DENEMARKEN
van reizigers voor reizigers
TR
TTER
DENEMARKEN
4 De wereld houdt niet op met draaien. Een wereldreiziger is de eerste om dat te beamen. Hoewel men geen inspanningen gespaard heeft om al de gegevens in deze gids uitgebreid te testen en te actualiseren, is het niet uitgesloten dat je ter plaatse vaststelt dat bepaalde gegevens in deze gids toch al opnieuw gewijzigd zijn. Veel adressen en suggesties in de Trotters zijn bovendien wat ‘fragiel’, juist omdat ze zo sympathiek en verrassend zijn. We zouden het daarom bijzonder op prijs stellen als je ons op de hoogte brengt van eventuele wijzigingen, zodat we de eerstvolgende herdruk op een correcte manier kunnen aanpassen. Dank bij voorbaat. Ons adres:
trotter Uitgeverij Lannoo Kasteelstraat 97 B-8700 Tielt
Uitgeverij Terra Lannoo Postbus 97 NL-3990 DB Houten
e - mail: trotter @ lannoo.be www.trotterclub.com
De prijscategorieën die in de Trottergidsen worden gebruikt, zijn steeds afgestemd op het land. Als je in een goedkoop hotelletje ongeveer € 25 betaalt, behoort een hotel waar je € 75 neertelt uiteraard tot de dure prijsklasse. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele fouten of de gevolgen ervan. vertaling Petra van Caneghem; Imago Mediabuilders reisinformatie vlaanderen en nederland Wegwijzer, Brugge omslagontwerp Studio Jan de Boer / Helga Bontinck ontwerp binnenwerk Imago Mediabuilders omslagfoto Shutterstock/Ppictures oorspronkelijke titel Le Routard – Danemark, Suède oorspronkelijke uitgever Hachette, Paris directeur Philippe Gloaguen stichters Philippe Gloaguen en Michel Duval hoofdredacteur Pierre Josse adjunctredacteuren Benoît Lucchini en Amanda Keravel redacteuren Olivier Page, Véronique de Chardon, Isabelle Al Subaihi, Anne-Caroline Dumas, Carole Bordes, André Poncelet, Marie Burin des Roziers, Thierry Brouard, Géraldine Lemauf-Beauvois, Anne Poinsot, Mathilde de Boisgrollier, Gavin’s Clemente-Ruïz, Alain Pallier en Fiona Debrabander
© Hachette (alle rechten voor vertaling, reproductie en bewerking gereserveerd voor alle landen), Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2014 © Cartografie Hachette Tourisme www.lannoo.com
D/2014/45/422 - ISBN 978 94 014 1827 0 - NUR 512 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
5
HOE GEBRUIK JE DEZE GIDS? 13
Op deze pagina’s zetten we de toeristische highlights van een land of regio voor je op een rijtje – stuk voor stuk zijn het met recht topervaringen die je niet mag missen!
22 TOPERVARINGEN VAN TROTTER
▲ 1 Waan je in Kopenhagen even opnieuw kind op de oude draaimolens in het pretpark Tivoli. Blz. 108
▲ 3 Dompel je onder in de bruisende sfeer in de bars en restaurants van Nyhavn, in het hart van de zuidelijkste van de Scandinavische hoofdsteden. Blz. 117
▲ 2 Bezoek de prachtige Ny Carlsberg Glyptotek in Kopenhagen, met een van de mooiste verzamelingen werken van Gauguin ter wereld. Blz. 116
In het hoofdstuk ‘Praktisch’ vind je alle nuttige informatie over de bestemming. Lees er alles wat je moet weten over bijvoorbeeld verkeer en vervoer, geldzaken, taal en gebruiken.
ABC VAN DENEMARKEN
Zeemeermin, al lacht ze niet terug.
- 43.096 km². Meer dan vierhonderd eilanden, waarvan er slechts honderd bewoond zijn; 7313 km kust en ruim duizend meren. hoofdstad - Kopenhagen (1.300.000 inwoners). Andere steden: Århus (243.000 inwoners), Odense (188.000 inwoners), Aalborg (123.400 inwoners). bevolking - 5,529 miljoen inwoners, 87% woont in steden. bevolkingsdichtheid - 128 inwoners per km². gemiddelde levensverwachting - 77 jaar voor mannen, 81 voor vrouwen. munteenheid - Deense kroon (DKK). bnp - € 40.746 per inwoner. werkloosheidscijfer - 7,2%. hoogste punt - Yding Skovøj, 173 m hoog. officiële taal - Deens. staatsvorm - constitutionele, parlementaire monarchie. Margaretha II zit sinds 1972 op de troon. minister - president - Helle Thorning-Schmidt sinds oktober 2011 (sociaaldemocratische partij). grootste politieke partijen - sociaaldemocraten en conservatieven. godsdienst - 83% lutheranen. ontwikkelingsindex - 0,895. 16de plaats op 177 landen.
ABC VAN DENEMARKEN
oppervlakte
DENEMARKEN PRAKTISCH
De gedeeltes die in twee kolommen zijn gezet bevatten nuttige informatie, zoals adresgegevens van instanties en webadressen ter voorbereiding op de reis.
▲ 4 Glimlach naar de Kleine
24
Blz. 121
ALVORENS TE VERTREKKEN Nuttige adressen In België ambassade van denemarken
- Aarlen-
straat 73, 1040 Brussel T (02) 233 09 00. Fax: (02) 233 09 32 :
[email protected]
woensdag en vrijdag, van 9u30-12u) :
[email protected] o visitdenmark.com (voor Nederland en België). In Denemarken
- Øster Allé 7, 2100 Copenhagen T 35 25 02 00. Fax: 35 25 02 11 :
[email protected] 8000 Brugge T (050) 33 75 88 : info@ o diplomatie.belgium.be/denmark wegwijzer.be : wegwijzer.be. Onafhanke- ambassade van nederland - Toldbodlijk reisinformatiecentrum met leeszaal gade 33, 1253 Copenhagen T 33 70 72 00. (reisgidsen, tijdschriften, kaarten, reisver- Fax: 33 14 03 50 :
[email protected] slagen). Uitgever van het magazine Reis- o denemarken.nlambassade.org krant. Organisator van Reismarkt (reizigers informeren reizigers), workshops en andere Formaliteiten activiteiten. Jeugddienst en ledenvereniging.
o belgien.um.dk
wegwijzer reisinfo
ambassade van belgië
- Beenhouwersstraat 9,
In België
In Nederland - Koninginnegracht 30, 2514 AB Den Haag T (070) 302 59 59. Fax: (070) 302 59 50 :
[email protected] o ambhaag.um.dk. visit denmark - Schipholweg 96a, 2316 XD Leiden T (071) 5211 544 (op maandag, ambassade van denemarken
Een identiteitskaart volstaat. Kinderen onder de twaalf jaar moeten in het bezit zijn van een eigen identiteitsbewijs met foto, verkrijgbaar bij de gemeentediensten van 50 je woonplaats. Reist het kind met één van de ouders, dan is het wenselijk dat de of Jylland in het Deens, dat als een belerend vingertje uitsteekt tussen de Met Jutland, ouder die het niet vergezelt een schriftelij schriftelijNoordzee en- de Baltische Zee, en honderden grote en kleine eilanden als trouwe supporters, is Denemarken een land van water, zee en aquarelkleuren. Hier zijn de kleuren zacht, van het alomtegenwoordige groen van het platteland tot het prachtige gouden licht dat op sommige zomeravonden het land kleurt. Het kleinste van de Scandinavische landen is ontegenzeggelijk het meest zuidelijke, niet alleen wat ligging betreft, maar ook qua inborst. De jeugd is er levendiger en hartelijker dan in de rest van Scandinavië, steeds bereid om met je te proosten, te praten, rond te slenteren en samen van de zon te genieten. Doe niet zoals veel andere toeristen die op weg zijn naar het hoge Noorden en neem voldoende tijd om dit landje te ontdekken. Het beschikt misschien niet over de grote wonderen der natuur, maar het biedt er wel enorm veel andere, minder opzichtige bezienswaardigheden, achter elke bocht in de weg. Huur een fiets, zigzag over de landweggetjes en de duizenden kilometers aangelegde fietspaden op het ritme van de Deense natuur, zo zoet, zo opwekkend en zo gezond …
MENS, MAATSCHAPPIJ, NATUUR EN CULTUUR
BARNSTEEN
BARNSTEEN
In het hoofdstuk ‘Mens, maatschappij, natuur en cultuur’ gaan we dieper in op onder andere de geschiedenis, het cultureel erfgoed en de geografie van het land of gebied dat je bezoekt. Een ideale selectie om alvast thuis of tijdens de heenreis door te nemen.
Al vanaf de steentijd was in het gebied rond de Baltische Zee barnsteen erg in trek. Deze goudbruine druppeltjes waarin de zonnestralen voor eeuwig gevangenzitten, spoelden telkens weer na stormweer op mysterieuze wijze aan op de kust. Logisch dus dat aan deze geschenken uit de zee magische krachten en geneeskrachtige gaven werden toegeschreven. Een legende verstevigde nog het bovennatuurlijke karakter van de herkomst van deze steen: volgens de legende waren de zussen van Phaëthon na zijn dood zo ontroostbaar, dat ze in bomen veranderden die bittere tranen van barnsteen weenden. De realiteit benadert hier de magie, want de barnsteen is afkomstig van de hars van gefossiliseerde naaldbomen uit het tertiair die door de stijging van de Baltische Zee onder het water verdwenen. Voor de Denen kwam het als een geschenk van God, want vanaf de bronstijd ontstond een vaste barnsteenhandel met de landen rond de Middellandse Zee, waarbij het stroomgebied van de Wisla, de Elbe en de Donau werd gevolgd. Er werd barnsteen van de Baltische kust gevonden in het oude Griekenland en zelfs in Egypte, in het graf van Toetanchamon. Ook de Romeinen onderhielden deze ‘barnsteenroute’ in het noorden van hun rijk. Volgens hen was de barnsteen afkomstig van de Eridanos (in de monding van die legendarische rivier lagen de zogenaamde barnsteeneilanden). Barnsteen werd geruild tegen andere zeldzame stoffen, zoals goud en brons. Ook vandaag nog zorgt de zee voor een regelmatige afzetting van dit precieuze steentje. Langs de westkust van Jylland verzamelen de Denen jaarlijks zo’n 500 kg barnsteen, zodat de juweliers de eeuwenoude Scandinavische kunstnijverheid kunnen voortzetten.
BEROEMDE PERSONEN Uit de wereld van de industrie
•
Les Jacobsen: de grote brouwersdynastie werd in 1801 in Kopenhagen gesticht door Jacob Christian Jacobsen die een tarwebier met een hoge gisting op de markt bracht. Zijn zoon, Jacob Christian Jacobsen (jawel, dezelfde naam!), werkte in 1845 in de brouwerij Spaten in München waar hij een nieuw recept voor een blond bier ontdekte. Hij nam het besluit het in Denemarken te brouwen. Hij bouwde een nieuwe brouwerij in een buitenwijk van Kopenhagen, op een ‘berg’ (veeleer een heuveltje) die hij naar zijn
6
HOE GEBRUIK JE DEZE GIDS?
DE FUNENSE EILANDEN HET EILAND ÆRØ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 182
Door deze beknopte inhoudsopgave per deel van de gids te gebruiken hoef je niet telkens terug te bladeren naar de algehele inhoudsopgave voorin het boek.
FYN (FUNEN)
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
186
EGESKOV-KASTEEL • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 187 ODENSE • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 188 NYBORG • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 199
Op het kleine kaartje linksboven zie je in een oogopslag welk deel van het land of de regio het betreffende hoofdstuk beschrijft.
ZWEDEN
Kattegat
Kopenhagen FUNEN EN DE FUNEN FUNENSE EILANDEN DUITSLAND
DE FUNENSE EILANDEN
Op de eerste pagina van elk nieuw deel zijn de niet te missen bezienswaardigheden al in kaart gebracht met een paginaverwijzing voor wie ze direct wil raadplegen.
XXX
De straten van Ærøskøbing Fynske Landsby
185 198
De Funense archipel telt vier grotere eilanden: Langeland, Tåsinge, Ærø en Fyn (Funen). In deze gids behandelen we alleen de laatste twee. Fyn is de natuurlijke brug tussen Sjælland (Seeland) en Jylland (Jutland). Op dat eiland ligt de dynamische stad Odense, de op twee na grootste van het land. Het mooie historische centrum, waar Hans Christian Andersen als kleine jongen rondrende, is zeker een bezoekje waard. Trek ook wat tijd uit om de kleine eilanden in het zuiden te bezoeken. Al te vaak worden ze vergeten. We raden je zelfs aan om je bezoek daar te beginnen. Op het menu: een idyllisch, licht golvend platteland dat sommige zomeravonden in een gouden licht wordt gehuld, jachthaventjes en stranden voor wie houdt van een verkwikkende zwempartij. o fyntour.dk. Site van de Funense eilanden.
216
de regen. Net als de zustereilanden heeft ook Fanø in het westen een lang zandstrand, waar je met je
camera op jacht kunt gaan naar zeehonden. Je vindt ze het vaakst helemaal in het zuiden.
BILLUND EN LEGOLAND Het stadje Billund is op zich niet interessant, maar wie met de kinderen op reis is, moet hier toch beslist even stoppen. Hier ligt immers het beroemde pretpark Legoland. Aan de toegangspoort ligt een grote camping zonder charme, die in het hoogseizoen erg vol zit. Dat geldt ook voor de meeste hotels. Breng de nacht wat verderop door, in Randbøl bijvoorbeeld. AANKOMST EN VERTREK
•
MEt HEt VlIEGtuIG
L luchthaven: o billund-airport.dk. De kleine
Aan de rand van de pagina’s zorgen een duimgreep en een kopregel ervoor dat je direct ziet welke informatie er op de betreffende pagina wordt geboden. Voor een herkenbare structuur en meer opzoekgemak is de volgorde van onderwerpen per stad of regio telkens hetzelfde: praktische informatie - informatie over verblijf: slapen, eten, iets drinken, uitgaan - informatie over de bezienswaardigheden.
Jylland (Jutland)
`
luchthaven van Billund is uitgebreid en er landen nu ook internationale maatschappijen, vooral budgetmaatschappijen (zie ook ‘Hoe reis je naar Denemarken en Zweden’). Handig voor wie naar het westen van Denemarken wil voor weinig geld en later wil doorreizen naar Noorwegen. Heel wat vluchten alleen in de zomer. Ter plaatse genoeg autoverhuurders en Bureaus voor Toerisme (zie verder). Van begin juli tot half augustus rijdt een gratis pendeldienst naar de stad via Legoland en de camping Billund, om de 45 min. • Van/naar Stavanger (noorwegen): een tot twee vluchten zo.-vr. met DAT (Danish Air Transport) o dat.dk. • Van/naar noorwegen: met Norwegian o norwegian.com. • Van/naar Brussel: met British Airways o britishairways.com.
MEt dE BuS De bussen rijden naar Legoland en de luchthaven; enkele rijden ook naar het centrum. • Van/naar Silkeborg en Århus: bus 913X, drie bussen per dag (duur: 2 uur). Andere zijn iets sneller, maar je moet overstappen. Rijdt naar Legoland en verder naar de luchthaven. • Van/naar Horsens en aalborg: bus 117, zeven tot twaalf bussen per dag in de zomer, 7.10-17.55 u. • Van/naar Ribe: heel moeilijk, minstens twee tot drie keer overstappen. Makkelijker en sneller: bus 913X rond 6.00 u naar Esbjerg, daar de trein naar Ribe.
Van/naar Kolding: een dozijn bussen per dag, nummer 166, 6.45-21.10 u. Van/naar Jelling: niet rechtstreeks; bus naar Give (117) of Vejle (44 of 143), daar de trein naar Jelling.
•
NUTTIGE ADRESSEN
I Visit Billund: Rådhuscenteret 16 T 79 72 72 99 o visitbillund.dk. Geopend ma.-vr. Kantoor op de luchthaven T 76 72 72 02. Half juni-half sept. ma., wo. en vr. 9.00-15.00 u, di. 9.30-14.30 u, do. 9.00-11.00 u. Gesloten in het laagseizoen do.; en beperkte openingsuren afhankelijk van de vluchten . Informatie over logies, maar reserveren kan niet. Kaart van Billund. f Fietsenverhuur: Billund Bike, Butikstorvet 2 T 72 18 55 70 o billundbike.dk. In de winkelgalerij in het centrum, achter supermarkt Super Brugsen. Geopend ma.-vr. 10.00-18.00 u, za.-zo. 10.00-12.00 u. 80 DKK per dag. Je krijgt de fiets aangeleverd. `
`
`
SLAPEN
Voor logies in de omgeving T 75 33 19 26 :
[email protected] o legolandholidays.dk.
CaMPInG
C Billund FdM Camping: Ellehammers Allé 2 T 75 33 15 21. 5 min van de ingang van Legoland. Het h ele jaar door geopend. Reken op 190-220 DKK voor 2 personen met tent en auto, afhankelijk van het seizoen. Bungalows 550995 DKK, afhankelijk van het comfort en het seizoen. Douche (tegen betaling). Wifi . Landelijke, maar industriële camping (jawel, dat kan!) met staanplaatsen die door heggen van elkaar zijn gescheiden. Heel goed uitgerust, misschien `
`
8
X
VEELGESTELDE VRAGEN
11
22 TOPERVARINGEN VAN TROTTER
13
REIZEN NAAR DENEMARKEN 17 DENEMARKEN PRAKTISCH 23 ABC van Denemarken 24 Alvorens te vertrekken 24 Budget26 Elektriciteit27 Feesten en feestdagen 27 Fooien27 Geldzaken27 Gezondheid29 Kinderen29 Klimaat31 Musea31 Noodgevallen31 Overnachten31 Post34 Reisliteratuur35 Reisroutes35 Taal37 Tabakofobie40 Telecommunicatie40 Tijdsverschil42 Vervoer42 Winkelen46
MENS, MAATSCHAPPIJ, NATUUR EN CULTUUR 49 Barnsteen50 Beroemde personen 50 Bevolking56 Design56 Drank57 Economie en maatschappij 58 Geluk59 Geografie60 Geschiedenis60 Keuken64 Media66 Milieu66 Staatsvorm67 Werelderfgoed van Unesco 67 Zeden en gewoonten 67
KOPENHAGEN EN HET OMLIGGENDE PLATTELAND Kopenhagen (København)
71
SJÆLLAND (SEELAND) HET NOORDEN VAN SJÆLLAND Jægersborg Dyrehaven (hertenpark) Karen Blixen Museet (Rungstedlund) Het museum voor moderne kunst Louisiana
138 138 138 139
9
INHOUD
Helsingør140 Fredensborg145 Rudolph Tegners Museum 146 Tisvildeleje146 Hillerød147 Roskilde150
DJURSLAND 241 De streek van Mols 241 Ebeltoft243 Grenå245 Randers248 De fjord van Mariager 251 Nationaal park Rebild 254 Aalborg255
HET ZUIDEN VAN SJÆLLAND EN DE ZUIDELIJKE EILANDEN Køge162 Het eiland Møn 165 Het eiland Falster 171 Het eiland Bornholm 172
DE WEG NAAR HET ZUIDEN VENDSYSSEL
264 264
AAN DE WEG NAAR FREDERIKSHAVN 264 Sæby265 Frederikshavn266 Skagen268
DE FUNENSE EILANDEN Het eiland Ærø
De eilanden in de Waddenzee 213 Billund en Legoland 216 Horsens220 Silkeborg en het merengebied 223 Århus228
182
186 FYN (FUNEN) Egeskov-kasteel187 Odense188 Nyborg199
JYLLAND (JUTLAND) Kolding205 Ribe208
DE WESTKUST VAN VENDSYSSEL 273 Hirtshals273 Lønstrup274 IN DE TROTTERREEKS VERSCHENEN
276
REGISTER
279
uitzicht op het centrum van kopenhagen
DENEMARKEN PRAKTISCH ABC van Denemarken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Alvorens te vertrekken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Budget. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Elektriciteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Feesten en feestdagen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fooien. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geldzaken.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gezondheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kinderen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Klimaat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Musea. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . noodgevallen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overnachten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Post. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Reisliteratuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . reisroutes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Taal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tabakofobie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telecommunicatie.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tijdsverschil. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vervoer.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Winkelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24 24 26 27 27 27 27 29 29 31 31 31 31 34 35 35 37 40 40 42 42 46
30
22° 20° 18° 16° 14° 12° 10° 8° 6° 4° 2° 0° -2° -4°
Maxi
Mini
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
D
N
D
DENEMARKEN (Kopenhagen): gemiddelde atmosferische temperatuur 13 12 11 10 9 8 7
DAGEN
DENEMARKEN PRAKTISCH KLIMAAT
J
J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
DENEMARKEN (Kopenhagen): aantal regendagen 16° 14° 12° 10° 8° 6° 4° 2° J
F
M
A
M
J
J
A
S
O
N
NOORDZEE: gemiddelde temperatuur van de zee
D
31
KLIMAAT Denemarken is de Côte d’Azur van de Scandinavische landen. De winters zijn er nooit bitterkoud (het wordt er zelden kouder dan 5 °C onder nul) dankzij de maritieme invloeden, die zorgen voor een gematigd zeeklimaat. Maar ze duren wel vrij lang. 22 december is de kortste dag: de zon komt op om 8.40 u en gaat onder om 15.37 u. In de zomer schommelen de temperaturen tussen de 18 en de 25 °C. Houd er wel rekening mee dat de nachten soms fris kunnen zijn, want vaak koelt de wind de lucht sterk af. Wanneer het een warme dag lijkt te worden, en dat is vaak het geval, lopen de steden leeg en vlucht iedereen naar de kust, nooit verder dan een uur rijden. Nog een plaatselijke gewoonte: schaars gekleed zonnebaden in de openbare parken in de steden ... Neem echter ook een regenjas mee. Er zijn veel stranden, maar het water is aan de frisse kant. Zelfs rond 15 augustus komt de temperatuur van het zeewater niet boven de 20 °C. Vanaf oktober doen kou, wind en laaghangende bewolking hun intrede. Informatie over het weer in Denemarken o dmi.dk.
MUSEA
NOODGEVALLEN
T 112: het gratis noodnummer binnen de Europese Unie. Voor wie te maken krijgt met een ongeval, agressie of nood. Je wordt gelokaliseerd en geholpen in verschillende talen. De hulpdiensten zijn snel ter plaatse. OVERNACHTEN Huisruil Een leuke en interessante formule voor gezinnen of groepjes vrienden. Vanaf vier personen huur je een flat, waarvoor je vaak niet veel betaalt. Per dag, per week of per maand. In België huisruil international
belgië - Lindenberglaan 26, 1933 Sterrebeek T (02) 305 52 02 (enkel buiten kantooruren) :
[email protected] o intervac.be.
intervac
- Maria Hendri-
kaplein 65, 9000 Gent T (070) 22 22 92 :
[email protected] o taxistop.be.
DENEMARKEN PRAKTISCH OVERNACHTEN
Talrijk en de moeite waard. Deense musea kampen echter met twee nadelen: ze zijn duur en hun openingstijden zijn vrij beperkt. Slechts weinig musea zijn na 17.00 u nog toegankelijk, vele sluiten zelfs al om 16.00 u. Toch is er ook positief nieuws te melden: sommige staatsmusea zijn inmiddels gratis. In Kopenhagen, Århus en Aalborg kun je bij het Bureau voor Toerisme een pasje aanschaffen dat je gedurende één, twee of drie dagen gratis toegang geeft tot de meeste musea (dat van Århus is minder interessant) en openbaar vervoer (naast andere kortingen). Ben je van plan om veel te bezoeken, dan is het zijn geld al snel waard. Alle musea geven kortingen aan studenten, gepensioneerden en gezinnen met kinderen. Heb je een internationale studentenkaart, dan moet je die nu gebruiken, want je kunt er heel wat mee uitsparen. Tot slot ook nog dit: sommige musea zijn een dag per week gratis. Onder de achttien hoef je bijna nergens te betalen om naar binnen te mogen (behalve in bepaalde privémusea).
140
HELSINGØR
61.500 INWONERS
Sjælland (Seeland)
In Helsingørs Kronborg speelt Shakespeare’s Hamlet zich af. De stad is strategisch gebouwd, aan de rand van de Øresund en met uitzicht op Zweden waarmee ze door de hele geschiedenis een haat-liefderelatie heeft gehad. De rijkdom dankt Helsingør aan de tol die de handelsschepen moesten betalen om door het nauw te varen. Vandaag is het een rustig provinciestadje dat leeft op het ritme van de veerboten van en naar Zweden (overtocht van 20 min). Het centrum is klein, maar vrij aardig, met talrijke kleurrijke huizen uit de 17de en 18de eeuw in de mooie straatjes aan weerskanten van de Stengade, de centrale voetgangersstraat. PARKEREN De parkeerterreinen zijn vaak vol. Alleen op het parkeerterrein ten zuidwesten van het station mag je gratis dag en nacht parkeren. Op de andere geldt een limiet van 1 tot 3 uur. Een parkeerschijf is verplicht, geef het uur van aankomst aan. AANKOMST EN VERTREK
Kopenhagen: T 70 13 14 15 o dsb.dk. Rechtstreekse trein om de 20 min. Rit
• Van/naar `
van 45 min. • Van/naar Helsingborg (Zweden): met de boot, alleen in de zomer. Vertrek om de 10-20 min, de klok rond. F Scandlines (plattegrond A-B2, 1): T 33 15 15 15 o scandlines.dk . De grootste rederij van de drie, vaart ook de hele nacht door. Overdag vertrek om de 10-30 min, ’s nachts niet langer dan om de 40 min. 380 DKK voor een auto met 2-4 passagiers. Enkele passagier: 28 DKK. 20% korting met de CPH Card. Duur: 30 min. F HH-Ferries (plattegrond A-B2, 1): Færgevej 12 T 49 26 01 55 o hhferries.dk . Voortaan verbonden aan Scandlines. De prijzen zijn ongeveer dezelfde, maar de boten varen minder frequent: overdag om de 20-40 min., ’s nachts om de 1-2 uur (za.-zo. nog minder vaak). Prijs voor een retourtje overdag: 360 DKK voor een voertuig tot 6 m en maximaal negen inzittenden. F Sundbusserne (plattegrond B1, 2): T 53 73 70 10 o sundbusserne.dk . De snelste, maar alleen voor voetgangers. Om de 30-60 min. Slechts één boot vaart heen en weer. Ticket: 26-33 DKK. `
`
`
`
NUTTIGE ADRESSEN
IW Bureau
voor Toerisme (plattegrond A-B1): Havnepladsen 3, langs de Strandgade
T 49 21 13 33 o visitnordsjaelland.com. Het hoofdkantoor van de streek. Geopend eind junibegin aug. ma.-vr. 10.00-17.00 u, za. 10.00-14.00 u; rest van het jaar ma.-vr. 10.00-16.00 u; sept. ook za. 10.00-13.00 u. Internet . Gratis plattegrond van de streek met fietsroutes. Reserveringen van kamers bij particulieren, vanaf 400 DKK voor twee personen; ontbijt niet inbegrepen. Commissie van 25 DKK. Je kunt ook rechtstreeks reserveren met de computer die ter beschikking staat. Gratis internet, tijd is afhankelijk van het aantal bezoekers. B Postkantoor: Stjernegade 25. Geopend ma.vr. 10.00-18.00 u, za. 10.00-14.00 u. s Geldautomaten: Danske Bank, Stengade 57 en ter hoogte van nummers 7-11. Alle kaarten. A Ziekenhuis: Esrumvej 145 T 48 29 49 49 of 112. 3 km van het centrum . f Fietsenverhuur: bij Michaels Cykler (plattegrond A2, 3), Kongevejen 17 T 49 20 08 44. Aan je rechterhand bij het binnenrijden van Helsingør als je van Kopenhagen komt. Geopend ma.-vr. 9.0017.30 u, za. 9.00-14.00 u (in de winter 13.00 u). 80 DKK per dag. Ook te huur op de camping. `
`
`
`
`
`
SLAPEN
GOEDKOOP TOT DOORSNEEPRIJS (minder dan 800 DKK of € 107)
C Helsingør Camping Grønnehave (buiten plattegrond, via A1, 10): Stran dalleen 2 T 49 28 49 50 o helsingorcamping.dk. 1,5 km van het centrum. Te bereiken met een treintje vanaf het station (om het halfuur), uitstappen in ‘Marienlyst’, 2de halte. Het hele jaar d oor geopend, receptie 8.00-22.00 u (in de zomer). Reken op 200 DKK voor 2 personen met tent en auto. Bungalow 280-850 DKK (5-6 per`
`
141
10
11
B
Gr
n rie Ma
øn
Sa
nk
t
An
na
ne
Al
le
ha
ve
lég
ve
j
Museet for Søfart
ad
e
Tv I. ed L. es Ve j
ga 12
2
ga de
n
es
e
ad
ra nd
St
lde
Trækb ane
ah
WIIBROE PLADS
1
j
ve
ste
ne
a nb
r
in
en vej
ej
ev
rg
2
Fæ
e
0
3
200
A
400 m
B
HELSINGØR
A Nuttige adressen I Bureau voor Toerisme F 1 Scandlines en HH-Ferries F 2 Sundbusserne f 3 Michaels Cykler (fietsenverhuur)
R
H
D
10 11 12 13
13 20 21 22
Slapen Helsingør Camping Grønnehave Helsingør Vandrerhjem Hotel Skandia Madam Sprunck
30
sonen), afhankelijk van het seizoen. Warme douches (tegen betaling). Wifi . De ligging aan het strand is best aangenaam. Matige inrichting. Aan de andere kant van de camping loopt een spoorlijn, maar de laatste trein komt rond 22.00 u langs. Fietsenverhuur, campingwinkel, tennisterrein in de buurt. H Helsingør Vandrerhjem (buiten plattegrond, via A1, 11): Nordre Strandvej 24 T 49 28 49 49 o helsingorhostel.dk. Iets ten `
`
Eten Madam Sprunck Casatua Pizzeria Pakhuset Lemongrass Iets drinken Hotel København
noorden van de stad (ongeveer 2 km), volg de kust vanaf het kasteel. 2 treinen per uur (Hornbæk-Gilleleje) of bus 842 (1 per uur); uitstappen in Højstrup. Receptie ma.-za. 8.00-12.00 u en 15.00-20.00 u; zo. 8.00-12.00 u. Reserveren noodzakelijk. Slaapzaal 185 DKK, tweepersoonskamer met of zonder badkamer 370-475 DKK. Handdoeken en beddengoed 60 DKK. Wifi. Groot en mooi vakantiehuis, ingericht in de residentie van de hertog van Moltke. Het huis ligt bij een keienstrand. De meeste kamers en `
`
`
Helsingør PLATTEGROND HELSINGØR
e ad
aG
e gad
ade
nki
KOPENHAGEN
j
1
Br ie ph e So Gad
n An
rge
lg Fio
e Ros
21 Je
ve
Skibsklarerergaarden
de
en
St
kasteel Kronborg
rg
HELSINGBORG (ZWEDEN)
kt
Bje
30
bo
lég Al
n Sa
22
Helsingør Bymuseum
Torvegade de Ga e 20 ad ai l rg e O 13 d t Su nk Sa
g Kon
on
Sankt Mariæ Kerk
Møllebakken
2
Kr
Kulturområde
de Ga
de ga de
l t A
n Lu
lys NOORDEN
1
A
142
de slaapzaal liggen echter in omliggende bungalows. Rustig en schoon, met aan de voorkant een leuk grasveld met barbecue. Goed ingericht, keuken, fietsenverhuur, wasmachines. Sympathiek. H Hotel Skandia (plattegrond A1-2, 12): Bramstræde 1 T 49 21 09 02 o hotelskandia.dk. Receptie ma.-do. 7.00-21.00 u, vr.-za. 7.00-22.00 u, zo. 7.00-17.00 u. Tweepersoonskamer 745 DKK. Ontbijt inbegrepen. Het enige pluspunt van dit adres is de centrale ligging. De kamers zijn heel eenvoudig en alles is hier heel goedkoop gehouden, behalve het ontbijt. Gelukkig maar! `
`
Sjælland (Seeland)
`
LUXUEUS
Pizza 50-80 DKK . De vele vlaggen van Trinacria doen het reeds vermoeden: deze piepkleine, volledig roze pizzeria wordt gerund door rasechte Sicilianen uit Trapani. Een woordje Italiaans en je krijgt gegarandeerd een glimlach van oor tot oor. Drie tafeltjes helemaal achter in het zaaltje, maar de meeste klanten halen hun bestelling af. R Pizzeria Pakhuset (plattegrond A2, 21): Stengade 26 T 49 21 10 50. Geopend ma.-za. 11.00-23.00 u, zo. 13.00-22.00 u. Pizza 5080 DKK; gerecht 60-150 DKK . Een straaltje zon en een lekker pilsje, en het terras verandert in een heerlijk plekje. De pizza’s zijn niet slecht en ook niet te klein, maar hier kom je toch vooral voor de omgeving. Kies alleen voor een pizza. `
`
`
(800-1200 DKK of € 107-160)
H Madam Sprunck (plattegrond A1, 13): Bramstræde 5 T 49 21 05 91 o madam`
sprunck.dk . Receptie ma.-vr. 9.00-19.00 u, za. 9.00-14.00 u; zo. gesloten; daarbuiten automaat. Tweepersoonskamer 890-1200 DKK, afhankelijk van de grootte. Ontbijt inbegrepen. Wifi. Pal in het centrum. De kamers zijn fris en vrolijk, ongeacht of ze groot of klein zijn. Mevrouw Sprunck weet hoe ze haar gasten moet ontvangen! Zie ook bij ‘Eten’. `
`
SLAPEN IN DE OMGEVING
C Hornbæk Camping: Planetvej 4, Hornbæk T 49 70 02 23 o camping-hornbaek.dk. `
12 km van Helsingør. Aangegeven bij aankomst in Hornbæ k. Het hele jaar door geopend; receptie in het hoogseizoen 8.00-12.00 u en 14.0022.00 u. Reken op 160 DKK voor 2 personen met tent en auto. Hytte 330-700 DKK, afhankelijk van het seizoen . Op een rustig plekje in het binnenland, maar de zee is niet veraf. Duinen en een mooi strand. Verhuur van chalets. Bereikbaar met de trein. `
`
ETEN
GOEDKOOP (minder dan 150 DKK of € 20)
R Casatua (plattegrond A1, 20): Sudergade 20 T 49 26 16 91. Geopend ma. 16.00`
21.00 u, di.-za. 11.00-22.00 u, zo. 12.00-22.00 u.
GOEDKOOP TOT DOORSNEEPRIJS (150-200 DKK of € 20-33)
R Madam Sprunck (plattegrond A1, 13): Bramstræde 5 T 49 26 48 49. Dag. geopend `
11.30-21.30 u (za.-zo. en feestdagen vanaf 10.30 u). Lunchgerecht 70-140 DKK; diner 200 DKK . Zoek een plekje op het rustige pleintje of in de zaal met zijn oude balkenzoldering, zijn parketvloer, zijn donkerhouten meubels en zijn moderne schilderwerken. Charmant. ’s Avonds is dit een chic restaurant (op de eerste verdieping) met overeenkomstige prijzen. In de middag: smørrebrød, gemarineerde zalm, lekkere steak van Deense runderen, hamburgers, slaa tjes, haringschotels enzovoort. Ook leuk voor een cappuccino of een pilsje. R Lemongrass (plattegrond A1, 22): Torvegade 5 T 49 25 15 11. Dag. geopend in de zomer 12.00-22.00 u; in de winter 16.0022.000 u (vr.-za. vanaf 12.00 u). Gerecht 90150 DKK . Dit chique Thaise restaurant aan het hoofdplein is ondergebracht in een eerbiedwaardig Deens huis, waar wormstekige houten balken en oosterse beelden een vreemde combinatie vormen. Heel aangenaam pleintje met veel bloemen en planten. De pikante gerechten op de kaart zijn te herkennen aan het Spaanse pepertje. Wie houdt van pittig, let toch maar op. De eigenares is kwistig en je soep lijkt nooit af te koelen. We spreken uit ervaring! Vriendelijke bediening. `
`
`
143
IETS DRINKEN
D Hotel København (plattegrond A1, 30): `
`
WAT IS ER TE ZIEN EN TE DOEN?
• Slenter
door de straatjes van de oude stad, langs de gele, groene en okerkleurige gevels van de oude gebouwen die hier en daar met rozen zijn begroeid. Het meeste leven vind je in Stengade, de hoofdstraat die volledig door voetgangers is overgenomen. In het weekend loopt het er in de avond vol met dronken Zweden. XXXm Kasteel Kronborg (plattegrond B1): 1 km ten noorden van de stad T 49 21 30 78 o kronborg.dk. Dag. geopend mei-okt. 10.3016.00 u (juni-aug. 17.30 u); rest van het j aar di.-zo. 11.00-16.00 u. Een bezoek omvat het kasteel, de kapel, de kazematten en het zeevaartmuseum. Prijs voor het geheel: 75 DKK; kazematten en kapel: 35 DKK; kortingen mogelijk. Je kunt in Zwee dse kronen en euro’s betalen. Engelstalige rondleiding van het kasteel dag. in de zomer; rest van het jaar za.-zo. 11.30 en 13.30 u. Kazematten dag. in de zomer; rest van het jaar za.-zo. 11.00 en 13.00 u. Kronborg maakt deel uit van het wereld erfgoed van Unesco. Het is tegelijk een fantastisch militair bolwerk, heel strategisch gebouwd aan de toegang tot de Øresund, en een heel ele`
`
`
`
GESCHIEDENIS WAT EEN KLUNGELS, DIE ENGELSEN! | Tijdens de napoleontische oorlogen koos Denemarken de kant van Frankrijk. Dat was niet naar de zin van de Britse zeemacht die in 1801 koers zette naar Kopenhagen om het land een lesje te leren. Beducht voor de kanonnen van Kronborg voeren de schepen zo dicht mogelijk langs de Zweedse kust. Maar ze konden zich er toch niet van weerhouden hun kanonnen op Helsingør te richten. Slechts een kanonskogel bereikte zijn doel: boven op het huis van de Britse consul!
Helsingør WAT IS ER TE ZIEN EN TE DOEN?
Sankt Anna Gade 17 . Dag. geopend tot 24.00 u . Groenige gevel en honderden flesjes in de etalage, dit is een typisch buurtcafé met een biljart en stamgasten die met de tapkast lijken vergroeid. Gezellige sfeer als er voetbal is op tv. Piepklein plein aan de achterkant. Leuk voor een schuimend biertje. Wil je de hansworst uithangen, bestel dan een kopje thee. De kans is groot dat de uitbater zegt dat er geen warm water is!
gant renaissancekasteel. Het werd door Frederik II opgetrokken tussen 1574 en 1585, maar in 1629 brandde het tot de grond af (alleen de kapel bleef bewaard). In 1658 kreeg het een bombardement van de Zweden over zich heen, maar telkens weer werd het hersteld en heropgebouwd. Het is in dit kasteel dat Hamlet van Shakespeare zich afspeelt. Het zal wellicht niemand verwonderen dat het kasteel in die tijd al tot ver buiten de Deense grenzen bekend was. • Het kasteel: ga niet af op de relatieve soberheid van de talrijke zalen … Oorspronkelijk waren de vloeren geschilderd in geel en blauw, en waren de wanden rood! Vertrek na vertrek ontdek je een artistiek geheel van een onschatbare waarde: antiek meubilair, schilderijen (vooral van de Vlaamse school) … Een speciale vermelding voor de kamer van koning Frederik II en die van koningin Sofia, met de grote geschilderde medaillons op het plafond. Schepen die langs het optrekje van de vorst voeren, moesten het grootzeil reven als teken van eerbied, wat niet wil zeggen dat ze daarom van het tolgeld werden ontheven. Wie weigerde te gehoorzamen, werd met kanonnen beschoten! Hoogtepunt van je bezoek aan het kasteel: de balzaal, 62 m lang en 12 m breed, met een enorme balkenzoldering en marmeren vloertegels. In die zaal hadden de audiënties plaats. In het midden een deur van ebben- en rozenhout. Let op de zeven prachtige wandtapijten waarop de koningen van Denemarken zijn afgebeeld. Oorspronkelijk waren er 43, die tentoongesteld werden over de hele lengte van de zaal. In het volgende vertrek wacht alweer een verrassing: een neushoorn (geïnspireerd op die van Dürer) tussen het groen. Nog meer pareltjes: twee wereldbollen met firmament, de eerste zo oud dat Californië er nog als
144
een eiland op staat afgebeeld … De noordelijke vleugel, die je als laatste bezoekt, werd in 1760 door Frederik IV gemoderniseerd. Hij was de laatste residerende koning in Kronborg dat daarna aan het leger werd overgedragen. • De kapel: ingang aan de overkant van het plein . Je ziet de kapel liggen als je het zeevaartmuseum bezoekt. Dit is het enige deel van het kasteel dat gespaard bleef bij de grote brand van 1629. Koorstoelen en -banken, kansel en altaar, allemaal zijn ze van verguld hout dat overvloedig door houtsnijders onder handen werd genomen. In de 18de eeuw werd de kapel door de soldaten als schermzaal en munitieopslagplaats gebruikt! • De kazematten: een geheel van vochtige en koele, overwelfde en bijna kille gangen waarin de soldaten leefden. Voor wijn lijkt het perfect, maar of dat ook voor soldaten gold? Zorg voor een zaklantaarn. In de bocht van een van de gangen ontdek je het standbeeld van de nationale held, Holger Danske, die lijkt te slapen. Als het land echter in gevaar is, wordt hij meteen wakker. Een Deense verzetsgroep nam in 1943 zijn naam aan. • Elk jaar heeft in augustus een Shakespearefestival plaats in het kasteel. Internationale theatergroepen. XXX Museet for Søfart (Zeevaartmuseum, plattegrond B1): het nieuwe Zeevaartmuseum, dat eind juni 2013 voor het publiek geopend werd, erfde gedeeltelijk de collecties die vroeger in het Kronborg-kasteel stonden. Een architecturaal hoogstandje. Voetgangers kunnen binnen langs een hangbrug. Het museum werd gebouwd op een oud droogdok. 7600 m² heringerichte oude dokken van Helsingør, met ook enkele vergaderruimten en restaurants. Je volgt een weg door de doolhof, langs technische interactieve punten waar je de geschiedenis van de Deense scheepvaart ontdekt: het leven aan boord van de schepen en aan land, het ontdekken van handelswegen over zee en navigatie-instrumenten. Maar ook de scheepshandel met Azië, de Maagdeneilanden (met de kolonie op Sint-Thomas), Afrika (ook Denemarken deed mee aan de slavenhandel) en Groenland. Na de zeilschepen kwamen de stoomboten en de emigratie naar Amerika …
Sjælland (Seeland)
`
maar ook de wereldoorlogen, werkelijk alles, zelfs de modernste containerschepen. Heel interessant. X Helsingør Bymuseum (Stadsmuseum, plattegrond A1): Sankt Anna Gade 36 T 49 28 18 00 o helsingormuseer.dk. Geopend di.-vr. en zo. 12.00-16.00 u, za. 10.00-14.00 u. Toegangsprijs: 30 DKK; kortingen mogelijk, gratis voor jongeren tot 18 jaar en met de CPH Card . Klein stadsmuseum dat zoals de meeste van die musea een grappig allegaartje herbergt van de meest uiteenlopende spullen, netjes gerangschikt. Archeologische vondsten, speelgoed, poppenhuizen, een vitrine met handsmeedwerk, ijzerwerk, oude koffers, geschilderde houten borden uit de 17de eeuw, enkele verwijzingen naar de Tweede Wereldoorlog … Laat je blik dwalen en laat je vertederen. Altijd leuk toch, dat vleugje nostalgie. XX De kerk en kloostergang van Sankt Mariæ (plattegrond A1): Sankt Anna Gade 38 T 49 21 17 74. Naast het stadsmuseum. Kerk geopend di.-zo. 10.00-15.00 u. Verplichte rondleiding voor een bezoek aan het kloostergang: half juni-half sept. vr.-za. 14.00 u (20 DKK). Mooie gotische kerk uit de tweede helft van de 15de eeuw, volledig van baksteen en met een opmerkelijke trapgevel. Fraaie kansel uit het einde van de 16de eeuw en opmerkelijke beschilderde houten loges boven het centrale schip. Kijk ook even omhoog: de gaten in het gewelf boven het koor zijn zo versierd dat het open monden van mensen of dieren lijken. De kloostergang met in het midden zijn mooie grasveld met een grote lindeboom is een van de best bewaarde van Europa. X Skibsklarerergaarden (plattegrond B1): Strandgade 91 T 49 28 18 36 o helsingormuseer.dk. Geopend di.-vr. en zo. 12.00-16.00 u, za. 10.00-14.00 u. Rondleiding: 30 DKK . Reconstructie van het pakhuis van een reder uit de 18de eeuw, met een kruidenierswinkel. Je leert er hoe belangrijk het nauw van Øresund was. Tot 1857 moesten de voorbijvarende schepen immers tol betalen. Terwijl de tolbeambte en de scheepskapitein de formaliteiten afhandelden, trokken de matrozen naar de kroegen in de haven, op zoek naar wat vertier … `
`
`
`
`
`
145
FREDENSBORG In dit plaatsje tussen Helsingør en Hillerød, aan de rand van het Esrom Sø, staat het kasteel Fredensborg. Het werd in 1720 door Frederik IV gebouwd in de stijl van een jachtpaviljoen, als bekroning van de vrede tussen Denemarken en Zweden. De huidige koningin verblijft er van april tot november, behalve in de maand juli. Tijdens die maand kun je dan ook het sierlijke witte kasteel, de koninklijke appartementen en het park bezoeken. AANKOMST EN VERTREK om de 20 min. Vandaar met een oude trein naar Fredensborg en tot slot een kwartiertje te voet. Andere mogelijkheid: bus 173E vanaf Rådhuspladsen, vertrek om het halfuur. Rit van 1 uur in beide gevallen. NUTTIG ADRES
I Bureau voor Toerisme: Slotsgade 2 T 48 48 21 00. Net voor je bij het kasteel komt, in de piep kleine kiosk aan je rechterhand. Meiaug. dag. geopend 12.00-17.00 u, de rest van het jaar gesloten. Reserveringen van kamers bij particulieren (10% commissie), telefonisch of rechtstreeks. `
`
SLAPEN
GOEDKOOP TOT DOORSNEEPRIJS (minder dan 800 DKK of € 107)
H Fredensborg Vandrerhjem: Østrupvej 3 T 48 48 03 15 o fredensborghostel.dk. Aan `
je linkerhand voor je bij het kasteel ko mt. Receptie geopend 9.00-12.00 u en 15.00-19.00 u (in de zomer 21.00 u). Sluit 2 weken eind dec. Slaapzaal (maximaal 5 personen) 160 DKK; tweepersoonskamer 360-530 DKK. Ontbijt 55 DKK. Wifi . Erg mooie jeugdherberg in een echt landhuis met een majestueuze tuin, een gezellige salon en een heerlijk grasveld. Zo rustig als je maar kunt wensen. Geef je de voorkeur aan een tweepersoonskamer, vraag dan een in de nieuwe vleugel. Je beschikt er over een badkamer en een tweepersoonsbed, zeldzaam in een jeugdherberg. Onberispelijke douches en wc’s, tv-salon, keuken, tafeltennis en zelfs verhuur van fietsen. `
`
H Er zijn diverse B&B’s en kamers bij particu-
lieren in de buurt. Voor reserveringen moet je bij het Bureau voor Toerisme zijn. Het is wel handig als je over eigen vervoer beschikt. Vanaf 400 DKK voor 2 personen. Ontbijt niet inbegrepen.
WAT IS ER TE ZIEN?
X Het kasteel: T 33 40 31 87 o kongehuset.
dk. Om het kwartier Engelstalige rondleiding, alleen juli 13.00-16.30 u. Toegangsprijs voor het kasteel en de oranjerie: 55 DKK; kortingen mogelijk. Het park rond het kasteel is het hele jaar door gratis toegankelijk. Bij de ingang kun je een meertalige folder met uitleg krijgen. Nogal beknopt, maar wel praktisch . Tussen 1720 en 1726 gebouwd als jachtpaviljoen en enkele tientallen jaren later uitgebreid en verbouwd in barokstijl. Sinds 2004 woont het gezin van de kroonprins in dit kasteel. In deze mooie woning krijg je negen zalen met iets stijve meubels te zien. Bekijk vooral de Wachterszaal met het buitengewone slot, de kamer van Frederik IV met het mooie meubilair en de zijden wandbekleding, de mooie Gele Salon en de interessante Tuinzaal in rococostijl en versierd met klassieke schilderijen. Let op het vensterglas waarin de handtekeningen van beroemde personen gegraveerd zijn, zoals die van koningin Elisabeth en Winston Churchill. Bekijk ook de indrukwekkende, koele Koepelzaal met echt en namaakmarmer. Je bezoek eindigt in de slotkapel. Ook het park in barokke stijl is een ommetje waard. Eerlijk gezegd kun je je zelfs daarmee alleen al tevredenstellen. Het werd in de jaren 1760 ontworpen door een Franse landschapsarchitect met de veelzeggende naam Nicolas-Henri Jardin. De plaats is echt schitterend gekozen en je kunt er mooie wandelingen maken. `
`
Fredensborg WAT IS ER TE ZIEN?
• Van/naar Kopenhagen: S-tog naar Hillerød,
172
het eiland. Opmerkelijk is dat het stadje gedeeltelijk op het eiland Falster en gedeeltelijk op het eiland Lolland ligt. Daar vind je ook het befaamde Middelaldercentret, een volledig gereconstrueerd middeleeuws dorp. AANKOMST EN VERTREK
• Van/naar
Kopenhagen: een rechtstreekse treinverbinding per uur met Nykøbing. Rit van 2 uur. • Van/naar Møn: bus 660 naar Vordingborg en daar de trein. Rit van 2½ uur.
H Danhostel Nykøbing: Østre Allé 110, Nykøbing T 54 85 66 99 o danhostel.dk.
Bus 42 vanuit het centrum (1,5 km). Gesloten half dec.-half jan. Receptie gesloten 12.0016.00 u. Slaapzaal 300 DKK; tweepersoonskamer met badkamer 480-560 DKK, afhankelijk van het seizoen . Erg rustig gelegen, in een groot park. Mooie eetzaal in blauw en geel waar de drie maaltijden van de dag worden opgediend. Je kunt een fiets huren op de naburige camping, die ook bij de jeugdherberg hoort. `
`
NUTTIG ADRES
Het zuiden van Sjælland en de zuidelijke eilanden
I Bureau voor Toerisme: Langgade 2, Nykøbing T 51 21 25 08 o visitlolland-falster.dk.
Geopend ma.-za. 10.00-16.00 u; in het laagseizoen za. gesloten . In de hal van een interessant museum rond volkse tradities uit de streek (toegangsprijs: 30 DKK). Ondanks de goede wil en de vriendelijkheid is het team van het museum niet klaar om groepen te ontvangen en toeristische informatie te geven. Er is wat documentatie. `
SLAPEN
WAT IS ER TE ZIEN?
X Museum
van de Motorfiets en de Radio: Nykøbingvej 52 , Stubbekøbing T 54 44 22 22 o motorcykelogradiomuseum.dk. Geopend juni-aug. di.-zo. 10.00-17.00 u, sept. za.-zo. 10.0017.00 u; rest van het jaar gesloten. Toegangsprijs: 35 DKK; kortingen mogelijk . Een interessant bezoek voor motorfreaks. Mooie verzameling modellen, de meeste zijn nog authentiek. Enkele zijn opgeknapt. Bekijk zeker ook de Amerikaanse modellen uit de jaren 1920, dat waren machines! Het oudste exemplaar dateert uit 1897, meteen ook het oudste Deense exemplaar. De radioafdeling is gewijd aan de uitvinder van de luidspreker, Peter L. Jensen, die hier geboren werd en in de Verenigde Staten fortuin maakte. XX De weg die iets landinwaarts langs de kust tot in Nykøbing loopt, voert je naar het bekoorlijke vissershaventje Hesnæs. De muren van de huizen zijn er met vlechtrijs bedekt, zoals in de streek gebruikelijk is. Onderweg kom je voorbij een mooi woud dat uitnodigt tot het maken van wandeltochten. In Pomlenakke kun je enkele kliffen bewonderen. `
`
GOEDKOOP TOT DOORSNEEPRIJS (minder dan 800 DKK of € 107)
C Stubbekøbing Camping: Landevej 4, Stubbekøbing T 54 44 10 57 o stubbekoebin g`
camping.dk. Sla links af bij het binnenkomen van de stad. Geopend half april-half sept. Receptie 8.00-12.00 u en 15.00-22.00 u. Reken op 155 DKK voor 2 personen met tent en auto, bungalow 325 DKK . Mooi en goed onderhouden terrein. Het loopt lichtjes af naar een zandstrandje waar je de boten ziet voorbijvaren. Grote, door groen beschutte staanplaatsen aan de kant van de zee (die aan de andere kant zijn absoluut minder leuk). Wasmachines, houten eetruimte, klein speelterrein en verhuur van fietsen. `
HET EILAND BORNHOLM
NETNUMMER 56
In het midden van de Baltische Zee, 150 km ten oosten van Kopenhagen en slechts 25 km van de Zweedse kust ligt het charmante eiland Bornholm. Dit Scandinavische Corsica is een paradijsje voor al wie geniet van natuur, rust, lieflijke akkers en platteland, fietstochten en mooie stranden, maar ook van vreemde ronde kerken en vissersdorpen
173
landschap op het eiland bornholm
AANKOMST EN VERTREK
MET DE BOOT Sinds de bouw van de tunnel-brug over de Öresund vaart er geen ferry meer tussen Bornholm en Kopenhagen. De enige bootverbinding gaat via Ystad in Zweden of via Køge in Denemarken. Vanaf Ystad Verbinding met catamarans en autoveerboten, maar het is erg duur, behalve als je meer dan zeven dagen van tevoren reserveert. Reserveren is hoe dan ook verplicht. Slechts één rederij (wat meteen verklaart waarom de overtocht zo duur is). F Bornholmstrafikken Hamntorget: T (00 46) 411 55 87 00 in Ystad (Zweden) en T 70 23 15 15 in Rønne (Bornholm). Reserveren kan via internet o bornholmstrafikken.dk . Grote prijsschommelingen, afhankelijk van het reisseizoen en het tijdstip van reservering. Het hoogseizoen `
loopt van half mei tot begin augustus, de rest van het jaar geldt als laagseizoen. Bekijk de formules op de website. Duur van de overtocht: 1 u en 20 min met de draagvleugelboot, 2½ uur met de gewone ferry. Zes overtochten per dag. Passagiers zonder eigen vervoer moeten zich een kwartier voor vertrek aanmelden, passagiers met eigen vervoer 30 min voor vertrek. Zorg dat je er op tijd bent, zeker met de auto. Vanwege de hoge prijs voor de auto, kun je die ook enkele dagen in Ystad achterlaten, op het parkeerterrein naast de haven. Inlichtingen over de parkeermogelijkheden krijg je bij het Bureau voor Toerisme van Ystad. Bedenk wel dat parkeren evenmin gratis is. Vanaf Køge F Bornholmstrafikken: T 70 23 15 15 o bornholmstrafikken.dk. De overtocht duurt veel langer (6½ uur ’s nachts) en is duurder. 1 boot per dag om 23.30 u. `
Het eiland Bornholm AANKOMST EN VERTREK
met een rijke kunstnijverheidstraditie. Waar beter dan hier kun je langzaam de tijd voorbij laten glijden? Een historisch weetje: het eiland werd in 1945 door de Russen bezet. Het is ook het enige grondgebied dat Stalin na afloop van de oorlog heeft willen teruggeven. In de heuvels rond Allinge is zelfs een Sovjetkerkhof.
196
go’s hangen flessen aan het plafond. Anden is dan weer oergezellig met grote groepen mensen waarbij je gewoon aanschuift. Je gaat van de ene naar de andere, terwijl je probeert niet uit te glijden over het bier dat op de grond is gemorst. D After Dark (plattegrond C2, 35): Asylgade 7-11. Geopend vr.-za. 23.00-5.00 u. Toegangsprijs: 50 DKK . Trance, elektro en seventies-avonden. Loeiharde muziek, de boxen smelten weg. Stevige muziek die blijft hangen! Leuk voor een avondje uit. DE Birdy’s en Boogies (plattegrond C2, 30): Nørregade 21-23 T 66 14 00 39. Geopend ma.-di. 16.30-23.00 u, wo.-do. 16.30-24.00 u, vr.-za. 16.30-5.00 u (keuken sluit 30-60 min eerder). Nachtclub (Boogies) do.-za. 23.00-4.30 u. Toegangsprijs: 40 DKK . Een ontspannen en aangename plek, ongeacht of je hier rustig met vrienden wilt genieten van de keuken met Mexicaanse en Indiase invloeden of je zin hebt om iets te drinken of te dansen in de kelder (vooral rock). Op de eerste verdieping een inrichting genre Mannen op de maan. D Cuckoo’s Nest (plattegrond B3, 32): Vestergade 73 T 65 91 57 87. Dag. geopend 9.0024.00 u (zo. vanaf 10.00 u, do. tot 1.00 u, vr.-za. tot 2.00 u, zo. tot 23.00 u) . Grote bar met trendy, zelfs wat snobistisch interieur. Hier komen de dertigers en veertigers. Erg aangenaam terras op het binnenpleintje aan de achterkant. Ook leuk om te ontbijten. `
`
De Funense eilanden
`
`
WAT IS ER TE ZIEN EN TE DOEN?
• Voor
alle nuttige informatie over de musea van Odense kun je terecht op de Engelstalige site o museum.odense.dk. Ook telefonisch op T 65 51 46 01. • City Pass, zie rubriek ‘Nuttige adressen en informatie’. XXd H.C. Andersens Hus (Huis van H.C. Andersen, plattegrond C2): Bangs Boder 29 T 65 51 46 01. Dag. geopend juni-aug. 9.0017.00 u, sept.-mei di.-zo. 10.00-16.00 u. Toegangsprijs: 60 DKK; korting mogelijk; gratis voor jongeren tot 18 jaar en met de City Pass. In het geboortehuis van Andersen vind je alle herinneringen, foto’s, brieven en voorwerpen die hem en zijn familie heb`
ben toebehoord. Ter gelegenheid van zijn tweehonderdste geboortedag in 2005 werd een gloednieuw en heel erg modern museum geopend, met nieuwe zalen waarin onuitgegeven verzamelingen over deze grote man worden tentoongesteld. Het geheel neemt nu een volledig huizenblok in beslag. Bij toverslag werd zijn geboortehuis naar de uiterste rand verbannen … Het lijkt zelfs wat belachelijk ten opzichte van de rest. Het is gemeubileerd zoals in een inventaris uit die tijd is beschreven, maar het meubilair is slechts bijkomstig. De onberispelijke en levendige voorstelling voert ons immers naar de wereld van de grote verteller: collages en knipwerk die een dromerige geest verraden, zijn eerste sprookjes, gedichten en manuscripten, mooie eerste drukken in alle talen. Andersens kantoor in Nyhavn is er identiek gereconstrueerd, met het oorspronkelijke meubilair. In het midden is een ronde zaal met een groot fresco (1931) dat zijn leven verhaalt in acht taferelen. In de kelderverdieping kom je bij een rariteitenkabinet. Je ziet er onder meer zijn hoge hoed die hij altijd bij zich had en een touw van 9 m dat hij eveneens overal met zich meesleepte om in geval van brand via het raam te kunnen ontsnappen. Je kunt zijn sprookjes in allerlei talen beluisteren via een aantal koptelefoons. Van eind juni tot begin augustus voeren Deense leerlingen in de tuinen korte voorstellingen op, om 11.00, 13.00 en 15.00 u. In 21 min tijd komen er 21 sprookjes aan bod. De hele wijk rond Andersens huis is prachtig gerestaureerd en uiteraard heel toeristisch. Fraaie oude vakwerkhuizen en geplaveide voetgangersstraatjes. Je vindt er nog meer bezienswaardigheden: • Fyrtøjet (plattegrond C2): Hans Jensens Stræde 21. Direct toegankelijk vanaf het Andersenmuseum. Dag. geopend juli-aug. 9.00-17.00 u; rest van het jaar vr.-zo. 10.00-16.00 u. Toegangsprijs van 3-69 jaar: 95 DKK; gratis met de City Pass. Diverse activiteiten voor kinderen, zoals voorlezen van sprookjes en marionettentheater, schminken en verkleedpartijtjes, uitknippen van papieren figuurtjes enzovoort. • Het geboortehuis (plattegrond C3): Munkemøllestræde 3-5. Dag. geopend juni-aug. 10.0016.00 u; rest van het jaar di.-zo. 11.00-15.00 u. Toegangsprijs: 25 DKK; gratis met de City Pass. Drie piepkleine vertrekken waar Andersen leefde `
`
`
197
van 1807 tot 1819, samen met zijn ouders en nog twee andere, erg arme gezinnen. Zijn vader overleed er op 33-jarige leeftijd. Er is niets te zien. X Møntergården (Byhistorik Museum; plattegrond D2): Overgade 48. Geopend di.-zo. 10.0016.00 u. Toegangsprijs: 40 DKK; gratis voor jongeren tot 18 jaar en met de City Pass. Een totaal van vijf aan elkaar grenzende vakwerkhuizen uit de 16de, 17de en 18de eeuw die in onberispelijke staat bewaard zijn gebleven en tot museum zijn omgebouwd. De huizen Falk Gøyes (1646) en Ejler Rønnovs (1547) herbergen een tentoonstelling over de geschiedenis van de stad door middel van oude beroepen en de gewoontes van haar inwoners. Nyborgladen (rond 1700) pronkt met een archeologische afdeling. Let vooral op de erg mooie lur. Huis Østerbye (1631) is momenteel gesloten. `
XX Sint-Knudkathedraal
(plattegrond C3): aan Flakhaven in hartje centrum, naast het stadhuis. Geopend april-okt. 10.00-17.00 u (zo. vanaf 12.00), nov.-maart 10.00-16.00 u . Een van de belangrijkste gotische kerken van het land (eind 13de eeuw). Evenwichtige en goed geproportioneerde schepen die bijzonder tot hun recht komen in het uiterst sobere interieur. Toch enige versiering, met een schitterend altaartriptiek (1521) van 5 m hoog bij 6 m breed. Het is een meesterwerk met driehonderd figuren, uit hout gesneden door Claus Berg, de meester van Odense, en bedekt met goudblaadjes van 23 karaat. Als je op een bepaalde manier kijkt, zie je onder de afbeelding van Christus een voorstelling van de koninklijke familie. Een doopvont uit 1620 en een barokke houten kansel met een mooie trap. In de crypte rusten de
Odense WAT IS ER TE ZIEN EN TE DOEN?
theatervoorstelling van een sprookje van h . c . andersen
`
