Dinsdag 03.01.2012
Lees De Pers digitaal Stel uw eigen editie van Dagblad De Pers samen met de Android-app De Pers Krant
Vanaf deze week in de Connexxion-bussen in de regio Utrecht
depers.nl
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Terroristen twitteren zich een ongeluk
....
Pagina 5
Junkie
55+ SHUTTERSTOCK/BEELDBEWERKING DE PERS
Het aantal drugsverslaafde ouderen blijft maar stijgen. De hippies van toen zijn blijven hangen in hun slechte gewoontes.
....
Vals spel in Iowa?
Je wilskracht is een spier
Newt Gingrich is het mikpunt van gemene tv-spotjes. Mitt Romney ontkent elke betrokkenheid.
En spieren kun je trainen. Een gebrek aan wilskracht bestaat dus niet, zegt Roy Baumeister.
....
Pagina 6
....
Pagina 8
Sporthaters en nonatleten zijn kansloos voor het Witte Huis.
....
Golfers hebben het grootste voordeel Pagina 19
M T ili ip eu v Ce an nt ra al
Pagina 3
Isolatie levert geld op
Stop uw spaarloon in de spouwmuur Spouwmuurisolatie geeft een hoger rendement dan een spaarrekening of beleggen op de beurs, en het spaart het milieu.
In de periode 1920-1975 werden de huizen doorgaans gebouwd met ongeïsoleerde spouwmuren. Na-isolatie van een rijtjeswoning kost gemiddeld 990 euro en bespaart jaarlijks 310 m3 gas. In 20 jaar bespaart u tot 5.000 euro. Reken snel uit wat úw voordeel is op www.milieucentraal.nl/spouwmuur.
www.milieucentraal.nl Alles over energie en milieu in het dagelijks leven
10:00 uur
15:30 uur
21:30 uur
Politie De 1e nieuwjaarsspeech van de Amsterdamse korpschef Aalbersberg.
Zó 2011 Bekendmaking van de Ondernemer van het jaar, in Amersfoort.
Filmpje In Eindhoven de première van Doodslag met Theo Maassen.
2
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Eerst
Uw diepste verlangens zó op de hersenscan Computers deinzen nergens meer voor terug. Pagina 11
Holleeder vrij, nog wel verdachte
Page two girl
Melissa
#Misdaad
De bekendste crimineel van Nederland, Willem Holleeder komt eind deze maand vrij.
Op de foto met Melissa? Morgen tussen 13.00 en 15.00 uur staat ze bij Livera in Rijswijk (ZH) Livera bevindt zich onder Media Markt aan de Prins Willem-Alexander Promenade.
Merel van Leeuwen Amsterdam
Nog een paar weken en dan kan Willem Holleeder weer op z’n scooter rondrijden in Amsterdam. Hij heeft dan zijn celstraf van negen jaar voor de afpersing van vastgoedhandelaar Willem Endstra uitgezeten. Helemaal vrij hoeft hij zich nog niet te wanen. Het Openbaar Ministerie verdenkt Holleeder ervan dat hij achter een aantal liquidaties zit, waaronder die van topcrimineel John
Mieremet en vastgoedhandelaar Kees Houtman. Maar het OM heeft niet genoeg om hem daarvoor in voorarrest te houden. Het zou kunnen dat Holleeder uiteindelijk helemaal niet wordt vervolgd voor liquidaties, maar die beslissing heeft het OM nog niet genomen. Wel kan Holleeder, als hij wil, live meemaken wat het OM zal eisen tegen zijn voormalige vermeende criminele kameraden die worden vervolgd in het liquidatieproces dat al drie jaar aan de gang is. De verwachting is dat de strafeisen in april worden uitgesproken. Dino Soerel is pas in 2010 in het monsterproces gevoegd. De vermeend topcrimineel werd in augus-
tus van dat jaar opgepakt en wordt door het OM gezien als opdrachtgever voor verschillende moorden. De inmiddels 53-jarige Holleeder werd eind januari 2006 opgepakt en in de zomer van 2009 door het hof veroordeeld tot negen jaar voor afpersing. Zijn beroemdste slachtoffer, vastgoedhandelaar Willem Endstra, werd in het voorjaar van 2004 voor zijn kantoor in Amsterdam-Zuid doodgeschoten. Het OM denkt de schutter te hebben aangehouden, een 47-jarige Rus. Deze verdachte moet nog voor de rechter verschijnen. Tegen Holleeder loopt nog wel een ontnemingzaak. Het OM wil ruim 17 miljoen euro, terug die de crimineel van Endstra heeft afgeperst.
Ziek of niet, als je maar een goeie zonnebril hebt
Dolle stier doodt twee broers in boerenstal
2011 was bloedig jaar voor Mexico
Hengelo Twee mensen zijn gisteravond op een boerenbedrijf in het Gelderse Hengelo om het leven gekomen nadat ze in een stal waren aangevallen door een dolle stier. Het gaat om twee broers, de eigenaren van bedrijf. Een van hen haalde een pasgeboren kalf bij zijn moeder weg, toen de stier door het lint ging. De vrouw van een van de slachtoffers vond het tweetal. De stier wordt afgemaakt.
Mexico Zeker 12.000 mensen zijn vorig jaar in Mexico om het leven gekomen door geweld waar vooral drugskartels zich schuldig aan maken. Dat meldde de Mexicaanse krant La Reforma gisteren. In vergelijking met 2010 is dat een toename van 6,3 procent. In 2011 zouden bijna zeshonderd mensen zijn onthoofd. Ook zijn er duizend gevallen van marteling geregistreerd.
Start up
Mini-sudoku
X Meer puzzelen? Zie pagina 17
6 © SANDERS-PUZZELLAND
In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer.
5 4 2
5 3
6
6 1
Cartoon Argus
1
Hosni Mubarak, de 83-jarige oud-leider van Egypte, kan zijn rechtszaak bijwonen, maar wordt per ambulance naar de rechtbank gebracht en op een stretcher naar binnen gereden. Mubarak, die een hartkwaal heeft, wordt
verantwoordelijk gehouden voor de dood van honderden betogers tijdens de volksopstand begin vorig jaar. Ook staat hij terecht voor corruptie. Als hij schuldig wordt bevonden, kan hij de doodstraf krijgen. FOTO: AFP
Iran laat zijn spierballen zien aan de rest van de wereld
Kapitein Iglo overleden
#Wapengekletter
Iran heeft drie raketten getest en een blokkade van de Straat van Hormuz geoefend. ‘Dit is een slecht signaal.’ Redactie buitenland Amsterdam
Iran sloot gisteren een meerdaagse militaire oefening af. Twee van de drie raketten, de Nour en de Ghader, hebben een reikwijdte van 200 kilometer. De derde raket, een Nasr, heeft een bereik van 35 kilometer. De Franse regering noemde de tests een ‘slecht signaal’ aan de internationale gemeenschap. Verder heeft de marine gisteren een blokkade van de Straat van Hormuz gesimuleerd. Die ligt tussen Iran
Onderzoek naar kogels in Cuijk
en het Arabische schiereiland. Via de nauwe zeestraat wordt veel olie uit de Golfstaten verscheept naar afnemers wereldwijd. De regering in Teheran heeft gedreigd de zee-engte af te sluiten als reactie op sancties tegen Iran. Daardoor zal de olieprijs fors stijgen. De militaire oefening begon anderhalve week geleden en was volgens waarnemers vooral bedoeld om de militaire mogelijkheden van het regime te tonen aan de VS en andere westerse landen. De relatie tussen Iran en het Westen is slecht. Er zijn grote zorgen over de nucleaire ambities van Teheran. De geschillen over wat het regime wel of niet zou mogen op nucleair gebied hebben al geleid tot allerlei internationale sancties tegen Teheran.
Cuijk Een helikopter van de Brabantse politie heeft gisteren boven Cuijk foto’s gemaakt voor het onderzoek naar de beschieting van een 11-jarige jongen op oudejaarsavond. De jongen werd beschoten toen hij vuurwerk afstak. Hij raakte ernstig gewond, maar is inmiddels buiten levensgevaar. Zijn familie zegt dat een ‘projectiel’ uit zijn lever is verwijderd. Rond het moment dat de jongen werd beschoten, zijn er meer schoten gelost in de buurt. In de ruit van een nabijgelegen woonhuis is een kogelgat ontdekt. Het staat nog niet vast dat het schot in de ruit is gelost door dezelfde dader met hetzelfde wapen. Wel zegt de politie dat de jongen is getroffen door een kogel dat zeer waarschijnlijk uit een vuurwapen komt.
Balletjespistool
Met de kerstboom spelen
Dronken het vliegtuig in
Een 15-jarige jongen uit Winschoten bedreigde zijn begeleider met een balletjespistool. De jongen is aangehouden door de politie.
Dieren houden van bomen. Althans, dat denkt Dierenpark Amersfoort. Bezoekers krijgen op 6 januari korting als ze een kerstboom meenemen.
Een Amerikaanse stewardess is opgepakt op Schiphol omdat ze het vliegtuig in wilde stappen met een te hoog alcoholpromillage.
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Gebruik je 20 jaar, dan is je lichaam 20 jaar ouder.
Eerst
Charles Matla Teamcoördinator Woodstock
3
Hippies van toen zijn nog steeds high #Hippiejunks De komende jaren stijgt het aantal drugsverslaafde ouderen maar door. Speciale bejaardenhuizen zijn ‘onontkoombaar’. Eveline Domevscek Amsterdam
Pantoffeltjes aan, geruite pyjama en een dikke badjas. De televisie op omroep MAX. Verwarming op standje tropen. Check. Check. Check. Het enige wat nog ontbreekt op deze oude dag: een lekker dikke vlam onder een papiertje aluminiumfolie voor een portie dope. Een raar beeld? Wen er maar aan. Het tijdperk van de spuitende, slikkende, rokende, telende en zuipende bejaarde is aangebroken. Zo is het aantal 55-plussers dat in de verslavingszorg is beland tussen 2000 en 2009 verdubbeld, van 4.200 naar 10.600. Uit andere landen komen soortgelijke geluiden. Het is dus niet vreemd dat het Europese drugscentrum EMCDDA verwacht dat in 2050 een kwart van het aantal verslaafden boven de 65 jaar is. Het is het gevolg van het feit dat ‘de traditionele junk’ steeds ouder wordt en er alsmaar minder jongere bijkomen, zoals het Trimbos-instituut eerder concludeerde. Het zijn de ouderen die in de jaren zestig twintigers waren en zich onderdompelden in de vrije wereld van seks, rock-’n-
roll en dus die drugs. Velen van hen gingen een decennium later verder als brave burger, anderen bleven snoepen van de drugs en kwam er niet meer van af. Nooit meer.
Veel bejaarde junks begonnen te gebruiken in de jaren zestig, de tijd dat Woodstock werd gehouden.
Overleven Die hippies van toen zijn nu ‘aan het overleven’, zegt Ton Mol van IVZ Verslavingszorg. ‘Deze groep is al jaren bekend bij de verslavingszorg.’ Volgens IVZ is het aantal 55-plussers dat de afgelopen tien jaar hulp heeft gevraagd voor een opiaatverslaving met dik 10 procent toegenomen. Van de cocaïneverslaafden met hulp was in 2009 5 procent boven de 55, van de gokverslaafden 12 procent. Relatief stijgt de groep ouderen die niet van opiaten kan afblijven het sterkst. Volgens Trimbos ligt de gemiddelde leeftijd van ‘opiaatcliënten’ met 45 aanzienlijk hoger dan de cannabis-, xtc- en amfetaminecliënten. Absoluut gezien zijn ouderen het vaakst verslaafd aan alcohol. Anders dan bij drugs zijn deze ouderen vaak niet bekend bij de verslavingszorg. Mol: ‘Veel alcoholverslaafden zijn jong begonnen met drinken, maar als je ouder wordt, gaat je lichaam er hef-
HOLLANDSE HOOGTE
tiger op reageren en komen ze alsnog in de problemen.’ In Duitsland zijn naar aanleiding van het aantal incidenten met dealende senioren ook de ogen open gegaan. Daar wil Mechthild Dyckmans, adviseur van de regering Merkel, testen met projecten waarin bejaarde junks begeleid (samen)wonen.
Eerder bejaard Nederland kent al een ‘bejaardentehuis voor junks’, in Den Haag. De Haagse woonvoorziening, heel toepasselijk Woodstock geheten, heeft 33 mensen in huis die er permanent verblijven. ‘We zitten dagelijks vol’, zegt teamcoördinator Charles Matla. Van de huidige bewoners woont 70 procent er al sinds Woodstock zijn
deuren opende, op 15 december 2008. Om binnen te komen moet je in ieder geval tien jaar verslaafd zijn en meerdere malen hebben geprobeerd af te kicken. Van de huidige bewoners is de jongste 45 jaar, de oudste van 72 jaar is net vertrokken. Nu is de oudste bewoner 60 jaar. ‘Vergis je niet,’ zegt Matla, ‘als je al zo’n 20 jaar verslaafd bent, is je lichaam twintig jaar ouder. Junks zijn veel eerder bejaard.’ Afkicken in Woodstock hoeft niet. Ouderen kunnen er werken en zo geld verdienen. Vaak gaat dit op aan drugs. ‘Mensen hier gebruiken op hun kamer. Ze mogen gebruiken wat ze maar willen. Dat is een verschil met andere huizen, daar mag dat meestal niet’, zegt Matla.
In Rotterdam is het bejaardenhuis voor oude junkies alweer dicht. In mei 2008 gingen de deuren van het seniorenpand na negen jaar weer dicht ‘wegens te veel succes’. Door de aanwas van nieuwe verslaafden werd het er te krap. De verslaafden moesten overgebracht naar ‘gewone’ verpleeghuizen waar de GGZ-instelling Bouman de verslavingszorg voor zijn rekening neemt. ‘Het is een kwestie van tijd dat er allerlei vormen van begeleid wonen komen voor bejaarde junkies. Dat is onontkoombaar’, zegt Mol. Volgens Matla kun je hen in ieder geval niet tussen de ‘gewone ouderen’ plaatsen. ‘Waarom niet? Nou, ze zijn slim zat om portemonnees van anderen te ontvreemden. Het zijn ratjes, hè.’
Hennep en bolletjes
Dealen voor bejaarden
Ontdekte hennepplantages in Sevenum, in Maastricht, in Nederweert, in Osdorp. Waar niet eigenlijk? Niets bijzonders zou je denken, ware het niet dat al deze plantages, die de afgelopen jaren zijn opgerold, werden bestierd door bejaarden. In 2002 keek de directeur van zorgcentrum Akert in Geldrop raar op toen bleek dat de gemeenschappelijke tuin vol stond met hennepplanten. Eerder dit jaar werd een 72-jarige Hagenaar voor de zoveelste keer betrapt op het dealen van drugs. Toen de politie hem bij een controle aanhield zaten zijn zakken vol bolletjes drugs. Vanaf de jaren zeventig is hij tientallen keren aangehouden. Altijd zaten zijn zakken vol verdovende middelen.
UPC trakteert haar digitale tv-abonnees op 5 topfilms! Al 1 miljoen huishoudens kozen voor digitale televisie van UPC. En dat gaan we vieren met iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt. Daarom krijgen al onze digitale tv-abonnees (en iedereen die nog snel abonnee wordt) tot 23 januari de volgende 5 topfilms cadeau: De Kleine Maanbeer, Mr. Magorium’s Wonder Emporium, Coco avant Chanel, The Bank Job en The Wrestler. U kunt deze films met uw afstandsbediening gratis bestellen via UPC On Demand. Ga naar UPC On Demand en klik op ‘5 topfilms cadeau’. Met UPC On Demand is er altijd iets op tv
Deze actie loopt t/m 22 januari 2012 en is geldig voor alle UPC Digitale TV Abonnees die de beschikking hebben over UPC On Demand. Coco avant Chanel: © 2011 Entertainment One. The Wrestler: © 2010 Wild Bunch Benelux. Mr. Magorium’s Wonder Emporium: © 2011 RTL Entertainment. The Bank Job: © 2011 Dutch Filmworks. De Kleine Maanbeer: BFDfilm.com © 2011. Alle rechten voorbehouden.
Stradivarius of niet?
Uit de lucht vallen
Stevig herkauwen
Een moderne viool klinkt niet per se slechter dan een peperdure Stradivarius. Dat stellen wetenschappers aan de Universiteit van Parijs.
In de Amerikaanse plaats Beebe in de staat Arkansas zijn er voor de tweede jaarwisseling op rij tientallen dode merels uit de lucht gevallen.
Een boer uit Saoedi-Arabië slachtte zijn kameel nadat die geld ter waarde van negenhonderd euro opat. De boer vond zijn geld niet meer terug.
4
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Eerst
Column Tommy Wieringa
Polkadot
et kwam door het polkadot-jurkje van mijn dochter dat ik terugdacht aan een ontmoeting op het station van Assen, bijna twintig jaar geleden. Ik stond aan de schaduwzijde van het perron in afwachting van de trein naar Groningen, aan de overkant, in het zonlicht, wachtte een lange, magere man op de trein naar Amsterdam. Ik herkende hem, ik had zijn laatste roman met bewondering gelezen. De schrijver daar te zien staan, streng en in zichzelf verzonken, bezorgde me een gevoel van grote opwinding. Ik moest iets tegen hem zeggen, ik was een wandelaar geweest in een wereld die uit zijn verbeelding was ontstaan, ik was erin opgegaan en erdoor bedwelmd geraakt, nu zou ik een buiging voor hem maken en mijn bewondering uitspreken. Het moest vlug, zo meteen zou zijn trein komen en was het moment voorbij. Ik had nog nooit een schrijver in het echt gezien, hij belichaamde alles waar ik van droomde, door hem gezien te worden zou me dichterbij het doel brengen; magische nadering. Met loden voeten stak ik het perron over. De schrijver staarde naar het noorden, waar zijn trein vandaan zou komen. ‘Mijnheer Möring?’ vroeg ik. Hij knikte, niet verstoord en niet welwillend. ‘Ik heb net Het grote verlangen gelezen’, zei ik toen, ‘en wat ik me afvroeg, wat zijn polkadots? Dat woord kende ik niet.’ Daar was-ie, de Allerdomste Vraag ooit door een lezer aan een schrijver gesteld. Nu, vandaag, uit pure zenuwen, had die vraag mijn mond verlaten en het oor van Marcel Möring bereikt, op het eerste perron van station Assen... Hij heeft me antwoord gegeven en uitgelegd wat de polkadot was, geduldig, zoals je een zwak-
H
zinnige onderwijst. Zijn woorden gingen verloren in de turbulentie van schaamte en afgrijzen, toen zei ik ‘dank u wel’ en ging terug naar mijn kant van het perron, waar de domkoppen en de druiloren werden afgevoerd. Later heb ik het woord nog eens opgezocht om het nooit meer te vergeten, zomin als die ontmoeting lang geleden. Ik heb twee vrienden die Marcel Möring verachten omdat hij zich er in interviews op heeft laten voorstaan dat hij daags na de geboorte van zijn zoon alweer achter zijn schrijftafel zat. Die vrienden, beiden schrijver, beschouwden dat als verwerpelijke schrijverskoketterie – bij de geboorte van een kind dien je in de eerste plaats man en vader te zijn. Daar dacht ik aan toen in augustus mijn tweede dochter geboren werd, en ik de volgende morgen om zes uur alweer aan het werk was. Niet uit plichtsbesef maar omdat ik wakker was en toch niks anders te doen had. En misschien een beetje omdat Cyril Connolly schreef dat er geen gevaarlijker vijand van de kunst is dan de kinderwagen in de hal.
Tommy Wieringa is auteur van onder meer de roman Caesarion.
Chemie-Pack daagt Onderzoeksraad
Voorkeur voor extra bezuinigen op Oranjes
Moerdijk Chemie-Pack in Moerdijk spant een kort geding aan tegen de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De bedrijfsleiding wil meer tijd om te kunnen reageren op het conceptrapport dat de raad maakte over de enorme brand op 5 januari vorig jaar. De Onderzoeksraad voor Veiligheid deed onderzoek naar de aanleiding en de oorzaken van de brand.
Den Haag Als er extra moet worden bezuinigd, dan liever op het koningshuis en ontwikkelingshulp dan op defensie, blijkt uit een peiling van TNS/NIPO onder bijna 1.000 mensen. Volgens 46 procent kan er op het koningshuis worden bezuinigd, 46 procent noemt ontwikkelingshulp, 37 procent integratie en 35 procent vindt korten op hulp bij oorlogen een optie.
Italiaanse bejaarden dupe van nieuwe wet
Schiphol vorig jaar bijna 50 miljoen passagiers
Rome Bijna een half miljoen Italiaanse bejaarden worden de dupe van de maatregelen tegen fraude en corruptie die het kabinet-Monti heeft genomen. Zij moeten afstand doen van de hardnekkige gewoonte om AOW en pensioen contant op te nemen bij het postkantoor. Contante betalingen boven de 1000 euro zijn binnenkort verboden volgens een nieuwe wet.
Schiphol Schiphol Airport heeft vorig jaar een recordaantal van 49,8 miljoen passagiers verwelkomd. Dat is 10,2 procent meer dan in 2009, toen waren het 45,2 miljoen passagiers. Het vrachtvervoer bleef vrijwel gelijk met 1,5 miljoen ton vracht. Volgens het bedrijf neemt Schiphol weer de vierde plaats in in Europa wat passagiersaantallen betreft.
Pizzaatje!
Aapjes kijken
Nummer een
Het aantal pizzabestellingen bij just-eat.nl op Nieuwjaarsdag is dit jaar met 61 procent toegenomen. Misschien omdat het zondag was?
Nog nooit hebben zoveel mensen dierentuin Artis in Amsterdam bezocht als in 2011. De dierentuin trok ruim 1,2 miljoen bezoekers.
De Technische Universiteit Delft wil een wereldspeler worden op het gebied van procestechnologie. Ga er maar aan staan.
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
De taliban en de NAVO welles-nietesen erop los.
Eerst
Op Twitter duurt hun woordenstrijd voort.
5
Twitterterroristen hebben humor #Twerreur
Oorlog voer je op alle fronten. Dat beseffen ook de taliban en de Somalische Al-Shabaab. Die twitteren zich een ongeluk. Camil Driessen Den Haag
Een heilige oorlog voer je vandaag de dag ook in 140 tekens via Twitter. Het Somalische Al-Shabaab en bijvoorbeeld de taliban gebruiken de populaire microblogdienst om in foutloos Engels hun denkbeelden en nieuws over aanslagen te publiceren en dat is tegen het zere been van menigeen. De Amerikaanse senator Joe Lieberman riep Twitter vorige week op de accounts te verwijderen. Dit weekend voegde het Israel Law Center zich er dreigend bij. De Israëlische organisatie wil Twitter mogelijk juridisch aanpakken omdat het de accounts van onder meer het aan Hezbollah gelieerde Al-Manar tv in de lucht laat. Volgens de ngo is dat strafbaar omdat onder de Amerikaanse antiterreurwetgeving geen diensten aan terroristen mogen worden geleverd. Sommige terrorismedeskundigen waarschuwen dat via Twitter geheime boodschappen kunnen worden verstuurd, waardoor volgelingen aansla-
gen gaan plegen. En ze stellen dat de Engelstalige accounts worden gebruikt om volgelingen in het Westen te rekruteren. De meest voor de hand liggende verklaring voor het getwitter is dat hedendaagse oorlogen ook informatieoorlogen zijn. Twitter is daarin een van de kanalen. Dat blijft het waarschijnlijk ook. Twitter heeft weliswaar nog niet gereageerd op de kritiek van Lieberman en het Israel Law Center, maar het bedrijf dat werd geprezen tijdens de Arabische Lente (die werd geregeld een Twitterrevolutie genoemd) heeft de reputatie dat het in tegenstelling tot Facebook nogal zuinig is met het verwijderen van tweets en accounts.
Twist Vorig jaar plaatste Twitter onder de noemer ‘The tweets must flow’ een uitgebreide toelichting op de site waarin wordt uitgelegd dat vrijheid van meningsuiting heilig is. ‘We zijn het niet altijd eens met de dingen die mensen twitteren, maar we houden de informatiestroom intact los van wat we van de inhoud vinden.’ Waarschijnlijk kunnen de extremisten dus in 140 tekens (de maximale lengte van een tweet) hun Twitteroorlog blijven voeren. Voor hun volgers heeft die in ieder geval een
Pinokkio
‘Export naar Italië groter dan naar BRIC-landen’ Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar:
[email protected]
Wientjes zegt koste wat kost de euro te willen behouden. ‘Alle andere zaken waar we mee te maken hebben, zijn huiskamerproblemen, peanuts.’ Hij wijst in het interview verder op de waarde van de euro voor Nederland en noemt daarbij onze export naar Italië als voorbeeld.
Edward Deiters Amsterdam
Wat is de bewering?
Wat is waar?
‘Onze export naar Italië is meer dan de uitvoer naar de vier grootste opkomende economieën samen.’
Allereerst maar even de trend: het Centraal Bureau voor de Statistiek concludeerde in oktober dat de Nederlandse export naar de oorspronkelijke eurolanden (de zgn. EU-15) in twintig jaar tijd veel minder hard groeide dan de export naar nieuwe EU-landen en Europese landen buiten de EU. Het aandeel van de EU-15 binnen de Nederlandse export naar Europa daalde van 93 naar 85 procent en het aandeel van de overige landen is toegenomen van 7 naar 15 procent. Onze favoriete exportpartners zijn nog altijd Duitsland, België en Frankrijk. Italië is de vierde Nederlandse exportbestemming en daarmee goed voor 5 procent van onze totale export. (Zo exporteren we bijvoorbeeld jaarlijks 2 procent van alle in Nederland gefabriceerde fietsen naar Italië, in 2009 zo’n 23.000 stuks) De totale Nederlandse uitvoerwaarde naar Italië bedroeg volgens de meest recente cijfers van Agentschap
Wie zegt dat? Bernard Wientjes. Hij is voorzitter van ondernemersorganisatie VNONCW.
Waar zegt hij dat? In een interview met De Financiële Telegraaf op zaterdag 31 december.
Hoe zat het ook alweer? Wientjes maakt zich zorgen om de Nederlandse AAA-status en waarschuwt dat Nederland zijn best moet blijven doen om de hoogste kredietstatus te behouden. ‘We moeten in Nederland niet zo arrogant zijn om te denken dat wij als enige land niet onze AAA-kredietstatus kunnen verliezen’, zo zegt hij. ‘De crisis raakt alle landen en het moet onze grootste prioriteit zijn onze topstatus te behouden.’
Omdat Twitter huiverig is voor het verwijderen van accounts kunnen terroristen zich uitleven. GETTY IMAGES / BEELDBEWERKING DE PERS
hoge amusementswaarde. Het feit alleen al dat groeperingen met denkbeelden uit het stenen tijdperk twitteren, is fascinerend. De taliban verboden immers tv’s toen ze ruim tien jaar geleden aan de macht waren, maar talibanwoordvoerder Abdulqahar Balkhi (@ABalkhi) lijkt nu fulltime in de weer met zijn iPhone. De talibanaccount @alemarahweb verwijst in de bio door naar ‘De officiële website van het islamitische emiraat Afghanistan’. De account van de Somalische Al-Shabaab (@ HSMpress) omschrijft zichzelf als de beweging die delen van Somalië regeert en ‘onderdeel is van de wereldwijde strijd voor de revival van het
Niet waar / Deels waar / Waar
NL (een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) in 2010 bijna 18,6 miljard euro. Wientjes doelt met de vier grootste opkomende economieën op het bekende rijtje: Brazilië, Rusland, India en China (vaak ook wel de BRIC-landen genoemd). Volgens de – opnieuw meest recente – cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek, exporteerde Nederland in 2010 in totaal voor 1,8 miljard euro naar Brazilië, voor ruim 5,6 miljard naar Rusland, 1,7 miljard naar India en China was goed voor bijna 5,4 miljard euro. In totaal waren deze vier landen dus in 2010 bij elkaar goed voor 14,5 miljard euro, oftewel 3,9 procent van de totale Nederlandse export van goederen in 2010.
Eindoordeel De uitspraak is waar. Toch valt er op één detail een klein beetje af te dingen. De gebruikte cijfers zijn inmiddels alweer verouderd. Mocht de export naar de BRIC-landen in 2011 net zo (of sneller) zijn gestegen dan van 2009 op 2010 (+2 ,7 miljard euro), dan komen de opkomende economieën met een totaal van 17,2 miljard euro toch nog aardig in de buurt van Italië. Daarnaartoe groeide de export – in 2010 met 2,5 miljard euro – namelijk net iets minder hard.
Islamitische kalifaat’. Negeren dus die handel zou je zeggen. Maar in plaats van links laten liggen, is de NAVO op Twitter verwikkeld geraakt in een woordenstrijd met de taliban. Die heeft een hoog welles-nietesgehalte. Neem 30 december, toen de taliban een tweet plaatsten over een neergeschoten NAVO-helikopter met een linkje naar een obscure nieuwssite. De NAVO (@ISAF media) twittert met een kwinkslag terug dat de verkeerde link is geplaatst en linkt door naar de NAVO-website waarop het bericht staat dat een helikopter een noodlanding heeft gemaakt. Het antwoord van de taliban:‘kom op
nou, wil je dat ik een video post zodat jullie je weer achter je oren moeten krabben?’ Degenen die de account van AlShabaab (@HSMpress) bijhouden, viel eerder een woordentwist met de Keniaanse majoor Emmanuel Chirchier op (Keniaanse troepen vechten in Somalië tegen terroristen). Die twitterde dat Al-Shabaab met ezels wapens smokkelt en iedere grote groep reizende ezels als AlShabaab-activiteit beschouwd wordt, met alle gevolgen van dien. De Somalische terroristen twitterden terug: ‘Like bombing donkeys, you mean! Your eccentric battle strategy has got animal rights groups quite concerned, Major.’
NASA-sondes in baan rond de maan
President vreest verwesteren China
Houston Twee Amerikaanse satellieten zijn dit weekend aangekomen bij de maan. De Grail-A en de Grail-B zullen de komende maanden de zwaartekracht van het hemellichaam meten. Wetenschappers kunnen daarmee een kijkje nemen onder het oppervlak. De samenstelling van de maan moet duidelijkheid geven over hoe hij ooit is ontstaan.
Peking President Hu Jintao van China vreest dat ‘vijandige’ machten proberen het land te verwesteren. Hij pleit er onder andere voor dat China meer zijn best moet doen om zijn culturele invloed in andere landen te versterken. Dat blijkt uit een artikel van Hu in het blad Op zoek naar de waarheid, van de Chinese Communistische Partij.
Citaat
Wellink: NL krijgt deel Griekse lening niet meer terug! Wat verrassend. Overheden hebben leningen overgenomen van banken. Emile Roemer SP-fractievoorzitter op Twitter
Jumbo haalt recordomzet in 2011
België koploper tienerabortussen
Veghel Supermarktconcern Jumbo heeft in 2011 een recordomzet behaald van 2,45 miljard euro. Dat is een stijging van 40 procent ten opzichte van een jaar eerder, zo maakte het Brabantse bedrijf gisteren bekend. Jumbo kondigde in 2011 aan C1000 te willen overnemen. Bovendien verbouwde de keten al zo’n negentig voormalige Super de Boer-winkels tot Jumbo.
Brussel Een op de vier abortussen in België wordt uitgevoerd bij meisjes onder de twintig jaar. Met dit cijfer is België koploper in Europa met tienerabortussen. Dat meldden verscheidene Vlaamse media gisteren op basis van Europese data. In 2008 werden in Europa 1,2 miljoen zwangerschappen afgebroken. In België waren dat er meer dan 18.000.
Uit de kast praten
Zoute taartjes
Spatieblundertje
Een op heterdaad betrapte dief uit Scheveningen wilde ontsnappen en verstopte zich in een balkonkast. De politie praatte hem eruit.
Uit pure jaloezie strooide een oud-bakkersvrouw uit België maandenlang zout in de taartjes van de nieuwe eigenaren van de bakkerszaak.
De nieuwskop ‘ Veel diarree gevallen in Nickerie’ heeft de prijs ‘onjuiste spatie 2011’ gewonnen. De fout stond in juni in een krant in Suriname.
6
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Ooit gemerkt hoeveel fouten sommige mensen maken?
Eerst
Verkiezingsspotje tegen Newt Gingrich
Mitt heeft écht niks gedaan
Newt Gingrich (links) en Mitt Romney strijden om de gunst van de kiezers in Iowa. HOLLANDSE HOOGTE EN REUTERS
#Caucus Heel
Amerika kijkt vandaag naar Iowa, waar de eerste Republikeinen hun presidentskandidaat kunnen kiezen. Newt Gingrich lag ver voorop, maar nu niet meer. En dat komt door Mitt Romney. Maar die zegt dat hij van niks weet.
Mark van Assen Amsterdam
‘Ooit gemerkt hoe sommige mensen wel heel erg veel fouten maken?’, zegt een vrouwenstem aan het begin van het televisiespotje met de toepasselijke titel Whoops. Het blijkt al snel dat ze met ‘sommige mensen’ Newt Gingrich bedoelt: er volgt een reeks beelden van de Republikeinse presidentskandidaat waarin hij toegeeft een fout te hebben gemaakt. De mevrouw licht vervolgens toe welke fouten dat allemaal waren of bij welke onderwerpen Gingrich van mening is veranderd (‘f l ip p ed’): ‘Immigratie, medicare, gezondheidszorg, Irak, aanvallen op Mitt Romney and more.’ Einde spotje. Was getekend en is betaald door: Restore Our Future. ‘Niet geautoriseerd door welke kandidaat dan ook.’ Dat zou namelijk verboden zijn.
Blanketing Dankzij deze filmpjes, er zijn er meer, verspeelde Newt Gingrich de ruime voorsprong die hij in Iowa had op Mitt Romney. In de afgelopen drie weken gaf Restore Our Future meer dan drie miljoen dollar uit om de burgers van Iowa er ruim 1.200 keer op te wijzen dat Newt geen knip voor de neus waard is. Dat heet ‘blanketing’ in reclametaal: bedekken met een deken. Net zoiets als carpet bombing (een
tapijt van bommen werpen op een gebied), maar dan op televisie. Goed gedaan dus, door Mitt Romney. Maar nee, die ontkent in alle toonaarden dat hij wat dan ook te maken heeft met Restore Our Future. Dat zou namelijk verboden zijn. Het is niet meer dan toeval dat hij degene is die het meest profiteert van deze anti-Gingrich-campagne.
Gelukkig Wat is er dan wel aan de hand? In Amerika gelden allerlei regels voor het financieren van politieke partijen en politici. Kandidaten in primaries als deze in Iowa mogen bijvoorbeeld niet meer dan 2.500 dollar van een individuele donor in ontvangst nemen. Ook aan de bijdragen van belangengroepen, vakbonden of bedrijven zijn grenzen gesteld: maximaal 5.000 dollar per kandidaat per verkiezing, bijvoorbeeld. Donaties in deze categorie moeten altijd gebeuren via een zogenaamd political action committee, een pac. Daar zijn er op dit moment bijna vijfduizend van. Zij moeten alles wat ze doen melden aan de Federale Verkiezingscommissie, die dit vervolgens openbaar maakt. Voor degenen die écht invloed willen en het daartoe benodigde geld ook hebben, is er sinds 2010 gelukkig het super pac. Donaties zijn ongelimiteerd, met als enige voorwaarde dat er geen enkele relatie is met kandidaten
of partijen die gesteund worden. Helemaal niks. Dus als een super pac als, zeg, Restore Our Future miljoenen spendeert aan het bashen van Newt Gingrich in Iowa, dan mag iemand als Mitt Romney daar op geen enkele manier bij betrokken zijn. Dat is ook wat hij voortdurend zegt. Anders zou het namelijk verboden zijn. Officieel moet Romney zelfs hele-
van Romney en hoe uitstekend de banden zijn met de belangrijkste donoren van deze presidential hopeful. The New York Times zette onlangs heel inzichtelijk op een rijtje wie de drijvende krachten zijn achter de allergrootste super pac in de VS. Het blijken allemaal voormalige medewerkers van Romney te zijn. Zo is daar Carl Forti, de politieke baas van Romneys campagne in 2008. En Charles R. Spies, voormalig hoofdadviseur van Romney. En Larry McCarthy, die vier jaar geleden spotjes maakte voor Romney. En niet te vergeten Steve Roche, die tot deze zomer de financiële baas was van Romneys campagneteam. Allemaal toeval.
Benauwd ‘Ik heb een fout gemaakt’ Kijk hoe Newt Gingrich te kakken wordt gezet in het spotje van Restore our Future. X www.depers.nl/qr5
maal niks hebben van clubs als Restore Our Future. ‘We moeten de campagneteams hun eigen geld laten inzamelen’, zei hij tegen de omroep MSNBC. ‘En we moeten af van die super pacs.’ Jaja. Het begint namelijk op te vallen hoe goed de mensen van Restore Our Future bekend zijn met de campagne
Newt Gingrich spreekt er natuurlijk schande van. Hij pleit voor een eerlijke en inhoudelijke campagne, zonder moddergooien, gemene spotjes en blanketing. Dat hij zelf niet zoveel geld te besteden heeft, staat hier natuurlijk helemaal los van. Andere kandidaten kijken benauwd naar het succes van Restore our Future in Iowa. Zeker nu het ook al zendtijd heeft gekocht in de staten Florida en South Carolina. Zelfs voormalige medewerkers van Barack Obama hebben inmiddels een super pac opgericht: Priorities USA Action. De president zelf is hier officieel op geen enkele wijze bij betrokken. Dat is namelijk verboden.
Oeps, trouwring kwijt
Alien opgepakt
Oud zeer
Een Zweedse vrouw vond na zestien jaar haar vermiste trouwring met diamantjes terug. Hoe? In de grond, bij het oogsten van haar wortels.
Op internet staat een filmpje waarin foto’s van een alien te zien zijn. De alien zou zijn opgepakt in de Russische plaats Tryokhgorny. Is het heus?
Een 99-jarige man uit Rome wil na een 77-jarig huwelijk scheiden van zijn vrouw omdat zij hem meer dan vijftig jaar geleden heeft bedrogen.
WEGENS SUCC
NOG 6 DAGEN
DE NIEUWE TWINGO STAP IN VANAF
PROFITEER NOG TOT 9 JANUARI A.S. VAN HEEL VEEL VOORDEEL BIJ DE RENAULT-DEALER!
ES
VERLENGD!
TOT 9 JANUARI 2012 HEEL VEEL VOORDEEL OP DIVERSE MODELLEN
!
MÉGANE ESTATE
€ 7.990,-
STAP IN VANAF
€ 23.790,-
BIJTELLING VANAF
€ 116,- PER MAAND
GRATIS STRAAT STAATSLOTEN t.w.v.
€130,-
bij aanschaf van een nieuwe Renault
GRATIS
NÚ MET INTRODUCTIE-AANBOD: STAP IN PREMIE € 1.000,-
CUSTOMIZEPAKKET VANAF VERSIE COLLECTION
T.W.V.
PACK INTRODUCTION van € 925,- nu voor slechts € 275,-
€885,-
AANBOD VOOR LEASERIJDERS gratis accessoirecheque t.w.v. € 500,-
WWW.RENAULT.NL
14%
BIJTELLING
Actie tarief Standaard tarief
Contante waarde
Aanbetaling
Totaal kredietbedrag
Slotsom
Looptijd in maanden
Vaste debet rentevoet
Jaarlijks kostenpercentage
Totaal te betalen bedrag
Maandtermijn
€ 7.990
€ 4.990
€ 3.000
€-
24
0,0%
0,0%
€ 3.000
€ 125 € 208
€ 2.990
€ 5.000
€-
24
0,0%
0,0%
€ 5.000
€ 7.990
€ 4.990
€ 3.000
€-
24
9,9%
9,9%
€ 3.305
€ 138
€ 7.990
€ 7.990
€ 2.990
€ 5.000
€-
24
9,9%
9,9%
€ 5.509
€ 230
Actieperiode Salon de Promotion en Staatsloterijactie 12 december tot 9 januari 2012. Kijk altijd voor de exacte actievoorwaarden op www.renault.nl of vraag uw Renault-dealer. Eco2 premie alleen van toepassing op de Twingo en Clio en bij inruil van een auto ouder dan 1995. Genoemde vanafprijs Twingo à € 7.990,- is inclusief tijdelijke Stap-in premie van € 500,-. Customizepakket Twingo leverbaar vanaf versie Collection. De Twingo Eco2 versies zijn vrijgesteld van wegenbelasting + bpm en vallen in de 14% bijtellingscategorie op basis van de 42% schaal. Overige versies 25% bijtelling. Genoemde prijs is incl. btw en bpm. Excl. verwijderingsbijdrage, leges en kosten rijklaar maken. Genoemde vanafprijs Mégane à € 22.790,- is inclusief tijdelijke Stap-in premie van € 1.000,-. De Mégane Estate ENERGY dCi 110 Stop & Start vanaf € 23.790,-. Getoonde modellen kunnen afwijken van het actiemodel. Getoonde Mégane ECO2 modellen met 14% bijtelling kunnen afwijken, de foto’s gebruikt zijn modeljaar 2011 en de Mégane met 14% bijtelling is alleen leverbaar als modeljaar 2012. De Mégane Hatcback ENERGY dCi 110 Stop & Start is verkrijgbaar vanaf € 22.790,-, de Mégane Coupé ENERGY dCi 110 Stop & Start vanaf € 23.290,- en de Mégane Estate ENERGY dCi 110 Stop & Start vanaf € 23.790,-. De Mégane Hatchback ENERGY dCi 110 Stop & Start, de Mégane Coupé ENERGY dCi 110 Stop & Start en de Mégane Estate ENERGY dCi 110 Stop & Start vallen alle drie in de 14% bijtellingscategorie, de aangegeven netto bijtelling is berekend op basis van de 42% schaal. Genoemde prijzen zijn incl. btw en bpm. Excl. verwijderingsbijdrage, leges en kosten rijklaar maken. Op elke nieuwe Renault geldt een fabrieksgarantie van minimaal 2 jr. 12 jr. plaatwerkgarantie. Bij aankoop van een nieuwe Renault personenauto in de actieperiode ontvangt u een Straat Staatsloten à € 130,- zonder Jackpot voor de trekking van 10 januari 2012. Over de actie is geen correspondentie mogelijk. Renault behoudt zich het recht voor de actie op elk moment te wijzigen of te beëindigen. Voor meer informatie bel gratis 0800-0303 of kijk op renault.nl. Aflopend krediet met vaste debetrentevoet verstrekt door Renault Financial Services, handelsnaam van RCI Financial Services B.V. te Schiphol-Rijk (KvK nummer 30055070, AFM vergunningsnummer 12009781). Alleen geldig op nieuwe Renault Twingo, Wind, Clio (Estate), Modus en Kangoo Family orders van particulieren tussen 04/10/2011 en 09/01/2012. Jaarlijks kostenpercentage 0% tot 24 maanden, maximaal te financieren bedrag € 5.000 voor de Twingo, € 7.500 voor de overige modellen. Renault Financial Services behoudt zich het recht de actie zonder opgaaf van reden te beeïndigen. Jaarlijks kostenpercentage op jaarbasis na actieperiode bedraagt 9,9%. Toestsing en registratie bij het BKR te Tiel. Bedragen zijn afgerond op hele euro’s. Rentewijzigingen en drukfouten voorbehouden.
Min./max. verbruik: 3,4-6,7 l/100 km. Resp. 29,4-12,3 km /l. CO2 90-155 g/km.
8
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Perspectief
Marcel van Engelen
O
p internet circuleren erg vermakelijke filmpjes van peuters, die ook nog eens sterk voorspellen hoe de rest van hun leven zal verlopen. Ze zitten aan tafel in een lege kamer en krijgen een favoriet koekje of schuimpje voorgeschoteld met de keuze: nu dit ene of straks twee. Eenmaal alleen propt het ene kind de marshmallow zonder aarzelen naar binnen. Het andere buigt zich vol verlangen voorover, likt stiekem aan de suikerige buitenkant, gaat op zijn handen zitten om zichzelf te bedwingen, maar dat lukt niet – een klein hapje. Sommige kinderen kijken weg en zingen een liedje. De marshmallowtest heeft een richtinggevende invloed gehad op de psychologie. Toen de Amerikaan Walter Mischel er eind jaren zestig mee begon, deed hij onderzoek naar zelfbeheersing en was hij niet van plan de kinderen voor lange tijd te volgen. Maar zijn drie dochters zaten bij veel van de geteste kinderen op school en ’s avonds tijdens het eten hoorde Mischel verhalen over die ene jongen die dreigde te ontsporen en dat meisje met wie het zo fijn ging. Hij begon een vermoeden te ontwikkelen die latere onderzoeken tot waarheid maakten: de vierjarigen die in staat waren geweest hun verlangen te weerstaan, bleken beter te presteren op school en later ook op hun werk. Ze zouden geliefder worden en minder overgewicht krijgen. En juist de kinderen die het snelst toegaven, vergaarden de grootste (verslavings) problemen. Wilskracht is, samen met intelligentie, de belangrijkste eigenschap van de moderne mens, betoogt Roy Baumeister, die het spoor van Mischel vervolgde en de afgelopen decennia uitgroeide tot een van ’s we-
relds invloedrijkste psychologen. Sterker, het verbeteren van wilskracht is the surest way to a better life, zegt hij in zijn nieuwste boek Willpower, rediscovering the greatest human strength. Baumeister is behalve professor in Florida sinds een jaar ook bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. In de jaren zeventig en tachtig zat hij nog op het spoor van self esteem en hamerde hij, zoals talloze collega’s, op het belang van eigenwaarde en zelfrespect. Zo moest kinderen worden verteld dat ze iets geweldig goed hadden gedaan, ook als het maar matig was. Het heeft ons tot wat narcistische mensen gemaakt, vindt Baumeister nu. Begonnen met Whitney Houston en The Greatest Love of All (dat ben je zelf) in de jaren tachtig zijn we inmiddels aanbeland bij Lady Gaga die haar publiek voorhoudt: ‘You’re a superstar and you were born that way’.
Frustratie Dat voelt misschien prettig, zeker als je jong bent, maar when the going gets tough heb je er weinig aan. Vroeg of laat krijgt iedereen te maken met weerstand, problemen en frustratie. In jaren van economische neergang des te meer. Dan moet je uit een ander vaatje tappen. Het kan haast geen toeval zijn dat Baumeister wijst naar de opstomende wereldmacht China om aan te geven hoe het anders kan. Tenminste, hij stelt de opvoeding die Chinees-Amerikaanse ouders hun kinderen meegeven als voorbeeld: duidelijke regels, hoge eisen, straffen bij falen en belonen naar werkelijke verdiensten. Misschien gaan de tiger moms iets te ver, maar niet voor niks excelleren Aziatische Amerikanen op universiteiten en in de maatschappij. Dat is niet omdat ze slimmer zijn, want dat blijkt uit niks. Nu is Baumeister niet de eerste die dat zegt. Maar bij hem is het geen
Als je een goed voornemen wilt, kies er dan één en niet meer.
Train je wilskracht als een spier #EgoDepletion Er bestaat geen betere voorspeller van succes dan wilskracht (of discipline). Die oude deugd zijn we een beetje uit het oog verloren, zegt de vooraanstaande psycholoog Roy Baumeister. Hij vergelijkt wilskracht met een spier, die je kunt trainen om hem sterker te maken.
Het belang van een spiegel
De stenenbreker
Decision fatigue
Zelfbewustzijn vergroot zelfbeheersing. Mensen die bij experimenten in een spiegel kunnen kijken, houden zich beter in.
De bijnaam van Henry Morton Stanley in Congo luidde Bula Matari, breker van stenen. Hij had een ongekend doorzettingsvermogen.
Beslissen of kiezen kost veel kracht. Als je aan het eind van de dag moe bent, kies je steevast voor de minste weerstand.
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Duidelijke patronen maken het leven makkelijker.
Perspectief
9
SCREENSHOTS YOUTUBE
kroegpraat. Ook kan hij op meer bogen dan persoonlijke ervaring. Hij baseert zich op academisch onderzoek. Roy Baumeister is de uitvinder van de inmiddels breedomarmde term ego depletion, oftewel uitputting van het ego. Dat klinkt Freudiaans, en dat is het ook. Alleen geeft Baumeister er zijn eigen draai aan. Wilskracht, voor de meest uiteenlopende dingen, komt uit één bron, meent hij. Die bron kan opraken en aangevuld worden. Door slapen en eten, en een beetje plezier helpt ook. Het merkwaardigst op het eerste gezicht: we putten uit één bron voor dingen die je niet geneigd bent met elkaar te verbinden. Beleefd blijven of vriendelijk lachen terwijl je geïrriteerd bent of boos, kost kracht. Dat is dezelfde kracht die je verbruikt voor het nemen van beslissingen (vooral als je twijfelt kost dat veel kracht) of je ergens toe zetten waar je geen zin in hebt, naar de sportschool gaan bijvoorbeeld, of de schuur opruimen. Voor alle dingen die je doet terwijl je ze eigenlijk niet wilt doen én dingen die je weerstaat terwijl je daartoe juist geneigd bent – voor zelfbeheersing dus – put je uit dezelfde bron. Als je de hele dag op kantoor je tong hebt moeten afbijten en talloze lastige beslissingen hebt moeten nemen, zul je thuis eerder boos worden op je kind, een zak chips leegeten terwijl je wilde lijnen of toegeven aan de avances van die opwindende buurvrouw terwijl je getrouwd bent – je kunt je niet meer inhouden.
Volhouden Misschien heb je dit zelf ook wel eens bedacht, maar Baumeister gaat nog een stap verder. Volgens hem is wilskracht als een spier. Een spier die niet alleen vermoeid kan raken, maar ook een spier die, gelijk een fysieke spier, wordt aangedreven door glucose. Met
weinig suiker in het bloed geven we eerder op, nemen we slechtere beslissingen (of stellen we beslissen juist uit) en verliezen we eerder onze zelfbeheersing. Een spier ook nog eens die je kunt trainen. Door training wordt je wilskracht iets sterker, en vooral: dan hou je het langer vol. Baumeister baseert zich op experimenten, zoals die waarbij hongerige studenten een kamer binnenkomen waar net overheerlijke chocoladekoekjes zijn gebakken. De ene groep wordt alleen gelaten en mag die chocoladekoekjes eten, een volgende groep mag de geurende koekjes niet aanraken, maar wel uit een schaal radijsjes pakken. Dat laatste, het weerstaan van de koekjes, kost kracht en studenten uit die groep blijken dan ook veel eerder op te geven als ze daarna een onoplosbare puzzel moeten maken. Uit een ander experiment bleek dat mensen die eerst aan lastige keuzes zijn onderworpen – welk cadeau wil je straks? – hun hand sneller terugtrekken uit een bak met ijskoud water dan mensen die daaraan niet zijn blootgesteld. Wilskracht opgebruikt. Als je 2012 begint met goede voornemens, kies er dan één en niet meer, want ze kosten kracht. En je put uit dezelfde, beperkte bron. We denken bij wilskracht misschien allereerst aan grote, heroïsche ondernemingen als het beklimmen van de Mount Everest, maar het zit ‘m meer in de kleine dingen. Wilskracht = zelfcontrole, het beheersen van je impulsen. Aldus Baumeister. Vanuit de kleine dingen kan de discipline zich als een olievlek uitbreiden en je weldegelijk tot grootse prestatie brengen. Zie Henry Morton Stanley (‘Dr. Livingstone, I presume?’), de Amerikaanse journalist die eind negentiende eeuw het voor Europeanen ondoordringbare hart van Afrika binnendrong. Hij doorstond werkelijk alles – honger, uitputting, malaria,
dysenterie, aanvallen met giftige pijlen en speren – en opmerkelijker: hij bleef voorkomend en beleefd tegen expeditiegenoten en schoor zich nog elke ochtend. Stanley had zichzelf in de loop van zijn leven sterk weten te disciplineren. Hij had een sterk getrainde spier van wilskracht, met een groot uithoudingsvermogen. Orde, netheid en gewoonten hielden hem op de been. Eigenlijk doet Baumeister een stapje terug in de tijd. Hij poetst een oude, roestige deugd op. Hij zet een
Willpower Roy Baumeister is hoogleraar sociale psychologie met een enorme productie en brede interesse. Willpower is zijn laatste boek, dat hij schreef met een journalist van The New York Times. Er staat veel aardigs in, maar het heeft ook nare zelfhulpachtige trekjes: veel tips en tricks om maar productief, bewust en efficiënt te zijn.
nieuwe, in de jaren zeventig verworven waarde een treetje lager. We zijn doorgeslagen met onze vrijheidblijheid, zegt hij. Vergeet eigenwaarde. Het gaat om discipline. Zelfbeheersing, wilskracht is de beste voorspeller van voorspoed tijdens je studie en op je werk, maar ook, zij het in mindere mate, in je liefdesleven en vriendschappen. Ook daarin is het van groot belang je impulsen te beheersen.
Religie Er is van alles af te dingen op de boodschap van Baumeister, die in vruchtbare aarde lijkt te vallen – zijn boek wordt alom geprezen. Zo kun je je afvragen of productiviteit werkelijk ons leidende beginsel moet zijn en of ‘succes’ en geluk zijn te meten. Meer to the point: is wilskracht heus een spier die je kunt trainen? Baumeister moet zelf ook erkennen dat religie een grote rol kan spelen. Geloof kan ervoor zorgen dat mensen van een jarenlange alcoholverslaving afkomen, waar eerdere pogingen zonder geloof steeds mislukten. Henry Morton Stanley geloofde weliswaar niet in God, maar koesterde wel de diepe overtuiging dat hij een rol had te vervullen op deze aarde. Hij kende een nogal problematische jeugd – vader onbekend, door moeder verlaten, in een armenhuis beland – en leek opgejaagd door een grote bewijsdrang. Spelen dat soort dingen niet een veel grotere rol? Gaat het niet bovenal om zoiets als drive of overtuiging of mentaliteit? Inderdaad, motivatie zorgt ervoor dat de een veel ‘dieper’ gaat dan de ander, zegt Denise de Ridder, hoogleraar psychologie. Er zijn behoorlijke verschillen tussen mensen, al bij geboorte. ‘Maar dat tast het wezen van de theorie niet aan,’ zegt ze. ‘Wilskracht, ook al heb je er van nature meer van, kan uitgeput raken.’
De Ridder is hoofd van het Self-Regulation Laboratory, verbonden aan de Universiteit Utrecht, dat onderzoek doet naar de vele kanten van zelfbeheersing. Het uitgangspunt van Baumeister speelt daarbij een cruciale rol. Recent analyseerde ze samen met hem en andere collega’s 102 studies over zelfcontrole waaraan in totaal bijna 33.000 mensen deelnamen, een metaonderzoek dat binnenkort wordt gepubliceerd. ‘We hadden verwacht dat mensen met veel zelfbeheersing die kracht voortdurend zouden inzetten, in allerlei situaties’, zegt ze. Maar het tegenovergestelde bleek het geval. Mensen met veel wilskracht zijn juist goed in het vormen van patronen: zelf opgelegde regels die automatismen worden. Die kosten geen wilskracht – zoals autorijden na enige tijd geen inspanning meer kost, de automatische piloot neemt het over. Gewoonten en automatismen, zoals elke avond flossen zonder na te denken, besparen wilskracht. Die kun je dan inzetten op momenten dat het werkelijk nodig is. Als er een les valt te trekken, is dat de voornaamste, zegt De Ridder. Juist in een vrije wereld met een overdaad aan mogelijkheden, keuzes en permanente verleiding (op het gebied van eten, informatie, entertainment, poeders en pillen en misschien ook wel in de liefde) zijn regels en gewoonten van groot belang. ‘Te veel keuzen en vrijheid belasten de wilskracht van het individu. Duidelijke patronen maken het leven makkelijker. We hebben maar een beperkte wilskracht. Die moet je sparen voor de echt moeilijke momenten.’ Eigenlijk wees de marshmallow test van eind jaren zestig al de weg. De kinderen die het langst konden wachten, gebruikten hun wilskracht het minst. Ze keken weg en dachten aan iets anders.
De wet van Parkinson
Bron van wilskracht uitgeput?
De afvalparadox
Je neemt de tijd die beschikbaar is. Als je zes uur voor vertrek je koffer begint in te pakken, doe je er zes uur over. In een uur kan het ook.
Er zijn volgens Baumeister geen duidelijke aanwijzingen wanneer je wilskracht is uitgeput, behalve snelle irritatie of intensere emoties.
Minder willen eten kost wilskracht en voor wilskracht is het belangrijk om suiker in je bloed te hebben.
WAR CHILD VERWELKOMT HET TWEEDE VAN WV-HEDW ALS FRIENDS. Husani woont in een Palestijns vluchtelingenkamp in Libanon. Elk moment kan het geweld oplaaien. Het maakte van Husani een agressief jongetje. Dankzij War Child kan hij nu op een veilige plek andere kinderen ontmoeten en gaat hij naar school. Hij lost zijn problemen niet meer op met vechten. Mede dankzij de vriendschap van het tweede van WV-HEDW kon War Child de oorlog uit Husani halen. WORD OOK FRIEND VAN WAR CHILD. GA NAAR WARCHILD.NL EN HELP DE OORLOG UIT EEN KIND TE HALEN.
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Misschien hebben we straks een app die onze gedachten leest.
Weten
De computer verraadt uw diepste verlangens
Vraag aan de wetenschap Zijn winterfeesten als onze jaarwisseling en Kerst iets typisch westers? Vooraanstaande wetenschappers beantwoorden vragen van lezers U heeft een vraag? Ga naar www.depers.nl/vraagteken
Eric Venbrux, hoogleraar vergelijkende godsdienstwetenschappen aan de Radbout Universiteit: ‘Uiteenlopende culturen, westerse en niet-westerse, hebben een indeling van de jaarcyclus met elkaar gemeen. Belangrijke overgangen, zoals van het oude naar het nieuwe jaar, gaan gepaard met rituelen. Deze overgangsrituelen maken duidelijk dat er een grens in de tijd overschreden wordt. Zo springt men in Denemarken van een stoel het nieuwe jaar in. Denk ook aan de Men komt steeds meer te weten wat er zich in het brein afspeelt. GETTY IMAGES
#MentaleToestanden
Met behulp van de nieuwste technieken kunnen Amerikaanse neurologen onze gedachten volgen, en zien welke delen van ons brein ons willen verleiden. Marcel Hulspas Amsterdam
Wanneer geven we toe aan een verlangen? Welke hersendelen bieden op zo’n moment verzet, en welke nemen uiteindelijk een besluit? Dat zijn de vragen die onderzoekers van de universiteit van Californië in Los Angeles willen beantwoorden. Met als ultiem doel uiteraard om straks aan de hand van breinscans te kunnen ‘zien’ wie er gevoelig is voor welke verslavingen, en wie daaraan geen weerstand weet te bieden. De onderzoekers gebruiken daarvoor de nieuwste functionele MRIscans (apparatuur die het brein ‘in actie’ laat zien), gecombineerd met speciaal ontwikkelde software die uit die enorme hoeveelheden data de relevante ‘denkpatronen’ destilleert, waarmee dan vervolgens andere scans geïnterpreteerd kunnen worden. Volgens onderzoeker Ariana Anderson is de huidige versie van het programma al in staat om in het brein mentale toestanden, en zelfs gedachten te ‘lezen’. Tijdens een recente conferentie in Spanje maakten zij en haar collega’s bekend dat ze inmiddels zó ver zijn gevorderd dat ze vrijwel foutloos in staat zijn om iemands gedrag te voorspellen. In de studie uitgevoerd in Californië werd een grote groep proefpersonen, rokers, in drieën gedeeld. Een
deel keek naar een filmpje dat het verlangen naar roken opriep; anderen naar een neutraal filmpje en weer anderen kregen helemaal geen filmpje te zien. Al die tijd registreerden de onderzoekers de hersenactiviteit met behulp van fMRI. Na afloop werden de proefpersonen getest op hun vermogen om de drang om te roken te weerstaan. Na afloop van die test (waarbij een deel van de proefpersonen de verleiding wél, en een deel de verleiding niét had weerstaan), werd de uitslag vergeleken met de resultaten van de scans. Die resultaten waren uiteraard zeer gecompliceerd, maar alle gegevens werden ingevoerd in een zeer geavanceerd Machine Learning Program dat, naarmate er meer data worden ingevoerd, steeds beter in staat is om de betekenisvolle hersensignalen te onderscheiden van gewone neurale activiteit, en deze signalen kan koppelen aan een bepaald gedrag: roken of niet roken?
Programma Uiteindelijk, zo maakte Anderson bekend, is het door haar ontwikkelde programma (ze is van huis uit statisticus) in negen van de tien gevallen in staat om aan de hand van een scan correct te ‘voorspellen’ naar welk soort filmpje de proefpersonen kijken, wat ze ervan vinden en of ze na afloop een sigaret zouden opsteken of niet. Het programma kan met andere woorden de gedachten van een proefpersoon lezen en daarna zijn of haar gedrag voorspellen – en dat alles veel beter dan die mensen dat zélf kunnen. Die beweren immers veel te vaak
11
dat ze in staat zullen zijn om de verleiding te weerstaan. Het interessante aan het door Anderson ontwikkelde programma, aldus haar collega, hoogleraar neurologie Mark Cohen, is dat het niet zoekt naar een puur statistisch verband tussen de scandata en het gedrag, maar dat die data in eerste instantie geanalyseerd worden op basis van hun neurologische herkomst. Het beschouwt het brein niet als een black box: het is in staat te zeggen welke hersendelen actief zijn en met elkaar in conflict komen, en uit welke delen specifieke betekenisvolle signalen (besluiten) afkomstig zijn. Op die manier ‘ziet’ het programma niet alleen algemene toestanden van het brein, maar kan het ook vertellen welke hersendelen bijdragen – en kan het, naarmate er meer data worden ingevoerd, steeds scherper ‘zien’ hoe die verschillende delen met elkaar interreageren. Die aanpak is gekozen om meer te weten te komen over wat er zich in het brein afspeelt. En het opvallende is dat deze aanpak zulke accurate voorspellingen oplevert. Blijkbaar zitten de onderzoekers hiermee op het goede spoor.
groene dennenboom in hartje winter of het middernachtelijk afsteken van vuurwerk bij oud op nieuw. Overal ter wereld zien we vormen van percussie (trommelen, luiden van klokken, geweerschoten, vuurwerk) in de overgangsrituelen. In Roemenië is bij oud op nieuw bijvoorbeeld het klappen van de zweep te horen. Ook kennen de overgangsrituelen een symbolische dood (het oude jaar wordt voorgesteld als een oude man die vertrekt) en wedergeboorte. In Vietnam is de viering van het nieuwe jaar, dat overigens niet gelijktijdig met het onze valt, het belangrijkste feest van het jaar. Bij de Tiwi Aborigines in het tropische noorden van Australië speelt de jaarwisseling zoals wij die kennen geen rol, maar vieren zij met een groot ritueel de overgang tussen het natte en droge seizoen.’ Meer lezersantwoorden op www. depers.nl/vraagteken
Volgende week: Wat gebeurt er als de bliksem in zee slaat? Merken de vissen daar iets van?
‘Vraagteken’ wordt mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, de nationale wetenschapsfinancier.
Mysterie van tastzin Mix psychofarmaca en weer iets meer ontrafeld -therapie werkt het best Boston Amerikaanse wetenschappers zijn erin geslaagd om via een speciaal gen visueel onderscheid te maken tussen verschillende typen zenuwen die onderdeel uitmaken van de tastzin. De tastzin is een zeer gecompliceerd en nog maar nauwelijks begrepen zintuig, en de onderzoekers hopen dat deze nieuw techniek voor een doorbraak kan zorgen.
Helsinki De beste manier om van psychische klachten af te komen, is vaak een combinatie van psychofarmaca en psychotherapie. Dat geldt niet alleen voor de mens, maar ook voor muizen, zo hebben Finse neurologen ontdekt. Ze ‘behandelden’ muizen die erg bang waren gemaakt op verschillende manieren, maar bovenstaande combinatie werkte het best.
HP heeft lek in printer inmiddels gerepareerd New York Afgelopen november begon in de VS het gerucht te circuleren dat printers van HP gehackt konden worden, en dat de hackers het apparaat zulke bizarre printopdrachten konden geven, dat het in brand vloog. HP ontkende heftig, maar heeft het lek in de beveiliging, dat aanleiding gaf tot het gerucht, inmiddels gerepareerd.
Effectief
Schadelijke bacteriën verstoppen zich in cellen
Chimps weten wat hun groepsleden al weten
Nu gaat het nog om het verlangen naar een sigaret (het onderzoek wordt betaald door het National Institute on Drug Abuse, dat op deze manier nieuwe, effectievere behandelmethoden hoopt te kunnen ontwikkelen). Wie weet hebben we straks een app die ons kan vertellen welke verlangens in ons brein om onze aandacht vragen – en voor welke verleidingen we zullen bezwijken.
Lafyette Medewerkers van de Purdue Universiteit hebben ontdekt dat schadelijke bacteriën zich op een bijzondere manier in cellen kunnen verstoppen. Met behulp van eiwitten uit de celwand, die ze een beetje veranderen, bouwen ze een eigen ‘fort’ binnen de cel, waarvan de wanden nuttige stoffen doorlaten zodat ze zich ongestoord kunnen vermenigvuldigen.
Leipzig Duitse primatologen hebben ontdekt dat chimpansees in het wild inzicht hebben in wat andere groepsleden weten. Ze ontdekten dat chimps harder en langer waarschuwen voor een bedreiging, zoals een slang of een roofdier, wanneer zich in de omgeving groepsleden bevinden die nog niet op de hoogte zijn van de aanwezigheid van het gevaar.
Wie wil er sneeuw en ijs?
Wie wil nog wat zand?
Wat eilandjes?
Het grootste stuk aarde dat aan geen regering behoort, is Mary Birdland, een stuk Antarctica van ruim anderhalf miljoen vierkante kilometer.
Tussen Soedan en Egypte ligt de Bir Tawildriehoek, een stuk woestijn dat geen van beide wil, vanwege een ruzie om een vruchtbaar stuk land.
Het meest gewilde stukje land zijn de Spratly eilanden. Ze worden geclaimd door de Filippijnen, China, Taiwan, Vietnam, Maleisië en Brunei.
12
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Geld of geen geld, we winkelen wat af. ENJOY AND DO GOOD WWW.DEBETEREWERELD.NL
Column
Een betere wereld? aar moet je beginnen met werken aan een ‘betere wereld’? Soms lijken problemen zo ‘immens’ dat je denkt geen invloed te hebben, en dus maar ‘niets’ doet. Ons advies, zoek het niet te ver! Het is mooi als je begint met de wereld rondom jou. Meestal kijk je daaraan voorbij. Maar in jouw omgeving heeft jouw houding wel degelijk invloed. Jouw vriendelijkheid doet er echt toe, want vriendelijkheid creëert vriendelijkheid, en dat is waar de actie van Ben Vriendelijk over gaat. Probeer daarom een maand lang iedere dag bewust tenminste één onbaatzuchtig ding voor een ander te doen. Dat hoeft niet per se een grootse daad te zijn. Een (oprechte) glimlach en/of groet, zelfs iemand in laten voegen in het verkeer; kleine daden. Hoe groter de groep, hoe meer kleine daden van vriendelijkheid, hoe groter de invloed op onze wereld. Zo help je mee, dag in dag uit, aan een betere wereld.
W
benvriendelijk.nl Erwin Polderman Redacteur De Betere Wereld
Duurzaamheid is geen trend #NieuweNorm
Alles begint met bewust leven. Zo kun je meer genieten van wat er echt toe doet. Kijk hoeveel je met weinig kunt realiseren. Nanny Schutte Amsterdam
Onlangs vroeg ik een beddenverkoper naar zijn aanbod in de categorie ‘maatschappelijk verantwoord’. Nooit eerder hadden klanten daarnaar gevraagd! Hij vond ’t bovendien onzin; als ik het milieu wilde sparen, moest ik m’n boodschappen maar op de fiets doen. Onbegrijpelijk dat (veel!) mensen nog denken dat duurzaamheid slechts een trend is. Geld of geen geld, we winkelen wat af. We zeggen: ‘Geld moet rollen’. Onze economie is erbij gebaat, want we brengen meer geld in dan er strikt genomen beschikbaar is en dat betekent groei. GROEI! Daar gaat het om; onze maatschappij is volledig gebaseerd op economische groei. Onze economie moet het blijkbaar hebben van de extra aankopen; met de hand op de knip stagneert de economie! ‘Laag consumentenvertrouwen’ wordt gezegd, terwijl je ook kunt zeggen: ‘De consument heeft blijkbaar niet zoveel nodig’. Echter, een systeem gebaseerd op groei spat zo als een zeepbel uiteen.
Nieuwe norm Motor achter deze zeepbeleconomie: onze planeet, leverancier van alle grondstoffen en voedingsmiddelen. Maar in plaats van er zuinig mee om te gaan, brengen we enorme schade toe. De groeiende vraag naar grondstoffen en energiebronnen drijft ons tot het uiterste. Voortzetting
Bewust zijn van het effect van je gedrag op mens en planeet, bij iedere stap. ANNEMIEK TIMMERMAN
van onze allesvernietigende consumptiemaatschappij leidt dus tot grote verstoringen van het natuurlijk evenwicht. En de strijd tussen mens en natuur is ongelijk – we zullen ’m zeker niet winnen. We kunnen maar beter mééwerken, door onze levenswijze in te richten volgens de wetten van de natuur; beter flexibel of dynamisch dan statisch, beter divers dan uniform, beter volgens kringlopen dan lineaire bewegingen, beter op elkaar afgestemd en in verbinding dan ieder voor zich, beter holistisch dan gefragmenteerd. Duurzaamheid is dus geen trend maar noodzaak. Duurzaam is de nieuwe norm. Aanpak van de huidige maatschappelijke problemen (zoals de economische crisis) vereist dan ook nieuwe methoden, waarvoor we ‘vanzelf-
sprekende’ zaken ter discussie moeten stellen; waarom zijn grondstoffen goedkoper dan arbeidsuren? Waarom wordt vervuiling niet verrekend? Waarom rekenen we waardevolle zaken als gezondheid, spiritualiteit, kunst en saamhorigheid niet mee in onze economie? Alles begint met bewust leven. Dat geeft minder schulden, minder benodigde grondstoffen, minder afval, minder stress, om zo méér te kunnen genieten van wat er écht toe doet. Wie het aandurft zich meer dáárop te focussen zal snel ervaren hoeveel positieve energie dat oplevert, en hoeveel je met weinig kunt realiseren! www.debeterewereld.nl, volg ons via Twitter: @debeterewereld of kijk op Facebook en YouTube.
KOOP VANDAAG OP SWEETDEAL.NL
SWEETDEAL VAN DE DAG Wil jij in 2012 jouw voornemens echt waarmaken? En kun je wat meer energie gebruiken om je doelen te bereiken? Kom dan naar de Energize workshop van InMovement!
HIGHLIGHTS
€ 35,-
• Een InMovement’s Energize seminar van 2 uur in Amsterdam. • Leer hoe je energie kunt managen en hoe je je doelen succesvol bereikt. • Reken af met vermoeidheid en zet je vanaf nu tot dingen die je graag wilt doen.
IN PLAATS VAN € 119,-
JE BESPAART
VOORWAARDEN
€ 84,-
71% KORTING
GA VOOR DEZE AANBIEDING NAAR SWEETDEAL.NL
• Reserveer o.v.v. Sweetdeal. • De voucher is geldig op 2, 9 of 16 februari 2012. • De workshops worden gehouden in de Openbare Bibliotheek in Amsterdam van 18.30 tot 20.30 uur.
Op maandag In business Media Entertainment Lifestyle
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
13
Door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
#Dwarsbelegger Hij was een van de best
presterende beleggers in 2011 en hoopt nu weer op veel beursturbulenties. ‘Je moet er toch niet aan denken dat de volatiliteit verdwijnt.’
Dwarshuis stapt vol in aandelen
Mark Koster Amsterdam
Wie Jan Dwarshuis vorig jaar 1.000 euro had gegeven, had nu 1.230 op zijn bankrekening staan. ‘Oh, maar ik zie nog veel meer mogelijkheden in 2012’, zegt de man achter Columbeurs, een fonds dat uitsluitend in aandelen belegt. Ja, dat leest u goed: in aan-del-en! Dwarshuis gelooft heilig in de stukjes bedrijfseigendom s die het afgelopen jaar, althans als we de Nederlandse AEX even volgen, gemiddeld eenachtste van hun waarde verloren. ‘Ik ben heel simpel’, zegt hij. ‘Innovatie en groei moeten bij bedrijven ontstaan, dus daar zal ook het laaghangende fruit hangen’, zegt hij. ‘Dat dit denken tegenwoordig een beetje contrair is, geef ik meteen toe’, grinnikt Dwarshuis. Hij begon als jongeling bij Strating Effecten, het later door beursfraude geteisterde investeringshuis, maar werkt al sinds voor 1999 eigen rekening. Afgelopen jaar dus met veel succes: Columbeurs pluste 20,3 procent. Het Dwarshuis-geheim? ‘Timing’, zegt hij. En een logisch kruideniersverstand. Waar de beleggingswereld wordt bevolkt door natuurkundige bollebozen die met langetermijngrafieken en ingewikkelde wiskundige veronderstellingen de wereld proberen te voorspellen, is Dwarshuis een pragmatische informatiejunk die van uur tot uur opnieuw inzet (hij krijgt dagelijks 250 mails met bedrijfsgegevens in zijn computer gestort). ‘Je moet steeds alert zijn en de omstandigheden naar je hand zetten. Ik ben niet van de technische analyse. Dat is als een mooie vrouw in een gele bikini, maar je weet nooit wat er onder zit.’
Wispelturig meisje Dwarshuis accepteert de grillen van de markt als een wispelturig meisje. Natuurlijk geef je haar gelijk, al weet je dat ze vaak een beetje in de war is. ‘Het sentiment is nu tegen aandelen, maar als je goed onderzoekt, zijn er veel bedrijven zwaar ondergewaardeerd.’ Drie voorbeelden: Eén: de Spaanse vliegtuigmaatschappij Vueling is op de beurs in Madrid 140 miljoen waard, terwijl de Iberische aërodynamici 300 miljoen in kas hebben branden. Conclusie: daar moet je vol instappen en je niet laten afschrikken door het sentiment. ‘Op een dag wil ‘Iberia’ (het Spaanse KLM) Vueling kopen en zit je vooraan als aandeelhouder.’ Twee: SGL Carbon. Deze Duitse onderdelenleverancier voor de automotive-industrie is het heetste snoep van de Duitse wagenbranche. Zowel BMW, dat een optie heeft een meerderheid te verwerven, als VW, dat een belang opbouwde, azen op de negotie. ‘Dat aandeel gaat dus stijgen.’ Drie: SBM Offshore. Hollands glorie in het produceren van tanken om
Jan Dwarshuis zet nu Steve Jobs dood is liever in op de aandelen van Nokia dan op Apple. FOTO’S: ARIE KIEVIT
Tegendraads
Jan Dwarshuis Jan Dwarshuis werkt al bijna drie decennia als belegger, nu als de geldmaker van fonds Columbeurs. Dwarshuis, die columns schrijft voor de website Follow The Money, denkt dat de AEX volgend jaar zal eindigen op 330 punten. In 2011 zakte hij met 12 procent. Dwarshuis wist 20,3 procent winst te boeken.
olie in op te slaan. Wederom: veel te erg afgewaardeerd als gevolg van de conjuncturele oliedip terwijl de balans er lekker bij ligt. De les: ‘Je moet alert zijn en je niet laten leiden door oppervlakkige hypes. Vueling is Spaans en vliegtuigindustrie. Normaal gesproken zou je zeggen: wegwezen. Behalve als je wat verder kijkt.’ Om te voorkomen dat hij zeperds maakt, haalt hij een oude beleggerstruc uit. Tegenover al zijn risicovolle posities plaatst hij een defensieve dijk vol geldposities. Als Dwarshuis gokt op een enorme winststijging van Vueling, maar zich vergist, dekt hij zich voor een onverwachte koersval in door zogenoemde futures te kopen. ‘Met het verlies van de een, kan
ik het gat van het andere oplossen. Ik koop met het geld van die futures direct weer goedkope aandelen bij.’ Zo dobbert hij mee op het eb en vloed van de beurs. ‘Je moet er toch niet aan denken dat de volatiliteit verdwijnt op de beurs. Gelukkig zullen er ook in 2012 veel schommelingen zijn’, verkneukelt hij zich. De dwarsbelegger heeft meer contraire opinies. Apple is veel te duur geworden. Niet meer doen. Hij zet zijn geld op Nokia, dat nog steeds een container vol patenten in een Finse kluis heeft liggen. ‘Jobs is dood, en nu moet Apple het waarmaken. Ik denk dat het een zijwaarts aandeel wordt’, voorspelt hij een afvlakkende koers. Hetzelfde geldt voor China. ‘Op de
langere termijn zullen de Chinezen overwinnen, maar nu niet. Je moet nu tien keer de winst betalen voor een bedrijf, terwijl voor gelijke ondernemingen in Rusland drie keer de prijs wordt neergeteld. Bovendien: bij de Chinezen ben je nooit zelf de baas, maar moet je altijd met zo’n idioot werken. Ook niet doen.’ Nog een winstwaarschuwing geeft hij af voor India en Brazilië. ‘India? Kun je je geld beter naar het casino brengen. Bij de Indiërs word je als westerling meteen gelyncht. En Brazilië snap ik niet, dus doe ik niet. Dat is een beetje als biotech! Ze willen steeds meer geld omdat het vaccin toch nog niet goed was. En er komt zelden iets van terecht.’
Boerenshow best bekeken
Ex Hefner met Dr.Phil-telg
Kylie heeft fantasie
De populaire show Boer zoekt vrouw is het best bekeken programma van 2011. Op 30 januari 2011 keken er 5,4 miljoen mensen, zo meldt SKO.
Playmate Crystal Harris (25) heeft een relatie met de jongste zoon van Dr. Phil, Jordan McGraw. Ze trouwde in 2011 bijna met Hugh Hefner.
Kylie Minogue heeft aangekondigd haar 25-jarig jubileum als zangeres groots te vieren. Ze hengelt in een interview naar een duet met Madonna.
14
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Gebruik een paar weken een huishoudboekje. Heleen van der Sanden geeft in Genoeg bespaartips.
Column Mark Leenards
Quick VIX
et jaar is voorspoedig begonnen op de beurzen. Dat is alvast een meevaller in een jaar waarin gegarandeerd weer een hoop heftige schommelingen zullen plaatsvinden, als gevolg van de eurocrisis, Iran, Poetin, de Chinese huizenmarkt, de Amerikaanse verkiezingen en tientallen nu nog onbekende factoren. Voor de eurocrisis verwacht ik, en vele economen met mij, geen ‘quick fix’. Daar kunt u overigens prima op inspringen: met de VIX! De belangrijkste volatiliteitsindex, de VIX, meet de verwachte beweeglijkheid van de toonaangevende Amerikaanse aandelen aan de hand van optieprijzen. Een hoge VIX staat voor een verwachte sterke volatiliteit, een lage indexstand impliceert minder beweeglijke prijzen. Momenteel staat de index op circa 23 punten, iets boven het langetermijngemiddelde en ver onder de niveaus van de paniekperiodes in de 2010 en 2011. De VIX wordt ook wel gezien als ‘angstgraadmeter’ en vanuit dat oogpunt zijn beleggers dus niet zo somber over de komende periode. In tegenstelling tot aandelen heeft de VIX-index echter de neiging om steeds weer terug te keren naar het meerjarig gemiddelde. Periodes van uitzonderlijk
H
hoge of lage volatiliteit zijn altijd relatief kort. Dit is het gevolg van de stabiliserende marktwerking en de berekenmethode van de index. Het handelen in futures of opties op de index lijkt dan ook zeer aantrekkelijk: op het dieptepunt kopen en op de top verkopen is een kwestie van kijken naar het verleden. Helaas zijn de afgeleide producten van de VIX ook weer gecorrigeerd voor verwachtingen. De prijzen lopen nooit éénop-één. Toch komt er binnenkort waarschijnlijk wel weer een mooi moment om te speculeren op toenemende volatiliteit. Het wachten is slechts op een nieuwe tegenvaller in Europa, China of de VS. De paniek onder beleggers is nu even weg, maar de gevoeligheid voor paniek is groter dan ooit.
Eet niet buiten de deur, maar organiseer met vrienden thuis een feestmaal. BRAM BUDEL/HOLLANDSE HOOGTE
Het wordt bewust allemaal gewoon wat minder Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.
‘Heeft u er misschien twintig cent bij?’
Milieumaatregel vliegen raakt de portemonnee
Lexington Medewerkers van de Amerikaanse supermarkt Walmart moesten even knipperen met hun ogen: een klant wilde afrekenen met een biljet van één miljoen dollar. De beste kerel had een karretje vol spullen en hield voet bij stuk: het biljet bestond en was echt. De politie werd gebeld en de koper zit in de bak. Zijn borg is 17.500 echte dollars.
Amsterdam De Duitse luchtvaartmaatschappij Lufthansa gaat de kosten van het handelssysteem voor CO2-uitstoot (ETS) doorberekenen aan passagiers via een verhoging van de brandstoftoeslag. Het is de eerste maatschappij die dit doet. Lufthansa reageert op een nieuwe wet van de EU die een vuist wil maken tegen klimaatverandering.
Mogelijk interesse voor Saab vanuit India
Man trekt muis in plaats van geld uit de muur
Mumbai Het Indiase Mahindra & Mahindra zou interesse hebben om Saab over te nemen. Het bedrijf zoekt contact met de bewindvoerders in Zweden. De aandelen van Swedish Automobile verdrievoudigden naar 24 cent per stuk toen de roddels op gang kwamen. Vorig jaar zijn de aandelen 93 procent minder waard geworden.
Ryad Een inwoner van SaoediArabië schrok zich een hoedje toen hij even wat geld uit de muur ging halen. Er kroop namelijk een muis uit de gleuf. Daarna volgden pas de bankbiljetten. Die waren volgens de plaatselijke krant Okaz echter zo aangevreten dat de man ze bij een bank heeft omgewisseld.
BEL NU: DE LEKKERSTE TIENERS LIVE (18+)
#Genoeg
Onze pecunia netjes tellen, zelf koken, meer lezen, slechte vriendschappen opzeggen: het zijn tips om rampjaar 2012 door te komen.
zonder als je het te vaak doet, dan wordt het een sleur. Je kunt beter uitrekenen wat je bespaart als je met wat goede vrienden gewoon een feestmaal thuis maakt. Net zo leuk.’
Redactie MSM Amsterdam
2Een dieet kost niets
Als zelfs Merkel zegt dat 2012 bar wordt, wapenen wij ons ook. Er zit niets anders op dan dit jaar met minder toch te gaan genieten. Hoe? Dat weet ervaringsdeskundige Heleen van der Sanden, eigenaar van het tijdschrift (en website) Genoeg. ‘Wat kun je doen met minder? Dat is waar we in willen gidsen. Onze leus is niet voor niets: less is more.’ Wie in 2012 post-materialistisch aan de slag wil, houdt zich aan deze tips:
3Unfrienden is gratis
1Uit eten is passé
‘Eigenlijk is uit eten gaan niet bij-
Als het buikje vol is, gaan we afvallen. ‘We geven geen dieettips maar zeggen wel: eet bewuster en geniet van elke hap. Dus niet voor de tv of als je een krant leest. Dat scheelt ook al de helft.’ Prima, in 2012 kauwen we een stuk langzamer op ons voedsel. Tijd is geld maar ook een schaars geluksgoed. Schrappen dus al die mensen die je stiekem niet écht mag en die te vaak bellen om te piepen over zichzelf.
4In de plus komen
‘Ik wil niet klinken als Miep Kniep
0906-906.906.0 AMATEURTJES ZOEKEN JOU! Bel LIVE! 0906-0145
Privé gaat het onze bewuste Heleen voor de wind, maar haar bedrijf gaat bijkans aan het eigen succes ten onder. Haar lezers nemen de lessen zo goed ter harte dat het pijn doet in het bedrijfshuishoudboekje. Wie immers zich bewust wordt van zijn uitgavenpatroon, ziet een tijdschriftabonnement als luxe en zegt op. Ze hebben kortom genoeg van Genoeg, opperen wij. Lachend: ‘Ja, ja, die heb ik echt nóóit eerder gehoord. Mensen die opzeggen sturen vaak een briefje mee: ‘We hebben er Genoeg van.’ Gelukkig krijgen we ook behoorlijk wat nieuwe abonnees. Daarvan hebben we er nooit genoeg!’
Persis Hilton Geef Holleeder een talkshow
Sneue pannenkoek Henk kan het beste gewoon doorademen at doe je als Youp van ’t Hek je een ‘sneue pannenkoek’ noemt in je oudejaarsconference? Dan vraag je op Twitter wat je moet doen nu je beroemd bent. Henk Es (‘Henk-liggendstreepje-Es’, aldus Youp) twitterde vlak voordat de oudejaarsgrappenmaker opkwam vanuit de zaal in de Groningse schouwburg dat hij ‘benieuwd’ was. Youp haalde uit naar dit voorbeeld van moderne sociopathie en schold Es in het volle theater flink uit. Henk kon er wel om lachen en meent dat dit ‘iedereen had kunnen overkomen’. Hij schreef nadat Geenstijl zijn Twitteradres had gelinkt: ‘Ik word nog eens
beroemd. Hoe te handelen?’ Ons advies: gewoon doorademen en normaal doen.
W
(0,8pm)
maar het huishoudboekje heeft zich bewezen. Gebruik die een paar weken en besef waar het eventueel misgaat. Maak een toptien zaken die je belangrijk vindt en houd daar aan vast.’
Give Joy a change Nou, we weten het eindelijk! GTPMJ, de vijf letters die Jeroen van Koningsbrugge droeg op zijn T-shirt tijdens een Ik Hou van Holland-uitzending, staan voor Give The People More Joy. En achter de woordcombinatie schuilt een goededoelenactie voor getraumatiseerde kinderen. Van Koningsbrugge,
die de GTPMJ-shirts verkoopt via de website www.gtpmj.tv, maakt dat geld namelijk over aan de stichting dream4kids die de traumajeugd een paar mooie dagen bezorgt. Daarmee is Jeroen de John Lennon van Nederland want die gaf de vrede ooit een kans.
Holleeder Inc. Nu de bekendste nog niet vermoorde crimineel vrij komt, is ons advies aan hem: ga het lezingencircuit in en stop met duistere zaakjes. Willem Holleeder moet ook een eigen talkshow krijgen en als hij wil een reallifesoap. Oh nee, dat laatste niet. Te veel bewaking vereist.
Paul McCartney anti-band
Lindsay lastiggevallen
Boerenfilm in de maak
Paul McCartney heeft in een interview afgegeven op bands die niet live spelen, maar met een geluidsband. Zou hij zelf nooit doen namelijk.
Het nieuwe jaar is zozo begonnen voor Lindsay Lohan. Een stalker is bij haar huis in de boeien geslagen, na haar lastig te hebben gevallen.
Boer ontmoet bekende tv-vrouw en wordt verliefd. Dat is het plot van een nieuwe film van Steven de Jong die in 2013 af moet zijn.
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Ik zet de lezer graag op het verkeerde been.
Lezen
Merijn de Boer Schrijver van Nestvlieders
Uit & thuis
15
Dirk Koppes Amsterdam
Merijn de Boer heeft haast. Zijn hoofd barst bijna uit elkaar van de ideeën voor nieuwe romans, waarmee hij wil bouwen aan een groot en groots oeuvre. ‘Ik ben al 29, dus hoeveel tijd heb ik nog?’, vraagt de Amsterdamse debutant vertwijfeld. ‘Mijn leven is literatuur. Ik wil er alles aan doen om in de voetsporen van Willem Frederik Hermans of Jeroen Brouwers te treden.’ In elk geval heeft De Boer het verrassendste debuut van dit literaire seizoen geproduceerd. Debutanten kiezen meestal voor een coming-ofage-verhaal waarin ze puberpijnen herbeleven, of ze proberen zo dicht mogelijk de multimediale tijdsgeest te benaderen met een Randstedelijk verhaal vol pillen en groepsseks. In de bundel Nestvlieders kiest De Boer radicaal voor een andere koers: elk verhaal is een surrealistische wereld op zich, waarin de vreemdste dingen de werkelijkheid binnensluipen. Een werkloze jurist woont in een leegstaand yuppenpaleis waaruit hij een als clown verklede medebewoner volgt. Nietsnut Balthasar reist naar de andere kant van de wereld waar hij bijna in een sprinkhaan verandert en gruwelijk aan zijn einde komt. De kogelstotende managementtrainee Prince lokt zijn jeugdliefde naar Parijs om haar te bekennen dat hij vreest te verdrinken in een oceaan. Nestvlieders eindigt met een macaber sprookje in het bos, waarbij een naar huis teruggekeerde student de confrontatie aangaat met zijn moeder. Waar haalt de zoon van een hoogleraar al die absurdistische fantasieën vandaan? ‘Ik vind mijn verhalen helemaal niet surrealistisch. Ik wil dat wat ik schrijf, in principe mogelijk is: sprinkhanenplagen, een nachtelijke cliniclown, het kan. Pratende schapen zoals bij Murakami komen bij mij niet voor. Een dolfijnvormig yuppenappartementencomplex verzin ik, maar het zou zomaar kunnen. Het is gebaseerd op een pand in IJsland, dat nog voor de crisis werd gebouwd, maar waar nu slechts vier mensen wonen.’ Hoe zou je zelf je verhalen willen omschrijven?
Absurde debutant heeft geen smetvrees #Debuut In de surrealistische wereld van Merijn de Boer hebben dolende twintigers geen seks maar veranderen ze in sprinkhanen.
Merijn de Boer: ‘Ik geloof niet in wachten op inspiratie, je moet elke dag aan de slag.’ ALEXANDER SCHIPPERS
Ik zet de lezer graag op het verkeerde been. Mijn personages zijn vervreemd van zichzelf en van de buitenwereld. Alles overvalt hen, ze hebben geen invloed op hun leven. Balthasar belandt door zijn erg passieve houding in een totaal isolement aan de andere kant van de wereld. Hij denkt dat iedereen op hem let, maar zijn tragiek is juist dat niemand hem ziet. Lichamelijke hygiëne is geen speerpunt van jouw personages. Waar komt je fascinatie voor pus en puisten vandaan?
‘Ik weet het ook niet. Laten zien wat er onder de oppervlakte leeft? Een abnormale binnenkant die zich vertaalt in een ranzige buitenkant?’ Waarom hebben je leeftijdsgenoten in je verhalen het zo moeilijk? Wat is er mis met die twintigers? ‘Het zijn nestvlieders, jongeren die ontworteld zijn, zonder houvast in het bestaan. Daarom dolen ze door de werkelijkheid. Daarom heb ikzelf ijkpunten, vaste gewoonten in mijn schrijversbestaan nodig. Je zou dit boek als een generatieportret kunnen
zien. Onze ouders, de babyboomers hebben alles fantastisch voor elkaar. Zij hebben ergens voor moeten vechten en dat binnengesleept. Mijn leeftijdgenoten missen die drive.’
om te kunnen schrijven. Ik geloof niet in wachten op inspiratie, je moet elke dag aan de slag. Maar een permanente piekerstand werkt averechts, heb ik van Hemingway geleerd.’
Een urgentie die bij jou de poriën uitspuit. Je leidt een gedisciplineerd monnikenbestaan. ‘Ik ben behoorlijk monomaan met literatuur bezig. Overdag werk ik bij uitgeverij Van Oorschot, daarna schrijf ik van vijf tot zeven en vervolgens zit ik meestal te lezen. Ik heb een saai boekhoudkundig leven nodig
Als je een beurs zou aanvragen, kun je voortaan fulltime aan je oeuvre werken. ‘Ik ben tegen literaire beurzen. Als ik geld van de overheid zou vangen, zou ik me beperkt voelen in mijn vrijheid. Ik wil aan niemand verantwoording afleggen. Laat mij maar in mijn eigen tijd schrijven.
Kheb al een e-reader
Wie maakt me los?
Hebben!
Goed nieuws voor e-book uitgevers: Amazon verkocht in 2011 een miljoen Kindle leestablets – per week welteverstaan.
Per 1 januari rechtenvrij, en dus door iedereen uit te geven: alles van James Joyce, dichter Hugh Walpole en Virginia Woolf.
Het prachtige platenhoezen-tekenwerk van Robert Crumb wordt uitgegeven als The Extended Record Cover Collection.
16
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Je maakt geen schijn van kans als je niet met God schermt.
Uit & thuis Video gids
Policiti in de VS moeten wel.
Eddie en Patsy weer Absolutely Fabulous
VideoVolt Herbert Blankesteijn
Elke dag de beste video’s van het web
#DownloadVanDeDag Opeens
waren ze er weer. De net te dikke Eddie, kettingrokende Patsy en brave dochter Saffy. Voor het eerst sinds jaren waren ze te zien in nieuwe afleveringen van Absolutely Fabulous (Ab Fab voor vrienden). Reden voor de terugkeer is het twintigjarig bestaan van de Britse topserie. Er is in de tussentijd weinig veranderd, want Eddie propt zich nog steeds in te kleine, afgrijselijke outfits en Patsy bewaart een indrukwekkende voorraad drugs in haar kapsel. Maar de twee zijn inmiddels wel zo oud dat ze niet meer weten wat ‘in’ is. Dat maakt de nieuwe afleveringen vooral leuk voor mensen die al bijna twintig
Atheïst over de verkiezingen jaar naar de serie kijken en zich af en toe ook vertwijfeld afvragen wat bijvoorbeeld een ‘Kardashian’ is. De eerste afleveringen werden uitgezonden op Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag en zijn nu te downloaden. De derde volgt rond de Olympische Zomerspelen. Jorien Beukers
Jiskefet #Teruggevonden Zelfspot, daar
is natuurlijk niks mis mee. De heren van Jiskefet hebben er in elk geval hun voordeel mee gedaan. Corpsballen moesten lachen om de lullo’s Van Binsbergen, Kerstens en Kamphuijs, kantoorklerken roepen nog steeds ‘Goeiesmorgens’ en hebben het over dat ze vanochtend op de tramhalte stonden als ze pas echt een goeie grap willen maken. Jiskefet staat in ons collectieve geheugen gegrift. Van 1990 tot 2005 werd het programma uitgezonden, maar daarna was het allerminst afgelopen voor Jiskefet. Een boek, muziek, merchandise en uiteindelijk in 2010 nog een musical volgden. Enigszins uitgeblust stonden Michiel Romeijn, Kees Prins en Her-
man Koch met wat gastacteurs op de planken van de Heineken Music Hall. De musical is inmiddels ook op tv geweest en staat op uitzending gemist. Maar het is eigenlijk veel leuker om de oude afleveringen terug te kijken, waarvan je er ook nog een aantal kunt terugvinden. Pamela Wilhelmus
De Pers digitaal Twitter Volg De Pers op Twitter: twitter.com/De_Pers Facebook Word vriend van De Pers: facebook.com/DePers Hyves Krabbel De Pers: dagbladdepers.hyves.nl De Pers Nieuws Lees het laatste nieuws met de app De Pers Nieuws
#Interview Vandaag de eerste caucuses bij de Republikeinen in Iowa. Illusionist, onzinbestrijder en atheïst Penn Jillette houdt bij Bigthink.com een mooi betoog over de rol van godsdienst bij de verkiezingen. Kandidaat Michele Bachmann zei in augustus dat de aardbeving in Washington en de orkaan Irene waarschuwingen van God waren dat de overheidsuitgaven moesten worden beteugeld. Hoe kan zij na zo’n vreselijke uitspraak nog serieus worden genomen? Volgens Jillette waren rond 1900 de meestgevraagde sprekers in de VS atheïsten). Er was verdeeldheid tussen de christelijke geloofsrichtingen en atheïsme was salonfähiger dan nu. Het abortusvraagstuk in de jaren ’60 heeft de christenen weer verenigd, zegt Jillette. Anders waren atheïsten de grootste groep geweest. Nu zijn ‘christenen’ dat, en maak je als politicus geen schijn van kans als je niet
voortdurend met God schermt. En hoe zit dat met Obama? Zijn tegenstanders mogen hem graag afschilderen als atheïst, die een war on religion voert. Jillette legt uit dat Obama in Chicago hoorde bij een behoorlijk mallotige kerk en dat hij óók koketteert met het geloof. Jillette gaat ervan
uit dat Obama te slim is om zo religieus te zijn en slim genoeg om dat allemaal voor te wenden. Maar het is wel vreemd, erkent hij: dat je moet aannemen dat iemand liegt om hem te blijven waarderen.
Kleine staten belangrijker
Normale mannen kijken wel uit
De moord op Abe Lincoln
#Animatie Allesweter C.G.P. Grey legt het systeem van kiesmannen uit. In kleine staten heb je voor een kiesman minder kiezers nodig dan in een grote. Sommige kiezers zijn vier keer zoveel waard als andere. Je kunt president worden met slechts 22 procent van de stemmen als je je concentreert op kleine staten.
#Satire Verkiezingscommercial van satirisch programma Whitest Kids U’Know. Senaatskandidaat Clint Webb somt zijn kwaliteiten op. Zijn vrouw is net mooi genoeg. Hij had een veilig baantje in het leger. ‘We kunnen de noden van deze staat en mijn behoefte aan zelfverheerlijking op één lijn brengen.’
#Documentaire Op 14 april 1865,
00:10:58
00:19:35
vijf dagen na het beëindigen van de Amerikaanse Burgeroorlog, woonde de Republikeinse president Abraham Lincoln een voorstelling bij in Ford’s Theatre in Washington. Documentaire met veel nagespeelde scènes reconstrueert hoe voor het eerst in de VS een president werd vermoord.
00:01:44
00:24:07
Bekijk de video’s op depers.nl/videovolt Nieuws gemist? Volg het laatste nieuws op www.depers.nl
Frozen planet De complete serie
4 dvd-box
De BBC neemt u mee naar de Noord- en Zuidpool, de grootste ongerepte natuurgebieden ter wereld. Deze documentaire in zes delen schetst een adembenemend portret van een spectaculair landschap dat qua omvang, schoonheid en extreme omstandigheden met niets op aarde te vergelijken is. Nooit eerder werden deze gebieden en de dieren die er leven zo gedetailleerd in beeld gebracht. Met een speciale camera, die ijselijke temperaturen kan verdragen, maakte het team verbluffende opnamen vanuit de lucht en onder het oppervlakte van de ijskoude oceaan. Speelduur ruim 4 uur. Engels gesproken, Nederlands ondertiteld. Adviesprijs € 39,95
Lezersprijs € 29,95* Officiële releasedatum 13 december 2011.
depers.nl/webwinkel categorie / dvd’s & games
*Exclusief verzendkosten
BON - FROZEN PLANET Hierbij bestel ik: ___ x Frozen planet à € 29,95* Exclusief € 2,95 verzendkosten. Levertijd met bon 10 werkdagen. Levertijd webwinkel 5 werkdagen. Klantenservice: 0900 - 2021352 (€ 0,45 p.g.) Het is helaas niet mogelijk uw bestelling telefonisch of per mail door te geven.
VOORLETTERS NAAM ADRES POSTCODE TELEFOON E-MAIL
VOORNAAM M
V
HUISNUMMER PLAATS
GEBOORTEDATUM Hierbij machtig ik Buckaroo Payment Service om i.o.v. Wegener NieuwsMedia BV eenmalig het verschuldigde bedrag af te schrijven. BANK-/GIROREKENING*: HANDTEKENING*: Stuur de volledig, in blokletters ingevulde, bon in een envelop naar Webwinkel, o.v.v. ‘Frozen planet’, Postbus 1090, 5004 BB Tilburg.
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Mijn hoofd onherkenbaar met die hoofddoek en ooglap.
Uit & thuis
Jacco van Golde
WIN! DEZE WEEK:
ZWEEDS RAADSEL:
(t.w.v. 14,95)
"#$
!
"($
WIN! VANDAAG: Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs
!
Deze week voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Pers-cryptogramkanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.
6 2 3 4 1 5 5 4 1 6 3 2
ZO DOET U MEE Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u de gevonden cijfercombinatie uit de vakjes ABC door naar 0909-5010701 (À 0,60 per gesprek). Of SMS: PERS <spatie> uw oplossing naar 3553 (À 0,60 per ontvangen bericht excl. de kosten voor het
-O-H--A-PREI-GŸ -B-KNARS ARD-F-ET -E-SOESA SKUA-TSA -E-DONOR ANNO-ART TENGER
Zweeds raadsel
AUGUSTUS U---C-NTUIGHUIS O-N-O--MOT-RAMP A-R-E-ATHEEMUTS E-D---JNEERZIEN
Cryptogram
2 6 7 9 1 3 5 8 4 5 9 1 8 7 4 6 3 2 4 3 8 6 5 2 9 1 7 6 5 9 2 4 8 1 7 3 8 4 3 7 9 1 2 5 6 7 1 2 3 6 5 8 4 9
Sudoku (vorige week dinsdag)
3 2 4 5 8 9 7 6 1
1 8 6 4 2 7 3 9 5
9 7 5 1 3 6 4 2 8
OPLOSSINGEN
BEL 0909-5010701 OF SMS NAAR: 3553
3 1 5 2 4 6
6
1 5 6 3 2 4
5
4 3 2 5 6 1
4
T&O
3
2 6 4 1 5 3
2
Mini-sudoku
1
Nog een heel jaar te gaan. Voor elke dag humor van wereldklasse op badkamer of toilet, in de gang of bij de keukentafel. Mark Retera laat Dirkjan en zijn metgezellen weer van hun bovenste beste kant zien. Dirkjan staat in zijn restaurant en Bert is actief als mode-ontwerper. Ondertussen moet er blaasvoetbal worden gespeeld met de politie, maakt superman de wc schoon en introduceert Van Druten ICT in de klas. Voor wie Dirkjan geen dag wil missen is dit de kans.
! %
& '
Lezerscolumn Jacco van Golde
Voor 15 winnaars: de DIRKJAN scheurkalender
CRYPTOGRAM
gebruik van uw mobiele telefoon). De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
© Puzzelland/Leen Groeneveld
Horizontaal: 1. Maand van de keizer (8); 4. Opslagplaats waar het gespuis woont (8); 6. Beestje in conflict (3); 7. Akelig dat vampiers niet vies zijn (4); 9. Hij kan de pot op voor een warme kop! (8); 10. Men zal er niet van opkijken (8).
1
4
2
3
6
7
SUDOKU 1 2 6 9 7 4 5 A 1 8 8 6 9 1 3 5 9 6 2 2 8 3 B 4 3 5 7 9 7 C 8 7 6 8 4
5
8
Verticaal: 1. Bijrijders die ook aan de was werken (9); 9 2. Hees de kardinaal zich in het tuig? (7); 3. Nog effen en de bond verliest een tas! (3); 5. Ontvangt verstand bij binnenkomst (7); 8. Daarop komt men ter verantwoording (5). 10
SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers
17
A
B
Die grote piraat
Nachts slecht geslapen. Het spookte maar door mijn hoofd. Wat moet ik ze nu vertellen? ‘Jacco, verzin gewoon iets, dat je over vele zeeën hebt gevaren en zo…’, hoor ik mijn vrouw mompelen. De zee… gewoon de zee… mijn god, wat moet ik zeggen? En nu sta ik hier. Ik tuur door de verrekijker naar het eind van het grasveld. Een tent, met een opblaasbare ‘5’ boven de ingang. Het krioelt er van de kleine piraatjes. Met enige geruststelling voel ik onder mijn arm het boek van De Kleine Kapitein. Ik zal ze een verhaal voorlezen, waarin de hoofdpersoon met een slechte piraat een schat gaat opgraven. Hoe toepasselijk. Ook daar, onder de struiken achter het grasveld, is een schat verstopt. Nou, gaat ’ie dan. ‘AHOYYY!’ ‘Kijk eens daar!’, roept mijn vrouw, die de wacht houdt bij de voorraadkisten. De piraatjes, heel klein op deze afstand, draaien hun gezicht in mijn richting, volkomen verrast, zo lijkt het. Een trots gevoel stroomt door mijn lijf. Een gerafelde spijkerbroek, volgetekend met doodshoofden, dolken en mysterieuze tekens. Een zwart T-shirt, ook gescheurd en beklad. Mijn hoofd onherkenbaar, met die hoofd-
’S
doek, ooglap en litteken. En vergeet niet de gouden ketting, met kompas eraan, die op mijn gepekelde borst schittert! Ze blijven mij aanstaren, de kleine mannen, op die ene na, die van schrik in de tent is gedoken. ‘AHOYYYYYY!’ Ineens komen ze op me af. Rennend. Brullend. Eentje struikelt bijna over de zoom van zijn broek. Als in een flits schiet het programma in mijn gedachten voorbij. Een stoomcursus voor piraatjes. Met een haak spekjes eten. Limoenen op een lepeltje dragen. Met waterpistooltjes schieten. Hengelen vanuit een zelfgemaakt bootje, op visjes van karton. En nog veel meer. De piraatjes zijn me bijna genaderd. Mij, de hekkensluiter op de lijst van benodigdheden voor een kinderfeestje, ‘pappa’ dus. Voorop rent de jarige job. Gretige ogen vol van ontzag en plezier. Hij mag en kan en zal niet falen, die grote piraat…
Uw column in De Pers? Stuur uw pennevrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@ depers.nl
Het weer Vandaag en morgen
Stevige wind
C
Een uitgave van Mountain Media BV Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam Tel: 020 - 3460560 Fax: 020 - 3460596 Website www.depers.nl (behorende tot Wegener Media)
Distributie
[email protected] 088-0131836 Sales
[email protected] 088-0138801 Uitgever Ben Rogmans
Redactie
[email protected] 020-3460550
Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst
Marketing
[email protected]
Art direction Koos Jeremiasse
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.
Selectie tijdelijke OV verstoringen: Meppel (bus) T/m 20 januari: Qbuzz-lijnen 20 en 32. Halten Zuiderln, Zuiderln Driesprong, J. Tooropln/Zuiderln, Piet Mondriaanstr., Hercules Seghersln, G. Doustr., Randweg, J. Israelsstr., G. ter Borchstraat en Rembrandtlaan vervallen. Noordwijk ZH (bus) T/m 7 januari: Connexxionlijn 95. Halte Picképlein vervalt. Rotterdam (bus) T/m 8 januari: Connexxionlijn 175. Halte Zuidlaardermeer vervalt.
Meer op www.depers.nl/9292 Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op 9292.nl
Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek
Vandaag
Morgen
De dag verloopt bewolkt met vooral in de ochtend regen; in de middag krijgt de neerslag een buiig karakter en kunnen zware windstoten voorkomen. Er staat een vrij krachtige tot harde wind uit het zuiden tot zuidwesten.
Er is veel bewolking met af en toe een bui. Er staat nog steeds een stevige westen- tot zuidwestenwind. De temperatuur stijgt naar waarden omstreeks 9 graden. In de avond nadert vanuit het westen een neerslaggebied.
18
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Waar Suárez ook komt, hij maakt de tongen los.
De Bakker door naar hoofdtoernooi Chennai
FC Twente-verdediger Thesker naar Hoffenheim
Chennai Thiemo de Bakker heeft zich geplaatst voor het hoofdtoernooi van het ATP-toernooi in Chennai. In de derde en laatste kwalificatieronde tegen Izak van der Merwe had hij aan twee sets genoeg. De Bakker versloeg de Zuid-Afrikaan met 6-2, 6-4 in de Indiase stad. In 2011 was de Westlander door vormverlies van de 43e naar de 223e plaats op de wereldranglijst gezakt.
Enschede FC Twente neemt afscheid van de Duitse verdediger Stefan Thesker. Het 20-jarige talent keert terug naar eigen land, waar hij gaat voetballen voor TSG Hoffenheim, waar onder meer ook Ryan Babel speelt. Thesker behoorde sinds het seizoen 20052006 tot de voetbalacademie van FC Twente. De verdediger speelde afgelopen seizoen een half jaar op huurbasis voor Fortuna Sittard.
Zware val Van Emden in Jayco Bay Cycling Classic
Manchester verhuurt Macheda aan QPR
Geelong Jos van Emden is gisteren tijdens de tweede dag van de Jayco Bay Cycling Classic hard ten val gekomen en uitgevallen. De Nederlandse wielrenner van Rabobank liep daarbij een wond op aan zijn linkerknie. De knie is in het ziekenhuis met vier hechtingen dichtgemaakt. Van Emden komt niet meer in actie bij de Jayco Bay Cycling Classic in Australië.
Manchester Federico Macheda speelt de rest van dit voetbalseizoen voor Queens Park Rangers. De 20-jarige Italiaanse aanvaller komt op huurbasis over van Manchester United. Macheda deed tot dusverre als basisspeler mee in twee wedstrijden in de League Cup. In de Premier League kwam hij niet verder dan drie invalbeurten.
Citaat
Luis Suárez heeft in totaal zeven keer het woord ‘negro’ of ‘negros’ gebruikt tegen Patrice Evra. REUTERS
Een speler om over te lullen
‘Thierry hoeft zich niet meer te bewijzen. Er staat nota bene een standbeeld van hem voor het stadion.’
#Suárez
Robin van Persie juicht een terugkeer van Henry bij Arsenal toe.
Hij is momenteel de meest besproken voetballer in Engeland en zal dat nog wel even blijven ook: Luis Suárez. Gek is dat niet; hij heeft een aangeboren talent om spraakmakend te zijn.
Grote brand teistert sponsorruimte NEC
PSV en Heracles treffen elkaar een dag later
Arjan Nowee Amsterdam
Nijmegen Bij een grote brand is het Goffertstadion zwaar beschadigd geraakt. Rond half acht gisterochtend brak de brand uit in het onderkomen van eredivisieclub NEC. Het vuur, dat ontstond in het business-gedeelte, werd ontdekt door een schoonmaakster, die vervolgens de brandweer inschakelde. Mogelijk is kortsluiting de oorzaak van de brand.
Amsterdam Het competitieduel tussen Heracles Almelo en PSV is van zaterdag 4 februari naar zondag 5 februari (14.30 uur) verplaatst. Reden voor de verplaatsing is het bekerduel dat de Eindhovenaren de donderdag daarvoor tegen NEC moeten afwerken. De Almeloërs spelen een dag eerder het bekerduel tegen RKC Waalwijk.
Het nieuwe jaar is begonnen zoals het vorige is geëindigd: met Luis Suárez als populair gespreksonderwerp. Wat is dat toch met die Uruguayaan? Waar Suárez ook komt, hij maakt de tongen los. Als het niet over zijn goals of frommelacties gaat, dan gaat het wel over zijn schwalbes, over zijn handsbal tijdens het WK-duel met Ghana die hem de meest gehate man van Afrika maakte, of over zijn Mike Tyson-imitatie tijdens AjaxPSV. Het is Suárez voor en na.
Middelvinger Dit seizoen bij Liverpool is het niet anders. Vorige week nog werd hij voor één duel geschorst voor het opsteken van zijn middelvinger naar fans van Fulham. Dat nieuws kwam een week nadat Suárez voor acht duels werd geschorst omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan
racistisch gedrag jegens Manchester United-verdediger Patrice Evra tijdens een wedstrijd op 15 oktober. Suárez liet toen bij monde van zijn advocaat meteen weten in beroep te gaan, waardoor de zaak de gemoederen blijft bezighouden in Engeland. Zéker nadat afgelopen weekend het vonnis van de onafhankelijke tuchtcommissie op de website van de Engelse voetbalbond FA werd gepubliceerd. In het 115 (!) pagina’s tellende document staat dat Suárez in totaal zeven keer het woord ‘negro’ of ‘negros’ heeft gebruikt tegen Evra. Ook wordt de geloofwaardigheid van de Liverpool-aanvaller in twijfel getrokken. Er valt te lezen: ‘De verklaring van Suárez was op enkele cruciale punten onbetrouwbaar. Ze kwam bijvoorbeeld niet overeen met de videobeelden. Volgens Suárez bedoelde hij het woord ‘negro’ vriendschappelijk richting Evra. Dat is niet voor te stellen, gezien het feit dat de spelers in een felle woordenwisseling waren verwikkeld.’ Die woordenwisseling loog er inderdaad niet om. Nadat Evra bij een corner aan Suárez had gevraagd waarom hij hem enkele minuten eerder had geschopt, zou hij hebben gezegd: ‘Omdat je zwart bent.’
Evra: ‘Zeg dat nog eens en je krijgt een klap.’ Suárez: ‘Ik praat niet tegen zwarten.’ Evra herhaalde vervolgens dat hij op het punt stond een klap uit te delen, waarop Suárez zei: ‘Ga je gang, zwarte, zwarte, zwarte.’
Nieuwe golf Het gepubliceerde vonnis zorgde meteen voor een nieuwe golf Suárezpraat. Op Twitter, op Facebook, op diverse internetfora: hij was the talk of the town. Iedereen heeft wel een mening over Suárez. Gisteren bemoeide ook FARE zich met de zaak. FARE? Dat staat voor Football Against Racism in Europe en is een organisatie die zich bezighoudt met het bestrijden van discriminatie in het voetbal. Volgens FARE doet Liverpool er verstandig aan om niet in beroep te gaan, omdat de hele zaak de naam van de club geen goed doet. Directeur Piara Powar: ‘De heftigheid waarmee Liverpool de aanklacht bestrijdt, levert zonder twijfel imagoschade op.’ De kans dat speler en club dit advies ter harte nemen, is niet groot. En dus zal Luis Suárez de komende weken een populair gespreksonderwerp blijven. Omdat hij nou eenmaal altijd spraakmakend is.
‘FC Twente overweegt snel ontslag Adriaanse’ Zilverprijs
r kilo
€ 800.- pe
#Adriaanse
Aan het huwelijk tussen FC Twente en trainer Co Adriaanse zou deze week zomaar een einde kunnen komen. Redactie sport Amsterdam
De Kerst heeft hij overleefd, maar het is nog maar zeer de vraag of Co Adriaanse bij de hervatting van de competitie op de bank zit bij FC Twente.
Verhalen dat zijn positie wankelt gaan al langer, en gisteren berichtte de regionale krant TC Tubantia dat Adriaanse mogelijk aan zijn laatste week in dienst van de nummer drie van de eredivisie bezig is. Een eventuele opvolger werd ook meteen genoemd: Steve McClaren. De Engelsman was eerder al twee jaar trainer van FC Twente en met succes. Hij veroverde in 2010 de eerste landstitel in de clubgeschiedenis.
Gevraagd naar een reactie liet voorzitter Joop Munsterman de kans liggen om afstand te doen van de publicatie. Over de positie van Adriaanse zei zijn woordvoerder namens hem: ‘We hebben daar op dit moment niks over te zeggen.’ FC Twente hervat vandaag de training. Vrijdag vertrekt de club naar Spanje voor een trainingskamp. De eerste wedstrijd na de winterstop is 21 januari thuis tegen RKC Waalwijk.
Nieuw jaar, nieuw wapen
Weeksalaris
Nu echt met pensioen
Rafael Nadal gaat dit jaar met een zwaarder racket spelen. Hij probeert het vandaag al uit. De Spanjaard wil nog meer power krijgen.
Wayne Rooney is bestraft met 300.000 euro boete. Hij was, tegen de teamafspraken in, op Tweede Kerstdag gespot in een restaurant.
Edwin van der Sar debuteert zaterdag in de traditionele Nieuwjaarswedstrijd onder de lat bij de oud-internationals.
Dagblad De Pers Dinsdag 3 januari 2012
Eisenhower liet een putting green naast de Oval Office aanleggen.
#Verkiezingen De Republikeinen beginnen vandaag met het kiezen van een presidentskandidaat die het tegen Barack Obama moet opnemen. Als hij of zij niet van sport houdt of niet kan golfen, is het bij voorbaat een kansloze missie.
Sport
Via de golfbaan naar het Witte Huis Ook Richard Nixon stond erom bekend de regels op de golfbaan niet na te leven. Voor Watterson was het niet vreemd dat juist Clinton (Lewinsky) en Nixon (Watergate) tijdens hun presidentschappen in tal van affaires terechtkwamen die ze met aanhoudende leugens probeerden te pareren. Golf is de belangrijkste sport voor een Amerikaanse president, benadrukt auteur Don Van Natta jr. in het boek First off the Tee: Presidential Hackers, Duffers and Cheaters. Van de laatste achttien presidenten speelden er vijftien golf. De drie die dat niet deden, konden na één termijn het Witte Huis alweer verlaten. Opmerkelijk verhaal is dat van Dwight D. Eisenhower, de fanatiekste golfer van het stel. Hij liet zelfs een putting green naast de Oval Office aanleggen, die er overigens nog steeds ligt. Zijn obsessie voor de sport werd door de Democraten tégen hem gebruikt in de campagne, Ike was te veel bezig met golf en te weinig met de problemen in het land. Niettemin werd hij herkozen.
Stephan Wageman Amsterdam
De Amerikaanse columnist Rick Reilly schreef vijf jaar geleden alle politici in de VS aan die een gooi wilden doen naar het presidentschap. Hij wilde samen met hen een fantasy footballteam samenstellen. Er was er slechts één die antwoordde: Barack Obama. Reilly stapte op het vliegtuig naar Dayton en kreeg een half uur om in de bus van de toekomstige president een team van American Footballspelers uit te kiezen. In dit soort spelletjes moet de eigenaar van zo’n team zich aan een budget houden en daarbinnen de spelers selecteren die het weekend erop de meeste punten zullen scoren. Obama nam de uitdaging serieus. De drie flatscreens in zijn bus stonden allemaal afgesteld op sportzender ESPN. De presidentskandidaat zelf was de krant aan het lezen. Volgens hem de economiepagina’s van USA Today, maar volgens Reilly de statistiekenpagina’s van het sportkatern. De achterliggende gedachte van het bezoek van de columnist was om te zien hoe een presidentskandidaat met een budget zou omgaan en hoe goed hij zou samenwerken. In het geval van Obama was dat snel duidelijk: hij nam zelf alle beslissingen en overlegde niet één keer serieus met zijn fantasy football-partner.
Angst
Sporthaters Het idee achter de column lijkt kinderachtig, maar is het niet. In het boek The Games Presidents Play van John Sayle Watterson zet de auteur uiteen dat het voor kiezers belangrijk is dat presidentskandidaten zelf goede atleten zijn (geweest) of in ieder geval een bovengemiddelde interesse in sport hebben. Non-atleten en sporthaters zijn kansloos voor het Witte Huis. Uit de manier waarop politici sport beleven, valt volgens Watterson bovendien af te leiden hoe zijn of haar persoonlijkheid in elkaar zit. Neem Bill Clinton. Hij stond bekend om zijn gevloek en getier op de golfbaan. Hij bleef net zo lang slaan tot hij uiteindelijk tevreden was. De ballen die in het water belandden of onvindbaar in de bossen lagen, telde hij niet mee bij zijn eindscore. Journalisten die ooit werden uitgenodigd om hem te vergezellen op de golfbaan, waren verbijsterd door zijn valsspelerij.
19
Bill Clinton stond erom bekend dat hij zich niet aan de regels hield op de golfbaan. GETTY IMAGES
Misschien dat de obsessie voor golf bij Amerikaanse presidenten er ook wel aan heeft bijgedragen dat Kim Jong-il, de onlangs overleden NoordKoreaanse leider, in 1994 een persbericht de wereld instuurde dat de VS angst moest inboezemen. Daarin stond vermeld dat hij tijdens zijn eerste rondje golf liefst elf holes-in-one sloeg, een prestatie die door zijn zeventien bodyguards werd geverifieerd. ‘Je kunt iemands persoonlijkheid bepalen door te kijken naar de manier waarop hij golft’, zegt Wellington Wilson, een golfvriend van Barack Obama, in Time. Interessant is dan ook om te kijken hoe de Amerikaanse president zich op de fairways en de greens beweegt. Hij is zo gedreven dat hij – in tegenstelling tot Clinton – zich strikt aan de regels houdt. Maar hij is ook sociaal onhandig. Obama stond tijdens Memorial Day, de dag dat de Amerikanen hun gesneuvelde landgenoten herdenken, doodleuk op de golfbaan. De Republikeinen beginnen vandaag met het kiezen van hun presidentskandidaat. Mitt Romney lijkt de grootste kanshebber te zijn om het tegen Barack Obama op te nemen. Vorige maand opende hij al de aanval op de huidige president. ‘Het lijkt me goed dat Amerika eindelijk iemand in het Witte Huis krijgt die met hands on niet zijn grip op een golfclub bedoelt.’ Obama kan de verhuisdozen voorlopig in de kelder laten.
Mario, afl. 467
Niet bang
Triest
Mario Balotelli verloor zondag in een bar een aantal potjes darten. Ondanks het verlies gaf hij de eigenaar van het café duizend pond.
Levi Lavallee heeft het wereldrecord schansspringen op een sneeuwscooter aangescherpt: 125 meter. Ons advies: don’t try this at home.
Gary Ablett is zondag op 46-jarige leeftijd overleden. De voormalig verdediger van Liverpool en Everton had kanker.
N I EUW NICORETTE® inhaler helpt je te stoppen met roken, en houdt je handen bezig
De NICORETTE® inhaler is geschikt voor rokers waarbij het hand-mond ritueel van groot belang is. Door tegelijkertijd de nicotinebehoefte te bestrijden wordt het tabaksgebruik verminderd. De inhaler is makkelijk in gebruik, waar en wanneer dan ook, en helpt je te stoppen met roken. Lees voor gebruik de bijsluiter. Werkzaam bestanddeel: nicotine. Niet gebruiken wanneer u een ernstige hartaandoening heeft, recent een beroerte heeft gehad of een ontsteking in de mond, keel of slokdarm heeft, of indien u borstvoeding geeft. Raadpleeg uw arts voordat u nicorette® gebruikt tijdens de zwangerschap. KOAG nr.: 33-0711-0901 NL2011/054 Johnson & Johnson Consumer BV, Rooseveltweg 15, 1314 SJ Almere. www.nicorette.nl