website pastoraal@school: www.kobrugge.be/pastoraal
van boven naar onder, van links naar rechts
stil worden -stil met de stilte waaruit alle leven komt leeg worden - leeg met de leegte waaruit alle volheid komt kijken - kijken naar onzichtbaar waaruit alles zichtbaar wordt luisteren - luisteren naar onnoembaar waaruit alles genoemd wordt
18 maart – 22 maart: sTilTe ruimTe
Ieder jaar biedt de Paus ons in zijn boodschap voor de Wereld Communicatie Dag een bezinning aan over een aspect van de communicatie. Dit jaar vestigt hij onze aandacht op het belang van stilte, of meer precies, op het verband tussen stilte en woorden. Hij merkt op dat er geen zinvolle communicatie kan bestaan zonder stilte. Stilte spreekt – soms kan onze stilte de meest welsprekende uitdrukking zijn van onze verbondenheid en solidariteit met en aandacht voor een ander. Paus Benedictus herinnert ons eraan dat de God van de Bijbelse openbaring ook communiceert in het mysterie van zijn stilte. Dit is heel bijzonder duidelijk geworden in het mysterie van het kruis van Christus: ‘De welsprekendheid van Gods liefde kan je horen in het zwijgen van het kruis.’ Hij legt er de nadruk op dat, zoals God zich aan ons kan openbaren in zijn stilte, ‘wij op onze beurt de mogelijkheid kunnen ontdekken om in stilte te spreken met God en over God’. Hij spoort ons aan om onze stilte te laten uitgroeien tot contemplatie. Woorden en begrippen kunnen de kern van God nooit vatten. Wij moeten plaats en tijd vrijmaken voor stille contemplatie. ‘Stilte kan in ons diepste binnenste een innerlijke ruimte uitbouwen zodat God daar zijn intrek kan nemen, zijn woord in ons kan blijven wonen en de liefde voor Hem in ons hart en onze geest wortel kan schieten en ons leven kan inspireren’(audiëntie van 7 maart 2012). ‘Daar is een soort van stilte die van het allergrootste belang is. Zij draagt het woord en geeft het de ruimte om te bewegen, zoals een zwaan over het water glijdt. Dit roerloze meer is de eerste innerlijke vereiste om echt naar het woord te kunnen luisteren. Wie zo geluisterd heeft, moet vervolgens de cirkels van het woord laten uitdeinen, laten vervagen en laten wegsterven in stilte. Het woord vindt zijn oorsprong en zijn bestemming in de stilte.’ Jean Guitton
De tuinbroeder wiedt tussen rijen prei en sla de bedding van zijn eeuwigheid, harkt een hofje gebeden en laat het zwijgen groeien, zijn tuin is een omtrek stilte - sleutel van zijn ritueel waarin god nog luider wordt. Fernand Florizone
Stilte van Taize In de communiteit van Taizé wordt de stilte bewaakt, zoals in andere contemplatieve kloosters. Bij het binnenkomen wijzen borden erop dat stilte gevraagd wordt. Niet meer praten over het weer of de reis. Maar zwijgen om stil te worden, ontvankelijk te worden voor de dingen die komen gaan. Ook na de schriftlezing is het altijd een poosje stil. De woorden krijgen kans om te landen. In hun regel is uitdrukkelijk het bewaren van stilte opgenomen: ‘Bewaar in alles innerlijke stilte om in Christus te blijven. ‘Innerlijke stilte vraagt allereerst dat men zichzelf vergeet om de verwarrende stemmen tot bedaren te brengen en de zorgen die ons “bezetten”, meester te worden- als een mens die telkens een nieuwe begin kan maken en nooit ontmoedigd is omdat hem/haar altijd vergeven wordt. De stilte maakt ons gesprek met Jezus Christus mogelijk. Er zijn ogenblikken waarop de stilte van God in de schepselen een hoogtepunt bereikt’ (uit de Regel van Taizé). verwerking bij leeftocht VSKO ER ZIT MééR IN JOU DPB- Brugge – maart 2013, week 28 - sTilTe ruimTe
website pastoraal@school: www.kobrugge.be/pastoraal
Let op dat jullie de gerechtigheid niet beoefenen voor de ogen van de mensen, alleen om door hen gezien te worden. Dan beloont jullie Vader in de hemel je niet. Dus wanneer je aalmoezen geeft, bazuin dat dan niet rond, zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als je aalmoezen geeft, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet. Zo blijft je aalmoes in het verborgene, en jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen. En wanneer jullie bidden, doe dan niet als de huichelaars die graag in de synagoge en op elke straathoek staan te bidden, zodat iedereen hen ziet. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen. Bij het bidden moeten jullie niet eindeloos voortprevelen zoals de heidenen, die denken dat ze door hun overvloed aan woorden verhoord zullen worden. Doe hen niet na! Jullie Vader weet immers wat jullie nodig hebben, nog vóór jullie het hem vragen. Bid daarom als volgt: Onze Vader in de hemel, laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was. En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad Matteus 6
’s Avonds laat, toen de zon al was ondergegaan, brachten de mensen alle zieken en bezetenen naar hem toe; alle inwoners van de stad hadden zich bij de deur van het huis verzameld. Hij genas vele zieken van allerlei kwalen en hij dreef veel demonen uit, maar stond ze niet toe om iets te zeggen, want ze wisten wie hij was. Vroeg in de ochtend, toen het nog helemaal donker was, stond Hij op, ging naar buiten en liep naar een eenzame plek om daar te bidden. Maar Simon en de anderen die bij hem waren, gingen hem vlug achterna, en toen ze hem gevonden hadden zeiden ze tegen hem: ‘Iedereen is naar u op zoek!’ Toen zei hij: ‘Laten we ergens anders heen gaan, naar de dorpen hier in de omtrek, zodat ik ook daar het goede nieuws kan brengen. Daarvoor ben ik immers op weg gegaan.’ Marcus 1
Waarom nemen er zo weinig mensen een stiltebad? Paul Claudel
Als je je stem forceert om stilte af te dwingen, zal je geen stem meer hebben en ook geen stilte. Jean-Louis Barthou
Het woord is van de tijd, de stilte van de eeuwigheid. Maurice Maeterlinck
De stilte bezit geneeskracht. Ze is het enige werkelijke middel tegen stress. Rust doet iets met ons. In rust schuilen onvermoede krachten, ordenende, helende, harmoni-serende krachten. Willigis Jäger
De mens heeft steeds iemand nodig met wie hij kan zwijgen. Karel Van de Woestijne
Als het even kan, zoek ik, altijd en overal, precies die ruimtes op waar stilte nog een plaats heeft. Vroeger op school keek ik steevast uit naar de verplichte retraites, vanwege de stiltemomenten. Ook op tv verkies ik uitzendingen waar de stilte respect krijgt. Zo zendt Arte soms gesprekken met een schrijver uit. Als hij zwijgt, wordt ook die pauze geregistreerd, en blijkt die stilte even veelzeggend als zijn woorden. Bovendien is wat die schrijver na de stilte zegt, vaak nog mooier door het gebrek aan woorden dat eraan voorafging.” Philippe Herreweghe verwerking bij leeftocht VSKO ER ZIT MééR IN JOU DPB- Brugge – maart 2013, week 28 - sTilTe ruimTe
website pastoraal@school: www.kobrugge.be/pastoraal
De stilte is de slaap die de wijsheid voedt. Francis Bacon De ware stilte is niet zonder geluiden, maar zonder gedachten. Paul van der Berg Stilte is het element waarin grote dingen zichzelf verwezenlijken. Thomas Carlyle Door niet te oordelen, schep je stilte in je denkenvermogen. Deepak Chopra De stilte is een vriend die je nooit verraadt. Confucius Niets lijkt zoveel op God als de stilte. Meester Eckehart Op weg naar de wijsheid is de eerste stap stilte; de tweede luisteren; de derde onthouden; de vierde oefenen; de vijfde onderwijzen aan anderen.” Ibn Gabirol Stilte verlicht je levenspad. Door niet te spreken, zie je duidelijker. Mahatma Gandhi Geef mij stilte en ik zal de nacht trotseren. Kahlil Gibran Ofschoon we voortdurend worden overspoeld door een golf van woorden, is onze diepte voor immer stil. Kahlil Gibran Het schoonste geluid ter wereld is stilte. R.S. Hichens Na de stilte komt muziek het dichtst bij het zeggen van het onzegbare. Aldous Huxley Ik zal stil zijn en zien in mijn woning. Jesaja 18: 4 Woorden mogen alleen dienen om de stilte te verbeteren. Karel Jonckheere Ik ontdekte dat ik minder en minder te zeggen had, tot ik uiteindelijk stil werd en begon te luisteren. En in die stilte hoorde ik de stem van God. Søren Kierkegaard verwerking bij leeftocht VSKO ER ZIT MééR IN JOU DPB- Brugge – maart 2013, week 28 - sTilTe ruimTe
website pastoraal@school: www.kobrugge.be/pastoraal
Het is niet nodig om naar India of naar een ander land te gaan om vrede te vinden. Je zult die diepe stilte vinden in je kamer, je tuin of zelfs in je badkuip. Elissbeth Kübler-Ross Stilte is de schacht waarin we afdalen in de diepten van contemplatie. Stilte is het voertuig dat ons brengt naar de innerlijkste kern van ons wezen, de plaats voor alle authentieke spirituele oefening. Elaine MacInnes Stilte is niet afwezigheid van geluid. Stilte is de diepste klank. Tao Meng De deugd verdwijnt door het spreken over de deugd, zoals de stilte verdwijnt door het spreken over de stilte. Multatuli De Stilte waarvan ik spreek is dat oneindige uitspansel waarin het Niet-zijnde overgaat in het Zijnde, en het Zijnde in het Niet-zijnde. Het is die ontzagwekkende ruimte, waarin ieder geluid geboren wordt en verstilt, waarin iedere vorm gestalte krijgt en vergaat en waarin ieder Zelf wordt ingeschreven èn uitgeschreven: waarin niets is dan Het. Mikhaïl Naimy Wanneer je die stilte niet binnen kunt gaan in diepe innerlijke aandacht, zal je nooit weten hoe werkelijk jouw Zijn is, en hoe onwerkelijk het niet-zijnde. Je zult niet weten hoe onverbrekelijk jouw werkelijkheid verbonden is met de al-werkelijkheid. Mikhaïl Naimy Een gedicht bestaat niet alleen uit woorden, het bestaat uit woorden en hun stilte. Martinus Nijhoff Heb de stilte lief boven alle dingen: zij zal je een vrucht aandragen die in woorden onmogelijk beschreven kan worden. Isaac van Ninivé De eeuwige stilte van die onmetelijke ruimte jaagt mij schrik aan. Blaise Pascal Als de stem van de stilte gehoord wordt, zal die stem steeds optreden als gids voor de ziel. Catharose de Petri Waarlijk, mijn ziel keert zich stil tot God, van Hem is mijn heil. Psalm 62: 2 Al wat echt is, draagt het kenmerk van de stilte. Reninca Wanneer u uw hart stil en rein maakt, maakt u ook het hoofd vrij voor de functies waartoe het geroepen is. Dan functioneren de zintuiglijke organen geheel anders en eerst dan zult u kunnen luisteren. Jan van Rijckenborgh De stilte van de natuur heeft veel geluiden. Henriëtte Roland Holst verwerking bij leeftocht VSKO ER ZIT MééR IN JOU DPB- Brugge – maart 2013, week 28 - sTilTe ruimTe
website pastoraal@school: www.kobrugge.be/pastoraal
Min de stilte in uw wezen; Min de stilte die bezielt; Zij die alle stilte vrezen; Hebben nooit een hart gelezen; Hebben nooit geknield. C.S. Adama van Scheltema Zoek uw toevlucht in innerlijke stilte, maak uw gedachten los van de buitenwereld, dan zult ge merken hoe God de stralen van Zijn liefde en goedheid over u en het heelal uitstort. Iran Sjahr Wanneer ik het woord stilte uitspreek, vernietig ik haar. Wislawa Szymborska De stilte van de zoeker is de meest luide vorm van gebed. Swami Vivekananda We zoeken God en vinden hem niet in lawaai en rusteloosheid. God is de vriend van de stilte. De natuur – de bomen, bloemen en het gras – groeit in stilte. De sterren, de zon en de maan bewegen in stilte. We hebben stilte nodig om zielen te raken. Moeder Theresa De stilte van het hart is nodig om God overal te kunnen horen – in het sluiten van de deur, in de persoon die je nodig heeft, in de vogels die zingen, in de bloemen en in de dieren. Moeder Theresa Als je het contact met de innerlijke stilte in je verliest, verlies je het contact met jezelf. Wanneer je het contact met jezelf verliest, verlies je jezelf in de wereld. Je diepste besef van jezelf, van wie je bent, hangt nauw samen met innerlijke stilte. Dat is het "ik ben" dat dieper gaat dan naam en vorm. Eckhart Tolle De grootste openbaring is de stilte. Lao Zi Terugkeer tot de wortels, dat is stilte. Men noemt dat: terug naar het wezenlijke.” Lao Zi Je kunt je weerspiegelingen niet in stromend water zien, maar wel in stilstaand water. Wat van zichzelf stil is, kan dingen tot stilte brengen.” Tsjwang Zi Stilte is levensbehoefte Stilte is de voedingsbodem voor ons bezig zijn, ons bidden, ons creatieve, scheppende werk, maar ook voor onze aandacht voor elkaar en de wereld. Stilte is de ruimte voor God om ‘bij ons verblijf te nemen’. Die stille ruimte is onmisbare tijd die wij beschermen en scheppen voor de Schepper. Rust is een voorwaarde om levenskracht te behouden en te hervinden en daarmee vruchtbaarheid voor mensen, dieren en het land. Vruchtbaar leven is voor mij je toewenden naar God, rust nemen om je ontvankelijkheid te behouden, je te ontplooien, te groeien, tot bloei te komen en vrucht te dragen. Toewending betekent ook toewijding, ieder op een eigen wijze. Anders gezegd: religieus leven is aandacht houden voor het belang van de ander, de mens, het dier, de aarde. Abdis Zr. Emmanuele Sipkes, Liobaklooster Egmond-Binnen
verwerking bij leeftocht VSKO ER ZIT MééR IN JOU DPB- Brugge – maart 2013, week 28 - sTilTe ruimTe
