Van de
berg
en de
muis
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Over de berg en de muis * Enkele vragen om te starten * Wie ben ik? * Feiten en cijfers * (centrale) uitgangspunten * Denken over handicap * Wetgeving en discriminatie * De manier waarop we de samenleving organiseren * De manier waarop we de ondersteuning organiseren in het dagelijkse leven? * Hoe kunnen we de positie van personen met een handicap (PmH) veranderen? * Houding van PmH *Houding van personen zonder handicap * PmH: heel gewone mensen Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
enkele vragen over de “muis”? - Willen we de andere kant van de berg bereiken? - Hebben anderen het recht om ons te verplichten om de berg te beklimmen?
- Hoe kunnen we de andere kant van de berg bereiken? Want … - We voelen ons een muis, erg klein, korte beentjes, met heel veel angst voor alle ervaringen op de weg naar boven
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Wie ben ik? - Ik werk voor het “Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid” http://handicapenarbeid.be/gebruikersoverleg/ (visietekst) -Ik werk ook voor GRIP vzw, Gelijke Rechten voor Ieder Persoon met een Handicap, mijn thema: redelijke aanpassingen in onderwijs en werk – www.gripvzw.be - meer over mij persoonlijk: users.telenet.be/55jaaronderweg (meer informatie over dit project: www.siho.be ) Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Enkele feiten en cijfers - Enquête van de arbeidskrachten – Vlaanderen (dit is een Europees onderzoek
dat elk kwartaal gebeurt) - werkzaamheidsgraad: (+-) 40 % -
Hoeveel Hoeveel Hoeveel Hoeveel
in reguliere tewerkstelling? zoeken er werk? in beschutte tewerkstelling? zoeken er geen “werk”? “inactief
155.000 30.000 15.000 300.000
- In Vlaanderen tegenover totale populatie (end 2012) - KLOOF =
31 % 6% 3% 60 % 71,5 % 31 %
- De meeste mensen werken in reguliere tewerkstelling! - Er gaat meer geld naar beschutte tewerkstelling - Grootste probleem: “inactiviteit” (personen in uitkeringssystemen voor mensen met een handicap of chronische ziekte) (Samoy, 2013, Departement werk en sociale economie)
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Uitgangspunten 1 Als (bijna) alle mensen binair denken - Je bent 1, personen zonder handicap - je bent 0, personen met een handicap Effect in het dagelijks leven: Alleen personen met code 1 moeten de berg op geraken en personen met code 0 moeten maar leven van hun uitkering Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Uitgangspunten 2 PmH worden gescheiden van anderen, in onderwijs, in werk, in wonen, in dagelijks leven door buitengewoon onderwijs, beschutte werkplaatsen, voorzieningen voor zorg Of door lagere verwachtingen Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Uitgangspunten 3 We moeten een shift maken -In denken -In wetgeving -In de manier waarop we onderwijs, arbeidsmarkt, wonen organiseren -In de manier waarop we ondersteuning in dagelijks leven organiseren Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Denken over … De persoon “is alleen een medisch probleem” We moeten het probleem alleen repareren. En het is de dokter die het beste weet hoe je dat moet doen. PmH zijn meer dan hun handicap! - Art 8-9 UNCRPD (in het Nederlands: VNCRPH – VN conventie voor de rechten van personen met een handicap) Er moet communicatie zijn (en ondersteuning) tussen de persoon met een handicap en andere (professionele) mensen.
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Wetgeving Redelijke aanpassing staat in de wetgeving ingeschreven = en dat is OK (het is een discriminatie als het geweigerd wordt zonder rechtvaardiging) Maar beter is integrale toegankelijkheid (in alle domeinen) – dan moeten PmH niet vragen naar redelijke aanpassingen, en zijn die aanpassingen de uitzondering! Om vooruitgang te organiseren (in Vlaanderen): NIET: “we doen ons best ” MAAR: “het is de wet, het is een verplichting voor iedereen”. Welk plan hebben we om het doel te bereiken, en belangrijk: een link met een budget! Van improvisatie en goede wil naar planning! Het is een mensenrecht, geen gunst!
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
De manier waarop we de samenleving organiseren: onderwijs - Art 24 UNCRPD: alle kinderen moeten terecht kunnen in reguliere schoolsystemen http://www.youtube.com/watch?v=9gaSx44pEvk
- Waarom? Het is zeer moeilijk om foute keuzes achteraf te repareren… LLL (levenslang leren) is een systeem om vroegere fouten recht te zetten (maar het is een zeer moeilijk proces) -
http://www.hrsquare.be/nieuws/onderwijs-bepaalt-succes-van-carriere
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
De manier waarop we de samenleving organiseren: werk -Art 27 UNCRPD: PmH moeten kunnen werken in de reguliere arbeidsmarkt http://www.youtube.com/watch?v=LGXLnC8SjFs -In 2006 “werk voor PmH” van welzijn naar werk (VAPH to VDAB) – een meer inclusieve benadering, maar er is nog veel te doen! - www.disabilitymanagement.be – hoe kunnen werkgevers anders omgaan met handicap en chronische ziekte - Werk als rehabilitatie! Art 26 UNCRPD -Van beschut naar ondersteund werken!
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
De manier waarop we de samenleving organiseren: wonen - Art 19 UNCRPD - wonen / mobiliteit - van collectieve voorzieningen om te wonen, verzorgd te worden naar wonen in de samenleving - mobiliteit in de samenleving (met een moeilijk woord: de-institutionalisering) - wonen: vrije keuze van de plaats en met wie je samenwoont - zorg: zie ondersteuning in het dagelijkse leven - mobiliteit: van punt A naar B gaan, zoals ieder ander Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
De manier waarop we de samenleving organiseren: ondersteuning in het dagelijkse leven - Persoonlijke ondersteuning in het dagelijkse leven maakt andere zaken mogelijk (Het is nodig om vooruitgang te maken voor PmH!) http://www.youtube.com/watch?v=EhlZTUETymc http://www.youtube.com/watch?v=htyHZWO97iY - De ondersteuningsnood is verschillend voor ieder persoon! - Deze ondersteuning is niet nodig voor alle PmH Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Hoe kunnen we de positie van PmH veranderen? 1 - vanuit de realiteit (de samenleving, context, andere mensen, …) - verwachtingen (van personen met en zonder handicap) - Perspectieven (voor alle mensen) - Leven is zoals een schaakspel: elke stap voorwaarts zal minder mogelijk maken in de toekomst (dus moeten stappen voorwaarts goede stappen zijn) Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Hoe kunnen we de positie van PmH veranderen? 2 - Als we de realiteit, verwachtingen en perspectieven veranderen dan zullen PmH ook een stap vooruit kunnen zetten! Maar: erg belangrijk … - er zijn linken tussen verschillende levensdomeinen!- het is niet “of” – “of” maar “en” – “en”. - Persoonlijke ontwikkeling is niet alleen een probleem van nu maar ook van de toekomst (blijvende inspanning is dus nodig)
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Hoe kunnen we de positie van PmH veranderen? 3 - Realiteit: vb. meer jobs en inkomen uit werk voor PmH - verwachtingen: vb. PmH hebben dezelfde rechten als personen zonder handicap - Perspectiieven: vb. een plan van de overheid om PmH te ondersteunen op de reguliere werkvloer en hoe we het systeem van beschutte werkplaatsen kunnen hervormen
- Het blijft wel belangrijk om de kans te hebben om terug te keren en opnieuw te starten. Laat ons het leven van PmH niet als een schaakspel blijven zien! Vb. (toch) via het systeem van LLL (levenslang leren)
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Houding van PmH? -We zijn niet gemotiveerd om zaken te veranderen … - We leiden een leven in afhankelijkheid, alles wordt voor ons gedaan, het is niet nodig verantwoordelijkheid te nemen vanuit onze situatie - vb. Personen met een verstandelijke handicap moeten zelden zaken beslissen in hun dagelijks leven. Eten, wanneer slapen, wat ze heel de dag doen… er zijn (professionele) andere mensen die beslissen wat het beste is - Belangrijkste zaak die dus moet veranderen: PmH moeten hun eigen keuzes kunnen maken (wat een ontwikkelingsproces is en niet eenvoudig te realiseren, gezien de voorgeschiedenis)
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Houding van personen zonder handicap? - Wat zeggen personen zonder handicap over ons: - PmH zijn raar, … sorry, we zijn een minderheid PmH zijn helden … ik denk het niet, sorry, we hebben dezelfde problemen als andere mensen - PmH zijn altijd afhankelijk van anderen, sorry, ik wil beslissen wat ik eet, wat ik heel de dag doe, waar ik naartoe ga, waar ik wil gaan werken, … - Afhankelijkheid word geïnstalleerd door de samenleving en dit is een discriminatie, alle mensen hebben het recht hun eigen leven te ontwikkelen! Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Wat moet het resultaat zijn van onze acties? een open samenleving, met verschillende vormen van leven, met mensen die hun eigen keuzes kunnen maken Mooie tent, nietwaar? ;-)
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Personen met een handicap: heel gewone mensen! http://www.youtube.com/watch?v=cl6kJZ1hjt8
Maar ze hebben ONDERSTEUNING nodig Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid
Contactgegevens Jos Wouters Stafmedewerker Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid Koningsstraat 136 1000 Brussel
[email protected] +32498431041
Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid