Van A tot Zeker
CAO voor de Technische Groothandel 2011-2012
22
Inhoud
pagina
Inleiding I
loon naar werken
pagina
de verkoopadviseur in de buitendienst
28
functionarissen buiten de groepen
28
9
de deeltijdwerker
28
9
de flexibel inzetbare medewerker
28
5
GELD VERZOET DE ARBEID
mooie kansen voor jongeren
11
de oproepkracht
29
het pensioen
11
de uitzendkracht
29
II VAKANTIE,VERLOF EN VERZUIM 13
IV ARBEIDSTIJD EN WERKTIJD 31
blij toe: met vakantie 13
arbeidstijd Regeling A
31
het vakantiegeld
13
arbeidstijd Regeling B
32
het aantal vakantiedagen
14
arbeidstijd Regeling C
33
drie weken vrij
15
overwerk
34
extra vrij met de feestdagen
17
werken op zondagen en/of feestdagen
34
verlof 19 de vaste verlofdagen
19
het kortdurend zorgverlof
19
thuiswerken 37 V IN DIENST EN UIT DIENST
39
zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden 20
het begin van het dienstverband
39
overige redenen voor verlof
20
het einde van het dienstverband
39
verzuim
21
medezeggenschap 41
vakbondswerk
21
cursussen
21
VI ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN, ZIEKTE
op weg naar het pensioen
21
EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID
43
arbeidsomstandigheden 43 ziekte en arbeidsongeschiktheid
III EEN NATUURLIJK EVENWICHT VAN WERK EN WELZIJN
23
de medewerker
26
de zeven functiegroepen in de binnendienst
26
44
uitzondering 44 de CAO voor de technische groothandel
45
3
44
Van A tot Zeker
De Technische Groothandel is een veelomvattende bedrijfstak. Met de producten en de dienstverlening ervan heeft iedereen, veelal zonder het te beseffen, dagelijks te maken. Vooral de laatste tien jaar heeft de Technische Groothandel in Nederland zich ontwikkeld tot meer dan tweeduizend technologisch gedreven professionele ondernemingen, die zich voortdurend vernieuwen. Als een resultaat daarvan geldt de state of the art Technische Groothandel zoals die in ons land functioneert, in menig opzicht internationaal als voorbeeld. Maar de ondernemingen in de Technische Groothandel hebben, met als uitgangspunt het impliciet handelen naar de drie P’s - People, Planet, Profit -, vooral ook goed werkgeverschap hoog in het vaandel staan. Het is dus logisch, dat werken en welzijn in de bedrijfstak nauw met elkaar zijn verbonden. Zo wordt in alle ondernemingen proactief een strikt en voortdurend geactualiseerd Arbo-beleid gevoerd. Aan employability en leeftijdsbewust personeelsbeleid wordt eveneens veel aandacht besteed. Daarbij hoort ook, als veelomvattend project van het Fonds Kollektieve Belangen (FKB), het opzetten van een goed beleid van duurzame inzetbaarheid. Vakverenigingen en werkgevers doen hun best op dit punt een totaalbeleid ontwikkelen voor de hele bedrijfstak. In lijn met het goed werkgeverschap is ook, dat dit jaar opnieuw de CAO in heldere begrijpelijke taal en in een toegankelijke uitvoering voor alle medewerkers beschikbaar is. In veruit de meeste gevallen geeft Van A tot Zeker 2012 antwoord op vragen die medewerkers hebben. De formele tekst van de CAO is natuurlijk altijd bindend. Om onverhoopte misverstanden te voorkomen is daarom in het hart van de nieuwe Van A tot Zeker bij elk onderwerp een verwijzing naar de officiële tekst opgenomen. Deze staat in een uitneembare bijlage in het hart van het boekje. Voor de overzichtelijkheid van de nogal complexe regelingen van de werktijden en van de verlofdagen zijn de betreffende CAO-bepalingen ook te vinden in twee matrixen. Het geheel is natuurlijk ook te raadplegen op de website van sociale partners www.technischegroothandel.org.
5
66
Van A tot Zeker
De vernieuwde website www.technischegroothandel.org - aanbevolen overigens voor eenieder die bij de Technische Groothandel is betrokken eens te bekijken - is mede bedoeld de aandacht te richten op de aantrekkelijke carrièremogelijkheden die de Technische Groothandel biedt. Bovendien is op de website een toolkit te vinden die vooral voor kleinere ondernemingen, maar ook voor personeeldiensten in het algemeen, handig in het gebruik is. Alles bijeen genomen zet de op moderne leest geschoeide Technische Groothandel zijn beleid door, dat moet leiden bekender te worden in een wereld, die nauwelijks weet heeft van wat er allemaal in de bedrijfstak gebeurt en welke mogelijkheden er zijn voor medewerkers en klanten.
Den Haag, juni 2012 De vakverenigingen WTG - Werkgevers FNV Bondgenoten Technische Groothandel CNV Dienstenbond De Unie
De CAO geldt voor de tienduizenden medewerkers in de technische groothandel. Om duidelijk te maken wie en wat zij zijn en wat ze zoal doen, staan in dit boekje korte gesprekjes met een foto van een aantal van hen.
7
Wendy (21) - De Orderpicker “Het is fijn werken in de technische groothandel. Ik doe dat nu ruim een jaar en ik voelde me van de eerste dag af meteen op mijn plaats. Het is een modern en menselijk bedrijf waar je geen nummer bent. Bovendien zijn de collega ’s aardig en behulpzaam. Mijn werk lijkt eenvoudig, maar het is juist spannend, omdat je heel precies moet zijn. Een vergissing is snel gemaakt en vandaar dat we weten dat we, als je het goed wilt doen, alles dubbel moeten controleren.”
GELD VERZOET DE ARBEID
I 1. Loon naar werken Loon naar werken is in onze samenleving vanzelfsprekend. De medewerker in de Technische Groothandel krijgt zijn of haar geld of het nu een week-, vierweeks- of maandsalaris (per 1 juli met 1,25% verhoogd!) is: • tijdig op zijn of haar bankrekening • tot het totale jaarsalaris behoren ook - de toeslagen voor geregeld overwerk, ploegendienst en zo meer (zie ook pagina 32) - de vakantietoeslag (zie ook pagina 13) - de prestatiebeloning en eventuele winstuitkeringen evenals de vaste gratificatie de eenmalige toeslag van 1,25% in november 2012 van 12 keer het maandsalaris van oktober 2012 aan alle medewerkers die in november van dat jaar in dienst zijn; deze uitkering wordt uiteraard berekend naar evenredigheid van het dienstverband van de 12 maanden voorafgaand aan1 november 2012. • de levensloopregeling. Deze houdt in dat iedere medewerker die na 1949 is geboren elke maand een bruto-toeslag van 1,2% op zijn rekening krijgt. Levensloopverlof kan worden opgenomen voorts maximaal drie weken tenzij het wordt gebruikt om vroeger met pensioen te gaan. Maar: de levensloopregeling is per 1 januari 2012 vervallen. De toekomst ervan wordt meegenomen in het kader van het project Duurzame Inzetbaarheid. Zie ook artikel 14 en 28 van de CAO en voor de bijzonderheden van de levensloopregeling artikel 53. In Bijlage 1 van de CAO staan de salarisschalen.
Michiel (28) - De Sales Engineer “Wat mij goed bevalt is dat ik nu sinds begin 2011 werk in een dynamische bedrijfstak, die zeer commercieel is gericht. Je hebt in deze baan veel te maken met klanten en bovendien heb ik mijn eigen portefeuille. Met mijn klanten onderhoud ik geregeld en intensief contact en at is wederzijds. Waar in deze bedrijfstak creativiteit die tot resultaten leidt op hoge prijs wordt gesteld voel ik me als een vis in het water.”
9
2. Mooie kansen voor jongeren De CAO voor de Technische Groothandel biedt mooie kansen voor jongeren die, in het bezit van een startkwalificatie zoals de minister van Onderwijs die heeft vastgesteld, op 17- of 18-jarige leeftijd beginnen of zijn begonnen te werken in een van de ondernemingen in de Technische Groothandel. Als zij hebben doorgezet en, bij voorkeur in één en hetzelfde bedrijf, drie jaar onafgebroken hebben gewerkt krijgen zij reeds meteen na het derde jaar, als ze de vakvolwassenheid hebben bereikt, het loon van een volwassene. Dit dus als ze 21 of 22 jaar zijn. De jeugdschalen lopen tot de 23-jarige leeftijd. Deze regeling in de Technische Groothandel betekent voor deze harde werkers een forse opsteker van soms wel meer dan tweehonderd euro bruto per maand! Zie ook artikel 28 van de CAO
3. Het Pensioen De vakverenigingen en WTG hebben afgesproken de werkgever aan te bevelen een collectieve pensioenregeling te treffen voor alle medewerkers. Zie ook Hoofdstuk IV - B van de CAO
Carlo (38) - De Product Specialist Industrial Automation “Sinds bijna vijf jaar ben ik een van degenen die de helpdesk bemant. Dat is hier een veelomvattende gespecialiseerde functie omdat we helemaal zijn gericht op industriële klanten zoals machinebouwers en systeemintegrators. Mijn collega’s en ik ontwerpen vaak complete oplossingen aan de hand van zelfgebouwde schaalmodellen. De engineers met wie wij bij onze klanten hebben te maken weten daardoor zeker dat ze hoog te kwalificeren adviezen krijgen. Wij ontwikkelen ook cursussen voor onze klanten die wij op locatie of op één van onze vestigingen geven – soms een dag, soms een week of nog langer. Alleen met full service kun je in onze tak van bedrijvigheid optimaal positioneren. Voor deze baan moet je wel een HTS-opleiding hebben en alle nieuwe ontwikkelingen in je vakgebied goed bijhouden.”
11
Josanne (37) De Logistiek Medewerker “Samenvattend wil ik zeggen, dat ik hier in deze technische groothandel, wil blijven werken. Achttien jaar geleden ben ik begonnen op de afdeling Productie. Daarna ben ik doorgestroomd naar een functie in de drukkerij, die ik met veel plezier vervul. We gaan ook goed en gezellig met elkaar om en helpen elkaar waar dat nodig is. Kortom: ik ben heel tevreden en ga iedere ochtend opgewekt naar mijn werk.”
VAKANTIE,VERLOF EN VERZUIM
II 1. BLIJ TOE: MET VAKANTIE Vele maanden aaneen hard werken en daar gloort de zon: de vakantie is aanstaande. Vakantie is een natuurlijk recht – enkele weken onbezorgd vrij, ontspannen, reizen ver weg of dicht bij huis. In de CAO voor de Technische Groothandel geldt daarom ook het “blij toe: met vakantie”. De mogelijkheden zijn prima en duidelijk geregeld. a. Het vakantiegeld Een bekend ervaringsfeit is, dat vakantie geld kost. Thuisblijven en werken is goedkoper. Vandaar dat er ook in de CAO voor de Technische Groothandel terdege aandacht wordt besteed aan het vakantiegeld – de vakantietoeslag, zoals dat in de CAO heet. Het vakantiegeld komt neer op acht procent van het salaris voor iedere maand die de medewerker sinds 1 mei van het voorafgaande jaar in dienst van de onderneming is geweest. In dit geval tellen voor het salaris niet mee geld dat is verdiend met overwerk, winstuitkeringen, uitkeringen bij bijzondere gelegenheden zoals een jubileum, eindejaarsuitkeringen, vaste onkostenvergoedingen, bijzondere vergoedingen voor kostwinners en gezinshoofden en uitkeringen vanwege een premiespaarregeling. Maar toch: het blijft een aardige grijpstuiver die opeens op de bankrekening verschijnt. Wie tussentijds de onderneming verlaat krijgt haar of zijn op dat ogenblik opgebouwde vakantieslag uiteraard mee. Voor verkoopadviseurs in de buitendienst geldt dat voor de vakantietoeslag ook hun eventuele provisie wordt meegeteld als salaris. En als gedurende de vakantieperiode de provisie lager is, wordt het oorspronkelijke bedrag naar boven aangepast. Dat is mooi, maar er staat natuurlijk wel tegenover dat als de provisie hoger is alleen het oorspronkelijke bedrag wordt meegerekend. Zie ook artikel 47 van de CAO en voor de verkoopadviseurs artikel 46 lid 5 en 6
13
b. Het aantal vakantiedagen Iedereen die in de Technische Groothandel werkt heeft recht op 25 werkdagen vakantie per jaar. Even rekenen: dat is twee en ééntwaalfde dag voor elke maand die hij of zij sinds 1 mei van het voorafgaande jaar onafgebroken in dienst is geweest. Sommigen krijgen drie dagen meer. Zij zijn de medewerkers in de groepen V en VI (zie ook pagina xxx) in de CAO en de verkoopadviseurs in de buitendienst. Eén werkdag per jaar meer krijgt iedereen tussen de 50 en 55 jaar en wie tussen de 55 en 60 is, krijgt daar nog eens twee dagen bij – in totaal drie dus. En wie ouder is dan 60 jaar krijgt dáár nog eens twee dagen bij en komt op vijf werkdagen extra. Een hele werkweek dus! In het jaar voorafgaande aan de pensionering of vervroegde uittreding is er bovendien recht op nog eens vijf betaalde werkdagen vrij. Dit mits deze worden gebruikt voor cursussen te voorbereiding op het pensioen of de vervroegde uittreding. Wie wegens zwangerschap niet het hele jaar heeft gewerkt houdt altijd het recht op haar volledige aantal vakantiedagen. Hetzelfde geldt voor jeugdige medewerkers die externe opleidingen volgen en als gevolg daarvan niet altijd hun hele werkweek vol maken. Zie ook artikel 46 lid 1, 2, 4 en 5 van de CAO
Het recht op vakantiedagen kan voor sommigen variëren, vooral bij degenen die niet het hele jaar onafgebroken werken. In het Burgerlijk Wetboek staat in artikel 7: 634 en 635 tot in de puntjes hoe dat precies zit.
Patrick (43) - De Service Engineer “Het aantrekkelijke van mijn werk is het bijna dagelijkse contact met klanten/ eindgebruikers. Behalve dat werk heb ik mijn ontwikkeld tot fotograaf en zodoende maak ik ook voor het bedrijf waar ik werk veel foto’s, hoewel mijn specialiteit eigenlijk portretfoto’s is. De bedrijfstak technische groothandel handelt in mooie producten en van zijn medewerkers wordt gevraagd creatief te zijn – creatief om te gaan met het werk. In die zin past mijn fotografische werk daar eigenlijk best goed bij.”
14 14
c. Drie weken vrij Zoveel mogelijk tussen 30 april en 1 oktober kan iedereen minstens drie aaneengesloten weken zijn of haar vakantiedagen opnemen. Helemaal zelf beslissen welke drie weken kan niet altijd, want de leiding van een onderneming kan beslissen in juli en/of augustus het bedrijf een periode geheel of gedeeltelijk te sluiten. De medewerkers, die daarmee hebben te maken, kunnen in dat geval worden verplicht in die periode hooguit drie aaneengesloten weken met vakantie te gaan. Dat komt nooit als een donderslag bij heldere hemel, omdat de onderneming die periode vóór 1 januari van het van het betreffende jaar moet aanwijzen. Bovendien moeten daaraan de ondernemingsraad , de personeelsvertegenwoordiging of de betrokken medewerkers ermee akkoord gaan. Een per 1 april 2012 ingegane wet beperkt onder meer de mogelijkheid tot het opbouwen van “pensioenmeren”. De verjaringstermijn voor alle vakantiedagen beloopt nu vijf jaar. Dat kan sommige werkgevers en medewerkers niet goed uitkomen. Daarom zullen vakverenigingen en werkgevers een regeling opstellen die aan de wensen van alle partijen tegemoetkomt. Deze regeling zal dan in de volgende CAO worden opgenomen. Zie ook artikel 46 lid 3, alsmede lid 7 a en 7 b, van de CAO
Kem (36) - De Logistiek Medewerker “Ik ben hier nu elf jaar wat je noemt multifunctioneel bezig en als het aan mij ligt wil ik dat graag nog vele jaren voortzetten. Of ik getrouwd ben? Ja, destijds in Thailand. Ik heb nu de Nederlandse nationaliteit. Ons huwelijk is hier nog steeds niet erkend omdat bepaalde documenten in Thailand niet te vinden zijn. Dat neemt allemaal niet weg, dat ik mij in dit land en ik in dit bedrijf helemaal ingeburgerd voel. Ga maar na: ik dag een uur reistijd. Dat doe je niet als je je werk niet leuk vindt. Groot voordeel van mijn baan is ook dat je de hele dag flink in beweging bent. Dat betekent dat ik nooit naar de fitness hoef !”
15
Sebastiaan (28)
- De Office Based Sales Engineer
16 16
“Nu bijna vijf jaar werk ik hier in de technische groothandel, sinds ruim anderhalf jaar als Office Based Engineer en dat bevalt me uitstekend. Feitelijk vul ik een buitendienstfunctie in vooral vanuit de binnendienst. Ik heb veel affiniteit met techniek en het zowel telefonisch als persoonlijk bedienen en contact onderhouden met mijn eigenklantenkring vormt daarmee een mooie combinatie. Het is een baan die me ook naar mijn gevoel past als een handschoen.”
Extra vrij met de feestdagen Natuurlijk zijn feestdagen evenveel vrije dagen. Kom op! Feestdagen zijn • Nieuwjaarsdag • Hemelvaartsdag • Koninginnedag 30 april • beide Paasdagen • beide Pinksterdagen • beide Kerstdagen én • Bevrijdingsdag 5 mei in de jaren die deelbaar zijn door vijf (de lustrumjaren); de eerstvolgende keer dus op dinsdag 5 mei 2015 Helaas is het niet anders: bij hoge uitzondering moet er op een zondag of feestdag worden gewerkt. De ondernemingen in de Technische Groothandel beloven van deze mogelijkheid slechts in gevallen van dringende noodzaak gebruik te maken. Maar geld verzoet die arbeid in ruime mate: dubbel salaris en een extra vrije dag zijn immers mooi meegenomen. Zie ook artikel 41 en 42 van de CAO, alsmede de Matrix 3 - A
Deze regelingen gelden uiteraard voor iedereen. Maar wie een andere dan de Christelijke godsdienst belijdt kan bovendien jaarlijks twee andere dan Christelijke feest- en/of gedenkdagen vrij nemen. Dat kost dan wel vakantiedagen. Zie ook artikel 44 lid h van de CAO
Natasja (23) - De Logistiek Medewerker “Ja, ik ben hier begonnen als vakantiemedewerker en zes jaar geleden ben ik in vaste dienst gekomen. Inmiddels heb ik mijn huidige functie bereikt, heb ik een aardige vriend en een kindje van anderhalf. Het is leuk werk, want elke dag is anders en je leert veel. Zo weet ik nu hoe ik de verschillende machines moet bedienen. De sfeer is gezellig en wat opvalt is, dat iedereen altijd bereid is een ander te helpen. Van de leiding is het erg goed, dat ze er rekening mee houden wat je wel en wat je niet kunt.”
17
18
2. VERLOF Natuurlijk kent de CAO behalve vakantiedagen ook verlofdagen. Dat zit als volgt: 1. De vaste verlofdagen Veruit de meeste verlofdagen zijn geregeld in de Wet Arbeid en Zorg. De belangrijkste zijn: • zwangerschaps- en bevallingsverlof voor de moeder. Deze dagen worden gewoon voor100% betaald • kraamverlof: de (toekomstige) vader mag de moeder bijstaan als het kind wordt geboren. Iedere vader heeft na de geboorte van zijn kind recht op twee dagen verlof, op te nemen in de eerste vier weken dat de baby thuis in de wieg ligt. Ook deze dagen worden voor 100% betaald • calamiteitenverlof (wordt voor 100% betaald) • adoptie • pleegzorg Zie ook artikel 43 van de CAO en de Matrix 3 - B
2. Het kortdurend zorgverlof Iedere medewerker heeft recht op verlof voor de noodzakelijke verzorging wegens ziekte van • zijn of haar vader of moeder • de partner met wie hij of zij samenwoont • kind(eren) en/of inwonende kind(eren) van zijn en/of haar partner alsmede pleegkind(eren) die op hetzelfde adres wonen en daar op basis van een wettelijk pleegcontract duurzaam worden verzorgd en opgevoed. Het kortdurend zorgverlof beloopt maximaal tien dagen per jaar voor wie een vijfdaagse werkweek heeft. Dit tenzij de onderneming vindt dat er een zodanig zwaarwegend belang van het bedrijf in het geding is dat het belang van de medewerker daarvoor naar recht en billijkheid moet wijken. Als het bedrijf op die bepaling niet vóór het begin van het verlof een beroep doet kan dit later evenmin. Gedurende het kortlopend zorgverlof wordt na tijdige melding en indien noodzakelijk 70 % van het salaris doorbetaald. Zie ook artikel 43 van de CAO en de Matrix 3 - B
19
3. Zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden Deze zijn, behalve bevallingen, ook trieste: • het overlijden van een huisgenoot: één werkdag en natuurlijk ook één werkdag voor de begrafenis of crematie. • het overlijden van de (schoon)vader, (schoon)moeder, een (over)grootdader of (over)grootmoeder, van een broer, zuster, zwager of schoonzuster: één werkdag en natuurlijk ook één werkdag voor de begrafenis of crematie. • overige zeer persoonlijke omstandigheden: één werkdag als deze daarvoor moet worden verzuimd. Zie ook de Wet Arbeid en Zorg
Overige redenen voor verlof Er zijn nog andere redenen waarvoor een of meer vrije dagen betaald verlof wordt verleend: • één werkdag bij ondertrouw of aangifte van registratie van partnerschap en twee werkdagen bij huwelijk of registratie van het partnerschap. • één werkdag bij het 25- en 40-jarig huwelijk van de medewerker en, indien het feest wordt bijgewoond, van zijn of haar ouders of schoonouders. Hetzelfde geldt voor het vijftigjarig en zestig jarig huwelijksfeest van de ouders of schoonouders. • één werkdag voor het bijwonen van het huwelijk of registratie van de kinderen, pleegkinderen, ouders, broers, zusters, schoonouders, zwagers of schoonzusters alsmede voor - de tijd die nodig is voor het voldoen aan wettelijke verplichtingen: stemmen voor verkiezingen van het parlement, de provinciale staten of de gemeenteraad - het afleggen van vakexamens (hoogstens twee werkdagen) - het zoeken van een andere werkgever als de huidige het dienstverband heeft opgezegd (hoogstens vijf uren). De betrokken medewerker moet dan wel gedurende minstens vier weken onafgebroken in dienst zijn geweest van de huidige onderneming en - één werkdag per jaar vanwege een verhuizing Zie ook artikel 44 van de CAO en de Matrix 3 - B
20 20
3. VERZUIM Vrije betaalde werkdagen voor het bijwonen van sommige vergaderingen en het volgen van sommige cursussen heten verzuimdagen. In de CAO zijn, als mogelijke verzuimdagen opgenomen: 1. vakbondswerk • Maximaal zes betaalde verzuimdagen krijgt, als hij of zij het verzoek tijdig bij de onderneming heeft ingediend, iedere medewerker die lid is van een bestuursorgaan van een vakvereniging of afgevaardigde van een afdeling voor - het bijwonen van vergaderingen en congressen van vakverenigingen - het als contactpersoon volgen van cursussen van die vakverenigingen - voor het als lid van een CAO-commissie bijwonen van vergaderingen geldt dat niet alleen voor het bijwonen van vergadering en maar ook voor het voorbereiden de gelegenheid wordt geboden, vanzelfsprekend met behoud van salaris. Zie ook artikel 45 lid 1 en 2 van de CAO
2. cursussen De volgende regeling kent de CAO voor het volgen van cursussen: • voor het volgen van vormings- en scholingscursussen van met name vakverenigingen wordt verzuim van minimaal twee dagen met behoud van salaris toegestaan • dit kan alleen als het verzoek van de medewerker schriftelijk wordt ondersteund door een van de vakverenigingen • de onderneming beoordeelt of met het oog op het werk het verzuim toelaatbaar is Zie ook artikel 45 lid 3 van de CAO
En tenslotte: 3. op weg naar het pensioen Gedurende vijf dagen, een volledige werkweek dus, kan iedere medewerker betaald verzuimen in het jaar voorafgaande aan de al dan niet vervoegde pensionering of vervroegde uittreding. Deze dagen zijn uitsluitend bedoeld om een cursus te volgen ter voorbereiding op de pensionering of vervroegde uittreding. De vijf dagen komen bovenop de vijf dagen extra vakantie die de betreffende werknemer krijgt in verband met zijn leeftijd. Nu sinds 1 april de AOW pas ingaat op de dag dat een pensioengerechtigde zijn of haar 65e verjaardag viert en niet meer op de eerste dag van de maand dat deze heugelijke gebeurtenis valt, zal voor degenen met een VUT-uitkering deze doorgaan tot aan de verjaardag. Voorheen stopte deze op de eerste dag van de maand dat de 65e verjaardag zou worden bereikt. Zie ook artikel 45 lid 4 van de CAO
21
Cees (50) - De Baanbaas “Elke dag ga ik met plezier naar mijn werk. Ik ben de baas van baan 1, waar buizen worden opgeslagen om van hieruit te worden bewerkt en vervolgens te worden getransporteerd naar de klanten. In dit bedrijf werk ik nu negentien jaar, maar ik ben begonnen als bakker. Na tien jaar had ik dat wel gezien. Het belangrijkste nadeel was dat ik te vroeg moest opstaan. Bovendien heb ik nu financieel gemakkelijk. Als leidinggevende heb je een grote verantwoordelijkheid. De baan is zo’n driehonderd meter lang en ik loop de hele dag heen en weer om alles in de gaten te houden en ook zelf geregeld buizen op de juiste plaats te leggen of ze te transporteren. Met al dat geloop heb ik de afgelopen twintig jaar totaal al wel enkele marathons gelopen, denk ik zo.”
EEN NATUURLIJK EVENWICHT VAN WERK EN WELZIJN
III
De Technische Groothandel, met zijn ruim 2.500 grote en kleine ondernemingen en zijn ruim 40.000 medewerkers, is een moderne bedrijfstak, die er naar streeft dat Werk en Welzijn een natuurlijk evenwicht vormen. Met als uitgangspunt goed werkgeverschap streven de ondernemers naar een natuurlijk evenwicht van werk en welzijn. Dat is voor iedereen profijtelijk, want werk floreert bij het welzijn van de medewerkers en de medewerkers kennen zonder werk geen welzijn. Gezamenlijk draagt dat wezenlijk bij aan de continuïteit van elke individuele onderneming en daarmee aan die van de hele bedrijfstak. Dit betekent vanzelfsprekend, dat medewerkers en ondernemers geschreven verantwoordelijkheden kennen. Die staan in de CAO. Er zijn evenwel wederzijds ook ongeschreven verantwoordelijkheden. De ondernemers zetten zich optimaal in voor het welzijn van hun medewerkers bijvoorbeeld door te zorgen voor een zo plezierig mogelijke werkomgeving. En de medewerkers op hun beurt hebben de verantwoordelijkheid zichzelf gezond te houden – bijvoorbeeld door wat te sporten, door in beweging te blijven en door tabak en alcohol niet als hun beste vrienden te beschouwen. Het komt erop neer dat het tussen medewerkers en werkgevers gaat zoals met veel relaties in het leven: ze kunnen af en toe niet mét, maar zeker niet zónder elkaar. In dit hoofdstuk is de voornaamste rol toebedeeld aan de medewerker met wie expliciet natuurlijk ook de medewerkster is bedoeld. Zij dragen, samen met al hun werkende collega’s in ons land, mede de verantwoordelijkheid voor het bewust omgaan met de nationale werkgelegenheid in ons land en soms ook daarbuiten.
23
1. DE MEDEWERKER De CAO Technische Groothandel, de geschreven verantwoordelijkheden dus, kent drie groepen medewerkers: • degenen die zijn ingedeeld in een functiegroep in de binnendienst • de vertegenwoordigers in de buitendienst met een vast dienstverband • zij, die daarbuiten vallen a. de zeven functiegroepen in de binnendienst De zeven functiegroepen in de binnendienst zijn als volgt samengesteld: functiegroep 0: ongeschoold werk. Daarvoor is geen of nauwelijks scholing en/ of ervaring nodig. Na een korte instructie kan iedereen meteen aan de slag. In deze groep verblijft de medewerker maximaal achttien maanden functiegroep I: eenvoudige functies. De nadruk ligt op eenvoudig werk zoals administratief assistent, simpel archiefwerk, medewerker laden en lossen, schoonmaker, medewerker postkamer functiegroep II: eenvoudige functies, waarvoor enige kennis en/of ervaring nodig is. Zoals administratief- of magazijnmedewerker, receptionist, technisch medewerker voor eenvoudig onderhoud en kleine reparaties, medewerker huishoudelijke dienst functiegroep III: functies waarin met een zekere zelfstandigheid werk wordt verricht waarvoor een bepaalde vakkennis en/of wat ruimere ervaring wordt geëist. Het gaat dan bijvoorbeeld om het verwerken van facturen, het administreren en bijhouden van debiteuren, crediteuren en gegevensbestanden, het assisteren bij de verkoop, het medewerken in het magazijn of bij het secretariaat. Ook de geschoold technisch medewerker en de chauffeur/ besteller zijn in deze groep ingedeeld functiegroep IV: functies waarvoor, op basis van de eisen die in groep III worden gesteld, meer zelfstandigheid en/of meer verantwoordelijkheid wordt gevraagd. Het gaat daarbij, om enkele functionarissen te noemen, een assistent-administrateur, - inkoper, - verkoper, een magazijnchef, een machineoperator, een systeembeheerder voor eenvoudige ict-apparatuur, een gekwalificeerd secretaris, een chauffeur van grote vrachtwagens en van truck met trailer
26
functiegroep V: functies in deze groep omvatten alle werkzaamheden in een bepaald vakgebied, waarvoor veel vakkennis en een ruime praktijkervaring absoluut zijn vereist. Het gaat om functies als boekhouder/administrateur, die één of meer collega’s aanstuurt, verkoopadviseur in ruime zin in de binnendienst, inkoper van eenvoudige productgroepen, monteur die bij klanten zorgt voor productservice, systeembeheerder voor standaard ict-apparatuur functiegroep VI: functies zoals omschreven in groep V die geheel zelfstandig worden uitgevoerd. Zoals hoofdadministrateur, chef magazijn en expeditie die meer dan tien collega’s aanstuurt, eerste inkoper en senior verkoopadviseurs in de binnendienst. Zie ook artikel 25 en 26 van de CAO
NB: de onderneming heeft de mogelijkheid de medewerker in de binnendienst, die in een functiegroep is ingedeeld een hoger periodiek te betalen dan in de CAO is overeengekomen. Deze mogelijkheid bestaat: • als de medewerker bijzondere prestaties levert • als de medewerker als resultaat van scholing en opleiding breder inzetbaar is in de onderneming • als de medewerker lange tijd aan de onderneming is verbonden Zie ook artikel 28 lid 5 en 6 van de CAO
Gomer (26) - De Magazijnmedewerker “Ik werk hier nu een jaar en het bevalt met goed. Ik heb ook in andere ondernemingen magazijnwerk gedaan. Ik heb ontdekt dat in dit werk veel op samenwerken aankomt en dat het daarom belangrijk is dat je goede collega’s hebt. Dat is hier het geval. Een resultaat daarvan is ook dat er heel weinig fouten worden gemaakt. Als het ondanks alle nauwkeurigheid toch gebeurt, wordt er bovendien met man en macht gewerkt om het in orde te maken.”
27
b. de verkoopadviseur in de buitendienst De verkoopadviseur in de buitendienst • is ingedeeld in functiegroep V en heeft als extra voorziening dat de onderneming voor hem, bij het gebruik van zijn eventuele dienstauto een particuliere ongevallenverzekering sluit • heeft een zelfstandige commerciële verantwoordelijkheid en een grote mate van vrijheid van handelen • is zeer deskundig en vertegenwoordigt als resultaat daarvan een breed assortiment aan producten Zie ook artikel 23 van de CAO
c. functionarissen buiten de groepen Buiten de groepen zoals die in de CAO worden omschreven valt de beleidsfunctionaris met grote verantwoordelijkheden en een brede ervaring. Op statutair directeuren is de CAO in het geheel niet van toepassing. 2. DE DEELTIJDWERKER Om meer mensen aan het werk te krijgen en aan het werk te houden doen ook in de Technische Groothandel is het beleid van de ondernemingen deeltijdwerk waar mogelijk te bevorderen. Omdat dit ook een goed sociaal beleid is voor de werkgelegenheid in ons land, kan in principe in elke functie in de Technische Groothandel in deeltijd worden gewerkt. Dit zijn de spelregels: • de deeltijdwerker krijgt zo mogelijk een contract voor tenminste acht uur per week en daarmee voor tenminste 28 uur per maand. Zijn rechten en plichten zijn geheel dezelfde als die van de voltijdsmedewerker. Deze laatste kan trouwens ook altijd vragen voortaan in deeltijd te mogen werken. Als het belang van de onderneming dit toelaat dan wordt zo’n verzoek binnen een maand ingewilligd • wie in deeltijd werkt of wil werken komt in aanmerking voor elke vacature en elke nieuwe functie, als werken in deeltijd in die baan tenminste mogelijk is • wie in deeltijd werkt kan met voorrang bij vacatures of nieuwe functies zijn werktijd uitbreiden Zie ook artikel 20 van de CAO
3. DE FLEXIBEL INZETBARE MEDEWERKER Elke onderneming heeft af en toe (tijdelijk) extra medewerkers nodig, die veelal ook niet voltijds (willen) werken. Dat geldt ook voor de Technische Groothandel. De regelingen luiden als volgt:
28 28
a. de oproepkracht • zekerheid: als de oproepkracht een vast dienstverband heeft kan hij rekenen op minstens zestien uur werk per maand • prima geregeld: als de oproepkracht in een kalendermaand helemaal niet of minder dan zestien uur is opgeroepen, krijgt hij toch zestien uur betaald! • vanzelfsprekend: als de oproepkracht is verhinderd krijgt hij de niet-gewerkte uren niet betaald Zie ook artikel 19 van de CAO
b. de uitzendkracht Ook in de Technische Groothandel is er nogal eens voor de uitzendkracht werk aan de winkel. Voor hem geldt: • hij wordt betaald volgens de functiegroep waarin zijn werk past • de onderneming kan uitsluitend zaken doen met een NEN 4400-1 gecertificeerd uitzendbureau, dat in het Register Normering Arbeid is geregistreerd. • De gehele periode als uitzendkracht wordt als één overeenkomst beschouwd, ook al heeft hij of zij meerdere contracten als uitzendkracht gewerkt bij de onderneming • de onderneming is gebonden de ondernemingsraad tijdig in te lichten over - het aantal uitzendkrachten dat aan het werk wordt gezet en de totale kosten daarvan - het werk dat hen wordt opgedragen - de verhouding tussen het aantal medewerkers in vaste dienst en het aantal uitzendkrachten Zie ook artikel 21 van de CAO
Indal (54) - De Buizenrichter “Dagelijks sta ik voor grote uitdagingen. Het recht maken van kromme buizen, die van de fabrieken komen is een precisiewerk. Maar zelfs als ze zo krom zijn als een boog krijg ik ze altijd nog weer recht. Bij dit bedrijf werk ik al 32 jaar. Voor ik richter werd was ik voorman in ploegendienst in een van de banen waar in hoge stellages buizen in alle maten en soorten komen en gaan. Maar enkele jaren geleden mocht ik als gevolg van een chronische ziekte niet meer zwaar tillen. Toen heeft de onderneming een functie gezocht waarin ik dat niet langer hoefde te doen en waar ik toch veel plezier in het werk kon houden. Een werkgever die zo’n mooi begripvol sociaal beleid voert doet je goed. Je blijft gemotiveerd om zo goed mogelijk werk te leveren.”
29
Tim
30 30
(24) - De Stagiair
“Over twee maanden studeer ik in Delft af als ingenieur biomedische techniek. Na mijn universitaire opleiding werktuigbouwkunde rond ik mijn master op die manier af. Heel boeiend onderdeel van mijn studie is de robotopleiding waar de onderneming waar ik nu stage loop zeer in is geïnteresseerd. Het moederbedrijf ontwikkelt nieuwe technieken die bijvoorbeeld vallen onder het hoofd biorobotica. Met als uitgangspunt dat de natuur volmaakte levende wezens heeft ontwikkeld wordt bijvoorbeeld de inktvis bestudeerd die goed gecoördineerd met veel verschillende grijparmen tegelijk werkt. Zoiets industrieel toepasbaar maken zijn geweldige uitdagingen. Ik programmeer nu controlers van elektrische aandrijvingen, industrieel werk, dat een groot beroep doet op technische creativiteit. In een bedrijf als de technische groothandel wil ik absoluut verder.”
ARBEIDSTIJD EN WERKTIJD
IV De regelingen in dit hoofdstuk gelden uitsluitend voor de medewerker in de binnendienst die is ingedeeld in een van de functiegroepen. a. Arbeidstijd Regeling A • de normale arbeidstijd ligt, met een gemiddelde van 38 uur per week, op maandag tot en met vrijdag tussen zeven uur ’s ochtends van zes uur ’s avonds • maximaal beloopt een werkdag negen uur; bij uitzondering kan dit een keer meer zijn • maximaal mag een werkweek 45 uur beslaan, maar alleen op incidentele basis Zeer beperkt kan van deze arbeidstijden worden afgeweken. Dat levert, behalve voor de medewerker in de bewakingsdienst extra geld op: vijftig procent toeslag. Dit geldt als - op maandag tussen vijf en zeven uur ’s ochtends wordt gewerkt - als maandag tot en met donderdag wordt gewerkt tussen zes uur ’s avonds en de volgende morgen zeven uur wordt gewerkt - als vrijdag tussen zes uur ’s avonds tot zaterdag vijf uur ’s middags wordt gewerkt Werken op zaterdag en zondag wordt tot het uiterste beperkt Zie ook artikel 36 van de CAO alsmede de Matrix 3-A
Marco (34) - De Magazijnmedewerker “Tien jaar geleden ben ik van Portugal, waar ik geboren en getogen ben, naar Nederland gekomen. Portugal is een mooi land om met vakantie te gaan maar als je goed aan de kost wilt komen kun je beter zo snel mogelijk een ander land opzoeken. Daarom zeg ik altijd duidelijk dat ik om economische redenen ben geëmigreerd. Ik heb er geen ogenblik spijt van gehad, zeker nu ik bij deze technische groothandel een jaarcontract heb gekregen met hopelijk een goede kans op een vaste aanstelling. Ik wil met verder ontwikkelen en ben optimistisch over de carrièremogelijkheden. Bovendien heb ik een Nederlandse vriendin. We hebben een kindje van twee maanden en dat is een extra stimulans om ervoor te zorgen goed aan de bak te blijven.”
31
b. Arbeidstijd Regeling B De onderneming kan kiezen voor de zogeheten Regeling B voor alle of slechts een deel van de medewerkers in de binnendienst voor zover deze zijn ingedeeld in een van de functiegroepen. Van de regeling zijn medewerkers in de bewakingsdienst uitgezonderd. De Regeling B kan alleen worden ingevoerd als de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoording ermee akkoord gaan. Bovendien moeten de betrokken medewerkers ermee instemmen. De regeling B houdt in dat de medewerker een toeslag krijgt van drie procent op zijn salaris. Bovendien krijgt hij een toeslag voor het werken op ongebruikelijke uren: • in de nacht van zondag op maandag van twaalf uur tot vijf uur ’s ochtends 50% • maandag tot en met vrijdag van vijf tot zes uur ’s ochtends 25% • maandag tot en met vrijdag van acht tot elf uur ’s avonds 25% • maandag tot en met vrijdag van elf uur ’s avonds tot vijf uur de volgende ochtend 50% • vrijdag van elf uur ’s avonds tot negen uur zaterdagochtend 50% • zaterdag van negen uur ’s ochtends tot vijf uur ’s middags 25% • zaterdag van vijf uur ’s middags tot twaalf uur in de nacht van zondag op maandag 100% • maandag tot en met vrijdag van zes uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds geen toeslag Zie ook artikel 37 van de CAO alsmede de Matrix 3-A
Rik (33) - De Teamleider Expeditie
32 32
“Van jongs af aan wilde ik al vrachtwagenchauffeur worden. Daarom heb een MBO-opleiding transport en logistiek gevolgd en voltooid en daarna nog andere cursussen gevolgd. Mijn droom kwam in deze technische groothandel uit: ik werd vrachtwagenchauffeur en dat was de tijd van mijn leven. Nu ben ik teamleider Expeditie en samen met twee collega’s stuur ik 25 chauffeurs aan, heb ik 21 auto’s op de weg en heb ik twee wagens achter de hand voor als er ergens iets misgaat. Maar soms vind ik het echt jammer dat ik niet meer op de weg zit. Het werk dat ik nu doe is ook uitdagend – letterlijk zorgen dat alles op rolletjes loopt, dat de logistiek van het transport goed in orde is, dat er wordt ingegrepen als er iets stokt. Kortom: je moet altijd, net als op de weg, alert zijn. Er kan altijd iets onverwachts gebeuren. Maar we hebben met z’n allen behalve vakmanschap ook veel humor. Dat helpt om ervoor te zorgen dat onze zaakjes piekfijn voor elkaar zijn en blijven.”
c. Ploegendienst (Regeling C) Ploegendienst/overwerk/werken op zondag/werken op feestdagen/ thuiswerken De regelingen van deze onderwerpen zijn helder, maar ze vereisen soms enige studie. Dit hoofdstuk omvat de hoofdlijnen, waarmee bijna altijd alle mogelijke vragen kunnen worden beantwoord. De volledige tekst van de CAO zorgt voor de rest - kleine lettertjes om zo te zeggen. De bepalingen zijn alleen van toepassing voor de medewerker in de binnendienst die is ingedeeld in een van de functiegroepen, met uitzondering van de bewakingsmedewerker. Twee- en drieploegen dienst • werken in tweeploegendienst betekent dat er van maandag tot en met vrijdag per etmaal minstens vijftien uur achtereen wordt gewerkt • werken in drieploegendienst betekent dat er per etmaal van maandag tot en met vrijdag maximaal vierentwintig uur achtereen in drie ploegen wordt gewerkt • werken in twee ploegen levert de medewerker een toeslag op zijn salaris op van 12,5% en werken in drie ploegen een toeslag van 22,5% Zie ook artikel 38 van de CAO alsmede Matrix 3-A
d. Arbeidstijd Regeling D In overleg met de vakverenigingen kan een onderneming voor bepaalde tijd een eigen regeling vaststellen voor arbeidsduur, werktijden en toeslagen. De vakverenigingen kunnen ermee akkoord gaan dat de onderneming zo’n regeling rechtstreeks met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging overeenkomt.
Tinka (47) - De Customer Contact Center Assistent “Over twee jaar werk ik hier vijfentwintig jaar. Ik heb een aantal functies gehad en in mijn huidige baan zit ik nu vijf jaar. Het aantrekkelijke vind ik vooral dat het werk heel afwisselend is, waardoor ik mijn creativiteit goed kwijt kan. Als moeder van twee inmiddels grote kinderen werk ik 28 uur per week; dat is 3,5 dag die meestal flexibel kan worden ingevuld. Eigenlijk ben ik een spekkoper, want parttime werken kan natuurlijk niet in elke functie.”
33
e. overwerk Overwerk is meer dan een half uur langer werken dan de normale arbeidstijd. De afspraken in de CAO gelden ook voor de uitzendkracht, maar niet voor de medewerker in de bewaking en de verkoopadviseur in de buitendienst. • per jaar mag maximaal 180 uur worden overgewerkt. Overwerk mag alleen worden opgedragen als het van belang is voor de onderneming en het mag niet worden gevraagd van de medewerker boven de 55 jaar • overwerk van meer dan een half uur wordt, als dit mogelijk is, binnen een redelijke termijn zoveel mogelijk in vrije tijd gecompenseerd. Als dit niet lukt dat wordt de werktijd betaald met 125% per twee gewerkte uren na het eerste half uur. Wordt dit eerste half uur overschreden dan wordt het eerste half uur wel betaald. Als er langer dan 2 uur – inclusief het eerste half uur - wordt overgewerkt dan wordt voor de daarop volgende uren 150% betaald • de medewerker die is ingedeeld in de functiegroepen V en VI krijgt, evenals zijn collega die uitsluitend werkt buiten de normale werktijd, incidenteel overwerk niet uitbetaald. Hij krijgt per jaar drie extra vrije dagen. Maar: als het overwerk meer dan incidenteel is krijgt ook deze medewerker, onder behoud van de drie extra vrije dagen, wel de hiervoor genoemde 125 respectievelijk 150% uitbetaald. Zie ook artikel 42 van de CAO en de Matrix 3-A alsmede de Arbeidstijdenwet, die uiteraard ook geldt
f. werken op zondagen en/of feestdagen Natuurlijk is de afspraak dat werken op zon- en/of feestdagen zoveel mogelijk wordt beperkt. Toch kan het gebeuren dat het belang van de onderneming eist dat het noodzakelijk is. In die uitzonderlijke gevallen geldt het volgende: • werken op zondag is werken tussen zaterdagmiddag vijf uur en zondagnacht tot twaalf uur. Dat levert 200% salaris per gewerkt uur op. Wordt het na zondagnacht twaalf uur dat geldt tot vijf uur maandagochtend een salaris van 150% per gewerkt uur • de onderneming kan geen enkele medewerker verplichten op zondag te werken • feestdagen zijn: - nieuwjaarsdag - beide Paasdagen - Hemelvaartsdag - beide Pinksterdagen - beide Kerstdagen
34 34
plus: - Koninginnedag - Bevrijdingsdag in de jaren die deelbaar zijn door vijf (de zogenoemde lustrumjaren); de eerstvolgende keer dus op dinsdag 5 mei 2015. Werken op feestdagen levert 200% salaris op! Zie ook artikel 40 en 41 van de CAO alsmede de Matrix-3A
Marianne (29) en Noortje (34)
- De Troubleshooter en de Operationeel Inkoper
Marianne: “Het is een hartstikke leuke baan. Als vraagbaak voor iedereen kan ik constateren dat we hier met leuke collega’s werken. Ik moet sinds de drieëneenhalf jaar dat ik hier werk elke dag een half uur heen en een half uur terug autorijden, maar dat heb ik er graag voor over. Mijn werk eist kennis van de gang van zaken in het bedrijf. Anders kun je geen problemen oplossen zoals het zoek zijn van een ordernummer, het versturen van een verkeerd artikel omdat er ergens iets is fout gegaan of omdat er in de haast onvoldoende gecheckt is of het juiste artikelnummer wel naar het juiste adres is gestuurd. Bovendien controleer ik of de voorraden op peil blijven – of er dus op tijd inkoopopdrachten zijn gegeven en of er op tijd is geleverd. Met Noortje heb ik in mijn functie veel te maken en we zijn al heel snel goede vriendinnen geworden.” Noortje: “In de vijf jaar dat ik hier werk in de backoffice ben ik er achter gekomen dat het gaat om een heel afwisselende baan. Iedere dag is anders, zodat je ’s ochtends nooit weet wat er verder op de dag allemaal gaat gebeuren. Dat ligt me echt. Je moet goed ingewerkt zijn om mijn functie goed te kunnen uitvoeren - inzicht hebben in alle processen en weten waar je voor iets moet zijn. Daarom is een collega als Marianne, die altijd oplossingsgericht is, van groot belang. Ook zij beseft dat een tevreden klant alleen tevreden blijft als je begrip toont voor zijn mogelijke problemen als er bij ons iets is mis gegaan. Anderzijds zijn inkopers natuurlijk ook klanten, dus is het logisch dat we goed in de gaten houden dat ook in dat proces alles op rolletjes loopt.”
35
John (46)
- De Manager Lighting Technology “Wij zijn allen HTS-ers en we ontwerpen dynamische lichtplannen voor bedrijven, van technische ondernemingen tot kantoren en winkels. Dat leidt tot grote besparingen op de energierekening – in anderhalf jaar heb je de investering via die rekening meestal terugverdiend. De dynamische verlichting in ons eigen hoofdkantoor heeft ook een goede uitwerking op de gezondheid van de medewerkers. Ondernemers die het toepassen zien het ziekteverzuim dalen, soms zelfs aanzienlijk. Dynamische verlichting past zich automatisch aan het daglicht aan, dat in een bedrijf binnenkomt: bij donker weer méér licht en bij heldere zonneschijn minder. Bovendien varieert de kleur. Een van onze geheimen is dat we altijd de voor de individuele klant beste mix aanbevelen. Dit kan alleen als je, zoals ik, een grote vrijheid van handelen hebt en een leiding van het bedrijf die veel oog heeft voor de mensen die er werken. Het betekent dat we allemaal Willie Wortels zijn, maar wel commerciële Willie Wortels. Een prima mix.”
Thuiswerken Thuiswerken is een zaak van wederzijds vertrouwen. De wijze van thuiswerken is maatwerk tussen medewerker en werkgever. De CAO-partijen achten het noodzakelijk dat thuiswerken goed wordt ingeregeld en dat er geregeld wordt geëvalueerd. Minimale voorwaarden zijn: • De medewerker die wil thuiswerken moet dit tenminste één volle werkdag per week doen en goede arbeidsomstandigheden waarborgen • de onderneming moet volledig bestuurbaar blijven • er moeten goede werkafspraken worden gemaakt over in elk geval: - bereikbaarheid gedurende de werktijden van de thuiswerker en het al dan niet van toepassing zijn van zogenaamde toeslaguren - vergoeding van de zakelijke kosten die verband houden met het huiswerken - de faciliteiten en de infrastructuur die aan de thuiswerker ter beschikking worden gesteld. Voorts geldt dat thuiswerk dat normaal op kantoor niet als overwerk wordt beschouwd dat als het thuis wordt verricht evenmin extra wordt betaald. Zie ook bijlage 4 van de CAO
37
Katarzyna (28) - De Logistiek Medewerker “Als Poolse ben ik, na enkele andere functies vervuld te hebben, in de technische groothandel terechtgekomen. Ik voelde mij hier meteen opgenomen in een grote familie. Er zijn hier meerdere mensen die uit Polen komen. Je kunt rustig zeggen dat de mensen in dit bedrijf echt vriendelijk met elkaar omgaan. In Polen heb ik managementopleidingen gevolgd en ik heb goede hoop, dat ik mijn positie in Nederland nog verder kan verbeteren.”
IN DIENST EN UIT DIENST
V
Van levensbelang is natuurlijk hoe een medewerker in dienst komt en hoe hij onder normale omstandigheden kan vertrekken. Dit is als volgt geregeld: a. het begin van het dienstverband Schriftelijk sluiten de onderneming en de medewerker een dienstverband. Bij het aangaan daarvan wordt vastgelegd of dit voor bepaalde of voor onbepaalde tijd geldt. Dit gebeurt volgens de bepalingen in artikel 7:668a van het Burgerlijk Wetboek. In de aanstelling staan voorts altijd: • de datum van indiensttreding en de functie alsmede, indien van toepassing, de functiegroep en eventueel de wederzijdse proeftijd zoals die is vastgelegd in artikel 7:652 van het Burgerlijk Wetboek • de werktijd en de werktijden- en toeslagenregeling • het salaris op basis van de CAO of op grond van individuele afspraken evenals een eventueel recht op vervroegde uittreding Zie ook artikel 16 en 17 van de CAO
b. het einde van het dienstverband Aan alles komt en einde. Dus ook aan elk dienstverband. In de CAO is vastgelegd dat de werkgever handelt zoals vastgelegd in artikel 7:672 BW. Dit komt op het volgende neer: • als de medewerker de pensioengerechtigde leeftijd of de leeftijd in de met hem getroffen regeling voor vervroegde uittreding bereikt, eindigt van rechtswege de arbeidsovereenkomst • wie zijn baan wil opzeggen moet dit doen vóór het einde van een maand. Na de volgende maand gaat het ontslag in. Dit kan, als het schriftelijk is afgesproken, ook pas later het geval zijn, maar het kan nooit langer dan een halfjaar
39
• a ls de onderneming de medewerker wil ontslaan, meestal wegens inkrimping als gevolg van economisch slecht weer of ander van buiten komend onheil varieert de opzegtermijn: - een maand voor wie minder dan vijf jaar in dienst was - twee maanden voor wie tussen de vijf en tien jaar in dienst was - drie maanden voor wie tussen de tien en vijftien jaar in dienst was - vier maanden voor wie langer dan vijftien jaar bij de onderneming heeft gewerkt Zie ook artikel 18 van de CAO
Het dienstverband eindigt natuurlijk ook als de medewerker overlijdt. De nabestaanden krijgen dan, voorafgaande aan het ingaan van het pensioen, ten minste één maand salaris. Daarover hoeft geen loonbelasting te worden betaald. Dit is een fiscale vrijstelling die voor maximaal dertien weken geldt. Als er recht bestaat op een uitkering krachtens de Ziektewet of de WIA kan de onderneming dit bedrag aftrekken van voornoemde maand salaris. Zie ook artikel 54 van de CAO
40 40
c. medezeggenschap Bij ontwikkelingen en/of plannen van de onderneming die gevolgen kunnen hebben voor de werkgelegenheid, moeten in een zo vroeg mogelijk stadium de ondernemingsraad en de vakverenigingen worden betrokken. Ook de ondernemingsraad houdt de vakverenigingen op de hoogte. Daarbij gaat het vooral om: • Plannen voor grote investeringen, bijvoorbeeld op het gebied van automatisering, die van invloed kunnen zijn op het aantal arbeidsplaatsen • Plannen voor overnemingen of het verkopen of sluiten van delen van de onderneming waarvoor hetzelfde geldt • Plannen tot het als gevolg van economische omstandigheden reorganiseren waardoor medewerkers moeten worden ontslagen. Als in zo’n geval de Wet Melding Collectief Ontslag van toepassing is gelden uiteraard eventuele concurrentiebedingen niet Zeker als een onderneming die wil reorganiseren geen ondernemingsraad heeft is het zaak zo snel mogelijk de vakverengingen in te lichten en in de loop van het proces voortdurend te informeren. Zie ook artikel 67 van de CAO
Ron (52) - De Algemeen Directeur “Ik ben drie jaar geleden hier begonnen nadat ik tien jaar algemeen directeur, ofwel managing director zoals dat tegenwoordig heet, was geweest in een andere technische groothandel. Het aantrekkelijke van mijn werk is dat het gaat om een mensenbusiness. Mijn focus is dat de mensen die hier werken het naar hun zin hebben. In de huidige tijd waarin het individuele belang steeds vaker belangrijker wordt gevonden dan het collectieve welzijn is het noodzakelijk dat je als werkgever daarmee rekening houdt. Daarom streef ik ernaar dat iedere “Ik” hier goed in zijn vel zit. Zo houden we tevreden medewerkers en tevreden klanten, wat uiteindelijk weer doorwerkt in continuïteit en gezonde winstgevendheid van onze onderneming.”
41
Hans (52) - De reclamemedewerker
42 42
“Mijn werk hier doe ik al 32 jaar. Ik ben er meteen na de Grafische School in gerold, nog ver voor het computertijdperk. In de loop van de jaren hebben de technische mogelijkheden in mijn vak stormachtige ontwikkelingen doorgemaakt. Als gevolg daarvan kun je nu veel sneller werken en, belangrijk in het reclamevak, ook sneller veranderingen aanbrengen. Het lood-tijdperk lijkt nu letterlijk vergeten. Als oude rot, die het bedrijf door en door kent, houd ik me bezig met al het drukwerk en met alle brochures, zowel voor interne als voor externe doelgroepen. Dat geldt niet alleen voor het drukken en opmaken, waarvan ik alles weet, maar ook voor de copy en voor het vinden en samenwerken met externe adviseurs. Een inspirerend bestaan dat bij leven en welzijn van mij mag doorlopen tot na mijn vijfenzestigste!”
ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN, ZIEKTE EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID
VI
a. arbeidsomstandigheden De arbeidsomstandigheden bepalen in een onderneming in aanzienlijke mate het aantal zieken en arbeidsongeschikten. Natuurlijk zijn er ook veel ziekten waarop het werk en de arbeidsomstandigheden geen invloed hebben. Maar het staat vast dat werken in een prettige omgeving, waar bijvoorbeeld wederzijds respect en een afkeer van pesten vanzelf spreken, een positieve invloed heeft op de gezondheid. Hoewel het tot stand brengen en in stand houden van goede en plezierige arbeidsomstandigheden meer een kwestie is van mentaliteit dan van het vastleggen van alle mogelijke regeltjes staat in de CAO toch een aantal objectieve, feitelijk voor de hand liggende criteria: • alle maatregelen moeten worden getroffen om schade aan de lichamelijke en mentale gezondheid van medewerker te voorkomen • de onderneming meldt klip en klaar de risico’s van bepaalde werkzaamheden en de mogelijkheden deze tot een minimum te beperken • met voorrang wordt waar mogelijk in de ruimste zin het verbeteren van de arbeidsomstandigheden tot een eerste prioriteit bestempeld. Een meerjarig ARBO-beleid maakt nadrukkelijk deel uit van de CAO. Zie ook artikel 63 van de CAO
Jerry (41) - De Assistent Logistiek Medewerker “Op mijn eenentwintigste ben ik hier begonnen en dankzij het volgen van cursussen en studie doorgegroeid naar mijn huidige heel interessante en veelzijdige functie. Ik moet van alles regelen op de werkvloer en ben daar ook de manager van het personeel. Het doel is dat alle orders compleet en op tijd de deur uit gaan. Bovendien ben ik verantwoordelijk voor het onderhoud van de apparatuur en ik maak de jaarbegroting inclusief voorstellen voor noodzakelijke investeringen. Al met al is het een mooi en overzichtelijke baan. Dat komt ook omdat we ons in veel opzichten één grote familie voelen: we werken niet lángs elkaar maar juist mét elkaar.”
43
b. ziekte en arbeidsongeschiktheid Wie ziek is en als gevolg daarvan niet kan werken moet de onderneming dit op zijn laatst één uur voor het begin van zijn werktijd melden. Maar wat niet kan, kan niet. Dus als tijdig melden écht niet lukt behoort de ziekmelding zo snel mogelijk de onderneming te bereiken. Van verreweg de meeste ziektes geneest de gezonde medewerker snel. Toch is het goed om te weten hoe het gaat met het inkomen bij arbeidsongeschiktheid. • niet kunnen werken als gevolg van ziekte betekent dat in het eerste jaar het nettosalaris inclusief vaste toeslagen en toeslagen voor ploegendienst voor de volle honderd procent wordt doorbetaald • gedurende het tweede jaar wordt zeventig procent van het laatst verdiende salaris betaald, eveneens inclusief vaste toeslagen en toeslagen voor ploegendienst • voor de zieke verkoopadviseur in de buitendienst wordt in de betalingen goed rekening gehouden met de door hem in het verleden verdiende provisies Voorwaarde voor de betalingen bij een langere ziekteperiode is dat de medewerker, als duidelijk wordt dat hij als gevolg van zijn ziekte zijn werk niet zal kunnen hervatten actief meewerkt aan zijn re-integratie. Zie ook artikel 49 van de CAO
c. uitzondering Als het ziekteverzuim het gevolg is van een ongeluk waarvoor iemand anders – een derde – wettelijk aansprakelijk is, kan het anders zitten met de salarisbetalingen. In dat geval is het aanbevelenswaardig als de zieke medewerker zijn financiële recht op aansprakelijkheid overdraagt aan de onderneming. Dan krijgt hij zijn salaris doorbetaald zoals hiervoor is aangegeven. Sleept de onderneming er meer geld uit dan is de rest voor de medewerker. De kosten van eventuele rechtszaken om de schadevergoeding toegewezen te krijgen hoeft de medewerker niet te betalen. Zie ook artikel 50 van de CAO
Elma (53) - De Magazijn Medewerker
44 44
“Sinds zes jaar werk ik hier veertig uur in de week en dat bevalt me goed. Thuis heb ik een man en twee kinderen, maar omdat ik voornamelijk van zeven uur ’s ochtends tot vier uur ’s middags werk gaat het allemaal prima. Soms is het lichamelijk zwaar, maar ik zou niet anders willen. Het is leuk werk dat een grote nauwkeurigheid eist. Het belang daarvan kende ik al lang voordat ik hier kwam werken. Sterker: het is me met de paplepel ingegoten.”
DE CAO VOOR DE TECHNISCHE GROOTHANDEL De CAO voor de Technische Groothandel en daarmee dit boekje geldt in het algemeen voor groothandels in • staal • non ferro metalen • metaalwaren • sanitaire artikelen • elektrotechnische en elektronische artikelen • huishoudelijke artikelen Wie een onderneming start in een van deze sectoren kan voor maximaal drie jaar dispensatie krijgen voor onderdelen van de CAO voor de Technische Groothandel Uitzonderingen De CAO voor de Technische Groothandel is niet van toepassing voor ondernemingen die vallen onder de CAO voor • metaalverwerkingsbedrijven • technische installatiebedrijven • goud- en zilvernijverheid • metaal- en elektronische industrie • bouwbedrijven Zie ook artikel 8 en 55 van de CAO
Jimmy (23) - De Magazijn Medewerker “Mijn werk omvat verschillende dingen. Zo ruim ik een magazijn in en ook verzamel ik spullen die eden klant heeft besteld. Ik werk hier nu een jaar en ik moet zeggen dat het me prima bevalt - beter dan bij sommige andere bedrijven waar ik heb gewerkt. Omdat ik het hier prima naar mijn zin heb, het werk afwisselend en de collegialiteit plezierig is, vind ik het zeker voorlopig zeker wel aan de slag blijven.”
45
Wie hoe te bereiken is:
Werknemers nemen contact op met:
FNV Bondgenoten: www.fnvbondgenoten.nl/tgh
CNV Dienstenbond: www.cnvdienstenbond.nl/vraagbaak
De Unie: www.unie.nl
Werkgevers met:
WTG: www.wtg.nl
De teksten in dit boekje zijn met grote nauwkeurigheid geformuleerd. Als er desondanks onduidelijkheden zijn over een interpretatie dan geldt uitdrukkelijk de letterlijke tekst van de CAO voor de Technische Groothandel zoals die staat op de website www.technischegroothandel.org.
De onderhandelingsdelegatie van vakbonden en de WTG: even uitblazen
CAO voor de Technische Groothandel
Colophon © 2011-2012 FKB Technische Groothandel Opzet, tekst en productie Bart van Veen Consultancy BV (
[email protected]) Fotografie Claudia van Noord (
[email protected]) Ontwerp en druk Drukkerij Groen, Hoofddorp
