Van Stroke naar Braincare unit

Relatieblad van Medisch Centrum Leeuwarden

Jaargang 6 november 2012

Rookstoppolikliniek MCL

Van Stroke naar Braincare unit Hepatitis Behandelcentrum MCL

www.mcl.nl



in dit nummer:

MCL Academie

3

Rookstoppolikliniek MCL

4

Michael Kuiper 6 Hepatitis behandelcentrum 8

Voorwoord Trots zijn wij op onze MCL Academie, die in juli van dit jaar van start is gegaan. Binnen de MCL Academie zijn alle bestaande opleidings-, onderwijs-, leer- en onderzoeksactiviteiten gebundeld in één leerhuis. De

Melden bij Lareb

10

Zorgplein Harlingen

11

opleidingsZiekenhuizen (STZ). Het MCL is tenslotte een topklinisch

Sportkliniek MCL

12

ambitie van het MCL. U leest meer hierover in dit nummer.

Braincare patiënten

14

Het MCL heeft een passende oplossing voor mensen die moeite hebben met

Nieuws 16

oprichting is een van de voorwaarden van de Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuis. De MCL Academie ondersteunt de topklinische

stoppen met roken: de Rookstoppolikliniek. Naast een stoppen-met-rokenstappenplan en een analyse van het eigen rookgedrag, biedt de Rookstoppolikliniek advies en begeleiding voor patiënten die graag van het roken afwillen.

Extra is een uitgave van het Medisch Centrum Leeuwarden voor verwijzers, beleidsmakers, zorgprofessionals en andere geïnteresseerden. Verschijnt in een oplage van 2.000 exemplaren.

Wel eens een basketballprofessional van 2.10 meter van dichtbij gezien? Bij

Jaargang 6 - november 2012

behandeling van sportblessures. Het unieke van de Sportkliniek MCL is het

Eindredactie: Paul Schuringa Tekst: Natascha Spangenberg, Frits Mostert, Milou Jansen en Paul Schuringa. Opmaak: Nynke Bloembergen. Fotografie: Jan-Edwin Geertsma. Druk: Telenga Drukkerij

multidisciplinaire karakter: traumachirurgie, orthopedie en de modernste

Redactieadres: MCL afdeling Voorlichting & Communicatie postbus 888 - 8901 BR Leeuwarden Tel. (058) 286 73 52 [email protected] www.mcl.nl

de Sportkliniek MCL komen topsporters op het gecombineerde sportspreekuur met sportarts en sportfysiotherapeut voor een gedegen sportadvies en

onderzoeksapparatuur staan ter beschikking, waaronder MRI en echoapparatuur. Dat is handig. Advies én behandeling onder één dak.

Evelyn van Pinxteren, voorzitter bestuur medische staf MCL

Wander Blaauw, voorzitter directie MCL

Per 1 juli is het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) gestart met de MCL Academie. Binnen de MCL Academie zijn alle bestaande opleidings-, onderwijs-, leer- en onderzoeksactiviteiten gebundeld in één leerhuis. De MCL Academie is hét expertisecentrum op het gebied van kennis maken en kennis delen. Het MCL is een topklinisch opleidingsziekenhuis en de MCL Academie ondersteunt de topklinische ambitie.

De MCL Academie ondersteunt de topklinische ambitie De MCL Academie richt zich op alle medewerkers

Jelle Prins, decaan van de MCL Academie: ‘Met

Mede door de oprichting van de MCL Academie

van het MCL, én ook op alle opleidelingen van de

de MCL Academie willen we een bijdrage leveren

voldoet het MCL aan de criteria van de

diverse beroepsopleidingen. De activiteiten die

aan het MCL als kennisorganisatie. Dit vergroot de

Samenwerkende Topklinische opleidingsZieken-

de MCL Academie onderneemt komen direct of

kwaliteit van zorg. Dat is de voornaamste focus. Ook

huizen (STZ). Binnen deze vereniging werken

indirect de patiëntzorg ten goede. Deskundigheids-

willen we op deze manier personeel binden aan de

achtentwintig grote opleidingsziekenhuizen samen

bevordering, opleiding en toegepast klinisch- en

organisatie. Daarnaast heeft een goed

aan hooggespecialiseerde medische zorg. Het MCL

zorgonderzoek voldoen aan deze voorwaarden.

opleidings- en onderzoeksklimaat een wervend

hoort daar ook bij. De afgelopen jaren heeft de STZ

Binnen de MCL Academie is een aantal bestaande

karakter voor potentiële nieuwe medewerkers.

bewezen een belangrijke en gewaardeerde factor

opleidingsonderdelen samengevoegd. Daarnaast is

Gelet op de verwachte personeelstekorten in de

te zijn in de ontwikkeling van topklinische zorg,

een wetenschapsbureau opgericht ter

zorg denken wij dat het goed is om op deze manier

opleidingen, onderwijs, onderzoek en innovatie in

ondersteuning van onderzoek binnen het MCL.

te investeren in opleiden, leren en onderzoek. Het

Nederlandse ziekenhuizen. De STZ-ziekenhuizen

MCL wil zich hiermee positief onderscheiden van

en de vereniging denken en praten mee over deze

andere zorginstellingen.’

thema’s en handelen ernaar, zodat deze ook in de toekomst zijn gewaarborgd.

www.mcl.nl/mcl-academie www.stz-ziekenhuizen.nl

vlnr: Ralph Koppers (longarts), Marieke van Harskamp (longarts), Annet Goosensen (longconsulente), Grytsje Bosma (longconsulente).

Rookstoppolikliniek MCL ‘Ik rook gewoon omdat ik het lekker vind’ zeggen vele verstokte rokers. ‘Lekker’ is een gedachtenkronkel, ‘verslaving’ is helaas de waarheid’, aldus Ralph Koppers, longarts. Patiënten die een stopadvies hebben gekregen van de arts, of die zelf willen stoppen en onder behandeling zijn bij een specialist, kunnen sinds 2011 bij de Rookstoppolikliniek MCL terecht. Onder begeleiding van de rookstopcoach en de longarts biedt het MCL patiënten de mogelijkheid definitief met hun verslaving te breken. Er is één belangrijke voorwaarde: de patiënt moet gemotiveerd zijn.

Roken is slecht voor iedereen. Maar stoppen met roken is moeilijk. Dit komt doordat de nicotine in rookwaar een verslavende stof is. Als de patiënt gemotiveerd is om te stoppen, is hij of zij al halverwege. De volgende stap is dat de patiënt inzicht moet krijgen hoe de verslaving in elkaar zit. Er zit een lichamelijke en geestelijke component aan. De lichamelijke ontwenningsverschijnselen, slechte concentratie, slapeloosheid, rusteloosheid, prikkelbaarheid, overmatige eetlust of snoepdrang en smachten (naar een sigaret) duren hooguit enkele weken. Inzicht in de geestelijke of gewoonteverslaving voorkomt dat de patiënt terugvalt in de oude gewoonte. Dat wordt de grote uitdaging.

Werkwijze De patiënt krijgt eerst een intakegesprek en daarna een vervolggesprek bij de longarts. Daarna krijgt hij of zij de opdracht het boek ‘Nederland stopt met roken’ te lezen (van Pauline Dekker en Wanda de Kanter). In dit boek staat een stoppenstappenplan, dat de patiënt moet invullen en mee moet nemen naar de Rookstoppolikliniek. Met het ingevulde plan kan het specifieke rookgedrag worden geanalyseerd. De longarts overlegt ook met de patiënt of wordt gestopt met behulp van nicotinevervangers of medicijnen. Na deze twee gesprekken voert de rookstopcoach twee gesprekken met de patiënt. Binnen deze twee gesprekken stopt de patiënt met roken. Daarna wordt de patiënt in een groep verder begeleid bij het stoppen met roken. Het gehele traject duurt een half jaar.

Groepsbegeleiding De groep komt zes keer om de drie weken bijeen. De rookstopcoach begeleidt de patiënt gedurende het stoppen-met-roken-proces, waarbij de nadruk ligt op de voordelen van het niet-roken, de ontwenningsverschijnselen, moeilijke situaties en valkuilen. Voor de moeilijke situaties wordt een noodplan opgesteld. De onderwerpen die aan orde komen, zijn: ontwenning, herkenning, toekomst, volhouden, voeding, gewicht, spanning en ontspanning en bewegen. Afhankelijk van het onderwerp zal een diëtiste of een psycholoog de bijeenkomst bijwonen. De bijeenkomsten zijn gepland op dinsdag van 15.30 tot 17.00 uur (soms op donderdag). De groep bestaat uit 10 tot 15 personen. Na een half jaar stopt de begeleiding via de Rookstoppolikliniek.

Kosten De Rookstoppolikliniek is een onderdeel van de polikliniek longziekten van het Medisch Centrum Leeuwarden. De ziektekostenverzekering betaalt de kosten van de groepsbijeenkomsten. Het boek ‘Nederland stopt met roken’ kost € 19,95. Dit betaalt de patiënt zelf. Het boek is ook te leen bij de bibliotheek. Vergoeding van de kosten van nicotinevervangende middelen of medicatie is per zorgverzekeraar verschillend. De patiënt dient hiervoor zelf contact op te nemen met de zorgverzekeraar.

Aanmelden Aanmelden kan als de patiënt door de behandelend arts naar de Rookstoppolikliniek wordt verwezen of als de patiënt dit zelf aangeeft bij de behandelend arts. De polikliniek is van maandag tot en met vrijdag telefonisch bereikbaar van 9.00 -12.00 uur en van 13.00 – 16.30 uur op telefoonnummer (058) 286 61 90. www.frieselongartsen.nl

Passie voor het vak

Hij kon zich nooit voorstellen dat hij dit vak zou gaan uitoefenen. Dat kwam mede door het beeld dat hij zich van het artsenvak had gevormd. Zijn vader, psychiater, zat namelijk alleen maar achter zijn bureau te schrijven. Het leek hem wel interessant, maar niet enerverend. Nu, jaren later, weet Michael Kuiper dat geneeskunde toch het beste bij hem past.

Michael Kuiper: een van de negen neuroloogintensivisten in Nederland Het acute vond ik eng

Veelzijdige baan

Michael Kuiper is een van de negen neuroloog-

‘De veelzijdigheid maakt mijn werk leuk. Het is

ziekenhuizen in bijvoorbeeld Drachten,

intensivisten die Nederland telt. ‘Intensivist kun

technisch en sociaal. Je voert veel gesprekken. Veel

Heerenveen en Sneek om informatie te geven.

je worden nadat je een specialisme hebt behaald.

moeilijke gesprekken ook, over dood en verlies.

Ook hebben we een telefonische helpdesk voor

Mijn specialisme is neurologie. In 1998-1999 heb ik

Daarnaast werk ik veel met verpleegkundigen, daar

specialisten waar we vragen over orgaandonaties

een opleiding tot intensivist gevolgd in het Onze

ben ik heel blij mee. Met een groep mensen

beantwoorden.’

Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam. Daarna heb

werken vind ik prettig. Vooral het nauwe samen-

ik een jaar in het Erasmus MC in Rotterdam

werken met directe collega’s,’ legt Kuiper uit. Naast

Nooit stilzitten

gewerkt. Op 01-01-’01 ben ik begonnen in het

het technische en het sociale, is er nog een ander

Buiten zijn werk voor het MCL is Kuiper, onbetaald,

MCL. Het bevalt me erg goed,’ vertelt Kuiper. Toch is

belangrijk aspect in het werk van de neuroloog-

ook bezig met geneeskunde en wetenschap: ‘Naast

hij niet altijd zo blij geweest met zijn vak: ‘Ik kwam

intensivist: ‘Ik maak protocollen. Die gaan onder

onderzoek dat ik buiten werktijd doe en naar

als arts-assistent neurologie veel op de

andere over het helpen bij non-heartbeating

buiten breng, houd ik me bezig met

Spoedeisende Hulp (SEH). Dat heb ik nooit

donaties en donaties na een circulatiestilstand. Het

reanimatiegeneeskunde. Zo ben ik voorzitter van

kunnen voorspellen, ik zag mezelf eerder in een

is saai, maar zinvol. Je hebt er twee jaar veel werk

de Wetenschappelijke Raad van de Nederlandse

beschouwend specialisme. Het acute vond ik eng

van; schrijven en implementeren. Dat is het saaie

Reanimatieraad. Samen met een groep specialisten

en moeilijk. Langzaamaan heb ik mijn angsten

gedeelte. Het zinvolle gedeelte is, dat processen

van verschillende disciplines stellen we richtlijnen

overwonnen. Toen het beter ging, heb ik de stap

door middel van de protocollen beter kunnen

op en houden we nieuwe ontwikkelingen in de

naar de Intensive Care (IC) genomen.’

gaan lopen. Het protocol rondom behandeling

gaten. De Reanimatieraad heeft me ook in

van orgaandonoren is daar een voorbeeld van.’ De

aanraking gebracht met lekenhulpverlening. Dat

werkzaamheden rondom donaties komen voort

zijn mensen die vanuit hun vakgebied niets met de

uit het Masterplan Orgaandonatie. ‘Rik Gerritsen is

zorg te maken hebben en een cursus reanimeren

daar vanuit de IC nauw bij betrokken.

volgen. Het zijn er steeds meer, dat is een goede

Ik help hem daarbij. Zo ga ik soms naar andere

zaak.’

Donorzorg nog beter door samenwerking in Noord-Nederland Er overlijden nog altijd patiënten op de wachtlijst voor een nieuw orgaan. Verbeteringen zijn mogelijk en leveren veel op. Vanaf 2009 heeft regio Noord-Nederland daarom een proefproject uitgevoerd met als doel om het beschikbare potentieel van organen optimaal te benutten. Speerpunten waren betere donorherkenning, optimaliseren van de kwaliteit van het donatiegesprek zodat nabestaanden een weloverwogen beslissing kunnen nemen en een optimale donorbehandeling op de IC. Een succesvolle proef, want in december 2011 heeft de minister van VWS besloten om de nieuwe werkwijze van Noord-Nederland landelijk in te voeren per 1 juli 2012.

De nieuwe werkwijze Er zijn vier clusters gevormd rondom het kernziekenhuis met de perifere ziekenhuizen. Kernziekenhuizen staan in Leeuwarden, Groningen, Zwolle en Enschede. De reorganisatie donorwerving is gericht op samenwerken en delen van expertise in het cluster. In elk kernziekenhuis is een Donatie-Intensivist aangesteld, werkzaam voor het gehele cluster. Voor het cluster Friesland is Michael Kuiper Donatie-Intensivist, Loes Visser is Donatiecoördinator en Rik Gerritsen is Coördinerend Donatie-Intensivist voor Noord-Nederland. In de vier kernziekenhuizen is een helpdesk geïnstalleerd die 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar is voor de professionals van het cluster. De rol van de Donatiefunctionaris is aangepast. Een nieuwe rol is onder Michael Kuiper, neuroloog-intensivist in het MCL en voorzitter van

andere het opstarten/ondersteunen bij orgaanprocedures op de IC en

de Wetenschappelijke Raad van de Nederlandse Reanimatieraad.

in de eigen regio.

Provinciaal team Friesland heeft inmiddels een provinciaal team dat inzetbaar is in meerdere ziekenhuizen om optimaal gebruik te kunnen maken van elkaars expertise. Samenwerking binnen het cluster levert veel voordelen op. Onderling delen ziekenhuizen expertise, voorlichting en scholing. Er zijn duidelijke richtlijnen voor het gehele cluster. Ondersteuning op maat is mogelijk. De training ‘Communicatie rond Donatie’ wordt nu aangeboden in het gehele cluster. Het protocol donorbehandeling op de IC is mede door Michael Kuiper gemaakt en is landelijk geïmplementeerd. Het uiteindelijke doel is dat er geen organen voor transplantatie meer verloren mogen gaan. De invoering van de nieuwe werkwijze is daarbij een stap in de goede richting.

Marijke Rasch

vlnr: Sandra Faber, Hennie Holwerda, Marit van vonderen, Marnel Jansen

Onderzoek risicogroepen en stuur ze naar Hepatitis Behandelcentrum MCL De cijfers van het Nationaal Hepatitis Centrum liegen er niet om. In Nederland hebben 100.000 tot 120.000 mensen chronische hepatitis B of C en jaarlijks sterven er 400 mensen aan de gevolgen van chronische hepatitis B of C. ‘De meeste mensen weten niet dat zij de ziekte hebben omdat klachten pas optreden als de lever al beschadigd is’, aldus Marit van Vonderen, internist-infectioloog. Samen met Marijke Rasch, MDL-arts, behandelt zij patiënten met virale hepatitis in het topklinische Hepatitis Behandelcentrum in het Medisch Centrum Leeuwarden, waar de behandelingen zijn gecentreerd.

Gecertificeerd en erkend! Het MCL voldoet aan alle certificeringseisen voor Hepatitis Behandelcentra

‘Er is een alfabet aan hepatitisvirussen. De overeenkomst tussen al deze virussen is dat ze besmettelijk zijn en een leverontsteking kunnen veroorzaken. Actieve screening van risicogroepen en daardoor vroegtijdige behandeling, voorkomt onherstelbare leverbeschadiging’, aldus de MCL-artsen Van Vonderen en Rasch. In het Hepatitis Behandelcentrum behandelen wij voornamelijk patiënten met hepatitis B en C. Wij zien 30 tot 40 nieuwe patiënten per jaar.’

opgezet door de

Hepatitis B

Nederlandse

Een besmetting met het hepatitis B-virus zorgt voor een acute hepatitis, die overigens zonder duidelijk

Vereniging voor Maag-

merkbare symptomen kan verlopen. Het grootste deel van de met hepatitis B geïnfecteerde mensen komt

darm-leverziekten en

zelf van het virus af, zij krijgen geen chronische hepatitis. Bij eenderde van de besmettingen treden

de Nederlandse

symptomen op zoals vermoeidheid, geelzucht, pijn in de bovenbuik. Bij hepatitis B is seksuele overdracht de

Internisten Vereniging.

belangrijkste besmettingsbron, naast bloed-bloedcontact. Voorkómen van een hepatitis B-infectie kan heel

Multidisciplinair team Een enthousiast team van twee specialisten en drie verpleegkundig consulenten verlenen deskundige behandeling

simpel door vaccinatie.

Hepatitis C Een besmetting met het hepatitis C-virus wordt meestal chronisch. Slechts 20 tot 30% van de geïnfecteerden maakt een acute fase door en komt van het virus af. Het virus wordt voornamelijk overgedragen door bloedbloedcontact, zoals bij het delen van naalden bij drugsgebruik, maar in bepaalde gevallen ook door seksueel contact. Er is geen vaccin tegen hepatitis C beschikbaar.

Chronische hepatitis Bij een chronische hepatitis, veroorzaakt door hepatitis B of C, kan op den duur levercirrose ontstaan. Daar

en zorg voor hepatitis B-

merkt de patiënt in het begin niets van, maar na een aantal jaren ontstaan er klachten. Vermoeidheid en jeuk

en -C-patiënten. Dat zijn

bijvoorbeeld. Daarna kunnen ernstiger symptomen ontstaan, zoals bloedingen uit de slokdarm of maag, en

M.C. Rasch, MDL-arts,

vocht vasthouden in de buik en benen. Uiteindelijk kan leverfalen of leverkanker ontstaan.

dr. M.G.A. van Vonderen, internist-infectioloog,

Screening risicogroepen en behandeling

M. Jansen en H.Holwerda,

‘Ons advies: onderzoek de risicogroepen en stuur ze door naar het Hepatitis Behandelcentrum.

verpleegkundig consulenten MDL, en S. Faber, verpleegkundig consulent HIV. Er zijn samenwerkingsverbanden met de verslavingszorg (VNN, heroïne unit), met

Al jaren is er een behandeling voor acute hepatitis C (zeldzaam) en voor chronische hepatitis B en C. Deze behandeling maakt gebruik van Interferon al of niet gecombineerd met antivirale medicatie. Hierdoor zijn de behandelingen voor hepatitis B en C de laatste jaren fors verbeterd. Voor hepatitis C zullen door de net geregistreerde nieuwe geneesmiddelen (hepatitis C proteaseremmers) de behandelresultaten nog verder verbeteren. De behandeling van hepatitis C bestaat uit het meerdere malen daags innemen van medicijnen en 1 keer per week een injectie. Er kunnen diverse bijwerkingen zijn, wat de behandeling niet makkelijk maakt. De specialisten en verpleegkundig consulenten begeleiden, ondersteunen en controleren de patiënten gedurende de behandeling.’

Izore (Centrum voor Infectieziekten), GGD

Er is een gezamenlijk aanmeldingspunt voor hepatitispatiënten. Voor vragen en contact: (058) 286 6950

Fryslân en penitentiaire

(Maag-darm-leverziekten) of (058) 286 6010 (Inwendige geneeskunde). Huisartsen kunnen via Zorgdomein

inrichting De Marwei.

patiënten aanmelden voor het Hepatitis Behandelcentrum.

Melden bij Lareb ‘Het is wettelijk verplicht om nog niet bekende of ernstige bijwerkingen van geneesmiddelen te melden bij Lareb’, aldus Eric van Roon, ziekenhuisapotheker-klinisch farmacoloog. Lareb, het Nederlands Bijwerkingen Centrum, houdt alle meldingen bij in een landelijke database. Opvallend is dat zeven van de tien best meldende ziekenhuizen zich in het noorden van het land bevinden.

MCL houdt kwaliteit van geneesmiddelen op hoog niveau Wettelijk verplicht

Ziekenhuisapotheek neemt werk uit handen

Het duurt ongeveer 12 jaar voordat een nieuw geneesmiddel, na

‘De specialist kan bij ons terecht met de melding. Wij onderzoeken de melding en

uitgebreid onderzoek, beschikbaar komt voor voorschrijven. Dan is het

bepalen, in nauw overleg met de betrokken specialist, of Lareb moet worden

geneesmiddel geregistreerd. De fabrikant van het geneesmiddel moet

geïnformeerd. Dit gedegen onderzoek kunnen wij de specialist uit handen nemen.

het geneesmiddel blijven volgen. Lareb, het Nederlands Bijwerkingen

De meldingen komen bij Lareb in een landelijke database terecht. De database

Centrum, is een van de instanties die daarbij kan worden gebruikt.

zoekt naar signalen. Dat wil zeggen: die meldingen die boven het maaiveld

De specialist is verplicht de bijwerkingen te melden, de fabrikant is

uitsteken. Lareb geeft op basis van dit soort onderzoek advies aan de overheid of

verplicht het middel te blijven volgen en dus ook de bijwerkingen in de

een nieuw signaal aandacht verdient in de bijsluiter.’

gaten te houden. Zijn er te veel bijwerkingen, dan wordt het geneesmiddel van de markt gehaald.

“Verplicht onbekende of ernstige bijwerkingen bij Lareb te melden” ‘De specialist heeft in dit proces een belangrijke signalerende positie. Zo houden wij de kwaliteit van de geneesmiddelen op hoog niveau,’ aldus Eric van Roon, ziekenhuisapotheker-klinisch farmacoloog MCL. ‘Het melden van bijwerkingen is wettelijk verplicht, daar is geen vrijblijvendheid meer bij. Het melden gaat heel gemakkelijk via een formulier van de website van Lareb. Op het formulier wordt aangegeven welke medicijnen de patiënt gebruikt en wat het causale verband is tussen geneesmiddel en bijwerkingen.’

Top 10 meldende ziekenhuizen 2011 Ziekenhuis Plaats

Aantal meldingen

Isala Klinieken Zwolle 46 Ziekenhuis Groep Twente

Almelo, Hengelo

46

Academisch Medisch Centrum

Amsterdam

42

Medisch Spectrum Twente Enschede 40 Universitair Medisch Centrum Nijmegen 38 St. Radboud Medisch Centrum Leeuwarden

Leeuwarden

34

Universitair Medisch Centrum

Groningen

32

Groningen Gelre Ziekenhuizen Apeldoorn, Zutphen 29 Franciscus Ziekenhuis Roosendaal 27 Scheper Ziekenhuis Emmen 27

Zorg-onder-één-dak is leidend thema

Op donderdagmiddag 24 mei 2012 opende gedeputeerde Tineke Schokker van de provincie Fryslân officieel Zorgplein Harlingen. Na een periode van verbouwen, en met een nieuwe strategie, heeft Harlingen een zorgvoorziening waarmee het belangrijkste deel van de zorgbehoefte van Harlingen, de wijde omgeving, en de Waddeneilanden, wordt bediend.

Zorgplein Harlingen is open! ’Zorgplein Harlingen’ is de overkoepelende naam voor alle activiteiten die in het

Multidisciplinaire zorg wordt steeds belangrijker. Het moet ook efficiënt zijn. Zo

gebouwencomplex aan de Achlumerdijk 2 in Harlingen plaatsvinden. Poliklinische

is het concept van zorg-onder-één-dak ontstaan. Bedrijven zijn benaderd, de

zorg en dagbehandeling (en meer) in MCL Harlingen, ouderenzorg in De Batting,

eerste lijn en andere professionals. Daarna is een totaalplan gemaakt, inclusief de

twee huisartsenpraktijken, apotheek, fysiotherapie, thuiszorg Het Friese Land,

bouw. In de notitie ‘MCL Harlingen voor de wind’ is het hele concept beschreven,

GGZ en een reeks bedrijven die op één of andere manier actief zijn in de zorg:

met het plan van aanpak. Het idee was: zet disciplines bij elkaar. Bijvoorbeeld: de

audicien, verloskundige, kraamzorg en hulpmiddelen. Alle aanbieders bij

gynaecoloog, de kinderarts, de verloskundige, de kraamzorg. Dat werkt. Ze zitten

Zorgplein Harlingen houden hun eigen naam. MCL Harlingen blijft

naast elkaar en de samenwerking kwam vanzelf.

MCL Harlingen, De Batting blijft De Batting (enzovoort), maar Zorgplein Harlingen zal als een overkoepelende naam duidelijk maken dat inwoners van Harlingen en

Tegelijkertijd zijn de medische maatschappen van het MCL erbij betrokken. Er

wijde omgeving voor een breed pakket aan zorg terecht kunnen in de haven-

doen in Zorgplein Harlingen vijftig medisch specialisten spreekuur, meer dan ooit.

stad. De zorgaanbieders werken binnen het Zorgplein veel samen. Bijvoorbeeld:

Het MCL is een topklinisch ziekenhuis, de top van Nederland.

orthopediepatiënten kunnen zo nodig rechtstreeks, onder één dak, door naar een

En die topspecialisten komen ook in Harlingen.

leverancier van loophulpmiddelen of de fysiotherapiepraktijk. Ander voorbeeld: de verloskundigenpraktijk zit in het gebouw bij de gynaecologie om de hoek.

www.mcl.nl/zorgpleinharlingen

Sportkliniek MCL Topzorg voor sporters

Sportblessures voorkomen is natuurlijk het beste. Ontstaan er toch sportgerelateerde klachten, dan staan de deskundigen van de sportkliniek MCL klaar om de sporter zo snel mogelijk weer aan het sporten te krijgen. Sportkliniek MCL is er voor professional én amateur. Deskundig, snel en met gevoel voor sport. De sportkliniek is een samenwerkingsverband van in sport gespecialiseerde medisch specialisten, sportfysiotherapeuten, sportartsen, radiologen, voedingsdeskundigen en huisartsen.

Sjors Poels (23), 2.10 meter lang en 110 kilo schoon aan de haak, speelt inmiddels voor het tweede seizoen als profbasket-

Het sportspreekuur is de basis voor een goed sportadvies. Diagnostiek door medisch specialisten vindt plaats tijdens het gecombineerde sportspreekuur, samen met sportarts en sportfysiotherapeut. Daarna wordt een behandelplan opgesteld. Sporters kunnen snel terecht op het sportspreekuur, bij voorkeur via een verwijzer. Het unieke aan de sportkliniek MCL is het multidisciplinaire karakter. Het MCL heeft alle disciplines onder één dak, van traumachirurgie tot orthopedie. Bovendien beschikt de sportkliniek over de modernste onderzoeksapparatuur, waaronder MRI en echo-apparatuur. Aanvullend onderzoek kan direct worden ingezet.

baller bij Aris Leeuwarden. ‘Als basketbalspeler had ik

Testprotocol

last van een

Sportfysiotherapie heeft een belangrijke taak in de sportkliniek MCL. De sportfysiotherapeuten kunnen

golferselleboog, dat is

screenen, diagnosticeren en verlenen eerste hulp bij sportongevallen. Zij adviseren sporters op elk niveau.

een peesontsteking in de

Sporters met chronische of acute aandoeningen van het houdings- en bewegingsapparaat komen bij de

elleboog. Het onderzoek

sportkliniek terecht voor zogenaamde testen of metingen op het gebied van kracht, snelheid en

en de behandeling in de sportkliniek MCL heeft me hiervan afgeholpen. Ook voor mijn rugklachten ben ik hier goed behandeld.

uithoudingsvermogen. De afdeling beschikt over een testprotocol en over de modernste apparatuur om dit te meten. In het testprotocol staat beschreven hoe de testbatterij kan worden uitgevoerd met behulp van de Biodex, elektronische sprongmat en ander materieel. Materiaal, locatie van de test, aantal metingen (herhalingen), rustmomenten en bijzonderheden worden benoemd en beschreven. De testbatterij is in zestig minuten af te nemen. Voorafgaand aan de test wordt een vragenlijst ingevuld door de sporter.

Aris Leeuwarden heeft een

“Voor de sportblessures ga ik naar de sportkliniek MCL”

eigen sportmasseur voor de kleine pijntjes. Voor de sportblessures ga ik naar de sportkliniek MCL.’

Moderne operatiekamers Chirurgie bij sporters komt ook voor, met name kijkoperaties van de gewrichten. Het MCL heeft hiervoor moderne operatiekamers beschikbaar, die speciaal zijn uitgerust voor het uitvoeren van kijkoperaties. De specialisten Joost de Graaf, chirurg, en Paul Rijk, orthopeed, zijn gespecialiseerd in kijkoperaties bij sporters en voeren deze operaties vaak uit. Daarnaast heeft sportkliniek MCL diverse samenwerkingsverbanden. Sportkliniek MCL werkt onder meer samen met het Sport Medisch Adviescentrum, het Netwerk Sportfysiotherapie Friesland, Sportgeneeskunde Friesland en Topsport Steunpunt Noord. Maar ook met voetbalclub Cambuur en basketbalclub Aris Leeuwarden zijn er goede contacten. Sportkliniek MCL bundelt door het provinciale netwerk kennis en kunde op sportgebied. Dat is de kracht van sportkliniek MCL.

Verwijzers Verwijzing naar de sportkliniek kan via de huisarts, sportarts, of fysiotherapeut. Het spreekuur is op dinsdagmiddag op de afdeling fysiotherapie, route 89. Voor meer informatie: sportkliniek MCL 058-286 1391 of via e-mail [email protected]. www.mcl.nl/Sportkliniek-MCL

Van Stroke unit naar Braincare unit

Sinds februari 2012 kunnen neurologiepatiënten met een complexe zorgvraag terecht op de braincare unit van de afdeling neurologie van het MCL. Deze patiënten krijgen nu dezelfde uitgebreide neurologische 24-uurs bewaking als Stroke-patiënten.

Kwaliteitsverhoging van zorg en bewaking van braincare De Stroke unit bestaat al sinds 1999 als deel van de zorgketen CVA. Op deze unit worden patiënten in de acute fase opgenomen (de eerste 48 uur na een beroerte). Vanaf 2005 is gestart met de vooralsnog enige behandeling van de beroerte in de acute fase: trombolyse. In de afgelopen jaren zijn de bewakingsbedden op de Stroke unit regelmatig gebruikt voor het bewaken van nietStroke patiënten. De neurologen besluiten hiertoe, zodat ook deze patiënten via monitoren worden bewaakt. Hierdoor ontstaat verwarring: welke zorg bieden we nu op de Stroke unit? Bewaken en behandelen we alleen patiënten die met een CVA en TIA via de SEH naar ons worden gebracht, of nemen we ook patiënten met andere neurologische aandoeningen op aan de monitor?

Volwaardige bewakingsafdeling ‘In overleg met de directie MCL hebben we besloten om de mogelijkheden van neurologische bewaking op de Stroke unit uit te breiden en om te vormen tot een Braincare unit, een bewakingsafdeling waar patiënten kwalitatief hoog-

“Ook voor patiënten waarvan de diagnose nog niet helder is, kunnen we nu maatwerk leveren door middel van de digitale Braincare observatielijst”

e patiënten waardige en geprotocolleerde zorg krijgen. Een speciale afdeling voor patiënten die extra bewaking, observatie en registratie van vitale functies nodig hebben door een herseninfarct of hersenbloeding, maar ook voor patiënten die extra bewaking nodig hebben door traumaletsel of andere ziektebeelden. Het gaat dan om patiënten met acute neurologische problemen, zoals een ontregelde epilepsie, hersentrauma, bloeding en infarct, Guillain Barré (een neuromusculaire aandoening waarbij sprake is van zich snel ontwikkelende spierzwakte) of intoxicatie (bewustzijnverandering door drugs, alcohol). Samenwerking met de intensive care blijft in complexere situaties noodzakelijk, waarbij overplaatsing van de patiënt tot de mogelijkheid kan behoren.’

Braincare observatielijst ‘We zijn begonnen! Aan de bestaande verpleegprotocollen zijn specifiek op de Braincare gerichte neurologische observaties met acties toegevoegd. Er zijn extra verpleegkundigen aangenomen in de avond- en nachtdienst.

Daarnaast wordt de ADL-zorg ondersteund door helpenden. Als team dragen we zorg voor een continue 24-uurs bewaking door middel van een alarmsysteem. Alle neurologieverpleegkundigen zijn bijgeschoold. Binnen de Braincare unit wordt multidisciplinair gewerkt onder supervisie van de neuroloog in samenwerking met alle paramedici. Daarnaast speelt de afdeling KNF een grote rol met betrekking tot neurologisch onderzoek. Er is een digitale Braincare observatielijst ontwikkeld voor registratie van vitale functies en die we aan het EPD kunnen koppelen. Elke verpleegkundige registreert ieder uur deze functies aan de hand van verschillende orgaansystemen. Ook voor patiënten waarvan de diagnose nog niet helder is, kunnen we nu maatwerk leveren door middel van de digitale Braincare observatielijst.’

Nierpatiënt op afstand geholpen met telenefrologie De nefrologen (nierspecialisten) van het Medisch Centrum Leeuwarden zijn gestart met een nieuwe dienstverlening voor patiënten met nierfunctieproblemen. Voor veel vragen over nierproblemen kunnen patiënten bij de huisarts terecht. Om te voorkomen dat een patiënt naar het ziekenhuis moet reizen kan de huisarts nu via een beveiligde computerverbinding vragen over de nierfunctie van de patiënt voorleggen aan de nefroloog in het MCL. De nefroloog zal dan een behandeladvies aan de huisarts geven. Naar verwachting worden hiermee per jaar 50-100 ziekenhuisbezoeken aan de nierspecialist uitgespaard.

A

B

C

D Nieuwe specialisten in het MCL A B C D

C.W. Coolsma, SEH-arts W.E. van Hasselt, SEH-arts Dr. S.W. Zielhuis, ziekenhuisapotheker G.C.D. de Kock, chef de clinique IC

NIEUW

Minder vaak naar het ziekenhuis:

Centrum voor Slaap- en Waakstoornissen De patiënten die hier gezien worden zijn voornamelijk doorverwezen door KNO-artsen, longartsen en neurologen. Zij zien de patiënten op hun poli met klachten zoals snurken, ademstops, in- en doorslaapstoornissen. Bij het CSW krijgen patiënten één of meerdere slaap-onderzoeken. Na analyse hiervan worden de resultaten besproken in het multidisciplinaire CSW-team. Dit team geeft een advies voor behandeling aan de behandelend specialist. Het CSW ziet ongeveer 600 nieuwe patiënten per jaar. Slaapproblemen komen dan ook relatief vaak voor: 20-30% van de bevolking snurkt, 1-4% heeft last van slaapapneu, 5-10% heeft restless legs en 25% heeft slaapstoornissen. Een klein percentage (5-10%) zoekt hiervoor medische hulp.

Fertiliteitscentrum MCL haalt ISO-certificering Het fertiliteitscentrum van het MCL heeft het ISO-certificaat verkregen. Dit is een certificaat voor kwalitatief hoogwaardige zorg. Alle processen die binnen het fertiliteitscentrum lopen zijn beschreven en vastgelegd zodanig dat de kwaliteit van zorg is gewaarborgd. Het fertiliteitscentrum in het MCL is daarmee het eerste niet-academische ziekenhuis in het Noorden dat deze certificering behaalt en is één van de weinige fertiliteitscentra met een ISO-certificaat in Nederland.

MCL wint Nationale Zorg Jaarprijs ‘Top ziekenhuis overall’ Het MCL heeft op donderdag 20 september de Nationale Zorg Jaarprijs in de categorie MCL Henri Dunantweg 2 8934 AD Leeuwarden Telefoon: (058) 286 66 66 www.mcl.nl

‘Topziekenhuis overall’ in ontvangst genomen. Naast

MCL Harlingen Achlumerdijk 2 8862 AJ Harlingen www.mcl.nl/harlingen [email protected]

Doelstelling van deze prijs is het verbeteren van

het MCL waren in dezelfde categorie het LUMC (Leiden) en UMC Utrecht genomineerd. De Nationale Zorg Jaarprijs is de organisator van de meest prestigieuze zorgprijs van Nederland. het imago en het in de schijnwerpers zetten van de sector. De Nationale Zorg Jaarprijs wil een bijdrage leveren aan kennisverbreiding en wil als inspiratiebron dienen voor bijzondere prestaties binnen de zorg.