Uw socialezekerheidsrechten. in Slowakije

Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije

De informatie in deze gids is opgesteld en bijgewerkt in nauwe samenwerking met de nationale correspondenten van het EU-systeem voor informatie over de nationale socialezekerheidsstelsels MISSOC (Mutual Information System on Social Protection). Meer informatie over het MISSOC-netwerk is te vinden op: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=nl&catId=815. Deze gids geeft een algemeen overzicht van de regelingen op het gebied van de sociale zekerheid in de desbetreffende landen. Aanvullende informatie kan worden verkregen uit andere MISSOC-publicaties, die allemaal op bovengenoemde MISSOCwebpagina te vinden zijn. U kunt ook contact opnemen met de bevoegde autoriteiten en instellingen die staan vermeld in de lijst van de bijlage bij deze gids. De Europese Commissie noch enige namens de Commissie handelende persoon aanvaardt welke aansprakelijkheid dan ook voor de wijze waarop de informatie in deze publicatie wordt gebruikt.

© Europese Unie, 2012 Overneming met bronvermelding toegestaan.

Juli 2012

2


Inhoudsopgave Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering ................................................. 4 Inleiding ........................................................................................................ 4 Het sociale zekerheidsstelsel ............................................................................ 7 Financiering ................................................................................................... 8 Hoofdstuk II: Gezondheidszorg ..........................................................................11 Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg? ................................................11 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................11 Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen? .........................................11 Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte ...................................................................12 Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering? ...........................................12 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................13 Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen? .........................................14 Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen ...............................................15 Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering? ...................15 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................15 Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen? ................17 Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit ...............................................................18 Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen? .....................................18 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................18 Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen? ..................................19 Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen ...........................................20 Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen? .....................................20 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................21 Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen? ...................................23 Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden ......................................................25 Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen? .................................25 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................26 Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen? ...............................27 Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten ......................28 Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten? ...................................................................................................................28 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................28 Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te krijgen? ........................................................................................................30 Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen ............................................................................31 Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage? ..............................................31 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................32 Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen? ............................................34 Hoofdstuk X: Werkloosheid ................................................................................35 Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering? .................................35 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................35 Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen? ...............................35 Hoofdstuk XI: Sociale minima ............................................................................36 Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering? ........................................36 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................36 Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan? .........................................................37 Hoofdstuk XII: Langdurige zorg ..........................................................................38 Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg? .................................................38 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................38 Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen? ...............................................38 Bijlage : Nuttige adressen en sites ......................................................................39

Juli 2012

3


Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering Inleiding De takken van sociale zekerheid Het socialezekerheidsstelsel van de Republiek Slowakije omvat de volgende takken: ziekteverzekering, sociale verzekering, spaarpensioen en door de staat toegekende gezinstoelagen en bijstandsuitkeringen. Voor de Wet Ziekteverzekering is gezondheidszorg (of medische zorg) elke verstrekking uit hoofde van de verplichte sociale verzekering (in dit geval de verplichte ziekteverzekering) die niet onder de particuliere zorgverlening valt, dat wil zeggen medische behandelingen waarvoor patiënten hun arts direct moeten betalen. Dit universele zorgstelsel voor alle inwoners (op grond van woonplaats) wordt gefinancierd met de verplichte premies die worden betaald door werknemers, werkgevers en zelfstandigen en door de staat (voor kinderen, gepensioneerden, werklozen enz.). In sommige gevallen betaalt de verzekerde een eigen bijdrage. De verstrekkingen bestaan voornamelijk uit kuren, medische handelingen, geneesmiddelen, medische instrumenten, dieetvoeding en hydrotherapie waarvan gebruik wordt gemaakt met het oog op de behandeling of preventie van gezondheidsproblemen, pijnverlichting, de voorkoming, diagnostiek en behandeling van ziekten, revalidatie, enz. De sociale verzekering is van toepassing op alle werknemers en zelfstandigen, met uitzondering van leden van het nationale politiekorps, de Slowaakse inlichtingendiensten, het bureau voor nationale veiligheid, het korps van gevangenisbewaarders en beveiligingsmedewerkers van rechtbanken, de spoorwegpolitie, de douane en het beroepsleger (beroepsmilitairen). Voor politiebeambten, beroepsmilitairen en militairen in opleiding zijn er afzonderlijke socialezekerheidsvoorzieningen. Alleen natuurlijke personen die in het leger of de gewapende politie van de Republiek Slowakije hun beroepswerkzaamheden uitoefenen, kunnen aanspraak maken op dit speciale socialezekerheidsstelsel voor militairen en politiebeambten. Een van de hoofdvoorwaarden voor deelname is het bezit van de Slowaakse nationaliteit. Bovendien mag een Slowaakse militair of politiebeambte niet tegelijkertijd een andere nationaliteit bezitten. Uiteraard geldt deze regel niet voor nabestaanden en hun rechten op een nabestaandenpensioen (ouderdomspensioen, wezenpensioen): hun nationaliteit is voor deze rechten niet van belang. Het Slowaakse socialezekerheidsstelsel dat is vastgelegd in de socialeverzekeringswet, omvat de volgende verzekeringen:  een ziekteverzekering die wordt uitgekeerd als gezondheidsproblemen tot een verlies of verlaging van inkomen leiden en ervoor zorgt dat personen in geval van tijdelijke arbeidsongeschiktheid, zwangerschap of moederschap een inkomen ontvangen;  pensioenverzekering, bestaande uit de volgende verzekeringen: een ouderdomsverzekering die ervoor zorgt dat ouden van dagen over een inkomen beschikken en nabestaanden in geval van overlijden een pensioen ontvangen;



Juli 2012

4


een invaliditeitsverzekering die in een pensioenuitkering voorziet wanneer een verzekerde door langdurige gezondheidsproblemen geheel of gedeeltelijk ongeschikt is om betaalde of onbetaalde werkzaamheden te verrichten of wanneer hij of zij komt te overlijden;



 een arbeidsongevallenverzekering die gezondheidsproblemen en overlijden als gevolg van een arbeidsongeval, lichamelijk letsel dat is ontstaan tijdens de uitoefening van het werk (hierna tot de arbeidsongevallen gerekend), of een beroepsziekte dekt;  een werkloosheidsverzekering die wordt uitgekeerd wanneer een persoon als gevolg van ontslag inkomensverlies lijdt, en die een inkomen garandeert in geval van verlies van een werknemer;  een waarborgfonds, dat ervoor zorgt dat de werkgever zijn verplichtingen jegens de werknemer kan nakomen en dat door de werkgever verschuldigde achterstallige premies voor de ouderdomsverzekering uit het spaarfonds voor het basispensioen worden betaald. De verplichte pensioenverzekering van de Republiek Slowakije is gebaseerd op twee principes:  een verplichte ouderdomsverzekering met vaste premiebijdragen die wordt bekostigd uit een omslagbelasting en door het Socialeverzekeringsfonds wordt beheerd; en  een verplicht spaarpensioen met vaste premiebijdragen dat wordt bekostigd door kapitalisatie en beheerd door particuliere pensioenbeheerders. De pensioenregeling is gebaseerd op een spaartegoed op een privérekening dat, samen met de ouderdomsverzekering waarin de socialeverzekeringswet voorziet, een inkomen garandeert aan de verzekerde na pensionering of aan de nabestaanden bij overlijden. Door de staat verstrekte gezinsondersteuning valt onder het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken en bestaat voornamelijk uit uitkeringen. In het kader van dit stelsel voorziet de huidige wetgeving in uitkeringen bij overlijden en gezinstoelagen. De uitkeringen worden onder toezicht van het centrale bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken (Ústredie práce, sociálnych vecí a rodiny) aan de rechthebbenden betaald door de lokale bureaus voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken. De belastingaftrek voor kinderen ten laste (belastingbonus) wordt geregeld door het ministerie van Financiën en toegekend door de belastingdienst. Het stelsel van sociale bijstand bestaat uit verstrekkingen en uitkeringen die aan de rechthebbenden worden toegekend via de bureaus voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken (onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken en het ministerie van Volksgezondheid) of plaatselijke instanties/gemeenten. Deze bijstand wordt verleend aan personen met ernstige financiële problemen of een lichamelijke handicap. De toekenning van de bijstand valt onder de verantwoordelijkheid van overheidsdiensten (centra voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken – Ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken), plaatselijke instanties/gemeenten en bepaalde niet-overheidsorganisaties (derde sector). Verzekeringsdeelname Deelname aan de ziekteverzekering is verplicht voor iedereen die niet valt onder staatsregelingen.

Juli 2012

5


Ziekteverzekering en ouderdomsverzekering zijn verplicht voor:  werknemers die hun beroepswerkzaamheden op het grondgebied van de Republiek Slowakije of daarbuiten verrichten gedurende een periode die door de werkgever wordt vastgesteld, tenzij internationale verdragen die voorrang hebben op het recht van de Republiek Slowakije, een ander systeem van deelname voorschrijven. De verkrijging of het verlies van de juridische status van werknemer bepaalt of een werknemer wel of niet verplicht verzekerd is.  personen die niet in loondienst zijn (hierna ‘zelfstandigen’ genoemd) van wie het directe of indirecte inkomen uit onderneming of uit een andere zelfstandige betaalde werkzaamheid zoals gedefinieerd in de wetgeving betreffende de inkomstenbelasting, hoger is dan 44,2% van het gemiddelde jaarinkomen voor voltijdswerk. De verplichting tot deelname van een zelfstandige aan het ziekteverzekerings- en pensioenstelsel is afhankelijk van de hoogte van het directe of indirecte inkomen uit onderneming of een zelfstandige betaalde werkzaamheid. Van dit inkomen wordt in het algemeen op 1 juli van het lopende jaar aangifte gedaan op basis van de gegevens van het voorafgaande kalenderjaar. Overige personen die verplicht aan de ouderdomsverzekering deelnemen zijn onder meer mensen die:  in de Republiek Slowakije wonen en voltijd een kind van minder dan zes jaar verzorgen dat eveneens permanent in de Republiek Slowakije verblijft, en niet als werknemers of zelfstandigen aan het socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen vervroegd ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt. Aanvragen voor deelname aan de pensioenregeling moeten worden ingediend bij de bevoegde organisaties;  in de Republiek Slowakije wonen en voltijd een kind met ernstige gezondheidsproblemen verzorgen dat ouder is dan zes jaar en jonger dan achttien jaar en eveneens permanent in de Republiek Slowakije verblijft, en die niet als werknemers, zelfstandigen of in overeenstemming met het bovenstaande aan het socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen vervroegd ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt. Aanvragen voor deelname aan de pensioenregeling moeten worden ingediend bij de bevoegde organisaties;  permanent in de Republiek Slowakije wonen en in overeenstemming met de geldende wetgeving maximaal 12 jaar een zorguitkering ontvangen, en niet als werknemers, zelfstandigen of in overeenstemming met de bovenstaande punten aan het socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen vervroegd ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt. Aanvragen voor deelname aan de pensioenregeling moeten worden ingediend bij de bevoegde organisaties;  een invaliditeitspensioen ontvangen voordat zij de pensioenleeftijd hebben bereikt of met vervroegd pensioen zijn gegaan, en personen die een arbeidsongevallenpensioen ontvangen. De arbeidsongevallenverzekering is verplicht voor elke werkgever die ten minste één werknemer in dienst heeft op basis van een arbeidsovereenkomst of enige andere werkafspraak. De werkloosheidsverzekering is verplicht voor alle werknemers voor wie de ziekteverzekering verplicht is. De werkloosheidsverzekering is niet van toepassing op bepaalde, in de wet genoemde personen (bijvoorbeeld ambtenaren in dienst van bepaalde openbare diensten, officiers van justitie en leden van de brandweer en

Juli 2012

6


hulpdiensten), personen die van hun vrijheid zijn beroofd, personen die ouderdomspensioen of vervroegd pensioen ontvangen, en personen die een invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn. Natuurlijke personen kunnen zich vrijwillig aanmelden voor een ziekteverzekering, ouderdomsverzekering en werkloosheidsverzekering als ze ten minste 16 jaar zijn en permanent op het grondgebied van de Republiek Slowakije wonen of tijdelijk of permanent op dit grondgebied verblijven. Vrijwillig verzekerden zijn gedekt vanaf de dag waarop het deelnamedossier wordt ingediend tot de dag waarop de verzekering afloopt of de aanvraag tot beëindiging van de verzekering wordt ingediend. Deelname aan het spaarpensioen (spaarverzekering – pensioenregeling met kapitaaldekking) is verplicht voor elke natuurlijke persoon (zelfs iedereen die zich vrijwillig bij het stelsel heeft aangesloten) die na 30 juni 2006 deelneemt aan de ouderdomsverzekering, en vóór 1 januari 2005 nooit bij het Socialeverzekeringsfonds ingeschreven heeft gestaan voor een pensioenverzekering (bijvoorbeeld een buitenlandse werknemer die beroepswerkzaamheden in de Republiek Slowakije heeft verricht) en de status heeft van:  werknemer,  zelfstandige die verplicht deelneemt aan de ouderdomsverzekering,  natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en voltijd een kind van minder dan zes jaar verzorgt dat eveneens permanent in de Republiek Slowakije verblijft,  natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en voltijd een kind met ernstige langdurige gezondheidsproblemen verzorgt dat ouder is dan zes jaar en eveneens permanent in de Republiek Slowakije woont,  natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en verplicht aan de ouderdomsverzekering deelneemt omdat hij of zij een zorguitkering ontvangt, of  vrijwillig verzekerde volgens het stelsel voor ouderdomsverzekering. Identificatienummer identificatienummer)

van

de

sociale

zekerheid

(nationaal

Op alle documenten, aanvragen of verklaringen die een natuurlijke persoon of rechtspersoon indient bij het Socialeverzekeringsfonds, moet het identificatienummer van de sociale zekerheid van die persoon worden vermeld. Tenzij anders aangegeven, komt het sofinummer van een natuurlijke persoon overeen met zijn of haar geboortenummer. Dit identificatienummer wordt gebruikt om de communicatie met overheidsinstellingen sneller te laten verlopen en het risico van fouten te verminderen.

Het sociale zekerheidsstelsel Het socialezekerheidsstelsel van Slowakije is verdeeld in vier takken: de twee hoofdtakken zijn zorgverzekering en sociale zekerheid; de andere twee zijn door de staat verstrekte gezinsondersteuning en bijstandsuitkeringen. Sociale zekerheid De verstrekkingen van de sociale verzekering worden beheerd door het Socialeverzekeringsfonds, dat een overheidsinstelling is. De wetgeving die op het volledige socialezekerheidsstelsel van toepassing is, valt onder het Ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken van de Republiek Slowakije

Juli 2012

7


(Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny). Het ministerie bemoeit zich echter niet direct met de werkzaamheden van het Socialeverzekeringsfonds, dat verantwoordelijk blijft voor de genoemde sociale uitkeringen. Omdat het Socialeverzekeringsfonds verantwoordelijk is voor de sociale verzekering, fungeert het als contactorgaan tussen de verschillende betrokken instellingen en de rechthebbenden, alsmede de instellingen van de lidstaten van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte en Zwitserland. Het Socialeverzekeringsfonds heeft regionale kantoren. Gezondheidszorg Verstrekkingen worden toegekend onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Volksgezondheid (Ministerstvo zdravotníctva). De verplichte ziekteverzekering dekt de behandeling in zorginstellingen en bepaalde geneesmiddelen. De verzekering wordt aangeboden door drie ziektekostenverzekeraars. De meeste burgers zijn verzekerd bij de Algemene Ziektekostenverzekeraar (Všeobecná zdravotná poisťovňa). De zorg zelf wordt verleend door medische centra, ziekenhuizen, poliklinieken, sanatoria en kuuroorden. Het sociale stelsel maakt gebruik van zowel overheids- als particuliere voorzieningen. Door de staat verstrekte gezinsondersteuning De toekenning van uitkeringen valt onder de bevoegdheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken. Zij worden betaald via het bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken (Úrad práce, sociálnych vecí a rodiny). De toekenning van de belastingbonus valt onder de bevoegdheid van het ministerie van Financiën (Ministerstvo financií) en wordt beheerd door belastingdiensten en bedrijven. Sociale bijstand De toekenning van uitkeringen en verstrekkingen valt onder de bevoegdheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken, het ministerie van Volksgezondheid en de autonome gemeenten. Zij worden toegekend aan gehandicapten die verminderd arbeidsgeschikt zijn, aan gehandicapten die afhankelijk zijn van de hulp van een ander, en aan personen in materiële nood. De sociale bijstand wordt georganiseerd via de regionale overheden, regionale bureaus voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken, gemeentelijke bureaus en nietoverheidsorganisaties.

Financiering De uitkeringen worden bekostigd met premies en de toekenning ervan valt onder de bevoegdheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken (Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny). Zij worden overwegend betaald via het Socialeverzekeringsfonds (Sociálna poisťovňa). De premies voor de ziekteverzekering, de ouderdomsverzekering en de werkloosheidsverzekering van werknemers worden namens hen betaald door de werkgever. Het gedeelte van de premie voor de ziekteverzekering, de ouderdomsverzekering en de werkloosheidsverzekering dat door de werknemers moet worden betaald, wordt door de werkgever van hun salaris afgetrokken. De ziekteverzekering wordt betaald door:  de werknemers,

Juli 2012

8


 de werkgevers,  zelfstandigen,  de staat (ten behoeve van kinderen, gepensioneerden, werklozen enz.). De premies voor de ziekteverzekering, invaliditeitsverzekering moeten worden betaald door:

ouderdomsverzekering

en

 de werknemers,  de werkgevers,  verplicht verzekerde zelfstandigen,  vrijwillig verzekerden (alleen sociale verzekering). De staat betaalt de bijdragen voor de ouderdomsverzekering en invaliditeitsverzekering van personen in de categorieën onder de drie eerste opsommingstekens bij “Overige verplichte deelnemers aan de ouderdomsverzekering” onder Verzekeringsdeelname. Het Socialeverzekeringsfonds betaalt de premies voor de ouderdomsverzekering van natuurlijke personen die een arbeidsongevallenpensioen ontvangen tot zij de pensioenleeftijd bereiken of hen een vervroegd pensioen wordt toegekend. Personen die deelnemen aan de ouderdomsverzekering en die een ouderdomspensioen of vervroegd ouderdomspensioen ontvangen en personen die een invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn, hoeven geen premie te betalen voor de invaliditeitsverzekering of de werkloosheidsverzekering. Ook de werkgever hoeft geen premie te betalen voor de invaliditeitsverzekering of werkloosheidsverzekering van werknemers die deelnemen aan de ouderdomsverzekering en die een ouderdomspensioen of vervroegd ouderdomspensioen ontvangen of een invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn. De premie voor de arbeidsongevallenverzekering moet door de werkgever worden betaald. De premie voor de werkloosheidsverzekering moet worden betaald door:  de werknemers,  de werkgevers,  vrijwillig verzekerden die werkloos zijn. De premie voor het solidariteitsfonds wordt betaald door:  de werkgevers,  zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ouderdomsverzekering,  vrijwillig verzekerden in het ouderdomsverzekeringsstelsel,  de staat, uit belastinginkomsten. Spaarpensioenbijdragen worden betaald door:  de werkgevers, voor hun werknemers,  zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ouderdomsverzekering,  vrijwillig verzekerden voor de pensioenregeling.

Juli 2012

9


De staat betaalt de premie voor het spaarpensioen van personen voor wie het ook de premie voor de ouderdomsverzekering betaalt. Het Socialeverzekeringsfonds betaalt de premie voor het spaarpensioen van natuurlijke personen aan wie het een invaliditeits- of arbeidsongevallenpensioen uitkeert, indien deze personen al aan het spaarpensioen deelnamen voordat ze recht hadden op een pensioen.

Juli 2012

10


Hoofdstuk II: Gezondheidszorg Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg? Iedereen die in Slowakije woont, heeft recht op gezondheidszorg. De verstrekkingen bij ziekte worden verleend door instellingen voor medische diensten die een overeenkomst hebben gesloten met de ziektekostenverzekeraars.

Wat wordt er gedekt? Alleen verstrekkingen die worden verleend in deze instellingen of door artsen die daartoe een overeenkomst hebben gesloten, worden door het stelsel van algemene ziekteverzekeringen vergoed. Voor de verstrekkingen bij ziekte hoeft niet contant te worden betaald. De eigen bijdrage voor medische zorg die onder het ziekteverzekeringsstelsel valt (derdebetalersregeling), is als volgt:  1,99 EUR voor spoedeisende hulp,  0,17 EUR per recept,  0,07 EUR per afgelegde kilometer in geval van medisch transport. Er zijn geen eigen bijdragen voor het vervoer van invalide patiënten, dialysepatiënten en patiënten in oncologische of hartchirurgische zorg. Afhankelijk van de situatie worden de kosten van geneesmiddelen, medische instrumenten en dieetvoeding geheel of gedeeltelijk vergoed door het stelsel van algemene ziekteverzekeringen. Wat tandheelkundige zorg betreft, kan vrij worden gekozen uit alle tandartsen met wie een overeenkomst is aangegaan. Tandheelkundige zorg wordt vergoed volgens de tarieven die zijn overeengekomen tussen ziektekostenverzekeraars en aanbieders. Tandheelkundig onderzoek wordt niet betaald door de patiënt. Het gebruik van materialen boven de voorgeschreven norm wordt evenwel volledig betaald door de patiënt.

Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen? Burgers mogen zelf hun behandelend arts kiezen, mits deze een overeenkomst heeft gesloten met de ziektekostenverzekeraars. Bij het eerste bezoek wordt stilzwijgend een overeenkomst tussen de verzekerde en zijn of haar behandelend arts gesloten voor een periode van minimaal zes maanden. De patiënten bezoeken specialisten rechtstreeks of na verwijzing door hun arts, waarbij zij vrij zijn in hun keuze van een ziekenhuis.

Juli 2012

11


Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering? Werknemers hebben recht op een ziekte-uitkering als zij:  voldoen aan de voorwaarden voor prestaties bij ziekte gedurende de periode dat ze voor ziektekosten zijn verzekerd of, na afloop daarvan, gedurende de periode van de behandeling of het behoud van rechten;  gedurende een periode waarin ze geen werk in loondienst kunnen verrichten omdat ze arbeidsongeschikt zijn, een gezinslid verzorgen zoals gedefinieerd in de geldende wetgeving, voltijds een kind van minder dan tien jaar onderhouden, met zwangerschapsverlof zijn of een kind onder hun hoede hebben in het kader van een opname in het gezin, een inkomen hebben dat lager is dan het minimumloon dat als berekeningsgrondslag voor de ziekteverzekeringspremie is vastgesteld. Zelfstandigen die verplicht aan het ziekteverzekeringsstelsel deelnemen en natuurlijke personen die zich daarvoor vrijwillig hebben aangemeld, hebben recht op een ziekteuitkering als zij:  voldoen aan de voorwaarden voor prestaties bij ziekte gedurende de periode dat ze voor ziektekosten zijn verzekerd of, na afloop daarvan, gedurende de periode van de behandeling of het behoud van rechten;  op de laatste dag van de kalendermaand waarin hun recht op prestaties is ontstaan, hun ziekteverzekeringspremie hebben betaald voor de gehele periode tussen het begin van hun (verplichte of vrijwillige) deelname en de laatste dag van de kalendermaand voorafgaand aan het ontstaan van het recht op prestaties. Uitkeringen uit hoofde van de ziekteverzekering betreffen:  ziekengeld (Nemocenské),  vervangend inkomen (Náhrada príjmu),  uitkering voor de verzorging van een ziek familielid (Ošetrovné),  vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap (Vyrovnávacia dávka),  moederschapsuitkering (Materské). Ziekte-uitkering Werknemers hebben recht op ziekte-uitkering wanneer ze vanwege een ziekte of ongeval tijdelijk moeten stoppen met werken of in quarantaine worden geplaatst (zie de hierna vermelde gevallen). Dit recht:  gaat in op de elfde dag van tijdelijke arbeidsongeschiktheid,  loopt af op de dag waarop de tijdelijke arbeidsongeschiktheid is geëindigd of op de dag waarop een gewoon of een vervroegd ouderdomspensioen wordt toegekend of de verzekerde een invaliditeitspensioen ontvangt omdat hij of zij voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt is. Dagvergoedingen kunnen echter nooit langer dan 52 weken na het begin van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid worden toegekend. Zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ziekteverzekering en vrijwillig verzekerden hebben tevens recht op ziekengeld als zij tijdelijk arbeidsongeschikt

Juli 2012

12


worden bevonden en ten minste 270 dagen verzekerd zijn geweest in de twee jaar voor aanvang van de arbeidsongeschiktheid. Het recht op ziekengeld voor deze personen (verplicht verzekerde zelfstandigen en vrijwillig verzekerden):  gaat in op de eerste dag van tijdelijke arbeidsongeschiktheid,  loopt af op de dag waarop de tijdelijke arbeidsongeschiktheid is geëindigd of op de dag waarop een gewoon of een vervroegd ouderdomspensioen wordt toegekend of de verzekerde een invaliditeitspensioen ontvangt omdat hij of zij voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt is. Dagvergoedingen kunnen echter nooit langer dan 52 weken na het begin van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid worden toegekend. Vervangend inkomen Deze uitkering voor behoud van inkomen in geval van tijdelijke arbeidsongeschiktheid (hierna ‘uitkering voor behoud van inkomen’ genoemd) wordt de eerste tien kalenderdagen van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid van de werknemer bekostigd uit eigen fondsen van de werkgever. Alle werknemers hebben recht op een uitkering voor behoud van inkomen vanaf het moment dat ze tijdelijk arbeidsongeschikt worden of vanwege een ziekte of ongeval in quarantaine worden geplaatst en ze voldoen aan de overige voorwaarden die eventueel in de wet worden gesteld. Uitkering voor de verzorging van een ziek familielid Verzekerden (werknemers, zelfstandigen of vrijwillig verzekerden) komen aanmerking voor een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid als zij:

in

 in het onderhoud voorzien van hun echtgeno(o)t(e), een kind, een directe voorouder of een directe voorouder van hun echtgeno(o)t(e) met een gezondheid die permanente verzorging door een derde noodzakelijk maakt. Deze situatie moet door een medisch attest worden bevestigd, of  een kind onderhouden van minder dan tien jaar in de volgende gevallen: 

er is voor het kind een quarantainemaatregel genomen,



de sociale instelling, school of voorschoolse opvang van het kind is gesloten of in quarantaine geplaatst door de bevoegde autoriteiten,



de natuurlijke persoon die het kind normaliter verzorgt, is ziek geworden, in quarantaine geplaatst of in een zorginstelling voor geboortebegeleiding opgenomen en kan daardoor niet zijn of haar zorgtaken uitvoeren.

Wat wordt er gedekt? Ziekte-uitkering Werknemers ontvangen zeven dagen per week ziekengeld ter hoogte van 55 % van hun dagloon. Verplicht verzekerde zelfstandigen en vrijwillig verzekerden ontvangen zeven dagen per week ziekengeld. De hoogte van deze dagvergoedingen is:  25 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient voor de eerste drie dagen (alleen zelfstandigen);  55 % van het dagloon dat werknemers als zelfstandigen).

als

berekeningsgrondslag

dient

daarna

(zowel

Ziekengeld kan niet gelijktijdig met een moederschapsuitkering worden genoten. De maximale duur van de uitkering is 52 weken.

Juli 2012

13


Vervangend inkomen De hoogte van de uitkering voor behoud van inkomen (alleen voor werknemers) wordt berekend op basis van een referentieperiode en een dagloon dat als berekeningsgrondslag voor de ziekteverzekeringspremie dient; deze worden op dezelfde wijze vastgesteld als bij de hiervoor beschreven ziekte-uitkeringen. Het vervangend inkomen is:  25 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient voor de eerste drie dagen van tijdelijke arbeidsongeschiktheid;  55 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient daarna. Het vervangend inkomen kan op een hoger percentage worden gebaseerd als dit is vastgelegd in een collectieve overeenkomst die in overeenstemming met de geldende wetgeving is gesloten. Het percentage kan echter nooit hoger zijn dan 80 %. Uitkering voor de verzorging van een ziek familielid Een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid wordt toegekend voor elke kalenderdag vanaf de eerste dag waarop verzorging van een familielid op de wettelijk vastgelegde lijst, of verzorging van een kind tot tien jaar noodzakelijk is. De uitkering bedraagt 55 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient. Een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid wordt uitbetaald vanaf de eerste dag waarop de verzorging noodzakelijk is en wordt beëindigd wanneer de verzorging niet meer noodzakelijk is; de uitkering wordt echter niet langer dan tien dagen betaald. De uitkering voor de verzorging van een ziek familielid kan volgens de socialeverzekeringswet slechts eenmalig aan één verzekerde worden toegekend voor elk geval waarin verzorging van een familielid of een kind tot tien jaar noodzakelijk is. Een verzekerde kan een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid niet gelijktijdig ontvangen met:  vervangend inkomen,  ziekengeld,  moederschapsuitkering.

Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen? De arbeidsongeschiktheid moet vanaf de eerste ziektedag worden bevestigd door de huisarts en kan elke vier weken opnieuw worden beoordeeld. De voorlopige uitkering wordt betaald via het Socialeverzekeringsfonds. De werkgever is verplicht de uitkering voor behoud van inkomen aan werknemers te betalen binnen de termijnen die zijn vastgesteld voor de betaling van het salaris, honoraria, premies, beloningen of enige andere loonvorm, en uiterlijk de laatste dag van de kalendermaand na de maand op basis waarvan de uitkering wordt toegekend. Geschillen tussen werknemer en werkgever over vervangend inkomen worden voorgelegd aan de bevoegde rechter.

Juli 2012

14


Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering? Moederschapsuitkering Elke verzekerde die zwanger is of een pasgeborene verzorgt, heeft, evenals andere verzekerden aan wie de zorg voor een kind is toegewezen (bijv. de vader van het kind), recht op een moederschapsuitkering als zij heeft voldaan aan de wachttijd van 270 dagen ziekteverzekering in de twee jaar voorafgaand aan de geboorte of de verzorging van het kind en als zij als werknemer, zelfstandige of vrijwillig verzekerde is.Men heeft hier recht op gedurende de dekking door de ziekteverzekering of gedurende de beschermingsperiode nadat de periode van de ziekteverzekering is verstreken (dat is in principe 7 dagen, of 8 maanden tijdens zwangerschap). Vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap Volgens de socialeverzekeringswet komen alleen vrouwen in loondienst in aanmerking voor de vereveningsuitkering. Zelfstandig werkende vrouwen en vrijwillig verzekerde vrouwen komen hiervoor niet in aanmerking omdat de overplaatsing naar een andere functie alleen zinvol is in het kader van de wetgeving voor werk in loondienst. Een werkneemster komt in aanmerking voor de vereveningsuitkering als zij tijdens haar zwangerschap of de eerste negen maanden na de bevalling wordt overgeplaatst naar een functie bij dezelfde onderneming omdat:  haar gebruikelijke functie volgens de geldende weten regelgeving niet toegestaan is voor zwangere vrouwen en vrouwen die minder dan negen maanden geleden een kind hebben gekregen, of  haar gebruikelijke functie door middel van een medisch attest als gevaarlijk voor haar gezondheid of die van haar kind is verklaard, en  haar inkomen in de nieuwe functie lager is dan in haar gebruikelijke functie.

Wat wordt er gedekt? Moederschapsuitkering Verzekerden hebben recht op de moederschapsuitkering vanaf het begin van de zesde week of het begin van de achtste week voorafgaand aan de door de arts ingeschatte geboortedatum, of vanaf de datum van bevalling indien die eerder is. Het recht op de uitkering gaat in op de dag waarop het kind wordt geboren. Men heeft in principe recht op 34 weken moederschapsuitkering. Een alleenstaande moeder heeft recht op een moederschapsuitkering gedurende 37 weken vanaf de dag waarop het recht ontstaat. Een moeder die bevalt van twee of meer kinderen heeft recht op een moederschapsuitkering gedurende 43 weken vanaf de dag waarop het recht ontstaat. Het recht op de moederschapsuitkering van een verzekerde die is bevallen, kan niet korter duren dan 14 weken vanaf het moment waarop dit recht is ingegaan, en kan

Juli 2012

15


niet aflopen voor het einde van de zesde week na de bevalling. Aan beide voorwaarden moet gelijktijdig worden voldaan. Een verzekerde aan wie de zorg voor een kind is toegewezen, heeft recht op een moederschapsuitkering gedurende 28 weken (of 31 weken of 37 weken) nadat het recht op de uitkering ontstaat, maar niet langer dan tot het kind achttien maanden oud is. Deze uitkering wordt zeven dagen per week toegekend en bedraagt in het algemeen 65 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient. Het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient, wordt vastgesteld door de beoordelingsgrondslagen (inkomens) voor de ziekteverzekeringspremies tijdens de referentieperiode bij elkaar op te tellen en de uitkomst te delen door het aantal dagen van de referentieperiode. De referentieperiode is voor alle drie categorieën verzekerden gelijk en is in het algemeen het kalenderjaar voorafgaand aan dat waarin het kind is geboren of deel is gaan uitmaken van het gezin. Vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap De vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap wordt toegekend voor elke kalendermaand, met inbegrip van de eerste en de laatste maand van de overplaatsing, als de overplaatsing in de loop van een maand plaatsvindt. De vereveningsuitkering bij zwangerschap wordt stopgezet op de dag waarop het zwangerschapsverlof ingaat, en wordt weer voortgezet na afloop daarvan. De vereveningsuitkering kan in geen geval worden toegekend nadat er negen maanden zijn verstreken sinds de bevalling. De uitkering is 55 % van het verschil tussen het maandloon dat als berekeningsgrondslag dient (30,4167 maal het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient) en de berekeningsgrondslag voor de ziekteverzekeringspremies in elke kalendermaand na overplaatsing. Geboortetoelage Het socialezekerheidsstelsel van Slowakije voorziet in een geboortetoelage (Príspevok pri narodení dieťaťa). Dit is een forfaitair bedrag ineens voor de aankoop van benodigdheden voor een pasgeborene. De uitkeringsaanvraag moet binnen zes maanden na de geboorte worden ingediend. In 2007 is door de staat een aanvulling op de geboortetoelage ingevoerd als tegemoetkoming in de toegenomen kosten van de basisbenodigdheden voor een eerste, tweede en derde kind. De toelage wordt toegekend zodra het kind 28 dagen oud is. In geval van de geboorte van drie of meer kinderen tegelijkertijd of de herhaalde geboorte van een tweeling binnen een periode van twee jaar kunnen de ouders (of de voogden die in plaats van de ouders voor de kinderen verantwoordelijk zijn) een speciale jaartoeslag aanvragen om een deel van de extra kosten die aan meerlinggeboorten verbonden zijn, vergoed te krijgen. In het kader van de gezinsbijslagen is ook voorzien in de toekenning van regelmatige uitkeringen voor in een gezin geplaatste kinderen. Deze uitkeringen zijn bedoeld als tegemoetkoming in de behoeften van kinderen die in een gezin zijn geplaatst.

Juli 2012

16


Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen? In het kader van het stelsel voor de gezondheidszorg komen alle ingezetenen in aanmerking voor verstrekkingen, zoals medische of tandheelkundige zorg. Als wordt voldaan aan de wettelijke voorwaarden, worden voornoemde uitkeringen (zoals de moederschapsuitkering en de vereveningsuitkering) betaald door het Socialeverzekeringsfonds via het socialeverzekeringsstelsel voor werknemers, zelfstandigen en vrijwillig verzekerden.

Juli 2012

17


Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen? In de wet word iedere persoon als invalide beschouwd die langdurig gehandicapt is en daardoor permanent voor ten minste 40 % arbeidsongeschikt is. Iemand wordt als volledig invalide beschouwd als hij of zij in vergelijking met iemand die gezond is, voor meer dan 70 % arbeidsongeschikt is. Als een verzekerde meerdere aandoeningen heeft waardoor hij of zij minder arbeidsgeschikt is, worden de bijbehorende niveaus niet bij elkaar opgeteld: alleen de aandoening die de directe oorzaak van de langdurige slechte gezondheidstoestand was, wordt gebruikt om de mate van arbeidsongeschiktheid te bepalen. De overige aandoeningen die tot verminderde arbeidsgeschiktheid leiden, worden meegerekend door de vastgestelde mate van arbeidsongeschiktheid met maximaal 10 % te verhogen. Om in aanmerking te komen voor de prestaties bij invaliditeit moet de verzekerde arbeidsongeschikt zijn verklaard, voldoende premiebijdragen voor de ouderdomsverzekering hebben betaald en nog niet de pensioenleeftijd hebben bereikt of een vervroegd ouderdomspensioen ontvangen op de dag waarop de arbeidsongeschiktheid is ingetreden. Hoe lang iemand minimaal verzekerd moet zijn geweest, is afhankelijk van zijn of haar leeftijd en varieert van minder dan een jaar (voor personen tot 20 jaar) tot 15 jaar voor personen van 45 jaar of ouder. In het geval van arbeidsongevallen of beroepsziekten en voor personen die sinds hun kindertijd invalide zijn, geldt geen minimumperiode van deelname. Er bestaat geen recht als de invaliditeit het gevolg is van boze opzet door de verzekerde. De uitkering wordt gehalveerd als de invaliditeit het gevolg is van alcoholof drugsmisbruik.

Wat wordt er gedekt? Het invaliditeitspensioen is in beginsel even hoog als het ouderdomspensioen. Bij arbeidsongeschiktheid van 41 tot 70 % wordt evenwel een invaliditeitspensioen toegekend ter hoogte van het desbetreffende percentage. Verder biedt de staat medische revalidatie en omscholing middels:  speciale kuren in kuuroorden, kuren buiten kuuroorden, speciale goedgekeurde kuren en verplichte revalidatie, naargelang het advies van de arts;  staatstoelage voor werkgevers: om roerende zaken voor beschermde werkomgevingen te maken, te vernieuwen of technisch te beoordelen; om gehandicapte werknemers aan het werk te houden; om operationele en vervoerskosten te betalen; om te voorzien in de kosten van scholing en voorbereiding voor invalide werknemers;  staatstoelagen voor invalide zelfstandigen: starterstoelagen; toelagen voor het bedienen, vernieuwen of technisch beoordelen van de materiële zaken van

Juli 2012

18


beschermde werkomgevingen; toelagen voor operationele en vervoerskosten; en toelagen voor functionele ondersteuning;  staatstoelage voor gehandicapte werkzoekenden: uitkering ter dekking van de kosten van voedsel; verblijf- en vervoerkosten tijdens scholing voor, en voorbereiding op een baan;  loopbaanbegeleiding en -bemiddeling.

Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen? Aanvragen voor het invaliditeitspensioen moeten worden ingediend bij het plaatselijke kantoor van het Socialeverzekeringsfonds.

Juli 2012

19


Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen? Pensioenverzekering Verzekerden hebben recht op ouderdomspensioen uit hoofde van het stelsel van verplichte sociale verzekeringen als zij ten minste 15 jaar verzekerd zijn geweest en de pensioenleeftijd hebben bereikt. Sinds 1 januari 2004 is de pensioenleeftijd voor zowel vrouwen als mannen 62 jaar. Deze leeftijd is niet van toepassing sinds de invoering van de socialeverzekeringswet, maar wordt in stappen doorgevoerd. De pensioenleeftijd voor vrouwen wordt geleidelijk verhoogd gedurende een periode van tien jaar (2004 tot 2014). Pensioenregeling met kapitaaldekking Elke verzekerde volgens deze pensioenregeling heeft bij het bereiken van de wettelijke pensioenleeftijd recht op ouderdomspensioen in de vorm van een pensioenkapitaal in combinatie met een lijfrente of alleen als lijfrente, als hij of zij ten minste 10 jaar premies heeft betaald. Periode van premiebetaling Als perioden van de ouderdomsverzekering worden in ieder geval meegeteld: de perioden van verplichte deelname, de perioden van vrijwillige deelname. Ook worden de perioden meegeteld waarin geen premie voor de ouderdomsverzekering hoeft te worden bijgedragen om een van de redenen die in de sociale wetgeving zijn vastgelegd (zoals tijdelijke arbeidsongeschiktheid, zwangerschapsverlof, de eerste tien dagen waarin een familielid wordt verzorgd, enz.). In geval van zelfstandigen die verplicht aan de ouderdomsverzekering deelnemen, en natuurlijke personen die daaraan vrijwillig deelnemen, wordt alleen de periode waarin de premies voor de ouderdomsverzekering daadwerkelijk zijn betaald, meegeteld voor de berekening van de uitkering. De periode van het spaarpensioen die voor de berekening van de uitkering wordt meegeteld, begint op de dag waarop de deelname aan dit stelsel is ingegaan, en is derhalve gelijk aan de periode die voor de berekening van de ouderdomsverzekering wordt gebruikt. Achteraf terugkopen van perioden ouderdomsverzekering en het spaarpensioen

van

deelname

aan

de

De socialeverzekeringswet biedt de mogelijkheid perioden van deelname aan de ouderdomsverzekering achteraf terug te kopen voor perioden waarin de verzekerde ouder was dan 16 jaar en in het middelbaar of hoger onderwijs studeerde of als werkzoekende was ingeschreven. De desbetreffende perioden moeten echter na 31 december 2003 vallen. Voor het terugkopen van deelnameperioden geldt geen tijdslimiet. Als verzekerden deelnameperioden terugkopen, moeten ze zelf aangeven welk inkomen ze als berekeningsgrondslag voor de premiebijdrage willen gebruiken,

Juli 2012

20


dit binnen de beperkingen van het referentieloon dat op het moment van de terugkoop van kracht is. De socialeverzekeringswet biedt ook de mogelijkheid deelnameperioden achteraf terug te kopen voor perioden waarin de verzekerde niet verplicht verzekerd was. Volgens hetzelfde principe hebben verzekerden de mogelijkheid premieperioden van het spaarpensioen te kopen in dezelfde gevallen als bij de pensioenverzekering. Uitkeringen bij vervroegde uittreding Het socialeverzekeringsstelsel maakt uitkeringen voorafgaand aan de pensioenleeftijd in de vorm van een vervroegd ouderdomspensioen (Predčasný starobný dôchodok) mogelijk, mits:  ten minste vijftien jaar aan de ouderdomsverzekering deelgenomen hebben,  het bedrag van het vervroegd ouderdomspensioen waarop de verzekerde op de dag van de aanvraag recht heeft, is hoger dan 1,2 keer het wettelijke bestaansminimum voor meerderjarige natuurlijke personen,  de aanvrager minstens twee jaar verwijderd is van zijn of haar pensioenleeftijd,  de aanvrager niet werkt (d.w.z. geen premieplichtig inkomen heeft). Het recht op een vervroegd ouderdomspensioen gaat in op de dag waarop de desbetreffende aanvraag wordt ingediend. Verzekerden kunnen per kalenderjaar maximaal twee van deze aanvragen indienen. Verzekerden die vervroegd ouderdomspensioen krijgen, hebben geen recht op ouderdomspensioen. Pas wanneer zij de pensioenleeftijd bereiken, wordt hun vervroegd ouderdomspensioen beschouwd als ouderdomspensioen. De verzekerden hebben uit hoofde van het ouderdomspensioen met kapitaaldekking slechts recht op een pensioenkapitaal in combinatie met een lijfrente of alleen lijfrente als:  het socialeverzekeringsstelsel hen ouderdomspensioen te ontvangen,

de

mogelijkheid

biedt

een

vervroegd

 de waarde van het spaarpensioen van de verzekerde op de dag waarop de aanvraag voor een vervroegd pensioen wordt ingediend, hoog genoeg is voor een pensioen voor het leven dat ten minste 0,6 keer het geldende wettelijke bestaansminimum voor natuurlijke personen bedraagt,  de aanvrager ten minste twee jaar verwijderd is van zijn of haar pensioenleeftijd, en  de aanvrager niet werkt (d.w.z. geen premieplichtig inkomen heeft). Als niet aan deze voorwaarde is voldaan (0,6 keer het geldende wettelijke bestaansminimum voor natuurlijke personen), komt een verzekerde niet in aanmerking voor een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het spaarpensioen en ook niet voor een vervroegd pensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel. Een verzekerde die wel aan de voorwaarden voldoet, ontvangt tegelijkertijd een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel en een vervroegd pensioen uit hoofde van het spaarpensioen.

Wat wordt er gedekt? Pensioenverzekering

Juli 2012

21


De berekening van het pensioen volgens het eerste principe van de ouderdomsverzekering vindt plaats aan de hand van een vaste formule in de socialeverzekeringswet. Het stelsel van omslagfinanciering is gebaseerd op het aantal premiebijdragen en het pensioenbedrag dat aan de verzekerde wordt uitgekeerd op basis van het inkomen dat is gebruikt om de premiebijdrage te berekenen. De socialeverzekeringswet staat toe of, om precies te zijn, verbiedt niet dat personen die een pensioen ontvangen, in loondienst werken of betaald werk verrichten. Als verzekerden aan alle voorwaarden voor de toekenning van een ouderdomspensioen voldoen, maar hun pensioen uitstellen om hun beroepswerkzaamheden voort te zetten en daardoor premie blijven betalen voor de ouderdomsverzekering, worden de duur en de hoeveelheid van deze aanvullende premiebijdragen meegeteld in de berekening van hun toekomstige pensioen. Als verzekerden aan alle voorwaarden voor de toekenning van een ouderdomspensioen voldoen, een pensioen ontvangen en tegelijkertijd in loondienst werken of betaald werk verrichten, en daarbij eventueel vrijwillig premie blijven betalen voor de ouderdomsverzekering, wordt het bedrag van het uitgekeerde pensioen aangepast op basis van de duur en de hoeveelheid van de aanvullende premiebijdragen, maar dit slechts voor 50 %. Er is geen wettelijk minimum of maximum voor het algemene ouderdomspensioen. Pensioenregeling met kapitaaldekking De pensioenuitkeringen kunnen worden betaald als een pensioenkapitaal in combinatie met een lijfrente of alleen als lijfrente. Hierbij ontvangt een verzekerde die met pensioen gaat een deel van zijn of haar spaarpensioen in maandelijkse termijnen gedurende een vastgestelde periode, terwijl de rest wordt omgezet in een pensioen voor het leven dat door een verzekeringsmaatschappij wordt uitgekeerd. Het pensioen voor het leven wordt op dezelfde wijze uitgekeerd als wanneer alleen een pensioen voor het leven wordt uitgekeerd. Deze optionele vorm kan echter alleen worden gekozen als de activa die worden overgedragen door de maatschappij die het spaarpensioen beheert, voldoende waarde hebben om de betaling van een pensioen voor het leven mogelijk te maken; dit pensioen moet hoger zijn dan 60 % van het geldende wettelijk bestaansminimum voor een meerderjarige natuurlijke persoon. De maatschappij die het spaarpensioen beheert, keert dan gedurende een vaste periode het beschikbare saldo van het pensioenkapitaal in maandelijkse termijnen uit nadat de desbetreffende fondsen voor het pensioen voor het leven zijn overgedragen. Verzekerden geven bij indiening van hun aanvraag aan voor welke periode zij het spaarpensioen willen laten uitkeren; deze periode moet minimaal een maand zijn. De maatschappij die het spaarpensioen beheert, berekent het maandelijkse bedrag dat op basis van het spaarpensioen wordt uitgekeerd door het saldo dat op de dag waarop de pensioenrechten te gelde worden gemaakt en het vastgestelde aantal maandelijkse termijnen met elkaar te verrekenen. Hierbij wordt het volledige spaarpensioen van een verzekerde die met pensioen gaat, omgezet in een pensioen voor het leven dat wordt uitgekeerd door de verzekeringsmaatschappij die de verzekerde zelf kiest. De maatschappij die het spaarpensioen van de verzekerde beheert, draagt de noodzakelijke fondsen (in geld of enige andere vorm van activa) over aan het gekozen pensioenfonds en ontvangt in ruil

Juli 2012

22


daarvoor een pensioen voor het leven. Het pensioenfonds moet na ontvangst van de fondsen met de rechthebbende een overeenkomst sluiten voor de uitkering van het pensioen voor het leven. De pensioenen voor het leven die op basis van het spaarpensioen worden toegekend, worden uitgekeerd door de verzekeringsmaatschappij die de verzekerde zelf heeft gekozen. De hoogte hiervan wordt berekend op basis van de rekenformules die in de sociale wetgeving zijn vastgelegd, maar mag in geen geval lager zijn dan dat van het minimumpensioen dat aan de hand van het opgegeven inkomen wordt berekend in overeenstemming met bijlage 1 van Wet nr. 43/2004 betreffende het spaarpensioen tot wijziging en aanvulling van andere wetten, als gewijzigd. Het bedrag van de maandelijkse termijnen die worden uitgekeerd door de ondernemingen die het spaarpensioen beheren, is in het geval van de optionele vormen met een pensioenkapitaal afhankelijk van het saldo dat beschikbaar is nadat de noodzakelijke fondsen voor het pensioen voor het leven aan de gekozen verzekeringsmaatschappij zijn overgedragen. Er is geen wettelijk minimum of maximum voor het algemene ouderdomspensioen. Uitkeringen bij vervroegde uittreding Voor een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel wordt de maandelijkse uitkering berekend op dezelfde manier als voor het ouderdomspensioen, en vervolgens verminderd met 0,5 % voor elke ontbrekende maand of deel van een maand die de verzekerde verwijderd is van zijn of haar reguliere pensioenleeftijd. Het bedrag van het vervroegd ouderdomspensioen dat uit hoofde van het spaarpensioen wordt uitgekeerd, wordt berekend op basis van de rekenformules die in de sociale wetgeving zijn vastgelegd. Het bedrag van het pensioen dat de verzekerde ontvangt, mag in geen geval lager zijn dan dat van het minimumpensioen dat aan de hand van het opgegeven inkomen wordt berekend in overeenstemming met bijlage 1 van Wet nr. 43/2004 betreffende het spaarpensioen tot wijziging en aanvulling van andere wetten, als gewijzigd. Het bedrag van de maandelijkse termijnen die worden uitgekeerd door de ondernemingen die het spaarpensioen beheren, is in het geval van de optionele vormen met een pensioenkapitaal afhankelijk van het saldo dat beschikbaar is nadat de noodzakelijke fondsen voor het pensioen voor het leven aan de gekozen verzekeringsmaatschappij zijn overgedragen.

Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen? Indiening van de aanvraag De aanvragen voor het vervroegd pensioen moeten met alle bewijsstukken die voor de vaststelling van de rechten van de aanvrager vereist zijn, schriftelijk worden ingediend bij het lokale bureau van het Socialeverzekeringsfonds. Als de verzekerde tegelijkertijd een uitkering op basis van het spaarpensioen aanvraagt, moet hij of zij het bijbehorende dossier indienen bij de desbetreffende maatschappij die het spaarpensioen beheert. Vervroegd ouderdomspensioen aanvragen Aanvragen van vervroegd ouderdomspensioen moeten met alle vereiste bewijsstukken schriftelijk worden ingediend bij het plaatselijke bureau van het

Juli 2012

23


Socialeverzekeringsfonds. Als tegelijkertijd een aanvraag voor een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het ouderdomspensioen met kapitaaldekking wordt ingediend, moet deze worden ingediend bij de desbetreffende maatschappij die het spaarpensioen beheert.

Juli 2012

24


Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen? Weduwenpensioen / weduwnaarspensioen Voor het weduwen- of weduwnaarspensioen uit hoofde van de sociale verzekering gelden de volgende voorwaarden.  op de dag van overlijden ontving de overleden echtgeno(o)t(e) een:  ouderdomspensioen,  vervroegd pensioen, of een  invaliditeitspensioen;  op de dag van overlijden voldeed de overleden echtgeno(o)t(e) aan de voorwaarden voor invaliditeits- of ouderdomspensioen; of  de echtgeno(o)t(e) beroepsziekte.

overleed

als

gevolg

van

een

arbeidsongeval

of

een

Voor het herstel van het recht op een weduwen- of weduwnaarspensioen geldt geen tijdslimiet. Dit betekent dat vanaf het moment dat de overlevende echtgeno(o)t(e) voldoet aan een van de wettelijk gespecificeerde voorwaarden, zijn of haar recht op het weduwen- of weduwnaarspensioen wordt hersteld, ongeacht de periode die sinds het overlijden is verlopen. Het weduwen-/weduwnaarspensioen wordt beëindigd bij hertrouwen of als een rechter de langstlevende echtgen(o)ot(e) schuldig bevindt aan moord op de overledene. De langstlevende echtgen(o)ot(e) heeft recht op een weduwen-/weduwnaarspensioen uit hoofde van de pensioenregeling met kapitaaldekking als de verzekerde op de datum van overlijden volgens dezelfde regeling gepensioneerd of met vervroegd pensioen was. Wezenpensioen Een kind ten laste (tot 26 jaar) heeft recht op een wezenpensioen als de overleden ouder op de dag van overlijden ouderdomspensioen, vervroegd pensioen of invaliditeitspensioen ontving, of als de overleden ouder op de dag van overlijden voldeed aan de voorwaarden voor invaliditeits- of ouderdomspensioen; of als het overlijden het gevolg is van een arbeidsongeval of beroepsziekte. Het recht op wezenpensioen houdt op te bestaan als een kind zijn of haar basis-, middelbaar of hoger onderwijs heeft voltooid of in een ander gezin wordt opgenomen. Dit recht wordt hersteld wanneer de adoptie niet doorgaat. Het recht op het wezenpensioen eindigt ook wanneer een rechter de wees schuldig verklaard aan moord op de overleden ouder. De wet maakt geen onderscheid tussen halfwezen en volle wezen. Volgens de huidige bepalingen ontvangen de kinderen een wezenpensioen ter hoogte van 40 % van het pensioen van elke overleden ouder. Uit hoofde van de pensioenregeling met kapitaaldekking heeft een kind ten laste (tot 26 jaar) recht op wezenpensioen als de verzekerde op de datum van overlijden volgens dezelfde regeling gepensioneerd of met vervroegd pensioen was.

Juli 2012

25


Deze rechten worden zonder mogelijkheid van herstel desbetreffende kind door een derde wordt geadopteerd.

ingetrokken

als

het

Wat wordt er gedekt? In beginsel kan het bedrag aan nabestaandenpensioenen (weduwen/weduwnaarspensioen en wezenpensioen) in totaal niet hoger zijn dan het bedrag waarop de overledene recht had. In de praktijk betekent dit dat als de wettelijk vastgestelde nabestaandenuitkeringen (60 % voor de langstlevende echtgeno(o)t(e), 40 % voor elk kind ten laste) samen hoger zijn dan dat bedrag, de uit te keren bedragen dienovereenkomstig worden verlaagd. Weduwenpensioen / weduwnaarspensioen Het weduwen- of weduwnaarspensioen bedraagt 60 % van het pensioen van de overledene. Dit pensioen wordt tot een jaar na de datum van overlijden uitgekeerd. Om na deze periode in aanmerking te komen voor een weduwen- of weduwnaarspensioen moet de overlevende echtgeno(o)t(e):  een kind ten laste hebben dat een wezenpensioen ontvangt vanwege hetzelfde overlijdensgeval of in het gezin van de overledene is opgevoed (eigen kind of geadopteerd kind van de overlevende echtgeno(o)t(e) of een kind dat door de rechter aan een van de echtelieden is toegewezen toen ze getrouwd waren),  voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn,  de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt,  drie of meer kinderen hebben opgevoed, of  twee kinderen hebben opgevoed en de leeftijd van 52 jaar hebben bereikt. Volgens de pensioenregeling met kapitaaldekking wordt het nabestaandenpensioen aan de langstlevende echtgeno(o)t(e) op dezelfde wijze betaald als het oorspronkelijke pensioen. Als de overleden verzekerde uitsluitend een pensioen of vervroegd pensioen in de vorm van een pensioen voor het leven heeft ontvangen, zal de verzekeringsmaatschappij die het pensioen uitkeerde, dit omzetten in een weduwen- of weduwnaarspensioen ter hoogte van 60 % van het bedrag dat de overledene op het moment van overlijden ontving. Als de overleden verzekerde een pensioen of vervroegd pensioen ontving in een vorm met overlijdenskapitaal, zal de maatschappij die het spaarpensioen beheert, maandelijkse bedragen aan de nabestaanden blijven betalen op basis van het beschikbare saldo; de hoogte en de duur ervan zijn dezelfde als vóór het overlijden. Op dezelfde wijze zal de verzekeringsmaatschappij die de overledene een ouderdomspensioen of vervroegd pensioen voor het leven uitkeerde, dit omzetten in een weduwen- of weduwnaarspensioen ter hoogte van 60 % van het bedrag dat de overledene op het moment van overlijden ontving. Ook in dit geval kan het totale bedrag van de pensioenen die nabestaanden na een overlijdensgeval ontvangen (weduwenpensioen, weduwnaarspensioen en wezenpensioen) nooit hoger zijn dan het bedrag van het ouderdomspensioen of het vervroegd pensioen dat de overledene tijdens zijn leven ontving. Daarnaast verdeelt de onderneming die het spaarpensioen beheert, de maandelijkse termijnen uit hoofde van het pensioenkapitaal in gelijke delen over de overlevende echtgeno(o)t(e) en elk kind ten laste van de overledene; het totale uitgekeerde bedrag is dan gelijk aan

Juli 2012

26


100 % van de maandelijkse termijnen die de overledene ontving. Voorwaarden voor het wezenpensioen uit hoofde van de sociale verzekering: Wezenpensioen Het wezenpensioen per kind is 40 % van het ouderdoms- of invaliditeitspensioen waarop elke overleden ouder recht had of zou hebben gehad op het moment van overlijden. Volgens de pensioenregeling met kapitaaldekking wordt het nabestaandenpensioen aan een weeskind op dezelfde wijze betaald als het oorspronkelijke vervroegde of ouderdomspensioen. Als de overleden ouder uitsluitend een pensioen of vervroegd pensioen in de vorm van een pensioen voor het leven ontving, zal de verzekeringsmaatschappij die het pensioen voor het leven aan de overledene uitkeerde, dit omzetten in een wezenpensioen ter hoogte van 40 % van het bedrag dat de overleden ouder op het moment van overlijden ontving. Als de overleden ouder een pensioen of vervroegd pensioen ontving in een vorm met overlijdenskapitaal, zal de maatschappij die het spaarpensioen beheert, maandelijkse bedragen aan het overlevende kind blijven betalen op basis van het beschikbare saldo; de hoogte en de duur ervan zijn dezelfde als vóór het overlijden. Op dezelfde wijze zal de verzekeringsmaatschappij die de overledene een ouderdomspensioen of vervroegd pensioen voor het leven uitkeerde, dit omzetten in een wezenpensioen ter hoogte van 40 % van het bedrag dat de overleden ouder op het moment van overlijden ontving. Dit bedrag wordt zo nodig verlaagd om ervoor te zorgen dat de nabestaandenpensioenen samen niet meer bedragen dan 100 % van het oorspronkelijke pensioen (zie onder weduwen-/weduwnaarspensioen). Begrafenisuitkering De sociale wetgeving van Slowakije voorziet in een tegemoetkoming in de uitvaartkosten voor de nabestaanden (Príspevok na pohreb). De persoon die de uitvaart organiseert, komt in aanmerking voor een bedrag ineens van 79,67 EUR.

Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen? De aanvragen van nabestaandenuitkeringen moeten met alle vereiste bewijsstukken schriftelijk worden ingediend bij de lokale bureaus van het Socialeverzekeringsfonds. Als tegelijkertijd een nabestaandenuitkering uit hoofde van het spaarpensioen wordt aangevraagd, moet het dossier worden ingediend bij de verzekeringsmaatschappij die het pensioen voor het leven van de overledene beheert en, als daar reden toe is, bij de maatschappij die het spaarpensioen beheert en voor het pensioenkapitaal verantwoordelijk is. De aanvragen moeten alle informatie bevatten die van belang is voor het vaststellen van de rechten van de aanvrager en vergezeld gaan van alle vereiste bewijsstukken. Begrafenisuitkering De aanvrager moet een aanvraag voor de overlijdensuitkering indienen bij het centrum voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken van de laatste permanente of tijdelijke woonplaats van de overledene. De aanvraag moet worden goedgekeurd door het uitvaartbedrijf en door het bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken in de plaats van overlijden. Bij dat bureau zijn aanvraagformulieren verkrijgbaar.

Juli 2012

27


Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten? Elke werkgever die ten minste één werknemer in dienst heeft, is verplicht een arbeidsongevallenverzekering af te sluiten die alle werknemers dekking biedt. Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen beschermt personen die voor een werkgever beroepswerkzaamheden verrichten op basis van een arbeidsovereenkomst, een overeenkomst voor de uitvoering van werkzaamheden, of een stageovereenkomst. Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen kent meerdere categorieën personen voor wie de uitkeringen voor arbeidsongevallen en beroepsziekten door de staat worden toegekend en bekostigd, te weten:  middelbare scholieren en studenten,  vrijwillige brandweerlieden, reddingswerkers in de mijnindustrie en vrijwilligers van het Rode Kruis en hulpdiensten in de bergen;  personen die vrijwillig als reddingswerkers opreden bij ernstige incidenten of natuurrampen of om de gevolgen daarvan te bestrijden. Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen is gebaseerd op de aanname dat een werkgever in geval van een arbeidsongeval of beroepsziekte verantwoordelijk is voor zijn of haar werknemers. Daarom kan een verzekerde geen aanspraak maken op een vergoeding op basis van een arbeidsongevallenverzekering als de werkgever bewijst dat hij op geen enkele wijze verantwoordelijk kan worden gehouden voor het ongeval of de ziekte in kwestie.

Wat wordt er gedekt? Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen heeft tot doel ervoor te zorgen dat slachtoffers hetzelfde nettoloon behouden dat ze voor hun arbeidsongeval of beroepsziekte ontvingen. De verschuldigde premie en de toegekende uitkering uit hoofde van de arbeidsongevallenverzekering worden daarom gebaseerd op het brutosalaris van de verzekerde. Daarbij wordt geen inkomensgrens gehanteerd, zoals bij de verzekeringen voor ziekte, ouderdom en werkloosheid en het waarborgfonds wel het geval is. Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen voorziet in een:  arbeidsongevallentoeslag (Úrazový príplatok),  arbeidsongevallenrente (Úrazová renta),  uitkering ineens (Jednorazové vyrovnanie),  nabestaandenpensioen (Pozostalostná úrazová renta) en een eenmalige vergoeding (Jednorazové odškodnenie),  revalidatie-uitkering (Rehabilitačné) en een omscholingsuitkering (Rekvalifikačné).

Juli 2012

28


Arbeidsongevallentoeslag Arbeidsongevallentoeslag: dit is een uitkering die wordt toegekend aan verzekerden die door een arbeidsongeval of beroepsziekte arbeidsongeschikt zijn geworden. De hoogte van deze uitkering is het verschil tussen het ziekengeld en eventueel vervangend inkomen en het nettoloon vóór het ongeval of de ziekte. Arbeidsongevallenrente Arbeidsongevallenrente: de voorwaarde om in aanmerking te komen voor een ongevallenrente is dat het slachtoffer door een arbeidsongeval of een beroepsziekte voor ten minste 40 % arbeidsongeschikt is geworden. De mate van arbeidsongeschiktheid wordt beoordeeld aan de hand van de werkzaamheden die het slachtoffer vóór zijn of haar ongeval of ziekte verrichtte. De hoogte van de rente wordt berekend door het percentage van de mate van arbeidsongeschiktheid te verrekenen met 80 % van het salaris dat als berekeningsgrondslag van de premiebijdrage (hetgeen ongeveer gelijk is aan het nettoloon van de verzekerde) wordt gebruikt. Als het slachtoffer tegelijkertijd een invaliditeitspensioen ontvangt, wordt het bedrag van de ongevallenrente daarvan afgetrokken. Als de gezondheidstoestand van de verzekerde zodanig verandert dat dit van invloed is op de mate van arbeidsongeschiktheid (op voorwaarde dat deze niet lager wordt dan de limiet van 40 %), wordt de rente daaraan aangepast. Het recht op de ongevallenrente loopt af wanneer de verzekerde de pensioenleeftijd bereikt of een vervroegd pensioen ontvangt. Uitkering ineens Een uitkering ineens wordt toegekend als het arbeidsongeval of de beroepsziekte heeft geleid tot ten minste 10 % en ten hoogste 40 % arbeidsongeschiktheid. De hoogte wordt berekend op grond van het bruto jaarsalaris van de begunstigde voor het ongeluk of de ziekte, en de mate van arbeidsongeschiktheid. Nabestaandenpensioen en eenmalige vergoeding Als de verzekerde door een arbeidsongeval of beroepsziekte komt te overlijden, voorziet het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen in uitkeringen voor de nabestaanden. Deze uitkeringen kunnen worden toegekend in de vorm van een nabestaandenpensioen of een eenmalige vergoeding. De ongevallenrente voor nabestaanden wordt uitgekeerd wanneer de overleden verzekerde op last van de rechter alimentatie moet betalen; is dit niet het geval dan ontvangt de echtgeno(o)t(e) van de overledene en zijn of haar kinderen ten laste een eenmalige vergoeding. Het recht op de ongevallenrente eindigt op de dag waarop het slachtoffer de pensioenleeftijd zou hebben bereikt. Revalidatie-uitkering en omscholingsuitkering Een revalidatie-uitkering kan worden toegekend aan iemand die deelneemt aan een revalidatieprogramma. Evenzo kan een omscholingsuitkering worden toegekend aan iemand die deelneemt aan een omscholingsprogramma. Deze uitkeringen worden toegekend onder verantwoordelijkheid van het Socialeverzekeringsfonds en hebben een duur van maximaal zes maanden. Geen van beide uitkeringen kunnen worden gecumuleerd met een ouderdomspensioen. Als de aanvraag voor revalidatie of omscholing wordt goedgekeurd, brengt dit automatisch het recht op de bijbehorende uitkering met zich mee. De hoogte van de uitkering is 80 % van het dagloon dat als

Juli 2012

29


berekeningsgrondslag dient (gemiddeld daginkomen in het kalenderjaar voorafgaand aan dat van het ongeval of de ziekte). Andere uitkeringen Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen kent verder:  een vergoeding voor pijn (Náhrada za bolesť) en een vergoeding voor verminderde sociale kansen (Náhrada za sťaženie spoločenského uplatnenia);  een vergoeding van behandelingskosten die hoger zijn dan de kosten die door de ziekteverzekering worden vergoed;  terugbetaling van de uitvaartkosten in de vorm van een forfaitair bedrag ineens (zie het gedeelte over nabestaanden.

Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te krijgen? Aanvragen van uitkeringen in verband met arbeidsongevallen en beroepsziekten moeten met alle vereiste bewijsstukken schriftelijk worden ingediend bij het lokale bureau van het Socialeverzekeringsfonds.

Juli 2012

30


Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage? Kinderbijslag en gezinsbijslagen worden toegekend aan ouders met kinderen ten laste, adoptieouders en voogden die kinderen in plaats van de ouders ten laste hebben, ongeacht of ze werknemers, zelfstandigen of werklozen zijn. Kinderbijslag en gezinsbijslagen zijn premievrije uitkeringen die uit de staatsbegroting worden bekostigd; de hoogte ervan is niet afhankelijk van het inkomen van de rechthebbende of de leeftijd van de kinderen ten laste. Inwoners van andere lidstaten van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte, Zwitserland en bepaalde andere landen hebben dezelfde rechten en verplichtingen als de staatsburgers van de Republiek Slowakije. Kinderbijslag Kinderbijslag (Prídavok na dieťa) wordt door de staat toegekend aan iedereen die voorziet in de kosten van opvoeding en onderhoud van een kind, mits zij:  het kind ten laste hebben,  permanent of tijdelijk op het grondgebied van de Republiek Slowakije wonen (deze voorwaarde geldt niet voor migrerende werknemers uit de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte of Zwitserland), en mits  het kind ten laste permanent of tijdelijk op het grondgebied van de Republiek Slowakije woont (deze voorwaarde geldt niet voor familieleden van migrerende werknemers uit de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte of Zwitserland). De oudertoelage De ouderschapsuitkering (Rodičovský príspevok) is een sociale uitkering die aan ouders of adoptieouders wordt toegekend als tegemoetkoming van de staat in de kosten van opvoeding en onderhoud van kinderen in het algemeen tot drie jaar en van kinderen met langdurige gezondheidsproblemen tot zes jaar. Ouders komen in aanmerking voor de ouderschapsuitkering als zij:  gewoonlijk de zorg voor het kind hebben;  het kind ten laste hebben,  permanent of tijdelijk op het grondgebied van de Republiek Slowakije wonen (deze voorwaarde geldt niet voor migrerende werknemers uit de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte en Zwitserland), en als  het kind ten laste permanent of tijdelijk op het grondgebied van de Republiek Slowakije woont (deze voorwaarde geldt niet voor familieleden van migrerende werknemers uit de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte of Zwitserland). Bijdragen in verband met kinderzorg Een belastingbonus (Daňový bonus) wordt betaald aan permanent of tijdelijk in Slowakije verblijvende ouders en aan pleegouders of adoptie-ouders die een inkomen van meer dan zes maal het minimummaandloon verdienen en een kind onderhouden dat jonger is dan 25.

Juli 2012

31


Een kinderverzorgingstoelage (Príspevok na starostlivosť o dieťa) wordt betaald aan personen die werken of studeren en een kind verzorgen. De toelage wordt toegekend als zowel het kind als de rechthebbende permanent of tijdelijk in Slowakije verblijft. Geboortetoelage Zie het gedeelte over moederschap en vaderschap. Uitkeringen voor pleegzorg Personen die zorgen voor pleegkinderen of voor kinderen die op last van de rechter in een instelling of onder voogdij zijn geplaatst, hebben recht op een uitkering voor pleegzorg

Wat wordt er gedekt? Kinderbijslag De kinderbijslag is een vaste uitkering die niet afhankelijk is van het inkomen van de ouders, de leeftijd van het kind, of het aantal kinderen. De kinderbijslag wordt maandelijks uitgekeerd voor elk kind ten laste; deze bedragen kunnen worden gecumuleerd. De kinderbijslag wordt over de gehele kalendermaand uitgekeerd, ook als slechts een deel van die maand wordt voldaan aan de voorwaarden. Het vaste bedrag van de kinderbijslag wordt elk jaar op 1 september door de regering van de Republiek Slowakije aangepast. Op dit moment is de bijslag 22,54 EUR per kind. De kinderbijslag wordt toegekend tot het kind het einde van de leerplicht heeft bereikt, hetgeen momenteel het geval is als het 16 jaar wordt. Deze termijn kan worden verlengd tot de leeftijd van 25 jaar als het kind in voltijd studeert of een beroepsopleiding volgt en geen eigen inkomen heeft. Als het kind niet in staat is in voltijd te studeren of een beroepsopleiding te volgen als gevolg van een langdurige slechte gezondheidstoestand, wordt de kinderbijslag tot zijn/haar achttiende toegekend. Rechthebbenden moeten elke wijziging in hun situatie die van invloed kan zijn op hun rechten, de hoogte of de duur van deze uitkering, binnen acht dagen doorgeven aan het plaatselijke bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken. Er kan slechts één natuurlijke persoon aanspraak maken op kinderbijslag voor een kind ten laste, ook als meerdere natuurlijke personen aan de voorwaarden voor de kinderbijslag voldoen. De volgende personen komen in aanmerking voor kinderbijslag:  een van beide ouders (al dan niet adoptief) van het kind ten laste,  een persoon die in plaats van de ouders voogdij over het kind heeft,  een meerderjarige zonder inkomen en zonder kind, van wie de ouders een alimentatieverplichting hebben of die is getrouwd of gescheiden. De oudertoelage De ouderschapsuitkering is een vast bedrag dat niet afhankelijk is van het gezinsinkomen en wordt maandelijks toegekend. Als in de loop van dezelfde periode een van de ouders recht heeft op een moederschapsuitkering die lager is dan het vaste bedrag van de ouderschapsuitkering, wordt voor de ouderschapsuitkering een bedrag toegekend ter hoogte van het verschil tussen de ontvangen

Juli 2012

32


moederschapsuitkering en het vaste bedrag van de ouderschapsuitkering. De ouderschapsuitkering kan niet worden toegekend als er een moederschapsuitkering wordt betaald die hoger is dan de forfaitaire ouderschapsuitkering. Het vaste bedrag van de kinderbijslag wordt elk jaar op 1 september door de regering van de Republiek Slowakije aangepast. De oudertoelage bedraagt op dit moment 194,70 EUR. In het geval van een meerling (tweeling, drieling, enz.), wordt dit basisbedrag verhoogd met 25% per extra kind. Het bedrag wordt verminderd met 50% als de ouders er niet voor zorgen dat hun kind zich aan de leerplicht houdt. Rechthebbenden moeten elke wijziging in hun situatie die van invloed kan zijn op hun rechten, de hoogte of de duur van deze uitkering, binnen acht dagen doorgeven aan het plaatselijke bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken. Voor een ouderschapsuitkering komt een van beide ouders van het kind in aanmerking of de persoon aan wie de voogdij over het kind is toegewezen. Bijdragen in verband met kinderzorg De belastingbonus (belastingaftrek) is een algemeen stelsel bekostigd uit de staatsbegroting en voorziet in een verlaging van de inkomstenbelasting met 21,03 EUR per maand per kind. De kinderverzorgingstoelage betreft een tegemoetkoming in de verzorgingskosten door de staat aan ouders of pleegouders (die geen ouderschapsuitkering ontvangen). De hoogte is gelijk aan de aangetoonde kosten tot de limiet van de ouderschapsuitkering, indien het kind wordt verzorgd door een officiële zorgverlener, of 25 % van de totale ouderschapsuitkering, indien het kind wordt verzorgd door iemand die geen zelfstandige is (bijv. een grootouder) of geen officiële zorgverlener is. Geboortetoelage Zie het gedeelte over moederschap en vaderschap. Uitkeringen voor pleegzorg Uitkeringen ineens Deze uitkeringen worden toegekend bij aanvang en voltooiing van een plaatsing in een pleeggezin. Regelmatige prestaties worden aan de rechthebbenden toegekend (met uitzondering van gevallen waarin jonge kinderen aan andere natuurlijke personen dan hun ouders zijn toevertrouwd of kinderen bij een natuurlijke persoon zijn ondergebracht op grond van een tijdelijke, door de rechter opgelegde conservatoire maatregel) gedurende de periode van gezinsplaatsing, mits de rechthebbenden niet tegelijkertijd andere sociale bijstand van de staat ontvangen; in deze gevallen worden de regelmatige prestaties niet als aanvulling op de sociale bijstand toegekend. De eenmalige uitkering aan in (pleeg)zorg geplaatste kinderen is bedoeld om hen in staat te stellen bepaalde persoonlijke basisbenodigdheden te kopen. Deze worden in het algemeen aan jonge kinderen verstrekt die direct voorafgaand aan de gezinsplaatsing in een kindertehuis moeten verblijven. De benodigdheden worden ook verstrekt aan kinderen die zich voorafgaand aan de gezinsplaatsing niet in een kindertehuis bevinden maar niet over de middelen beschikken om in hun eerste levensbehoeften te voorzien, dit ter beoordeling van het centrum voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken dat verantwoordelijk is voor de toekenning van de prestatie.

Juli 2012

33


De eenmalige uitkering aan kinderen die uit de pleegzorg komen is bedoeld om hen te helpen zelfstandig te worden. De begunstigde is het kind dat wettelijk meerderjarig is geworden. Reguliere uitkering aan pleegouders Deze prestaties hebben tot doel vervangende ouders te ondersteunen die de voogdij hebben over ten minste één kind. De ouders moeten deze taak persoonlijk uitvoeren, buiten enige organisatie voor kinderopvang om; de prestaties worden ook toegekend in gevallen waarin kinderen de vervangende ouders tijdelijk zijn toevertrouwd met het oog op een toekomstig voogdijschap. Directe familieleden (grootouders, overgrootouders) komen niet in aanmerking voor deze prestaties. Om het behoud van familiebanden te stimuleren worden de prestaties verhoogd als de vervangende ouders de voogdij hebben over drie of meer kinderen die broers en zussen zijn. Deze uitkering wordt niet toegekend als de pleegouder of zijn of haar echtgeno(o)t(e) al een moederschapsuitkering (socialeverzekeringswet), dagvergoeding uit hoofde van de ziekteverzekering of vergelijkbare uitkering van een ander land ontvangt. Bijzondere regelmatige prestaties voor vervangende ouders Deze prestaties hebben tot doel vervangende ouders te ondersteunen die een zwaar gehandicapt kind verzorgen, op voorwaarde dat de vervangende ouders of het kind in kwestie geen andere financiële ondersteuning voor dit doeleinde ontvangen en de ouders de zorgtaak persoonlijk op zich hebben genomen, buiten enige gespecialiseerde organisatie om (zoals voorzien in de Wet op de Sociale Bijstand).

Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen? Aanvragen van kinderbijslag en ouderschapsuitkering moeten schriftelijk worden ingediend bij het lokale bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken in de permanente of tijdelijke woonplaats van de aanvrager. Bij deze centra zijn daartoe voorgedrukte aanvraagformulieren verkrijgbaar. In de uitleg bij deze formulieren wordt vermeld welke bewijsstukken bij het dossier moeten worden gevoegd. Als het kind ten laste in een andere lidstaat van de Europese Unie woont, zijn ook de bepalingen van de Europese Unie van toepassing. Aanvragen van uitkeringen voor pleegzorg moeten worden ingediend bij het lokale bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken in de permanente woonplaats van de aanvrager. Deze bureaus zijn tevens belast met het beheer van de uitkeringen. Het recht op deze prestaties is afhankelijk van de materiële situatie van het kind, die onafhankelijk door het centrum wordt beoordeeld. Het bureau moet binnen dertig dagen beslissen.

Juli 2012

34


Hoofdstuk X: Werkloosheid Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering? Personen die tegen werkloosheid zijn verzekerd (ongeacht of dit werknemers of vrijwillig verzekerden zijn), komen in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering (Dávka v nezamestnanosti) als ze in de loop van de drie jaar voorafgaand aan hun inschrijving als werkzoekenden gedurende in totaal minimaal twee jaar premie hebben betaald aan de werkloosheidsverzekering. De deelnameperioden bieden slechts één keer recht op een werkloosheidsuitkering; dit wil zeggen dat deelnameperioden die al eerder recht gaven op deze uitkering, niet nogmaals worden meegeteld. Een gepensioneerde die vervroegd pensioen of ouderdomspensioen ontvangt of iemand die een invaliditeitspensioen ontvangt en 70 % of meer arbeidsongeschikt is, kan daarnaast geen werkloosheidsuitkering krijgen. De werkloosheidsuitkering wordt niet toegekend voor dagen waarvoor ziekengeld, een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid, een moederschapsuitkering of een ouderschapsuitkering wordt ontvangen.

Wat wordt er gedekt? Ze kunnen ontvangen.

in

dat

geval

maximaal

zes

maanden

een

werkloosheidsuitkering

Verzekerden die als werkzoekenden zijn ingeschreven nadat een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is verlopen, komen voor een werkloosheidsuitkering in aanmerking als zij, in de vier jaar voorafgaand aan hun inschrijving als werkzoekenden:  ten minste twee jaar op grond van hun arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd aan de werkloosheidsverzekering deelnamen of vrijwillig aan de werkloosheidsverzekering deelnamen,  niet om enige andere reden verplicht waren aan de werkloosheidsverzekering deel te nemen. In dit geval duurt de uitkeringsperiode vier maanden. Als een verzekerde aan de wettelijke voorwaarden voor een werkloosheidsuitkering voldoet, ontvangt hij of zij een uitkering ter hoogte van 50 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag voor de premiebijdrage dient.

Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen? Als aan de bovenstaande voorwaarden is voldaan, gaat het recht op een werkloosheidsuitkering in op de dag waarop de verzekerde als werkzoekende wordt ingeschreven bij een regionaal bureau Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken, en loopt het af aan het einde van de wettelijke uitkeringsperiode, of wanneer de verzekerde wordt uitgeschreven als werkzoekende. De uitkering wordt betaald door het Socialeverzekeringsfonds.

Juli 2012

35


Hoofdstuk XI: Sociale minima Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering? Bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling berustende uitkeringen Zie: “Wat wordt er gedekt?”. Bijstand bij materiële nood (Pomoc v hmotnej núdzi) Bijstand bij materiële nood is een universeel, premievrij stelsel dat wordt bekostigd middels belastingen en dat bedoeld is een minimuminkomen te garanderen voor personen die niet in staat zijn te voorzien in hun basislevensbehoeften. De hoogte van de uitkeringen volgens dit stelsel is afhankelijk van de omvang van het huishouden. Bijstand bij materiële nood wordt verleend op basis van een subjectief recht (nietdiscretionair). Uitkering bij materiële nood (Pomoc v hmotnej núdzi) De uitkering bij materiële nood is onderworpen aan een onderzoek van de vermogenstoestand en kan worden toegekend aan personen die in Slowakije wonen of verblijven en in materiële nood verkeren, d.w.z. personen met een inkomen onder het bestaansminimum (Životné minimum) die zelf niet voor extra inkomen kunnen zorgen. Het bestaansminimum is het inkomensniveau waaronder iemand geacht wordt in een situatie van materiële nood te verkeren. Het bestaansminimum is toereikend voor één dagelijkse warme maaltijd, noodzakelijke kleding en onderdak.

Wat wordt er gedekt? Bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling berustende prestaties De aanpassing van vóór 1 januari 2004 toegekende pensioenen die de enige bron van inkomen vormen Als het ouderdomspensioen, proportionele ouderdomspensioen, invaliditeitspensioen, weduwen- of weduwnaarspensioen of wezenpensioen van een wees die beide ouders heeft verloren op 31 december 2003 is aangepast omdat het de enige bron van inkomen van de rechthebbende was, wordt het desbetreffende pensioen na 31 december 2003 uitgekeerd op de wettelijke voorwaarden die tot 31 december 2003 van kracht waren, zodat het bedrag ervan overeenkomt met dat op 31 december 2003. Afgezien daarvan wordt het desbetreffende pensioen aangepast op basis van de wettelijke bepalingen die sinds 1 januari 2004 van kracht zijn. Het bedrag van het aangepaste ouderdomspensioen, proportionele ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen dat de enige bron van inkomen is, wordt niet in aanmerking genomen bij de vaststelling van het bedrag van het weduwen- of weduwnaarspensioen en het wezenpensioen. Vóór 1 januari 2004 toegekend sociaal pensioen

Juli 2012

36


Het op 31 december 2003 toegekende sociale pensioen wordt na deze datum voortgezet op de voorwaarden die op 31 december 2003 van kracht waren, en de hoogte van het pensioen is gelijk aan dat op 31 december 2003. De beslissing over de toekenning van het sociale pensioen en de betaling ervan wordt na 31 december 2003 genomen door het uitvoerend orgaan van het Socialeverzekeringsfonds dat daartoe tot 31 december 2003 bevoegd was. Het sociale pensioen wordt vervolgens herzien volgens de wettelijke voorschriften die sinds 1 januari 2004 van kracht zijn. Uitkering bij materiële nood De hoogte van de uitkering bij materiële nood is afhankelijk van de gezinssamenstelling. De hoogte wordt berekend als het verschil tussen het individuele of huishoudelijk inkomen en de theoretische uitkering bij materiële nood. De theoretische bedragen zijn als volgt:  60,50 EUR voor alleenstaanden,  115,10 EUR voor alleenstaande ouders met een tot vier kinderen,  105,20 EUR voor kinderloze koppels,  157,60 EUR voor koppels met een tot vier kinderen,  168,20 EUR voor alleenstaande ouders met vijf of meer kinderen,  212,30 EUR voor koppels met vijf of meer kinderen. De uitkering bij materiële nood wordt toegekend zolang de situatie van materiële nood voortduurt. Overige uitkeringen in het kader van de uitkering bij materiële nood: een  uitkering voor zwangere vrouwen vanaf de vierde maand van de zwangerschap;  uitkering voor personen in materiële nood met een kind tot een jaar;  gezondheidszorgtoelage (Príspevok na zdravotnú starostlivosť);  beschermingstoelage (Ochranný príspevok) voor personen die de pensioenleeftijd hebben bereikt, gehandicapten (meer dan 70 % arbeidsongeschikt), personen die zorgen voor een ernstig gehandicapte, personen die langer dan dertig dagen ziek zijn, of alleenstaande ouders die een kind jonger dan 31 weken verzorgen;  huisvestingsuitkering (Príspevok na bývanie) voor personen die de kosten van een behoorlijk onderkomen dragen (met uitzondering van gepensioneerden en personen in materiële nood aan wie onderdak wordt verschaft door de sociale dienst);  werkhervattingstoelage (Aktivačný príspevok) voor personen die een programma volgen om weer aan het werk te gaan (scholing of verrichting van licht sociaal werk gedurende tien of meer uren per week);  uitkering voor een kind in de leerplichtige leeftijd (6–16 jaar) (Dávka pre dieťa).

Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan? Uitkering bij materiële nood Aanvragen van deze uitkeringen moeten worden ingediend bij het bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken in de permanente woonplaats. Deze bureaus zijn tevens belast met het beheer van de uitkeringen. Het recht op deze prestaties is afhankelijk van de materiële situatie van het kind, die onafhankelijk door het centrum wordt beoordeeld. Het bureau moet binnen dertig dagen beslissen (zestig voor zeer complexe gevallen).

Juli 2012

37


Hoofdstuk XII: Langdurige zorg Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg? Uitkeringen voor langdurige zorg worden toegekend aan invaliden, aan personen in slechte gezondheid en aan personen die afhankelijk zijn van de hulp van een derde. In de wet is bepaald hoe lang een functionele ziekte moet hebben geduurd (12 maanden) en in welke mate iemand afhankelijk moet zijn om in aanmerking te komen voor bepaalde uitkeringen.

Wat wordt er gedekt? De uitkeringen zijn afhankelijk van het maximuminkomensniveau (uit arbeid, bezittingen en andere uitkeringen) van het gehele huishouden van de aanvrager. Er geldt een inkomensdrempel waarvan de hoogte wordt bepaald door diverse factoren (bijv. of de afhankelijke persoon wel of niet een kind is). Naast uitkeringen in natura (zoals intramurale en dagzorg) zijn er uitkeringen in geld in de vorm van een uitkering voor persoonlijke hulp en een uitkering voor verzorging voor niet-formele zorgverleners (familie) binnen de thuiszorg. Er kan vrij worden gekozen tussen uitkeringen in geld en uitkeringen in natura. De ontvanger moet de kosten van intramurale verzorging betalen, maar moet wel een bestaansminimum van ten minste 20 % van zijn of haar maandinkomen behouden. De ontvanger van een uitkering draagt bij in de kosten van benodigde apparatuur.

Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen? De uitkeringen zijn zowel regionaal als plaatselijk georganiseerd. Langdurige zorg is deels geregeld door specifieke wetgeving (voor invaliden) en deels door de wetgeving inzake een aantal andere risico's (invaliditeit, ouderdom, gezondheidszorg). De zorg is gebaseerd op een filosofie van sociale bijstand (recht volgens behoefte) en wordt gefinancierd door de gemeenten, de regionale zelfbesturen en de staat. De uitkeringen worden verstrekt als combinatie van uitkeringen in geld en uitkeringen in natura; voor bepaalde uitkeringen is die combinatie echter niet mogelijk (bijv. uitkering voor verzorging (Príspevok za opatrovanie) en uitkering voor persoonlijke hulp (Príspevok na osobnú asistenciu)). Uitkeringen worden toegekend onder bepaalde voorwaarden, zoals een onderzoek naar vermogenstoestand. Een keuringsarts onderzoekt de mate van afhankelijkheid van de betrokkene. Deze arts werkt samen met medisch specialisten en met een maatschappelijk werker.

Juli 2012

38


Bijlage : Nuttige adressen en sites Voor socialezekerheidskwesties met betrekking tot meer dan één EU-land kunt u een contactinstelling zoeken in de organendatabase die wordt bijgehouden door de Europese Commissie en staat op: http://ec.europa.eu/social-security-directory. Ministerie van Werkgelegenheid, Sociale zaken en Familiezaken van de Republiek Slowakije Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny Slovenskej republiky Špitálska 4,6,8 816 43 Bratislava http://www.employment.gov.sk Ministerie van Volksgezondheid van de Republiek Slowakije Ministerstvo zdravotníctva Slovenskej republiky Limbová 2 P.O. Box 52 837 52 Bratislava 37 http://www.health.gov.sk Ministerie van Binnenlandse Zaken van de Republiek Slowakije Ministerstvo vnútra Slovenskej republiky Afdeling personeelszaken en sociale zaken, dienst ziekteverzekeringen en sociale zekerheid Pribinova 2 812 72 Bratislava http://www.minv.sk Toezichthoudende Autoriteit voor de gezondheidszorg Úrad pre dohľad nad zdravotnou starostlivosťou Žellova 2 829 24Bratislava 25 http://www.udzs.sk Socialeverzekeringsfonds – Centraal bureau Sociálna poisťovňa - ústredie Ulica 29. augusta 8 -10 813 63 Bratislava 1 http://www.socpoist.sk Centraal bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken Ústredie práce, sociálnych vecí a rodiny Špitálska 8 812 67 Bratislava http://www.upsvar.sk Algemene Ziektekostenverzekeraar Všeobecná zdravotná poisťovňa – generálne riaditeľstvo Mamateyova 17 850 05 Bratislava http://www.vszp.sk

Juli 2012

39


Ministerie van Financiën van de Republiek Slowakije Ministerstvo financií Slovenskej republiky Štefanovičova 5 817 82 Bratislava http://www.finance.gov.sk

Juli 2012

40

Uw socialezekerheidsrechten. in Slowakije

Recommend Documents