Vertwittering van het nieuws
Essay
Afstudeerworkhop Het begrip van de media Student: Saro Van Cleynenbreugel Docent: Robert van Boeschoten Nalezer: Frans van Gessel Meelezer: Els Engel Studentnr: 225251 Datum: 30 juli 2010
Interactieve Media Hogeschool van Amsterdam
1
Inhoudsopgave Inhoudsopgave - 2 Inleiding - 3 Wat is Twitter - 4 Nieuwswaarde - 5 Een echte boeddha doet niet aan Twitter - 7 Vertwitterde blikken - 7 Gatekeepers - 8 Conclussie - 9 Bronnen - 10
2
Inleiding AMSTERDAM – De raad voor de Journalistiek (RvdJ) acht zich niet bevoegd een oordeel te vellen over berichten op Twitter. Dat blijkt uit een uitspraak van de RvdJ in een zaak tussen columniste Raja Felgata en journalisten Charlotte Bouwman, Bas Paternotte en Niek Stolker van HP/De Tijd. Het was de eerste zaak waarbij de Raad zich zou buigen over zogeheten tweets[0]. RvdJ besluit niet over tweets te oordelen omdat het bij de zogenaamde tweets gaat om persoonlijke uitingen en niet om een journalistieke gedraging gaat [0]. Toen het vliegtuig van Turkish Airlines bij Schiphol was neergestort stonden er op Twitter al foto’s terwijl het reguliere nieuws het bericht helemaal niet had. Jonathan Nip, een student die toevallig in de buurt was, publiceerde als eerste het bericht op Twitter. [1] Waarom greep Jonathan naar zijn mobieltje terwijl er gewonden in het vliegtuig hulp nodig hadden? Twitter heeft het afgelopen jaar een enorme groei doorgemaakt. Steeds meer mensen raadplegen Twitter als relevante nieuwsbron en daar hebben ze reden toe. Toch vind ik dat Twitter zorgt voor een vertroebeling van het nieuws.
3
Wat is Twitter Het begon allemaal in maart 2006, een internet dienst waarmee mensen kleine (zinloze) berichtjes kunnen delen met mensen die hier behoefte aan hebben. Twitter is een sociaal platform waar je een netwerk van followers (vrienden) kunt opbouwen. Deze vrienden worden direct op de hoogte gebracht zodra jij een tweet (berichtje) plaatst. Binnen Twitter heb je conversaties waaraan je kunt deelnemen door een bepaalde ‘hash tag’ te gebruiken. Een hasj tag is een tag die je toevoegt aan je berichtje, die er zo uitziet: #hiereennaam. Het is bijvoorbeeld gebruikelijk om tijdens lezingen te twitteren onder één hash tag. Je twittert dan live je gedachten over wat er gezegd wordt door de spreker. Er zijn lezingen waar deze tweets live op een groot scherm getoond worden, dit fungeert als directe feedback voor de spreker. Hier wordt dan vaak op ingespeeld. Binnen Twitter is er ook de optie om mensen te zoeken op interesse, zo kun je gemakkelijk je soortgenoten vinden. Een belangrijk element voor het snel verspreiden van nieuwtjes is de mogelijkheid om een tweet te retweeten. Dit doe je met een knop waarmee je een berichtje dat je ergens leest nog een keer tweet op je eigen twitterpagina en op deze manier direct deelt met jouw followers. Je hoeft niet meer dan 140 tekens te bedenken, hier kun je dan makkelijk foto’s aan toevoegen door middel van tiny-url’s die je doorverwijzen naar een foto op het internet. En je kunt simpelweg links toevoegen op dezelfde manier. In principe is Twitter een prettige manier van communiceren. Je kunt het doen waar en wanneer je maar wil. Het is sociaal, want je communiceert met online contacten en het is persoonlijk want de berichten gaan over je bezigheden en gedachten.
4
Nieuwswaarde De redactie van het NOS journaal heeft verschillende nieuwsbronnen, zoals persberichten van bedrijven en nieuwsdiensten zoals het ANP en Reuters. Verder beschikt het journaal over correspondenten in het buitenland die nieuwtjes ter plaatse opvangen. Voorts zijn er journalisten in dienst die onderzoek doen naar zaken die geen actuele gebeurtenissen zijn, maar wel van belang voor de burger. De nieuwswaarde van een bericht wordt bepaald door de interesse van de doelgroep. Daarna wordt de betrouwbaarheid van de bron getoetst. Het verhaal moet altijd bevestigd worden door een of meerdere betrouwbare bronnen. Deze bron verschilt per item, als er ergens brand is zal de brandweer de betrouwbaarste bron zijn. Verder wordt er ook gezocht naar een mogelijke andere kant van het verhaal. Als het nieuws bijvoorbeeld een beschuldiging betreft moet er altijd wederhoor zijn, de beschuldigde ook aan het woord laten. Verder is de achtergrondinformatie een belangrijk element in een nieuwsbericht, deze informatie draagt bij aan het schetsen van een context en geeft aan waarom dingen zijn zoals ze zijn. Bij achtergrondinformatie kun je denken aan de economische toestand in een land, de geografie van een land of statistiek van voorgaande jaren ten opzichte van dit jaar. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen moet een nieuwtje langs heel wat selecties en controles geweest zijn voordat het terecht komt in het reguliere journaal. En dit is maar goed ook. Een nieuwsuitzending bestaat voornamelijk uit een reeks reportages. Reportages worden ter plaatse live gedaan of op voorhand gemaakt door een team verslaggevers. Bij een verslaggeving zijn een professionele cameraman en geluidsman aanwezig om beeld en geluid vast te leggen. De verslaggevers nemen kwalitatieve interviews af en zoekt samen met de cameraman naar het beste beeld om vast te leggen. In de studio worden de reportages aan elkaar gepraat door de nieuwslezer. Vaak heeft deze persoon een smakelijk uiterlijk en een duidelijke stem. Bij Twitter werkt dit helemaal anders. Hier zijn alle twitteraars de correspondenten ter plaatse en zodra er iets gebeurt of zodra iemand een geniale vinding doet staat het meteen op Twitter. Je followers worden gelijk verwittigd als jij een berichtje hebt geplaatst. Niemand zit te wachten op een berichtje van een willekeurige twitteraar, maar als het interessant blijkt te zijn verspreidt het bericht zich door middel van retweeten, het herhalen van het berichtje van een ander, en bereikt het zo miljoenen mensen. Het belangrijkste nieuws op Twitter bestaat uit de ‘Trending Topics’, dit zijn onderwerpen waarover veel gesproken wordt en die in een toptien lijst komen. Het zijn onderwerpen die vaak niet eens in het reguliere nieuws voorkomen, zoals de verjaardag van een Hollywood acteur. Je ziet dat dit een veel minder gecontroleerde en gefilterde toevoer van nieuwtjes is. Digitale
5
media criticus Andrew Keen zegt hierover in The Cult of the Amateur[3]: “The information business is being transformed by the internet into the sheer noise of a hundred billion bloggers, all simultaneously talking about themselves.” Ik sluit me hier graag bij aan. Waar de NOS betrouwbaar is door journalistieke regels en regulatie door de onafhankelijke Raad van de Journalistiek, is er geen eindredactie op Twitter en wil de Raad van de Journalistiek al helemaal geen uitspraken meer doen over berichten op Twitter[0]. Er is geen context, geen verhaal met een begin en een eind, enkel een chaos van nietszeggende woorden. Steven Johnson schrijft voor Time magazine het volgende[6]: “A customized newspaper will be compiled from all the articles being read that morning by your social network. This will lead to more news diversity and polarization at the same time: your networked front page will be more eclectic than any traditional-newspaper front page, but political partisans looking to enhance their own private echo chamber will be able to tune out opposing viewpoints more easily.” Dit vind ik een ietwat romantisch beeld. Ten eerste moet je wel een mooie selectie hebben van twitteraars die het nieuws naar je tweeten. En nu is het nog maar de vraag of ze ook de berichten die jij interessant vind tweeten en de betrouwbaarheid natuurlijk. Je kunt alles wel goedgelovig voor waar aannemen maar het kan heel goed dat iets op Twitter groot nieuws is en later toch een faal blijkt te zijn. Er is gewoon geen controle, naast mensen als jij en ik. Twitter telt in Nederland 400.000 geregistreerde gebruikers dat komt er op neer dat 97,6% van de Nederlanders niet twittert. Zo’n 2.4% zou dus nieuws kunnen opnemen via Twitter maar dan is het nog maar de vraag of ze dit ook doen. Het achtuurjournaal bereikt gemiddeld 11% van de Nederlanders [7].
6
Een echte boeddha doet niet aan Twitter Ik vind Twitter een grote zonde. Ik stop mezelf vol met van alles en nog wat: wat mensen denken, wat ze bezig houdt, meningen, loze kreten en persoonlijke berichtjes. Al die berichtjes hebben één ding met elkaar gemeen, ze zijn actueel. Zo ben ik altijd bij met wat er gebeurd. Aan het eind van een dag actief twitteren ben ik van alles te weten gekomen, maar wat eigenlijk? Wilde ik al die dingen wel echt weten? En zijn er ook niet veel dingen verloren gegaan door mijn Twitter gedrag? Misschien had ik wel kennis kunnen maken met met een interessante meneer die naast mij stond. Het lijkt sociaal, maar we zonderen ons eigenlijk af van onze directe omgeving. Het gesprek wat we voeren in de fantasiewereld op onze schermpjes lijkt belangrijker dan het hier en nu. Ongeveer een miljoen mensen in Nederland zijn zo bang, eenzaam of verdrietig dat ze amper meer buiten komen[1]. De nieuwste gedragstherapieën, zoals Mindfulness-Based Congnitive Therapy en Acceptance and Commitment Therapy, veelal gebaseerd op wijsheid uit het Oosten, hebben als uitgangspunt het verschil tussen mens en dier: ons verstand kan los van de omgeving functioneren[2]. We kunnen ons voorstellingen maken van dingen en situaties die er helemaal niet zijn en die beïnvloeden onze emoties. En daar zit het probleem. We zitten opgesloten in onze hersenen en toestellen en missen de situaties in de werkelijkheid, die meestal geen aanleiding geven tot depressie. Het echte nieuws, de gebeurtenissen om ons heen, gaat aan ons voorbij.
Vertwitterde blikken Als ik in de trein zit valt het me best wel op, mensen die naar hun telefoon staren. Waar kijken ze naar? Door deze kleine venstertjes kijken we naar de wereld van Twitter. Er gebeurt daar van alles en het slokt al onze aandacht moeiteloos op. Als we in de Twitterwereld zijn is de wereld waar we fysiek nog wel zijn even voor ons verdwenen. Nu zijn de dingen op Twitter even belangrijker. Wat zouden andere mensen vinden van het één of ander? Gewoon even kijken of er nog iets interessants gebeurd is. Is het dan niet geweldig dat we altijd en overal met elkaar in contact staan en over dingen kunnen praten waar we normaal het publiek niet voor kunnen vinden? Nee, ik denk dat dit een verkeerde voorstelling van de feiten is. Misschien is het juist een gevolg van de manier waarop we communiceren dat we geen gelijkgestemden in de werkelijkheid meer vinden. Uit eigen ervaring weet ik dat je een goed gesprek heel goed naast je kunt vinden in de trein of de bus. Je moet ervoor open staan en het willen proberen. Of je kunt mensen uit een neergestort vliegtuig gaan redden in plaats van berichtjes op je telefoon te typen.
7
Gatekeepers We praten op het internet over onszelf, maar het heeft niet meer echt inhoud. Volgens Andrew Keen worden de professionele ‘cultural gatekeepers’, bijvoorbeeld critici en journalisten, vervangen door amateuristische bloggers, huisgemaakte videootjes, waardeloze reviews en zoldermuzikantjes. Hij is negatief over deze ontwikkeling omdat de echte hoogwaardige media met culturele waarde hierdoor teniet worden gedaan. ‘Less culture, less reliable news, a chaos of useless information’. Het is moeilijk om betrouwbaar nieuws uit de twittersoep te vissen en zeven omdat het zo veel is en omdat er geen controle op is. Daar ligt de rol van de gatekeepers, ze moeten meer achtergronden, context, diepgang en sturing geven aan de belangrijke ‘trending topics’ in plaats van te proberen op te boksen tegen de nieuwssnelheid van Twitter. Ik denk dat met de komst van een informatiechaos de tijd is gekomen dat we het belang in gaan zien gatekeepers te hebben. Dat mensen intieme verhaaltjes delen met de wereld, moeten ze zelf weten, dat doet me eigenlijk ook niets want ik ben er zelf niet naar op zoek. Ik selecteer de mensen die ik follow ook dusdanig dat er geen rotzooi tussen komt. Ik denk niet dat het lawaai van de amateur, microbloggers, YouTubers enzovoorts minder cultuur is, helemaal niet, juist méér, alleen gaat alles zo snel dat het niet meer te benoemen is. Het is een constante stroom van menselijke expressies, het zegt je iets of het zegt je niets. Het is de kunst voor jezelf een zo goed mogelijke selectie te maken. Aan de platformen zelf kun je dit niet overlaten dan loop je enkel als een schaap achter de trending topics te blaten. Een mooi gevolg van collectieve gedachtenwisseling zijn online denktanks en crowdsourcing[4] waarin mensen samenwerken om kennis te verwerven. Hierdoor ontstaan crossovers in wetenschappelijke disciplines. Toch schuilt er gevaar: de ‘wisdom of the crowd’ ligt op een dunne lijn met de ‘stupidity of the mob’, en die kan zo switchen, aldus Kevin Kelly, oprichter van Wired magazine[5]. Mensen zijn kuddedieren. Als iemand iets roept gebeurt het snel dat iedereen het roept in plaats van zelf na te denken. Zo kan een verkeerd beeld van de werkelijkheid ontstaan. Hoeveel van wat op Twitter wordt gepubliceerd is origineel? Twitteraars zijn zoveel bezig met lezen, meningen spuien en retweeten dat ze geen tijd meer hebben om zelf op interessante gedachtes te komen.
8
Conclussie Twitter vertroebelt het nieuws. Door het gebrek aan professionele controle en filtering is er een warboel aan korte stukjes tekst zonder context die vaak te min zijn om mijn aandacht te schenken, aandacht die ik ik liever steek in het opnemen van gefundeerde professionele nieuwsinformatie. Er zijn natuurlijk ook wel situaties te bedenken waarvoor het medium Twitter wel nuttig ingezet kan worden maar ik hoef echt niet te weten wanneer mijn vrienden naar het toilet gaan. Twitter heeft mij ver van de aarde gebracht, voor mijn is het de moeite om gewoon hier te zijn. Er gebeurt al genoeg in mijn directe omgeving en direct contact met mijn omgeving wil ik niet opgeven voor mijn Twitter followers.
9
Bronnen [0] Website: nu.nl Titel: Raad voor Journalistiek oordeelt niet over tweets Datum: 29 juli 2010 Auteur: Colin van Hoek URL: http://www.nu.nl/internet/2302365/raad-journalistiek-oordeelt-niet-tweets.html [1] Website: Campus TV Titel: Crash-corpsbal blijkt ook nog mediafilosoof Datum: 27 februari 2009 Auteur: Sophia URL: http://www.campus.tv/tag/jonathan-nip [2] Titel: The Cult of the Amature Sub: How blogs, MySpace,YouTube and the rest of today’s user-generated media are killing our culture and economy Uitgever: Clerkenwell, London Uitgave: Revisid paperback edition 2008 Auteur: Andrew Keen ISBN: 978-1-85788-520-0 [3] Titel: DENK wat je wilt DOE wat je droomt Sub: Op weg naar een waardevol leven Uitgever: Thema, bedrijfswetenschappelijke en educatieve uitgeverij Uitgave: 2008 (vijfde druk) Auteur: Gijs Jansen ISBN: 978-90-5871-178-6 [4] Titel: The Wisdom of Crowds Subtitel: Why the Many Are Smarter Than the Few and How Collective Wisdom Shapes Business, Economies, Societies and Nations Doubleday Uitgave: 2004 Auteur: James Surowiecki ISBN: 0-385-50386-5
10
[5] Interview: Technology is the 7th Kingdom of Life De gienterviewde: Kevin Kelly De interviewer: Joshua-Michele Ross Specialisatie: web 2.0 Datum: 23-11-2008 Door: O’Reilly TV URL: http://www.youtube.com/watch?v=qIe124iPTrU&feature=channel [6] Titel: How Twitter Will Change the Way We Live Datum: 5 juni 2009 Auteur: Steven Johnson URL: http://www.time.com/time/business/article/0,8599,1902604-3,00.html [7] Jaarcijfers NOS 2009 URL: http://nos.nl/over-de-nos/jaarverslag-2009-cijfers/#kop2
11
