Uw socialezekerheidsrechten. in Nederland

Uw socialezekerheidsrechten in Nederland

Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie Uw socialezekerheidsrechten in Nederland

De informatie in deze gids is opgesteld en bijgewerkt in nauwe samenwerking met de nationale correspondenten van het EU-systeem voor informatie over de nationale socialezekerheidsstelsels MISSOC (Mutual Information System on Social Protection). Meer informatie over het MISSOC-netwerk is te vinden op: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=nl&catId=815. Deze gids geeft een algemeen overzicht van de regelingen op het gebied van de sociale zekerheid in de desbetreffende landen. Aanvullende informatie kan worden verkregen uit andere MISSOC-publicaties, die allemaal op bovengenoemde MISSOCwebpagina te vinden zijn. U kunt ook contact opnemen met de bevoegde autoriteiten en instellingen die staan vermeld in de lijst van de bijlage bij deze gids. De Europese Commissie noch enige namens de Commissie handelende persoon aanvaardt welke aansprakelijkheid dan ook voor de wijze waarop de informatie in deze publicatie wordt gebruikt.

© Europese Unie, 2012 Overneming met bronvermelding toegestaan.

Juli 2012

2


Inhoudsopgave Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering ................................................. 4 Inleiding ........................................................................................................ 4 Het sociale zekerheidsstelsel ............................................................................ 5 Financiering ................................................................................................... 6 Hoofdstuk II: Gezondheidszorg ........................................................................... 7 Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg? ................................................. 7 Wat wordt er gedekt? ...................................................................................... 7 Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen? .......................................... 9 Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte ...................................................................10 Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering? ...........................................10 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................10 Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen? .........................................10 Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen ...............................................12 Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering? ...................12 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................12 Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen? ................13 Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit ...............................................................14 Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen? .....................................14 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................14 Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen? ..................................15 Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen ...........................................16 Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen? .....................................16 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................16 Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen? ...................................16 Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden ......................................................18 Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen? .................................18 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................18 Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen? ...............................19 Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten ......................20 Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten? ...................................................................................................................20 Risico’s die worden gedekt door het Nederlandse socialezekerheidsstelsel .............20 Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te krijgen? ........................................................................................................20 Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen ............................................................................21 Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage? ..............................................21 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................21 Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen? ............................................21 Hoofdstuk X: Werkloosheid ................................................................................22 Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering? .................................22 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................22 Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen? ...............................23 Hoofdstuk XI: Sociale minima ............................................................................24 Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering? ........................................24 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................25 Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan? .........................................................25 Hoofdstuk XII: Langdurige zorg ..........................................................................27 Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg? .................................................27 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................27 Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen? ...............................................28 Bijlage : Nuttige adressen en sites ......................................................................30

Juli 2012

3


Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering Inleiding De Nederlandse sociale zekerheid bestaat uit de volgende verzekeringstakken:      

ziekte en moederschap, arbeidsinvaliditeitsverzekering: In Nederland bestaat er geen aparte verzekering tegen arbeidsongevallen en beroepsziekten, ouderdomspensioenen, uitkeringen aan nabestaanden, werkloosheid, kinderbijstand.

Wie is verzekerd? Als regel zijn alle werknemers en zelfstandigen verzekerd. Niet-werknemers zijn echter niet verzekerd tegen werkloosheid en ontvangen geen ziekengeld of een invaliditeitspensioen. Hoe aansluiten? Zodra u als werknemer in Nederland werkt, bent u zonder meer in alle hiervoor genoemde verzekeringen opgenomen. Er is echter één uitzondering: volgens de Zorgverzekeringswet zijn alle inwoners van Nederland en alle buitenlanders die in Nederland werken en inkomstenbelasting moeten betalen, verplicht zich aan te melden voor een ziektekostenverzekering. Deze verzekering komt niet automatisch tot stand doordat iemand aan de criteria voldoet, zoals het geval is bij een verzekering uit hoofde van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Dit komt doordat de persoon in kwestie zelf een verzekeraar moet kiezen en een verzekering moet afsluiten. De zorgverzekeraars zijn op hun beurt verplicht iedereen die een verzekering aanvraagt te accepteren. Wanneer u als zelfstandige werkt en uw bedrijf in Nederland gevestigd is, of u daar uw beroep uitoefent, bent u van rechtswege opgenomen in de meeste nationale verzekeringsstelsels. U komt dan echter niet in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering. Wat u verder te doen staat Als werknemer krijgt u te maken met het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) ingeval van arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Het UWV is ook verantwoordelijk voor activiteiten in verband met het zoeken naar werk. Een andere organisatie die voor u van belang kan zijn, is de Sociale Verzekeringsbank, waartoe u zich moet wenden voor uw kinderbijslag of, als u 65 wordt, voor uw ouderdomspensioen. Bij uw eventueel overlijden krijgen ook uw nabestaande en/of kinderen te maken met de Sociale Verzekeringsbank.

Juli 2012

4


Premies Als u werknemer in loondienst bent, betaalt uw werkgever de premie voor de verschillende socialezekerheidswetten. Het door u verschuldigde deel van de premie houdt hij op uw loon in. Uw werkgever is verplicht om u de inkomensafhankelijke premie te vergoeden die u uit hoofde van de Zorgverzekeringswet heeft betaald. Indien u uitkeringen ingevolge de sociale zekerheid ontvangt, moet het uitvoeringsorgaan daar in bepaalde gevallen verzekeringspremie op inhouden. Als u zelfstandige bent, ontvangt u een premie-aanslag. Ook hier geldt dat u op grond van de Zorgverzekeringswet een premie moet betalen die afhankelijk is van uw inkomen. Voor de ziektekostenverzekering wordt de nominale premie direct geïnd door uw zorgverzekeraar. Uw werkgever of de uitvoeringsinstelling in kwestie kan u inlichten over de door u te betalen premies. Wat te doen als u het niet eens bent met een beslissing van een uitvoeringsorgaan? Als u het niet eens bent met een beslissing van een verzekeringsorgaan, kunt u in beroep gaan tegen de beslissing. Dit doet u door binnen een bepaalde termijn tegen de beslissing bezwaar aan te tekenen bij het orgaan dat de beslissing heeft genomen. Het orgaan is dan gehouden de beslissing in heroverweging te nemen en te beslissen op het bezwaarschrift. U kunt - opnieuw binnen een bepaalde termijn - tegen de beslissing op bezwaar beroep aantekenen bij de sector bestuursrecht van de arrondissementsrechtbank die op het beslissingsdocument van het orgaan staat aangegeven. In deze beslissing staat ook vermeld binnen welke termijn u in beroep moet gaan. Beroep wordt ingesteld door bij de arrondissementsrechtbank een beroepsschrift in te dienen, waarin u te kennen geeft het niet eens te zijn met de beslissing van het uitvoeringsorgaan, en vraagt een nieuwe beslissing te nemen. Hierbij dient een afschrift van de bestreden beslissing te worden gevoegd. Heeft de arrondissementsrechtbank een uitspraak gedaan waarmee u het opnieuw niet eens bent, dan kunt u meestal nog in hoger beroep gaan bij de Centrale Raad van Beroep, Vrouwe Justitiaplein 1, Postbus 16002, 3500 DA Utrecht, binnen zes weken na de dag waarop de uitspraak is bekendgemaakt.

Het sociale zekerheidsstelsel De sociale verzekeringen worden in Nederland door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gezamenlijk georganiseerd. Er wordt onderscheid gemaakt tussen volksverzekeringen die verplicht zijn voor de hele bevolking en werknemersverzekeringen die alleen voor werknemers gelden. De volksverzekeringen voorzien in:  ouderdomspensioen,  uitkeringen voor nabestaanden die niet zelf in hun onderhoud kunnen voorzien,  medische zorg,  verzekering tegen bijzondere ziektekosten, en  gezinstoelagen.

Juli 2012

5


De werknemersverzekeringen voorzien in:  verzekering tegen inkomensverlies bij ziekte,  verzekering tegen inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid, en  verzekering tegen werkloosheid. Er is een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor jonggehandicapten. Er bestaat geen speciale verzekering tegen arbeidsongevallen of beroepsziekten; deze risico's worden door de overige verzekeringsstelsels afgedekt. In aanvulling hierop heeft de staat een stelsel voor sociale bijstand in het leven geroepen dat beheerd wordt door de gemeentes. Dit stelsel is een soort van veiligheidsnet, aangezien de doelstelling ervan is een minimuminkomen te garanderen aan mensen die niet of niet langer over voldoende middelen beschikken om in de noodzakelijke kosten van levensonderhoud te voorzien. Met uitzondering van de verzekering tegen bijzondere ziektekosten en de ziektekostenverzekering worden de volksverzekeringen uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de werknemersverzekeringen. Het UWV houdt zich ook bezig met arbeidsbemiddeling en re-integratie. De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Inspectie SZW) oefent toezicht uit op het UWV en de SVB. Gezondheidszorgverzekering (medische zorg) wordt uitgevoerd door zorgverzekeraars die onder toezicht staan van de Nederlandse Zorgautoriteit.

private

De algemene verzekering tegen bijzondere ziektekosten wordt uitgevoerd door private zorgverzekeraars. Ook wordt er toezicht uitgeoefend door de Nederlandse Zorgautoriteit. Zie ook het gedeelte over de bevoegde instanties.

Financiering Het sociale zekerheidstelsel in Nederland wordt bekostigd uit een stelsel van premies (die betaald worden door zowel ingezetenen als niet-ingezetenen; werknemers, zelfstandigen en werkgevers) en belastingen. Soms vindt er aanvullende financiering plaats via algemene belastingen, bijvoorbeeld met betrekking tot het ouderdomspensioen.

Juli 2012

6


Hoofdstuk II: Gezondheidszorg Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg? De geneeskundige verzorging valt onder twee verschillende verzekeringsstelsels die elkaar aanvullen: de algemene ziektekostenverzekering en de verzekering voor bijzondere ziektekosten. Deze laatste verzekering is gebaseerd op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Iedereen die legaal in Nederland verblijft of in een ander land woont, maar in Nederland werkt en in Nederland inkomstenbelasting betaalt, is verplicht AWBZverzekerd en is verplicht zich aan te melden voor een ziektekostenverzekering krachtens de Zorgverzekeringswet. De overheid heeft twee uitzonderingen op de algemene regel ingesteld:  leden van de strijdkrachten die in actieve dienst zijn, zijn AWBZ-verzekerd, maar hoeven geen verzekering krachtens de Zorgverzekeringswet af te sluiten; hun verzorging wordt voorzien door de militaire gezondheidsdiensten;  een tweede uitzondering op de verzekeringsverplichting is gemaakt voor gewetensbezwaarden. Zij die uit principe bezwaar hebben tegen verzekeringen, betalen geen AWBZ-premies en zijn ook niet verplicht een zorgverzekering krachtens de Zorgverzekeringswet af te sluiten. Zij betalen echter wel de inkomensafhankelijke bijdrage in de vorm van vervangende belasting. Na het afsluiten van een ziektekostenverzekering krachtens de Zorgverzekeringswet heeft u recht op medische verstrekkingen. Er zijn twee hoofdvarianten voor zorgverzekeringspolissen: polissen op basis van uitkeringen in natura en polissen op basis van vergoeding van ziektekosten. Van uw verzekeraar ontvangt u een bewijs van inschrijving waarmee u zich bij het inroepen van hulp als verzekerde kunt legitimeren. Als u een ziektekostenverzekering heeft afgesloten bij een aanbieder van ziektekostenverzekeringen, bent u ook automatisch AWBZ-verzekerd.

Wat wordt er gedekt? Uw ziektekostenverzekeraar kan u in detail uitleggen op welke prestaties u uit hoofde van de Zorgverzekeringswet en de AWBZ recht heeft. Verzekerden ingevolge de Zorgverzekeringswet hebben onder andere recht op: Medische zorg Medische zorg omvat onder andere prestaties zoals behandelingen door huisartsen, specialisten, psychologen en gynaecologen. Dit betekent niet dat deze prestaties per se door de genoemde personen moeten worden geleverd. Als het niet gaat om bepaalde prestaties die moeten worden geregistreerd en waarvoor de verzekerde op grond van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg bescherming moet genieten, kunnen de desbetreffende prestaties door andere personen worden geleverd. Deze prestaties zijn onder andere laboratoriumonderzoeken en verpleging. Andere voorbeelden zijn genetische tests, niet-klinische nierdialyse, diensten voor patiënten met chronische periodieke ademhalingsproblemen en trombosepreventie. De

Juli 2012

7


vereiste apparaten voor niet-klinische nierdialyse en kunstmatige beademing voor patiënten met chronische periodieke ademhalingsproblemen worden als medische apparatuur beschouwd. Bepaalde behandelingen die door specialisten kunnen worden uitgevoerd, worden mogelijk niet vergoed. Voorts is de eigen bijdrage van de verzekerde in de desbetreffende regelgeving op een maximumbedrag gesteld. De Zorgverzekeringswet ziet ook op de kosten van geestelijke gezondheidszorg (waaronder algemene psychische hulp). Farmaceutische producten Farmaceutische hulp bestaat uit geneesmiddelen en bepaalde voedingsproducten voor medisch gebruik. Officieel toegestane geneesmiddelen worden onderverdeeld in groepen gelijksoortige therapeutische middelen. De maximale vergoeding voor een groep geneesmiddelen wordt vastgesteld op basis van de gemiddelde prijs van de geneesmiddelen in deze groep. Indien een verzekerde een geneesmiddel kiest dat duurder is dan dit maximum, moet hij zelf het verschil bijbetalen. Er is geen maximale vergoeding voor een officieel toegestaan geneesmiddel waarvoor geen alternatieven zijn. Dit systeem staat bekend als het geneesmiddelenvergoedingensysteem of GVS. Binnen de grenzen van het desbetreffende administratieve kader kan de zorgverzekeraar de vergoeding van geneesmiddelen beperken tot producten die in verband met hun werkzame stof worden voorgeschreven. Om de rol van de zorgverzekeraars extra te onderstrepen is in de formulering van de prestaties, anders dan door de verzekering zelf wordt aangegeven, bepaald dat de verzekeraars (onder bepaalde voorwaarden) aangeven welke geneesmiddelen worden vergoed. Vervoer Ziekenvervoer per ambulance, taxi of particuliere auto wordt vergoed, mits daarvoor toestemming is gegeven en het op medische indicatie gebeurt. De behandelend arts geeft daarvoor een verklaring af. Verder vallen onder deze aanspraak de kosten van openbaar vervoer in de laagste klasse indien het vervoer betreft van of naar een instelling van de gezondheidszorg. In bepaalde gevallen kan de zorgverzekeraar toestemmen in bijzonder vervoer, bijvoorbeeld per helikopter. Voor het transport per openbaar vervoer, taxi of particuliere auto moet de verzekerde gedurende 12 maanden zelf een bepaald bedrag betalen. De kosten voor het vervoer in een particuliere auto worden vergoed op basis van een vast kilometertarief. Er wordt in slechts vier gevallen toestemming verleend voor het vervoer van een patiënt in liggende toestand of onder toezicht: als de patiënt nierdialyse nodig heeft, chemotherapie of radiotherapie ondergaat, slechtziend is en zich niet zonder begeleiding kan verplaatsen, of in een rolstoel zit. De afstand is beperkt tot 200 km (heenreis). Als de patiënt vooraf van de zorgverzekeraar toestemming heeft gekregen voor behandeling in een instelling op grotere afstand en deze behandeling op kosten van de ziektekostenverzekeraar plaatsvindt (in Nederland of in het buitenland), heeft hij recht op een transportvergoeding over een grotere afstand. Er bestaat echter een clausule voor onvoorziene omstandigheden op basis waarvan ook verzekerden die niet in een van voornoemde categorieën vallen, in bepaalde gevallen aanspraak kunnen maken op een vergoeding. Dit is het geval wanneer de verzekerde moet reizen voor de behandeling van een langdurige ziekte of aandoening. Tandheelkundige zorg

Juli 2012

8


Voor kinderen en personen tot 18 jaar oud omvat tandheelkundige zorg preventieve onderhoudswerkzaamheden, fluoridebehandelingen tot tweemaal per jaar vanaf zesjarige leeftijd, sealen, tandvleesverzorging en chirurgische behandelingen. Voor volwassenen worden tandprothesen en specialistische chirurgische behandelingen vergoed. Prothesen, brillen, hoorapparaten Voor vergoeding van deze kosten dient eerst de goedkeuring van de zorgverzekeraar te worden verkregen. Kostendeling bestaat niet, behalve onder bepaalde voorwaarden voor orthopedische schoenen en hoorapparaten. Ziekenhuisopname Ziekenhuisbehandelingen, behalve in psychiatrische klinieken of psychiatrische diensten van algemene of academische ziekenhuizen, worden door de AWBZ gedekt als deze langer dan een jaar duren.

Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen? Van uw zorgverzekeraar ontvangt u een bewijs van inschrijving waarmee u zich bij het inroepen van hulp als verzekerde kunt legitimeren. Het staat u vrij zelf een behandelend arts te kiezen, mits deze bevoegd is een praktijk uit te oefenen. Voor behandeling door een specialist is echter een doorverwijzing van de huisarts nodig. Wat betreft behandeling in het ziekenhuis, mag u zelf kiezen uit de ziekenhuizen of instellingen die goedgekeurd zijn door het ministerie van Volksgezondheid. Betalingen worden door de particuliere zorgverzekeraar gedaan. Voor de meeste soorten zorg die onder de wet vallen, moeten personen ouder dan 18 een eigen bijdrage betalen. Er bestaat echter compensatie voor chronisch zieke patiënten. Verzekerden moeten zich bij een apotheek van hun eigen keuze inschrijven om farmaceutische producten te kunnen ontvangen.

Juli 2012

9


Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering? Aanspraak op ziekengeld tijdens de verzekering Het Burgerlijk Wetboek verplicht werkgevers gedurende de eerste twee jaar dat een werknemer ziek is, ten minste 70 % van diens salaris door te betalen. Voor mensen die geen werkgever (meer) hebben, biedt de Zorgverzekeringswet een vangnet . Na de periode van twee jaar kan men in aanmerking komen voor een invaliditeitsuitkering. De werknemer heeft recht op ziekengeld als de dienstbetrekking op de eerste ziektedag of in de loop van de periode van verplichte loondoorbetaling eindigt. Per datum einde dienstbetrekking wordt dan direct ziekengeld uitgekeerd, mits ten minste twee wachtdagen zijn doorgemaakt. Er zijn twee situaties mogelijk: Een persoon die een werkgever heeft, wordt door zijn of haar werkgever gedekt, die het loon tot aan twee jaar doorbetaalt Voor iemand met een vast arbeidscontract, of die als tijdelijke kracht (uitzendkracht) werkt, of die een werkloosheidsuitkering ontvangt en ziek wordt, fungeert het UWV als werkgever, en de persoon ontvangt dan ziekengeld. De uitkering van ziekengeld eindigt in elk geval op de eerste dag van de maand waarin u 65 jaar wordt of als u niet ziek meer bent. Aanspraak op ziekengeld na het einde van de verzekering Voor ziektegevallen die gemeld zijn binnen één maand na het einde van de verzekering, bestaat onder bepaalde voorwaarden nog recht op ziekengeld.

Wat wordt er gedekt? De werknemer ontvangt gedurende de eerste twee jaar dat hij of zij ziek is ten minste 70 % van zijn of haar salaris. De werkgever betaalt het salaris van de werknemer door tot en met de 104e week dat hij of zij ziek is, maar nooit langer dan de duur van de overeenkomst. Het maximale dagloon dat in aanmerking wordt genomen is 193,09 EUR. Met goedkeuring van de minister kan dit percentage in cao’s tussen werkgevers en werknemers door de bedrijfsverenigingen verhoogd worden. Als bovendien 70 % van het dagloon minder is dan het sociaal minimum kan er krachtens de Toeslagenwet (TW) aanspraak gemaakt worden op een aanvulling, die inkomensafhankelijk is.

Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen? De werknemer met recht op ziekengeld moet zich zo spoedig mogelijk (niet later dan op de tweede ziektedag) bij zijn werkgever (laten) ziek melden zodra hij wegens ziekte het werk moet staken of niet op het werk kan komen. De regels voor ziekmelding krijgt de werknemer van de werkgever te horen.

Juli 2012

10


De werknemer moet controle mogelijk maken. Hij moet in principe thuis zijn op de in de controlevoorschriften aangegeven tijdstippen. De werknemer die aanspraak maakt op ziekengeld en van wie de controle op zijn arbeidsongeschiktheid dus is opgedragen aan een uitvoeringsinstelling, moet zich houden aan de voorschriften van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV).

Juli 2012

11


Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering? Zie: het gedeelte over gezondheidszorg. Verzekerden ingevolge de Zorgverzekeringswet hebben onder andere recht op kraamzorg. Personen die AWBZ-verzekerd zijn, hebben onder meer recht op zorg voor moeder en kind. Indien u als werkneemster zelf in Nederland verzekerd bent, heeft u bij zwangerschap recht op een zwangerschapsuitkering (krachtens de WAZO, Wet Arbeid en Zorg).

Wat wordt er gedekt? Personen die onder de Zorgverzekeringwet vallen, hebben recht op verzorging van moeder en kind na de geboorte, voor maximaal 10 dagen. Personen die onder de AWBZ vallen, hebben recht op begeleiding, voorlichting en andere zorg tijdens de zwangerschap en gedurende de eerste levensjaren regelmatig systematisch onderzoek naar de gezondheidstoestand van het kind. In beginsel dekt de AWBZ de kosten van de behandeling, verpleging en verzorging bij langdurige ziekte of ernstig gebrek. Zwangerschapsverlof is maximaal 16 weken. Zes tot vier weken verlof voorafgaand aan de uitgetelde datum is verplicht. Er blijven dan nog tien tot twaalf weken verlof na de bevalling over. In het geval van een voortijdige bevalling wordt het aantal dagen dat de baby te vroeg geboren is opgeteld bij het verlof na de bevalling. Als de baby na de uitgetelde datum komt, wordt het aantal dagen dat de baby 'te laat' is opgeteld bij de totale verlofperiode. In dit geval is het verlof langer dan 16 weken. Tijdens een zwangerschap ontvangt u een zwangerschapsuitkering die gelijk is aan uw volle dagloon. Gedurende uw zwangerschapsverlof van 16 weken heeft u recht op een uitkering van 100 % van uw loon, die u uitbetaald wordt door de uitvoeringsinstelling waarbij uw werkgever is aangesloten. Het maximale dagloon dat in aanmerking wordt genomen is 193,09 EUR. Als u aansluitend aan deze uitkering nog arbeidsongeschikt bent als gevolg van de zwangerschap of de bevalling, wordt diezelfde uitkering (100 % van het dagloon) nog gedurende maximaal 52 weken doorbetaald. Ook als u voorafgaand aan het bevallingsverlof ziek wordt als gevolg van de zwangerschap, ontvangt u ziekengeld, eveneens ter hoogte van 100 % van het dagloon. Verder heeft u recht op gratis verloskundige hulp en een vergoeding voor de kraamzorg, indien u verzekerd bent ingevolge de Zorgverzekeringswet. Verloskundige zorg wordt normaal gesproken door een vroedvrouw verleend, maar kan ook door een huisarts of specialist worden verleend, zo nodig in een kliniek of ziekenhuis als er geen vroedvrouw beschikbaar is of op medische indicatie.

Juli 2012

12


Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen? Om in aanmerking te komen voor een zwangerschapsuitkering moet u vooraf bij uw werkgever een zwangerschapsverklaring afgeven. Hij/Zij verhaalt de kosten van het zwangerschapsverlof dan op het UWV. Om als zelfstandige een zwangerschapsuitkering te ontvangen kunt u contact opnemen met het UWV. Neem contact op met uw verzekeraar voor nadere verloskundige diensten en vergoeding voor kraamzorg.

informatie

over

gratis

Wilt u van de diensten van een kraamcentrum gebruik maken, dan wendt u zich uiterlijk vijf maanden vóór de vermoedelijke datum van bevalling tot een kruisvereniging.

Juli 2012

13


Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen? Werknemers Onder de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) vallen alle werknemers die geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. U wordt geacht geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt te zijn als u wegens een ziekte of gebrek niet datgene kunt verdienen wat gezonde werknemers met een soortgelijke opleiding en gelijkwaardige vaardigheden normaliter verdienen op de locatie waar u werkt of gewerkt hebt, of in de buurt daarvan. Er wordt geen onderscheid gemaakt naar de oorzaak van de arbeidsongeschiktheid (invaliditeit of arbeidsongeval). U krijgt pas een uitkering als u voor ten minste 35 % arbeidsongeschikt bent. Voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten ligt de nadruk niet op inkomensbescherming, maar op de revalidatiemogelijkheden. De Regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgehandicapten (WGA) moedigt zowel werknemers als werkgevers aan zich ertoe in te spannen de werknemer weer te laten gaan werken. De Regeling inkomensvoorziening volledig en duurzaam arbeidsongeschikten (IVA) voorziet in inkomen ingeval van volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid, waarbij er geen of slechts een zeer klein vooruitzicht is op herstel. De IVA en WGA maken deel uit van de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). Zelfstandige Zelfstandigen die arbeidsongeschikt raken, hebben geen dekking, en moeten zich zelf tegen het risico van arbeidsongeschiktheid verzekeren.

Wat wordt er gedekt? De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) bestaat uit twee delen: Regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgehandicapten De Regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgehandicapten (WGA) voorziet in een aan het salaris gekoppelde uitkering die betaald wordt gedurende een periode die varieert van drie tot 38 maanden. Het bedrag van de uitkering hangt af van de mate van arbeidsongeschiktheid, het laatstverdiende loon van de werknemer en het loon dat deze verdient tijdens de gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Als u niet werkt, ontvangt u gedurende de eerste twee maanden 75 % van het laatstverdiende loon en daarna 70 % van het laatstverdiende loon. Als u gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent en werkt, ontvangt u gedurende de eerste twee maanden 75 % van het verschil tussen het laatstverdiende loon en het inkomen uit arbeid bovenop uw loon. De loonaanvullingsuitkering / vervolguitkering kan tot de leeftijd van 65 betaald worden. Als u ten minste 50 % van uw resterende verdiencapaciteit verdient, wordt uw loon aangevuld met 70 % van het verschil tussen het laatstverdiende loon en de resterende verdiencapaciteit. Personen die aan het einde van de periode waarin ze de

Juli 2012

14


aan het salaris gekoppelde uitkering ontvangen, geen werk hebben of een inkomen hebben dat lager is dan 50 % van de resterende verdiencapaciteit, ontvangen een uitkering op basis van een percentage van het minimumloon Regeling inkomensvoorziening volledig en duurzaam arbeidsongeschikten Onder de Regeling inkomensvoorziening volledig en duurzaam arbeidsongeschikten (IVA) ontvangt u 75 % van uw laatstverdiende loon.

Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen? Het UWV moet beoordelen of, en zo ja, in welke mate u arbeidsongeschikt bent. Hiervoor wordt u uiterlijk 20 maanden na aanvang van uw arbeidsongeschiktheid door hen geïnformeerd over hoe u een uitkering kunt aanvragen. U moet uw verzoek uiterlijk binnen 21 maanden indienen.

Juli 2012

15


Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen? Als u in Nederland woont of werkt, bent u verzekerd krachtens de Algemene Ouderdomswet (AOW). In het algemeen hebben alle mannen en vrouwen recht op ouderdomspensioen vanaf het ogenblik dat zij 65 jaar worden. Onder bepaalde voorwaarden is ook een vrijwillige AOW-verzekering in het buitenland mogelijk. Aanvullende pensioenregelingen Indien u in Nederland werkt, kan ook nog een aanvullende pensioenregeling op u van toepassing zijn. Voor vele bedrijfstakken geldt in Nederland een verplichte bedrijfspensioenregeling. Dit is onder meer het geval in de metaalindustrie, de bouwnijverheid, het schildersbedrijf, de landbouw, het grafisch bedrijf, de horeca, het beroepsvervoer over de weg, de koopvaardij, de zeevisserij, de textielindustrie en de gezondheidszorg. Ook is het mogelijk dat uw werkgever een aanvullende pensioenregeling heeft die alleen voor zijn onderneming geldt, of dat hij een overeenkomst met een levensverzekeringsmaatschappij heeft gesloten.

Wat wordt er gedekt? De individuele pensioenen zijn vaste bedragen, die tweemaal per jaar aangepast worden aan de loonontwikkeling. De pensioenen worden eens per maand betaald. Voorts is er jaarlijks in de maand mei een vakantietoeslag. Op het vaste pensioenbedrag (AOW) wordt een korting toegepast voor elk jaar waarover u niet verzekerd was. Dat betekent dat u voor elk vol jaar van wonen of werken in Nederland 2 % van het volle pensioen verwerft.

Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen? Ouderdomspensioenen Enkele maanden vóór uw 65e verjaardag ontvangt u, als u op dat moment in Nederland woont, een speciaal formulier waarmee u een ouderdomspensioen aanvraagt bij de Sociale Verzekeringsbank. Het Nederlandse ouderdomspensioen gaat in op de eerste dag van de maand waarin u 65 wordt. Wanneer uw aanvraag meer dan een jaar later wordt ingediend, kan dit financieel nadelig zijn. In het geval van een vrijwillig pensioen kan de Sociale Verzekeringsbank(Sociale Verzekeringsbank) u van alle nodige informatie voorzien. Tijdig aanvragen is hierbij een vereiste, te weten binnen één jaar nadat u in het buitenland bent gaan wonen, of binnen één jaar nadat u in Nederland bent gaan wonen of werken. De in het land van herkomst wonende echtgenoten/partners zijn echter niet verzekerd.

Juli 2012

16


Aanvullende pensioenregelingen U kunt bij uw werkgever informeren of dit het geval is, en welke uw rechten uit deze regeling zijn. Het toezicht op deze aanvullende regelingen wordt uitgeoefend door de Nederlandse Bank. Uitkeringen uit aanvullende pensioenregelingen moeten worden aangevraagd bij het betrokken bedrijfsof ondernemingspensioenfonds, of bij de levensverzekeringsmaatschappij waarbij de voorziening is ondergebracht. Geschillen die voortvloeien uit de toepassing van een aanvullende pensioenvoorziening dienen aan de burgerlijke rechter te worden voorgelegd.

Juli 2012

17


Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen? Zolang u in Nederland woont of werkt, bent u verzekerd ingevolge de Nederlandse nabestaandenverzekering. Als u niet meer in Nederland woont of werkt, kunt u zich hiervoor vrijwillig verzekeren. De nabestaandenverzekering, geregeld in de Algemene Nabestaandenwet (ANW), kent verschillende uitkeringen, en wel een nabestaandenuitkering, halfwezenuitkering, wezenuitkering en verzorgingsuitkering. Een nabestaandenpensioen wordt toegekend aan de partner van een overledene die op het moment van overlijden een ongehuwd kind onder 18 jaar heeft of in verwachting is, arbeidsongeschikt is (niet in staat is om met passend werk 45 % van een normaal loon te verdienen) of vóór 1 januari 1950 is geboren. Onder kinderen van de nabestaande onder 18 jaar worden alle biologische en pleegkinderen verstaan, dat wil zeggen kinderen van een andere persoon die door de nabestaande als zijn of haar eigen kinderen worden onderhouden en opgevoed. De nabestaandenuitkering eindigt als de nabestaande geen ongehuwd kind meer heeft, dan wel niet langer arbeidsongeschikt is. Het pensioen eindigt in elk geval met ingang van de eerste dag van de maand waarin de nabestaande 65 jaar wordt. In de regel ontstaat dan aanspraak op een ouderdomspensioen. Bij hertrouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen vervalt het recht op de nabestaandenuitkering. De ouder of verzorger die een ongehuwde halfwees onder 18 jaar in zijn huishouden verzorgt, heeft recht op de halfwezenuitkering. Een halfwees is een kind van wie één ouder is overleden. De halfwezenuitkering eindigt als het jongste kind 18 jaar wordt, tot het huishouden van een ander gaat behoren of als de ouder of verzorger een eenouderpensioen gaat ontvangen op grond van de ouderdomspensioen. De halfwezenuitkering eindigt ook als het kind wordt geadopteerd door de (nieuwe) echtgenoot van de overgebleven ouder. De wezenuitkering wordt toegekend aan volledige wezen, dat wil zeggen wezen die beide ouders hebben verloren. Gelijkgesteld daarmee worden wezen van 16 tot 21 jaar die schoolgaand zijn of die meer dan 19 uur per week het huishouden verzorgen waartoe minstens één andere wees behoort, en wezen van 16 en 17 jaar die invalide zijn. De uitkeringen zijn direct gekoppeld aan het minimumloon en variëren naargelang de leeftijd van de wees. Er zijn drie leeftijdscategorieën: kinderen jonger dan 10 jaar, kinderen van 10 tot 16 jaar en kinderen van 16 tot 21 jaar.

Wat wordt er gedekt? De nabestaandenuitkering bedraagt maximaal 70 % van het minimumloon en is afhankelijk van het inkomen van de nabestaande.

Juli 2012

18


De halfwezenuitkering bedraagt 20 % van het minimumloon en is inkomensonafhankelijk. Een nabestaande met een kind onder 18 jaar kan hiermee een uitkering krijgen van maximaal 90 % van het minimumloon. Wezenpensioenen zijn direct gekoppeld aan het minimumloon en variëren naargelang de leeftijd van de wees. Er zijn drie leeftijdscategorieën: kinderen jonger dan 10 jaar, kinderen van 10 tot 16 jaar en kinderen van 16 tot 21 jaar. De wezenuitkering is onafhankelijk van eventueel ander inkomen. De uitkeringsbedragen worden tweemaal per jaar aangepast in samenhang met de ontwikkeling van het minimumloon. De uitbetaling geschiedt eens per maand. Jaarlijks wordt in mei een vakantietoeslag toegekend. Bij overlijden na het verstrijken van de verzekerde periode hangt het pensioen af van internationale afspraken en van de door de overledene opgebouwde verzekerde perioden in Nederland. Overlijdensuitkering Komt u als werknemer te overlijden, dan wordt aan uw nabestaanden een uitkering verstrekt vanaf de dag van overlijden. Na die dag stopt de loonuitbetaling. Deze uitkering bedraagt 100 % van het maandloon op het moment van overlijden. Ontving u een sociale uitkering (WW-, Ziektewet-, WAO-, WIA, WAZ, IOW, TW of een Wajonguitkering), dan wordt eveneens een overlijdensuitkering verstrekt. Deze uitkering bedraagt een maand uitkering.

Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen? Een verzoek om te worden toegelaten tot de vrijwillige verzekering moet worden ingediend binnen een jaar nadat u in het buitenland bent gaan wonen. Voor meer informatie kunt u u wenden tot de Sociale Verzekeringsbank (Sociale Verzekeringsbank). Bij overlijden van een verzekerde dienen zijn in Nederland wonende nabestaanden zo spoedig mogelijk nabestaanden- resp. (half)wezenuitkering aan te vragen bij de Sociale Verzekeringsbank. Indien de aanvraag meer dan een jaar na het overlijden van de verzekerde wordt ingediend, kan dit financieel nadeel opleveren. Indien een nabestaandenuitkering wordt toegekend, kan daarnaast aanspraak op kinderbijslag bestaan. De Sociale Verzekeringsbank zal u ook van alle informatie over dit onderwerp voorzien. In het geval van overlijden na het verstrijken van de verzekerde periode dienen nabestaanden de uitkeringen aan te vragen bij het pensioenorgaan van het land waar zij wonen. Dit orgaan zorgt voor doorzending aan de Sociale Verzekeringsbank. Wanneer de aanvraag meer dan een jaar na het overlijden van de verzekerde wordt ingediend, kan dit financieel nadeel opleveren. De Sociale Verzekeringsbank onderzoekt of aan de voorwaarden voor het recht op uitkering is voldaan en gaat tevens na of aanspraak bestaat op kinderbijslag.

Juli 2012

19


Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten? In Nederland bestaat er geen aparte verzekering tegen arbeidsongevallen en beroepsziekten. Indien u als gevolg van een arbeidsongeval of beroepsziekte niet meer kunt werken, is de eerste twee jaar de regeling bij ziekte van toepassing. Daarna komt u eventueel in aanmerking voor eeninvaliditeitspensioen. U heeft ook recht op verstrekkingen in natura vanuit uw ziektekostenverzekering .

Risico’s die worden socialezekerheidsstelsel

gedekt

door

het

Nederlandse

Zie het gedeelte over ziekengeld en het gedeelte over invaliditeit.

Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te krijgen? Zie het gedeelte over ziekte en het gedeelte over invaliditeit.

Juli 2012

20


Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage? Wanneer u in Nederland woont of werkt, heeft u in beginsel recht op kinderbijslag vanaf het eerste kind. Kinderbijslag wordt toegekend voor eigen kinderen, voor stiefkinderen en voor pleegkinderen, mits zij jonger zijn dan 16 jaar en in de zin van de Nederlandse wetgeving te uwen laste komen. Voor kinderen van meer dan 16 en 18 jaar zijn er bijkomende voorwaarden: het kind in kwestie moet studeren, invalide of werkloos zijn. Hierbij is vaak ook van belang in welke mate de ouders het niet thuiswonend kind onderhouden, omdat het bedrag van de gezinsuitkering op basis daarvan wordt verhoogd of verlaagd. Het inkomen van het kind mag niet hoger zijn dan bepaalde drempelwaarden voor kinderen die niet bij hun ouders wonen en kinderen die thuis wonen in de leeftijd van 16 of 17 jaar. Bepalend voor het recht op kinderbijslag is dat de aanvrager op de eerste dag (peildatum) van het kwartaal van de aanvraag verzekerd is. Op deze datum moet eveneens voldaan zijn aan de voorwaarden voor het verkrijgen van kinderbijslag. Naast de bovengenoemde kinderbijslag is er de Wet op het kindgebonden budget. De hoogte van de uitkering hangt af van het inkomen van de ouders, het aantal kinderen en de leeftijd van de kinderen.

Wat wordt er gedekt? Het bedrag van de kinderbijslag is afhankelijk van de gezinsgrootte en van de leeftijd van de kinderen op de eerste dag van elk kwartaal (peildatum).

Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen? Om voor kinderbijslag in aanmerking te komen dient u een volledig ingevulde en ondertekende aanvraag in te dienen bij het vestigingskantoor van de Sociale Verzekeringsbank waaronder de woonplaats ressorteert. U kunt de nodige formulieren bij de Sociale Verzekeringsbank (http://www.svb.nl) verkrijgen. Als het kind in Nederland geboren wordt, stuurt de SVB u binnen een paar weken een aanvraagformulier. Na de eerste aanvraag dienen alleen wijzigingen die van belang kunnen zijn voor het recht op kinderbijslag, te worden doorgegeven aan het lokale kantoor van de SVB. De kinderbijslag wordt na afloop van elk kwartaal uitbetaald. Wanneer de kinderen behoren tot de huishouding van een echtpaar, kan de aanvraag naar keuze door de moeder of door de vader worden ingediend. Wanneer de ouders gescheiden zijn of gescheiden leven, moet de aanvraag ingediend worden door de ouder die het kind in huis heeft.

Juli 2012

21


Hoofdstuk X: Werkloosheid Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering? Indien u in Nederland werkloos wordt, heeft u aanspraak op werkloosheidsuitkering, geregeld in de Werkloosheidswet (WW). Om in aanmerking te komen voor WW moet u:  ten minste 5 werkuren (en een dienovereenkomstig loon) als werknemer per week verloren te hebben (werknemers met een baan van minder dan 10 uur per week moeten de helft van deze uren verloren hebben);  beschikbaar zijn voor de Nederlandse arbeidsmarkt;  gedurende een periode van 36 weken voorafgaand aan uw eerste dag als werkloze tenminste 26 weken hebben gewerkt (de “wekenvoorwaarde”). Als u aan deze voorwaarden voldoet, hebt u recht op WW, tenzij u:  recht hebt op een uitkering wegens ziekte of volledige invaliditeit;  65 jaar of ouder bent;  niet in Nederland woont of verblijft;  in de gevangenis zit;  u in enkele andere situaties bevindt. Wanneer u niet aan de voorwaarden voor een werkloosheidsuitkering voldoet of wanneer u geen recht meer heeft op bovenstaande uitkeringen, kunt u onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een bijstandsuitkering van de gemeente waar u woont. De hoogte van deze uitkering is afhankelijk van uw gezinssituatie en van de bestaansmiddelen van u en van uw eventuele partner. Als u recht heeft op WW, heeft u bepaalde verplichtingen, zoals:  u moet zich tijdig aanmelden bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV);  u moet voldoende moeite doen om werk te vinden, en geschikt werk aanvaarden;  u dient het UWV op de hoogte te stellen van activiteiten als solliciteren en werken. Het niet aan deze verplichtingen voldoen leidt tot stopzetting van of een sanctie op de uitkering.

Wat wordt er gedekt? U ontvangt gedurende de eerste twee maanden 75 % van het laatstverdiende dagloon (dat op een maximum wordt gesteld) en daarna 70 %. De duur van de uitkering is begrensd. Iemand die alleen aan de wekenvoorwaarde voldoet, ontvangt maximaal drie maanden een uitkering. Iemand die ook aan de jarenvoorwaarde voldoet, ontvangt een uitkering gedurende het aantal maanden dat hij of zij in loondienst heeft gewerkt, met een maximum van 38 maanden. U voldoet aan de jarenvoorwaarde als u gedurende ten minste 52 dagen in ten minste vier jaar

Juli 2012

22


van de laatste vijf jaar voorafgaand aan het jaar waarin u werkloos werd loon hebt ontvangen. Wanneer uw uitkering lager uitvalt dan het sociaal minimum, kunt u in bepaalde gevallen in aanmerking komen voor een toeslag op uw uitkering krachtens de Toeslagenwet. De uitkering eindigt in elk geval op de dag waarop u 65 jaar wordt; in de regel komt u op dat moment in aanmerking voor een ouderdomspensioen.

Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen? Om een werkloosheidsuitkering te krijgen, moet u een aanvraag indienen bij het UWV, waar u zich ook moet inschrijven als werkzoekende.

Juli 2012

23


Hoofdstuk XI: Sociale minima Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering? Toeslagenwet (TW) De Toeslagenwet is een minimuminkomensgarantie voor bepaalde uitkeringsgerechtigden voor wie het inkomen beneden het niveau van het sociaal minimum ligt. De TW vult het inkomen aan tot het sociaal minimum. Deze uikering mag samenlopen met een ZW-, WW-, WAO-, WIA-, WAZ- en Wajonguitkering, of met een uitkering in verband met zwangerschap, bevalling, adoptie en pleegzorg. U komt in aanmerking voor een toeslag wanneer:  u getrouwd bent (of samenwoont) en het totale inkomen van uw huishouden minder is dan het minimumloon, of;  u alleen bent met een kind dat jonger is dan 18 jaar, en het totale inkomen van uw huishouden minder is dan 90 % van het minimumloon;  u alleenstaand bent en een inkomen heeft dat lager is dan70 % van het minimumloon. Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) De Wajong helpt jonggehandicapten en studenten die al op jeugdige leeftijd arbeidsongeschikt zijn bij het vinden en houden van betaald werk. Bovendien kunnen jonge arbeidsongeschikten inkomenssteun aanvragen om hun inkomsten uit dienstverband aan te vullen. U hebt recht op deze steun en/of uitkeringen krachtens de wet Wajong als u op de dag van uw zeventiende verjaardag niet in staat bent meer dan 75 % te verdienen van het loon dat een gezonde persoon met dezelfde opleiding en werkervaring verdient (maatman). U kunt ook recht op deze steun en/of uitkeringen hebben als u jonger bent dan 30 en niet in staat bent meer dan 75 % te verdienen van het loon dat een gezonde persoon met dezelfde opleiding en werkervaring (maatman) gedurende de tijd als student verdient en dit u er aan het einde van uw studie van weerhoudt volledig een beroepsmatige activiteit uit te oefenen. U moet gedurende het jaar voordat u arbeidsongeschikt raakte ten minste zes maanden lang student zijn geweest. Het recht op de Wajong-uitkering vervalt als u 65 jaar wordt, of als u in staat bent meer dan 75 % van het “maatmanloon” te verdienen. U hebt recht op een Wajong-uitkering als vaststaat dat u gedurende ten minste 52 achtereenvolgende weken niet in staat bent geweest om meer dan 75 % van het maatmanloon te verdienen. Er geldt dus een wachttijd van een jaar. Ziekteperioden van vier aaneengesloten weken tellen mee als wachttijd. Aan het einde van de wachttijd mag u nog steeds niet in staat zijn meer dan 75 % van het loon van de maatman te verdienen. Het recht op de uitkering blijft gelden als u

Juli 2012

24


binnen de vier weken vanaf het einde van de wachttijd niet in staat bent meer dan 75 % van het loon van de maatman te verdienen. Bijstand De Wet Werk en Bijstand (WWB) fungeert als een veiligheidsnet en biedt een minimuminkomen aan iedereen die legaal in Nederland verblijft en onvoldoende middelen heeft om in de eigen kosten van bestaan te voorzien. De uitkering overbrugt de tijd totdat u werk vindt. U moet alles doen wat in uw macht ligt om weer in uw eigen kosten van bestaan te voorzien en u bent verplicht werk aan te nemen dat algemeen aanvaard is. Als u er niet in slaagt werk te vinden, kan de gemeente waar u woont en waar u een beroep op bijstand doet en/of een re-integratiebedrijf u ondersteunen bij het zoeken naar werk of een opleiding. Een alleenstaande met huisvestingskosten heeft in principe recht op een bijstandsuitkering ter hoogte van 70% van het minimumloon. Nadere informatie over de WWB (Wet Werk en Bijstand) kunt u vinden in de MISSOCtabellen.

Wat wordt er gedekt? Toeslagenwet (TW) De TW vult het loon aan bij elke werknemersverzekering indien de uitkering onder het sociaal minimum (d.w.z. 70 % van het minimumloon) valt en als de werkgever in het tweede ziektejaar 70 % van het loon doorbetaalt, waardoor de zieke werknemer onder het sociaal minimum kan raken. Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) De hoogte van de uitkering hangt af van uw leeftijd en loon. De inkomenssteun is opgezet om ervoor te zorgen dat jonge gehandicapten zoveel mogelijk inkomen zelf genereren en de algemene benadering is het aantrekkelijk en de moeite waard maken te gaan werken. De Wajong-uitkering verandert naarmate de situatie verandert. Bij een verandering aan de gezondheid, de baan of het salaris van betrokkene, kan de uitkering worden aangepast. Daarom blijft het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) de situatie beoordelen. Een Wajong-uitkering duurt zolang de arbeidsongeschiktheid voorduurt, uiterlijk tot uw 65ste jaar. Het UWV kan u oproepen voor een herbeoordeling.

Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan? Toeslagenwet (TW) De uitkering wordt betaald door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). U dient binnen zes weken na het toekennen van de uitkering de toeslag aan te vragen. Aanvragen voor een aanvulling op elke uitkering moeten worden ingediend bij het UWV Werkbedrijf.

Juli 2012

25


Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) Als u voor uw zeventiende verjaardag (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt bent geraakt, kunt u vier maanden voor uw achttiende verjaardag een Wajong-uitkering aanvragen bij het UWV. Als u tijdens uw studie (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt bent geraakt en u nog geen dertig bent, kunt u binnen acht maanden nadat u arbeidsongeschikt bent geraakt een Wajong-uitkering aanvragen.

Juli 2012

26


Hoofdstuk XII: Langdurige zorg Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg? De Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) van 14 december 1967 dekt de risico's van zorg voor mensen die langdurig in het ziekenhuis moeten verblijven, ouderen, lichamelijk en verstandelijk gehandicapten met chronische problemen. Alle ingezetenen en niet-ingezetenen die in Nederland werken en als gevolg daarvan loonbelasting betalen, zijn verzekerd voor langdurige zorg. De geneeskundige verzorging valt onder twee verschillende verzekeringsstelsels die elkaar aanvullen: de algemene ziektekostenverzekering en de verzekering voor bijzondere ziektekosten. Deze laatste verzekering is gebaseerd op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)). Iedereen die in Nederland woont of werkt, is AWBZ-verzekerd. In principe zijn de mensen die verplicht verzekerd zijn onder de AWBZ verplicht een ziektekostenverzekering af te sluiten. De overheid heeft twee uitzonderingen op de algemene regel ingesteld: voor leden van de strijdkrachten die in actieve dienst zijn en voor gewetensbezwaarden.

Wat wordt er gedekt? De zorg wordt gedefinieerd in de vorm van vijf breed gedefinieerde functies: persoonlijke verzorging (bijv. hulp bij het douchen, aankleden, scheren, naar het toilet gaan, eten en drinken), verpleging (bijv. wondverzorging, het toedienen van medicijnen en injecties), ondersteunende begeleiding (bijv. hulp bij het organiseren van de dag of het huishouden leren doen), behandeling (bijv. specifieke behandeling door een geriatrisch specialist, een arts voor mensen met een ontwikkelingsstoornis of een gedragswetenschapper) en huisvesting (bijv. wonen in een aanleunwoning en verzorging in een zorginstelling als de zorgbehoefte zo hoog is dat men niet meer in aanmerking komt voor thuiszorg). De zorg wordt verleend in de vorm van ‘producten’. Thuiszorg, opname in een verpleeghuis of opname in een instelling voor mensen met een ontwikkelingsstoornis of fysieke handicap zijn voorbeelden van producten die worden aangeboden onder de AWBZ. Een product bestaat uit één functie of een combinatie van functies. In het kader van een experiment met betrekking tot uitkeringen in geld kan de verzekerde ervoor kiezen geen gebruik te maken van zorg in natura, maar van een persoonsgebonden budget (PGB) waarmee hij/zij zelfstandig zorg kan inkopen. Dit budget is alleen maar beschikbaar voor mensen met een indicatie voor langdurig verblijf (huisvesting in een instelling). De hoogte van het PGB is afhankelijk van de zorg die nodig is. Mensen die al een PGB ontvangen zonder dat zij een indicatie hebben voor langdurig verblijf (huisvesting in een instelling) behouden hun PGB tot 1 januari 2014. Er is een bedrag van 200 EUR per jaar (mantelzorgcompliment) beschikbaar voor mantelzorgers die thuis langdurige zorg verlenen aan een persoon met een indicatie voor langdurige zorg.

Juli 2012

27


De zorg wordt verstrekt als zorg in natura. De aldus verstrekte zorg omvat: Thuiszorg Dit is zorg die thuis verleend wordt door een instelling aan verzekerden met een somatische, psychogeriatrische of psychiatrische aandoening of belemmering, of een lichamelijke of verstandelijke handicap. Activiteiten op het gebied van persoonlijke verzorging worden ondersteund of overgenomen, met als doel het (tijdelijke) onvermogen van de verzekerde om zelfstandig te wonen te compenseren. Thuiszorg omvat tevens het lenen van verpleegmiddelen voor een maximumperiode van 26 weken. Semi-intramurale zorg Dit is zorg die in een instelling wordt verleend aan verzekerden met een somatische, psychogeriatrische of psychiatrische aandoening of belemmering, of een lichamelijke of verstandelijke handicap. De zorg is erop gericht het zelfstandig wonen te bevorderen of in stand te houden en dient ervoor institutionalisering of verwaarlozing van de verzekerde te voorkomen. Woonzorg Dit is zorg in een instelling die nodig is vanwege de behoefte aan een beschermde woonomgeving, therapeutische omgeving of permanent toezicht op een verzekerde met een somatische, psychogeriatrische of psychiatrische aandoening of belemmering, of een lichamelijke of verstandelijke handicap. Andere uitkeringen In aanvulling op de bovenstaande zorgfuncties kunt u onder de AWBZ bijvoorbeeld ook recht hebben op patiëntenvervoer, verpleeghulpmiddelen, zorg en ondersteuning met betrekking tot gebarentaal, revalidatiezorg, prenatale zorg, onderzoek naar bepaalde aangeboren stofwisselingsziekten en inentingen in het kader van een inentingsprogramma.

Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen? Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) is verantwoordelijk voor het onpartijdig, objectief en grondig bepalen of er zorg nodig is en zo ja, welke soort en hoeveel zorg er nodig is. Het CIZ beoordeelt de zorgbehoefte volgens de Internationale Classificatie van Functioneren, Handicap en Gezondheid (ICF) van de Wereldgezondheidsorganisatie. De beoordeling van het CIZ is geldig voor een bepaalde periode, met een maximum van vijf jaar. Na deze periode moet de behoefte opnieuw worden geëvalueerd. Zorg wordt vooral verstrekt door instellingen. Om zorg te mogen bieden onder de AWBZ moet een instelling hiervoor goedkeuring hebben gekregen en een overeenkomst hebben gesloten met een orgaan dat de bepalingen van deze wet uitvoert.

Juli 2012

28


Verzekerden kunnen hun persoonsgebonden budget (PGB) ook inzetten om hulp in te kopen van mantelzorgers (zoals een buur of een kennis) of professionele zorgverleners (zoals gespecialiseerde bureaus). Van uw verzekeraar ontvangt u een bewijs van inschrijving waarmee u zich bij het inroepen van hulp als verzekerde kunt legitimeren. Als u een ziektekostenverzekering hebt afgesloten volgens de Zorgverzekeringswet, wordt u automatisch voor de AWBZverzekering bij de zorgverzekeraar geregistreerd.

Juli 2012

29


Bijlage : Nuttige adressen en sites Voor socialezekerheidskwesties met betrekking tot meer dan één EU-land kunt u een contactinstelling zoeken in de organendatabase die wordt bijgehouden door de Europese Commissie en staat op http://ec.europa.eu/social-security-directory.l Informatie over de Nederlandse sociale zekerheid kunt u lezen in: “Stand van zaken van de sociale zekerheid, overzicht 1 juli 2012” op het volgende internetadres: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/brochures/2012/01/04/standvan-zaken-van-de-sociale-zekerheid.html Als u meer wilt weten over de gezondheidszorg in Nederland, raadpleeg dan “Gezondheid en Zorg” op het volgende internetadres: http://www.rijksoverheid.nl/themas/gezondheid-en-zorg Informatie over de wetgeving in het Engels: http://www.government.nl/issues/pensions-and-benefits. Informatie over de grensoverschrijdende sociale zekerheid College voor zorgverzekeringen (CVZ) Postbus 320 1110 AH Diemen Tel. (31-10) 428 9551 http://www.buitenland.cvz.nl Sociale Verzekeringsbank (SVB) Postbus 357 1180 AJ Amstelveen Afdeling Internationale Detachering (ID) Tel. (31-20) 656 52 77 Vrijwillige Verzekeringen AOW/Anw Tel. 020 656 52 25 Vestiging Roermond Postbus 1244 6040 KE Roermond Tel. (31-475) 36 80 40 http://www.svb.nl Bureau voor Duitse Zaken Takenhofplein 4 6538 SZ Nijmegen Tel. (31-24) 343 19 00 http://www.svb.nl/bdz [email protected]

Juli 2012

30


Bureau voor Belgische Zaken Rat Verleghstraat 2 4815 NZ Breda Tel. (31-76) 54 85 840 http://www.svb.nl/bdz [email protected] Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) Postbus 58285 1040 HG Amsterdam Tel. (31-88) 898 2001 http://www.uwv.nl Zorgverzekering buitenland (Agis) Postbus 19 3800 HA Amersfoort Tel. (31-900) 8685 http://www.agisweb.nl Zorgverzekering buitenland (CZ Sittard) Postbus 55 6130 MA Sittard http://www.cz.nl Informatie over de grensoverschrijdende belastingheffing Steunpunt Grensoverschrijdend Werken en Ondernemen (GWO) Duitsland, België, Nederland Terra Nigrastraat 10 6216 BL Maastricht Tel. 0800 024 12 12 (vanuit Nederland) 0800 902 20 (vanuit België) 0800 101 13 52 (vanuit Duitsland) http://www.belastingdienst.nl Belastingdienst Limburg/kantoor Buitenland Postbus 2865 6401 DJ Heerlen Tel. (31-55) 53 85 385 http://www.belastingdienst.nl http://www.minfin.nl/nl/onderwerpen,belastingen/belastingen_internationaal

Juli 2012

31

Uw socialezekerheidsrechten. in Nederland

Recommend Documents