Nierstichting Antwoordnummer 533 1400 VB Bussum 1400VB533
Nierstichting Postbus 2020 1400 DA Bussum Algemeen 035 697 80 00, Informatie nieren en nierziekten: 0800 388 00 00 (gratis)
[email protected] www.nierstichting.nl
Nierpatiënten Vereniging Nederland Postbus 284 1400 AG Bussum Algemeen 035 691 21 28 Steun- en Adviespunt (STAP) 035 693 77 99 Luistertelefoon 0800 022 66 67 (gratis)
[email protected] www.nvn.nl
Uw nieren zijn van levensbelang Nierpatiënten Vereniging Nederland Antwoordnummer 515 1400 VB Bussum 1400vb515
Urineweginfecties
Disclaimer De informatie in deze brochure is met grote zorg samengesteld. Nierstichting Nederland kan geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid en volledigheid van de inhoud van de brochure. Nierstichting Nederland is niet verantwoordelijk voor de informatie van derden waarnaar in deze brochure wordt verwezen. Het copyright van teksten beeldmateriaal in deze folder behoort aan Nierstichting Nederland.
februari 2015
Nierslagader Hogere urinewegen
Nierkelkje
Nierader
Nierbekken
Urineleider Blaa s Lagere urinewegen Plasbuis
Hoe ontstaat een blaasontsteking?
• Sommige (aangeboren) afwijkingen van de
Een blaasontsteking ontstaat vrijwel altijd door
lagere urinewegen: hierdoor kan niet alle
het binnendringen van bacteriën in de blaas.
urine worden uitgeplast. Er blijft steeds
Daardoor raakt het slijmvlies van de blaas ont-
een restje achter waarin de bacteriën
stoken. Vaak is dan ook de plasbuis ontstoken.
zich kunnen vermenigvuldigen. Vooral bij
Uw lichaam heeft een natuurlijke afweer
kinderen die regelmatig een blaasontsteking
tegen bacteriën. Bij een verminderde weer-
hebben, is het belangrijk om aan deze
stand, bij onvoldoende drinken of weinig plassen krijgen bacteriën meer kans.
mogelijkheid te denken. • Baarmoederverzakking en prostaatver-
Bacteriën kunnen makkelijk de blaas inko-
groting kunnen er voor zorgen dat goed
men, doordat zich in de schaamstreek veel
uitplassen lastig is.
bacteriën bevinden. Bij een blaasontsteking
• Diabetes: suiker in de urine is een uitste-
gaat het meestal om de bacterie Escherichia
kende voedingsbodem voor bacteriën.
coli (E-coli). Dit is een darmbacterie die rond
• Blaas- of nierstenen.
de plasbuis voorkomt. Eenmaal in de blaas
• Chemische oorzaken, zoals bijvoorbeeld
kunnen bacteriën goed blijven leven en zich
het gebruik van zeep of shampoo bij het
gemakkelijk vermenigvuldigen.
wassen van de schaamstreek.
Een blaasontsteking kan verschillende oorza-
• Het hebben van een blaaskatheter.
ken hebben. Veel voorkomende oorzaken zijn: 3
Klachten Voldoende drinken, regelmatig
Als u vaak (kleine beetjes) moet plassen,
plassen en volledig uitplassen helpt
steeds het gevoel heeft dat u moet plassen
op een natuurlijke manier om de
(aandrang) of een vage pijn in de onderbuik
bacteriegroei in de blaas binnen de perken te houden.
heeft, kan dit wijzen op een blaasontste-
Prostaat Plasbuis
king. Meestal is plassen pijnlijk of voelt het
Darmen Blaa s Anus
branderig. Ook kunt u het gevoel hebben dat uw blaas niet helemaal leeg is. De urine is troebel, ruikt vaak anders en bevat soms bloed. Niet iedereen heeft evenveel last van een blaasontsteking. De verschijnselen zijn soms zo vaag, dat u het niet eens opmerkt. Wanneer u zich bij deze klachten ziek voelt
Darmen Blaa s Plasbuis Vagina
Baarmoeder Anus
en koorts hebt, dan hebt u niet alleen een blaasontsteking, maar mogelijk ook een nierbekkenontsteking. Dit kan ook pijn in de rug en/of in de zij geven. Kinderen met een blaasontsteking plassen vaak ook in hun broek en/of bed.
4
blaas komen. Daarom is het voor vrouwen
maar kan ook een nierbekkenontsteking
belangrijk om bij het bezoek aan de wc van
ontstaan. Uw arts zal u dan sneller een
Waarom blaasontsteking vaker voorkomt
voor naar achter af te vegen, om zo een
antibioticum voorschrijven.
bij vrouwen
infectie te voorkomen.
Bij vrouwen is de kans op blaasontsteking
Sommige vrouwen krijgen gemakkelijk een
groter dan bij mannen. Dat komt doordat de
blaasontsteking na het vrijen. Goed uitplas-
Om een blaasontsteking te voor
plasbuis bij vrouwen korter is dan bij man-
sen na het vrijen kan dan helpen. Bij zwan-
komen is het voor vrouwen belangrijk
nen. Bovendien zit de plasbuis bij de vrouw
gerschap is de kans op blaasontsteking door
om na de toiletgang altijd van voor
dicht bij de vagina en dicht bij de anus. Hier-
hormonale veranderingen groter. Daardoor
naar achteren te vegen.
door kunnen bacteriën gemakkelijker in de
blijft het soms niet bij een blaasontsteking, 5
is te k i n g s t n o s a la da a r “E e n b ik he b , d n e ve l aa r e r g ve r Ve e l n . e e m g ra n g e r va r i n e aa n d j t a d oe l om n d ge v d e wc e d n a r el n een b en. Sn he b t e s s a l p ga a t k, la n gr ij a l s je e b s i en n en e r zo on d e r k wa s i k g i k k ge l u n a f.” we e r va oe n s lot M e n r e ke B met M a r ij va r i n g r e t f e he n g. n ts t e k i o s a a l b
niet goed. Bij het plassen stroomt een deel
Onderzoek bij blaasontsteking
van de urine naar boven. Dit kan op zichzelf
Wanneer u denkt dat u een blaasontsteking
al nierschade veroorzaken, maar wordt
heeft, kunt u uw urine laten onderzoeken
nog erger als daarbij de urine is geïnfec-
bij uw huisarts. Meestal is de uitslag hiervan
teerd, wat regelmatig voorkomt.
binnen een dag bekend. Meer onderzoek is
• Nierstenen.
bij een blaasontsteking meestal niet nodig,
• Een vergrote prostaat, waardoor afklem-
behalve als de blaasontsteking steeds weer
ming van de blaasuitgang ontstaat.
Sommige mensen hebben bij een blaasont-
Als oorzaken niet behandeld worden, ont-
steking meer kans op problemen (bijvoor-
staan eerder nierbekkenontstekingen die
beeld een nierbekkenontsteking). Dan wil de
steeds weer terugkomen. Hierdoor kan op
arts ook weten welke bacterie de ontsteking
den duur nierschade ontstaan. Overigens
veroorzaakt. Dit wordt onderzocht door
kunnen verstoppingen op zichzelf ook
middel van een urinekweek. Op basis daar-
nierschade veroorzaken wanneer er geen
van kan de arts dan het goede antibioticum
sprake is van een infectie.
voorschrijven.
Hoe ontstaat een nierbekkenontsteking?
Opstijgende infecties treden vaker op bij
Als de bacteriën ook in de hogere urinewegen
verstoppingen in de urinewegen. Hierdoor
Nierbekkenontsteking ontstaat binnen
een infectie veroorzaken (opstijgende infec-
kan geïnfecteerde urine moeilijker weg-
enkele uren tot een dag. Naast de klachten
tie), kan een nierbekkenontsteking ontstaan.
vloeien en vinden bacteriën gemakkelijker
van een blaasontsteking, kunt u dan ook last
Klachten
Meestal is de oorzaak een niet opgemerkte,
hun weg naar boven. Deze verstoppingen
krijgen van koude rillingen, (hoge) koorts,
of niet goed behandelde blaasontsteking.
kunnen het gevolg zijn van:
pijn in de rug en/of in de zij, misselijkheid
Nierbekkenontsteking is veel ernstiger dan
• Aangeboren afwijkingen van de urinewe-
en braken. Bij kinderen zijn de symptomen
blaasontsteking. Een blaasontsteking is vaak
terugkomt.
• Een afsluiting door een gezwel in de buik.
gen. Een bekende aangeboren afwijking bij
meestal minder uitgesproken: soms hebben
alleen vervelend, maar met een nierbekken-
kinderen is reflux. Hierbij werkt het sluit-
ze alleen maar koorts. Vandaar dat bij kinde-
ontsteking voelt u zich echt ziek.
mechanisme tussen blaas en urineleider
ren met een onduidelijke oorzaak voor hun koorts, altijd de urine wordt onderzocht.
6
7
Onderzoek bij nierbekkenontsteking
Meer weten?
Ook een nierbekkenontsteking kan worden
Kijk op www.nierstichting.nl of op
aangetoond met een urineonderzoek. Daar-
www.nvn.nl voor meer informatie en
naast kan extra onderzoek nodig zijn zoals
folders over nieren, nierziekten en de
bloedonderzoek, en echo- en röntgenon-
behandeling. Of bel met 0800 388 0000
derzoek. Deze onderzoeken gebeuren bij
(gratis).
steeds terugkerende nierbekkenontstekingen of als de arts vermoedt dat een verstop-
Wij zijn benieuwd naar uw reactie!
ping in de urinewegen de oorzaak van de
De Nierstichting en de Nierpatiënten
nierbekkenontsteking is.
Vereniging Nederland vinden goede informatie belangrijk. Daarom zijn wij benieuwd
Behandeling van urineweginfecties
Bij nierbekkenontsteking zijn antibiotica
naar uw reactie op deze uitgave.
Bij infecties van de urinewegen is het heel
altijd noodzakelijk.
U kunt uw e-mail sturen naar:
[email protected]
belangrijk de urine goed te laten doorstro-
Als infecties (mede) ontstaan door verstop-
men. Daarom moet u veel drinken, waardoor
pingen dan moet deze verstopping ook
u regelmatig plast. Stel ook het plassen niet
verholpen worden. Hiervoor zult u verwezen
Met dank aan de ervaringsdeskundigen,
onnodig uit, maar ga als u aandrang voelt
worden naar het ziekenhuis. Wanneer een
zorgverleners, Nederlandse federatie voor
naar het toilet. Plas dan uw blaas helemaal
behandeling te laat komt, kan er door de
Nefrologie en andere betrokkenen, die aan
leeg.
verstopping en bijkomende infecties blij-
deze uitgave meewerkten.
vende nierschade ontstaan. Bij een blaasontsteking met weinig klachten kunnen bovenstaande maatregelen
Tot slot
voldoende zijn. Verdwijnen de klachten
Een folder als deze geeft alleen algemene
hierdoor niet, dan krijgt u antibiotica.
informatie. Persoonlijke medische vragen
Patiënten met diabetes zijn extra gevoelig
kunt u het beste aan uw arts stellen.
voor blaasontstekingen. Door de diabetes goed te behandelen kan het aantal blaas ontstekingen verminderen.
8
9
Alles op alles. De Nierstichting zet alles op alles om ervoor te zorgen dat mensen met een nierziekte in leven blijven en ook echt blijven leven. We strijden voor meer donoren, maken ons hard voor preventie en werken vastberaden aan een draagbare kunstnier. Want dialyseren is geen leven, maar overleven. We doen dan ook alles wat in ons vermogen ligt om het leven van nierpatiënten te verbeteren. Dit kunnen we niet alleen. De Nierstichting krijgt geen financiële steun van de overheid en is daarom afhankelijk van donaties, giften en vrijwillige bijdragen uit de samenleving. Wilt u ons helpen bij het realiseren van onze doelen? Ga naar www.nierstichting.nl voor de mogelijk heden of vul bijgevoegde antwoordkaart in.
10
Leven gaat voor, in alles wat wij doen.
Ja, ik geef voor een beter leven van nierpatiënten!
Urineweginfecties
Lid worden loont.
Ik machtig daarom de
per maand
per kwartaal
per half jaar
Nierstichting om een bedrag
€ 10,-
€ 20,-
€ 30,-
af te schrijven van
€ 15,-
€ 25,-
anders €
Per
eenmalig
(datum) Van IBAN
Naam Voorletter(s)
Blaasontsteking, prostaatontsteking en nierbekkenontsteking zijn urineweginfecties.
Adres
In deze folder leest u hoe urineweginfecties ontstaan, welke klachten u kunt ervaren
Postcode
en hoe de behandeling eruit kan zien. Daarnaast vindt u informatie over hoe u een uri-
De Nierpatiënten Vereniging Nederland is met 7.400 leden dé vereniging van en voor
Telefoon
neweginfectie zo veel mogelijk kunt voorkomen.
mensen met een nierziekte en hun familie, partners en donoren. Samen zetten we ons in
E-mail
voor een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven en zorg. Dat doen we door middel van voor-
Datum
de heer
mevrouw
Geboortedatum Plaats
Handtekening
Waar liggen de urinewegen?
twee nieren. Ze zijn boonvormig en onge-
lichting, themabijeenkomsten, ontmoetingsdagen, lotgenotencontact en achterbanraad
□ Ja, ik wil op de hoogte blijven van het werk van de Nierstichting. Stuur de ingevulde antwoordkaart naar:
De urinewegen bestaan uit uw nieren, urine-
veer zo groot als een vuist. De urine verlaat
plegingen. Ons Steun- en adviespunt (STAP) biedt persoonlijke informatie en begeleiding bij
Nierstichting Nederland, Antwoordnummer 533, 1400 VB Bussum (postzegel is niet nodig).
Machtigingskaart SEPA Incassant ID NL56ZZZ411970930000
leiders, de blaas, de plasbuis en bij mannen
de nieren via de nierkelken en het nierbek-
de impact die een nierziekte heeft op het dagelijks leven van patiënten (denk aan gevolgen
de prostaat. Nieren liggen aan de achterkant
ken, en gaat dan door de urineleiders naar
voor scholing, werk en inkomen).
van uw lichaam, aan beide zijden van de
de blaas. Via de plasbuis plast u de urine uit.
wervelkolom. De meeste mensen hebben
Door ondertekening van deze machtiging geeft u toestemming aan de Nierstichting om een doorlopende of eenmalige incassoopdracht te sturen naar uw bank om een bedrag van uw rekening af te schrijven en aan uw bank om doorlopend of eenmalig een bedrag van uw rekening af te schrijven overeenkomstig de opdracht van de Nierstichting. Als u het niet eens bent met deze afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Neem hiervoor binnen 8 weken na afschrijving contact op met uw bank. Vraag uw bank naar de voorwaarden.
We komen ook op voor de belangen van alle nierpatiënten in Nederland. Door lobby bij landelijke politici en overleg met verzekeraars en zorgverleners. Door samen te werken met de Nierstichting, andere patiëntenorganisaties en koepels, initiatieven te nemen of ons erbij
Ja, ik wil weten hoe de NVN mijn belangen behartigt
aan te sluiten. Steeds vanuit het oogpunt van mensen met een nierziekte.
Bijnier
en ontvang graag het informatiepakket over het lidmaatschap van de NVN.
Stuur de antwoordkaart op voor informatie over het lidmaatschap van de NVN.
Nier
Naam
de heer
Voorletter(s) Urineleider
Adres Postcode
Plaats
Telefoon E-mail
Blaas
De kosten voor het lidmaatschap bedragen : Patiënt / ouder van patiënt € 26,Partnerlid € 13,Donor gratis Stuur de ingevulde antwoordkaart naar: Nierpatienten Vereniging Nederland, Antwoordnummer 515, 1400 VB Bussum (postzegel is niet nodig). 2
15
Of ga naar www.nvn.nl.
mevrouw
