Nieuwsbulletin voor gepensioneerden van de KONINKLIJKE ROEIERS VEREENIGING EENDRACHT (verschijnt viermaal per jaar)
Redactie: J.J. Schreuders
Redactieadres: Oever 69, 3232 GN Brielle E-mail:
[email protected]
JAARGANG nr. 20 (2015)
kwartaal 3
Telefoon: 0181- 41 10 70 Mobiel: 06 83 01 54 43
9 oktober 2015
1 / 34
Van de redactie
A
l weer vrij snel na de editie over het tweede kwartaal heeft u de uitgave over het derde kwartaal al voor u. Soms loopt het namelijk wat uit de hand bij de redactie, maar nu zijn we mooi op tijd.
Ook deze keer moeten we helaas weer het overlijden van drie personen melden en wel van Jan Dekker, Hen Kroos en mevrouw Hollander van der Pluijm. U treft de overlijdensberichten hierna aan. De redactie heeft weer aardig wat artikeltjes en foto's weten te verzamelen die misschien voor u interessant zijn om te lezen. Nog steeds hoopt de redactie bijdragen in de vorm van tekst en/of foto's te mogen ontvangen, maar helaas is de oogst tot nu toe zeer mager. Daarom nogmaals de oproep: Stuurt u kopij in a.u.b.
Verenigingsnieuws In memoriam Vrijdag 21 augustus overleed gepensioneerd roeier Jan Dekker Jan was 73 jaar. De begrafenis vond plaats op woensdag 26 augustus op de Algemene Begraafplaats in Rozenburg. Donderdag 17 september overleed oud-roeier Hen Kroos Hen was 77 jaar. De crematieplechtigheid vond plaats op donderdag 24 september in crematorium De Ommering in Spijkenisse Zaterdag 19 september overleed C.H. Hollander - van der Pluijm echtgenote van gepensioneerd roeier Wim Hollander. De crematieplechtigheid vond plaats op donderdag 24 september in het crematorium aan de Maeterin Rotterdam.
linckweg
Wij wensen de nabestaanden veel sterkte bij het verwerken van hun verlies.
Reünie N.B.V.
N
a een eerdere poging, enkele jaren geleden, lukte het Rob Blok, de voormalige voorzitter van de Koperen Ploeg uit Amsterdam, om een samenkomst te organiseren van oud-bestuurders van de Nederlands Bootlieden Vereniging. Tevens waren enkele mannen aanwezig die geen bestuurder zijn geweest, maar wel veelvuldig aanwezig waren tijdens de vergaderingen van de N.B.V.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
2 / 34
Op de Vlissingse Bootliedenwacht en de Roeiersvereniging V.I.O.S. uit Schiedam na was elke zeehaven vertegenwoordigd. Zoals u op de foto onder dit artikel kunt zien waren niet alleen mannen aanwezig, ook de dames waren van harte welkom. De samenkomst werd gehouden op het s.s. "Rotterdam" en verliep in een prima sfeer. Na een lange tijd, voor de meesten zelfs een hele lange tijd, kon men de banden weer aanhalen en dat in een ontspannen setting. Bij aankomst was er koffie met gebak en aan het eind van de middag werd een lopend buffet geopend, waar goed gebruik van werd gemaakt. Rob zorgde ook voor een rondleiding op het brugdek van de "Rotterdam". Bijna iedereen bleef aan boord overnachten, waarna 's morgens na een goed ontbijt afscheid van elkaar werd genomen. Zonder harde toezeggingen werd afgesproken deze samenkomst over een aantal jaren te herhalen. Rob Blok verdient lof voor het organiseren, ook al wil hij daar niets van weten. Rob bedankt!! Op de foto is hij te zien recht onder de Euromast in pak en met een stropdas om. Uw redacteur stond ook in de groep, maar is niet te zien daar hij wordt afgedekt door enkele 'grote' vastmakers. De N.B.V. is opgericht in 1977 en bestaat inmiddels ruim 38 jaar.
Pensioen
R
ob Goemaat ging per 01 augustus genieten van zijn pensioen.
Jubileum
O
p 28 augustus vierden tien leden hun vijfentwintig jarig jubileum. 479 Maikel Lenselink 481 Marco van Velzen 482 Walter Schröder 483 John Smith 486 Patrick Heijerman 487 Cliff Scheurkogel
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
3 / 34
490 Peter v/d Nieuwendijk 491 Sander Groenewegen 494 Ron Staal 496 Willem Neleman
Leden
P
er 1 september zijn de onderstaande aangesloten leden aspirant-lid van de vereniging geworden. 662 Stephen Haegens 663 Michael Stolk 664 Mathijs van Zuijdam 665 Marvin Speksnijder 666 Jordy Smits 667 Arnoud Tramper 668 Tim de Korte 669 Nick Kootkar 671 Dylan Maas Op 4 september zijn Ricardo Mouthaan (556) en Arno Verbrugge (557) vollid van de KRVE geworden en op 8 september geldt hetzelfde voor Michel Bos (558) en Kevin van der Reijden (559).
Opleiding
O
p 31 augustus begonnen onderstaande leerlingen aan hun opleiding bij de K.R.V.E. Naam: geb. datum Nick van den Tol 02-08-1986 Sander Scheringa 25-10-1988 Vincent Kaiser 12-07-1991 Matthias Buyle 16-09-1991 Nick Bakker 07-07-1993 Rico Dekker 13-01-1995 Diégo Lokker 13-05-1995 Nigel Bernard 17-05-1995 Jouell Platteschor 15-03-1996 Giovanni Kromhout 09-09-1996 Mike Boontjes 11-09-1996 Wesley Pol 30-10-1996 Op 29 september 1980 ging de eerste opleiding bij de, toen nog niet Koninklijke, R.V.E. van start en bestaat dus inmiddels 35 jaar. Wie waren er zoal betrokken bij die eerste opleiding. De Commissie Opleidingen bestond toen uit: Piet Scherpenisse, Wim Hensen en uw redacteur. Als leraren waren de volgende mensen werkzaam: Praktijk: Wim van Duijl en Herman van Weel Binnenvaartvakken: J. Kouwen Schiemanswerk: Dirk Lievaart Motorkennis: Jan Hendriks Kennis R.V.E.: Henk Prikker Kennis haven en Communicatie: Wim van Duijl
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
4 / 34
Nautisch Engels: N.C. van der Leeuw Onderhoud: Joop Brussé Wim van Duijl en Herman van Weel hebben de praktijkopleiding alleen het eerste jaar gedaan. De eerstvolgende jaren daarna namen Joop van de Rol en uw redacteur het over. Wel bleef Wim lesgeven over communicatieapparatuur. Die eerste opleiding bestond uit de volgende acht leerlingen: Gerrit Blom, Fred Boontjes, Fred ten Bosch, Peter van de Graaf, Wilco de Ridder, Jan Rooijakkers, Bob Soumang en Rene van Weel. Van deze acht jongens, de oudste was toen bijna 18 jaar, zijn er nog maar vier als roeier werkzaam. Inmiddels is de opleiding op een geheel andere leest geschoeid en is ook in tijd flink uitgebreid. In Nederland heeft de opleiding model gestaan voor een landelijke standaard voor het opleiden van nieuwe vastmakers en ook internationaal (E.B.A.) staat de opleiding goed aangeschreven.
Vlootnieuws Nieuws van de haven e.d. De geplaatste items zijn ontleend aan artikelen in het Rotterdams Dagblad, Algemeen Dagblad, Nieuwsblad Transport en Weekblad Schuttevaer.
cruiseschepen
I
n het derde kwartaal staan weer een aantal aankomsten van cruiseschepen gepland. De "Rotterdam" van de HAL staat gepland voor tien aanlopen in het derde kwartaal en wel driemaal in juni, vier keer in augustus en driemaal in september. Verder worden de volgende schepen verwacht: 21 augustus de "Windsurf" 7 september de "Royal Princess" 11 september de "Corinthian" 13 september de "Rijndam" 26 september de "Norwegian Star" en 28 september de "Astor" Als gevolg van slechte weersomstandigheden liep op 27 juli de "MSC Splendida" de Cruiseterminal aan in plaats van via de grote sluis in IJmuiden naar Amsterdam te varen wat oorspronkelijk de bedoeling was. Het cruiseschip de MSC Splendida is maandagochtend Rotterdam in aangekomen. Het schip zou in eerste instantie in Amsterdam aanmeren, maar doet Rotterdam aan vanwege het slechte weer. Het schip kwam om 08.00 uur aan en blijft een dag in Rotterdam. Dinsdag gaat de Splendida verder richting Hamburg. Het 333 meter lange cruiseschip lag in mei ook al aan de Rotterdamse kade. De "MSC Splendida" heeft 18 dekken en 25 liften. De totale vloeroppervlakte is 450.000 vierkante meter. Samen met zusterschip "MSC Fantasia" zijn het de grootste cruiseschepen ooit gemaakt voor een Europese rederij. AD, 28 juli Toch liever naar Amsterdam Voortaan meteen naar Rotterdam varen is voor cruisebedrijf MSC nog niet aan de orde. Zelfs niet nu het schip gisteren voor de tweede keer naar de veilige Maasstad moest uitwijken omdat de tocht naar Amsterdam voor de gigant te gevaarlijk was. "Er is een spanningsveld tussen de nautische dienst en de commercie," bekent de Nederlandse MSC-directeur Erik Schuffel, waarbij de eerste graag in Rotterdam aanmeert en de laatste het liefst Amsterdam in de reisfolder afdrukt.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
5 / 34
Wat hem betreft komen de nieuwe, veel grotere sluizen bij IJmuiden er zo snel mogelijk. De "MSC Splendida" is eigenlijk te groot voor deze toegangspoort tot Amsterdam. Pas één keertje bereikte ze de geplande bestemming wel. Dat werd in juli triomfantelijk gevierd in de grachtenstad, die nooit eerder zo'n groot cruiseschip verwelkomde. Met wind zijn de sluizen een bijkans onneembare horde, omdat de 333 meter lange en 38 meter brede "MSC Splendida" tegen de kant kan waaien. "Bij ruw weer moeten we voorzichtig zijn." De kapitein kiest dan voor veiligheid en dus voor Rotterdam met zijn open zeeverbinding. "Minder gecompliceerd." De route omgooien levrt een kostenpost op voor MSC, omdat de bevoorrading opnieuw moet worden geregeld en er bussen nodig zijn om de passagiers te halen en te brengen. "Die tonen wel begrip. Zij zien ook wel dat het slecht weer is." FAAM De meesten zijn met de bus en de trein naar Amsterdam gegaan, maar Schuffel heeft ook opvarenden Rotterdam in zien wandelen. "De meeste passagiers gaan het liefst naar Amsterdam." De hoofdstad geniet internationaal nu eenmaal meer faam. In september doet de "MSC Splendida" voor de vierde en laatste keer dit jaar Nederland aan. Opnieuw staat Amsterdam als bestemming in de folder.
Elke week in Rotterdam AD 12 augustus otterdam krijgt vanaf mei 2016 elke week bezoek van een nieuw cruiseschip. De "Aida Prima", goed voor ruim 3.300 passagiers, meert dan het hele jaar door elke donderdag aan als onderdeel van een rondvaart langs vijf havens aan de Noordzee. De "Aida Prima" vaart straks het hele jaar door op de Noordzee, met tussenstops in de haven van Hamburg, Rotterdam, Le Havre, Zeebrugge en Southampton. Het schip moet Rotterdam, volgens de huidige planning van de Duitse maatschappij Aida, op 5 mei 2016 voor het eerst aandoen. Daarna zal het cruiseschip elke donderdag in Rotterdam aanmeren en tot vrijdagmorgen vroeg blijven liggen. Of het nu zomer is of winter, in alle gevallen hebben de passagiers het gevoel dat ze zich in tropische sferen begeven. "Het unieke van dit schip is dat het gebouwd is voor onze wateren," zegt Mai Elmar, de directeur van Cruise Port Rotterdam.
R
TEMPERATUUR Als de temperaturen in de winter zijn gedaald tot het nulpunt, zal het op het nieuwste schip van de Duitse maatschappij Aida nog steeds heerlijk toeven zijn. "Je kunt dan in het zwembad of de spa terecht. En door het indoorstrand aan boord van het schip wanen de gasten van de "Aida Prima" zich in tropische sferen. Het voetl hetzelfde
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
6 / 34
als varen in de Cariben," legt Elmar uit. De "Aida Prima" mikt onder meer op een jong publiek. Het schip telt behalve een indoorstrand met palmbomen en ligbedjes bijvoorbeeld achttien barretjes, een zwembad en een discotheek. "maar het is ook een echt familieschip," stelt Elmar. "het is door een mix aan activiteiten leuk voor families met oma's, opa's, vaders, moeders en kinderen." De directeur van Cruise Port Rotterdam is verheugd over het wekelijkse bezoek van het nieuwe cruiseschip aan Rotterdam. "Natuurlijk is dat heel erg leuk voor de stad," zegt ze. "Dat betekent dat er hier elke week duizenden passagiers de stad bezoeken en geld uitgeven." Als een cruiseschip een bezoek brengt aan de stad levert dat veel inkomsten op. Volgens schattingen brengt elk schip Rotterdam tussen de 250.000 en 600.000 euro op. De passagiers besteden dat in de winkels en het schip moet zelf ook inkopen doen. Bovendien zorgen schepen die vertrekken uit Rotterdam altijd voor extra drukte in de hotels. Voordat de mensen op een cruiseschip stappen , overnachten ze meestal één of twee nachten in de vertrekplaats. In de Rotterdamse haven kunnen passagiers van de "Aida Prima" hun cruise beginnen en eindigen, verder kan dat alleen in Hamburg. De Duitse maatschappij Aida heeft daar volgens Elmar bewust voor gekozen. THUISHAVEN "Hamburg is de thuishaven en Rotterdam is de enige andere op- en afstapplaats," zegt Elmar. "Dat komt door de ligging. Het is niet ver rijden vanuit Belgie en Duitsland en daarmee een ideale opstapplek."
Foto: Marijn van Hoorn ©
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
7 / 34
Foto: Henk van der Heijden ©
Op 7 september deed de "Royal Princess" Rotterdam aan. Op de foto's verlaat het schip de Rotterdamse haven.
Foto: Hans Hoffmann ©
Zondag 13 september was de "Ryndam" voor de laatste keer in haar thuishaven Rotterdam. Het schip gaat daarna naar Singapore waar het wordt overgedragen aan P&O Cruises Australia. De nieuwe naam wordt "Pacific Aria".
Foto: Nico Ouwehand ©
De "Ryndam" vertrekt voor de laatste keer.
530 meter aan wilheminakade
Foto: www.jzeer.eu
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
Z
9 oktober 2015
8 / 34
aterdag 26 september arriveerde de "Rotterdam" om 07.00 uur af aan de Wilhelminakade. Een uur later gevolgd door de "Norwegian Star". Tezamen zijn de schepen 530 meter lang.
Foto: Nico Ouwehand ©
Maandag 28 september was de "Astor" in Rotterdam. Op de foto is het schip op weg naar zee.
Nieuwe fabriek Duurzaambedrijfsleven.nl, 01 juli e Tweede Maasvlakte krijgt een fabriek en een nieuwe terminal voor de productie en overslag van funderingen voor windmolens op zee. Het complex heeft een oppervlak van 42 hectare.
D
Marktleider Sif Group uit Roermond bouwt op de Tweede Maasvlakte een geheel nieuwe fabriek voor de fabricage van monopiles, de funderingen voor windturbines. Het complex bestaat uit een assemblage- en een coatinghal, en een terminal voor opslag en overslag van de monopiles. Het concern is onder meer betrokken bij de bouw van windmolenpark Luchterduinen van Eneco. Sif Group bedient ook de olie- en gasindustrie. De monopile-specialist investeert ruim € 40 mln in de nieuwe faciliteit op Maasvlakte 2. De windmolendivisie van Verbrugge International uit Zeeland vestigt zich eveneens op de Tweede Maasvlakte. Verbrugge International regelt voor Sif Group de logistieke afwikkeling en de overslag van pylonen op zeeschepen. Stevige positie Volgens de regionale krant PZC gaat de verhuizing van het bedrijf ten koste van de windenergie-activiteiten in Zeeland. Het havenbedrijf Zeeland Seaports probeerde de nieuwe monopiles-fabriek en de terminal naar de provincie te halen. Dat mislukte tijdens onderhandelingen over de grondprijs. Vervolgens koos Sif Group voor een overeenkomst met het havenbedrijf Rotterdam. De fabriek en de terminal, met een totale oppervlakte van 42 hectare, moeten begin 2017 operationeel zijn. Het havenbedrijf Rotterdam verwacht dat de komst van beide bedrijven de Tweede Maasvlakte een stevige positie geeft in de markt voor offshore windenergie. Om de komst van zeeschepen met een grote diepgang te vergemakkelijken, bouwt het havenbedrijf een nieuwe kade voor zeetransport van pylonen.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
9 / 34
Nieuw leven Onderzeebootlift Bron : Nieuwsblad Transport e Haas Maassluis en roeiersvereniging KRVE openen samen een nieuwe reparatiewerf in het hart van de Rotterdamse haven. De bedrijven blazen nieuw leven in de scheepslift op de RDM Campus. Ooit werd deze lift gebruikt voor het te water laten en droogleggen van onderzeeboten. Onder de naam De Haas Rotterdam, een 50/50 joint venture, gaan de bedrijven de scheepslift gebruiken voor hetonderhoud en reparatie van sleepboten, multicats en jachten. Met de werf willen de bedrijven een voor deze schepenpassende onderhoudsfaciliteit oprichten die snel kan werken. 'Nu worden sleepboten vaak in te grote droogdokken gedoktdie zij bij lange na niet vullen', zegt Govert de Haas, directeur van nieuwbouw- en reparatiewerf De Haas Maassluis. De scheepslift is een 70 meter lang en 15 meter breed platform dat met behulp van 22 hydraulische lieren in en uit het water kan worden gehesen. 'Scheepsliften zijn de snelste manier om schepen droog te leggen', zegt Gert van der Burg van de KRVE. Een belangrijk onderdeel van de scheepslift worden de nog te ontwikkelen verstelbare dokstoelen. 'Op de scheepslift komen twee dokstoelen te staan die zich kunnen aanpassen aan de rompvorm van een schip, of dat nu een platte rondebodem van een sleepboot is of een spitse kiel van een groot jacht', zegt Van der Burg. ‘Dat gaat tijdsbesparing opleverenwat resulteert in lagere kosten voor de scheepseigenaar. Als de faciliteit volledig klaar is, zal naast de scheepslift ook een loods zijn gebouwd waar de schepen droog opgeslagekunnen worden. De Haas Rotterdam zal de scheepslift per oktober dit jaar in gebruik nemen.
D
Nieuwe tweede ligplaats Transport Online, 10 juli tena Line en Havenbedrijf Rotterdam kondigen hun samenwerking aan om een tweede ligplaats te bouwen bij de Stena Line terminal in Europoort, als onderdeel van een investering van 27 miljoen euro.
S
Nu de economie zich herstelt van de crash in 2008, blijven de vrachtvolumes tussen Rotterdam en het Verenigd Koninkrijk groeien en zijn de voorspellingen voor toekomstige groei positief. Annika Hult, Route Manager Stena Line Noordzee: "We zijn verheugd met de ontwikkeling van de tweede ligplaats in Rotterdam en van onze routes naar Harwich en Killingholme. Wij geloven in de toekomst van Europoort als een sterke vracht hub op de Noordzee en zien de ontwikkeling van de terminal als onderdeel van een langetermijninvestering. De tweede ligplaats stelt ons in staat om in te spelen op de ontwikkeling op lange termijn en optimaal te voldoen aan de vraag van de klant in de toekomst." Joyce Bliek, directeur Containers bij Havenbedrijf Rotterdam: "Dit is een grote investering en toont ons vertrouwen in de ontwikkeling van de RoRo-markt op de lange termijn en de groeiende vrachtvolumes van en naar Rotterdam. Het Havenbedrijf Rotterdam streeft er naar verdere groei mogelijk te maken, onder andere door het ont-
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
10 / 34
wikkelen van extra spoorcapaciteit voor het RoRo segment." Het ontwikkelingstraject voor de nieuwe ligplaats, met een lengte van 212 meter en 6,30 meter diepgang, zal binnenkort beginnen en zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2017 gereed zijn. De huidige ligplaats zal dan worden vernieuwd en beide ligplaatsen zijn gepland operationeel te zijn vanaf 1 januari 2018.
Overslag Rotterdam
D
e haven van Rotterdam heeft een goed eerste halfjaar achter de rug. De totale overslag nam 6,8% toe ten opzichte van de eerste helft van 2014. De groei komt vrijwel geheel op het conto van de overslag van olieproducten (+29,7%), ruwe olie (+8,3%), containers (+3,7% in teu) en roll-on/roll-offvervoer (+9,6%). De overslag van droge bulk (agribulk, kolen, ertsen) daalde over de hele linie. Voor het eerst sinds 2010 nam het aantal zeeschepen weer behoorlijk toe (+3%). De haven kende het eerste halfjaar geen grote nautische incidenten, meldde directeur Allard Castelein van Havenbedrijf Rotterdam. De vooruitzichten voor de ontwikkeling van de haven zijn redelijk gunstig. Castelein: ‘Havenbedrijf Rotterdam blijft inzetten op volwassen markten (zoals raffinage en chemie), groeimarkten (zoals containers en LNG) en nieuwe markten (zoals offshore en biobased). Maar groei, innovatie en verbreding van activiteiten in de haven gaan niet vanzelf. De concurrentie met andere havens is stevig en het bedrijfsleven moet zich flink inspannen om resultaten te boeken.’ Droog massagoed De overslag van droog massagoed is met 4,9% gedaald. Agribulk daalde fors (-18,4%), omdat goede oogsten in Europa van graan en raapzaad leidden tot minder import van vooral soja uit Zuid-Amerika. De overslag van ijzererts en schroot daalde met 3,3% als gevolg van de aanhoudend lage vraag naar staal en de revisie van een hoogoven van ThyssenKrupp. De behandeling van kolen daalde met 2,2%. De twee nieuwe elektriciteitscentrales op de Maasvlakte van Engie (voorheen GDF Suez) en E.ON zorgden voor meer aanvoer, maar dit kon de verminderde vraag naar kolen in Duitsland niet goedmaken. Duitsland had minder kolen nodig omdat er steeds meer duurzame energie wordt gebruikt en omdat het een zachte winter was. Nat massagoed De overslag van nat massagoed steeg met 15,4%. De relatief lage olieprijs leidde tot voorraadvorming, maar zorgde vooral voor behoorlijke marges voor de raffinaderijen. Gevolg was een vrij hoge bezettingsgraad van de raffinaderijen waarvoor veel ruwe olie werd aangevoerd. Omdat er meer olie werd geraffineerd in Noordwest- Europa en
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
11 / 34
Rusland, was er een overaanbod van stookolie. Dat leidde tot een forse toename van de export van stookolie naar het Verre Oosten. De Rotterdamse haven is volgens het Havenbedrijf een draaischijf voor olieproducten en profiteert van onbalans en schommelingen in de markt. De overslag van LNG verdubbelde ruim (van 550.000 naar 1.136.000 ton) vanwege de toegenomen vraag naar LNG als brandstof voor het productieproces en voor binnenvaartschepen en trucks. Containers De overslag van containers groeide met 3,7% in teu en 2,3% in tonnen. De groei wordt veroorzaakt door de iets aantrekkende Europese economie en door een toename van het transshipmentverkeer. Rotterdam ontvangt steeds grotere containerschepen die de haven steeds vaker twee keer aanlopen. Het aantal ‘second calls’ van containerschepen groter dan 10.000 teu steeg in het eerste halfjaar van 2015 van 35 naar 90. Hierbij vaart een schip als het in Europa aankomt eerst naar Rotterdam, lost daar een groot aantal containers, doet vervolgens verschillende andere havens aan en komt dan nog een keer naar Rotterdam om het schip zo vol mogelijk te laden voor vertrek naar (meestal) het Verre Oosten. APM Terminals en RWG, de twee nieuwe terminals op de 2e Maasvlakte, kwamen in bedrijf. De omvang van de overslag groeit is nog maar bescheiden. Het Havenbedrijf verwacht dat de containermarkt de komende jaren onrustig blijft omdat de scheepscapaciteit sneller groeit dan de vraag, waardoor vrachttarieven onder druk staan en vaarschema’s regelmatig aangepast zullen worden. ‘Dat zal tot schommelingen in de marktaandelen van havens leiden, maar Rotterdam heeft een gunstige uitgangspositie en moet in staat zijn op middellange termijn marktaandeel te winnen.’
Foto: Havenbedrijf Rotterdam
Zorgen om containers
L
eo Ruijs, de nieuwe directeur van containerterminal ECT, maakt zich zorgen over de ontwikkeling van de containers in Rotterdam. Volgens hem zet een terugval in de economische groei in China de overslag in de haven van Rotterdam onder druk. Ruijs zegt dat vrijdag 17 juli in het Financieele Dagblad. In het eerste kwartaal draaide de haven van Rotterdam een topperiode met een toename van het containervervoer van 7,6 procent, maar in de maanden daarna vlakte de groei af, volgens Ruijs. Hij vraagt zich hardop af of er wel genoeg containervervoer komt voor de twee nieuwe terminals (APM en RWG) die zijn gebouwd op de Tweede Maasvlakte. Ruijs’ uitspraken in het FD zijn opmerkelijk omdat ECT onder het bewind van zijn voorganger Jan Westerhout te hoop liep gen de toelating van twee nieuwe containerterminals op de 2e Maasvlakte. Door tussenkomst van moedermaatschappij Hutchison Port Holdings leek de strijdbijl begraven. Ruijs verduidelijkt: ‘We hebben de knop wel omgedraaid, maar de onderliggende problematiek is niet van tafel. Nogmaals, we waren niet tegen de Tweede Maasvlakte; het is goed dat die er nu ligt. We waren ook niet tegen nieuwe concurrentie. Maar de fasering had anders gemoeten. De
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
12 / 34
plannen werden gemaakt toen er veel groei was. Daar hebben we tegen gewaarschuwd. We maken ons nog steeds zorgen of die verwachte extra lading komt; de markt is onzeker.’
Opening cruiseterminal
B
urgemeester Ahmed Aboutaleb en Ronald Paul, CEO Havenbedrijf Rotterdam, hebben woensdag 8 juli de vernieuwde Cruise Terminal Rotterdam aan de Wilhelminakade te Rotterdam officieel geopend.
De monumentale Cruise Terminal Rotterdam is gerenoveerd en daarbij geheel gemoderniseerd. Daardoor is de terminal klaar voor de toekomst; gereed om ’s werelds grootste cruiseschepen te ontvangen en de groei van het aantal aankomsten te accommoderen. In 2016 verdubbelt het aantal ‘calls’ van cruiseschepen naar ruim 60 bezoeken. ‘De aankomst van een cruiseschip in het centrum van Rotterdam is iedere keer weer een fascinerende belevenis. Het is goed voor de band tussen stad en haven maar bovendien ook goed voor de economie van de stad. Nu Rotterdam internationaal hoog op de lijstjes staat, is het voor de toeristen ook steeds interessanter de stad te verkennen’, zei burgemeester Aboutaleb. Stad en haven De gemeente Rotterdam is eigenaar van de historische passagiersterminal van de Holland Amerika Lijn. In 2011 verwierf het gebouw de status van rijksmonument. De belangrijkste ingrepen zijn de vernieuwing van de stalen gevelkozijnen, nieuwe beglazing, het aanbrengen van dakisolatie, de uitbreiding van de inpandige bagageruimte, de installatie van een nieuwe passagiersbrug, het aanbrengen van nieuwe vloeren en de realisatie van een extra bagageruimte op de kade met daarboven een terras. Gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam investeerden gezamenlijk zeven miljoen euro in de verbetering van het gebouw en de kade. De gemeente nam het casco voor haar rekening, het Havenbedrijf de cruise gerelateerde zaken en het interieur. Exploitatie Met de ms Rotterdam als zeer regelmatige gast ontvangt Cruise Port Rotterdam in 2015 zo’n 40 cruiseschepen. Vanaf mei 2016 is de terminal ook de thuishaven van de Aida Prima en zal het aantal aankomsten groeien tot ruim 60 per jaar. Cruise Port Rotterdam gebruikt de terminal ook voor doopceremonies van schepen. Op andere dagen huurt de Dudok Groep de terminal voor feesten, congressen en beurzen. Ook het vermaarde Café Rotterdam is in het gebouw gevestigd.
Foto: Havenbedrijf Rotterdam ©
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
13 / 34
Russische terminal Ondernemen, 16 juli e vestiging van een grote Russische olieterminal in de Rotterdamse Europoort gaat definitief niet door. Investeringsmaatschappij Summa en het Havenbedrijf Rotterdam (HbR) hebben een akkoord bereikt over vroegtijdige beëindiging van het in 2011 gesloten contract tussen beide partijen. Dit bevestigt een woordvoerder van HbR.
D
Summa zou via zijn Nederlandse dochter Shtandart in Europoort een olieterminal gaan bouwen voor de opslag van 3 miljoen kubieke meter ruwe olie uit Rusland. Deze zou via Rotterdam geëxporteerd moeten worden naar andere delen in de wereld. Door deze zogeheten Oeralolie via Rotterdam te exporteren hoopten de Russen een betere exportpositie te krijgen. Voor HbR is de verbreking van het contract een streep door de rekening. De terminal zou jaarlijks €6 mln aan lease-inkomsten voor de grond opleveren. Daarnaast was de terminal goed voor circa €22 mln aan jaarlijkse havengelden. De minimum looptijd van het contract was 28,5 jaar, zodat de gemiste inkomsten uitkomen op ruim €700 mln. Daartegenover staat dat HbR geen investering van €200 mln hoeft te doen voor de aanleg van havenfaciliteiten. Toch heeft HbR geen boetebetaling of grote afkoopsom van Summa geëist voor de vroegtijdige beëindiging. Naast de ruim €13 mln aan grondleasetermijnen die al zijn voldaan, krijgt HbR nog enkele miljoenen van Summa voor de vergoeding van gemaakte kosten. ‘We leiden er geen verlies op’, aldus de woordvoerder. ‘We kunnen de grond nu weer voor een ander project gebruiken.’ Concrete plannen zijn er nog niet. Summa kon de afgesproken verplichtingen niet nakomen, legt de woordvoerder uit. ‘De grond waarop de terminal zou worden gevestigd, neemt het Havenbedrijf terug.' Het is de eerste keer dat HbR zo veel grond (in dit geval 58 hectaren) terugneemt die al in concessie was gegeven. Dat HbR niet tot het uiterste gaat, heeft een aantal redenen. Volgens de woordvoerder is de belangrijkste dat er sprake was van een 'bijzonder project', omdat het voor het eerst sinds erg lange tijd was dat er ruwe olie uit Rusland voor wederuitvoer in Rotterdam zou worden opgeslagen. 'Dat is helaas niet gelukt door bijzondere omstandigheden.’ Hij doelt op de weigering van grote Russische olieconcerns om garanties te geven voor olieleveringen aan de terminal van Summa. Dat heeft weer te maken met de ingrijpende veranderingen die sinds de ondertekening van het contract in 2011 hebben plaatsgevonden in de internationale geopolitieke relaties – de ruzie tussen Rusland en de EU – en in de interne politieke verhoudingen in Rusland. De steun voor het project is daardoor weggevallen. Dat leidde ertoe dat Summa de financiering voor het project van €750 mln niet rond kon krijgen. Westerse banken wilden sowieso niet financieren, en Russische banken vroegen torenhoge rentes. HbR ziet er geen heil in een rechtszaak tegen Summa te beginnen. 'Die zou erg lang kunnen duren en veel geld kosten. Bovendien is dit geen vechtscheiding. Summa had een mooi plan en dat blijkt vier jaar later niet haalbaar.'
Derde keer pech
R
ust er een vloek op dit stuk grond in Europoort? Voor de derde keer gaat er een streep door een grootschalig project voor 'De Kop van de Beer', zoals dit stuk grond wordt genoemd.
Nu trekt Summa zich terug, een aantal jaren geleden was het Liongas dat terugkwam op plannen voor een lngterminal, voor vloeibaar gas. Nog eerder had het chemieconcern Eastman een optie op het terrein. Maar de uitbrei-
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
14 / 34
dingsplannen voor de ernaast gelegen kunststoffabriek gingen niet door. Ondernemers en havenbedrijf vinden het onbegrijpelijk. ‘De Kop van de Beer’ is toch zo strategisch gelegen, met een directe verbinding naar zee? Zou het de wraak zijn van Jac P. Thijsse, de grondlegger van de natuurbescherming? ‘De Kop van de Beer’ was immers een prachtig natuurgebied voordat de haven alles opslokte. Feit is dat dit stuk grond 40 jaar na de industrialisatie van Europoort nog steeds braak ligt.
Antwerpen spint garen BNR, 17 juli ndanks de aanleg van de Tweede Maasvlakte kampt de Rotterdamse haven met een capaciteitsprobleem. Desondanks steeg de totale overslag in de eerste helft dit jaar nog met bijna 7 procent. Maar waakzaamheid is geboden, want de groei loopt in hoog tempo terug.
O
Er werd ruim 2,6 procent meer winst geboekt, maar dat was vooral te danken aan de handel in olie en olieproducten. De haven van Rotterdam kan op dit moment simpelweg geen kant op, waardoor vooral de containeroverslag dreigt te stokken. Een probleem waar Antwerpen vooralsnog geen last van heeft, zegt verslaggever Elfanie toe Laer. Nu er een streep is gezet door de plannen voor een grote Russische olieterminal op de kop van de Tweede Maasvlakte, kan eindelijk de zoektocht naar een nieuwe exploitant beginnen. Maar tot die tijd ligt het terrein er ongebruikt bij. Allard Castelein, CEO van Havenbedrijf Rotterdam, suggereert bij de presentatie van de cijfers dat er zelfs weer een Russische kaper op de kust is, maar een definitieve bevestiging geeft hij niet. "Dat is wel het land waar klanten vandaan komen die interesse zouden kunnen hebben in de Kop van de Beer." Ook is nog niet bekend is of het per se een nieuwe olieterminal wordt, op de kop van de Tweede Maasvlakte. "Het terrein is uitermate geschikt voor liggende schepen, dus iets met olie of andere zware bulkgoederen zou daar kunnen", zegt Elfanie toe Laer. "Castelein heeft bijna wekelijks contact met de containerbedrijven die daar schepen moeten ontvangen, maar die zijn er nog niet helemaal klaar voor. Zelf willen ze ook zo gauw mogelijk operationeel zijn, maar dat lukt gewoon nog niet." Een kwestie van tijd, dus, en Castelein hoopt dat over uiterlijk een jaar volle containerschepen Rotterdam niet meer voorbij hoeven te varen vanwege ruimtegebrek.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
15 / 34
Sluiting home-terminal Schuttevaer 8 augustus ontaineroverslagbedrijf ECT gaat de City Terminal in de Eemhaven van Rotterdam eind dit jaar sluiten. Een groot deel van het ladingvolume is de laatste jaren al verschoven naar de Maasvlakte.
C
Sinds mei is de terminal aan de Eemhaven ‘s nachts en in het weekend al gesloten. De verschuiving heeft te maken met de komst van grote containerschepen. In de Eemhaven kunnen containerschepen tot maximaal 8000 teu worden afgehandeld. De EVO heeft met begrip gereageerd. ‘Voor verladers is het positief dat zij voor de aan- en afvoer van hun lading minder terminals hoeven aan te doen. Zo besparen zij tijd en kosten. Hiervoor is het wel noodzakelijk dat ECT goed en tijdig communiceert over wijzigingen, zodat verladers hun vervoerders naar de juiste terminal sturen.’ De capaciteit die door de sluiting beschikbaarkomt,zowelinmensen als middelen, moet wat verladers betreft vooral worden geïnvesteerd in verbetering van de afhandeling van binnenvaartschepen. De City Terminal, ofwel Home Terminal, is de bakermat van het bedrijf. In augustus 1967 kwam daar het eerste containerschip voor de wal, de "Atlantic Span" van rederij ACL. Oprichters van het overslagbedrijf waren Nedlloyd, Internatio-Müller, Pakhoed en de Nederlandse Spoorwegen.
Van de redactie: Op bovenstaande foto is de oude situatie te zien. De onderste haven is de Prins Willem Alexanderhaven en daar boven de, inmiddels gedempte, Prinses Margriethaven. In die haven kwam het eerste containerschip voor de ECT voor de wal. RTV Rijnmond 5 augustus De sluiting van de Home Terminal in de Rotterdamse Eemhaven eind dit jaar kost geen banen. Volgens Niek Stam van vakbond FNV Havens is contractueel vastgelegd dat ECT-personeel op alle terminals van het containeroverslagbedrijf ingezet kan worden. ECT heeft in de Rotterdamse haven nu nog drie terminals in gebruik: de Delta Terminal op de Eerste Maasvlakte, de Euromax Terminal op de Tweede Maasvlakte en de Home Terminal in de Eemhaven. In de arbeidscontracten van de 1900 werknemers van ECT staat volgens Stam dat ze op elk van de drie terminals ingezet kunnen worden. Dinsdag werd bekend dat ECT de terminal in de Eemhaven omdat de nieuwe, grote containerschepen vanwege hun
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
16 / 34
diepgang niet meer kunnen aanmeren in de Eemhaven. Mede om die reden is het grootste gedeelte van de overslag al naar de terminals op de Maasvlaktes overgeheveld.
Extra palen AD 20 augustus e olieoverslag heeft zo'n vlucht genomen dat de Rotterdamse haven het aantal plekken uitbreidt waar de tankers het zwarte goud naar andere schepen kunnen overpompen. Vooral in het Calandkanaal bij de Landtong Rozenburg komt extra ruimte voor deze boord-boord-overslag. Daar zijn aannemers nu voor 32 miljoen euro nieuwe stalen palen aan het slaan waar de olietankers kunnen aanmeren. Bij de meeste olieoverslag in Rotterdam gaat het de schepen uit en de opslagtanks in, of andersom. Een groeiend percentage gaat van schip naar schip. "Vooral de handel bijvoorbeeld, maar Rotterdam is ook het knooppunt van Russische olie, die hier met kleine schepen uit de ondiepe Oostzee wordt gebracht en vervolgens met grote schepen naar Azië vervoerd." Sjoerd de Jager van het Havenbedrijf Rotterdam zag de overslag in de eerste zes maanden van dit jaar met ruim 20 procent stijgen, vergeleken met dezelfde periode in 2014. Behalve aan Russische olie schrijft hij dat toe aan voor zekerheid kiezende handelaren. "Boord-boordoverslag kan in het Noordzeegebied op vier plaatsen, maar behalve Rotterdam zijn dat plekken op zee. "Golven bemoeilijken het overpompen. In Rotterdam liggen ze beschut, waardoor er veiliger gewerkt kan worden." Met de ligplaatsen voor de boor-boordoverslag faciliteert het Havenbedrijf volgens hem niet de concurrentie voor de tankopslagbedrijven. "We zijn eerder concurrenten voor de overslag op zee. Ik denk dat we met deze ligplaatsen de knooppuntfunctie van Rotterdam versterken."
D
Foto: J.J. Schreuders ©
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
17 / 34
Foto: Havenbedrijf ©
De foto's hier boven en beneden zijn overgenomen uit 'Zeebrief 123' van Teun van der Zee.
Grootste Newsclippings 23 augustus rijdagmiddag 21 augustus 2015 kwam de "Höegh Target" voor het eerst aan in Rotterdam. De "Höegh Target" is met een capaciteit van 8.500 CEU (Car Equivalent Units) op dit moment de grootste auto carrier ter wereld. Het dek heeft een oppervlakte van 71.400 m2, dat zijn ruim 14 voetbalvelden. Het schip is 199 meter lang en 36 meter breed. De "Höegh Target" is niet alleen een groot schip, maar ook nog is een milieu vriendelijk schip. Het is speciaal ontworpen om de impact op milieu en omgeving tot een minimum te beperken. Zo is de boeg dusdanig vormgegeven dat de maximale benutting van de scheepscapaciteit gecombineerd kan worden met een laag brandstofverbruik. Dit zorgt er onder andere voor dat de "Höegh Target", in vergelijking met een standaard autoschip, 50 procent minder CO2 uitstoot per vervoerde auto. De "Höegh Target" is begin juli vertrokken voor zijn maiden trip vanuit Oost-Azië naar Europa. Vorige week vrijdag is het schip vertrokken vanuit Italië en zal na Rotterdam door varen naar Antwerpen. Daarna gaat het via Afrika en Oceanië terug naar Oost-Azië.
V
Foto: www.jzeer.eo ©
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
18 / 34
Foto's: KOTUG ©
Foto: Danny Cornelissen ©
De "Hoegh Target" werd geassisteerd door de "RT Evolution" en "RT Adriaan".
Nieuwe lng haven NT Transport 31 augustus otterdam krijgt een nieuwe haven voor overslag van vloeibaar aardgas LNG. De insteekhaven heeft een lengte van 255 meter, een breedte van 150 meter en een diepgang van vooralsnog 7,50 meter.
R
De nieuwe haven krijgt als naam Yukonhaven, meldde Havenbedrijf Rotterdam maandag.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
19 / 34
Aannemerscombinatie Hakkers Van Oord is dit jaar begonnen met de uitvoering van het werk. Volgend jaar opent Gate terminal aan de nieuwe insteekhaven haar nieuwe LNG Break Bulk terminal. Daardoor kunnen kleine hoeveelheden vloeibaar aardgas worden verladen naar bunkerschepen en kleine lng-tankers. De ingebruikname is gepland eind eerste helft 2016. De komst van de LNG Break Bulk terminal sluit goed aan bij het beleid van het Havenbedrijf. Dat is erop gericht om de overgang van stookolie naar lng als brandstof voor de scheepvaart te stimuleren. De naam Yukonhaven past bij de namen van andere havens op de Maasvlakte als Amazonehaven, Mississippihaven en Nijlhaven. De Yukon is een rivier van 3187 kilometer in het noordwesten van Canada en Alaska en voorheen de belangrijkste achterlandverbinding voor goudzoekers.
Zoals u kunt zien op de foto is de haven gesitueerd naar het tankpark van de M.O.T.
Oude kranen E.C.T. HOME NT 9 september nkele containerkranen van de te sluiten Rotterdamse ECT Home Terminal kunnen eventueel belanden op de Amsterdamse terminal van het zusterbedrijf ACT.
E
Dat is een van de opties die de Chinese eigenaar Hutchison van de twee Nederlandse overslagbedrijven momenteel bekijkt samen met de nieuwe uitbater HCT van de ACT-terminal, melden diverse bronnen in de Amsterdamse haven. Hutchison heeft onlangs de laatste vijf grote containerkranen van ACT, het oude Ceres, verkocht aan havens in Spanje (Tenerife) en Polen (Gdynia). De kranen waren qua omvang ongeschikt voor het kleinere overslagwerk dat HCT in de toekomst op de Amsterdamse terminal wil afwikkelen. De kleinere kranen van de ECT Home Terminal passen beter bij de activiteiten die nieuwe uitbater op het oog heeft. Het gaat daarbij onder meer om containeroverslag van en naar het Caraïbische gebied en de VS.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
20 / 34
Megaorder NT 10 september osco Holding heeft bevestigd dat de Chinese rederij een mega-order heeft geplaatst bij drie Chinese werven voor de bouw van grote containerschepen.
C
Cosco heeft aan het financiële persbureau Bloomberg kenbaar gemaakt dat de reder elf megagrote containerschepen besteld met een capaciteit van 19.000 teu per schip. De containercarrier moet ruim anderhalf miljard dollar neertellen voor het elftal. Twee schepen worden gebouwd op de werf van Dalian Cosco KHI Ship Enigineering, en vier bij Nantong Cosco KHI Ship Engineering. Cosco betaalt aan deze werven 135,3 miljoen dollar per schip. De overige drie schepen die gebouwde worden bij Waigaogiao Shipbuilding, kosten 139,5 miljoen dollar per stuk. Alle schepen moeten in 2018 worden opgeleverd. Eerder dit jaar werd al gesuggereerd dat Cosco nieuwbouworders zou plaatsen in de grootste categorie containerschepen. Aanvankelijk zou het om tien schepen gaan, maar de Chinese reder gaat nog een stapje verder. ‘Het gaat er voor de rederijen om concurrerend te blijven door verlaging van de slotkosten, de gemiddelde kosten van een containerschip’, zegt Lee Klaskow, senior-analist transport bij Bloomberg.’Dat gebeurt meestal door verhoging van het aantal containers per schip.’ De grootste schepen van Cosco op dit moment zijn acht containerschepen van 13.350 teu. De Chinese carrier heeft nog vijf schepen van 14.500 teu in bestelling. Vanwege geruchten dat Cosco zou fuseren met China Shipping, is het aandeel van Cosco op de beurzen in Shanghai en Hongkong 10 augustus uit de handel gehaald.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
21 / 34
Rwg Megaterminal open RTL Nieuws 11 september e nieuwe World Gateway-terminal (RWG) kan met hooguit vijftien mensen gerund worden en werkt bijna volautomatisch. Voor de tweede keer dit jaar werd er vandaag een gigantisch containercomplex op de Tweede Maasvlakte geopend.
D
Het complex is hypermodern en wordt 'de meest geavanceerde ter wereld' genoemd. De terminal kan een kleine 2,4 miljoen standaardcontainers per jaar afnemen van de allergrootste schepen en kostte zo'n 600 miljoen euro. Doordat er met volautomatische kranen gewerkt wordt, werken er slechts 180 mensen in totaal, voornamelijk ITspecialisten. Nieuw spoor aangelegd ICT-dienstverlener Dimension Data meldde eerder al dat de terminal werkt met automatisch gestuurde kranen. Ook de tijdelijke opslag gaat zonder fysieke mankracht. Voor het parkeren van de containers zijn 59 computergestuurde voertuigen gekocht. ProRail heeft in augustus speciaal voor de terminal een spoor aangelegd en aangesloten op het spoorwegnet. Er zijn twee railkranen en zes sporen op dag en nacht treinen te kunnen laden en lossen. Daardoor is het gemakkelijk om goederen te vervoeren naar heel Europa, waaronder Frankfurt en Parijs. Uiteindelijk zal 65 procent van de containers zijn weg vervolgen via trein of binnenvaartschip. APM In april was het ook al feest op de Tweede Maasvlakte. Koning Willem-Alexander opende toen de nieuwe containerterminal van concurrent APM. Deze was nét iets groter en kan jaarlijks 2,7 miljoen standaardcontainers verwerken.
Offshore & heavy lift centre NT 15 september De Rotterdamse Broekman-groep heeft het vernieuwde Offshore & Heavy Lift Centre in de Waalhaven gisteren officieel in gebruik genomen. Het centrum op het voormalige RDM-terrein is uitgebreid tot 16.000 vierkante meter. Daarop staan onder meer vier gemoderniseerde hoge hallen, met daarin zogenoemde bovenloopkranen met een hijsvermogen van 75 tot 700 ton. De renovatie van het complex, waar de RDM zich in vroeger tijden met scheepsbouw en -reparatie bezighield, is in samenwerking met het Havenbedrijf Rotterdam uitgevoerd.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
22 / 34
Behalve opslag bieden de hallen ook de mogelijkheid tot assembleren, aanpassen en verpakken van alle mogelijke soorten zware en complexe lading. Volgens Broekman-topman Raymond Riemen speelt het centrum in op de groeiende vraag van de energie- en offshoresector naar assemblageruimte direct aan het water. ‘Dat voorkomt dat lading die via Rotterdam binnenkomt weer naar een fabriek elders moet. Dat bespaart kosten’, zegt hij. Directeur Containers, Breakbulk en Logistics Emile Hoogsteden van Havenbedrijf Rotterdam laat in het persbericht optekenen dat de terminal past in het speerpuntenbeleid van de havenbeheerder, dat onder meer zware en projectlading omvat. ‘Zeker in de offshore zien we op deze gebieden goede kansen voor de toekomst. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft ruim vijftien miljoen euro in het project geïnvesteerd. Het Offshore & Heavy Lift Centre beschikt over een kade van 300 meter aan 10,5 meter diep water. Daar kunnen ladingstukken tot 1.800 ton worden behandeld. Op het terrein is verder 10.000 vierkante meter beschikbaar voor buitenopslag.
Het nieuwe bedrijf. Op de foto is ook goed het hoofdkantoor te zien van de KRVE.
Concurrentie
H
et weer was stralend, de stemming goed. De officiële opening afgelopen vrijdag van de containerterminal van Rotterdam World Gateway (RWG) was een mooi feestje voor directeur Ronald Lugthart. Zelfs Niek Stam, de vakbondsbestuurder met wie Lugthart een harde cao-strijd had uitgevochten, stond er glimlachend bij. Containerbedrijf APMT, naaste buur van RWG op de Tweede Maasvlakte, liet een reclamevliegtuigje broederlijke felicitaties rondvliegen. Alles pais en vree dus. Of toch niet? ECT, de oudste terminalonderneming in de Rotterdamse haven, had geen felicitaties de lucht in gestuurd. Begrijpelijk, want het op de Eerste Maasvlakte gevestigde bedrijf dreigt flink wat lading te verliezen aan RWG, waarvan vier van de vijf aandeelhouders grote rederijen zijn. Deze rederijen hebben aan het Havenbedrijf Rotterdam lading toegezegd voor de gloednieuwe terminal. Dat geldt ook voor rederij Maersk, eigenaar van APMT. En die lading moet ergens vandaan komen. Slagveld Onder de uitgenodigde havenelite werd na de ingetogen openingsshow veel gespeculeerd over wat er de komende jaren staat te gebeuren. Wordt de Maasvlakte een arena waarin gestreden wordt om elk containerschip dat de haven aandoet? Komt er een tarievenslag? Feit is dat er onzekere tijden aanbreken. Er zijn nu vier containerterminals op de Maasvlakte: RWG, APMT 'nieuw' op de Tweede Maasvlakte, APMT 'oud' op de Eerste Maasvlakte en ECT. De laatste twee zullen lading verliezen aan de eerste twee gloednieuwe terminals.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
23 / 34
Het wordt spannend of ECT en het oude APMT nieuwe lading binnen weten te halen. Dat hoeft weliswaar niet meteen — de nieuwe geautomatiseerde terminals van RWG en APMT hebben met veel opstartproblemen te maken —, maar op termijn lijkt de jacht onvermijdelijk. Zeker als over een jaar de groei in de containeroverslag tegenvalt, zal het een heftige strijd kunnen worden. Ondenkbeeldig is dat niet, gelet op de huidige tegenvallers in China. Leo Ruijs, de baas van ECT, maakte zich daar eerder dit jaar in een gesprek met het FD al zorgen over. Hij zint op slimme manieren om toch lading van rederijen aan zich te binden. Samenwerking Dat zal niet gemakkelijk zijn, want de rederijsector zelf kent een onrustige periode door de historisch lage tarieven op de Oost-Westroute. China stuurt bijvoorbeeld aan op een fusie van grote staatsrederijen, die dan opnieuw moeten kiezen tot welke alliantie ze willen behoren. O ja, en dan moeten de vier terminals ook nog eens met elkaar samenwerken. Niet alleen om de sociale gevolgen van de verwachte werkgelegenheidsdaling in goede banen te leiden, maar ook om de onderlinge bereikbaarheid te verbeteren. Hoe luidt dat Chinese spreekwoord ook al weer? 'Ik wens u veel containerterminals'?
Uitbreiding NT 17 september e Franse Rubis-groep breidt zijn terminal in het Rotterdamse Botlek-gebied uit met 45 tanks met een totale capaciteit van 150.000 kubieke meter.
D
De eerste paal voor het project is eind vorig jaar al de grond in gegaan en binnenkort wordt de eerste fase afgerond. Daarbij gaat het om veertien chemietanks met een gezamenlijke inhoud van 35.400 kubieke meter. Met het hele project is een investering van 120 miljoen euro gemoeid. Daarmee wordt de capaciteit nagenoeg verdubbeld tot 330.000 miljoen kuub. De eerste serie van acht tanks is inmiddels aangevoerd (zie foto) en binnenkort volgt een tweede transport. Een deel van de uitbreiding gebeurt op het naastgelegen voormalige Evonik-terrein. De terminal wordt verder uitgebreid met een extra spoor en extra trucklaadstations. Ook wordt de steigercapaciteit vergroot.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
24 / 34
Automatisering - 1 AD 22 september n navolging van de containerbedrijven in de Rotterdamse haven is ook de ijzererts- en kolenterminal EMO op de Maasvlakte verregaand aan het automatiseren. Volgens het bedrijf gaat dat niet ten koste van de werkgelegenheid. Een geautomatiseerde kraan is niet sneller dan een kraanmachinist, maar wel flexibeler. Ook zorgt automatisering voor minder schades, verwacht het. Bij EMO werken 380 mensen. Het is de grootste terminal voor kolen en erts in Europa.
I
Automatisering - 2 NT 28 september et Europees Massagoed-Overslagbedrijf (EMO) wil het overslagproces op zijn terminal op de Maasvlakte volledig automatiseren. Het bedrijf wil vanaf begin volgend jaar de eerste van de vijf enorme kadekranen aan de Mississippihaven automatisch laten draaien. Vervolgens moeten ook de andere vier gevaartes kolen- en ertsschepen geautomatiseerd gaan lossen. Dat heeft manager Projects & ICT Ton van der Leer tegenover Havenbedrijf Rotterdam gezegd. Europa’s grootste bulkterminal heeft het opslagproces op de 170 hectare grote terminal de afgelopen jaren al geautomatiseerd. Dat beschikt onder meer over een transportbandensysteem van vele kilometers en zeven zogenoemde stacker/reclaimers. Dat zijn machines die de partijen kolen en ertsen vanaf de transportbanden op de terminal opslaan en omgekeerd. Ook de belading van kolentreinen gebeurt al geruime tijd volledig automatisch met twee speciale installaties. Als het losproces aan de zeekade eenmaal automatisch verloopt, wil het bedrijf ook het beladen van binnenschepen en duwbakken en van zeeschepen automatiseren. Daarmee groeit het aantal machines dat vanuit de controlekamer wordt aangestuurd tot bijna twintig. Volgens Van der Leer verloopt het overslagproces ‘niet noodzakelijk sneller’ als dat automatisch verloopt en niet meer door kraandrijvers wordt gedaan. ‘Maar het is wel een voordeel in een krimpende arbeidsmarkt en we kunnen beter inspelen op piekbelasting en marktfluctuaties. Automatisering verhoogt bovendien de veiligheid en verlaagt de schadekosten’, zegt hij.
H
EMO is met een overslag van zo’n dertig miljoen ton steenkool en ijzererts de grootste bulkterminal van Europa. Begin vorig jaar meldde het bedrijf dat er al een miljard ton lading was overgeslagen sinds de opening van het complex in 1973. Met het automatiseringsproject lijkt de bulksector het voorbeeld te volgen van de Rotterdamse containersector, die het afgelopen jaar twee volledig nieuwe geautomatiseerde terminals in bedrijf heeft genomen.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
25 / 34
Record NT 23 september PM Terminals Rotterdam (APMTR) op de Maasvlakte heeft naar eigen zeggen voor het eerst een schip afgehandeld met een productiviteit van meer dan veertig moves per kraan per uur.
A
Dat gebeurde recentelijk op de ‘Leto’, een schip dat vaart op de AX4-dienst van de G6-alliantie. De overslag bedroeg, om precies te zijn, 41,6 moves per kraan per uur, 1,7 meer dan het vorige record. Dat werd vier maanden geleden gevestigd op het triple-E schip ‘Munkebo Maersk’ van 18.270 teu. Voor zover bekend is het de eerste keer dat een Europese terminal de ‘magische’ grens van veertig moves (overslagbewegingen) doorbreekt. In havens als Shanghai en Singapore worden dit soort snelheden wel regelmatig gehaald. Volgens APMTR staan 40-plus containerterminals internationaal bekend als ‘de top benchemark’. De niet-geautomatiseerde terminal heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot één van de snelste ter wereld en neemt juist deze week in Hamburg een prijs in ontvangst als snelste in Europa. Het is de vierde keer op rij dat APMTR bovenaan de rangschikking prijkt, die halfjaarlijks door de Amerikaanse Journal of Commerce wordt samengesteld. De aankondiging van APMTR komt op het moment dat de APM Terminals nieuwe geautomatiseerde terminal op Maasvlakte 2 extra maatregelen treft om de productiviteit te verbeteren. Volgens topman Ben Vree, verantwoordelijk voor alle Europese terminals van APMT, bedraagt die op dit moment zeventien moves per kraan per uur. Dat moet naar minimaal 35. APMT2 heeft voor de zomervakantie het programma Making Moves in gang gezet om de overslagsnelheid te vergroten. Verder is er nieuwe top aangetreden in de persoon van algemeen directeur Hans van Kerkhof en operationeel directeur Richard Betten. Saillant detail: beide hebben in het verleden in die functies bij APMTR gewerkt.
Kranen uit antwerpen NT 24 september HD Stevedoring uit Dordrecht heeft twee zelfvarende kranen uit de haven van Antwerpen overgenomen. Dit bevestigt een woordvoerder van het bedrijf.
Z
De kranen zijn al naar Rotterdam overgevaren, maar zullen voorlopig waarschijnlijk nog niet worden ingezet, aldus ZHD. Het bedrijf heeft het tweetal vooral gekocht voor de grote zelfvarende pontons en zal er op termijn mogelijk
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
26 / 34
andere kranen op plaatsen. Iets dergelijks gebeurde ook met de ‘Ahoy 50’ (foto), die het bedrijf drie jaar geleden in gebruik nam. Het gaat om de ‘Titan’ en de ‘Portunus’, die beide een hijsvermogen hebben van veertig ton voor stukgoed en 25 ton voor bulkoverslag met een grijper. Ze zijn via een openbare aanbesteding verkocht door het Antwerpse Kraanbedrijf, een operationele afdeling van het Gemeentelijk Havenbedrijf. De havenbeheerder bouwt die activiteit af en wil ook de resterende walkranen verkopen.
Theemswegtracé NT 20 september taatssecretaris Wilma Mansveld trekt geen extra geld uit voor het verleggen van de Betuweroute in de Rotterdamse haven via het zogenoemde Theemswegtracé.
S
Ze reserveerde er twee jaar geleden al 157 miljoen euro voor, het bedrag voor een grondige renovatie van de Calandspoorbrug. Havenbedrijf Rotterdam heeft echter bezwaar tegen die oplossing, omdat de brug vaak open moet en daarmee een zwakke schakel vormt in de Betuweroute. Bovendien is die een obstakel voor de scheepvaart. De havenbeheerder legde daarom twee jaar geleden zelf al tachtig miljoen op tafel, op voorwaarde dat de staatssecretaris zou kiezen voor het Theemswegtracé. Bovendien wilde de havenbeheerder zelf de regie over het project hebben. Ze heeft enige tijd geleden al met beide voorstellen ingestemd. Ook als het Theemswegtracé wordt aangelegd, moet de Calandbrug overigens een opknapbeurt krijgen. Daarmee zat er achter nog een fors gat in de financiering, want de kosten van het Theemswegproject worden op 366 miljoen euro geschat. Vlak voor het zomerreces werd bekend dat Brussel zo’n zestig miljoen euro bijdraagt uit de zogenoemde Connecting Europe-faciliteit. Al met al moet er dus nog zo’n zeventig miljoen worden gevonden. Als het Havenbedrijf Rotterdam de financiering niet rond krijgt, herziet Mansveld haar keuze voor het Theemswegtracé. In dit geval wordt de Calandbrug alsnog gerenoveerd voor gebruik via weg én spoor. De levensduur van de brug wordt dan met minimaal vijftig jaar verlengd. Volgens Mansveld kan de nieuwe spoorverbinding in 2020 klaar zijn als er nog voor het eind van het jaar een definitief besluit valt. Het Havenbedrijf noemt het ‘goed nieuws’ dat het Rijk definitief heeft gekozen voor het Theemswegtracé. Volgens woordvoerder Sjaak Poppe is het feitelijk ‘de enig mogelijke oplossing van dit vervoersknelpunt’. ‘Wordt de spoorlijn niet omgelegd via de Theemsweg, dan zullen het toenemend scheepvaart- en treinverkeer elkaar hier de komende decennia steeds vaker in de weg zitten en dat betekent een rem op de groei.’
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
27 / 34
Hij zegt dat het Havenbedrijf zich de komende maanden gaat inspannen om de financiering ‘helemaal rond’ te krijgen. Hij noemt het overigens ‘zuur dat publieke infrastructuur die in concurrerende havens in buurlanden met publieke middelen wordt aangelegd, hier voor een groot deel door het Havenbedrijf moet worden bekostigd’.
Koop raffinaderij? Volkskrant 29 september mstreden oliehandelaar wil raffinaderij Europoort kopen Oliehandelaar Gunvor, volgens Amerikaanse diplomaten een geheim geldvehikel van de Russische president Vladimir Poetin, zou op het punt staan een raffinaderij in Europoort over te nemen van Koeweit Petroleum (Q8). Dat melden de persbureaus Bloomberg en Reuters op basis van anonieme bronnen.
O
Gunvor zou nog de enige partij zijn die over is van een groep van acht geïnteresseerden in de raffinaderij in Europoort. Het heeft onder meer HES International van zich af geschud, dat mede eigendom is van Quote 500-lid Marcel van Poecke. De Q8-raffinaderij staat sinds begin dit jaar in de etalage. Het zou de derde raffinaderij in Europa zijn die Gunvor binnen drie jaar weet te verwerven. Eerder kocht het een raffinaderij in het Duitse Ingolstadt en een in Antwerpen. Ingolstadt is goed voor 110 duizend vaten per dag, Antwerpen kan 107.500 vaten per dag verwerken. Het in Cyprus geregistreerde bedrijf telde 150 miljoen dollar (133 miljoen euro) neer voor de Duitse raffinaderij, en 8 miljoen dollar (7 miljoen euro) voor die in België, blijkt uit gegevens uit 2013. Gunvor heeft voor 1,7 miljard dollar (1,5 miljard euro) aan Russische bezittingen verkocht sinds het bedrijf last heeft gekregen van de internationale sancties die zijn opgelegd nadat Rusland Oekraïne is binnengevallen. Medeoprichter Gennadi Timtsjenko zou nauwe banden onderhouden met Poetin en is daarom door de VS op de zwarte lijst gezet. Timtsjenko ontkent dat hij nauwe relaties met de Russische president onderhoudt. Wel heeft hij afstand genomen van Gunvor, dat nu officieel in handen is van de Zweedse medeoprichter Torbjorn Tornqvist. Gunvor wil de Q8-raffinaderij, goed voor 88 duizend vaten per dag, als raffinaderij in bedrijf houden. HES International wilde de raffinaderij deels ook voor opslag gebruiken. Daardoor zouden er banen verdwijnen op de raffinaderij, waar nu 350 man in dienst zijn. Q8 was aanvankelijk van plan de kleinste raffinaderij van Europoort voor 1 miljard euro te vernieuwen. Begin dit jaar werd bekend dat de raffinaderij zou worden afgestoten. Europese raffinaderijen slagen er in het algemeen in hun winstmarges te vergroten. Oudere raffinaderijen, waartoe die in Europoort behoort, lukt dat veel moeilijker.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
28 / 34
Laatste schip NT 1 oktober CT heeft gisteren het laatste schip, de ‘CMA CGM Sambhar’ afgehandeld aan de Home Terminal in het Eemhavengebied, de oudste containerterminal van Rotterdam.
E
Dat gebeurde bijna precies 48 jaar na de aankomst van het eerste schip in 1967, de ‘Atlantic Span’ van Atlantic Container Line. Het bedrijf was kort daarvoor opgezet door een groep Rotterdamse havenbedrijven op aandrang van Frans Posthuma, toenmalig directeur van Havenbedrijf Rotterdam, die al in een vroeg stadium het belang van de containervaart onderkende. Dat waren Quick Dispatch, Thomsen's Havenbedrijf, Cornelis Swarttouw, MüllerProgress en Pakhuismeesteren, aangevuld met de Nederlandse Spoorwegen. Dat was het begin van een stormachtige ontwikkeling. Acht jaar later behandelde ECT een half miljoen containers per jaar en weer acht jaar later een miljoen, waarmee de Home Terminal op dat moment de grootste containerterminal ter wereld was en Rotterdam de grootste containerhaven. Al in de jaren zeventig ontstonden de eerste uitbreidingsplannen. Die leidden uiteindelijk tot de opening in 1984 van de Delta Terminal op de Maasvlakte. Een deel daarvan werd ontwikkeld tot de Delta/Sea-Land Terminal, ’s werelds eerste geautomatiseerde containerterminal. Door de daarop volgende verschuiving van de steeds grotere schepen naar de Maasvlakte begonnen de overslagvolumes vervolgens geleidelijk terug te lopen op de Home Terminal, die later werd omgedoopt tot City Terminal. ECT, inmiddels in handen van het Hongkongse Hutchison Port Holdings (HPH), benadrukte daarmee de landinwaartse ligging van de terminal, die bereikbaar is voor schepen tot ongeveer 8.000 teu. Reders stuurden er vooral schepen heen met veel koel- en vrieslading vanwege de gunstige ligging ten opzichte van de concentratie van fruitimporteurs rondom Barendrecht. Eerder werd bekend dat de terminal dit jaar na het vertrek van een aantal grote klanten nog slechts zo’n 130.000 containers (moves) zou overslaan. Vorig jaar waren dat er zo’n 330.000 en draaide de terminal met verlies. De sluiting komt overigens iets eerder dan verwacht, want aanvankelijk was ECT van plan om de terminal tot eind november in gebruik te houden Die aantallen overgeslagen containers vallen in het niet bij het totaal van 7,7 miljoen teu dat ECT vorig jaar verwerkte, voor het leeuwendeel op de Delta Terminal en de in 2008 geopende Euromax Terminal, de tweede geautomatiseerde terminal ter wereld. Wereldwijd verwerkte HPH vorig jaar in 52 havens 83 miljoen teu. Topman Leo Ruijs noemt de sluiting in een persbericht ‘het einde van een tijdperk’. Hij stelt dat ECT op de Home Terminal als pionier geschiedenis heeft geschreven en dat de containeroverslag er volwassen is geworden. ‘We hebben altijd de bewuste keus gemaakt om mee te groeien met de schaalvergroting in de scheepvaart. Verhuizing van onze laatste activiteiten vanuit het stadsgebied naar de Maasvlakte is dan ook een logische stap’, aldus Ruijs.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
29 / 34
Ontvangen verhalen Er is helaas niets ontvangen.
Zo maar wat foto's
Foto: Jan van der Klooster ©
De "Stena Clear Sky" afgemeerd bij de Gate Terminal op de Maasvlakte.
Foto: Jan van der Klooster ©
De "Thalassa Axia" binnenkomend voor de Maasvlakte.
Foto: Rolf Theinisse ©
De LNG tanker "Arctic Aurora" komt voor de wal bij de Gate Terminal in de Nijlhaven.
Foto: Hilbert van Omme (c)
De vertrekkende "Phoenix Admiral" in het Calandkanaal gefotografeerd door loods Marijn van Hoorn op de binnenkomende "New Vanguard"
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
Foto: Marijn van Hoorn (c)
De "New Vanguard" gefotografeerd vanaf de "Phoenix Admiral" door loods Hilbert van Omme.
Foto: J.J. Schreuders ©
Het Calandkanaal gezien vanaf de Noordzeeweg en kijkend in de richting van de Noordzee.
Foto: J.J. Schreuders ©
De Scheurhaven in de Europoort.
30 / 34
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
31 / 34
Foto: J.J. Schreuders ©
De ponton met de werkplaats van de monteurs. Zoal u ziet heeft de ponton een andere ligplaats gekregen. Op de hiervoor geplaatste foto is deze ook te zien. Aan de zijkant van de foto, midden links. Foto's zijn genomen op 25 augustus. In de editie over het tweede kwartaal stonden twee foto's van de berging van de voormalige Europoortsleepboot "Doggersbank". Hieronder ziet u nogmaals drie foto's van de "Doggersbank".
De "Doggersbank" van de N.R.S. in betere tijden in het Calandkanaal.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
32 / 34
Hier gemeerd op een boei in Port Castries, Saint Lucia.
En in gezonken toestand.
Foto: Van der Kloet / KOTUG ©
Het boorplatform "Stena Don" arriveert op de Tweede Maasvlakte met assistentie van vier sleepboten van Kotug. De voorstuwers zullen worden verwijderd waarna het platform naar Keppel Verolme in de Botlek gaat voor onderhoud.
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
33 / 34
Foto: Marco Breen ©
De LNG-tanker "SCF Melampus" bij de LNG-terminal op de Maasvlakte.
Foto: Rob de Visser ©
De "Mazarine" en de "Amandine" vertrekkend uit de Brittanniëhaven. De laatste passeert net de Calandbrug.
Foto: Merijn van Hoorn ©
Oud en nieuw. Zonder verder commentaar.
Foto: Monique Davis-Mulder ©
JAARGANG nr. 20 (2015) kwartaal 3
9 oktober 2015
34 / 34
Een unieke foto. U ziet de "Fairmount Expedition", "Fairmount"Alpine", "Fairmount Sherpa" en "Fairplay 34" op de Nieuwe Waterweg. Zij zijn zojuist de Maeslandkering gepasseerd en op weg naar Rotterdam.
Foto : Jim Plug ©
De "Fairmount Expedition", "Fairmount Sherpa""Fairmount"Alpine" en "Union Sovereign" in de Waalhaven na de succevolle installatie van de Dolwin Beta Platform.
Foto: Willem Holtkamp ©
De sleepboot "Mistral" (ex Brielsebank) arriveert met sleep in Rotterdam.
Foto: Marijn van Hoorn ©
De "Maersk Klaipeda" op weg in de Yangtzehaven naar de APM Terminal op de Tweede Maasvlakte. Aan stuurboord de Euromax Terminal.
Foto: Marius van den Ouden ©
De LNG tanker "Wilpride" binnenkomend voor de Nijlhaven op de Maasvlakte.