Peru
van reizigers voor reizigers
TR
TTER
Peru
4 De wereld houdt niet op met draaien. Een wereldreiziger is de eerste om dat te beamen. Hoewel men geen inspanningen gespaard heeft om al de gegevens in deze gids uitgebreid te testen en te actualiseren, is het niet uitgesloten dat je ter plaatse vaststelt dat bepaalde gegevens in deze gids toch al opnieuw gewijzigd zijn. Veel adressen en suggesties in de Trotters zijn bovendien wat ‘fragiel’, juist omdat ze zo sympathiek en verrassend zijn. We zouden het daarom bijzonder op prijs stellen als je ons op de hoogte brengt van eventuele wijzigingen, zodat we de eerstvolgende herdruk op een correcte manier kunnen aanpassen. Dank bij voorbaat. Ons adres:
trotter Uitgeverij Lannoo Kasteelstraat 97 B-8700 Tielt
Uitgeverij Terra Lannoo Postbus 97 NL-3990 DB Houten
e - mail: trotter @ lannoo.be www.trotterclub.com
De prijscategorieën die in de Trottergidsen worden gebruikt, zijn steeds afgestemd op het land. Als je in een goedkoop hotelletje ongeveer € 25 betaalt, behoort een hotel waar je € 75 neertelt uiteraard tot de dure prijsklasse. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele fouten of de gevolgen ervan. vertaling Katrien Hardeman en Ilse van Huis; Imago Mediabuilders reisinformatie vlaanderen en nederland Wegwijzer, Brugge omslagontwerp Studio Jan de Boer / Helga Bontinck ontwerp binnenwerk Imago Mediabuilders omslagfoto colacat / Shutterstock.com oorspronkelijke titel Le Routard – Pérou-Bolivie oorspronkelijke uitgever Hachette, Paris directeur van de reeks en auteur Philippe Gloaguen stichters Philippe Gloaguen en Michel Duval adjunctredacteuren Benoît Lucchini en Amanda Keravel redacteuren Isabelle Al Subaihi, Mathilde de Boisgrollier, Thierry Brouard, Marie Burin des Roziers, Véronique de Chardon, Fiona Debrabander, Anne-Caroline Dumas, Géraldine Lemauf-Beauvois, Olivier Page, Alain Pallier, Anne Poinsot en André Poncelet.
© Hachette (alle rechten voor vertaling, reproductie en bewerking gereserveerd voor alle landen), Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2016 © Cartografie Hachette Tourisme www.lannoo.com
D/2016/45/304 - ISBN 978 94 014 3178 1 - NUR 515 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
8
X
VEELGESTELDE VRAGEN
11
9 TOPERVARINGEN VAN TROTTER
13
REIZEN NAAR PERU
16
PERU PRAKTISCH 21 ABC van Peru 22 Alvorens te vertrekken 22 Budget25 Coca26 Drugs28 Feesten en feestdagen 29 Fooien30 Geldzaken30 Gezondheid32 Internetadressen35 Klimaat36 Kunstnijverheid en winkelen 38 Overnachten41 Post42 Reisliteratuur42 Reisroutes43 Reistips46 Risico’s en ergernissen 46 Taal48 Telecommunicatie50 Tijdsverschil52 Trekkings52 Vervoer56
MENS, MAATSCHAPPIJ, NATUUR EN CULTUUR 63 Beroemde personen 64 Bevolking65 Drank66 Economie67 Film68 Geografie69 Geschiedenis72 Godsdienst en geloof 83 Keuken86 Lama’s en co 89 Media90 Mensenrechten91 Milieu92 Nieuwste geschiedenis 94 Sport en vrije tijd 100 Textielkunst101 Werelderfgoed102
HET ZUIDEN LIMA EN OMGEVING 106 Lima106 DE ALTIPLANO EN DE HEILIGE VALLEI 149 Huancayo149 Ayacucho152 Cusco157
9
INHOUD
De Heilige Vallei van de Inca’s 192 Písac194 Urubamba196 Chinchero198 Ollantaytambo199 De Incatrail 203 De Salkantaytocht 206 Aguas Calientes 208 Machu Picchu 213 Choquequirao220 Cotabambas223 HET ZUIDEN: VAN AREQUIPA TOT HET TITICACAMEER 223 Arequipa223 Cañón del Colca 244 Puno257 Het Titicacameer 269 Juli276 DE KUST TUSSEN AREQUIPA EN LIMA 276 Nazca276 Ica284 Paracas en de Islas Ballestas 288
DE NOORDKUST 319 Trujillo319 Huanchaco330 Cajamarca333 Kuelap343 Chachapoyas347 Chiclayo351 Piura361 Tumbes364
HET AMAZONEGEBIED (DE SELVA) HET NOORDEN 372 Huánuco372 Tingo María 375 Pucallpa380 Tarapoto384 Iquitos391 HET ZUIDEN Puerto Maldonado
HET NOORDEN CORDILLERA BLANCA Parque nacional Huascarán
Trektocht door de Cordillera Blanca 296 Huaraz300 Chavín de Huántar 310 Yungay312 Caraz313
296 296
REGISTER
410 410 423
10
KAARTEN
KAARTEN EN PLATTEGRONDEN Afstanden tussen de steden 58 Aguas Calientes 208 Arequipa226-227 Ayacucho153 Cajamarca335 Cañón del Colca en Valle de los Volcanes, overzichtskaart 247 Caraz315 Chiclayo353 Cusco162-163 Heilige Vallei van de Inca’s, overzichtskaart 193 Huánuco373 Huaraz301 Incatrail, overzichtskaart 205 Iquitos393 Lima – Barranco (plattegrond III) 113
Lima – centrum (plattegrond I) 111 Lima – Miraflores (plattegrond II) 112 Lima – overzichtskaart 109 Machu Picchu 215 Nazca279 Nazcalijnen, de 282 Noordelijke Cordillera, overzichtskaart 299 Peru, overzichtskaart 18-19 Piura363 Pucallpa381 Puerto Maldonado 412 Puno259 Tarapoto385 Titicacameer, overzichtskaart 271 Trujillo321
13
9 TOPERVARINGEN VAN TROTTER
1 Bewonder in het Larcomuseum
de ruïnes van het rijk dat door de Spanjaarden bloederig verpletterd werd. De meeste koloniale bouwwerken steunen op of leunen tegen een Incagebouw, of ze gebruiken er het bouwmateriaal van. Het is niet alleen een harmonisch geheel, het is fantastisch! Wanneer de ondergaande zon de gevels van de huizen en de kerken in vuur en vlam zet en de heuvels rond de stad een voor een oplichten, is het plaza de Armas werkelijk prachtig … Blz. 157
in Lima het mooiste aardewerk en de mooiste gouden juwelen van de pre-Inca-beschavingen.
Dit museum voor precolombiaanse kunst werd in 1926 door de bekende Peruviaanse archeoloog Rafael Larco Hoyle opgericht. Je vindt er een collectie van bijna 45.000 werken. Het museum is chronologisch opgebouwd. Zo krijg je een uitstekend overzicht van de ontwikkeling van de oude beschavingen, een perfecte inleiding tot de archeologische vindplaatsen die je in Peru kunt bezoeken. Blz. 144 Goed om te weten: het museum bevindt zich in de Pueblo Libre-wijk, in een charmante koloniale woning uit de 18de eeuw. Dag. geopend 9.00-22.00 u (feestdagen tot 18.00 u).
▲ 3 Ontpop je tot evenwichts kunstenaar tussen de zoutbekkens van Las Salineras die tegen de berg Maras liggen, in de Heilige Vallei.
▲ 2 Geniet in Cusco van de zonsondergang, vanaf een terras op het plaza de Armas.
Cusco is een pareltje van Peruviaanse architectuur. De stad werd gebouwd op
De zoutmeren van Maras, een mozaïek van zoutterrassen langs de bergwand, zijn indrukwekkend. De ongeveer 4000 bekkens lijken wel wattenschijfjes op de ravijnhelling. Het water wordt ernaartoe geleid via een buizennetwerk en het zout wordt met twee houten planken opgeschept. Een landschap dat zowel fascinerend als mooi is. Blz. 197
18 Cuenca
ECUADOR
Puerto Pizzaro
Tumbes
HET A M AZ O N E G E B I E D blz. 369
Huaquillas
Zorritos Punta Sal
Loja Macará
Máncora
M a rañ
Reserva Nacional Pacaya-Samiria
Kuelap Kuntur Sipán Wasi
Yurimaguas Catarata Gocta Moyobamba
o
HET N O O R D E N Pedro Ruiz b l z . 2 9 3 Karajia
Chachapoyas
Tarapoto
Chiclayo
Pimentel
Cajamarca
Chilete Hoogte: 2750 m
Parque Nacional Huascarán
Pucallpa
Aguaytía
Tingo María
l
Caraz Yungay
OVERZICHTSKAART PERU
Laguna de Yarinacocha
i
Cañon del Pato
Hoogte: 650 m Tantamayo
Chimbote
Monterrey
l
Casma
Huaraz Chavín de Huántar
Hoogte: 3090 m
Huánuco
Hoogte: 1900 m
è
1N
Churín
Pativilca
Cerro de Pasco
r
Huacho
la Oroya
Callao
LIMA
Huancayo
Hoogte: 3271 m
Pachacamac Huancavelica
Hoogte: 3675 m
Cerro Azul
S T I L L E
Chincha Alta Pisco
Paracas Huacachina
O C E A A N
Ica 1S
Nazca
Plaatsen opgenomen op de Werelderfgoedlijst van Unesco
0
100
i
Contamana
Chan Chan
Huanchaco Trujillo
al
Sauce
Hoogte: 350 m a g la
Celendín Baños del Inca
Zaña
ay
d
Pacasmayo
r
Lambayeque
al
Ferreñafe Túcume
Uc
Hu
Piura
Catacaos Sechura
Aypate
C
Sullana
ón
200 km
19 Amazon a
Iquitos
s
In de betreffende hoofdstukken vind je detailkaarten van de regio’s.
Nauta
NOORDEN
l
li
B R A Z I L I Ë
Cruzeiro do Sul
OVERZICHTSKAART PERU
Rio Branco Ap
ac urim
Cobija San Juan de Aposento
e
Puerto Maldonado
Machu Picchu Aguas Calientes Hoogte: 2430 m Ollantaytambo Choquequirao Urubamba Huanta
Hoogte: 2800 m Písac Cusco Hoogte:
Ayacucho
Hoogte: 2761 m
d
Abancay
Chinchero
Cotabambas
s
H ET Z U I DE NAyaviri blz. 103 Cotahuasi
Cañon del río Colca Chala
Rurrenabaque
Sicuani
e
Chalhuanca
3400 m
Andahuaylillas
Lampa Chivay Sillustani
Isla de Amantani Isla de Taquile Sorata Hoogte: 3810 m Titicacameer Copacabana Coroico
Juliaca
Hoogte: 3830 m Puno A Chucuito Yura Nevado Misti Juli Hoogte: 2353 m Arequipa
Tiwanaku
n
Mollendo
Moquegua
La Paz Cochabamba
d
Tacna
Oruro
e Sajama
Hoogte: 6540 m
Arica
C H I L I
OVERZICHTSKAART PERU
s
TRINIDAD
Andahuaylas
Puquio
B O L I V I A
Heilige Vallei van de Inca’s
het titicacameer is het hoogste bevaarbare meer ter wereld .
PERU PRAKTISCH ABC van Peru. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Alvorens te vertrekken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Budget. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Coca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Drugs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Feesten en feestdagen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Fooien. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Geldzaken.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Gezondheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Internetadressen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Klimaat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Kunstnijverheid en winkelen.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Overnachten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Post. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Reisliteratuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Reisroutes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Reistips. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Risico’s en ergernissen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Taal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Telecommunicatie.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Tijdsverschil. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Trekkings. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Vervoer.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
162 SACSAYHUAMÁN
A
17
Tu p
id
ac
Qa
sq
Sa
nt
a
Mercado A San Pedro ma r
ap
ar
u
o
A Poroy, ABANCAY, CHINCHERO, URUBAMBA 17 Routard PÉROU • BOLIVIE : CUZCO 17 Routard PÉROU•BOLIVIE : CUSCO
qsa te
s ira
ay
o nf
Tr iu Po Be rtal len
ta
s
ag
ro
la
Es
oc
n
46
tre
lla
Ma
tar
An
Ayacucho
de
Sa
á
Tecte
Pera
ro
yk ’
uch n
Al
m
ón
rdo
e
eb
an
95
31
M nc
lo
nt
e
és
es
rna
5
eva
ar
s
io
sc
M
20
Nu
ap
do
Be
lle
Ch
ra
Av 7 en ida la Merced 26 Sa n
Ca
e
io
s
90
qu Un
ro
Trinitari a
s
B
Belen
ci
ar nt
pa
Co
ed
de
Museo histórico regional
Alm
an
ril
ta s
a
ce
m
ar
Vi
sa
Cl
qu to Vi
3
De
n
e
Sa
pa
106 ro
o PLAZA SAN FRANCISCO
San Francisco
na
W ay
s
so
Fr
100
de Porta Ca l S rne 104 ta C 82 s PLAZA at DE ARMAS al in P 86 a Co ortal Santa nfi ter Catalina ía Compañía Lor et de Jesús o Museo de Arte popular
era
n
15
Qu
Sa
Catedral 83
81
or
zV erd
ja Ba
a
55
a
41 za
do
44
ad
ev
ni
Nu
Nu
ev
a
Ce
an
s
To r
48
rad
p a Es PLAZA DEI ios 88 REGOCIJO eD n dChoco a He Ju Museo la S.
Gr
135
Cru
ta Al
ne
ia
la
Av o
32
tro
es
ci
to ar Cu
Te a
cu
e ad
ar
c
Te r
G
elo
39
a
33
Museo de Arte Pu precolombino PLAZOLETA 92 rg at 85 DE LAS 102 or i Museo o NAZARENAS Inka At 70 74 au d
M
re Ti g
s ne
2
59
43
e
M
et
a
Si
An
nt
ero
49
a
M
Am o ter on M de bo Ta m
Sa
ec
es 103 16 23 77 107 P
lat
ak
P de orta Pa l ne s
a ur arg
SACSAYHUAMÁN (via de weg), PÍSAC
a
51
nt
73 P ro
Santa Teresa PLAZOLETA DE SILVAC
56
s
i
Su
72
ch
21
38
sa
alle
eqo 101 cha
sc
alo
ph
50
ui
ta
Iri
sb
Qoric
Tec s
Sa
Q
ue
La d
c h aca ll
34
co
30
a ap
47
Isi
Ar
San Cristóbal
1
Re
HET ZUIDEN
SAN CRISTÓBAL
oq
Sie
a e cu rc o
Ato
Ch
Pu m
Sa
53
B
i
Incamuren
dré
s
163
40
Ca
80
Sa
n
84
Bla
54
Hatun Rumiyoc
ha qc
ha To to
76
o 94
Tan d a
132
s
134
Alt
r ap
s
lito ge An
en
rm
91
en
45
Sie Alaba Museo te do Ven de Arte s tan 37 religioso ina as Ru 87
cre
ORD
EN
1
pat a
57
71 Ba
Lu
NO
ta pa
jo
Ch
ih
u
am
pa
ta
Reco
leta
11
ic
Tu l
ar
ur
i
Af
Pa m
pa
lC
an ac br Ca
er
ito
a e la Cultur Av. d LIMACPAMPA CHICA
s
cha
ST
l
cil
o as
Vega co Man ac Cáp
2
Av .
r Ga
la
de
Av en
Grau
nte
nar
Par d
a h Pac
El So
o
l
acu
131
tec
Nederlands consulaat Belgisch ereconsulaat
io 0
200 m
D
CUZCO CUSCO
6, 22 25
C
100
1
3
3 nid
Wanchaq
Ce
Av e
ida
19
Qichi Puncu
a
ta
Carmen Quiqllo
in
Museo de Sitio Coricancha
á
4
Pavitos
13
ti
ar
in
tar
12 18
In
w
8
Puente Rosario
Jardin Sagrado
a qh
qp
Ma
Santo Domingo Templo del Sol Coricancha
ua
Pull u
E P. D OM OD
i l lo
2
O Convento de ING
ar
So
ast
93
asc
pa ta
de
u
10
ido
m
CENTRO
El 9
Ro
ay
Hu
lig
pa
M
ui
s
eq
m
ch
24
75 A g Casa Concha us tín Museo del Machu Picchu 27 Ar
lu
San M iguel
an
a
St
105 S
a
M
on
Sta Catalina Ancha
a
78
Cusco PLATTEGROND CUSCO
rm
35
San Blas
o c cat ytu 36
Ah
s
Su
TIPÓN, PIKILLAQTA, ANDAHUALILLAS, PUNO
a
a
42
96 Ca
D
SAN BLAS
133
5
2
C
58
164
HET ZUIDEN
waarde dat je je treinkaartje koopt (en een provisie van 10 S betaalt). Naar Machu Picchu vanaf het estación Poroy Het is verboden om in een lokale trein te stappen. Die is alleen bestemd voor de lokale bevolking die langs de spoorlijn woont en voor buitenlanders met een verblijfsvergunning. Jammer, want een retourtje kost slechts enkele dollars … De trein van Perurail vanuit Cusco brengt je naar Aguas Calientes, vanwaar je met de bus verder rijdt naar Machu Picchu. Er zijn meer verbindingen vanuit Ollantaytambo, aan het eind van de Heilige Vallei. Zo kun je verschillende buscombinaties vergelijken. Dit kan je een heuse besparing opleveren, want deze spoorlijn is niet alleen erg traag, het is ook een van de duurste spoorlijnen per kilometer ter wereld. Duur van de rit: ongeveer 4 uur voor een afstand van ongeveer 115 km. In het hoogseizoen (juni-september) moet je je treinkaartje bij voorkeur twee weken van tevoren kopen wil je zeker zijn van een plaatsje op het uur en tegen de prijs die jij wilt. Je kunt het gemakkelijkst online reserveren. Anders ga je naar een van de maatschappijen (adressen hierboven) of naar een reisbureau in Cusco (dan betaal je wel provisie). In dit geval moet je eerst
nagaan of het bureau door I-Perú erkend is … Paspoort verplicht. Opgelet, je mag maximaal 5 kg bagage aan boord meenemen. In theorie past het personeel deze regel strikt toe, de praktijk is soms anders, we zagen al reizigers met enorme rugzakken … Denk er toch even aan wanneer je je reis voorbereidt … Perurail biedt drie klassen: • Expedition: dit is de goedkoopste klasse, een trein zonder verrassingen. Backpackers verkiezen deze trein omdat hij betaalbaar is. Hij vervangt de vroegere backpacker (een paar dollars duurder nu). Vertrek vanuit Cusco-Poroy om 7.42 u, aankomst om 10.51 u, terugkeer om 16.43 u. Ongeveer $ 160 voor een retourtje. • Vistadome: groepen en Amerikanen kiezen meestal deze klasse. De treinen hebben grote ramen, comfortabelere stoelen; je krijgt zelfs een tussendoortje en een drankje … Vertrek tweemaal per dag vanuit Cusco-Poroy, om 6.40 u en 8.25 u, aankomst om 9.52 u of 12.11 u, terugkeer om 15.20 en 17.27 u. Ongeveer $ 180 voor een retourtje. • Hiram Bingham: het toppunt van luxe, een beetje zoals de Orient-Express. Je eet er goed, je wordt verwend (wijnsommelier en muzikanten aan boord), je wordt (samen met een gids) tot Machu Picchu gebracht, en je krijgt zelfs thee in de
in cusco vinden tal van evenementen plaats .
165
Naar Puno vanaf het estación de Wanchaq (20 min ten oosten) Alleen Perurail biedt deze reisroute aan. Je reist aan boord van de Andean Explorer, een trein in de stijl van de Pullmantreinen uit de jaren 1920. In beide richtingen vertrek om 8.00 u, aankomst om 18.00 u. De trein rijdt op ma., wo. en za. (nov.maart), april-okt. ook vr. Enkele reis vanaf $ 170. Hierbij is een kwalitatief goede maaltijd inbegrepen (pisco sour vanaf 10.00 u!), verschillende drankjes en livemuziek … Je kunt het beste je kaartje online kopen, maar je kunt het ook ter plaatse kopen (loket geopend ma.-vr. 7.0017.00 u, weekend en feestdagen 7.00-12.00 u). Alleen contante betaling, in soles of dollars (betaalautomaat bij de ingang van het station). NUTTIGE ADRESSEN EN INFORMATIE
TOERISTISCHE INFORMATIE
I Dircetur (plattegrond B2): portal Mantas 117A T 22 20 32 o dirceturcusco.gob.pe. Onder het booggewelf, naast de Merced. Geopend ma.-za. 8.00-20.00 u, zo. tot 13.00 u. Uitgebreide informatie over bezoeken, dienstregeling van de bussen en plattegrond van de stad. Verkoop van boletos turísticos (zie verder), maar slechts tot 18.00 u. I Boletos turísticos: c/ Arequipa 2A, achter het colegio Inca Garcilaso de la Vega. Informatie: T 26 14 65 o cosituc.gob.pe. Er is nog een loket bij de Municipalidad del Cusco, playa del Regocijo, c/ Espaderos. Je hebt boletos turísticos nodig als je bepaalde musea in de stad, de vindplaatsen in de omgeving en de Heilige Vallei wilt bezoeken. De klassieke boleto omvat zestien toegangskaartjes. Hij is tien dagen geldig en kost 130 S (70 S voor studenten, op vertoon van ISICkaart). Veel archeologische vindplaatsen mogen geen losse toegangskaartjes verkopen, en dat is
een probleem. Zelfs als je dus slechts één van de zestien kaartjes nodig hebt, moet je de volledige boleto kopen! Vooral omdat van die 16 bezoeken, de musea van Cusco eerlijk gezegd niet echt interessant zijn: Historisch streekmuseum, Stedelijk museum voor moderne kunst (tja), Museum voor volkskunst (mja), Archeologisch museum Qoricancha (de vindplaats zelf is wel de moeite waard), het monument van Pachacútec (dat je heel goed van buitenaf kunt zien) en het folkloristisch spektakel van het Qosqo Native Art Center … Als je alleen Cusco bezoekt, heeft het weinig zin de boleto te kopen, je zult niet veel missen. Als je echter van plan bent om de archeologische vindplaatsen én de Heilige Vallei te bezoeken, kun je dat beter wel doen. Er bestaan ook drie ‘gedeeltelijke’ boletos voor 70 S (geen studententarief), maar als je deze optelt, komt het uiteindelijk duurder uit. Een van deze boletos (2 dagen geldig) omvat de musea van Cusco en de vindplaatsen van Tipón en Pikillaqta; een andere (een dag geldig) de vindplaatsen van Sacsayhuamán, Q’enqo, Pukapukara en Tambomachay; met de 3de (twee dagen geldig) kun je de ruïnes van Písac, Moray, Ollantaytambo en Chinchero in de Heilige Vallei bezoeken, maar niet de zoutmijnen. Let op, als je van plan bent een deel van de Heilige Vallei te bezoeken wanneer je naar Machu Picchu gaat, en een ander deel op je terugweg, zul je wellicht een nieuw toegangskaartje moeten kopen, aangezien het maar twee dagen geldig is … Als je de mooiste religieuze gebouwen van Cusco wilt bezoeken (kathedraal, kerk van San Blas, kerk van San Cristobal en het Museum voor religieuze kunst), zul je nog een andere boleto moeten kopen, namelijk de boleto del circuito religioso (30 S). Deze boleto wordt niet verkocht in het hogervermelde bureau, maar in de kathedraal. De prijs omvat gratis audiogidsen in iedere kerk (vraag ernaar wanneer je binnenkomt). A INC (Instituto Nacional de Cultura, plattegrond B2, 5): San Bernardo T 24 60 74 o drc-cusco.gob.pe. Geopend ma.-vr. 8.0016.00 u, za. 8.00 tot 12.30 u. In dit kantoor koop je een kaartje voor Machu Picchu. Dit is vooral voor wie van een studentenkorting wil genieten. Betaalkaarten geaccepteerd. Je moet je paspoort of een kopie ervan meebrengen.
Cusco NUTTIGE ADRESSEN EN INFORMATIE
Sanctuary Lodge … een vertrek per dag (ma.-za.) vanuit Cusco-Poroy (om 9.05 u), aankomst in Aguas Calientes om 12.24 u. Terugkeer om 17.50 u. Ongeveer $ 800 voor een retourtje … Voor kinderen tussen 3 en 11 jaar kost het kaartje maar half zoveel. Online vind je ook aanbiedingen.
276
JULI
HET ZUIDEN
7300 INWONERS | NETNUMMER 051
Dit dorp tussen Puno (80 km) en Copacabana (50 km) is eigenlijk alleen interessant vanwege de reeks kerken en de grote markt. Op de markt en rond het plaza de Armas staan kraampjes waar je op een bankje kunt smullen van een gegrilde kip met mais. Een bezienswaardigheid is de dierenmarkt op woensdag waar door heel kleurrijke personen onderhandeld wordt over alpaca’s en andere lama’s na een grondige inspectie van het gebit. • Vanaf Puno reis je hier per colectivo heen. Ze vertrekken 8 cuadras ten zuiden van de busterminal. Ongeveer 6 S. WAT IS ER TE ZIEN?
XX Opmerkelijk genoeg herbergt dit dorp vier
grote kerken (die hier tempels worden genoemd)! Dat is voor een deel te danken aan de drie verschillende bevolkingsgroepen (creools, mesties en indiaans) die elk in hun eigen kerk de mis willen bijwonen. Bovendien richtten zowel dominicanen als jezuïeten, die zo veel mogelijk zieltjes trachtten te winnen, kerken op. • Templo San Pedro: plaza de Armas. Geopend van 7.00-12.00 u en van 14.00-16.00 u; di., vr. en za. ’s middags gesloten. Gratis toegang. Deze kerk uit 1565, met een fraai bewerkte gevel en een barokke toren, werd door de dominicanen gesticht en later door de jezuïeten verbouwd. Rijkelijk versierd interieur. Groot retabel met een originele combinatie van houtsnijwerk, goud en zilver. In het schip zie je verschillende barokaltaren. Let op de finesse van de schilderingen van de kruisweg (in de stijl van Watteau). • Templo de San Juan de Létran: onder aan de c/ San Juan die in het noordwesten afdaalt naar het plaza de Armas. Di.-zo. 8.00-17.00 u. Toe-
gangsprijs: 8 S. In 1570 door de dominicanen gebouwd, maar door de jezuïeten veranderd. De rustieke gevel contrasteert met de prachtig bewerkte zijingang. Binnen zie je mooie muurschilderingen en bijna 20 schilderijen van de school van Cusco over het leven van Sint-Jan-de-doper en de Heilige Theresa, met rijkelijk bewerkte lijsten. Een werk van Bernardo Vitti, een Italiaanse schilder uit de 17de eeuw. De vensteropeningen van steen en hout zijn prachtig bewerkt en verguld. Plafond van eucalyptushout. • Templo Santa Cruz: 100 m van San Juan, aan de voet van de heuvel. In 1583 door de jezuïeten gebouwd. Zie je het monogram van de jezuïeten in een Incazon? Het interieur is vervallen. Er is ook een heel oude begraafplaats. • Templo de la Virgen Asunción: 200 m ten oosten van het plaza de Armas, boven aan de c/ de Cusco. Di.-zo. 8.00-17.00 u. Toegangsprijs 8 S. In 1568 door de jezuïeten gebouwd. De klokkentoren werd door blikseminslag beschadigd. Het interieur is vooral interessant vanwege de werken van de school van Cusco.
DE KUST TUSSEN AREQUIPA EN LIMA NAZCA
30.000 INWONERS | NETNUMMER 056
m In deze droge pampa, een van de droogste gebieden ter wereld, ontdekte de Ame-
rikaanse geleerde Paul Kosok in 1939 vanuit een vliegtuigje vreemde figuren op de grond. In feite waren ze in 1927 al ontdekt door de Peruaan Toribio Mejia Xesope, maar tot die tijd was er nog geen enkel onderzoek verricht. Waarschijnlijk zijn deze reusachtige motieven ergens tussen de eerste eeuw voor Christus en 900 na Christus in de woestijn getekend of uitgegraven door de ‘Nazca’-beschaving (maar vermoedelijk ook door de Paracas en Wari). Soms zijn het geometrische figuren, soms dieren, mensapen of planten en soms gewoon simpele lijnen die zich over tientallen kilometers uitstrekken en dwars door elkaar lopen. De betekenis van deze lijnen blijft een
277
mysterie, hoewel er heel wat theorieën bestaan. Sinds 1994 horen ze bij het Werelderfgoed en trekken ze jaarlijks tienduizenden bezoekers aan die ze vanuit kleine vliegtuigjes van bovenaf bekijken.
Veel theorieën, maar geen bewijzen
de bekende kolibrie van 96 m lang
DE KUST TUSSEN AREQUIPA EN LIMA Nazca
De lijnen zijn 10 à 30 cm diep en simpelweg gevormd door het verplaatsen van de stenen in de Nazcawoestijn, ze zijn daarom heel kwetsbaar. Ze zijn zo goed bewaard gebleven door de bijzondere geologische en klimatologische omstandigheden in dit gebied waar het eigenlijk nooit regent of waait en waar geen zand is. Sommige lijnen lopen dwars door ravijnen en over heuvels zonder dat hun vorm of rechtheid wordt aangetast. In een gebied van 500 km² zijn honderd figuren van dieren, mensapen en planten gevonden, waaronder de bekende kolibrie van 96 m lang, een hond van 51 m, een aap van 100 m, een spin van 45 m, een condor van 136 m en een vogelslang van … 300 m. De Duitse wiskundige Maria Reiche (zie ‘Beroemde personen’ in ‘Mens, maatschappij, natuur en cultuur’), die in 1932 naar Peru kwam (en daar bleef tot haar dood in 1998), heeft de figuren het meest bestudeerd. Zij meende in de figuren een astronomische kalender te herkennen: sommige lijnen staan in de as van de ondergaande zon tijdens de zonnewende en de equinox, terwijl sommige dierenvormen sterrenbeelden afbeelden zoals de aap de Grote Beer en de spin het sterrenbeeld Orion. Een andere hypothese van Maria: de lijnen vormden een soort kaart van de onderaardse waterloop, cruciale informatie voor de vroegere bewoners van het gebied waar amper 30 mm regen per jaar viel. Maar er bestaan nog veel meer ideeën, sommige toch erg geloofwaardig. Zo wordt er vaak beweerd dat de lijnen en figuren te maken hadden met de verering van goden die verbonden waren aan het water, zo zouden ze plekken en routes aangeven van de ceremonies. De enorme dierenfiguren, die vanuit de hemel te zien waren, zouden ook als doel hebben gehad de aandacht van de hemelse goden te trekken om bijvoorbeeld de grote behoefte aan water te tonen. Weer een ander idee was dat de lijnen dienden voor het maken van draden voor het vervaardigen van lijkgewaden (die gemaakt worden van een enkele draad) … Iets gewaagder is de theorie dat de lijnen landingsbanen zouden zijn voor buitenaardse wezens (zie kader). Kortom, er doen heel wat speculaties de ronde, maar het mysterie lijkt nog lang niet opgelost!
278
AANKOMST EN VERTREK
MET DE BUS
HET ZUIDEN
O Alle maatschappijen bevinden zich in dezelfde
buurt, namelijk dicht bij de rotonde aan de rand van de stad (plattegrond A2). • Ica: rit van 2 uur (ongeveer 200 km). Verschillende bussen van Cueva (T 52 25 26), Flores (T 52 12 54), Cruz del Sur (T 52 37 13) of Perú Bus. Prachtige duinen. Er rijden ook colectivos. • Pisco: rit van 3 uur. Weinig rechtstreekse verbindingen. Je kunt beter een bus nemen naar Ica en daar vandaan een andere bus naar Pisco (meerdere vertrektijden, zie ‘Aankomst en vertrek’ in het hoofdstuk over Ica). • Lima: rit van 6 tot 7 uur (450 km). Vier bussen per dag (11.30-16.30 u) met Cruz del Sur, twee bussen (ochtend en avond) met Flores (goedkoper, maar minder comfortabel) en vijf nachtbussen met Tepsa (T 52 15 15 o tepsa.com.pe). • Arequipa: rit van 9 uur over een geasfalteerde weg door de woestijn (570 km). Twee bussen per dag (14.45 u en 22.00 u) met Oltursa (T 52 22 65), evenveel met Flores (vertrek in de namiddag) en 1 met Cruz del Sur, Tepsa en Cial (T 52 39 60), ’s avonds. • Cuzco: rit van ongeveer 12 uur (ongeveer 690 km). Een bus per dag (’s nachts) met Tepsa, Cruz del Sur en Flores. • Paraca: rit van 3½ uur. Vier bussen per dag met Cruz del Sur. NUTTIGE ADRESSEN
I División
de Turismo y Cultura (plattegrond B1): c/ Tacna 381, naast het Rode Kruis aan het plaza de Armas T 966 11 12 97. Ma.-za. 8.00-12.00 u, 14.00-20.00 u; zo. 8.00-12.00 u. Voor algemene informatie (plattegrond van de stad en de omgeving). Er is ook een kleine informatiekiosk op de hoek van Bolognesi en Lima. B Correos (plattegrond A-B2): c/ del Castillo, tussen Bolognesi en Callao. Ma.-vr. 9.00-18.00 u; za. 8.00-16.00 u. W Internet: talrijke internetcentra in het centrum, met name in de calle Bolognesi en Lima. s Banken, geld wisselen (plattegrond B2, 1): geldautomaten vind je bij de Banco de Crédito, jr. Lima 496 of, er direct naast, bij de Banco de la
Unión en Crediscotia. Geldwisselaars op straat, in de buurt van de banken, met name op de hoek van Grau en Lima, wisselen euro’s. A Ziekenhuis (plattegrond A-B1): jr. Callao s/n T 52 20 10 of 25 86 (noodgevallen). Openbaar ziekenhuis. SLAPEN Pas op voor ronselaars bij het busstation die je naar hun hotels leiden en niet naar het hotel dat je wilt.
GOEDKOOP (minder dan 50 S, € 15)
H Hostal Posada Guadalupe (plattegrond A1-2, 10): San Martín 225 T 52 22 49 : hos-
[email protected]. Tweepersoonskamers 45-55 S. Internet, wifi. Eenvoudige kamers met of zonder badkamer. De kamers liggen rond een tuin. Oud, maar heel erg rustig en vriendelijke ontvangst door Ronald. Hij kan een vlucht voor je reserveren over de lijnen. H Hostal Nazca (plattegrond B2, 11): c/ Lima 438 T 52 20 85 of 994 55 27 62 :
[email protected]. Tweepersoonskamers 25-45 S. Centrale ligging. De kamers met gemeenschappelijke badkamer (spotgoedkoop) zijn niet echt bijzonder. De nieuwste kamers met uitzicht op een tuintje aan de achterkant zijn echter redelijk schoon en comfortabel (tv, badkamer). Een van de oudste adresjes van Nazca. H El Picaflor (plattegrond B2, 12): c/ Lima 416 T 52 21 96 of 989 85 81 73. Tweepersoonskamer ongeveer 50 S. Wifi. Een klein, centraal gelegen hotel met kleurrijke kamers voorzien van tv en eigen badkamer. Heel keurig voor de prijs, alleen wel wat lawaaiig. Vermijd de kamers aan de straatkant. Bij de ingang zit een klein kruideniertje. H Hostal Camiluz (plattegrond B1, 16): av. Maria Reiche 304 T 52 38 71 o hostalcamiluznasca.com. Tweepersoonskamer met badkamer 90 S, ontbijt en vervoer vanaf het busstation inbegrepen. Internet, wifi. Welkom bij Fernando, een voormalig apotheker. Hier vind je een vijftiental ruime en nette kamers rond een klein tuintje. Verouderd, maar rustig. Royaal
279
A
B
NOORDEN
n
valació
olivar
Grau
cas
Blan
ra
n Paredo
Tier
, Cahuachi
s tro es 18
Ma
es
s
ICA
Los Espinale
ur
s Lo
Cementerio de Chauchilla
Museo Antonini
11
Miguel
12
Lima
, CUSCO B
NAZCA NAZCA A I 1
Nuttige adressen División de Turismo y Cultura Banken, geldautomaten
H
Slapen
10 Hostal Posada Guadalupe
11 12 16 17 18 19
Hotel Nazca El Picaflor Hostal Camiluz Hotel Oro Viejo Don Agucho Hostal Hotel Alegría
R 30 31 32 33 34 35
Eten Rico Pollo Los Angeles Estación Plaza La Taberna El Portón La Encantada
WIST JE DIT? MYSTERIEUS? WAT JE MYSTERIEUS NOEMT … | Volgens Robert Charroux, niet voor een kleintje vervaard, zouden deze perfect rechte lijnen het werk zijn van buitenaardse wezens. Deze hypothese was zo populair dat lui van alle slag het gebied begonnen te doorkruisen en zelfs met hun auto of motorfiets over de lijnen reden. Tegenwoordig riskeer je een gevangenisstraf van vijf jaar als je opgepakt wordt voor het beschadigen van de lijnen.
2
Nazca PLATTEGROND NAZCA
pa
1
200 m
A
a Tarac
32 35 33
Arica
34
PLAZA DE ARMAS
rican S
100
Reiche
Grau
31
Simón B
e Panam
rtín
a San M
2
Lima
Callao
o astill
Planetario
1
del C
Callao
19 30
0
17 sky Morse
tidas
as
Fermín
10
Ignacio
ar Simón Boliv
rtín
a San M
la Bas Micae
Los In k
alta
Juan M
Arica
ejiá
aría M
José M
Maria Reiche Center
Miguel
1
16
Maria
Circun
