V------------------E R S L A G
van. h e t S T E C O L L O Q U ...........................
I U M
v a n E R A R E N D-E
E N
N E E R L A N D I S T I E K
T E N L A N D S E
en i n
5
"HET 'S
L E C T O R E N
U N I V E R S I T E I T E N
s e p t e m b e r O U D E
H O F u
- G R A V E N H A G E
1 9 6 1 t e
HET ACADENISCH OMDEFFTiIJS VAN
m T RXDERLAEDS
-
I N ENGEL-!D door h o f . D r . Th. 1qeev
D e - b e l a n g s t e l l i n g voor onze l i t e r a t u u r en t a a l i s s e d e r t de l a a t s t e oorlog z e e r toegenomen. Et kan i k h e t k o r t s t en d u i d e l i j k s t aantonen door mee t e delen welke studenten
de c o l l e g e s enz. volgen; z o a l s de t o e s t a n d nu i s ,
i s deze s e d e r t de l a a t s t e v i j f j a a r ongeveer. De studieduur i s d r i e , een enkele a a a l v i e r j a a r . Eet B.A.-examen
g e e f t be-
voegdheid om l e s t e gevenj a l l e e n z i j , d i e wetenschappelijk onderzoek gaan doen met h e t oog op een u n i v e r s i t a i r e lo'opbaan, b l i j v e n daarna a l s "postgraduate s t u d e n t s " doorstuderen voor de graad van Master of A r t s (1ii.A.) en
.
eventueel Ph.D.
( ~ o c t o rof Philosophy dwz. "Letteren en ~ij s b e g e e r t e f t )
Het B.A.-examen
i s h e t z i j : B.A.Eonours
B.A.
of B.A.Genera1.
Honours w i l zeggen: één hoofdvak en één b i j v a k (waarin men na h e t 2e j a a r
examen doet; h e t hoofdexamen h e e f t na < t3e j a a r B.A.
General: d r i e gelijkwaardige vakken ( i n a l l e d r i e doet men na h e t 3e j a a r
examen), Z i j , d i e daarna doorstuderen, doen dan na nog 2 j a a r h e t M.A.-examen
(met
d e g e l i j k p r o e f s c h r i f t d a t getypt en gebonden, maar n i e t gedrukt wordtg d i t wordt i n d r i e exemplaren i n de Bibliotheek van de U n i v e r s i t e i t bewaard, maar komt n i e t i n de handel). De d o c t o r s t i t e l wordt dan (eventueel) weer 2 j a a r l a t e r behaald, maar v r i j v e e l academische docenten h a l e n a l l e e n de graad M.A. N a deze voorafgaande v e r k l a r i n g v o l g t nu de huidige s t a n d van zaken i n de lopende cursus. Mijn c o l l e g e "Capita u i t de Nederlandse l i t e r a t u u r g e s c h i e d e n i s " ,
d a t i k vcln
a-z i n h e t Nederlands g e e f , wordt gevolgd door 16 s t i d e n t e n . Deze volgen ook andere c o l l e g e s (oefeningen i n h e t l e z e n van t e k s t e n ) van m i j , waarover s t r a k s nader; v e r d e r lopen ze een a a n t a l p r a c t i s c h e c o l l e g e s b i j de L e c t o r , d i e m i j t e r z i j d e s t a a t , over grammatica d e r moderne t a a l , z i j n oefeningen i n h e t v e r t a l e n i n beide r i c h t i n g e n en h e t maken van o p s t e l l e n i n h e t Xederlands. Voorts maken ze a l l e n één of twee c o n v e r s a t i e l e s s e n mee, d i e worden gegeven
nda), welke a l s "Student-Assistant" ocenten t e k o r t ! over een j a a r z a l e r -l
t h a s r werk i n october 1 9 ó I .
Van genoemde 1 6 s t u d e n t e n werken e r s a ) d r i e voor de graad B .A, Honours (hoofdvak ) dwz. é6n derde j a a r s , .-.. IJederlands . .. . . é6n tweedejaars en één e e r s t e j a a r s . Het v o r i g j a a r i s e r BBn afgestudeerd en a.s.
october komt e r weex? Bén (minstens) aan.'
Z i j leggen een examen
a f d a t h e t volgende omvat (één s c h r i f t e l i j k examen van d r i e uur voor e l k i
onderdeel) :
1 , Oud-Engels ( ~ e o w u l gf t e k s t e n u i t Sweet t s Re ader ) 2. Oudgermaanse voorgeschiedenis en geschiedenis d e r Nederlandse t a a l
( ~ c h ö n f e l d sH i s t o r i s c h e Grammat icag De Vooys ' Geschiedenis der Mederlandse t a a l )
3 . Overzicht van de Nederlandse l i t e r a t u u r g e s c h i e d e n i s 1170-1936
4, Middelnederlandse "prescribed t e x t s " t e r s p e c i a l e s t u d i e s zeven l i e d e s e n en een v i z i o e n van Hadewijchg 500 verzen Van den Vos Reinaerde
5. "Prescribed Modern Textstt t e r s p e c i a l e s t u d i e : D i t jaar z i j n de t e k s t e n : Spieghel Bredero Vondel Potgieter Hildebrand Gezelle Verwey Top Naeff Mllassman
Lieden op ' t Vader Ons Liederen (B. Hettema of Ned, Boekh. lintwerpen) Jeptha Florence, Zangen I, V I , XII, XVII, XX 2 Camera Obscura : Gedichten (ed. Baur, bloemlezing) n Het z i c h t b a a r geheim x Klein Avontuur : Z e l f p o r t r e t van J,F.
s o o :
6. V e r t a l e n van Nederlands proza i n h e t Engels en van Engels proza i n h e t Nederlands Opstel over een l i t e r a i r of c u l t u r e e l onderwerp i n h e t Nederlands; % ) v i e r studenten voor de graad B.A.
General, dwz. m o o e t a l Nederlands
n a a s t Frans en Duits, of naast Engels en Frans, Deze bestuderen n i e t de geschiedenis van de Nederlandse t a a l :, w81 Qén Middelnederlandse t e k s t ( ~ a n s e l o e tvan
ene mark en). Hun examen omvat, voor h e t Xederlands, d r i e
ttpapers'f van d r i e uur n .l.o
I. V e r t a l e n i n beide r i c h t i n g e n en een Nederlands o p s t e l ; 11. L i t e r a t u u r o v e r z i c h t van de perioden 1550-1670 en 1780-1930; "presc r i b e d t e x t s s t dw5. Vondels Jeptha, Sasa Burgerhart; Gezelleg BloemRoland Holst n I n b a l l i n g s c h a p g Marsmanr Z e l f p o r t r e t l e z i n g ( ~ a u)r; van J.F.
.
111, Middelnederlands: Lanseloet van Denemarken; c u l t u r e l e achtergrond daarvan, v e r t a l e n van passages e r u i t ;
hun hoof ?vak
af
Maleis ( 3 ) . Alle
k s t u d e r e n om de i n
den uitgegeven t e
mijn c o l l e g e s ; hun h
komen daarvoor op e "School of O r i e n t a l and Universiteit ressorteert.
42
l i t e r a t u u r 1 ' , tlOudsaksische l i t e u i t "Karel ende Elegast", de
deren van Henric van Veldeke,
groep beginnelingen (tweede j a m s ~ u i t )s omvat v i e r , de meergevorderde groep (derde j a a r s D u i t s ) omvat v i j f studenten. (N.B,
de studenten i n het Neder-
lands komen van a l l e "Colleges" van de U n i v e r s i t e i t London, d i e f e i t e l i j k een f e d e r a t i e van "Colleges" i s )
.
En nu de Postgraduate students: Momenteel werkt e r Bén student voor de graad N.A.
en twee voor Ph. D ,
(doctors
t i t e l ) . Twee daarvan z i j n oud-leerlingen van m i j , de. derde h e e f t Algemene Geschiedenis en Hebreeuws gestudeerd. De onderwerpen z i j n nog n i e t d e f e n i t i e f vastgesteld.' ) Wel kan i k meedelen, d a t twee oud-leerlingen vroeger reeds de graad N.A.
gehaald hebben; z i j schreven, onder mijn l e i d i n g , p r o e f s c h r i f t e n
over a ) Vondels "Adam i n Ballingschap" en Grotius
"Adasnus Exsul" (1957);
b ) de uitgegeven en onuitgegeven Xhelley-vertalingen van Albert Verwey ( a l l e e n
de gedichten) (1956).
ij d i t a l l e s d i e n t men t e bedenken, d a t hek Xederlands aan geen enkele Engelse of Schotse school onderwezen wordt. Alleen ondernemende (en d i k w i j l s begaafde ) studenten kiezen h e t a l s studievzk. De carriaremogeli jkheden z i j n beperkt: betrekkingen b i j de ( ~ r i t s e )Unilever of S h e l l ; vertaalwerk; Isdiplomatic m d consular s e r v i c e " ; Oosterse t a l e n (Nalois ) , Het gebeurt nogal eens, d a t mensen, d i e reeds een betrekking b i j de " C i v i l Service1' hebben, Nederlands studeren. Generaliseren i s h i e r onmogelijk; elke student i s een geval op z i c h z e l f . Nam dc b e l a n g s t e l l i n g b e s t a a t en duurt v o o r t ) ) . D i t w i l dus zeggen, d a t e r d i t j a m 26 studenten voor een examen i n h e t
Nederlands werken, Daarnaast i s e r dan de c a t e g o r i e van studenten, d i e zonder examenverplichting een collegevolgen. I k geif
n.l.
j a a r l i j k s i n october een d r i e t a l c o l l e g e s
voor a n g l i s t e n en germanisten. Onderwerp: "The Dutch Language as a Key t o t h e R e l a t i o n of English and High German"
. Deze worden
door gemiddeld 60 s t u -
denten, meestal germanisten, gevolgd. A l s v o o r t z e t t i n g daarvan v o l g t dan een college van eén uur voor h e t lezen van Nede~landsenovellen enz., dat gemidt
i I
deld door een t w a a l f t a l germanisten wordt bijgewoond, I n de loop daarvan geef i k ook een ( z e e r beknopt ) overzicht van de Kederlandse l i t e r a t u u r , u i t e r a a r d i n hoogtepunten en met behulp van v e r t a a l d e gedichten. ( Hiervan i s een
l ) Nu wel; h e t z i j n : Hadewi j c h f s Poetic Form en P o t g i e t e r ' s Verse T r a n s l a t i o n from t h e S e i s h considered i n connection with the o r i g i n a l s .
43 erschenen boek "Poetry of t h e Nether-
a a n t a l opgenom land8i.n i t s Eu
0-7930",
Athlove P r e s s , London 1960,
p r i j s 35 sh.). d e r l a n d s gedoceerd wordt, z i j n -&J
Andere B r i t s e u n i
b r i d g e , S h e f f i e l d en Liverpool, waar h e t Nederlands onderwijs aan een l e c t o r i s toevertrouwd. Omtrent de beide l a a t s t e u n i v e r s i t e i t e n kan i k geen bijzonderheden opgeven; t e Cambridge, waar mijn oud-leerling,
Mr.
P,K.King doceert, s t u d e e r t thans, meen i k , een t i e n t a l studenten voor h e t Tripos-examen i n h e t Nederlands p l u s een andere t a a l . ( ~ tea l e n s t u d i e i n Cambridge omvat a l t i j d twee t a l e n en de student moet daar op beide even , s; d i e p ingaan. Men combineert b .v. N e d e r l a n d s / ~ n ~ e l s Nederlands/Duit ook N e d e r l a n d s / ~ u s s i s c h i s voorgekomen.) Als f i g u r e n , waarvoor b i j mijn studenten s p e c i a l e b e l a n g s t e l l i n g gewekt CS-
-
i s , noem ik: Hadewi jch, Bredero (de l i e d e r e n ) , Roof t ( s o n n e t t e n en l i e d e -
r e n ) , Vondel
dam
i n ~ a l l i n ~ s c h a Luiken, ~), M u l t a t u l i , Gorter
(s en
v e r z e n ) , Verwey ( v o o r a l de mystieke verzen), Leopold, A.Roland Holst. Meer dus voor de poëzie d m voor h e t proza, uitgezonderd X u l t a t u l i . De s p e c i a l e moeilijkheid i s u i t e r a a r d h e t ontbreken van propaedeusey vandaar de noodzakelijkheid van goed grammatikaal onderwijs en conversat i e l e s s e n . Vandaar ook d a t i k o n v e r b i d d e l i j k i n h e t Nederlands doceer en de studenten naar de "Student-assistant"
v e r w i j s , a l s ze "----n i e t mee kunnen".
De r e s u l t a t e n geven m i j h i e r i n volkomen g e l i j k t a l l e studenten verwachten n i e t anders. Hun l i t e r a i r e o p s t e l l e n ( a p p r e c i a t i e van t e behandelen werken) voor m i j s c h r i j v e n ze e c h t e r i n h e t Engels; hun oef e n i n g s o p s t e l l e n over andere onderwerpen voor de l e c t o r
i n h e t Nederlands.
Voordrachten over Nederlandse l i t e r a t u u r gegeven door Collega W.A.P.Smit
i n 1956 over Vondels L u c i f e r i n h e t Engels; over z i j n Gebroeders en Joseph i n Dothan i n h e t Nederlands, over Jan van der Noot i n h e t Engels, en d i t j a a r door Collega Hellinga over The Dutch Lanmage i n Europe; en over Vondels Gysbrecht en Rembrandts Nachtwacht i n he t Nederlands, werden aeer gewaardeerd en trokken een v r i j t a l r i j k gehoor ( b i j de Engelse voordrachten
-+ 60
toehoorders, b i j de Nederlandse c o l l e g e s een t w i n t i g t a l van
mijn studenten benevens twee u i t cambriage )
.
T e n s l o t t e nog twee opmerkingen: De Nederlandse n e i g i n g om t e pas en t e onpas Engelse woorden t e gebruiken, vinden mijn studenten b e l a c h e l i j k ;
z i j beschouwen d a t a l s dwaze anglomanie, d i e hun onsympathiek i s . Ik hoor van hen óok n i e t v e e l goeds over onze Hollandse n e i g i n g om hen, a l s ze ons i n h e t Nederlan
i n h e t Engels t e antwoorden?
spondent i n Nederland l
Het antwoord v o l p f i n h e - i
glixh? tJell,1'11 t e l 1 YOU, youl r e damned
En voort s r De Neerlandicus, ( ( l e e r s t o e l e n t e Wew York, doorkneed e i j n i n h e t Enge
--
l a n d w i l doceren ralië))
, moet
r a t u u r grondig kennen.
Anders s t a a n z i j n handen
e r n i e t t e gebruiken. I k a r
veel t e s o l l i c i t e r e n valt
e t a a n t a l betrekkingen i s
heel klein.
BEDFORD COLU GE ( u c i v e r s i t y of ~ o n d o n ) Department of Dutch Language and L i t e r a t u r e
April 1960
