v)

STUDIE 14 BEROEPSPROFIEL logopedist (m/v)

BEROEPSPROFIEL logopedist

sector studiegebied opleiding beroep

: : : :

gezondheidszorg gezondheidszorg logopedie en audiologie logopedist (m/v)

Werkgroep beroepsprofielen van de Vlaamse Hogescholen in opdracht van de Vlaamse Onderwijsraad D/1997/6356/2 De leden van de werkgroep beroepsprofielen zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het beroepsprofiel. De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

INHOUD BEROEPSPROFIEL LOGOPEDIST

I N H O U D

INLEIDING

1

1

EXACTE BENAMING VAN HET BEROEP

2

2

GLOBALE BESCHRIJVING VAN HET BEROEP

3

2.1 2.2

3 3 3

2.3

Beschrijving van de beroepsactiviteit Beschrijving van de beroepscontext 2.2.1 Macro-economische situering van de sector 2.2.2 Beschrijving van de huidige en verwachte ontwikkelingen in de sector 2.2.3 Gegevens over de tewerkstelling in de sector 2.2.4 Inventaris van de bestaande tewerkstelling Niveaubepaling

3 4 4 5

3

OPLEIDINGSVEREISTEN EN BEROEPSERVARING

4

SPECIFIEKE BESCHRIJVING VAN DE BEROEPSACTIVITEITEN7 4.1

4.2

4.3

4.4 4.5 4.6

4.7

Advies en informatieverstrekking 4.1.1 Voorlichting 4.1.2 Opsporing/screening 4.1.3 Advies en doorverwijzing Diagnostiek 4.2.1 Analyse van de verwijzing 4.2.2 Anamnese 4.2.3 Onderzoek 4.2.4 Diagnose Verzorging en hulpverlening 4.3.1 Overweging van behandelmogelijkheden 4.3.2 Planning van de behandeling 4.3.3 Behandeling 4.3.4 Evaluatie van de behandeling Samenwerking 4.4.1 Medewerking in organisaties en instellingen 4.4.2 Samenwerking met andere diensten en hulpverleners Beheer 4.5.1 Praktijkbeheer 4.5.2 Documentenbeheer m.b.t. het beroep Research 4.6.1 Signalering 4.6.2 Uitvoering 4.6.3 Evaluatie Educatie11 4.7.1 Verzorging van onderwijs en bijscholing 4.7.2 Begeleiding

6

7 7 7 7 8 8 8 8 8 8 8 9 9 9 9 9 10 10 10 10 10 10 10 11 11 11

INHOUD BEROEPSPROFIEL LOGOPEDIST

5

CONTEXTGEGEVENS

12

5.1

12 12 12 12 13 13 13 13 14 14 14 14 15 15 15 15 16 16 16 16 17

5.2

5.3

5.4 5.5 5.6 5.7

Advies en informatieverstrekking 5.1.1 Voorlichting 5.1.2 Opsporing/screening 5.1.3 Doorverwijzing Diagnostiek 5.2.1 Verwijzing 5.2.2 Anamnese 5.2.3 Onderzoek 5.2.4 Diagnose Verzorging en hulpverlening 5.3.1 Overweging van behandelmogelijkheden 5.3.2 Planning van behandeling 5.3.3 Behandeling 5.3.4 Evaluatie van behandeling Samenwerking 5.4.1 Medewerking in organisaties en instellingen 5.4.2 Samenwerking met andere diensten en hulpverleners Beheer 5.5.1 Praktijkbeheer 5.5.2 Documentenbeheer m.b.t. het beroep Research: signalering, uitvoering en evaluatie Educatie17 5.7.1 Verzorging van onderwijs en bijscholing 5.7.2 Begeleiding

17 17

6

ONDERSTEUNENDE KENNIS

19

7

BEROEPSHOUDINGEN

20

7.1 7.2

20 20 20 20 20 21 21 21 21 21 22 22

Bepaling van de belangrijkste beroepshoudingen Selecteren en concretiseren van de belangrijkste houdingen 7.2.1 Accuratesse, nauwkeurigheid 7.2.2 Contactbereidheid 7.2.3 Dienstverlenende ingesteldheid 7.2.4 Empathie 7.2.5 Flexibiliteit 7.2.6 Kritische ingesteldheid 7.2.7 Leergierigheid 7.2.8 Resultaatgerichtheid 7.2.9 Zelfstandigheid 7.2.10 Zin voor samenwerking

8

LITERATUURLIJST

23

9

SAMENSTELLING VAN DE WERKGROEP

24

BIJLAGE

25

1

BEROEPSPROFIEL LOGOPEDIST

INLEIDING

Op vraag van de Vlaamse Onderwijsraad werd een werkgroep opgericht om het beroepsprofiel van de logopedist uit te tekenen. Onder het voorzitterschap van de heer Marc Claeys werd de werkgroep samengesteld uit afgevaardigden van de verschillende hogescholen en van de beroepsvereniging voor logopedisten. De werkgroep vergaderde viermaal, op 4/3/1996, 25/3/1996, 23/4/1996 en 13/5/1996.


2

1

EXACTE BENAMING VAN HET BEROEP

Het beroep is logopedie. De beroepstitel is logopedist. (Zie KB van 2010/94 in bijlage).


2

2.1

3

GLOBALE BESCHRIJVING VAN HET BEROEP

Beschrijving van de beroepsactiviteit Logopedie is een toegepaste gedragswetenschap, die zich richt op het intermenselijk communicatiegedrag, gespecificeerd als volgt. Het is de taak van de logopedist om de communicatie te bevorderen en, waar nodig, te optimaliseren. Dit komt neer op het scheppen van goede basisvoorwaarden voor communicatiegedrag, het begeleiden en bijsturen ervan en het verbeteren of herstellen van afwijkende of gestoorde communicatieprocessen. Dit laatste heeft te maken met de preventie, de diagnostiek en de therapie van problemen op het vlak van de stem, de spraak, het gehoor en de taal (m.i.v. de vaardigheden lezen, schrijven en rekenen, voor zover deze hierop steunen). Deze problemen kunnen voorkomen bij kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen. Het logopedisch handelen impliceert eveneens de behandeling van orale disfuncties en het zoeken naar vervangende en ondersteunende communicatie, wanneer de voor de hand liggende communicatiekanalen uitgevallen zijn of inefficiënt geworden zijn. (Naar VVL, 05/03/90; KB 20/10/94, zie bijlage).

2.2 2.2.1

Beschrijving van de beroepscontext (organisatievorm, milieu en omstandigheden) Macro-economische situering van de sector Het beroep van logopedist situeert zich in de sector ‘Gezondheidszorg’ waarin de medische en paramedische beroepsbeoefenaars werkzaam zijn. Het beroep van logopedist behoort bij de paramedische beroepenclusters.

2.2.2

Beschrijving van de huidige en verwachte ontwikkelingen in de sector 2.2.2.1

Huidige situatie

Logopedisten zijn tewerkgesteld in verschillende sectoren of werkvelden. Dit gebeurt op basis van een bediendecontract of op zelfstandige basis. Momenteel zijn de belangrijkste tewerkstellingssectoren: het gewoon en buitengewoon onderwijs, de centra voor ambulante revalidatie, de ziekenhuizen, de medisch pedagogische instituten (orthopedagogische centra), de rust- en verzorgingstehuizen, de vroegen thuisbegeleidingsdiensten en de zelfstandige praktijken. In elk van deze sectoren ontplooien logopedisten een grote verscheidenheid aan logopedische activiteiten. De hoofdactiviteit bestaat uit het verlenen van logopedische zorg door middel van het onderzoeken, behandelen en begeleiden van mensen met communicatiestoornissen. 2.2.2.2

Verwachte ontwikkelingen

Het beroepsprofiel is fundamenteel stabiel, maar evolueert uiteraard mee met de veranderingen op het brede maatschappelijke vlak. Vandaar dat zich nu reeds trends aftekenen voor de toekomst.


4

-

2.2.3

Meer en meer komen allochtone en geriatrische patiënten voor in het bestand van de logopedist. De vroegtijdige opvang van de jongste preverbale patiënten wint aan belang. Kwaliteitscontrole van het logopedisch handelen krijgt meer aandacht. Tenslotte oefent de vooruitgang op het vlak van informatica en technologie, ook op het terrein van de logopedie, een belangrijke invloed uit.

Gegevens over de tewerkstelling in de sector Resultaten van een enquêteringonderzoek betreffende de beroepsloopbaan, het beroepsimago en de waardering voor de opleiding en de bijscholing (Duyck, 1992). Werksector

Procentuele tewerkstelling (1990)

Gewoon en buitengewoon onderwijs 23,47 % Centra voor ambulante revalidatie 38,78 % Ziekenhuizen 8,16 % Orthopedagogische centra 12,76 % Bedrijf 3,57 % Zelfstandige 9,18 % Andere (o.a. diensten voor vroegen thuisbegeleiding) 4,08 % .................................................................................................................................... N = 654 logopedisten Tabel 1: Tewerkstelling logopedisten – procentuele sectordistributie. Naar Duyck, 1992.

Opmerking bij de distributietabel: -

De cijfers tonen de situatie tussen 1986 en 1989 en gelden de dag van vandaag bijgevolg enkel als richtsnoer. Van de zesde sector (zelfstandigen) is bijvoorbeeld geweten dat deze aan belang gewonnen heeft. De zeven aangehaalde sectoren dekken elk een grote verscheidenheid aan logopedische activiteiten en stoornissen.

De logopedist kan in alle tewerkstellingssectoren, genoemd in bovenstaande tabel, de vereiste functies en taken (zie verder) uitvoeren op het niveau van startfuncties. Daarnaast bestaan er doorstroomfuncties, zoals o.a.: -

2.2.4

coördineren, adviseren en leidinggeven in midden- en hogere kaders; lesgeven in hoger onderwijs; coördineren van wetenschappelijk onderzoek in het logopedische vakgebied.

Inventaris van de bestaande tewerkstelling -

Enquêteringonderzoek Vlaamse Vereniging voor Logopedisten (V.V.L.) in 1984. Enquêteringonderzoek o.l.v. J. Duyck in 1990. V.V.L.-enquête 1996. De enquête is opgebouwd rond drie thema’s, met name: (1) persoonsgegevens, (2) werksituatie en (3) financiën. De resultaten worden verwacht tegen eind 1996.


2.3

5

Niveaubepaling De diverse typefuncties en taken situeren het beroep op niveau 4 (een kwalificatie die het mogelijk maakt op autonome of onafhankelijke manier verantwoordelijkheid op te nemen voor planning, leiding, of beheer) en dit op wetenschappelijke onderbouwde wijze, wat deels verwijst naar niveau 5.


6

3

OPLEIDINGSVEREISTEN EN BEROEPSERVARING

De uitoefening van het beroep is voorbehouden aan personen die voldoen aan de volgende voorwaarden (zie ook KB van 20/10/94 in bijlage): 1 -

2

Houder zijn van een diploma in de logopedie, opleiding van minimum drie jaar hoger onderwijs met volledig leerplan, waarvan het leerprogramma op zijn minst omvat: een theoretische en een praktische opleiding (voor een gedetailleerde opsomming van de verschillende leerinhouden verwijzen wij naar het KB van 20/10/94 in bijlage); stages: de kandidaat moet een stageboek bijhouden waaruit blijkt dat hij met vrucht een stage van minstens 600 uren heeft doorlopen in verscheidene sectoren en verschillende vormen van pathologie i.v.m. de menselijke communicatie; een eindwerk: dit eindwerk bestaat uit een verhandeling die in verband staat met de opleiding en de stages, deze verhandeling moet door de student uitgewerkt, voorgesteld en met vrucht verdedigd worden. Onderhouden en bijwerken van hun beroepskennis en –vaardigheden via bijscholing, om een beroepsuitoefening op een optimaal kwaliteitsniveau mogelijk te maken.


7

4

SPECIFIEKE BESCHRIJVING VAN DE BEROEPSACTIVITEITEN TYPEFUNCTIES, DEELFUNCTIES EN TAKEN

4.1 4.1.1

Advies en informatieverstrekking Voorlichting Onder voorlichting verstaan we het geven van individuele en groepsgerichte voorlichting en advisering over specifieke logopedische aspecten en benadering aan een omschreven doelgroep met als doel preventie en vroegtijdige onderkenning van stoornissen op logopedisch gebied. -

-

4.1.2

Voorlichting geven aan werkers en studenten in de gezondheidszorg en de welzijnszorg, en onderwijs over logopedie in het algemeen en over het ontstaan en de instandhoudende factoren van stoornissen op logopedisch gebied, met als doel preventie en vroegtijdige onderkenning. Voorlichting geven over het gebruik en de functie van stem, spraak, taal en gehoor bij spreekberoepen. Voorlichting geven aan hulpvragers en hun omgeving over vraagstellingen ten aanzien van het ontstaan en de instandhoudende factoren van stoornissen op logopedisch gebied en de mogelijkheden tot behandeling. Bijdrage leveren aan publieksvoorlichting. Voorlichtingsmateriaal ontwikkelen voor specifieke doelgroepen.

Opsporing en screening Onder screenen verstaan we het individueel of in groep voorafgaandelijk onderzoeken voor een eerste classificatie, toegepast om diegenen te selecteren die grondiger onderzoek nodig hebben. -

4.1.3

Vroegtijdig opsporen van bedreigingen en stoornissen op het vlak van stem, spraak, taal en gehoor door middel van het screenen van risicogroepen. Personen screenen die op verzoek van ouders, leerkrachten, artsen of andere beroepsbeoefenaars worden aangemeld.

Advies en doorverwijzing -

De verwijzende en de gescreende personen en hun omgeving informeren omtrent het resultaat van de screening. Een advies formuleren voor verder onderzoek. Personen doorverwijzen naar een arts of andere hulpverlener. Controleren of de preventieve maatregelen hebben geleid tot het beoogde resultaat.


8

4.2 4.2.1

Diagnostiek Analyse van de verwijzing -

4.2.2

Anamneses -

4.2.3

-

Door middel van observatie en het hanteren van onderzoeksinstrumenten voor de stem, de spraak, de taal, het gehoor en de orale functies, gegevens verzamelen. Het betreft gegevens die relevant zijn voor de voorwaarden, het gedrag en de stoornissen omtrent communicatie en oraal functioneren. De verzamelde gegevens ordenen en interpreteren. De verzamelde gegevens registreren en rapporteren.

Diagnose -

4.3 4.3.1

Verzamelen van relevante anamnesegegevens ten behoeve van de in te stellen behandeling. Verzamelen van relevante gegevens van andere hulpverleners omtrent de hulpvrager. Schriftelijk registreren van relevante anamnesegegevens.

Onderzoek -

4.2.4

Kennis nemen en analyseren van de verwijzing van de behandelende arts, tandarts of andere verwijzende instantie. Contact opnemen met de verwijzende persoon bij onduidelijke of onvolledige vraagstelling naar logopedische behandeling of onderzoek.

Op basis van een analyse van de verzamelde onderzoeksgegevens een logopedische diagnose stellen en deze formuleren tegen de achtergrond van de hulpvraag. Schriftelijk registreren van de conclusies uit de diagnose. Schriftelijk rapporteren van de conclusies uit de diagnose.

Verzorging en hulpverlening Overweging van behandelmogelijkheden -

Overwegen van de voor de hulpvrager relevante voorwaarden voor mogelijkheden tot gebruik van orale functies en mogelijkheden tot communicatie. Overwegen en overleggen met de hulpvrager, verzorgers, begeleiders en de omgeving welke biologische en psychosociale factoren van invloed zijn op de te kiezen behandelingsmogelijkheden. Overwegen en overleggen met de hulpvrager, verzorgers, begeleiders en de omgeving welke logopedische methoden toegepast kunnen worden ten behoeve van de behandeling van de hulpvrager. Overwegen welke hulpmiddelen toegepast kunnen worden ten behoeve van de behandeling van de hulpvrager.


4.3.2

Planning van de behandeling -

4.3.3

-

Op systematische wijze toepassen van de gekozen methoden en hulpmiddelen die de stoornis op logopedisch gebied kunnen beïnvloeden. Tijdens de behandeling de hulpvrager en de opvoeders, de verzorgers, de begeleiders of de omgeving in het algemeen, informeren omtrent het doel van de methoden en hulpmiddelen en het verloop van de behandeling. De hulpvrager, en eventueel zijn omgeving, instructies geven bij de uitvoering van de diverse aspecten en oefeningen van de gekozen methoden en i.v.m. het omgaan met hulpmiddelen. Bewaken van de manier waarop de hulpvrager en zijn omgeving de instructies opvolgen. Verschaffen van mogelijkheden aan de hulpvrager en zijn omgeving om het in de behandeling aangeleerde in de praktijk toe te passen. Bewaken van de opbouw van het behandelingsprogramma. Informeren van de verwijzende en het behandelteam omtrent het verloop van de behandeling. Bijstellen van het behandelingsplan tijdens de uitvoeringsfase. Regelen van de systematische afbouw en nazorg van de logopedische behandeling. Registreren en rapporteren van de doelstellingen, het verloop en het resultaat van de behandeling.

Evaluatie van behandeling -

4.4 4.4.1

Bepalen van het hoofddoel en de subdoelstellingen van de behandeling. Bepalen van de inhoud en de opbouw van de logopedische methoden die toegepast zullen worden bij de behandeling van stoornissen op logopedisch gebied. Verslag uitbrengen en overleggen met de verwijzende en de voorschrijver over het behandelingsplan. Overleggen met de hulpvrager, verzorgers, begeleiders en omgeving omtrent de behandeling.

Behandeling -

4.3.4

9

Evalueren van de diagnose, de inhoud en de opbouw van het behandelingsplan en van de behandeling zelf. Evalueren van het effect van de behandeling d.m.v. observatie en onderzoeksinstrumenten voor de stem, de spraak, de taal, het gehoor en de orale functies. Rapporteren aan de verwijzende of betalende instantie, of aan andere betrokkenen, inzake het resultaat van de behandeling.

Samenwerking Medewerking in organisaties en instellingen. -

Handelen overeenkomstig het doel en het beleid van de instelling. Handelen overeenkomstig de structuur van de organisatie, met name als het gaat om hiërarchische lijnen, beslissingen, bevoegdheden en uitvoeringsverantwoordelijkheden. Leveren van een bijdrage aan het beleid van de organisatie.


10

4.4.2

Samenwerking met andere diensten en hulpverleners -

4.5 4.5.1

Beheer Praktijkbeheer -

4.5.2

Inachtneming van de grenzen van de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de logopedist. Inachtneming van de afspraken omtrent het handelen op verwijzing. Inachtneming van het beroepsgeheim. Geven van informatie aan de verwijzende en betrokken zorgverleners over relevante onderzoeksgegevens, plan, verloop en resultaat van de behandeling van de hulpvrager. Geven van instructies en aanwijzingen op basis van de onderzoeksgegevens, het plan, het verloop en het resultaat van de behandeling aan de hulpvrager. Vragen van relevante informatie en aanwijzingen aan vertegenwoordigers van andere disciplines. Constructief deelnemen aan teambesprekingen, in functie van een multidisciplinaire diagnose en de hulpverlening aan de hulpvrager en zijn omgeving.

Verzorgen van de planning en administratie omtrent afspraken met de hulpvrager. Verwerken van onderzoeksgegevens en van het plan, het resultaat en het verloop van de behandeling in een databestand ten behoeve van het patiëntendossier. Maken van het jaarverslag van de logopediepraktijk of logopedische afdeling. Hanteren van de wettelijke bepalingen en regelgeving omtrent zijn arbeidssituatie. Bewaken van de bedrijfsvoering. Onderhouden van contacten met de betalende instanties.

Documentenbeheer m.b.t. het beroep Verzorgen van een documentatiesysteem m.b.t. literatuur over gegevens en ontwikkelingen binnen het eigen beroep.

4.6 4.6.1

Research Signalering Signaleren, binnen het logopedische vakgebied, van theoretische en praktische onderwerpen die in aanmerking komen voor nader onderzoek.

4.6.2

Uitvoering -

Zelfstandig, of in samenwerking met andere logopedisten, onderzoek uitvoeren in het logopedische vakgebied. Participeren in multidisciplinaire onderzoek waar logopedische aspecten deel van uitmaken. Leveren van bijdragen aan onderzoek gericht op wetenschappelijke kennisontwikkeling t.b.v. gezondheidszorg, welzijnszorg, onderwijs en bedrijfsleven.


-

4.6.3

11

Presenteren van onderzoeksresultaten d.m.v. publicaties in vaktijdschriften, deelname aan symposia, e.d.

Evaluatie Kritisch evalueren van wetenschappelijke onderzoeksliteratuur.

4.7 4.7.1

Educatie Verzorging van onderwijs en bijscholing -

4.7.2

Verzorgen van onderwijs op het logopedische vakgebied, aan opleidingen binnen het onderwijs, de gezondheidszorg, de welzijnszorg en het bedrijfsleven. Verzorgen van bijscholing op het logopedische vakgebied.

Begeleiding -

Begeleiden van studenten logopedie bij het opdoen van praktijkervaring. Begeleiden van stagiairs van andere beroepsgroepen bij het opdoen van praktijkervaring.


12

5

5.1 5.1.1

5.1.2

5.1.3

CONTEXTGEGEVENS

Advies en informatieverstrekking Voorlichting -

werkomstandigheden: lokaal aangepast aan de grootte van de voor te lichten groep of eigen bureau.

-

hulpmiddelen: audiovisuele hulpmiddelen, didactisch materiaal, vakliteratuur.

-

graad van verantwoordelijkheid: eigen verantwoordelijkheid.

-

verwachte resultaten: bepaalde doelgroepen krijgen een beter inzicht in bepaalde domeinen van de logopedie via het verzamelen van gegevens, het opstellen van een les- of voorlichtingsplan en een voorbereiding, het geven van les of voorlichting, het evalueren van voorlichting.

Opsporing en screening -

werkomstandigheden: rustig lokaal met voldoende privacy en voldoende zitplaatsen.

-

hulpmiddelen: specifiek screeningsmateriaal.

-


-

verwachte resultaten: detectie van problemen op vlak van spraak, taal, stem en gehoor.

Doorverwijzing -

werkomstandigheden: bureau.

-

hulpmiddelen: bureelbenodigdheden.

-



-

5.2 5.2.1

5.2.2

5.2.3

13

verwachte resultaten: verantwoorde doorverwijzing via het uitbrengen van advies, het informeren van de verwijzende, het controleren van de doorverwijzing.

Diagnostiek Verwijzing -


-

hulpmiddelen: bureelbenodigdheden.

-


-

verwachte resultaten: correcte interpretering van de verwijzing.

Anamnese -


-

hulpmiddelen: anamneseformulieren.

-


-

verwachte resultaten: adequate informatieverzameling en –registratie in functie van de stoornis.

Onderzoek -

werkomstandigheden: rustige ruimte met voldoende privacy en voldoende zitplaatsen.

-

hulpmiddelen: tests of observatieschalen, audiovisuele hulpmiddelen, literatuur, aangepast onderzoeksmateriaal.

-


-

verwachte resultaten: correcte interpretatie, besluitvorming en duidelijke rapportering op basis van correct afnemen en scoren.


14

5.2.4

5.3 5.3.1

5.3.2

Diagnose -

werkomstandigheden rustige ruimte met voldoende privacy en voldoende zitplaatsen.

-

hulpmiddelen: tests of observatieschalen, audiovisuele hulpmiddelen, literatuur.

-


-

verwachte resultaten: juiste diagnose stellen registratie en rapportering van de resultaten.

Verzorging en hulpverlening Overweging van behandelingsmogelijkheden -

werkomstandigheden: bureau

-

hulpmiddelen: literatuur, onderzoeksgegevens.

-

graad van verantwoordelijkheid: eigen verantwoordelijkheid, individueel of in teamverband.

-

verwachte resultaten: conclusies formuleren m.b.t. de behandelingsmogelijkheden en de te volgen strategie.

Planning van behandeling -


-

hulpmiddelen: literatuur, onderzoeksgegevens.

-


-

verwachte resultaten: beschikken over een behandelingsplan met hoofddoelen en subdoelen.


5.3.3

5.3.4

5.4 5.4.1

15

Behandeling -

werkomstandigheden: rustige ruimte met voldoende privacy, voldoende zitplaatsen en de nodige didactische en technische hulpmiddelen.

-

hulpmiddelen: onderzoeksgegevens, literatuur, didactische hulpmiddelen, technische hulpmiddelen.

-


-

verwachte resultaten: verbeteren van het logopedisch probleem, waarvoor de hulpvrager behandeld wordt, via het adequaat toepassen van het behandelingsplan, het bijsturen van het behandelingsplan tijdens de behandeling, het informeren van de verwijzende, de hulpvrager en het milieu, het registreren en rapporteren van de behandeling, het opvolgen van de behandeling.

Evaluatie van de behandeling -


-

hulpmiddelen: behandelingsplan, audiovisuele hulpmiddelen, test en observatieschalen, resultaten van de behandeling, literatuur.

-


-

verwachte resultaten: beoordelen van de logopedische aanpak naar efficiëntie, rapporteren.

Samenwerking Medewerking in organisaties en instellingen -

-

werkomstandigheden: organisatie of instelling. hulpmiddelen: team, gegevens m.b.t. de werking en de werkingsmiddelen van de organisatie of de instelling. graad van verantwoordelijkheid: eigen verantwoordelijkheid.


16

-

5.4.2

5.5 5.5.1

5.5.2

verwachte resultaten: kennen van de organisatie of de instelling, handelen volgens de idee van de organisatie of de instelling, leveren van een bijdrage aan het beleid.

Samenwerking met andere diensten en hulpverleners -

werkomstandigheden: organisatie of instelling.

-

hulpmiddelen: literatuur, test- en observatiegegevens, deontologie van de logopedist.

-

graad van verantwoordelijkheid: eigen verantwoordelijkheid of in samenspraak met de directie van de organisatie.

-

verwachte resultaten: het handelen afstemmen op het werkveld en de deontologie van de logopedist, informatie uitwisselen ter bevordering van het onderzoeks- of therapieproces.

Beheer Praktijkbeheer -

werkomstandigheden: rustig lokaal met voldoende privacy en werkingsmiddelen.

-

hulpmiddelen: wetgeving en literatuur, registratiesysteem voor patiëntenadministratie, boekhouding en budgetgegevens.

-


-

verwachte resultaten: beheren van budget, komen tot een goed functionerende praktijk.

Documentenbeheer m.b.t. het beroep -

werkomstandigheden: rustig lokaal met voldoende privacy en werkingsmiddelen.

-

hulpmiddelen: literatuur, classificatie in een informaticasysteem.


5.6

5.7 5.7.1

5.7.2

-


-

verwachte resultaten: beschikken over beroepsinformatie.

17

Research: signalering, uitvoering en evaluatie -

werkomstandigheden: werkveld, bureau, laboratorium.

-

hulpmiddelen: literatuur, proefpersonen, technische en didactische hulpmiddelen, statistische methodiek.

-

graad van verantwoordelijkheid: eigen verantwoordelijkheid of in opdracht.

-

verwachte resultaten: bijdrage leveren tot het verder onderbouwen van de logopedie door het formuleren en analyseren van de onderzoeksvraag, het opzetten, uitvoeren, analyseren, evalueren en presenteren van onderzoek.

Educatie Verzorging van onderwijs en bijscholing -

werkomstandigheden: werkveld, opleiding.

-

hulpmiddelen: technische en didactische hulpmiddelen. literatuur.

-


-

verwachte resultaten: onderwijs en bijscholing verzorgen op het logopedisch vakgebied (zowel voorbereiden als presenteren en evalueren).

Begeleiding -

werkomstandigheden: onderwijsinstellingen, werkveld.


18

-

hulpmiddelen: literatuur, didactische hulpmiddelen, technische hulpmiddelen.

-


-

verwachte resultaten: bijdrage leveren bij het opdoen van praktijkervaring door studenten in de logopedie en stagiairs van andere beroepsgroepen m.b.t. de logopedische problematiek.


6

19

ONDERSTEUNENDE KENNIS

Het is onmogelijk de kennisinhouden te differentiëren naar de verschillende typefuncties en deelfuncties. Dit zou immers leiden tot een lange en zich steeds herhalende lijst van inhouden. We verwijzen naar de algemene kennisinhouden zoals vermeld in het KB van 20/10/94 (in bijlage) omdat ze belangrijk zijn voor elke deelfunctie; en voegen daaraan toe het belang van onderzoeks- en therapeutische vaardigheden waaronder didactische, orthodidactische en communicatieve vaardigheden.


20

7

7.1

BEROEPSHOUDINGEN

Bepaling van de belangrijkste beroepshoudingen De belangrijkste beroepshoudingen zijn: accuratesse, contactbereidheid, dienstverlenende ingesteldheid, empathie, flexibiliteit, kritische ingesteldheid, leergierigheid, resultaatgerichtheid, zelfstandigheid en zin voor samenwerking.

7.2 7.2.1

Selecteren en concretiseren van de belangrijkste houdingen Accuratesse, nauwkeurigheid De handelingen van de logopedist getuigen van grondigheid en precisie. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: het selecteren, doorvoeren, registreren en rapporteren van stem-, spraak-, taalof gehoortests en de testresultaten met bijzondere aandacht voor het geijkte karakter ervan; het taalgebruik en de beheersing van vakterminologie; het aanleggen en up-to-date houden van dossiers met betrekking tot geplande en aan de gang zijnde interventies; het stipt zijn in de afspraken met medewerkers en patiënten.

7.2.2

Contactbereidheid De handelingen van de logopedist getuigen van sociale vaardigheid, mentale openheid en mededeelzaamheid zowel naar medehulpverleners als naar patiënten. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: het mededeelzaam zijn waar het relevante gegevens betreft in het kader van interprofessioneel overleg; het kunnen aanpassen van zijn gedrag en taalgebruik aan niveau en leeftijd van de patiënt met het oog op doeltreffende communicatie en therapie.

7.2.3

Dienstverlenende ingesteldheid De handelingen van de logopedist getuigen van therapeutische bekommernis en professionele beschikbaarheid zowel naar medehulpverleners als naar patiënten toe. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: het als hulpverlener gevoelig zijn voor alle mogelijke facetten van de problemen en vragen van de patiënten en hun omgeving; het zich coöperatief opstellen in teamverband; het overzien en doeltreffend gebruiken van mogelijkheden tot doorverwijzing ten behoeve van patiënt en omgeving.


7.2.4

21

Empathie De handelingen van de logopedist getuigen van inlevingsvermogen. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: het kunnen afstemmen van de interventie op de persoonlijkheid en de leefwereld van de patiënt en zijn omgeving; het zich begrijpend en solidair kunnen opstellen op basis van inzicht in de probleemsituatie van de patiënten en hun omgeving.

7.2.5

Flexibiliteit De handelingen van de logopedist getuigen van creativiteit en aanpassingsvermogen. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: het kunnen bijsturen van geplande interventies in geval van onvoorziene hinderpalen of nieuwe ontwikkelingen; het vlot overschakelen van communicatieve stijl naargelang de persoonlijkheid, de leeftijd en de stoornis van de individuele patiënt; het beheersen van een medische, natuurkundige, linguïstische, psychologische en pedagogische terminologie met het oog op de grote diversiteit in professionele contacten.

7.2.6

Kritische ingesteldheid De handelingen van de logopedist getuigen van nuchterheid en wetenschappelijke scepsis ten aanzien van eigen of andermans interventies en voorstellen. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: het zoeken naar nut en verantwoording van alle interventies onder de vorm van wetenschappelijke fundering en voortdurende controle van hun effect; het onbevooroordeeld onderzoeken van kritiek op het eigen handelen of van recentere benaderingsmogelijkheden.

7.2.7

Leergierigheid De handelingen van de logopedist getuigen van een streven naar voortdurende vorming. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: congressen, workshops, eindwerken en dergelijke aangrijpen als gelegenheden om de eigen kennis en vaardigheden te actualiseren; het regelmatig verwerken van (internationale) vakliteratuur.

7.2.8

Resultaatgerichtheid De handelingen van de logopedist getuigen van een streven naar efficiëntie en objectivering. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voren in indicatoren als: het kunnen vooropstellen van individueel aangepaste, realistische streefdoelen en van een timing; het operationeel en controleerbaar uitwerken van behandelingsplannen en behandelingsdoelen; het voorzien en doorvoeren van kwaliteitscontrole in de behandeling;


22

-

7.2.9

de behandeling op een oordeelkundig gekozen tijdstip weten af te sluiten.

Zelfstandigheid De handelingen van de logopedist getuigen van een op vakkennis steunende autonomie. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: het nemen van verantwoordelijkheid in professionele kwesties; het op een persoonlijke manier integreren en in de praktijk omzetten van verzamelde informatie.

7.2.10 Zin voor samenwerking De handelingen van de logopedist getuigen van een coöperatieve, op multidisciplinaire benadering gerichte ingesteldheid. Deze algemene beroepshouding komt duidelijk naar voor in indicatoren als: de bereidheid tot professioneel overleg dat de patiënt ten goede kan komen; het vlot uitwisselen van relevante informatie en ideeën.

23


8

LITERATUURLIJST

Duyck J., Resultaten van een enquêteringsonderzoek betreffende de beroepsloopbaan, het beroepsimago en de waardering voor de opleiding en de bijscholing, bij recent afgestudeerde logopedisten. Tijdschrift voor Logopedie en Audiologie, 1992, 5de jaargang, nr. 3, blz. 18-29. V.V.L., Vergadering van de Commissie van Advies van 5 oktober 1992. Niet gepubliceerd verslag, Herentals, V.V.L., 1992.


24

9

SAMENSTELLING VAN DE WERKGROEP

Marc Claeys

Voorzitter Katholieke Hogeschool voor Gezondheidszorg OostVlaanderen

Paul Corthals

Hogeschool Gent

Paul De Meyere

Vlaamse Vereniging voor Logopedisten

Marleen D’Hondt

Vlaamse Vereniging voor Logopedisten

Marleen Gilis

Katholieke Hogeschool voor Gezondheidszorg OostVlaanderen

Kris Lambers

Katholieke Vlaamse Hogeschool (Antwerpen)

Martin Peleman

Katholieke Hogeschool voor Gezondheidszorg OostVlaanderen

Anne-Marie Van Damme

Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende

Jo Verstraete

Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende

25


BIJLAGE

Koninklijk Besluit van 20/10/94. Een kopie van deze bijlage kan opgevraagd worden op het permanent secretariaat van de Vlaamse Onderwijsraad.

v)

Recommend Documents