Op stap naar het secundair onderwijs
VCLB Leuven informeert ouders 2010
Marc Vanderlocht
1
2
Inhoud
Informatie opzoeken
1. Wegwijs in het secundair onderwijs
Folder “Wegwijs in het secundair onderwijs” - Ouders leerlingen 6de lj: exemplaar gekregen
2. Kiezen van een richting
3. Kiezen van een school
www.vclbleuven.be - Info Kiezen na het lager onderwijs - Presentatie infoavond - Interessante links
4. Keuzebegeleiding door school en CLB 5. Vragen 3
Structuur van het secundair onderwijs (7) 6 5
ASO
TSO
KSO
BSO
4 3
ASO
TSO
KSO
BSO
2
1
2de leerjaar
(A) basisopties
1ste leerjaar
(A) keuzegedeelte
4
ASO: Algemeen secundair onderwijs Doel - Voorbereiden op hoger onderwijs - Geen directe voorbereiding op het beroepsleven
Inhoud - Brede waaier algemeen vormende vakken
BVL
Aanbod - 2de graad: eerder beperkt - 3de graad: ruimer
1B 5
6
1
ASO: Richtingen zonder klassieke talen
ASO: Richtingen met klassieke talen Tweede graad Grieks-Latijn Grieks
Latijn
Tweede graad
Derde graad
Economie Humane wetenschappen Sportwetenschappen Wetenschappen
Grieks-moderne talen Grieks-Latijn Grieks-wetenschappen Grieks-wiskunde Latijn-moderne talen Latijn-wetenschappen Latijn-wiskunde
Wetenschappen-topsport Steinerpedagogiek Yeshiva (Joods onderwijssysteem)
7
Derde graad Economie-moderne talen Economie-sport Economie-wiskunde Economie-wetenschappen Humane wetenschappen Moderne talen-sport Moderne talen-wetenschappen Moderne talen-wiskunde Sportwetenschappen Wetenschappen-wiskunde Wetenschappen-topsport Steinerpedagogiek Yeshiva
BSO: Beroeps secundair onderwijs
KSO: Kunst secundair onderwijs
Doel
Doel
- Voorbereiden op het beroepsleven
8
- Ontplooien van artistieke, creatieve vaardigheden
Inhoud
Inhoud
- Nadruk op praktijkvakken en stage
- Algemene vakken + kunstvakken : theorie en praktijk
Aanbod
Drie studiegebieden
- Auto, Basismechanica, Bouw, Haarzorg, Kantoor, Restaurant en keuken, Verkoop, Verzorging, …
- Ballet - Beeldende kunsten: vorming - kunsten - Podiumkunsten: Muziek, Woordkunst-drama
Doorstroming - Job - 7de jaar: diploma secundair onderwijs - 4de graad BSO - HBO5-Verpleegkunde - Hoger onderwijs
Doorstroming - Vaak naar kunstrichtingen in het hoger onderwijs - Andere richtingen blijven mogelijk 9
10
TSO: Technisch secundair onderwijs
Drie types TSO-richtingen
Inhoud
Accent op theorie en doorstroming naar H.O. - Industriële wet., Techniek-wet., Biotechnische wet., …
- Algemene vakken - Theoretisch-technische vakken - Praktijk
Accent op praktijk en eerder beroepsgericht - Autotechnieken, Tuinbouwtechnieken, Elektrotechnieken, …
Gericht op doorstroming naar H.O. en beroep
Brede waaier aan studierichtingen
- Handel, Elektromechanica, Jeugd- en gehandicaptenzorg, Secretariaattalen, Schoonheidsverzorging, …
- Niet enkel “nijverheidsrichtingen”
11
12
2
Structuur van het secundair onderwijs 7 6 5
ASO
TSO
KSO
BSO
4 3
ASO
TSO
KSO
BSO
Eerste leerjaar A: lessentabel Gemeenschappelijke basisvorming 27/28 u Keuzegedeelte Totaal
2
2de leerjaar (A) basisopties
BVL
1
1ste leerjaar (A) keuzegedeelte
1B
5/4 u 32 u
13
14
Keuzemogelijkheden in 1A
Basisvorming 1A Katholiek
GO!
Gemeentelijk
Godsdienst / zedenleer
2
2
2
Nederlands
5
5
4
Frans
4
4
4
Engels
-
2
-
Wiskunde
4
5
4
Aardrijkskunde
2
2
2
- Algemene vakken
Geschiedenis
1
1
2
- Kunstvakken
Lichamelijke opvoeding
2
2
2
Muzikale opvoeding
1
1
1
Natuurwetenschappen
2
1
2
- Sport
Plastische opvoeding
2
1
2
Techniek
2
2
2
- Technische vakken
Zeer vele invullingen mogelijk Geen officiële benamingen Een mogelijke indeling
- Latijn
15
16
Algemene vakken (“Moderne”)
Kunstvakken
Uitbreiding algemene vakken
4 / 5 u Beeldende vorming
Extra uren Nederlands, Frans, Wiskunde
Inhoud
- Extra inoefenen, herhaling
- Artistieke opvoeding, expressie, tekenen, muzische vorming, bewegingsleer, dans, …
- Vooral in Katholiek onderwijs
Andere vakken
Waar?
- Wetenschappelijk werk
- In enkele KSO-scholen (vb: Sint-Lukas Brussel)
- Lichamelijke, Muzikale opv., Plastische opv.
- Wel in meerdere scholen vanaf het 2de jaar
- Economie - Vooral in het GO! (Gemeenschapsonderwijs) 17
18
3
Latijn
Sport
4/5 u Latijn (Klassieke studiën)
4 / 5 u Sport
Woordenschat (750 woorden)
Meerdere sporten - één sport
Grammatica (verbuigingen, vervoegingen, …)
Niet zo veel scholen
Eenvoudige zinnen vertalen
Topsport
Romeinse geschiedenis en cultuur
- Enkel mits selectie
Kennismaking met het Grieks (alfabet) Mogelijkheid 2 u Latijn + aanvulling N, F, W
19
20
Technische vakken
Enkele voorbeelden
4 / 5 u Technologische opvoeding / activiteiten
Leuven: school 1 school 2 school 3
Praktische vaardigheden inoefenen
Overijse: school 1 school 2
Inhoud is verschillend per school!
Tervuren: school 1 school 2 school 3
- Handel, Hotel-voeding, Sociale en technische vorming, Nijverheidstechnieken, …
Zaventem: school 1 school 2
- In functie van het aanbod in de hogere jaren
Vaak: 2 u Technologische act. + 2 u Ne, Fr, Wi
21
Structuur van het secundair onderwijs ASO
TSO
KSO
BSO
4 3
ASO
TSO
KSO
BSO
1
Eerste leerjaar B Voor leerlingen met
7 6 5
2
22
- Sterke voorkeur voor een opleiding met veel praktijk - Moeilijkheden met basisleerstof taal en/of rekenen
Nederlands, Frans, Wiskunde
2de leerjaar (A) basisopties 1ste leerjaar (A) keuzegedeelte
- Gedeeltelijk herhaling 4de, 5de, (6de) leerjaar
Andere vakken (Mavo, Natuurwetenschappen, …) BVL
- Minder theoretisch
Techniek 1B
- Praktische kennismaking met verschillende domeinen 23
24
4
Eerste leerjaar B
Overgangen tijdens het schooljaar
Kleinere klasgroepen
Van 1A naar 1B of omgekeerd
- Meer aandacht en hulp voor elke leerling
- 1B → 1A: 15 november - 1A → 1B: 15 januari
Werken aan zelfvertrouwen en motivatie - “Nu behaal ik ook eens een 8!”
Veranderen van keuzegedeelte - Wettelijk: altijd - In de praktijk: tot na de Kerstvakantie - Als er nog plaats is 25
Structuur van het secundair onderwijs
26
Het tweede leerjaar (A) Samenstelling programma
7 6 5
ASO
TSO
KSO
BSO
4 3
ASO
TSO
KSO
BSO
- Gemeenschappelijke vorming : 24 u - Basisoptie : 7/5 u - Complementair gedeelte : 1/3 u
Basisopties
2
2de leerjaar (A) basisopties
BVL
1
1ste leerjaar (A) keuzegedeelte
1B
- Vooral doorstroming naar ASO: GL, Latijn, MW, … - Vooral doorstroming naar KSO: Artistieke vorming, Ballet - Vooral doorstroming naar TSO: Ha, IW, TW, ME, STV, … 27
Beroepsvoorbereidend leerjaar
28
Attesten op het einde van 1A A-attest
Gemeenschappelijke vorming
87,8%
- Geslaagd - Toegelaten in alle basisopties 2de jaar
Beroepenvelden - Metaal-elektriciteit - Kantoor-verkoop–verzorging-voeding - ….
B-attest (geslaagd)
9,6%
- Geen Grieks-Latijn, Latijn - Geen Grieks-Latijn, Latijn, Moderne wet., Steiner, Yeshiva - Geen 2de leerjaar A
Sterk praktijkgericht: ± 10 u praktijk
C-attest (niet geslaagd)
Meer specifieke keuze in het 3de jaar
2,7%
- Overstappen naar BVL kan toch 29
30
5
Attesten op het einde van 1B A-attest
Frequente overgangen 1ste jaar
93%
- Geslaagd - Getuigschrift basisonderwijs (als nog niet heeft) - Leerling mag naar BVL of 1A (niet naar 2A) - Bestaat niet in 1B 7%
- Niet geslaagd - Leerling kan toch naar BVL
2de graad
Grieks-Latijn
Alle ASO-richtingen
Latijn
Alle ASO-richtingen zonder Grieks
Algemene vakken
Moderne wetenschappen
Alle ASO-richtingen zonder Grieks/Latijn
Technische vakken of kunstvakken
Andere basisoptie
Aansluitende studierichting in KSO / TSO
Eerste leerjaar B
BVL
Aansluitende studierichting in BSO
Latijn
B-attest C-attest
2de jaar
31
Enkele cijfers 6 5
ASO: 40%
32
Websites KSO: 2%
TSO: 34%
Welke? (Vermeld in scholengids)
BSO: 24%
- Studiekiezer: www.studiekiezer.be - Stapper: www.destapgent.be/stapper
4 3
ASO: 44%
KSO: 2%
TSO: 31%
BSO 23%
Wat? 2
2A: 81%
BVL: 19%
- Uitleg structuur - Studierichtingen
1
1A: 87% Klassieke talen: 1ste j: ?
2de j: 18%
1B: 13% 2de gr: 13%
- Zoeken via structuur, alfabetisch, belangstelling
- Steekkaart studierichting
3de gr: 10% 33
- Vooropleiding, programma, inhoud vakken, uitwegen
34
←
35
36
6
www.destapgent.be/stapper
37
38
Inhoud 1. Wegwijs in het secundair onderwijs 2. Kiezen van een richting 3. Kiezen van een school 4. Keuzebegeleiding door school en CLB 5. Vragen 39
Kiezen voor 1A of 1B?
40
Keuze van een keuzegedeelte in 1A
Voor wie is 1B een goede keuze? - 13% start in 1B - Voorkeur voor praktijkgerichte opleiding - Moeilijkheden met basisleerstof - Lage resultaten of geen getuigschrift - Resultaten ondermijnen zelfvertrouwen - Kan ook na 5de leerjaar als 12 j. wordt voor 31/12
Troeven van de richtingen Kenmerken van uw kind
Best leerkracht en CLB contacteren Bij twijfel: 1A proberen? 41
42
7
Kiezen voor Algemene vakken?
Kiezen voor Latijn? Troeven
Heterogene groep
Vormende waarde
Beste kansen om een goede basis op te
- Geheugen, analytisch denken, andere talen
bouwen voor Nederlands, Frans, wiskunde Kennismaking met belangrijke domeinen
Vraagt behoorlijke studie-inzet
zoals natuurwetenschappen, economie
- Stimulans om te leren werken
Extra uren LO - PO - MO
Alle mogelijkheden blijven open
- Maken het pakket boeiender en evenwichtiger
Doorgaans gemotiveerde groepen - Positieve invloed 43
44
Kiezen voor Technische vakken, Kunstvakken of Sport?
Kiezen voor Latijn? Beperkingen
Voor leerlingen met specifieke interesse
Vorming kan ook via andere vakken
Leerlingen die graag praktisch bezig zijn
Latijn is geen “must” voor hoger onderwijs
- Een concreet resultaat of werkstuk
Kan nadelig zijn voor sommige leerlingen
Handige, creatieve, sportieve leerlingen - Kunnen hun talenten tonen en ontwikkelen
Meer gunstige situering in de klasgroep
45
46
Kenmerken van uw kind
Belangstelling
Belangstelling
Hoe inschatten? - Weten wat specifieke vakken inhouden
Mogelijkheden
- Mini-lesje Latijn (www.digiclb.be/slb/latijn)
- Huidige voorkeur voor vakken
Inzet en zelfvertrouwen
- Vrije tijd
De mening van je dochter / zoon
In welke mate rekening mee houden? - Als je iets (niet) graag doet, ... - Op 12 jaar …. ? - “Statusoverwegingen” verdringen belang van belangstelling 47
48
8
Mogelijkheden Belang? - Instroom en moeilijkheidsgraad van opties - Verschillen maar ook overlap - Haalbare uitdagingen
Hoe inschatten? - Resultaten 6de leerjaar - Positie, verschillen per vak, hoe behaald?
- Ervaren leerkracht weet wat resultaten betekenen - Testonderzoek door CLB? 49
50
Inzet en zelfvertrouwen
De mening van je dochter / zoon
Bij goede inzet nu
Stimuleer het formuleren van een eigen mening
- Je kan meegaan in een “ambitieuze” keuze
Houd er rekening mee
Bij geringe inzet nu
Als de meningen verschillen … ?
- Stimuleer maar wees realistisch
Bij minder zelfvertrouwen - Gevoeligheid voor goede resultaten en klaspositie - Een gunstige klaspositie heeft voordelen
51
52
Vertrouwen in onderwijs en tevredenheid over scholen
Inhoud
Vertrouwen in instellingen
1. Structuur van het secundair onderwijs 2. Kiezen van een richting 3. Kiezen van een school
- Onderwijs
79%
- Sociale zekerheid
67%
- Politie
55%
- Administratie
44%
- minder: pers, leger, parlement, justitie, …
4. Keuzebegeleiding door school en CLB Tevredenheid van ouders over scholen (op 10)
5. Vragen 53
- Kleuter
9,0
- Lager
8,6
- Secundair
8,2
54
9
Kiezen van een school Mogelijke aandachtspunten Hoe informeren over scholen? Inschrijven in een school
55
Mogelijke aandachtspunten
56
Aandachtspunten bij schoolkeuze Algemene gegevens
Wat vindt u belangrijk?
- Onderwijsnet (60%)
Vragenlijst als inspiratiebron en hulpmiddel
Praktische gegevens
Overlopen van de vragenlijst
- Bereikbaarheid (50% < 5 km.)
- Enkele aandachtpunten toelichten - Resultaten onderzoek vermelden
57
58
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Scholengids
Studie-aanbod:
Wat?
- Schooltypes qua aanbod - Enkel ASO - Enkel BSO -TSO - Enkel KSO - Breed aanbod: ASO - BSO - TSO - (KSO) - Een mogelijke loopbaan tot in het 6de jaar?
- Contactgegevens + website - Data infomomenten - Overzicht van het studieaanbod
Bundel - Leuven: Officieel onderwijs - Vrij onderwijs - Overijse-Tervuren-Zaventem
Andere regio’s - www.digiclb.be/scholengids - Lijsten beschikbaar na uiteenzetting 59
60
10
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Aantal leerlingen en klassamenstelling
Evaluatie - Hoe vaak is er een rapport?
- Grootte van de school - Aantal leerlingen in het
1ste
- Verhouding dagelijks werk - examens
jaar - per klas
- Aantal A-, B- en C-attesten
- Evenwicht jongens - meisjes - Samenstelling klassen
Organisatie van activiteiten
- Wensen i.v.m. samen zitten
- School is er niet enkel om te leren - Speeltijden en middagpauze: sport, spel, ... - Naschools: cultureel, sport, schoolreizen, … 61
62
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Aandachtspunten bij schoolkeuze
Leerlingenbegeleiding
Doorstroming naar Hoger onderwijs of arbeidsmarkt
- Interne leerlingenbegeleiding - Inhaallessen: welke vakken, welke jaren? - Aanbod bij bijzondere noden: dyslexie, ADHD, ... - Leren leren, studiekeuzebegeleiding - Preventie: sociale vaardigheden, pesten, drugpreventie, - Contact met ouders: oudercontact, ... - Samenwerking met CLB: welk, wie, wanneer
- Vele ouders vinden dit belangrijk (70%) - Doorstroming en slaagcijfers in het Hoger onderwijs - Niveauverschillen tussen scholen? - Doorstroming naar arbeidsmarkt
Keuze van leerling of ouders? - Invloed klasgenoten - Als de meningen verschillen … ?
Opvoedingsklimaat - Welke waarden staan centraal? - Discipline: wat kan wel en niet?
63
64
Hoe informeren over scholen?
Inschrijven in een school
Scholen zelf
Basisprincipe: recht op inschrijving
(zie tekst)
- Instemmen met pedagogisch project en schoolreglement - Registratie in het inschrijvingsregister
- Brochures en schoolreglement - Website: kalender - projecten - foto’s - ... - Info-avonden en open-deurdagen
■
Gerealiseerde inschrijving
■
Weigering
- Leerling kan ook effectief starten in de school
Meer onafhankelijke bronnen
- Niet beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden - Volzet (volgorde!)
- Andere ouders met kinderen in de school - Leerkracht 6de leerjaar - CLB-medewerker van de secundaire school - Doorlichtingsverslag (www.schooldoorlichtingen.be)
■
Aanmelding - inschrijving - Callcenter - internet
65
66
11
Inschrijven in een school
Start inschrijvingen
Voorrang voor bepaalde leerlingen?
Ten vroegste op 1/9 van voorafgaand schooljaar Voorrangsperiode(s)
- Broers en zussen (dezelfde leefeenheid) - Scholen MOETEN voorrang geven
Open inschrijvingen
- Leerlingen met bepaalde achtergrondkenmerken - Scholen KUNNEN voorrang geven
Startdata
- Gebeurt in de praktijk zelden
- Scholen werkingsgebied VCLB Leuven: zie tekst
- Leerlingen lagere school op dezelfde campus
- Andere scholen
- KUNNEN voorrang krijgen bij aanmelding
- Zie websites scholen - Brussel: www.inschrijveninbrussel.be 67
Praktische aanbevelingen
68
Inhoud
Informeer u goed
1. Wegwijs in het secundair onderwijs
Wees op tijd Vraag schriftelijk bewijs van inschrijving of weigering
2. Kiezen van een richting 3. Kiezen van een school
- Datum en volgnummer
Bij vragen of problemen?
4. Keuzebegeleiding door school en CLB 5. Vragen 69
70
Op stap naar het secundair onderwijs Keuzewerkboek voor leerlingen
Keuzebegeleiding door school en CLB Brief ouders + Folder “Wegwijs in SO”
1. Ik denk na over kiezen
Keuzelessen (vaak met “Op stap naar het s.o.”)
2. Ik leer mezelf kennen
Infoavonden VCLB Leuven Overleg leerkracht-CLB: bespreking studiekeuze
3. Ik verken de beroepenwereld
Oudercontact met leerkracht-CLB-medewerker
4. Ik leer het secundair onderwijs kennen
Testonderzoek door CLB
5. Ik maak een keuze
- Enkel op aanvraag en bij twijfel tussen 1A en 1B
Infomomenten: maak er gebruik van! 71
72
12
Keuzebegeleiding door school en CLB
Opgave uit het keuzewerkboek
Brief ouders + Folder “Wegwijs in SO”
Ik ben handig
Wat vind je zelf? ja soms neen
Wat vinden je ouders? ja soms neen
Ik ben goed in sport
ja soms neen
ja soms neen
Overleg leerkracht-CLB: bespreking studiekeuze
Ik kan me vlot uitdrukken
ja soms neen
ja soms neen
Oudercontact met leerkracht-CLB-medewerker
Ik leer gemakkelijk Ik maak vlug vrienden
ja soms neen ja soms neen
ja soms neen ja soms neen
Testonderzoek door CLB
Keuzelessen (vaak met “Op stap naar het s.o.”) Infoavonden VCLB Leuven
- Enkel op aanvraag en bij twijfel tussen 1A en 1B
Infomomenten: maak er gebruik van! 73
74
Inhoud 1. Wegwijs in het secundair onderwijs 2. Kiezen van een richting 3. Kiezen van een school 4. Keuzebegeleiding door school en CLB 5. Vragen 75
13