Vakgroep voor Verpleging en Verzorging over kwaliteitsregister

Mentaal Mentaal M A G A Z I N E VA N G G Z N O O R D - E N M I D D E N - L I M B U R G

Jaargang 3 | Nummer 11 | december 2007

‘Vakgroep voor Verpleging en Verzorging over kwaliteitsregister’

Wilma Linders,

lid van vakgroep Verpleging en Verzorging, over cursus Evidence Based Mental Health. Verder in dit nummer:

Hygiëne is een bewustwordingsproces. Kennismaking met vernieuwde commissie Hygiëne. DBC Implementatie: Stap voor stap vooruit.

Kijk op de wijk

Fotografie: Thijs Vermeulen (buro Kemper) en fotoclub Intern Activiteiten Centrum GGZ Noord- en Midden-Limburg

Mentaal Mentaal | jaargang 3 | Nummer 11 | december 2007

INHOUD Pesten...? Dat komt hier niet voor!

11

Nieuwsberichten Winnaars kleurwedstrijd Een Pluim voor... Knipoog Kollummerkasie Open dag Paschalis OnGegrond? PVP Werkplek Vaktherapeuten volgen cursus Voedingsoverleg Luisterend oor door Limburg Hygiëne is bewustwordingsproces

16

Open dag RCG Venray DBC Implementatie Op locatie

“Kwaliteit heeft twee kanten”

Mientje gaat met pensioen De ontmoeting Kwaliteit is meten en verbeteren De vernieuwing

22

Vakgroep Verpleging Diagonaal Feedback Leren van fouten HKZ Meekijken met de meester Samenleven in Servaashof

27

Voortgang bouw Roes OR

Altijd al willen meespelen in een televisieserie?

34

IGG PV Boekbespreking Nieuws van de bieb Personalia Beeldspraak Max Mentaal

4 6 7 8 10 11 12 13 14 16 18 19 20 21 22 24 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

Van de redactie Voor ons als redactie is het een beetje ambivalent aan het einde van dit jaar. Terugkijken én vooruitblikken. Wat achter ons ligt, is geweest. Geschiedenis, niet meer terug te halen. Wat voor ons ligt, is toekomst. Nog ongewis. Wel enigszins gepland en beschreven in jaarplannen. Maar ook nog onvoorspelbaar omdat vele voornemens nog gerealiseerd moeten worden. In zo’n tijd ontstaat een behoefte aan zekerheid en stabiliteit. Gelukkig zijn die er ook. Het bouwproces gaat onverdroten verder, cliënten verhuizen naar eigentijdse behuizing, de kerstdagen komen er aan, het wordt weer 1 januari, enzovoort. Dat betekent, dat u alweer het laatste nummer van de jaargang 2007 van Mentaal in uw handen hebt. Als u de uitgaves van afgelopen jaar op een rijtje legt, dan ziet u een weerspiegeling van medewerkers die het afgelopen jaar GGZ NML mede gezicht gegeven hebben. Smoel gegeven hebben, om het maar populistisch te zeggen. Dat smoel geven aan de organisatie blijven we ook komend jaar doen, samen met u. Want we zijn voor alles een mensenorganisatie: van mensen, met en door mensen en vooral voor mensen. Komend jaar gaan we u dus weer volgen, met al uw prestaties, innovaties, renovaties, presentaties en als het kan ook felicitaties. Als redactie wensen we u op voorhand een fijne decembermaand. Hoed u voor het Sonja Bakker-fenomeen en geniet. En mocht u nog een inhaalslag willen maken in 2007; nu is de tijd om te pieken.

COLOFON Mentaal is het magazine van GGZ Noord- en Midden-Limburg voor (oud)medewerkers, vrijwilligers en externe relaties en verschijnt elke laatste vrijdag van de maand. Uitgave Bureau Communicatie GGZ NML. Hoofdredactie Eleän Mulder (Bureau Communicatie), Eindredactie Eleän Mulder (Bureau Communicatie), Sabine Nicolasen (Bureau Communicatie) Redactie Fun Sijbers (Bureau Communicatie), Ans Swillens (Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid), Karin Tummers (Paschalis). Vormgeving MarksMarks Venlo. Reproductie Grafisch centrum Facilitair Bedrijf GGZ NML. Fotografie Jos Faessen GGZ NML, Hans van der Beele Sevenum, Bureau Communicatie GGZ NML. Oplage 2000 exemplaren. Redactieadres: GGZ Noord- en Midden-Limburg, Bureau Communicatie, E. Mulder-Verleg, Postbus 5, 5800 AA Venray, (0478) 52 71 86, [email protected] Deadline kopij decembernummer: 7 december 2007, foto’s gescheiden van tekst - dus als apart jpg-bestand - aanleveren. Voor meer info zie www.ggznml.nl of het intranet.

Mentaal | 3

GGZ Noord- en Midden- Limburg opent vestiging in Heythuysen Om de dienstverlening van GGZ Noord- en Midden- Limburg in de gemeente Leudal en omgeving te verbeteren, wordt er vanaf 19 november zorg geboden vanuit het nieuwe Centrum Voor Zorg, Wonen en Welzijn in Heythuysen. In dit centrum kunnen cliënten uit deze regio dicht bij huis behandeling krijgen en hoeven ze daarvoor niet naar Roermond of een andere vestiging te reizen. GGZ Noord- en Midden- Limburg biedt in Heythuysen de mogelijkheid voor intakegesprekken, onderzoekscontacten, kortdurende behandelingen, spreekuur van een psychiater, ambulante verslavingszorgcontacten, preventieactiviteiten en voorlichting.

Bijzondere expositie hal hoofdgebouw Stationsweg In de hal van het hoofdgebouw van GGZ NML, Stationsweg 46 in Venray, vindt tot 21 januari 2008 een bijzondere expositie plaats. In een gezamenlijke expositie laten drie bezoekers van het Intern Activiteiten Centrum; Sonja Voorter, Greta Kooistra en Herman Lamboo, werken zien. Het gaat bij deze expositie om een combinatie van schilderwerken en keramische werken. De schilderwerken zijn van de hand van Sonja Voorter die op een expressieve manier met kleuren werkt. De keramische werken komen uit de boetserende handen van Greta en Herman. Het is voor het eerst in een reeks van jaren dat bezoekers van het Intern Activiteiten Centrum exposeren in het hoofdgebouw en op deze manier met hun creatieve vaardigheden naar buiten treden.

Mentaal | 4

De getoonde werken drukken vooral beleving uit. Beleving van het materiaal en van het werken met materiaal. Voor de kunstenaars is het vooral belangrijk dat ze plezier beleven aan het creëren van kunstvoorwerpen, de expressie in zichzelf vinden en het materiaal kunnen bewegen in de door hen gewenste richting. De vaardigheden die de kunstenaars nodig hebben om hun werken te maken, hebben ze zich voor een belangrijk deel zelf aangeleerd door te experimenten. Dingen uitproberen en de uitdaging aangaan. Sommige kneepjes van het vak werden hen door de begeleiders aangereikt. Het resultaat is een uiterst kleurrijke en gevarieerde expositie die u nog tot 21 januari aanstaande kunt bekijken. In het hoofdgebouw aan de Stationsweg 46 in Venray, tijdens kantooruren.

Mentaal

Nieuws december 2007

Nieuwjaarsfeest GGZ Noord- en Midden-Limburg

Corporate Brochure ‘Kies!’ Voor potentiële cliënten, hun familie, verwijzers en andere betrokkenen, dan wel belangstellenden van GGZ NML is er een zogeheten ‘Corporate Brochure’ samengesteld met als titel ‘Kies’. De brochure bevat informatie over onze dienstverlening, de structuur van de organisatie, en de nieuwbouwvorderingen binnen het plan Servaashof. Daarnaast bevat de brochure informatie over de locaties en zorgonderdelen en biedt het een overzicht van alle contactgegevens. Mocht er binnen uw afdeling behoefte zijn aan exemplaren van deze brochure, dan kunt u hiervoor contact opnemen met de medewerkers van Bureau Communicatie via tel.nr. (0478-52) 7432/ 7186.

Nieuws P-opleiding Met ingang van 1 oktober jongstleden is mevr. drs. A.T.C. (Arrianne) van Duursen benoemd als praktijkopleider voor de Gezondheidszorgpsychologie. Ze vervangt daarmee dr. G. Delfstra die afgelopen september een betrekking elders heeft aanvaard. De Gezondheidszorgpsychologie (GZ) is een van de vier postdoctorale psychologie-opleidingen die in huis wordt verzorgd. De andere drie zijn de psychotherapie (PT) en de specialisaties Klinische Psychologie (KP) en Klinische Neuropsychologie (KNP). De PPO-opleidersgroep is hiermee weer op sterkte en kent nu de volgende samenstelling: Dr. Jos Egger (Voorzitter PPO (Post-doctorale Psychologie Opleidingen) / P-opleider, praktijkopleider KNP (Klinische Neuropsychologie)) Drs. Arrianne van Duursen (praktijkopleider GZ) Drs. M. Kaarsemaker (praktijkopleider PT / KP). Voor nadere informatie kunt u terecht bij de secretaresse PPO (mevr. Henriëtte Laurensse, [email protected], 0478-527339) of bij de P-opleider ([email protected]).

Van aftrap naar voorzet

U mag alvast in uw agenda en planning noteren dat het nieuwjaarsfeest 2008, voor medewerkers en vrijwilligers van GGZ NML inmiddels traditioneel plaatsvindt op de eerste maandag ná de kerstvakantie. In 2008 is dat dus op maandag 7 januari 2008. De locatie en het programma zijn nog een verrassing. Daar leest u binnenkort meer over.

Verhuizing AK en ASS/ADHD De adolescentenkliniek en de kliniek ASS/ADHD (autisme) verhuizen op 29 en 30 november naar den Heuvel, locatie noordsingel. Het toekomstige adres zal zijn Stepke 2.

Deadline Mentaal laatste nummer 2007 Wij willen u erop wijzen, dat de deadline

Op woensdag 21 november werd de aftrap gegeven van

voor de laatste uitgave van Mentaal 7 de-

het project Medezeggenschap Samen.Doel hiervan is de

cember 2007 zal zijn.

medezeggenschap opnieuw te organiseren en daardoor een spel te bieden dat aantrekkelijker is voor alle partijen. Daarvoor zijn echter méér spelers nodig dan het huidige team (OR en Raad van Bestuur). Wil jij meedenken over de nieuwe speelwijze? Laat dan je stem horen tijdens één van de interviewrondes die onder werktijd plaatsvinden op 10 en 15 januari 2008. Reiskosten worden vergoed. Voor aanmelding of nadere informatie: wend je tot [email protected] of tel. 0478 – 527245. Met de aldus verzamelde voorzetten gaat het huidige team onder leiding van de coaches Dick Termond en Lydia Schippers aan de slag. Voor verdere informatie over dit project verwijzen wij naar intranet. Toine van der Sanden, voorzitter RvB / Riny Bukkems, voorzitter OR

Mentaal | 5

Winnaars kleurwedstrijd! De oproep mee te doen met de grote

respectievelijk 8-en 3-jarige

Sinterklaas-kleurwedstrijd heeft een

kleurwondertjes mogen zich vanaf

aantal verrassende inzendingen

nu ‘Mentaal Kleurwedstrijdwinnaar

opgeleverd. Alle deelnemers hadden

2007’ noemen. Zij zullen hun prijs;

zich de moeite getroost er een

een speelgoedbon ter waarde van 10

vrolijk, sprankelend en zeker ook

euro, zo snel mogelijk thuisgestuurd

creatief werkstuk van te maken. De

krijgen. De goede Sint zal de overige

kritische jury, uiteraard onder

inzenders zeker ook niet vergeten en

voorzitterschap van onze

hen verrassen met een kleine

Goedheiligman, kwam dan ook

attentie.

slechts na rijp beraad tot de keuze van de uiteindelijke winnaars: Jessie

Mentaal feliciteert Jessie en Bodi van

Vullings uit Kronenberg en Bodi

harte met deze glansrijke

Huijs uit Sevenum. Deze

overwinning!!

EEN

PLUIM VOOR...

Petra Briels-Swijmen René, bedankt voor de pluim. Namens Toon en Chris en alle collega’s van de technische dienst. Wij willen de pluim doorgeven aan Petra Briels-Swijmen. Deze ‘bezige bij’ staat altijd voor iedereen direct klaar. Ze is zelf ook een beetje een klusjesvrouw op haar werk en thuis. Dus een echte duizendpoot op de juiste plek. Petra: proficiat.

Mentaal | 6

Mentaal

Kollummerkasie Goeiemoggel...

Toegegeven, het is een gepikt idee. Maar het is wel een goed idee, dus maak ik er graag gebruik van. Niet alleen vanwege het idee, maar ook omdat het recht doet aan de realiteit van alledag. Natuurlijk weet ik niet hoe het u vergaat, qua mailbox dan. Hebt u wel voldoende opslagcapaciteit? Nog los van de vraag of u wel genoeg tijd hebt om alles te lezen en te beantwoorden. En moet je wel alles lezen en beantwoorden wat je binnen krijgt? De broodjesdag van Le Tambourin zal je worst zijn als je in Roermond werkt. Een in Venray geparkeerde auto met de lichten aan maakt de accu ook niet voller als je in Venlo werkt. En dan die mailtjes waarvan de strekking soms volkomen onduidelijk is, terwijl de afzender er van overtuigd is dat zijn of haar vraag helemaal duidelijk en concreet is.

Mailverkeer kan uiterst irriterend zijn en stressverhogend werken. Temeer omdat de afzender er in veel gevallen van uit gaat dat er binnen de kortst mogelijke termijn een antwoord of reactie volgt. Shakespear zou zeggen; ik mail dus ik besta. Maar of je daar blij mee moet zijn. Persoonlijk hecht ik toch ook wel aan de ontmoeting. Gewoon collega’s ontmoeten. Op de trap, bij de koffieautomaat, de apotheekkar of voor mijn part in de wandelgang. Dat is geweldig voor het persoonlijk contact, voor verdieping van de roddels en je krijgt ook nog veel geroggeld. Dus wat mij betreft mag er op het laatste moment nog aan alle jaarplannen toegevoegd worden dat het mailverkeer in 2008 met minstens 15% verlaagd wordt ten opzichte van de gecumuleerde mailindex van 1999.

column

Met de redeactie fan Mentaal. Of we nog ff een sproetkollum kunne kreige. U weet het beste lezer, inmiddels wordt het hele land knetterbek van de sproetjes. Maar de afdeling transploft roggelt het wel.

Loeter !!!

Open dag Paschalis 13 oktober 2007 Wat een geslaagde middag! Het begon al ’s morgens vroeg. Cliënten en medewerkers stonden tussen 08.00 en 09.00 uur op de stoep, vol enthousiasme en energie om mee te helpen met de voorbereidingen. Binnen korte tijd was het sfeervolle gebouw mooi aangekleed en voorzien van aanwijzingen voor de rondleiding. Om 11.30 uur aten we gezamenlijk soep en broodjes, de sfeer was goed, cliënten en personeel zaten gemengd in de koffiekamer te kletsen. Iedereen was voorzien van een naamkaartje met alleen maar de naam en géén functie. Hiervoor was bewust gekozen om de gelijkwaardigheid tussen cliënten en personeel te benadrukken. Al vóór 12.00 uur stonden de eerste bezoekers op de stoep. Totaal waren er die middag ongeveer 400 bezoekers op Paschalis. De reacties van de bezoekers waren geweldig. Sommigen kwamen in eerste instantie voor

het mooie gebouw, maar eenmaal binnen werd hun aandacht getrokken door de vele informatie die ze kregen over verslaving en behandeling. Het doel van de middag om de taboe verslaving te doorbreken, is zeer zeker bereikt. Veel bezoekers waren verrast en verbaasd over hoe het is om verslaafd te zijn, hoe het is om opgenomen te zijn, soms wel negen maanden lang. Veel mensen dachten: “Het lijkt zo simpel! Stop gewoon met drinken of gebruiken, dan is er niks meer aan de hand.” N.a.v. de rondleiding en de voorlichting kwamen ze tot de conclusie dat het dus niet zo simpel is, en dat een verslaving veel complexiteit met zich meebrengt. Zowel cliënten als personeel gaven voorlichting over de behandelafdelingen en de programmaonderdelen. Veel cliënten werden aangezien voor personeel, dat tot leuke gesprekjes en anekdotes leidde.

ruggebracht in de oude staat. Iedereen was moe en voldaan. Er was zo hard gewerkt dat het personeel trakteerde op een lekker broodje shoarma en friet! Kortom, verslaving een TABOE? Volgens ons in Oostrum en omgeving niet meer!

Om 17.00 uur was de hele kliniek weer te-

Mentaal | 7

Rubriek waarin uitspraken van de Klachtencommissie voor Cliënten worden toegelicht.

Door: Ad Burgmans1

ongegrond?

Klacht

Verweer

Beoordeling van de commissie

De klacht van patiënt P richt zich tegen het feit dat twee verpleegkundigen haar ten onrechte hebben beschuldigd van agressie.

In het verweerschrift stellen de verpleegkundigen dat P blijkbaar gefrustreerd was toen zij uit de separeer kwam en daarom de deur hard dichtgooide. Zij hebben haar verzocht terug te gaan naar de separeer. Zij zagen dat haar gemoedstoestand ontremd was en wilden verdere escalatie voorkomen. De stap naar voren die P zette, werd door de verpleegkundigen gezien als een uiting van agressie en als tegenactie hebben zij ook een stap naar voren gezet. Deze aanpak hebben zij geleerd in de training fysieke agressiehantering. P heeft daarop een van de verpleegkundigen bij de arm en het shirt gepakt en toen heeft een handgemeen (worsteling) plaatsgevonden waarbij een van hen krabwonden heeft opgelopen. Er was geen ruimte om redelijk te communiceren. Alles gebeurde heel snel.

De Commissie acht voldoende aannemelijk dat klaagster, op het moment dat zij uit de se-

Relevante feiten

P, een 53-jarige vrouw, werd in juni 2007 vanwege een manisch-psychotische ontremming bij een bipolaire stoornis opgenomen in het Regionaal Centrum GGZ (RCG). De opname was vrijwillig, maar toen de ontremming toenam werd het een gedwongen opname met een inbewaringstelling (IBS). Daarbij werd zij gesepareerd. Op een bepaald moment belde P ’s nachts met het verzoek uit de separeer te mogen. Toen een verpleegkundige vroeg waarom zij dat wilde, begon zij te schreeuwen en te schelden. De verpleegkundige heeft daarop het contact verbroken en is na een kwartier met een collega naar de patiënt toegegaan. Zij gaf op kalme toon aan naar het toilet te willen. Daarmee is ingestemd. Toen zij naar buiten kwam zou ze de deur van de separeer met een klap hebben dichtgegooid en een stap in de richting van de verpleegkundigen hebben gezet. Deze hebben dat gezien als een uiting van agressie en zijn op de patiënt toegelopen. Zij hebben haar verzocht terug te gaan naar de separeer. Toen zij daar geen gehoor aan gaf, hebben zij haar aangepakt en onder verzet teruggebracht in de separeerruimte. Een van de verpleegkundigen heeft daarbij krabwonden opgelopen. In het meldingsformulier voor medewerkers betrokken bij geweldsincidenten en schokkende gebeurtenissen heeft de verpleegkundige de patiënt als agressor aangemerkt.

Mentaal | 8

Tegenverweer

Volgens P had de escalatie voorkomen kunnen worden als de verpleegkundigen anders hadden gehandeld. Doordat de verpleegkundigen het gedrag van de patiënt als agressie interpreteerden, heeft dat hun handelen bepaald. Ze hadden beter een stap terug kunnen zetten in plaats van naar patiënt toe te stappen. Ze hadden beter eerst kunnen onderzoeken wat er aan de hand was en op basis van de reactie van de patiënt verder kunnen handelen. P voelde zich bedreigd door het naar voren stappen van de verpleegkundigen en heeft in een reflex zich afgeweerd. Het krabben is niet met opzet gedaan. Waarschijnlijk heeft een nagel tijdens het handgemeen tegen een arm gekrast.

Mentaal

GGZ Noord- en Midden-Limburg heeft een Klachtencommissie voor Cliënten op grond van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) en de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Een cliënt of degenen die optreedt namens de cliënt kan een klacht indienen bij deze commissie als hij of zij bezwaar heeft tegen een gedraging van een medewerker of een handelwijze van de instelling jegens de cliënt of tegen een beslissing met betrekking tot de behandeling of begeleiding die gevolgen heeft voor de cliënt. De commissie verklaart de klacht gegrond of ongegrond en brengt haar oordeel ter kennis van de Raad van Bestuur die vervolgens maatregelen kan treffen.

pareer kwam, in een ontremde gemoedstoestand was en dat verder communiceren teveel risico inhield. De Commissie vindt daarom dat de verpleegkundigen juist hebben gehandeld

Ad Burgmans verzorgt deze rubriek in opdracht als jurist van ADJUST juridisch advies.

door de patiënt onverwijld terug te begeleiden naar de separeer. Echter, de verslaglegging geeft een vertekend beeld van de situatie. In de rapportage staat dat P bewust een handeling heeft verricht om een verpleegkundige te beschadigen. Ter zitting is gebleken dat dit niet het geval was en dat is door de verpleegkundigen ook erkend. Zij hebben in de verslaglegging en bij het invullen van het meldingsformulier het gebeurde als een geweldsincident gelabeld en P de agressor genoemd. Van een verslaglegging mag verwacht worden dat deze een duidelijk en objectief beeld geeft van hetgeen zich bij de behandeling en verzorging van een patiënt voordoet. De onderhavige verslaglegging voldoet niet aan deze eis en in die zin is de klacht gegrond. De Commissie adviseert de verslaglegging in overeenstemming te brengen met de objectief vastgestelde gebeurtenissen, dan wel een correctie toe te voegen. Uitspraak

De Commissie verklaart de klacht gegrond in die zin dat de verslaglegging en het labelen als geweldsincident een vertekend beeld geeft. Commentaar

Het handelen is juist, maar de verslaglegging klopt niet. Dat is de kern van de uitspraak. De Commissie tilt daar zwaar aan, omdat het de beeldvorming over de patiënt negatief inkleurt. De klacht is pas begin september ingediend, terwijl het incident in juni heeft plaatsgevonden. Het toestandsbeeld van P was begin juli zodanig verbeterd dat zij stapsgewijs gemobiliseerd werd en niet meer in de separeer verpleegd hoefde te worden. Waarom

heeft zij in september alsnog een klacht ingediend? Het antwoord moet gezocht worden in de communicatie met de patiënt. Beide partijen, de verpleegkundigen en P, hadden een andere kijk op de feitelijke gebeurtenissen. De ontremde gemoedstoestand van P is voor de verpleegkundigen aanleiding om het gedrag van haar te zien als agressie. P echter is boos dat zij niet buiten de separeer naar het toilet mocht, terwijl dat wel in het beleid paste. De separeer diende vooral als prikkelarme omgeving en daarom was er geen streng gesloten regiem. Zij heeft de benadering van de verpleegkundigen als bedreigend ervaren. Beide interpretaties hebben natuurlijk een grond van waarheid. Op zichzelf is het niet fout dat de verpleegkundigen de situatie als agressie inschatten. Daarom concludeert de Commissie terecht dat zij adequaat hebben gehandeld. De vraag is echter of zij achteraf open hebben gestaan voor een andere visie en begrip hebben getoond voor het standpunt van de patiënt. Dat had gekund als zij op een gunstig moment de gebeurtenissen met de patiënt hadden geevalueerd en uitleg hadden gegeven over hun handelen. Dat zou waarschijnlijk verhelderend zijn geweest, waardoor in de verslaglegging en op het meldingsformulier andere termen waren gebruikt. In de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO) heeft de hulpverlener een informatieplicht (BW boek 7 artikel 448). De patiënt heeft recht op duidelijke en begrijpelijke informatie over de behandeling. Bij dwangbehandeling in het kader van de BOPZ gelden de bepalingen van de WGBO onverkort. Alleen zal in dat geval de informatie meestal achteraf plaatsvinden. Dit is in deze casus onvoldoende gebeurd.

Mentaal | 9

Door: Paul Geurts, patiëntenvertrouwenspersoon

PVP: al 25 jaar jong

Vijfentwintig jaar geleden stapte mevrouw Smits als eerste patiëntenvertrouwenspersoon binnen bij het toenmalige ‘Psychiatrisch Centrum Venray’. Zij was één van de acht patiëntenvertrouwenspersonen die acht ‘gestichten’ bedienden. Daarmee was GGZ Noord- en Midden- Limburg (GGZ NML) één van de voorlopers in Nederland, waar het ging om ondersteuning van patiënten in hun rechten. Uitgangspunt was, zo formuleerde de toenmalige staatssecretaris, dat ‘degene die in een psychiatrisch ziekenhuis is opgenomen, moeilijker dan vele anderen voor zijn eigen belangen kan opkomen. De patiënt zal veelal het gevoel hebben als eenling te moeten optornen tegen een ingewikkelde organisatie met eigen wetten en regels en met een logica die hem ontgaat’.

Mentaal | 10

Inmiddels zijn er in heel Nederland zo’n 58 patiëntenvertrouwenspersonen (PVP) die dit uitgangspunt nog steeds hanteren en worden er al weer een achttal nieuwe patiëntenvertrouwenspersonen opgeleid. Kwamen er in 1982 in héél Nederland 549 vragen en klachten binnen, nu zijn er dat landelijk 24.428. Bij GGZ NML (Venray en Venlo) zijn er – in 2006 – 723 vragen en klachten binnengekomen bij de twee patiëntenvertrouwenspersonen. Onlangs is het PVP-jaarverslag 2006 voor GGZ NML gepubliceerd. Daaruit blijkt, dat het aantal vragen en klachten binnen GGZ NML is gestegen. Dat betekent, dat cliënten tijdens hun verblijf vaker vragen stellen of een klacht naar voren brengen dan voorheen. Ondanks die stijging ligt het aantal vragen en klachten binnen GGZ NML relatief lager dan landelijk. In 1982 ging landelijk gezien een kwart van de vragen en klachten over ‘dwang’ en ‘vrijheidsbeperking’, nu schommelt dat rond 12%. Binnen GGZ NML ligt dat percentage in 2006 aanmerkelijk hoger dan het landelijke cijfer: ruim 17%. Daarbij springt ‘vrijheidsbeperking’ er duidelijk bovenuit met een percentage van 11,6%! Ten opzichte van voorgaande jaren valt wel op dat m.b.t. dwantoepassing een afname gerealiseerd is. Maar vergeleken met de landelijke cijfers (5,1%) ligt het aandeel vragen en klachten over dwangtoepassing, zeker op de locatie Stationsweg (9,2%), binnen GGZ NML hoger. De meeste vragen gingen in 1982 over ‘juridische titel’ (30%). Maar ook in 2006 gaan de meeste vragen nog over ‘juridische titel/wenst ontslag/overplaatsing’ (15,6% landelijk, 20,4 binnen GGZ NML). Het hoge percentage ‘juridische titel’ bij GGZ NML hangt waarschijnlijk samen met het relatief hoge percentage chronische patiënten die op dit punt vaker de-

zelfde vraag herhalen. Maar ook vragen en klachten over ‘behandeling’ scoren bij GGZ NML hoog: 18,5%. Dat percentage ligt echter een stuk lager dan het landelijke percentage van 23,2%. Gesprekken tussen cliënten en de pvp hebben verschillende doelen. Een cliënt die een vraag stelt, heeft een andere intentie dan een cliënt die een klacht indient. Bij een vraag gaat het veelal om de behoefte aan uitleg, toelichting of informatie. Bij een klacht is er sprake van ontevredenheid. Binnen GGZ NML is in 2006 153 keer een vraag gesteld aan de pvp en zijn er 695 klachten ingediend. In 57% van de gevallen verleent de pvp bijstand. Dat wil zeggen dat de pvp contact opneemt met bijvoorbeeld de behandelaar (al dan niet samen met de cliënt), dat de pvp een brief opstelt of dat de pvp de cliënt bijstaat in een zitting bij de Klachtencommissie. In alle andere gevallen beperkt de pvp zich tot het geven van informatie en/of advies. Bij een klacht is het doel van de cliënt om die klacht op te lossen, c.q. dat voldaan wordt aan de wens van de cliënt. In ruim 53% van de gevallen wordt aan de wens (geheel of gedeeltelijk) voldaan of wordt de cliënt op een andere manier tegemoet gekomen. Zesentwintig procent van de klachten werd in 2006 niet naar tevredenheid van de cliënt opgelost. Dat betekent een stijging ten opzichte van het jaar daarvoor (21%). En ook vergeleken met de landelijke cijfers wordt er binnen GGZ NML minder vaak aan de wens van de cliënt voldaan. Binnen de FPA ligt het percentage, waarbij aan de wens van de cliënt wel is voldaan, erg laag: 15%. Zeker als je dat vergelijkt met de locatie Noordsingel, waar in maar liefst 40% van de gevallen volledig wordt voldaan aan de wens (en nog eens bijna 18% deels en 11% anders). Wilt u het volledige jaarverslag lezen, neem dan contact op met de pvp bij uw locatie.

Mentaal

Tekst door Hubert Consult geschreven voor A+O fonds gemeenten, ter beschikking gesteld voor GGZ Noord- en Midden-Limburg

Pesten past niet in onze werksfeer “Pesten...? Dat komt hier niet voor!“. Een eerste logische reactie. Toch blijken allerlei vormen van vernederend, intimiderend of vijandig gedrag ook binnen GGZ-instellingen voor te komen. Wat bijvoorbeeld te denken van steeds dezelfde persoon overslaan voor de koffie? Steeds dezelfde persoon niet gedag zeggen of niet betrekken in gesprekken? Steeds dezelfde persoon onnodig veel kritiek geven? Belangrijke informatie niet op tijd doorgeven? Steeds dezelfde persoon de nare klussen op laten knappen? Iemand bespotten vanwege uiterlijk, afkomst of manier van lopen of praten? Steeds maar weer roddelen over die ene collega? Of vervelende geintjes die steeds dezelfde persoon treffen? Pesten kan op allerlei manieren gebeuren. Het kan heel openlijk plaatsvinden, maar ook heel subtiel en in het geniep. Bij pesten gaat het om vernederend, intimiderend of vijandig gedrag dat steeds maar weer dezelfde persoon treft. Iemand die zich er niet goed tegen kan verweren. Pesten heeft alles te maken met macht en machtsmisbruik. Plegers van pestgedrag kunnen bijvoorbeeld meer macht hebben doordat zij een hiërarchisch hogere positie bekleden. Maar het kan ook zijn dat iemand meer macht heeft, doordat hij/zij gesteund wordt door een hele groep, of omdat hij/zij verbaal of fysiek sterker is.

werkplek

Wat doen als je zelf gepest wordt? GGZ Noord- en Midden-Limburg heeft een vertrouwenspersoon aangesteld. Bij een vertrouwenspersoon kun je terecht als je het gevoel hebt gepest te worden. Een vertrouwenspersoon heeft geheimhoudingsplicht en zal nooit iets ondernemen zonder dat jij daarmee hebt ingestemd. Wat kan een vertrouwenspersoon voor je betekenen? Soms is het al voldoende om eens je hart te luchten en eens te vragen, hoe een ander over een bepaalde situatie denkt. Een vertrouwenspersoon kan met je meedenken. Soms kan ze adviseren over hoe je het ongewenste gedrag bespreekbaar kunt maken. Soms kan ze samen met jou iemand benaderen om te bemiddelen. Ook kan ze de leidinggevende, na jouw toestemming, vragen om de plegers op hun gedrag aan te spreken. Op die manier kan pestgedrag en de gevolgen daarvan onderwerp van gesprek worden binnen een afdeling. Doorgaans leidt dit bewustwordingsproces al tot een positieve gedragsverandering. Zijn deze opties niet aan de orde, dan kan in sommige situaties een formele klacht tegen plegers van pestgedrag worden ingediend. De vertrouwenspersoon kan met je praten over de voor- en nadelen van de verschillende reacties op pestgedrag. Jij bent uiteindelijk degene die bepaalt of je stappen tegen het pesten onderneemt en welke stappen dat dan zijn. Vind je het vervelend als andere collega’s zien dat je de vertrouwenspersoon benadert? Dan kun je de vertrouwenspersoon ook bellen om een afspraak elders te maken. De vertrouwenspersoon van GGZ Noord- en Midden-Limburg, Marjon Vinken

Pesten gaat niemand in de koude kleren zitten, zo blijkt uit onderzoek. Mensen die gepest worden, voelen zich al na enkele dagen gespannen. Ze krijgen allerlei spanningsgerelateerde klachten: moeite met in- en doorslapen, maag- en darmklachten, hoofdpijn, hartkloppingen, trillen, transpireren enzovoorts. Ze kunnen zich hierdoor minder goed concentreren, maken eerder fouten op het werk en zijn sneller geïrriteerd. Als pestgedrag langere tijd plaatsvindt, gaan slachtoffers zich vaak ook vreemd gedragen. Ze worden angstig en wantrouwend naar andere mensen toe, worden cynisch, geïrriteerd en vervreemden van hun omgeving. Veel mensen lopen rond met depressies en gedachten aan zelfmoord. Pesten leidt vaak tot langdurig ziekteverzuim. Daarom is het ook zo belangrijk om snel in te grijpen.

Pesten heeft te maken met onprofessionele werkverhoudingen en bederft de werksfeer. Ook mensen die zelf geen slachtoffer zijn, maar pesten op de afdeling zien gebeuren, hebben daar last van. Ze hebben minder plezier in het werk, hebben spanningsklachten en zijn vaker van plan om van baan te veranderen, zo blijkt uit onderzoek. GGZ Noord- en Midden-Limburg vindt het belangrijk dat medewerkers op een veilige, respectvolle en collegiale manier met elkaar kunnen samenwerken. Pesten past niet in zo’n sfeer en is onaanvaardbaar. GGZ Noord- en Midden-Limburg will pesten actief tegengaan en besteedt daarom aandacht aan dit onderwerp. Medewerkers die zich schuldig maken aan pestgedrag kunnen een sanctie opgelegd krijgen variërend van een mondelinge of schriftelijke berisping tot overplaatsing of ontslag.

Mentaal | 11

Door: Namens de vaktherapeuten, Elly Pijnacker (psychomotorisch therapeut)

Vaktherapeuten volgen cursus Evidence Based Mental Health Vaktherapeuten een aantal dagen zittend op een stoel en achter de computer. Dat is nog eens wat anders dan steeds bezig zijn met muziek, beeldende materialen of beweging. Onlangs heeft een aantal vaktherapeuten samen met collega-vaktherapeuten van de Gelderse Roos een cursus Evidence Based Mental Health (EBMH) gevolgd. Vorig jaar zijn de creatief en muziektherapeuten hierin al geschoold. Dit keer waren de psychomotorisch therapeuten aan de beurt. Als vaktherapeuten zijn wij over het algemeen onvoldoende geschoold in het opzoeken van wetenschappelijk materiaal en het leren gebruiken van de gegevens. De methode van EBMH helpt om dit op een efficiënte wijze te doen. Specifiek voor de vaktherapeuten is een bestaande cursus aangepast waardoor het goed aansluit op de dagelijkse praktijk. Bekende

Mentaal | 12

namen uit de vaktherapiewereld zijn uitgenodigd om een inleiding te geven over het belang van Evidence Based werken. Voor de psychomotorisch therapeuten was dat Ruud Bosscher, werkzaam op de VU in Amsterdam en Hogeschool Windesheim. Voor de creatief therapeuten was dat Henk Smeijsters, werkzaam op de Hogeschool Zuid en verbonden Kenvak. Beiden hebben een lectoraat en houden zich intensief bezig met wetenschappelijk onderzoek en ontwikkelingen binnen de vaktherapiën. Kennismaking met de mogelijkheden die onze bibliotheek biedt, was ook een belangrijk onderdeel. Het was een verrassende ontdekking te merken tot hoeveel databases er toegang is en wat er allemaal mogelijk is.

Al met al was het een inspirerende cursus, die aanzet tot veelvuldiger leren gebruiken van wetenschappelijke literatuur. Het gebruik van diverse meetinstrumenten zal ons helpen om ons vak/-ervaringen te kunnen onderbouwen met gegevens. Bij enkelen is er al de beschikking over gegevens en kan deze cursus de aanzet zijn tot verdere uitwerking en leidt dit mogelijk zelfs tot het schrijven van een artikel.

Mentaal

VOEDINGS OVERLEG Wist u dat: • We een e-mailadres geopend hebben voor al uw vragen over voeding [email protected]? • Dat alle recepturen van de heldere soepen worden aangepast? • De menukeuzeformulieren met een duidelijk kruisje moeten worden ingevuld? • Klachten snel gemeld moeten worden om verbetertrajecten op te zetten? • Wij bezig zijn een banquetmap te maken voor alle horecavoorzieningen? • Het kerstmenu voor 2007 alweer klaar is en wij deze digitaal naar alle afdelingen sturen? • Elke eerste donderdag van de maand broodjesdag is in Le Tambourin en u ook kunt bestellen, maar voor 10:30 uur? • Gemalen voeding in smaak en samenstelling is verbeterd? • Wij voortaan elke Mentaal van ons laten horen.? René van Bruxvoort Voorzitter voedingsoverleg

Door: Joris Fleuren, GGZ Verslavingspreventie

Luisterend door Limburg Joris Fleuren (GGZ Verslavingspreventie) in gesprek met Leon Frissen Gouverneur Frissen liep in week 42 tien etappes door Limburg onder het motto “Luisterend door Limburg”. Deze middag,

vroeg ik aandacht voor een aantal zaken die ik tegenkom in mijn dagelijks werk. Zo hadden we het over een detox-kliniek voor jongeren. Deze zijn er in Nederland, maar helaas niet in Limburg. En waar toch wel behoefte aan is!

17 oktober 2007, staat het thema jeugdzorg centraal.

We begonnen bij het kasteeltje Hattem in Roermond. Vandaar uit liepen we een prachtige route naar Sint Odiliënberg. Het enige dat tegenzat was het weer. De eerste paar km ‘smoezelde’ het nog. Maar daarna trokken we toch de uitgedeelde poncho’s aan. Want het begon nu toch wel hard te regenen. Tijdens mijn gesprek met Leon Frissen

Kort hadden we het ook even over de structuur van dorpen in Noord-Limburg. En dat ieder dorp zo zijn bepaalde charme heeft. Vooral Horst aan de Maas en Sevenum komen naar voren als dorpen met een goed sociale structuur. Zal dit er aan liggen dat Leon Frissen burgemeester is geweest van Horst aan de Maas, en dat ik geboren en getogen ben in “Serum”? Helaas was ons gesprek iets aan de korte

kant, maar er liepen natuurlijk nog meer mensen mee die met hem wilden spreken. Ik vond het al met al een prima manier om op een informele manier eens te kletsen met Leon. Het was dan ook een geslaagde middag, en over de regen zeur ik dan ook niet meer.

Mentaal | 13

Door: Eleän Mulder

Hygiëne is bewustwordingsproces

Kennismaking met vernieuwde commissie Hygiëne De vernieuwde commissie Hygiëne is bezig om in opdracht van de Raad van Bestuur instituutsbreed een nieuw hygiënebeleid op te zetten. De eerste vorderingen zijn al gemaakt en de bedoeling is om eind 2008 een pasklaar beleid te hebben. De intentie van deze reportage is er vooral op gericht de medewerkers van GGZ Noord- en Midden-Limburg (GZ NML) kennis te laten maken met dit vernieuwde hygiënbeleid. Verder is het de bedoeling de lezers kennis te laten maken met een nieuw lid van de commissie: Trudy Jansen. Trudy Jansen is hygiëniste bij de GGD Noorden Midden-Limburg, de gezondheidsdienst van 20 gemeenten in Noord- en Midden-Limburg. Sinds een jaar versterkt zij ook de commissie Hygiëne van GGZ NML met haar expertise. Verder hebben hierin zitting Marijke Nielen, praktijkondersteuner Intern Medisch Centrum (een praktijkondersteuner heeft een aanvullende specialistische opleiding gevolgd en neemt een aantal taken over van huisarts), Herm Jessen, praktijkondersteuner Intern Medisch Centrum, Henk Lenssen, sociotherapeut verslavingszorg, en Hans Kok, huisarts.

Mentaal | 14

Wezenlijke veranderingen

Hans Kok vertelt: “Er ligt al een handboek Hygiëne. Dit handboek beschrijft vooral wat te doen als er hygiënische voorvallen zijn geweest, bijvoorbeeld een prikaccident. Voor de huidige commissie zijn er twee nieuwe aspecten bijgekomen. Enerzijds een uitbreiding van taken naar Noord- en Midden-Limburg. Voor de commissie zijn er sectoren bijgekomen waar zij nog niet bekend mee is, zoals de (ambulante) verslavingszorg. Anderzijds wil de commissie accenten gaan leggen op het preventieve karakter van hygiëne.” Herm Jessen vult aan: “Natuurlijk moet je weten wat te doen bij prikaccidenten. Maar aan de hand van visitaties aan afdelingen willen we nagaan of hygiënische incidenten voorkomen kunnen worden. Een heel praktisch voorbeeld in deze zijn de handschoenen die niet afdoende beschermen maar nog steeds op afdelingen gebruikt worden. Dit is het typische voorbeeld van iets dat je instituutsbreed wilt opstarten, maar dat niet overal daadwerkelijk op de werkvloer uitgevoerd wordt.” De commissie is voornemens het instituut te gaan opdelen in vijf sectoren. Per sector zal een risicoprofiel (in kaart brengen waar de risico’s zitten op het gebied van hygiëne in de gehele GGZ NML) opgesteld worden en aan de hand hiervan zullen checklisten opgesteld worden. Per sector zullen één of twee medewerkers benaderd worden. Met adviezen vanuit de commissie, risicoprofielen en checklisten zullen zij zaken op de afdelingen gaan controleren. Zij rapporteren terug en leg-

gen verantwoording af aan de commissie. De commissie rapporteert rechtstreeks aan de Raad van Bestuur. Marijke vult aan: “Het wordt dus een tamelijk strak beleid. We willen ons als commissie op het preventieve gaan richten en op het geven van adviezen om problemen te voorkomen. Dat is heel belangrijk.” Trudy: “Aan de andere kant is het heel belangrijk dat we een attentiefunctie hebben: dat je ziet wat de problemen in de praktijk zijn en dat je hiervoor een beleid vormt. Er zijn zoveel verschillende afdelingen. Hierdoor kun je nooit één unaniem advies uitbrengen. Je moet naar de soort afdeling kijken en naar de soort cliënt. Het is heel belangrijk dat je vooral praktische advisering geeft. Je hebt er niets aan als je een advies geeft dat praktisch niet uitvoerbaar is. Dat wordt door niemand opgevolgd.” Basale hygiëne

Henk Lenssen: “De gangbare, dagelijkse hygiëne is heel belangrijk en heeft directe gevolgen voor de gezondheid van zowel personeel als cliënt. Door de toegenomen werkdruk op de afdelingen en de meer complexe handelingen die moeten worden uitgevoerd, wordt vaak de basale hygiëne uit het oog verloren. Het is ook een taak van ons om mensen alert te houden. Het is bekend dat hygiëne een ondergeschoven kindje is. Er wordt niet bewust met hygiëne omgegaan. Je moet continu blijven herhalen om de bewustwording steeds op gang te blijven houden. Het herhalingseffect is heel belangrijk.

Mentaal

Hygiëne kost niet meer tijd. Het is een bewustwordingsproces.” Marijke: “Het duurt heel lang voordat mensen nieuw gedrag overnemen. Neem bijvoorbeeld griepvaccinatie. Het kost veel moeite om mensen binnen GGZ NML bewust te maken van het nut hiervan. Het leeft niet echt bij het personeel. Er is nu dan ook een informatiebijeenkomst voor een groep medewerkers belegd. De bewustwording is heel belangrijk en hierin is ook een taak weggelegd binnen de commissie hygiëne. Tijdens deze bijeenkomst zullen we items aan de orde stellen zoals

de vraag waarom niet iedereen gevaccineerd hoeft te worden tegen griep?. De reden hiervan is, dat voor jonge, gezonde volwassenen griep geen gevaar vormt. Een ander veel gehoorde opmerking is, dat iemand een griepprik heeft gehad en toch griep heeft gekregen. Het is echter zo, dat niet alles wat wij griep noemen, ook echte griep is. In zijn mildste vorm is griep moeilijk te onderscheiden van andere aandoeningen van de luchtwegen, zoals verkoudheid. Bovendien biedt het vaccin geen 100% bescherming.

maar zorg ook goed voor de cliënt. Deze wisselwerking moet je warm houden. Ook dit is een taak van de commissie Hygiëne. Het ergste is als mensen iets niet weten of ontkennen. Het is heel belangrijk dat mensen weten, dat we er zijn en dat ze een beroep op ons kunnen doen. Maar ook andersom. Het kan heel veel ellende en zorg weghalen als je daar adequaat mee omgaat.” U zult van de commissie hygiëne blijven horen: herhaling houdt de bewustwording op gang.

Herm tot slot: “Zorg goed voor jezelf,

V.l.n.r.: Trudy Jansen, hygiënist GGDNML, Marijke Nielen, praktijkondersteuner Intern Medisch Centrum, Herm Jessen, praktijkondersteuner Intern Medisch Centrum, Henk Lenssen, sociotherapeut verslavingszorg, Hans Kok, huisarts

Mentaal | 15

Door: Jeanny van der Weide

Open dag RCG Venray Op zondag 4 november 2007 opende het Regionaal Centrum GGZ (RCG) Venray aan de Overloonseweg in Venray haar deuren voor alle belangstellenden. Dat de belangstelling groot was, bleek uit het aantal bezoekers, maar liefst 450! De doelstelling van de organisatie was om een breed publiek kennis te laten maken met de functies van de deeltijdbehandeling en de kliniek van het RCG Venray. Deze doelstelling is zondag 4 november ruimschoots gerealiseerd. Tijdens de open dag konden de bezoekers presentaties bijwonen en workshops volgen, die hen inzicht gaven in de wereld van de GGZ. Deze presentaties en workshops werden door het publiek erg goed ontvangen. Zo ook de workshop van de psycho-motore therapie (PMT). Hier kreeg PMT’er Theo Jaspers met zijn workshop de mensen goed mee. Hij liet een kluitje mensen met een touw in de hand een cirkel vormen. Na wat draaien en weven stond iedereen hartstikke vast. Theo Jaspers legt uit dat dit voor cliënten, die het moeilijk vinden om lichamelijk contact te ervaren, een speelse manier is om hiermee om te leren gaan. Elders in het gebouw verzorgde Frank van der Heijden, psychiater/programmaleider,

Mentaal | 16

een presentatie over schizofrenie. Frank voerde, aan de hand van een PowerPointpresentatie, een gesprek met de deelnemers over schizofrenie. Frank: ”Er waren zowel cliënten, als familieleden van cliënten en medewerkers aanwezig in het publiek. Dit maakte de conversatie erg boeiend. Ik hoop dat mijn boodschap, het belang van medicatietrouw, goed ontvangen is.” Bij de separeervoorziening gaf Hans Vandeberg, verpleegkundige kliniek volwassenen, een uiteenzetting van het project Separatie Minder Anders Korter Kundiger (SMAKK). De aanwezigen waren onder de indruk van zijn betoog en keken met grote belangstelling de separeervoorziening in. ‘Mensonterend’, zei een bezoeker. Hans legt daarom uit dat deze voorziening met name voor de eigen veiligheid van de cliënt dient. “De ruimte is prikkelarm en kan eveneens cliënten rust bieden tijdens een psychose.”

Ook de informatiestands van het informatiecentrum GGZ (IGG), de PIT, de creatieve therapie, het intern atelier, de muziektherapie, psychologie, ouderenpsychiatrie, deeltijdbehandeling en Goldsteintraining, zijn druk bezocht. Na een middag vol interessante presentaties en workshops gevolgd te hebben, ging het publiek tevreden en met nieuwe inzichten naar huis. Met 450 bezoekers en veel positieve reacties kijkt het management dan ook terug op een zeer geslaagde middag. Via deze weg wil het management alle betrokken medewerkers van harte bedanken voor hun enthousiaste inzet!

Mentaal

Mentaal | 17

Door: Ruud de Clerck

DBC Implementatie: stap voor stap vooruit Nog twee maanden! Vanaf 1 januari 2008 moeten alle GGZ-aanbieders klaar zijn om volledig te werken volgens de spelregels van de DBC-systematiek. Tijdens elk behandeltraject worden alle behandelactiviteiten geregistreerd en op juistheid gecontroleerd (validatie). Bij afsluiting autoriseert de hoofdbehandelaar (in 47% van de af te sluiten DBC’s gebeurt dit overigens nog niet!). Vervolgens kan de rekening voor de zorgverzekeraar worden opgemaakt. Om dit allemaal te kunnen waarmaken, wordt er deze weken hard gewerkt. Op centraal niveau gebeurt dit onder aansturing van de nieuwe projectleider Constant Favier. Op decentraal niveau zijn er werkgroepen die zorgen dat professionals, medisch secretariaten en leidinggevenden gezámenlijk het registratie en validatieproces correct uitvoeren.

Waar gaat het om?

Heel simpel om drie dingen: 1.Kwaliteit Is datgene wat geregistreerd wordt conform de DBC-spelregels? Zo ja, dan komt een DBC door de validatie en kan er een rekening worden opgemaakt. Zo niet, dan eerst corrigeren en/of aanvullen (67% van de in 2007 afgesloten DBC’s komt door de validatie). 2.Kwantiteit Wordt álles wat professionals (direct én indirect) aan cliëntenzorg doen wel geregistreerd in een DBC? Geen registratie betekent voor niets (in financieel opzicht) gewerkt! 3. Afsluitdiscipline Op dit moment heeft 59% van alle lopende DBC’s een doorlooptijd van langer dan

Mentaal | 18

1 jaar! Zolang een DBC (c.q. een behandeltraject) niet is afgesloten, kan er geen rekening worden gemaakt en zijn er dus geen inkomsten!

omarmd, aangevuld met een extra ‘B’ die staat voor een beveiligingscomponent. Activiteiten en kosten in het kader van beveiliging kunnen/moeten ook ‘weggeschreven’ worden binnen DBC’s.

In- en verkoopgids GGZ

Al gezien; de omvangrijke ‘menukaart’ van de GGZ in Nederland? Een opsomming van de meest voorkomende producten die de GGZ in Nederland te bieden heeft, inclusief inhoud en kostprijs. Geen opmerkingen meer dus over de ‘GGZ als blackbox’! Interessante kost die te vinden is op de website www.dbcggz.nl of bij je leidinggevende.

Halen we het zonder kleerscheuren?

Een extra ‘B’

Gelukkig is er inmiddels sturingsinformatie voor de managers, zodat men tot in detail kan zien waar het wel en nog niet goed gaat binnen hun divisies. Met deze informatie kan men bijsturen en steunen waar dat nodig is.

Onze Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPA) en de justitiële tak van de verslavingszorg krijgen hun geld vanaf 2008 van het ministerie van Justitie. De DBCsystematiek wordt ook door dit ministerie

Of het allemaal gaat lukken? De tijd zal het leren. Bij ‘kleerscheuren’ moet je overigens denken aan te weinig inkomsten omdat een deel van het werk niet gefactureerd kan worden, vanwege incorrecte (kwaliteit) of onvolledige (kwantiteit) registratie of omdat behandeltrajecten alsmaar open blijven staan.

Mentaal

Op locatie In deze rubriek willen we aan de hand van een aantal vragen een beeld krijgen van verschillende afdelingen binnen de GGZ Noorden Midden-Limburg.

Door: Eleän Mulder

Managementsecretariaat divisie Langdurige Complexe Zorg Kun je het karakter van het werk beschrijven? Ted Kilsdonk en Erica Robins zijn werkzaam op het managementsecretariaat van de divisie Langdurige Complexe Zorg (LCZ). Zij bieden secretariële ondersteuning aan de divisiemanager. Dit houdt in: afhandeling van de post, e-mails, het beheer van de agenda’s, telefoongesprekken, het voorbereiden en notuleren van vergaderingen, etc. etc. Kortom: duizend-en-één taken. “Ook hebben we een aantal algemene taken voor de gehele divisie. Hierbij kan gedacht worden aan ICT-zaken, communicatie etc.” Hoeveel bedden heeft jullie divisie? “In de afgelopen jaren zijn de divisies langdurige zorg samengevoegd tot één grote divisie LCZ met ± 500 bedden. In totaal zijn er 350 Fte’s circa 575 medewerkers in onze divisie werkzaam.’ Voor wie werken jullie? “In eerste instantie werken wij voor Wybe Zwart, divisiemanager. Daarnaast voor Lex ’t Hart, projectleider vermaatschappelijking. We hebben veel contact met de managers zorg, P&O-consulenten en secretaresses van onze divisie. In feite vormen we één team dat bestaat uit ca. 20 personen (11 dames en 9 heren).”

Hebben jullie een ochtendritueel alvorens iedereen aan het werk gaat? “Iedereen begint meestal met het opstarten van de computer (in de hoop dat die het doet!), agenda’s bekijken, koffie halen en de enorme hoeveelheid mail bekijken. Wel proberen we gezamenlijk om 10.00 uur koffie te drinken, als het werk dit tenminste toelaat.” Hoe ziet je werkplek eruit? “Wij hebben een ruim kantoor met volle bureaus, stapels archiefwerk en rinkelende telefoons. Verder hebben we veel aanloop, iedereen komt van alles en nog wat bij ons vragen. Ons kantoor bevindt zich in het Centrumgebouw. Dit gebouw is gelegen op de locatie Noordsingel, naar onze mening een prachtige locatie!” Wat vinden jullie kenmerkend voor de afdeling? “Kenmerkend voor onze afdeling, c.q. team is betrokkenheid, hektiek, druk en vele veranderingen. Dit maakt dat het werk erg boeiend is en niet snel verveelt. De divisie is erg in beweging. Er zijn veel veranderingen die kansen bieden voor clienten, zoals zelfstandig gaan wonen. Maar

ook voor de medewerkers zijn er veel veranderingen. Zo verhuizen de komende maanden nog enkele afdelingen naar de nieuwe gebouwen op de locatie Servaashof. Over onze huidige huisvesting zijn we tevreden ondanks dat het Centrumgebouw niet meer is aangepast aan de eisen van deze tijd. Het gebouw heeft wel veel ruimte en licht. Maar op termijn zullen ook wij gaan verhuizen naar de Stationsweg.” Wat is het meest populaire hoekje in het gebouw? “Dat is het “aquarium”. Hier wordt regelmatig door zowel cliënten als medewerkers koffie gedronken of een sigaretje gerookt. De boterhammen worden er gegeten met daarbij vaak een cup a soupje!” Wat is het meest populaire tijdschrift? “Mentaal en Management Support, want wij willen graag op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen.” Wie is de best geklede medewerker van jullie afdeling? “Buiten ons zelf kunnen we er nog een aantal noemen, maar je had beter naar de slechts geklede kunnen vragen!”

Mentaal | 19

Door: collega’s Den Heuvel

Mientje Relouw gaat met pensioen Na een periode van 21 jaar gaat Mientje met pensioen. Mientje begon 21 jaar geleden met werkzaamheden in de keuken. Ze vond het werk erg leuk maar miste het contact met de mensen. Na vijf jaar besloot ze te gaan werken als afdelingsassistente op Bernard en later op Den Heuvel A. Als jong meisje had ze de droom om in de verpleging te gaan werken. Zoals destijds bij veel meisjes het geval was, heeft ze daarvoor niet de kans gehad. Dus toen ze de gelegenheid kreeg om als AVA (Asssistent Verpleegafdeling)te gaan werken, nam ze deze mogelijkheid met beide handen aan. Voordat ze aan de opleiding begon, was ze al een jaar als AVA werkzaam. Wij kennen haar als enthousiaste AVA. Mientje zit ook in de voedingscommissie.

Dit doet ze met veel verve. Ze houdt zelf van lekker eten, dus ze gaat er helemaal voor dat iedereen tevreden is met wat er op de borden komt. Mientje is graag onder en bij de mensen. Als het ergens gezellig is, staat ze met de neus vooraan. Ze lacht graag, heeft veel plezier in het leven. Ze is trots op haar man, kinderen en kleinkinderen. Maar ook als het allemaal wat moeilijker gaat, staat ze met raad en daad voor iedereen klaar. Mientje verheugt zich op haar pensioen. Meer vrije tijd voor haar hobby’s en de kleinkinderen.

Omdat haar werk haar hobby is, blijft ze 12 uur per week werken. Zoals ze zegt: voor haar sociale contacten: “Ik kan gewoon mijn collega’s niet missen”. Al die jaren heeft ze met plezier gewerkt.

Vooraankondiging open dag voor ketenpartners, Verslavingscentrum Roermond De open dag van het verslavingscentrum aan het Laurentiusplein in Roermond, op 13 oktober jongstleden, is een groot succes gebleken. Zo zeer dat bij de ketenpartners in de regio de behoefte gebleken is om een aparte open dag voor deze groep belangstellenden te organiseren. In deze behoefte wordt voorzien door op donderdag 24 januari aanstaande, alle ketenpartners en relaties uit te nodigen voor een informatieve bijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst zullen de medewerkers van het Verslavingscentrum het inhoudelijke aanbod, werkwijze en behandelmogelijkheden presenteren.

Mentaal | 20

Veel mensen die haar kennen, zullen haar graag even gedag willen zeggen. Dit kan op 14 december a.s. van 14.00 – 16.00 uur in de algemene ruimte op Den Heuvel, locatie Noordsingel.

Mentaal

van zijn bewindvoerder om aan wat extra centjes te komen. Hij leefde (meestal) in zijn eentje in het huis waar hij geboren was. In deze rubriek staat het contact centraal tussen een behandelaar en een cliënt.

Dolf

Deontmoeting

Een heel aardige man van ver in de zeventig, met als grootste hobby het tillen

Henk van Vorselen, woonbegeleider binnen de divisie Verslavingszorg.

Huis is een ietwat overdreven benaming voor de puinbak waarin Dolf verkeerde. Veel van de tot aan het plafond opgestapelde attributen kwamen uit de handel. Dolf was namelijk rommelmarktkoopman met de nadruk op rommel. Het binnenkomen bij Dolf was een klauterpartij waarbij de beklimming van de Mount Everest maar kinderspel is. Dolf zelf leed er zichtbaar niet onder. Gezeten aan zijn eet- annex werktafel, onder het genot van een kop thee, vertelde hij met glimmende pretoogjes hoe en op welke wijze hij zijn bewindvoerder weer een poot uitgedraaid had. Of hij had zich weer ergens als lid opgegeven waarbij de bonus dan uiteraard in zijn zak verdween en de bewindvoerder weer een berg extra werk in de viool geduwd kreeg. Mijn collega nam wekelijks met Dolf de post door omdat hij niet zo’n geweldige lezer was.

Op een dag was er post van de politie. In de folder stonden de mogelijkheden om je huis te beveiligen tegen inbraak. Volgens Dolf liep dat niet zo’n vaart, omdat inbrekers hoogstwaarschijnlijk bij zo’n actie de nek zouden breken. Volgens ons werd er wel degelijk bij hem ingebroken omdat grote stukken behang ontbraken en een koperen Jezus nogal droevig op ons neer keek omdat het kruis gestolen was. Soms begon Dolf wel eens over verhuizen naar een kleinere woning en het stoppen met de ‘handel’. Hij realiseerde zich wel, dat voor de ontruiming en het weer bewoonbaar maken van zijn huis hij nog drie levens nodig zou hebben om dit te betalen. Gezien de oplichtingspraktijken van hem zat hij niet zo royaal in de slappe was. Op een goede dag tijdens het huisbezoek kwamen we op het idee

de woningbouwvereniging eens proforma te laten uitrekenen wat een en ander zou gaan kosten. We klauterden naar buiten en met zijn drieën namen we het slagveld nog eens in ogenschouw. Mijn collega opperde het idee dat het simpelste en tevens goedkoopste alternatief zou zijn als Dolf dood zou omvallen en dat de bouwvereniging dan met de kosten bleef zitten. Dolf vond dit een strak plan, temeer omdat volgens hem hij zijn huis al drie keer betaald had. Hij zei dit weer met glimmende pretoogjes omdat hij dan weer iemand een oor zou hebben aangenaaid. Precies een dag later op zaterdag viel Dolf dood van zijn fiets, vijfhonderd meter van zijn huis vandaan. Een hartstilstand volgens de arts. Dit had hij zeker zo niet gepland. Wij stonden er ook van te kijken dat hij onze raad voor één keer had opgevolgd.

Mentaal | 21

Door: Sabine Nicolasen

Dieuwke Oegema over de samenhang en verschillen tussen uitkomstenmanagement, HKZ en kwaliteit:

‘Kwaliteit is meten Dieuwke Oegema is de stafmedewerker kwaliteit binnen GGZ NML. De redactie van Mentaal daagde haar uit de lezers eens haarfijn uit te leggen wat we verstaan onder kwaliteit en wat de soms vage begrippen als HKZ en uitkomstenmanagement ermee te maken hebben.

Dieuwke; ‘Kwaliteit heeft twee kanten. De ene kant is HKZ, (wat staat voor Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) met protocollen en procedures. De andere kant is het voortdurend zoeken naar de best mogelijke zorg binnen de mogelijkheden die we hebben. Dat spanningsveld zit in kwaliteit en het is de kunst om hier een goed evenwicht in te vinden. Bij certificering zie je dat het op orde hebben van protocollen en werken met afspraken even sterk in beeld is. Bijvoorbeeld: ineens moeten achterstanden met zorgplannen in EPD’s weggewerkt worden. Op een later moment kan het accent meer komen te liggen op de inhoud van de zorg. De vraag wordt dan: is het zorgplan goed afgestemd op de vraag van de cliënt of zijn doelen helder beschreven.’ HKZ en protocollen

‘Binnen de GGZ zijn we van origine vooral gericht op de cliënt. We zijn minder gericht op de regels en procedures waar onder andere HKZ om vraagt. HKZ vereist dat we de zorgverlening volgens bepaalde normen inrichten. Dit zijn vaak normen die de buitenwacht aan ons stelt of die binnen de sector GGZ gemaakt zijn. We moeten aantonen dat we werken volgens bepaalde afspraken. Dat wordt getoetst in audits waarin afdelingen hun werkwijze en werkuitvoering op tafel moeten leggen. Protocollen en het werken volgens afspraken is geen doel op zich. Het gaat erom dat de zorg volgens gangbare normen uitgevoerd wordt.’

Mentaal | 22

HKZ en Verbeteren

‘Tijdens een rondleiding door het museum van het oude instituut realiseerde ik me dat dit beeld de hele verbetercyclus mooi weergeeft. Hier komt namelijk het belang van verbeteren goed naar voren. In het museum zie je hoe de broeders bij de start van het instituut dachten hoe goede zorg eruit moest zien. Voor díe tijd een hele verbetering, maar voor nu ondenkbaar. Als we destijds waren gestopt met verbeteren, dan had de geestelijke gezondheidszorg er nu nog net zo uitgezien. Het toont dus het belang van het blijven verbeteren. Je moet je blijvend afvragen; ‘is de zorg nog passend?’ Het continu, oftewel cyclisch, verbeteren is de andere kant van HKZ. Steeds blijven kijken naar hoe je je werk uitvoert, blijven toetsen of het op de manier gebeurt die je met elkaar hebt afgesproken, blijven toetsen of het het gewenste effect heeft en last but not least; blijven toetsen of de cliënt tevreden is over de geleverde zorg.’ Evidence based

‘Binnen de zorg wordt het steeds belangrijker dat je aan kunt tonen dat een bepaalde behandeling werkt, dat het effect heeft en welk effect het heeft. Evidence Based werken heet dat. Je ziet dat op grond daarvan inzichten veranderen en werkwijzen worden aangepast. Een gevolg hiervan is bijvoorbeeld het werken met zorgprogramma’s die samengesteld worden aan de hand van in de praktijk bewezen goede resultaten. Een ander voorbeeld is het SMAKK-project (Separeren Minder Anders Korter Kundi-

Mentaal

en verbeteren’

ger) . Uitgangspunt is dat de manier waarop je de zorg verleent, zo min mogelijk belastend moet zijn voor de cliënt. Het separeren van cliënten kan namelijk als neveneffect hebben dat zij angstig worden of zelfs een trauma oplopen. Binnen het SMAKK-project wordt gemeten hoe vaak er wordt overgegaan tot separeren, hoe lang de separatie duurde, wat de omstandigheden waren waaronder de separatie plaatsvond, etc. Dit alles om het aantal separaties zoveel mogelijk te kunnen terugdringen en daarmee dus zorg te leveren die minder belastend is voor cliënten.’

Van Uitkomstenmanagement naar

Contact met de cliënt

voortdurend verbeteren

‘Kwaliteit is te vangen in allerlei moeilijke termen en projecten’, concludeert Dieuwke, ‘maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om het contact tussen zorgverlener en cliënt. Daar zit het belangrijkste stuk kwaliteit van zorg!’

‘In de afgelopen twee jaar hebben een aantal teams ervaring opgedaan met resultaatgericht verbeteren door middel van Uitkomstenmanagement. Het werken met Uitkomstenmanagement is geëvalueerd. De resultaten in teams blijken erg aan te spreken. Maar het wordt ook vaak ervaren als een langdurig gebeuren dat veel tijd vergt. Daarom is besloten op een andere wijze, in een iets slankere vorm, met Uitkomstenmanagement verder te gaan. De kern van Uitkomstenmanagement blijft overeind: scherpe doelen formuleren die haalbaar zijn, resultaten boeken die aantoonbaar en meetbaar zijn en systematisch verbeterplannen uitvoeren. Dit zal als een rode draad in 2008 door het werk in teams en afdelingen heen gaan lopen.’

Stafmedewerker Dieuwke Oegema is er voor alle medewerkers die vragen hebben over kwaliteit. Of het nu gaat om vragen over meetinstrumenten, cyclisch werken, de plan-do-check-act-cirkel, SMART werken, onderzoek doen of het opzetten van verbeterplannen. Daarnaast is Dieuwke bezig met het bundelen en voor iedereen toegankelijk maken van ons kwaliteitshandboek, dat alle protocollen van onze organisatie omvat. In principe is dit handboek vanaf 1 december via intranet te raadplegen. Dieuwke is te bereiken via tel.nr. 0478 527632 of 06-41139251 of per e-mail: [email protected].

Mentaal | 23

De vernieuwing

Hightech in een monumentaal gebouw

Op woensdag 14 november werd de fonkelnieuwe MER-ruimte van GGZ Noord- en Midden- Limburg middels een symbolische handeling door Toine van der Sanden, officieel in gebruik genomen. Wat is nou een MER-ruimte; De MER-ruimte is de zogenaamde Main Equipment Room van GGZ Noord- en Midden- Limburg. In deze ruimte is het ICT hart van GGZ NML ondergebracht, van waaruit alle kantoorautomatisering, personeeloproepsystemen, brandbeveiliging en persoonsbeveiliging gefaciliteerd wordt. Bovendien bevat de ruimte ook de telefooncentrale voor de hele organisatie. Vanwege risicospreiding worden er twee MER-ruimtes gemaakt. Nu is de eerste opgeleverd.

Mentaal | 24

De tweede komt in het gebouw aan d’n Herk 67 (de huidige Kerkdijklaan 12). Bij die ruimte wordt in de toekomst ook de dienst ICT gehuisvest. Een schril contrast met vroeger. Want dat dit deel van het monumentale kapelcomplex ooit nog eens het kloppend ICT-hart van GGZ NML zou zijn, hadden de bouwers 100 jaar geleden zeker niet bedacht. Dankzij creatieve en oplossingsgerichte samenwerking tussen de medewerkers van Kuijpers Installaties, Cornelissen Bouw, het facilitair bedrijf en de dienst ICT van GGZ NML is een deel van het gebouw aangepast en ingericht voor een taak, waar het gebouw eigenlijk niet voor gebouwd is.

Mentaal

Als de medewerkers van GGZ NML hun computer aanzetten dan worden zij vanuit de MER ruimte in staat gesteld om via de citrix-omgeving en uiteenlopende applicaties zoals Psygis, hun werkzaamheden uit te voeren. En dat allemaal via één zogenaamd IP-netwerk waarin ook alle zorgcommunicatiesystemen zijn geïntegreerd. In het oude systeem liepen alle data, telefonie, noodsignalen en oproepen via verschillende protocollen en systemen. Medewerkers moesten daardoor tal van apparaten meesjouwen. Nu is alles geïntegreerd binnen één netwerk en hebben medewerkers nog maar één handset nodig.

GGZ NML is met de MER ruimte voor de komende decennia uitstekend toegerust. Eerlijkheid gebied te zeggen dat de gebruikte apparatuur natuurlijk sneller zal verouderen, de ICT ontwikkelingen gaan uiteindelijk vliegensvlug. Dat betekent dat de servers die nu in de MER-ruimte staan en “snel” zijn, over een aantal jaren verouderd zijn. Het is dan afhankelijk van de vraag van de klanten welke snelheid nog acceptabel is en welke veranderingen ingevoerd moeten worden. Voorlopig echter kan GGZ NML met deze faciliteiten prima vooruit.

van een dergelijke ruimte. Door de opgestelde apparatuur wordt nogal extra energie opgewekt die in de vorm van warmte vrij komt. Deze warmte moet, omwille van het blijven functioneren van de apparatuur, teruggekoeld worden. Dat kost uiteraard ook weer energie. Uit onderzoek is gebleken dat warmteterugwinning vanwege de hoge kosten en de huidige wetgeving helaas niet mogelijk is. Door toepassing van moderne koeltechnieken en schakelingen is het energieverbruik in elk geval veel efficiënter dan bij de oude computerzaal.

Bij de realisatie van de MER-ruimte is ook uitgebreid gekeken naar de milieuaspecten

Voor een instelling als GGZ NML is het van cruciaal belang dat alle systemen blijven werken. Vandaar dat er voor gekozen is om verschillende delen van het netwerk dubbel uit te rusten. Dat heeft als belangrijk voordeel dat wanneer één deel uitvalt, het andere deel de werking overneemt. De oude zogenaamde piepersystemen zijn vervangen door eigentijdse handsets. Daardoor wordt iemand niet alleen opgepiept maar kan ook worden gebeld, waardoor er snelle en rechtstreekse communicatie is, zonder tussenkomst van andere systemen. De foutloze werking van het IP-netwerk is van vitaal belang voor medewerkers en cliënten. Voorstelbaar is wat het betekend als het systeem niet foutloos werkt en een medewerker een foutieve melding krijgt van een oproep of wanneer bij een brandalarm een verkeerd kamernummer aangegeven zou worden. In de praktijk is het IP-netwerk in de praktijk al maanden in gebruik, tot tevredenheid van alle gebruikers. Na enkele kleine problemen in de eerste twee weken van het gebruik functioneert het netwerk uitstekend. Zo goed zelfs dat de belangstelling van andere zorginstellingen is gewekt. Zij oriënteren zich via GGZ NML op de werking en functionaliteit van de IP-zorgsystemen.

De MER-ruimte Mentaal | 25

NIEUWS VAN DE VAKGROEP VOOR VERPLEGING EN VERZORGING

‘Kan ik helpen of kijkt u even rond?’ Over Vraaggericht Werken Op de studiemiddag hebben 100 mede-

3. Er is al een aantal succesformules als het

6. Het toetsen bij cliënten of en in hoeverre

werkers hardop nagedacht over: wat héb-

gaat om behandelaanbod, therapieën, ac-

men de zorg/begeleiding vraaggericht

ben we al als het gaat om Vraaggericht

tiviteiten, e.d. maar de keuzevrijheid voor

vindt, is nog niet gebruikelijk. Er is nog

Werken en wat hebben we nog nódig om

de cliënt is nog niet altijd optimaal. Zo ook

geen instrument waarmee duidelijk ge-

echt vraaggericht te kunnen werken.

als het gaat om het zelf kunnen kiezen van

maakt kan worden wanneer en of je vraag-

de behandelaar.

gericht (genoeg) bent.

De themamiddag vond plaats bij ‘De Witte hoeve’, waarbij 100 personen aanwezig wa-

4. Op organisatieniveau worden de meeste

Het vervolg is aldus: de deelnemers van de

ren. Het doel van de middag was om erachter

belemmeringen ervaren: daar waar vraag-

studiemiddag ontvangen het rapport eind

te komen hoe ver we nu in 2007 staan met

gericht werken uitnodigt tot een relatie die

november en rond diezelfde tijd presenteert

Vraaggericht Werken.

gekenmerkt wordt door wederzijdsheid en

de vakgroep het aan de Raad van Bestuur en

flexibiliteit, ervaren medewerkers de relatie

het management. We hopen als vakgroep dat

Als opwarmer waren er drie verhalen uit ver-

met de organisatie nog te vaak als eenzijdig

RvB en management samen met ons goed wil-

schillende hoeken van de organisatie. Hierin

en log.

len kijken naar de aanbevelingen en dat hier

werd duidelijk dat Vraaggericht Werken meer-

concrete acties en mogelijkheden uit voort

dere gezichten kan hebben en dat er daar-

5. Het in goede banen leiden van de verande-

naast verschillende wegen naar Rome kunnen

ring van de afgelopen jaren is voor een deel

leiden. De sprekers gaven een heldere kijk in

door teams zelf opgepakt. Hier zijn veel

de keuken en deelden zowel de tips als de

goede voorbeelden te vinden. Daarnaast

tops met de aanwezige collega’s.

wordt ook vaak aangegeven dat er nog

Alle gedachten, ideeën en opmerkingen die

het e.e.a. nodig is.

zullen komen voor 2008. Berichtgeving volgt hierover in de eerste Mentaal van 2008.

werden uitgesproken in de discussiegroepen zijn verwerkt tot een samenhangend geheel: een nota met conclusies en aanbevelingen voor 2008. In deze Mentaal presenteren we alvast de conclusies: 1. Binnen de organisatie is al veel bereikt op het gebied van de vraaggerichte attitude en de overtuiging dat Vraaggericht Werken het goede is om te doen. 2. Als het gaat om specifieke vaardigheden en technieken om vraaggericht te werken, dan is er al veel materiaal voorhanden. Het loont zich waarschijnlijk om te gluren bij

De Vakgroep voor Verpleging en Verzorging wil

je buren; 10 tegen 1 dat ze iets hebben of

medewerkers (de achterban) graag informeren

doen dat binnen je eigen afdeling ook heel

over de bezigheden van de vakgroep.

goed te gebruiken is!

Mentaal | 26

Mentaal

D

In Diagonaal geven medewerkers een beeld van hun werk binnen en hun leven buiten GGZ Noord- en Midden-Limburg.

I

A

G

O Van: Eleän Mulder-Verleg

N

A Jos Janssen, een vriend van Sinterklaas

A L

Als we een Sinterklaas uitnodigen om rond de feestdagen bij ons op de deur te kloppen, zijn we nieuwsgierig naar wat voor Sint er voor de deur zal staan: een kindervriend, een damesvriend, een alcoholvrije Sint of eentje die tussen de bedrijven door goed inneemt, een toegewijde vakman of een zakenman die naast Sint ook voor kerstman wil spelen. Een gesprek met Jos Janssen, een trouwhartige hulpsinterklaas die er zelf nog heilig in gelooft... Jos Janssen is fulltime arbeidsbegeleider bij de Korsakovkliniek. Hij is bijna 32 jaar lang een vertrouwd gezicht binnen het instituut. Hij begeleidt mensen van opname-, behandel- en resocialisatieafdelingen op het gebied van arbeidsmatige activiteiten zoals montagewerk, inpakwerk, en kluswerkjes. Veel mensen weten niet, dat hij al in de zomermaanden voorbereidingen treft voor het kinderfeest op 5 december. Hij heeft een hecht team van 10 pieten. In de zomervakantie - onder het genot van een potje bier - gaan ze het ‘spel’ al bedenken en worden de grote lijnen uitgezet. In de daarop volgende maanden gaan ze op bezoek bij

de comités die hen inhuren en leggen ze hun ideeën voor. Een scenario zou kunnen zijn dat de pieten dolgraag op bezoek willen komen in Venray, maar de vraag is hoe. Het paard is al gereserveerd door Sinterklaas en hoe kun je nou op andere manieren ver reizen? De kinderen schrijven dan een brief terug, met allerlei mogelijkheden waarmee de pieten kunnen komen. De pieten hebben de brief gelezen en ze weten het; ze mogen van Sinterklaas een oude auto lenen: de Sintmobiel. Maar die is wel ontzettend oud en ze moeten er dus heel voorzichtig mee zijn. Enzovoort. Jos zit al 27 jaar in het ‘vak’: gepokt en gemazeld als de goedheiligman van Leunen en omstreken. Als hij het kostuum aantrekt, de mijter op zijn hoofd zet en de baard opplakt, voelt hij zich ook écht Sinterklaas. Hij kruipt dan in deze rol, laat zich voorzichtig zakken, geeft een zucht en dan is het gevoel daar. “Dan val ik in de rol en blijf ik in die rol, en denk ik ook echt dat ik Sinterklaas ben, tot aan het moment dat ik weer thuis ben. Ze hebben dit jaar vier intochten, acht schoolbezoeken en het bezoeken van de nodige personeelsverenigingen. Bij GGZ NML

is hij ‘sinterklaas aan huis’. Huisbezoeken Door: E. Mulder-Verleg doen we zeer minmaal”. Jos heeft twee gouden regels: “De eerste is dat ik kinderen in één woord geweldig vind, de tweede is dat je Sinterklaas niet speelt, je bent het, met hart en ziel!” Jos sluit af met een onvergetelijke ervaring: “Ik ging naar een basisschool op de Smakt. Op een dag werd ik genodigd door een groepje jongens van groep 7 die overbleven. Achter de school, langs een beekje, lag een trapveldje waar de jongens wel eens een balletje trappen; ook op die bewuste middag. Sinterklaas werd gevraagd een wedstrijdje mee te voetballen en een strafschop te nemen. Nou, ik liet me niet kennen en haalde uit om een flinke schop tegen de bal te geven. Maar voordat ik überhaupt geschopt had, viel ik onderuit en lag met m’n hele santenkraam in de modder. Niemand vond me zielig. Want, zoals ze zeiden: “Wij vallen zo vaak”. Aankomst van Sinterklaas in Nederland was 17 november 2007.

Mentaal | 27

Feedback

Maro Door: Karin Tummers

In deze rubriek geven samenwerkingspartners van GGZ NML feedback op de samenwerking met onze organisatie. Deze maand: Maro, Bergen.

Het bedrijf Maro ligt in Bergen Noord-Limburg. Daar is de showroom van 700 m2 en het magazijn van 600 m2 gevestigd. Van daaruit verzorgen zij hun klanten in de regio Venlo, Venray, Nijmegen en Duitsland. En dus ook GGZ Noord- en Midden-Limburg (GGZ NML) behoort tot hun klantenkring.

Op de vraag sinds wanneer er een samenwerking is, antwoordt de heer Schenk van Maro: “Al zo lang. Ons bedrijf bestaat ondertussen al ruim 12 jaar. Deze samenwerking is erg goed. Deze week kregen wij een meerjarig contract aangeboden om bij geheel GGZ NML de inrichting te verzorgen wat betreft kantoormeubelen. Dit geeft aan dat men wel tevreden is over onze producten.” “De diensten die we leveren zijn: kantoormeubels, o.a. bureaus, kasten, stoelen, whiteboards, eigenlijk alles wat met kantoor te maken heeft. Ook de kantineinrichting verzorgen wij: balies, garderobekasten en eveneens maatwerk voor wat betreft bijvoorbeeld balies.” “De ervaring die wij hebben met GGZ NML is erg prettig. We kunnen altijd op

Mentaal | 28

een leuke en fijne manier zaken doen. Evengoed is de organisatie goed zakelijk gericht. Dit is niet altijd prettig voor ons (kortingen) maar wel duidelijk.” “Er wordt zeer vraaggericht gewerkt wat voor ons plezierig werken is. Wij krijgen de opdrachten/offerte-aanvragen binnen via de afdeling of via Inkoop. De opdrachten zelf lopen altijd via afdeling Inkoop. We hebben dus voornamelijk te doen met deze laatstgenoemde afdeling. De mensen die daar werken en waar wij dus opdrachten van krijgen, mogen van ons wel een pluim hebben. Ze werken erg correct en dit maakt het afwerken voor ons prettig. Ook als er bij jullie een afdeling te laat is en zij iets met spoed wil hebben, zorgt afdeling Inkoop er altijd voor dat de opdracht snel aangeleverd wordt zodat wij ons werk kunnen doen.

Er wordt op deze afdeling goed zakelijk gedacht.” “We hebben”, voegt de heer Schenk nog toe, “ook een groothandel in Huislijnmeubilair. We hebben ook een website waar u meer kunt vinden over ons bedrijf (www.maro-bergen.nl).”

Mentaal

Leren

van gemaakte fouten

De MIP stelt zich het bewaken en bevorderen van de veiligheid in de patiëntenzorg ten doel in materiële en niet-materiële zin, voor zover dit betrekking heeft op de gebeurtenissen als omschreven in het reglement MIP ((Meldingscommissie Incidenten Patiëntenzorg). De commissie realiseert dit door het registreren en analyseren van aangeleverde gegevens, het zoeken naar trends die voor de gehele instelling waardevol (kunnen) zijn en het adviseren van het management en/of de Raad van Bestuur. De MIP wil de meldingsbereidheid van medewerkers en leidinggevenden graag vergroten. Daarom is het nodig dat er veilig gemeld kan worden. De MIP besprak de volgende casus. Casus

zorg toevertrouwde cliënten te bevorderen en

inzagerecht. Gegevens verzameld in het kader

Op een van onze afdelingen vond een val-in-

de kwaliteit van de hulpverlening te garanderen

van kwaliteitsbewaking, alsmede gegevens ver-

cident plaats, waarbij betreffende cliënte haar

en te verbeteren.

zameld door een meldingscommissie (MIP) of

heup heeft gebroken. Een verpleegkundige

De MIP heeft bovenstaande casus en de uit-

een commissie infectieziekten, vallen evenmin

deed daarvan melding bij de MIP. De partner

gangspunten van de MIP bij dhr. G. Derks, lid

onder het recht op inzage.

van cliënte deed het verzoek tot inzage in de

Raad van Bestuur, juridisch laten toetsen. Conclusie:

MIP-melding, omdat hij juridische stappen wilde ondernemen. De betreffende verpleegkundige

De WGBO meldt het volgende over MIP-medling

De partner van een cliënt heeft géén recht op

heeft de MIP-melding laten lezen, waarbij door

en inzagerecht:

inzage in een MIP-melding.

de partner de wens werd geuit de melding

WGBO - Dossier en MIP-melding

opnieuw te schrijven, daar deze volgens hem

De inhoud van een MIP-melding is geen

te summier beschreven was. Op afdelingsnivo

onderdeel van het dossier. In het dossier

heeft dat tot onduidelijkheid en vervelende si-

kan wel melding gemaakt worden van

tuaties geleid.

het feit dat en het tijdstip waarop de MIP-melding is gedaan. De gevolgen

Bespreking

van een incident die van belang zijn

De MIP is van mening dat inzage door derden

voor het hulpverleningsproces van de

in MIP-gegevens niet mogelijk is en heeft dat

individuele cliënt, moeten uit hoofde

in het MIP-reglement vastgelegd (artikel 10.1).

van goed hulpverlenerschap wel opge-

Incidenten patiëntenzorg worden in de decursus

nomen worden in het dossier.

van het verpleegkundig/medisch dossier van de cliënt vastgelegd en zijn ter inzage bij toestem-

WGBO - Inzagerecht

ming van de betreffende cliënt. De commissie

In de WGBO (Wet op de Geneeskun-

waarborgt vertrouwelijke behandeling van de

dige Behandel Overeenkomst) zijn de

MIP-rapportage van de medewerkers en leiding-

rechten van cliënten ten aanzien van

gevenden. Ze draagt er zorg voor dat buiten de

het dossier beschreven. Een hulpverle-

MIP geen andere personen en instanties toe-

ner dient zo spoedig mogelijk aan een

gang krijgen tot de door de commissie verza-

verzoek van de cliënt tot inzage in het

melde informatie. De gegevens van de MIP zijn

dossier te voldoen. Recht op inzage

geen cliëntgegevens en zijn strikt bedoeld voor

door een ander dan de cliënt geschiedt

intern gebruik.

alleen bij toestemming van die cliënt.

Door deze vertrouwelijke behandeling van de

De hulpverlener mag het verzoek alleen

verslaglegging beoogt de MIP de meldingsbe-

naast zich neerleggen als de privacy van

reidheid te vergroten.

een ander dan de cliënt erdoor zou

Medewerkers moeten veilig kunnen melden en

worden geschaad.

leidinggevenden moeten veilig kunnen rapporteren, zonder de vrees voor represailles. Alleen

Persoonlijke werkaantekeningen van

maar met als doel de veiligheid voor de aan onze

de hulpverlener vallen niet onder het

Door: Wil Hovens, voorzitter MIP

Mentaal | 29

HKZ: hoe staan we ervoor?

Door: Sabine Nicolasen

De externe proefaudit is, zoals in de GGZ NML wil de komende

vorige Mentaal werd gemeld, inmid-

jaren de kwaliteit van de

dels achter de rug en heeft meer dan

organisatie van de zorg

genoeg input geleverd voor de nodige

structureel verbeteren.

verbetertrajecten. Doel is immers om aan het eind van dit jaar, na de de-

Dit willen we doen door

finitieve externe audit in december,

realistische plannen te

certificering te behalen voor de orga-

maken, consequent te doen

nisatieonderdelen Raad van Bestuur,

wat we afspreken en dat

KGT (kliniek voor gedragstherapie),

volgens de vastgestelde

Preventie en Informatie, Mutsaers-

normen en richtlijnen.

oord, GGZ centrum Roermon (m.u.v. de Kliniek), RCG Venlo en Verslavingszorg (m.u.v. Justitiële en Sociale verslavingszorg).

De door externe auditor Michiel Savarese (KEMA) bevraagde organisatieonderdelen zijn hard aan het werk met de nodige verbetertrajecten. Wat op centraal niveau op orde moet zijn voor de certificeringsaudit in december is bijvoorbeeld het handboek kwaliteit dat voor iedereen te raadplegen moet zijn (bijvoorbeeld via intranet). Daarnaast moet het beheer van de protocollen goed geregeld zijn en bepaalde protocollen moeten zowel centraal als decentraal nog worden vastgesteld. Dat geldt bijvoorbeeld voor het meerjarenopleidingsplan.

Mentaal | 30

Decentraal moeten er eveneens verschillende tekortkomingen worden weggewerkt voordat er in december overgegaan kan worden tot certificering. Dus, hoewel we, zoals u vorige maand kon lezen, op de goede weg zijn met onze HKZ-activiteiten en al onze medewerkers mogen complimenteren met het verzetten van de bergen werk dat het met zich meebrengt, is het bittere noodzaak dat we de pas erin houden. Landelijk gezien lopen we namelijk bepaald niet vooraan. Snelle certificering is noodzakelijk. In de eerste plaats omdat we het onze cliënten verplicht zijn een goed cyclisch kwaliteitssysteem te voeren maar ook (en niet in de laatste plaats) omdat de zorgverzekeraar dit van ons eist en het ons simpelweg veel geld kost dat dit nog niet op orde is. Het is dus zaak alle zeilen bij te zetten waar het gaat om HKZ-certificering! In het interview met stafmedewerker Kwaliteit, Dieuwke Oegema, elders in deze Mentaal, leest u meer over het belang van HKZ-certificering en kwaliteit in het algemeen.

Mentaal

Michiel Savarese is de auditor van KEMA die de externe proefaudit heeft afgenomen. Een aantal medewerkers van GGZ NML, zelf opgeleid tot interne auditor, kreeg de kans tijdens de externe audit mee te kijken met de professional.

Gina Plaggenburg, leidinggevende Proces & Beheer op verslavingskliniek Paschalis, keek mee toen GGZ Centrum Roermond onder de loep werd genomen. “Een audit is natuurlijk een spannende gebeurtenis. Ik had het al een keer meegemaakt op een vorige werkplek, maar daar werd de audit uitgevoerd door een andere organisatie dan de KEMA. Ik maakte daarom graag gebruik van de mogelijkheid om vooraf bij een collega eens te kijken hoe de KEMA te werk ging. Opvallend was dat de auditoren veel tijd namen om de mensen op hun gemak te stellen. Tijdens de interviews zelf merkte je dat ze ervaring hadden in deze manier van bevragen; ze waren goed in staat om gericht vragen te stellen en zo een beeld van de organisatie van de afdeling te krijgen. Aan de andere kant vroeg ik me wel af of de op die manier verkregen informatie altijd voldoende is om meer dan algemene conclusies te kunnen trekken. In een uur tijd kun je wel een beeld krijgen, maar het blijft volgens mij dan wel een globaal beeld. Ook had ik verwacht dat er meer vanuit beschikbaar werkmateriaal zou worden geaudit. Het was zeker leerzaam om dit voorafgaand aan en als voorbereiding op de eigen audit mee te maken: Ik realiseerde me vooral hoe kort een uur is!”

Jos van Beveren is werkzaam als projectcoördinator Langdurige en Complexe Zorg (LCZ). Hij was aanwezig tijdens de externe proefaudit op Paschalis. “Ik was enthousiast over de gemoedelijke aanpak van Michiel Savarese, het zorgde voor een ontspannen en informele sfeer. Hij wist goed door te vragen zonder dat het op een kruisverhoor leek. Ik vond het bovendien knap hoe hij vanuit de geconstateerde tekortkomingen tot verbeterpunten wist te komen. Michiel wist waar hij het over had. Concluderend was het voor mij als interne auditor dus erg interessant om mee te lopen en te zien hoe een prof dit aanpakt. Ik hoop de opgedane kennis straks zelf in praktijk te gaan brengen tijdens de volgende interne audit.”

Ellis Magnée is medewerker onderzoek en beleid, divisie Verslaving en Korsakov: “Het was heel zinvol om mee te kunnen kijken, omdat het je een goed beeld geeft van wat je mag verwachten bij je eigen externe audit. Daarnaast was Michiel Savarese bijna een schoolvoorbeeld van rust en kalmte in zijn manier van (toch wel) spitsvondig doorvragen. Het was ook erg leuk om de 1-2-tjes te zien en horen tussen beiden auditoren. Wat de één vroeg, keek de ander verder na en controleerde de aangeleverde documenten (iets wat bij onze eigen audit helaas niet gebeurde). Michiel Savarese was rustig en zorgde voorafgaand aan de audit voor een prettige, ontspannen sfeer door eerst eventjes te ‘kletsen’. Het kletsen ging vervolgens bijna ongemerkt over in de audit. Hij stelde goede (HKZ)vragen en vroeg ook door. Vaker ook kwam de vraag ‘show me’. Hij wilde dan het document zien waarover gesproken werd, om te kunnen verifiëren of de kwaliteit goed was en of het document gemakkelijk te vinden is. Al met al leverde het mij als intern auditor een mooie leerschool op. Verder leverde het mij als intern begeleider een goede voorbereiding op wat ons te wachten stond voor onze eigen interne audit. Ook niet bepaald onwelkom!”

Mentaal | 31

Door: Angela van den Elshout

REALISATIE NIEUWE WIJK SERVAASHOF STAP DICHTERBIJ Op vrijdag 26 oktober tekende Toine van der Sanden,

‘Met de ondertekening van de overeenkomst tussen

voorzitter Raad van Bestuur GGZ Noord- en Midden Limburg

Blauwhoed Eurowoningen BV en GGZ Noord- en Midden

het contract met Blauwhoed Eurowoningen BV voor de

Limburg wordt de nieuwbouw van de marktwoningen en

realisatie van circa 330 koopwoningen en 73 zorgwoningen

dus het naar ons toehalen van de maatschappij

aan de randen van het voormalige St. Servatiusterrein. Fase

onherroepelijk en onomkeerbaar. De realisatie van

2 van de ontwikkeling van Servaashof als nieuwe woonwijk

Servaashof komt daarmee een belangrijke stap dichterbij zijn

van Venray is daarmee formeel bekrachtigd. Van der Sanden:

voltooiing.’

Maatschappij komt naar ons toe

Tot nu toe hebben alle nieuwbouw- en verbouwactiviteiten betrekking op de vernieuwing van het psychiatrisch centrum in de binnenhof. Van der Sanden: ‘Wij erkennen namelijk dat er mensen zijn die niet zelfstandig kunnen functioneren in de maatschappij. De binnenhof biedt hen de privacy en rust die zij nodig hebben. Maar ook aan deze groep cliënten willen wij de mogelijkheid bieden deel te nemen aan de maatschappij. Daarom halen wij de maatschappij naar ons toe. Met langs de randen van de buitenhof de woningen voor particulieren en het park als verbindende schakel. Het park

Mentaal | 32

biedt alle bewoners, cliënten en niet-cliënten, voorzieningen die hen de keuze bieden elkaar te ontmoeten: een kinderboerderij, een amfitheater, een museum, trapveld, speelplek of het wandelgebied. Niet onvermeld mag blijven dat in de overeenkomst met Blauwhoed Eurowoningen BV is vastgelegd dat de toekomstige eigenaren van de koopwoningen en onze instelling gezamenlijk eigenaar worden van het park met zijn voorzieningen.’ Maatwerk

Van der Sanden: ‘Met het concept Servaashof geven wij op een unieke manier vorm aan

de omgekeerde integratie. De overeenkomst met Blauwhoed Eurowoningen BV is dus ook maatwerk. Ingewikkeld en veelomvattend maatwerk, waaraan velen in de diverse stadia hun steentje - en soms wel een vrachtwagen met stenen - hebben bijgedragen. Ontwerpers, juristen, ambtenaren en bestuurders van de gemeente Venray, vele en verschillende adviseurs op bouwkundig, technisch, financieel en fiscaal terrein. Maar ook medewerkers van onze instelling en – last but not least – onze cliënten. Hun wensen en ideeën hebben een zeer belangrijke input gevormd voor het definitieve plan Servaashof.’

Mentaal

Voortgang bouw

Door: P. Platzbeecker, Bouwcoördinator

Wij zijn op de helft! In het middengebied van Servaashof komen acht nieuwe gebouwen. Vrijdag 30 november jl. is het gebouw voor LCZ kliniek Intensief 2 bouwkundig opgeleverd. Al eerder werden de gebouwen voor FPA, LBV en Korsakov wonen in gebruik genomen. Inmiddels is ook de 100st termijnnota voor de bouw gepasseerd.

Ondergrondse intra

Zoals u gewend bent, geef ik een overzicht van de

Er liggen twee rioleringssystemen in de grond. Een

stand van de bouwwerkzaamheden. De winter is

voor de afvoer van regenwater dat op de daken

aangebroken en de voortgang van de bouw kan

en gangen is voorzien van behang. In de sepa-

van de nieuwe gebouwen komt. Dit stelsel bestaat

deze periode hinder ondervinden van “onwerk-

reerruimtes is het stucwerk aangebracht. Gestart

uit “lekke rioolbuizen” en mondt uit in de toekom-

baar weer”.

is met de plafonds en de vloerbedekkingen. De

stige bergingsvijver. Deze vijver komt op de plek

installateurs voor gas, water, luchtbehandeling,

waar nu nog gebouw C staat. In afwachting van

D’n Herk 4 t/m 48 even (LCZ kliniek Intensief

elektriciteit en datavoorzieningen zijn alle leidin-

de sloop is een noodwadi aangelegd. Het andere

2; gebouw 3; LSZ 2)

gen aan het aanbrengen.

rioolstelsel is bestemd voor de afvoer van vuil wa-

Vanaf week 4 van 2008 kan het Facilitaire Bedrijf

ter en het regenwater dat op de oude gebouwen

in de beide vleugels aan de slag met haar werk-

valt. Dit regenwater mag niet in de bergingsvijver

zaamheden om het gebouw verder geschikt te

terecht komen omdat dit water door de zinken

maken voor de toekomstige bewoners. Vanaf

goten van de oude gebouwen vervuild kan zijn

deze periode wordt ook gestart met de aanleg

met zinkresten.

van de binnentuinen. De verhuisdatum is binnenkort bekend.

Kapel/gebouw A Het sloopwerk is afgerond en gestart is met het

D’n Herk 50 t/m 88 (LCZ appartementen A

aanbrengen van nieuwe dakbedekking. Voor het

; LBV/IWB (Intra Murale Woonbegeleiding);

reinigen van de gevels is een aantal reinigings-

gebouw 7 West)

proeven uitgevoerd en de bouwdirectie heeft een

De fundering is gereed, de leidingen in de kruip-

keuze gemaakt. De stenen, de tegels en het glas

ruimtes zijn aangelegd en de vloer van de begane

zijn uitgezocht en de voorbereiding voor het plaat-

grond is gelegd. Gestart is met het metselwerk

sen van de nieuwe gevels zijn begonnen. Het werk

van de binnenwanden. Oplevering is voorzien in

moet in april 2008 klaar zijn.

juli 2008. Sloopactiviteiten Op 30 november is het gebouw door de aanne-

D’n Herk 27 t/m 65 (LCZ appartementen A;

Binnenkort wordt her restant van de vijver bij de

mers opgeleverd. De meubelmakers zijn nog wel

LBV/IWB; gebouw 8 Oost)

kapel verwijderd. Bij deze vijver staat een kunst-

bezig met het plaatsen van pantry’s en kasten. Het

De fundering is opgemetseld en de leidingen zijn

werk dat door de bevolking van Venray is geschon-

Facilitair Bedrijf gaat het gebouw nu verder voor

aangebracht. De kanaalplaten van de begane grond

ken bij het 50-jarig bestaan van het instituut. Dit

bewoning gereedmaken. De verhuizing is gepland

zijn gelegd. Oplevering is voorzien in juli 2008.

kunstwerk wordt geconserveerd en aan de land-

op 19 februari 2008.

schapsarchitecte is gevraagd een mooi plaatsje binSint Servatiusweg

nen Servaashof uit te zoeken voor dit kunstwerk.

D’n Herk 2 (LCZ Kliniek Intensief 1; gebouw

Aan de Sint Servatiusweg komen 73 zorgapparte-

Ter opfrissing van het geheugen, dit kunstwerk

2; LSZ 1)

menten voor IWB. Dit gebouw is door GGZ NML

was voorheen geplaatst aan de voorzijde van de

De laatste hand wordt gelegd aan de buitenschil

samen met Blauwhoed ontwikkeld en wordt ge-

oostvleugel van het hoofdgebouw.

van het gebouw zoals het metselwerk, de dakran-

bouwd door BAM woningbouw. De voorbereidin-

den en de houten geveldelen. In de helft van de

gen zijn zo ver afgerond dat medio december of

In de laatste week van november is begonnen met

sanitaire ruimtes is de wandbekleding en vloerbe-

begin januari 2008 de feitelijke bouw kan starten.

de sloop van gebouw C. De sloop van het ketelhuis

dekking aangebracht. De helft van de bedkamers

De oplevering is begin 2009 voorzien.

start aansluitend aan de sloop van gebouw C.

Mentaal | 33

Mentaal | 34

Mentaal

Berichten Ondernemingsraad

1

Vergoeding reiskosten ambulante medewerkers

55+ regeling

Na een uitzonderlijk lang onderhandelingstraject is er

Regelmatig krijgt de OR vragen van medewerkers

een blijvend verschil van mening tussen Raad van

over de toepassing van de 55+ regeling. De regeling

Bestuur en OR. De OR heeft nu formeel geen

is grotendeels helder; je vindt deze op intranet onder

mogelijkheden meer om een instellingsregeling te

Diensten > Regelingen en instrumenten > handboek

bewerkstelligen en heeft daarom besloten de

sociaal beleid. Probleem is echter de toepassing.

vakbonden, medeverantwoordelijk voor de

Vooral in afdelingen waar meerdere medewerkers

totstandkoming van de CAO, te informeren over deze

gebruikmaken van deze regeling kunnen problemen

gang van zaken en te vragen om in deze actie te

ontstaan. De OR adviseert medewerkers die

nemen. Op maandag 10 december is een gesprek

problemen ervaren contact op te nemen met hun

met de vakbonden gepland.

personeelsconsulent. Verder is het verstandig ook zelf

De OR heeft de achterban hierover al uitgebreid per

een dossier aan te leggen van alle correspondentie

mail geïnformeerd. E.e.a. is ook terug te vinden op

rondom je aanvraag 55+ uren.

intranet.

2

Medezeggenschap samen Arbeidsomstandighedenspreekuur

In de vorige Mentaal hebben jullie gelezen dat de

In het halfjaarlijkse overleg van de OR met de

Raad van Bestuur en de OR gaan samenwerken aan

bedrijfsartsen van Achmea Arbo bleek dat er

een blijvende verbetering van de medezeggenschap.

nauwelijks gebruik wordt gemaakt van het

Dit gebeurt onder begeleiding van bureau De Beuk.

arbeidsomstandigheden (ao-) spreekuur. Dit komt

Meer informatie hierover is terug te vinden op

waarschijnlijk omdat het bestaan en het doel van dit

intranet en op www.medezeggenschapsamen.nl. Dit

spreekuur onvoldoende bekend is.

project heeft de meeste kans van slagen als

De OR vindt dit spreekuur een waardevol instrument

management en medewerkers zich betrokken (gaan)

o.a. in de preventie van ziekteverzuim. Daarom hierbij

voelen bij medezeggenschap. Een middel dat daarbij

nog wat uitleg.

wordt gebruikt is het interviewen van in totaal vijf

Je kunt van dit spreekuur gebruikmaken als er

zogenaamde “focusgroepen” van maximaal 12

omstandigheden zijn in je werk- óf privésituatie die

personen. Deze bestaan uit managers,

op termijn kunnen leiden tot uitval. Dit kunnen zowel

leidinggevenden, vakgroepen en medewerkers van

fysieke als psychische omstandigheden zijn. De

alle locaties. De uitkomsten van de interviews geven

bedrijfsarts zoekt dan samen met jou naar een

Raad van Bestuur en OR de nodige input. Wij hopen

oplossing.

van harte dat degenen die uitgenodigd worden voor

Ook kan je leidinggevende je adviseren preventief

een interview hieraan willen meewerken!

3

4

gebruik te maken van dit spreekuur.

Mentaal | 35

Agenda Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid Alzheimer Café Venlo

tijden het topcongres voor de Geeste-

Op dinsdag 6 november 2007 is het Alz-

lijke Gezondheidszorg: Dag van de GGZ.

heimer Café Venlo in Gemeenschapshuis

Door middel van een aantal sprekers en

De Bantuin, Pastoor Kierkelsplein 20 te

sessies raakt u op de hoogte van deze

Venlo geopend. Het thema voor deze

trends. Het congres is op 13 december

avond is: Omgaan met dementie.

2007 en u kunt zich aanmelden via

Gastspreker: Revi de Jong, psycho-

www.dagvandeggz.nl.

loog Zorggroep Noord-Limburg. De inloop is vanaf 19.00 uur en aanvang programma om 19.30 uur. De avond

Innovatieprijs

wordt uiterlijk 22.00 uur afgesloten en

De Stichting Voorzorg Utrecht is een

de toegang is gratis.

subsidiefonds voor de gezondheidszorg en looft in 2009, ter gelegenheid van haar derde lustrum, een innovatieprijs

Alzheimer Café Venray

uit voor het meest vernieuwende project

Op maandag 10 december 2007 is het

in de gezondheidszorg dat een breed

Alzheimer Café Venray open voor alle

patiënten- of cliëntenbelang dient.

mensen met dementie, hun partners,

Heeft u innoverende ideeën?

familieleden en betrokkenen. Hulpver-

Kijk dan op de website:

leners en andere belangstellenden zijn

www.voorzorg-utrecht.nl voor meer

ook van harte welkom. Het thema voor

informatie.

deze avond is: Vragen rondom het sterven van de dementerende. Gastspre-

Voor meer informatie over genoemde

ker: René Smeets, SCEN arts (Steun en

activiteiten of andere vragen omtrent

consultatie bij Euthanasie Nederland).

geestelijke gezondheidszorg kunt u con-

Tijdens de pauze en na afloop vindt er

tact opnemen met:

een optreden plaats van Clown Polka en zijn muzikanten. Het Alzheimer Café

Informatiecentrum

Venray vindt plaats in De Kemphaan,

Geestelijke

Kennedyplein 1 te Venray. Inloop vanaf

Gezondheid

19.00 uur en aanvang programma 19.30

Stationsweg 46, 5803 AC Venray

uur. De avond wordt uiterlijk 22.00 uur

tel: 0478-52 7066,

afgesloten. De toegang is gratis.

e-mail: [email protected] Openingstijden Informatiecentrum:

Dag van de GGZ 2007

maandag t/m vrijdag van

De GGZ op de drempel van de Zorg-

09.00 - 12.00 uur en van

verzekeringswet. De geneeskundige

13.00 - 16.00 uur.

geestelijke gezondheidszorg valt per 1 januari 2008 volledig onder de Zorgver-

In verband met de feestdagen is het

zekeringswet. Hierdoor komt er meer sa-

Informatiecentrum gesloten van

menhang in de curatieve zorg, zonder

24 december 2007 tot en met 1

onderscheid te maken tussen lichamelij-

januari 2008.

ke en geestelijke klachten. Deze en nog veel meer trends en ontwikkelingen zijn onderwerpen die aan de orde komen

Mentaal | 36

PV Bericht van de Personeelsvereniging Als u dit bericht leest, heeft er alweer een aantal activiteiten van de personeelsvereniging plaatsgevonden. Een grote groep geïnteresseerden heeft deelgenomen aan de combitrip naar de Kreadoebeurs en/of het shoppen in Utrecht. Er is een bezoek gebracht aan de Night of the Proms in Antwerpen, Sinterklaas heeft een bezoek gebracht aan de kinderen van onze leden en u heeft zich kunnen laten informeren over de voorgenomen reis naar Moskou en St. Petersburg in het najaar van 2008. Wat betreft dit laatste kunt u de inschrijfformulieren hiervoor verwachten begin januari 2008. Uit naam van de Raad van Bestuur van GGZ Noorden Midden Limburg heeft het bestuur van de Personeelsvereniging de oud-medewerkermiddag georganiseerd in de Witte Hoeve. Vooruitlopend op de feestdagen organiseren wij in december het kerstinkopen in Oberhausen en het kerstdiner in gemeenschapshuis “d’n Oesterham” te Oostrum. Daarmee sluiten we de activiteiten voor dit jaar af. We zijn al druk doende om ook voor het volgend jaar weer een gevarieerd programma in elkaar te zetten. Met betrekking tot de behoeftepeiling onder de leden die onlangs is gehouden, zullen wij waar mogelijk rekening houden met aangegeven wensen. Het jaarprogramma wordt gepresenteerd tijdens de jaarvergadering op maandag 1102-2008! Benieuwd? Noteer deze datum dan alvast in uw agenda. Voor actuele informatie, convocaties en inschrijfformulieren voor de diverse activiteiten verwijzen wij u graag naar het Intranet en de mail van de personeelsvereniging die tweewekelijks verschijnt op maandag. Oud-medewerkers worden door convocaties aan huis op de hoogte gehouden. En hebt u suggesties, dan horen wij dat graag van u! Het Bestuur Tel. secretariaat PV: (52)7112 (tijdens kantooruren) Postadres: Stationsweg 46 C t.n.v. Secretariaat Personeelsvereniging Emailadres: [email protected]

Mentaal

Boekbespreking ‘Brein en Branie, een pionier in Alzheimer’

Nieuws van de bibliotheek Bibliotheekcatalogus thuis bereikbaar Voor de zomervakantie heeft de bibliotheekcommissie een beleidsplan 20082011 ingediend. Een van de topprioriteiten uit dit plan is nu gerealiseerd: de bibliotheekcatalogus is voor elke medewerker/ professional op elke computer buiten de

Christine Van Broeckhoven

instelling (middels wachtwoorden) bereikbaar. Het juiste internetadres en de wachtwoorden staan vermeld op de homepage van de bibliotheek en bij de

ISBN 10 90 4250 9110 0 NUR 321 Uitgever: Houtekiet Antwerpen/Amsterdam formaat: 22 x 14 x 2 cm omvang: 198 pag’s gewicht: ca. 300 gr.

icoon van de bibliotheek op het bureaublad. Inloggen kan ook via www.ggznml.nl onder het kopje professionals, keuze bibliotheek. Pictogrammen en dossiers toegevoegd

Kort geleden bood de schrijfster in het televisieprogramma ‘Zomergasten’ de kijkers een boeiend inzicht in haar leven en werk bij de bestudering van de menselijke hersenen in verband met de ziekte van Alzheimer. In dat televisieprogramma liepen privé-leven en werk dooreen, zo ook in het boek: beschrijvingen van persoonlijke drijfveren mengen zich met onderzoek, zodat het relaas over haarzelf en de met haar verbonden moleculaire genetica leest als een autobiografie.

- De bibliotheekcatalogus is nu verrijkt met pictogrammen. Handig omdat je nu meteen ziet met welk documenttype je te maken hebt. Bijkomstig voordeel is dat ze

Zij werkt in haar onderzoeksafdeling met de uitgebreide verzameling hersenmateriaal van de Born Bunge Stich-

door te klikken op “soort” te sorteren zijn

ting in Antwerpen (waarin zich ook ‘Venrays materiaal’ bevindt). Zij beschrijft haar afkomst, haar positie in het

op tijdschriften, videobanden, proefschrif-

ouderlijk gezin en haar verdere wortels. Aan de orde komen ook haar huwelijk, haar kinderen en privé-leven,

ten etc.

hoe de wisselwerking ervan is met haar onderzoek, en hoe alles in elkaar overloopt. Daarnaast verklaart zij voor de lezer de Alzheimer-dementie, beschrijft de verschillende stadia en de rol van meerdere onderzoekers. Een extra hoofdstuk is gewijd aan vrouwen in de wetenschap: pioniers als de fysicus Madame Curie-Sklod-

- Uw overzichten is vervangen door Dossiers. Hierin staat informatie over

woska, en de biochemicus Rita Levi-Montalcini.

specifieke onderwerpen waar veel vraag

Iemand die verwacht na het lezen van dit boek een dieper inzicht te hebben gekregen in de dementie van Alz-

naar is of andere actuele informatie. Deze

heimer komt bedrogen uit. Maar iemand die benieuwd is naar wat een mens beweegt om in dat hersengebied

dossiers zijn nog in ontwikkeling en zullen

te gaan werken, diens nieuwsgierigheid wordt bevredigd. De auteur neemt geen blad voor de mond, ook niet waar zij haar persoonlijke leven beschrijft; die stukken vielen haar het moeilijkst, maar die kunnen de lezer ook

regelmatig worden geactualiseerd.

veel herkenning geven. Na het lezen van het boek had ik de persoonlijke indruk dat zij het misschien allemaal wel opschreven heeft voor haar kinderen, als een apologie voor een moeder die zo vaak met haar geest en lichaam elders was. Misschien is dat zo, misschien ook niet, maar na het lezen ervan zullen er wellicht vrouwen zijn die zich erdoor gesterkt voelen. Een boek van een gedreven auteur, het staat in onze bibliotheek. abe

De bibliotheek is geopend van maandag t/m donderdag van 8.30 tot 17.00 uur. e-mail: [email protected] telefoon: (0478) 52 76 45

Mentaal | 37

Personalia

Dienstjubilea 12,5 jaar

Nel de Best verpleegkundige, Behandeling RCG Venray, 19 december 2007 Gerarda Hanssen begeleider DagActiviteitenCentrum, 20 december 2007 Uit dienst oktober 2007

Cees Ebben Manager Zorg, Divisie Langdurige Complexe Zorg Kick Meerts Medewerker Service, Afdeling Keuken Tiny Gieles – Graafland Verpleegkundige PIT, Behandeling RCG Venray Gisela Terheijden Ziekenverzorgende, Klaproos Katarzyna Pojawa Medewerker huishoudelijke zaken, Eugène/Annalaan 3+4

Sanne Vriens Assistent Verpleegafdeling, LCZ Kliniek Begeleiding & Verzorging Unit B Sandra Wijnhoven - Linders Adm. Medewerker patiëntengeld administratie, Adm. Stichting Beschermingsbewind Venray OBU

Ria Flinsenberg zal op 1 december 2007 gebruik maken van de OBU na ruim 15 jaar werkzaam te zijn geweest binnen de voedingsdienst. De afscheidsreceptie is op 29 november 2007 van 18.00 - 20.00 uur in restaurant Le Tambourin, lokatie Stationsweg. Geert Smits krijgt op 20 december 2007 van 18.00 - 20.00 uur in restaurant Le Tambourin, lokatie Stationsweg, een afscheidsreceptie aangeboden krijgen. Na ruim 45 jaar werkzaam te zijn geweest binnen GGZ NML zal hij gebruik maken van de OBU. Op 26-10-2007 hebben wij afscheid moeten nemen van onze collega Diana RentzingMettendaf

In dienst met ingang van oktober 2007

Marloes Willems Medewerker reclassering, Justitiële Verslavingszorg Daisy van Essen Begeleider, Hostel Echt GGZ Centrum Roermond Dorien Jacobs Begeleider, Neuropsychiatrie Renske Deltrap - Janssen Gezondheidszorgpsycholoog i.o., Basisteam 1 Venlo Tineke Verstegen Verpleegkundige, Kliniek Jongerencircuit Kristie van Montfort Psychologisch assistent, GGZ Centrum Roermond Renée Talma Stafmedewerker onderzoek, Stafbureau Raad van Bestuur Angelique Bruning - Hoessen Assistent Verpleegafdeling, Klaproos Esther Vullings - Aerts Bedrijfseconomisch medewerker, Afdeling Planning & Control Revi de Jong - Dinar Gezondheidszorgpsycholoog, Ambulant Ouderen RCG Venlo

Diana was een opmerkelijke vrouw. Vele jaren reed ze trouw op en neer tussen Weert en Venray. Nooit te laat. En als dat wel dreigde te gebeuren belde ze vanuit de auto dat ze opgehouden werd. Een vrouw die stond voor haar vak en dat met verve liet zien. Een fijne en betrouwbare collega. Als bewoner had je het goed bij haar. Dan kwam je niets tekort. Plichtsgetrouw en vol overgave regelde zij de zaakjes. Vol trots en enthousiasme vertelde zij over haar dochter Kathy, maar ook over de zorgen die zij had over de ziekte van haar man. Vaak vertelde ze over de zorgen die ze had over haar moeder en de vele uren die zij besteedde aan haar verzorging. Tot zij op 92-jarige leeftijd is overleden. Eindelijk kreeg Diana weer wat meer tijd voor zichzelf. Ze startte met een cursus Arbeidsrecht. Wie had kunnen denken dat die vrije tijd op een zo heel andere wijze ingevuld zou gaan worden. Eind 2006 werd zij geveld door borstkanker. Haar hele ziekteperiode hield zij ons op de hoogte van hoe het met haar ging. Vaak is zij bezocht door collega’s. Het was zo vreemd om te merken dat zij dan degene was die de ander opbeurde. Diana was een opmerkelijke vrouw. Een vrouw die stond voor haar leven en dat op haar eigen manier invulling gaf. Ze zou zo maar de afdeling weer binnen kunnen lopen. Wij missen haar. Haar collega’s van Kerkdijklaan 3

Mentaal | 38

: Deze maand

Sinterklaas

B

E

L

D

S

P

R

A

A

K

E

Depressies... 11

Herfst... Een uiterst somber jaargetijde...

...menige paraplu sneuvelt in de strijd tegen storm en regen...

...om maar te zwijgen van de vreselijke sneeuwstormen die het land gaan teisteren en het verkeer lamleggen...

...koude, natte, verlaten straten zorgen voor een deprimerende stemming...

Er is natuurlijk ‘n manier om deze ellende succesvol te lijf te gaan...

...of de akelig vrolijke sneeuwpoppen van die onbegrijpelijk blije kinderen...

LICHTTHERAPIE!!! De volgende Mentaal verschijnt in januari 2008.