Universiteit Leiden Bachelorscriptie Politicologie. Wereld zoekt leider

Universiteit Leiden Bachelorscriptie Politicologie

Wereld zoekt leider De invloed van persoonlijke eigenschappen en competenties van secretarissen-generaal op het succes van de Verenigde Naties

Janna Vermolen 0915777 Politieke Psychologie Prof. dr. J.J.M. van Holsteyn Aantal woorden 9298 17 juni 2013

Inhoudsopgave

Inleiding

2

1. Relevantie van het onderzoek

3

1.1. Wetenschappelijke relevantie

3

1.2. Maatschappelijke relevantie

4

2. Theoretisch kader

5

2.1. Functie secretaris-generaal binnen de Verenigde Naties

5

2.2. Persoonlijke eigenschappen en competenties van een succesvol leider

6

2.3. Resoluties van de Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad

8

3. Casustoelichting en Operationalisering

10

3.1. Dag Hammarskjöld, Boutros Boutros-Ghali, Kofi Annan en Ban Ki-moon 10 3.2. Onderzochte eigenschappen en competenties

11

3.3. Aangenomen resoluties van de Algemene Vergadering en Veiligheidsraad 12 4. Onderzoeksmethode

14

5. Resultaten

16

5.1. Resultaten van de onafhankelijke variabele

16

5.2. Resultaten van de afhankelijke variabele

22

5.3. Spearman’s rho

29

6. Bevindingen

31

7. Conclusie en Reflectie

34

Literatuuroverzicht

36

Bijlage

39 I Bronnen krantenartikelen

39

1

Inleiding

De aanleiding tot het onderzoek naar ‘Wereld zoekt leider’ is het groeiende belang van een goed geleide Verenigde Naties in een roerige en verdeelde wereld. In de politieke psychologie is veel literatuur verschenen over de vraag of persoonlijke eigenschappen van politiek leiders een grotere rol gaan spelen in de nationale politiek. Over de betekenis van persoonlijke eigenschappen van leiders van mondiale organisaties is echter minder gepubliceerd Welke persoonlijke eigenschappen maken een secretaris-generaal een succesvol leider van de Verenigde Naties? Als een organisatie geen effectieve of succesvolle leider heeft, zal de organisatie daaraan ten onder gaan (Vught en Ahuja 2011, 17). Uit de literatuur blijkt dat de rol van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties in betekenis groeit. Dat een leider van een organisatie moet beschikken over bepaalde eigenschappen die hem een succesvol leider maken, staat vast. Maar welke eigenschappen en competenties dat moeten zijn, is onduidelijk. Allereerst wordt in het onderzoeksverslag geschetst welke rol de secretaris-generaal speelt binnen de VN. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van eigenschappen en competenties die een leider succesvol maken. Als laatste wordt in het theoretische gedeelte de totstandkoming van resoluties van de Verenigde Naties uitgelegd. Daarop volgt de casustoelichting waarin de secretarissen-generaal en resoluties worden beschreven die relevant zijn voor dit onderzoek. De secretarissen-generaal die in dit onderzoek onder de loep zijn genomen, zijn: Dag Hammarskjöld, Boutros Boutros-Ghali, Kofi Annan en Ban Kimoon. Vervolgens wordt de onderzoeksmethode beschreven alsmede de resultaten. Waarna ik uit de resultaten conclusies trek en een verband poog te leggen tussen de persoonlijke eigenschappen plus competenties en het succes. Tot slot wordt het verslag afgerond met een discussie en vragen voor de toekomst. Het onderzoek bedoelt een bijdrage te leveren aan de politieke psychologie. Het geeft, een aantal persoonlijkheidscriteria waaraan een goede wereldleider in de toekomst zal moeten voldoen, wil hij in termen van procedurele efficiëntie een succesvol leider zijn.

2

1. Relevantie van het onderzoek

1.1. Wetenschappelijke relevantie Binnen de politieke psychologie is onderzoek gedaan naar het effect van persoonlijke eigenschappen binnen parlementaire en presidentiële democratieën. Er is echter nog maar weinig gepubliceerd over leiders op mondiaal niveau van bijvoorbeeld Intergovernmental Organizations of Non-governmental Organizations. Onderzoek naar het effect van persoonlijke eigenschappen op het succes van dat type organisaties is weinig verricht. Eerdere onderzoeken waren voornamelijk gericht op het effect van personalisering op de verkiezingsuitslag en de beeldvorming van politici. De secretaris-generaal is een goed voorbeeld van een functie met grote verantwoordelijkheid (Chesterman 2007, 31). Om die functie goed te kunnen uitvoeren, zijn bepaalde eigenschappen en competenties vereist. ‘The personal skills of the SecretaryGeneral are crucial to their function’ (Skjelsbæk 1991, 99). Evenals

bij

politieke

leiders

in

democratieën

kan

worden

onderzocht

welke

karaktereigenschappen het meest bijdragen aan succesvol functioneren. De secretaris-generaal is leider van de meest belangrijke internationale organisatie. Hij moet beschikken over autoriteit en persoonlijke kwaliteiten (Chesterman en Frack 2007, 235). Morele autoriteit wordt vaak gezien als belangrijkste kwaliteit van een leider. Een succesvol leider ontleent deze morele autoriteit aan zijn persoonlijkheid, niet aan de functie die hij bekleedt (Kille 2007, 1). In de literatuur wordt geconstateerd dat de rol van de secretaris-generaal van enorme invloed is, maar er wordt weinig geschreven over het gewenste gedrag en de gewenste persoonlijkheid van een secretaris-generaal (Knight 1970, 594). ‘The Secretary-General needed qualities that would demonstrate to the world at large that personally the candidate embodies “the principles and ideals of the Charter to which the Organization seeks to give effect’ (Keating 2007, 55).

3

1.2. Maatschappelijke relevantie In de tijd tussen de oprichting van de Verenigde Naties in 1945 en 2013 is de functie van secretaris-generaal veranderd van een hoofdzakelijk bestuurlijke taak naar een functie met een grote diversiteit van taken (Chesterman 2007, 29). ‘The Secretary-General is the appointed representative of the UN, speaking for it, interpreting its actions, sometimes defending it, explaining its legal, political, even moral, position, especially to the media, and travelling all over the world to visit governments and show the face of the UN to peoples who are normally very distant from its work’ (Chesterman 2007, 30). Hoe een secretaris-generaal zijn functie uitoefent, is mede afhankelijk van de persoon en diens persoonlijke eigenschappen en kwaliteiten. Hebben deze kwaliteiten invloed op het tot stand komen van resoluties en daarmee op het succes van de VN? Met het inzicht in welke kwaliteiten succesvol functioneren van een secretaris-generaal bevorderen, kunnen kandidaten beter worden geselecteerd. Een goede kandidaat is een garantie voor het succes van de VN en daarmee voor goede internationale verhoudingen en vrede.

4

2. Theoretisch kader

2.1. Functie secretaris-generaal binnen de Verenigde Naties De functie van secretaris-generaal is mogelijk de meest belangrijke publieke baan ter wereld. De VN zijn opgericht in reactie op het falen van de internationale gemeenschap om een antwoord te bieden op het ontstaan van internationale conflicten (Nollkaemper 2011, 157). De secretaris-generaal heeft een zware taak. De oprichters van de VN waren niet in staat deze functie goed te omschrijven (Urquhart in Chersterman 2007, 15). Aan de ene kant heeft de secretaris-generaal weinig verantwoordelijkheden, want de belangrijke besluiten worden veelal door de Veiligheidsraad, de Algemene Vergadering en de Economische en Sociale Raad gemaakt. Aan de andere kant kent de functie van secretaris-generaal grote impact. De basis voor het handelen van de secretaris-generaal is gelegen in het Handvest (Elementary International Law, 55-70). Artikel 99 geeft de meest directe verwijzing naar de functie van de secretaris-generaal. ‘The Secretary-General may bring to the attention of the Security Council any matter which in his opinion may threaten the maintenance of international peace and security’.

Op grond van dit artikel mag de secretaris-generaal

politieke acties ondernemen (Skjelsbæk 1991, 101). Andere bevoegdheden zijn gelegen in het hoofdstuk XV van het Handvest. 1

Een secretaris-generaal heeft de bevoegdheid om

zelfstandig mandaten uit te voeren en missies te starten (Cox 1969, 208). De secretarisgeneraal heeft een strategische positie tijdens formele internationale bijeenkomsten en vormt de spil in het overleg met lidstaten. Zijn publieke optreden beïnvloedt de internationale politieke agenda (Kille en Hendrickson 2010, 514). Hij probeert de balans te vinden tussen verschillende staten met diverse belangen en hij probeert de problemen tussen staten via diplomatieke weg op te lossen (Skjelsbæk 1991, 108). Het hoofd van de Verenigde Naties is van essentieel belang voor het succes van de VN (Weiss 2010, 23). In augustus 1945 stelde het U.S. State Department dat een toekomstige secretarisgeneraal een man moest zijn met erkend succes op het gebied van buitenlandse diplomatie. Het moest een man tussen 45 en 55 zijn die de Engelse en Franse taal beheerst. Het was ongewenst dat de kandidaat uit de Sovjet-Unie of uit Frankrijk kwam (Urquhart en Childers 1

‘The Secretariat, include operation in the capacity of “chief administrative officer” (Article 97), attending meetings of the other principal organs and carrying out the functions assigned by these bodies (Article 98), and appointing staff (Article 10). Finally with all members of the Secretariat, the secretary-general is expected to carry out these duties in an independent manner (Article 100) and with the “highest standards of efficiency, competence and integrity (Article 101)’ (Kille en Hendrickson 2010, 510).

5

1996, 17). Buiten deze niet officieel vaststaande vereisten, zijn er geen kwalificaties waaraan een secretaris-generaal moet voldoen. Er bestaat geen profielschets van een secretaris-generaal. De vereisten waaraan een secretaris-generaal moet voldoen, blijven beperkt tot ervaring in de nationale politiek en het burgerschap van een lidstaat. Daarnaast is er een voorkeur voor een persoon uit een ander continent dan zijn directe voorganger(s) en mag het geen inwoner zijn van een van de machtigste landen (Gordenker 2005, 10). De eerste secretaris-generaal, Trygve Lie, noemde het leiderschap van de Verenigde Naties: ‘The most impossible job in the world’ (Gordenker 2005, xiv). Ook wordt er in de literatuur gesteld dat: ‘It is the man who makes the institution’ (Cox 1969, 209); de persoonlijkheid van degene met uitvoerende macht bepaalt mede hoe de organisatie functioneert en door de buitenwereld wordt beoordeeld.

2.2. Persoonlijke eigenschappen en competenties van een succesvol leider

2.3. Resoluties van de Om karaktereigenschappen van succesvolle leiders te bepalen, moet worden beschreven wat een succesvol leider is. Er is geen algemeen geldende definitie van leiderschap (Marturano en Gosling 2008, 6). In de wetenschappelijke literatuur zijn er meer dan 35.000 definities te vinden. Dat zijn net zoveel definities als personen die hebben geprobeerd een juiste definitie te vormen (Western 2008, 23). Hier volgen drie definities die het beste bij dit onderzoek passen: ‘Leadership is the ability of an individual to influence, motivate, and enable others to contribute toward the effectiveness and success of the organization.’ (House et al., 1999, 184). ‘Leadership is a common term but it has many diverse meanings, it has been said that, like beauty, you will know leadership when you see it. This, however, means that leaders and leadership are defined in the eye of the beholder’ (Western 2008, 23) en ‘Leadership is the process of influencing the activities of an organized group toward goal achievement’ (Rauch en Behling 1984, 46). Of de verschillende secretarissen-generaal invloed uitoefenen op de effectiviteit en het succes van de organisatie zal blijken uit dit onderzoek. De tweede definitieomschrijving toont aan dat iedereen leiders verschillend kan beoordelen. De ene lidstaat beoordeelt de secretaris-generaal anders dan de andere en ook de media waarderen de secretarissen-generaal anders. Wat betreft de media zal dit blijken uit de bestudeerde krantenartikelen. De derde definitie stelt dat leiders het proces beïnvloeden van het bereiken van de doelen. In dit onderzoek wordt onderzocht in hoeverre een leider met zijn persoonlijke eigenschappen invloed heeft op dit proces. 6

Een van de meest voorkomende manieren om leiderschap te definiëren betreft het observeren van individuele leiders en hun persoonlijke eigenschappen (Western 2008, 29). In de geschiedenis is er veel onderzoek gedaan naar de vraag welke eigenschappen iemand een goede leider maken. De focus op de persoonlijke eigenschappen van leiders wordt de ‘Great Man’ theory of leadership genoemd (Cottam et al., 2010, 103). Deze theorie werd opgesteld door de filosoof Thomas Carlyle. Hij stelde dat leiders bijzonder zijn en dat zij andere persoonlijke eigenschappen en vaardigheden hebben dan niet-leiders (Marturano en Gosling 2008, 163). Grote leiders worden geboren; zij worden niet gevormd (Vught en Ahuja 2011, 27). De kerngedachte van deze theorie is dat leiderschap genetisch is bepaald. Tegenover de ‘Great Man’ theorie staat de ‘Situational’ theory of leadership. Deze houdt in dat de context en de situatie en niet de aangeboren eigenschappen van de persoon bepalen of iemand een succesvolle leider is. Binnen de Verenigde Naties speelt de context een rol. Zowel gebeurtenissen als machtsverhoudingen binnen de internationale politiek als het gedrag van de verschillende lidstaten zijn van invloed op het te voeren beleid en succes van de VN. Het bestuderen van al deze invloeden zou teveel zijn voor dit onderzoek. Daarom beperk ik mij tot de ‘Great Man’ theorie.

Omdat

uit

de,

veelal

modernere,

literatuur

blijkt

dat

niet

alleen

karaktereigenschappen, maar ook competenties van leiders een rol spelen, wordt voor dit onderzoek ook de afgeleide theorie van de ‘Great Man’ theorie gebruikt: de ´Trait’ theory. Deze theorie stelt dat competenties zoals intelligentie en ambitie een belangrijke rol spelen bij het succes van een leider en dat leiders niet alleen beoordeeld moeten worden op hun persoonlijke eigenschappen (Vught en Ahuja 2011, 29). Het gedrag speelt in deze theorie mee naast karaktereigenschappen (Marturano en Gosling 2008, 11). In dit onderzoek zal een combinatie worden gebruikt van beide theorieën en zullen zowel persoonlijke eigenschappen als competenties worden getoetst.2 Uit de literatuur komt geen standaardselectie naar voren van bepaalde eigenschappen en competenties (Bittner 2001, 33). In dit onderzoek is gekozen voor de herkenbare tweedeling tussen eigenschappen en competenties naar voorbeeld van Kinder (Blais 2011, 4; Bittner 2011, 32). In twintig eerder gepubliceerde onderzoeken werd competentie als criterium genoemd en in vijftien onderzoeken het criterium karakter3 (Bittner 2011, 34). Eigenschappen heeft een leider al bij

2

In de conclusie van dit onderzoek zal slechts in beperkte mate rekening worden gehouden met de invloeden die, naast de persoonlijke eigenschappen en competenties van de secretarissen-generaal, een rol spelen bij het bepalen van het succes van de VN. 3 Karakter wordt vaak gelijk gesteld met integriteit (Bittner 2011, 34; Anker 1995, 221).

7

zijn geboorte; competenties worden in de loop van de tijd gevormd door ervaringen en invloeden van buitenaf (Levine 2008, 163). Ook Yulk maakt een onderscheid tussen eigenschappen en competenties. Hij noemt specifiek vijf eigenschappen die gepaard gaan met effectiviteit van een leider, namelijk: energiek zijn, het hebben van zelfvertrouwen en controle, stabiliteit, integriteit en prestatiegerichtheid (Yulk 2002, 11 en 45). Nog enkele andere eigenschappen en vaardigheden die leiders doen verschillen van niet-leiders zijn: transparantie, moed, volharding, verantwoordelijkheid en intelligentie (Marturano en Gosling 2008, 164-165). Als negatieve eigenschappen komen arrogant, instabiel, zelfzuchtig, afstandelijk, onbetrouwbaar en oneerlijk vaak naar voren (Funk 1999, 43; Bittner, 38; Anker 1995, 222). Negatieve competenties van leiders die vaak worden getoetst zijn machtsmisbruik, informatie achterhouden, subjectief en immoreel handelen (Kinder 1980, 319). Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad Naast de persoonlijkheid van de secretarissen-generaal zal het succes van de Verenigde Naties worden onderzocht. In de meeste onderzoeken wordt de effectiviteit van de leider gemeten aan de hand van de gevolgen voor de organisatie (Yulk 2002, 8). In dit onderzoek wordt het succes binnen de organisatie onderzocht aan de hand van de wijze van totstandkoming van resoluties. Het aantal direct aangenomen resoluties, in procenten van het totaal aantal aangenomen resoluties van de Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad wordt in combinatie met de uitkomsten van de eigenschappen en de competenties gebruikt om de effectiviteit van de secretaris-generaal vast te stellen. In juridische termen omschrijft men resoluties als volgt: door alle landen overeengekomen interpretaties van het Handvest van de VN, bevestiging van het erkende gewoonterecht en een uitdrukking van algemene principes door de staten aanvaard in de vorm van wetten (Schachter 2013, 3). Resoluties zijn van groot belang en hebben een groot gewicht binnen de internationale politiek. Vandaar dat zij centraal staan binnen dit onderzoek. De besluitvormingsprocessen bij het aannemen van een resolutie beginnen met een initiatief. Meestal wordt dit initiatief genomen door de lidstaten, maar ook de secretarisgeneraal heeft deze bevoegdheid (Schermers en Blokker 2011, 505-506). In de verslaglegging van de stemmingen wordt verschil gemaakt in voor- , tegen- en onthoudingsstemmen. Als een lidstaat zich tijdens de stemronde onthoudt, brengt deze dus geen stem uit, maar het is wel een vorm van deelnemen aan de stemming. Hiermee geeft de lidstaat aan de resolutie noch te steunen, noch te verwerpen. Onthouding heeft, in 8

tegenstelling tot afwezigheid, geen invloed op de uitkomst. In het moderne internationale en institutionele recht ziet men onthouding van stemmen als het voorkomen van unanimiteit (Schermers en Blokker 2011, 565). Een lidstaat is niet voor het besluit, maar stemt er mee in door middel van onthouding. In de Veiligheidsraad is het opvallend dat de vijf permanente leden zich het vaakst van stemming onthouden. Dit is logisch, omdat een tegenstem impliceert dat de resolutie geen doorgang vindt door hun veto. Afwezigheid heeft hetzelfde resultaat als een tegenstem. Afwezig zijn en daarmee niet stemmen, kan ervoor zorgen dat het aantal benodigde voorstemmen niet wordt bereikt (Schermers en Blokker 2011, 569). Ook kan een resolutie worden aangenomen met consensus. Dit houdt in dat als er voor verschillende onderwerpen eerder is gestemd - en die besluiten zijn aangenomen - een resolutie betreffende hetzelfde onderwerp wordt aangenomen op basis van consensus en niet op basis van stemming (Schermers en Blokker 2011, 534). In het verslag van de stemming voor resoluties wordt niet aangegeven hoeveel lidstaten afwezig waren. Als dit er zoveel waren dat het een negatieve invloed zou hebben op de resolutie, zou deze niet zijn aangenomen.4

4

Een opmerking die daarbij kan worden geplaatst, is dat resoluties meestal worden aangenomen: ‘Resoluties

worden alleen ingediend, als men zeker weet dat de resolutie aangenomen wordt. Als men weet dat de resolutie gevetood wordt, in geval van de Veiligheidsraad, wordt hij alleen ingediend om een publicitair voordeel te behalen’, aldus Internationaal Publiekrecht professor, de heer Koppe.

9

3. Casustoelichting en Operationalisering

3.1. Dag Hammarskjöld, Boutros Boutros-Ghali, Kofi Annan en Ban Ki-moon In dit onderzoek worden vier secretarissen-generaal geanalyseerd aan de hand van literatuuren media-onderzoek: Dag Hammarskjöld (1953-1961), Boutros Boutros-Ghali (1992-1996), Kofi Annan (1997-2006) en Ban Ki-moon ( 2007- heden) (Myint-U en Scott 2007, 7). Dag Hammarskjöld was actief geweest binnen de Zweedse politiek. Hij werd secretaris-generaal in een rumoerige periode (Wallensteen 1995, 5). Hij moest de bipolaire wereld bij elkaar zien te houden (Cockayne en Malone 2007, 70). Hij begon zijn ambtsperiode met het bekende citaat: ‘I wanted to do a job, not to talk about it’. Hij groeide uit tot werelds bekendste internationale ambtenaar (Myint-U en Scott 2007, 25). Hij probeerde een oplossing te vinden voor de problemen in Palestina en speelde een belangrijke rol in Congo (http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1961/hammarskjoldbio.html). Hammerskjöld werd gezien als man met een duidelijke visie en

een sterke

persoonlijkheid. In 1961 ontving hij de Nobelprijs voor de vrede (Chesterman 2007, 3). Hammarskjöld veranderde de functie van secretaris-generaal in een actieve, diplomatieke, politieke, matigende onderhandelingsfunctie en hij zette de Veiligheidsraad op scherp (MyintU en Scott 2007, 27-28). Na drie Europeanen, één Latijns-Amerikaan en één Aziaat was het de tijd voor Afrika. Boutros Boutros-Ghali had net als Hammarskjöld geen ervaring binnen de VN, maar ervaring binnen de nationale politiek van Egypte. Hij nam risico’s in Yoegoslavië en Somalië, streefde naar vrede in Afghanistan, startte verschillende peacekeeping operaties en gaf de VN meer invloed in het Midden-Oosten (Myint-U en Scott 2007, 93). Hij onderhield het contact met de lidstaten niet zorgvuldig en betrok hen niet bij zijn beleid. Ook was hij strijdlustiger dan zijn voorgangers; dat zou de reden zijn geweest van zijn ondergang. Door zijn agressieve mentaliteit verloor hij de steun van de Verenigde Staten en werd hij niet voor een tweede termijn verkozen. Hij voerde een politiek van trial and error, wat niet de juiste methode bleek (Myint-U en Scott 2007, 96). Door het inzetten van een anti-Boutros-Ghali beweging door de toenmalige presidentskandidaat Bob Dole van de VS, werd Boutros-Ghali geen tweede termijn gegund (Chesterman 2007, 27). Boutros-Ghali werd opgevolgd door Kofi Annan, met Hammarskjöld de meest geprezen secretaris-generaal (Chesterman 2007, 29). Deze Ghanees had een ingetogen manier van managen en stelde de Millenniumdoelen op (Myint-U en Scott 2007, 104). Hij ontving de 10

Nobelprijs voor Vrede in 2001 (Chesterman 2007, 3). De glorieuze tijden veranderden na de aanslagen van 9/11. Er ontstond nieuwe verdeeldheid in de wereld en voor het opkomende terrorisme was geen directe oplossing te vinden. Annan kreeg veel kritiek na de aanslag op de VN-basis in Bagdad en op het Oil-for-Food Program (Urquhart 2007, 29). Sinds Kofi Annan is de beeldvorming in de publieke opinie meer bepalend voor het succes van de secretarisgeneraal (Myint-U en Scott 2007, 116-117). Tot slot de huidige secretaris-generaal Ban Ki-Moon uit Zuid-Korea. Voordat hij hoofd van de VN werd, vervulde hij politieke en diplomatieke functies en was hij werkzaam binnen de VN. In 2011 werd hij unaniem herkozen. Hij ging door op het beleid van Kofi Annan met betrekking tot terrorisme en Millenniumdoelen en hij houdt zich bezig met Syrië (The Lancet 2004, 1301). Ban Ki-Moon wordt gezien als een zeer betrokken secretarisgeneraal, een man met een open geest die het belang van de steun van de lidstaten nooit uit het oog verliest.

3.2. Onderzochte eigenschappen en competenties De onafhankelijke variabele betreft de persoonlijke eigenschappen en competenties van de secretarissen-generaal. Om profielen van de secretarissen-generaal in kaart te brengen, wordt in de krantenartikelen een aantal van de hieronder besproken karaktereigenschappen en competenties onderzocht. Aan de hand van managementliteratuur naast politicologische- en psychologische literatuur is er een selectie gemaakt van persoonlijke eigenschappen en competenties, zowel positieve als negatieve. De selectie is gebaseerd op eigenschappen en competenties die vaak worden genoemd in de literatuur en die relevant zijn voor deze casus. De geselecteerde eigenschappen en competenties worden aldus geoperationaliseerd: open is de eerste positieve eigenschap. Deze eigenschap behelst toegankelijkheid en transparantie. Integer betekent betrouwbaar, moreel en eerlijk (Funk 1999, 702; Karvonen 2010, 90). Onder moedig wordt verstaan het durven nemen van risico’s en het durven dragen van verantwoordelijkheid . De laatste positieve eigenschap is stabiliteit, (Funk 1999, 43). Stabiel houdt in dat er in gelijke situaties op dezelfde manier wordt gehandeld. Hoogopgeleid is een eis voor de eerste competentie intelligentie. Diplomatiek handelen betekent handelen vanuit een politiek ervaren en objectief inzicht op de wereld. Het rechtstreeks bereiken van doelen is prestatiegerichtheid. De laatste positieve competentie is volharding en dit houdt in dat een leider niet van zijn beslissing afwijkt (Marturano en Gosling 2008, 165).

11

Vervolgens de negatieve eigenschappen. Oneerlijkheid betekent niet naar waarheid handelen of achterhouden van informatie. Arrogantie is uit de hoogte doen en jezelf meer voelen dan de ander. Een secretaris-generaal is afstandelijk en kil als hij geen emoties toont en zich boven de mensen in zijn omgeving plaatst. Als laatste de negatieve eigenschap onsympathiek, dit is onaardig, snel geïrriteerd zijn. Tot slot de negatieve competenties. Agressief is niet gewelddadig, maar staat voor buiten proportie fel handelen, onnodig maken van vijanden en een defensieve houding. De tweede competentie is het misbruik maken van macht. Strategisch zwak is het maken van verkeerde politieke keuzes. Subjectief handelen is niet objectief en niet diplomatiek handelen.

3.3. Aangenomen resoluties van de Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad De afhankelijke variabele is het percentage meteen aangenomen resoluties plus de resoluties die zijn aangenomen op basis van een unanieme stemming van het geheel aantal aangenomen resoluties. Aldus wordt een tweedeling gemaakt met aan de ene kant meteen aangenomen resoluties en resoluties aangenomen op basis van unanimiteit en aan de andere kant resoluties die op basis van verdeeldheid zijn aangenomen. Gezien de theorie die betrekking heeft op de manieren waarop lidstaten stemmen, is de categorie ‘voor/ onthouding’ lastig in te delen. Eigenlijk dient deze te worden betrokken bij de in één keer aangenomen resoluties en de resoluties aangenomen op basis van unanimiteit, omdat onthouding niet duidt op een tegenstem. Aan de andere kant is deze indeling enigszins discutabel, omdat lidstaten die zich onthouden van stemmen wel de unanimiteit tegengaan en zorgen voor enige verdeeldheid. Daarom worden de categorieën ‘voor/onthouding’ en ‘voor/ onthouding/ tegen’ apart beoordeeld. Hoe meer resoluties er meteen zijn aangenomen op basis van unanimiteit, des te groter is het succes van de secretaris-generaal uitgedrukt in termen van procedurele efficiëntie. Een secretaris-generaal heeft het dan voor elkaar gekregen ‘alle neuzen dezelfde kant op’ te krijgen en hij is erin geslaagd over te brengen wat het beste is voor de internationale vrede en veiligheid. Zo bezien zijn resoluties aangenomen zonder stemming zijn het beste in termen van efficiëntie. De resoluties die zijn gebruikt voor dit onderzoek betreffen alle resoluties van zowel de Algemene Vergadering als de Veiligheidsraad die zijn aangenomen tijdens de zittingsperiode van de vier besproken secretarissen-generaal. De percentages van de resoluties van de Algemene Vergadering wegen zwaarder bij dit onderzoek, omdat de Algemene Vergadering gezien kan worden als het politieke internationale forum bij uitstek. De 12

secretaris-generaal kan hier meer zijn diplomatieke vaardigheden tonen dan bij de Veiligheidsraad. Hij speelt een belangrijke rol tijdens de voorbereiding van de jaarlijkse cyclus en is nauw betrokken bij het besluitvormingsproces (Keating 2007, 49). Naast het gegeven dat een secretaris-generaal het recht heeft agendapunten aan te dragen, werkt hij bij de Veiligheidsraad vooral achter de schermen. De leden van de raad zijn meestal niet bereid een geschil openlijk te bespreken(Skjelsbæk 1991, 99). De Veiligheidsraad heeft het liefst een zo min mogelijk invloedrijke secretaris-generaal, omdat de vetolanden anders bang zijn in hun macht te worden beperkt (Skjelsbæk 1001, 108). Voorzichtig kan worden gesteld dat de secretaris-generaal meer invloed kan uitoefenen op het gedrag van de leden van de Algemene Vergadering dan op de leden van de Veiligheidsraad. Nog een argument voor het zwaarder laten wegen van de resoluties van de Algemene Vergadering, is dat dit orgaan een groter democratische legitimiteit kent, omdat alle lidstaten daarin zijn vertegenwoordigd.

13

4. Onderzoeksmethode

Het onderzoek is gebaseerd op een literatuurstudie en een analyse van krantenartikelen. De karaktereigenschappen

en

competenties

van

de

secretarissen-generaal

vormen

de

onafhankelijke variabele. Het aantal direct aangenomen resoluties of aangenomen resoluties na een unanieme stemming uitgedrukt in procenten van het totaal aantal aangenomen resoluties van de Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad is de afhankelijke variabele. De centrale onderzoeksvraag luidt: welke persoonlijke eigenschappen en competenties maken een secretaris-generaal een succesvol leider van de Verenigde Naties? Om de term succesvol te kunnen meten, wordt dit begrip geoperationaliseerd in termen van procedurele efficiëntie: in hoeverre heeft de secretaris-generaal gebruik gemaakt van zijn eigenschappen en competenties om het procedurele succes, gemeten aan de hand van de aangenomen resoluties, zo groot mogelijk te maken? De hypothese luidt: het benutten van positieve eigenschappen en competenties is van invloed op het succes van de organisatie. Om de karaktereigenschappen in kaart te brengen, zullen in dit onderzoek krantenartikelen worden gebruikt uit Nederlandstalige, Franstalige, Duitstalige en Engelstalige kranten. De meeste krantenartikelen komen uit de volgende kranten: L’Humanité, Die Welt, The Times, The Guardian, De Volkskrant en NRC Handelsblad. Aan de hand van de geanalyseerde krantenartikelen worden de eigenschappen en competenties van de secretarissen-generaal ten opzichte van elkaar geordend van meest genoemd tot minst genoemd. Deze bevindingen worden gepresenteerd in staafdiagrammen. Zo wordt per secretaris-generaal duidelijk welke competenties en eigenschappen hij het meest bezit. De eigenschappen worden met plussen en minnen gescoord. Een secretaris-generaal krijg een plus als hij die eigenschap bezit en een min als expliciet wordt gesteld dat hij die eigenschap niet heeft. Ook wordt er een min ingevuld als blijkt dat het tegenovergestelde van die eigenschap of competentie blijkt. Een secretaris-generaal bezit dan dus wel de tegenovergestelde eigenschap. Het model met plussen en minnen is gebaseerd op het model eerder gebruikt door bijvoorbeeld Kelley (1983, 178-179). De relatie tussen de persoonlijke eigenschappen, zowel in positieve als negatieve zin, en het aantal resoluties zal uiteindelijke het succes in termen van procedurele efficiëntie weergeven. De aangenomen resoluties zijn verdeeld in verschillende categorieën. De eerste categorie betreft de resoluties die in één keer zijn aangenomen zonder stemming. De tweede categorie betreft de resoluties die zijn aangenomen op basis van een unanieme stemming. 14

Vervolgens betreft de derde categorie een verdeelde stemming, waarbij zowel voor als tegen is gestemd. De vierde categorie is hier een variant op: een verdeelde stemming, maar nu zowel met voorstemmers als lidstaten die zich hebben onthouden van stemming. De vijfde categorie is een combinatie van de derde en vierde categorie en betreft een stemming waarbij lidstaten zowel voor als tegen hebben gestemd of zich hebben onthouden van stemming. De zesde categorie gaat over resoluties waarvan onduidelijk is hoe deze zijn aangenomen en de zevende categorie betreft resoluties die bij consensus zijn aangenomen. De resoluties zijn in te delen in de verschillende categorieën op basis van de verslaglegging van de resoluties in de online database van de Verenigde Naties (http://www.un.org/documents/resga.htm). Tot slot zal, om de relatie tussen de eigenschappen en competenties en het succes te onderzoeken, de Spearman’s rangordecoëfficiënt, ook wel Spearman’s rho, worden berekend. Als de uitkomst significant is, geeft deze het verband weer tussen de mate van het bezitten van een eigenschap en het succes. Deze toets zal met terughoudendheid worden gebruikt, omdat in dit onderzoek gebruik wordt gemaakt van een zeer kleine N. Namelijk vier secretarissen-generaal.

15

5. Resultaten

De analyse van de internationale en Nederlandse kranten heeft geleid tot een indeling van de geselecteerde eigenschappen en competenties per secretaris-generaal. Om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen, zijn alle gegevens verkregen uit de krantenartikelen per categorie samengevoegd. Voor de relatie tussen de eigenschappen en competenties van een secretarisgeneraal en het succes van de VN worden de figuren gebruikt waarin de totale aantallen zijn opgenomen van de vermeldingen van een eigenschap of competentie in de krantenartikelen. 5.1. Resultaten van de onafhankelijke variabele 5.1.1. Resultaten betreffende secretaris-generaal Dag Hammarskjöld Figuur 1.1. Positieve en negatieve eigenschappen van Dag Hammarskjöld Positeve en negatieve eigenschappen Dag Hammarskjöld 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5

Figuur 1.2. Positieve en negatieve competenties Dag Hammarskjöld Positieve en negatieve competenties Dag Hammarskjöld 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5

16

Dag Hammarskjöld kan worden getypeerd als een integere en diplomatieke secretarisgeneraal, moedig, prestatiegericht, sympathiek en volhardend. Slechtst één keer werd als negatieve competentie subjectief handelen genoemd. Dag Hammarskjöld werd zeer positief beoordeeld.5 Ondanks de moeilijke tijden van de Koude Oorlog zette hij de Verenigde Naties op de kaart en werd de secretaris-generaal onmisbaar binnen de internationale politiek. ‘In his eight years at the United Nations, he brought vitality to the world organization and established its secretaries general as a major player in global affairs (New York Times, 17 November 2011). 5.1.2. Resultaten betreffende secretaris-generaal Boutros Boutros-Ghali Figuur 2.1. Positieve en negatieve eigenschappen van Boutros Boutros-Ghali Positieve en negatieve eigenschappen Boutros Boutros-Ghali 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5

5

De volgende citaten geven duidelijk weer hoe er over Dag Hammarskjöld werd geschreven in de media. ‘Dag Hammarskjöld groeide uit tot de meest gerespecteerde secretaris-generaal die de VN ooit hebben gekend’ (De Volkskrant, 20 november1996) en ‘In tegenstelling tot de manipulerende ambtenaar die de grootmachten in hem zagen toen ze hem in 1953 benoemde, ontpopte Hammarskjöld zich als een bekwaam en onkreukbaar politicus die een geheel eigen visie op de wereldpolitiek ontwikkelde (Algemeen Dagblad, 8 december 1997).

17

Figuur 2.2. Positieve en negatieve competenties van Boutros Boutros-Ghali Positieve en negatieve competenties Boutros Boutros-Ghali 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5

Boutros Boutros-Ghali had zowel veel positieve als negatieve eigenschappen. Hij is diplomatiek, volhardend, maar strategisch niet altijd sterk. Hij is agressief in zijn handelen. Daarnaast is hij moedig, eerlijk en zowel sympathiek als onsympathiek. Hij zette alles op alles om zijn wil door te duwen en dat deed hij niet altijd zonder ruzie of felle kritiek.6 Ondanks dat Boutros-Ghali een aantal negatieve eigenschappen en competenties bezit, is de berichtgeving niet louter negatief.7

6

‘De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Boutros Boutros-Ghali, maakte ruzie met de Veiligheidsraad en met de Europese Gemeenschap’ (NRC Handelsblad, 23 juli 1993). 7 ‘Boutros-Ghali ontwikkelde zich al snel tot de meest onafhankelijke en eigenwijze secretaris-generaal uit de geschiedenis van de VN. Zeer bevlogen en – tot ergernis van Washington – zeker niet kleurloos’ (de Volkskrant, 20 november1996) en ‘Hij wordt de meest actieve en uitdagende secretaris-generaal van de VN sinds ruim 30 jaar genoemd. Hij voelt zich een activist en diplomaat tegelijk’ (NRC Handelsblad 4 november 1995).

18

5.1.3. Resultaten betreffende secretaris-generaal Kofi Annan Figuur 3.1. Positieve en negatieve eigenschappen van Kofi Annan8 Positieve en en negatieve eigenschappen Kofi Annan 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10

Figuur 3.2. Positieve en negatieve competenties van Kofi Annan Positieve en en negatieve competenties Kofi Annan 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5

Kofi Annan was zeer integer, open, toegankelijk en sympathiek. Een enkele keer werd hij arrogant genoemd. Kofi Annan scoort op alle positieve competenties, het meest op diplomatiek. Hij is een ervaren diplomaat en gaat erg goed om met mensen.9 Met name in

8

In dit figuur wijk de verticale as af van de andere figuren. De negatieve waarden lopen van 0 tot -10. ‘Hij kent zelfs de liftbediendes van het VN-gebouw bij naam’ (de Volkskrant, 13 oktober 2001). ‘Kofi Annan was geliefd bij iedereen, maar zijn weg naar de hemel is niet per se geplaveid met alleen maar successen. Ook al ging Kofi Annan een jaar of twee geleden nog door voor een van de beste secretarissen-generaal uit de geschiedenis van de VN, waarbij dan steevast ook de naam viel van Hammarskjöld, sinds kort lijkt Annan zijn 9

19

zijn eerste termijn wordt Kofi Annan als ideale secretaris-generaal beschreven. ‘Kofi Annan is een consensusbouwer van nature’ (De Volkskrant, 21 juli 1998)10; dit nam af toen het olievoor-voedselschandaal boven tafel kwam en toen zijn zoon betrokken was bij een grote fraudezaak. Door deze schandalen werden de negatieve eigenschappen van Kofi Annan getoond. Ondanks de schandalen blijft Kofi Annan toch de meest gewaardeerde secretarisgeneraal (De Volkskrant, 13 oktober 2013).

5.1.4. Resultaten betreffende secretaris-generaal Ban Ki-moon Figuur 4.1. Positieve en negatieve eigenschappen van Ban Ki-moon11 Positieve en negatieve eigenschappen Ban Ki-moon 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10

Zweedse mede-nobelprijs winnaar in statuur te hebben voorbijgestreefd. De beste secretaris-generaal die de VN ooit hebben gehad’. 10 In Duitsland wordt hij een ‘moralische Autorität’ genoemd (Die Welt, 14 November 2005) 11 In dit figuur wijk de verticale as af van de andere figuren. De negatieve waarden lopen van 0 tot -10.

20

Figuur 4.2. Positieve en negatieve competenties van Ban Ki-Moon Positieve en negatieve competenties Ban Ki-moon 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5

Ban Ki-moon is vooral prestatiegericht, integer en diplomatiek. Ook wordt hij regelmatig sympathiek genoemd en eerlijk. Volhardend en moedig is hij niet. Deze gegevens duiden op een politiek correcte vriendelijkheid. Ban Ki-moon heeft weinig pit en geen doortastend karakter. In de internationale kranten wordt hij regelmatig ‘the invisible man’ of ‘l’homme invisible’ genoemd. 12

Niet alle berichtgeving is negatief. Ban Ki-moon wordt vaak

omschreven als een bescheiden, aardige en hardwerkende diplomaat die iedereen te vriend wil houden. Het is een stille diplomaat zonder de humor, flair en populariteit van zijn voorganger. Blijkens de analyse worden negatieve eigenschappen overigens nooit genoemd bij Ban Kimoon.

12

Thomas Weiss, een hoogleraar aan de City University of New York die veel heeft gepubliceerd over de VN en de secretarissen-generaal, heeft geen goed woord over Ban Ki-moon. ‘Je n’ai jamais vu une nullité pareilla à la tête de l’Onu! Il a le charisme d’une huître, raille un connoisseur de la maison. Il ne parle tourjours pas très bien l`anglais et reste agrippé à ses notes. Il n’enthousiasme personne. Il est la caricature de l’homme invisible’ (L’Humanité, 21 juin 2011).

21

5.2. Resultaten van de afhankelijke variabele Hieronder een overzicht van de aangenomen resoluties van de Algemene Vergadering en de Veiligheidsraad ingedeeld in de verschillende categorieën. Er is gekozen om de resoluties van beide organen in beschouwing te nemen, omdat de uitkomsten elkaar bevestigen.13 Aan de hand van de resoluties zal een rangorde worden gemaakt wie van de secretarissen-generaal het meest / minst succesvol is geweest. De analyse en de bevindingen zijn voor het grootste gedeelte gebaseerd op de resoluties van de Algemene Vergadering, omdat de secretarisgeneraal daar meer invloed op uitoefent. De resoluties aangenomen in de Veiligheidsraad, worden meer als bevestigend en waar nodig als ondersteunend materiaal gebruikt. Tabel 1.1. Verdeling van aangenomen resoluties van de Algemene Vergadering onder leiding van Dag Hammarskjöld Dag

Meteen

Unanieme

Verdeelde

Verdeelde

Verdeelde

Niks

Aangenomen

Hammarskjöld

aangenomen

stemming

stemmen

stemmen

stemmen

genoteerd

met

Voor

Voor

vs

vs.

tegen

onthouding

Voor

vs.

tegen.

vs.

Totaal

consensus

onthouding 1953

23

9

4

39

35

10

0

120

1954

19

1

6

38

39

4

0

107

1955

38

2

3

28

27

3

0

101

1956

32

10

0

46

41

7

0

136

1957

42

4

4

32

28

4

0

114

1958

57

3

1

37

34

3

0

135

1959

43

12

0

49

27

2

0

133

1960

66

17

2

37

27

2

0

151

1961

72

6

1

27

27

3

0

136

Totaal

392

64

21

333

285

38

0

1133

Percentage

35%

6%

2%

30%

25%

3%

0%

101%14

13

Met uitzondering van de resultaten van de Veiligheidsraad. Daar scoort Ban Ki-moon hoger dan Boutros Boutros-Ghali. Maar de gemiddelde waarop de rangorde is gebaseerd en die gelijk staan aan de rangorde gebaseerd op de resultaten van de Algemene Vergadering, blijven onveranderd. 14 Percentage wijkt af van 100% omdat de percentages zijn afgerond.

22

Figuur 5.1. Resoluties van de Algemene Vergadering onder leiding Dag Hammarskjöld in percentages Resoluties aangenomen Dag Hammarskjöld

Meteen aangenomen Unanieme stemming Verdeelde stemmen voor vs. tegen Verdeelde stemmen voor vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. tegen vs. onthouding Niks genoteerd Aangenomen met consensus

Tabel 1.2. Verdeling van aangenomen resoluties van de Veiligheidsraad onder leiding van Dag Hammarskjöld Dag Hammarskjöld

Meteen aangenomen

Unanieme stemming

Verdeelde stemmen Voor vs tegen

Verdeelde stemmen Voor vs. onthouding

Verdeelde stemmen Voor vs. tegen. vs. onthouding

Verdeelde stemmen Voor vs. niet gestemd

Totaal

1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 Totaal Percentage

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0%

2 2 3 9 2 3 0 20 3 44 62%

0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1%

3 0 1 0 3 2 1 7 5 22 31%

0 0 1 1 0 0 0 1 1 4 6%

0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1%

5 2 5 11 5 5 1 28 10 72 101%

Figuur 5.2. Resoluties van de Veiligheidsraad onder leiding Dag Hammarskjöld in percentages Resoluties aangenomen Dag Hammarskjöld

Meteen aangenomen Unanieme stemming Verdeelde stemmen voor vs. tegen Verdeelde stemmen voor vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. tegen vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. niet gestemd

Onder leiding van Dag Hammarskjöld is bij de Algemene Vergadering 35 procent van de aangenomen resoluties in één keer aangenomen. Bij de Veiligheidsraad werden geen resoluties direct aangenomen, maar werd wel 62 procent van de resoluties aangenomen met 23

een unanieme stemming. In termen van efficiëntie was Hammarskjöld dus niet erg succesvol als secretaris-generaal. Iets meer dan de helft betreft stemmingen waarbij de lidstaten òf tegen stemden of zich onthielden van stemming; 29 procent onthield zich van stemmen. Tijdens de periode Hammarskjöld is er grote verdeeldheid onder de lidstaten. In termen van efficiëntie is Hammarskjöld in de loop der jaren beter geworden. Tijdens zijn eerste jaar lag het percentage van de Algemene Vergadering wat betreft de meteen aangenomen resoluties en resoluties aangenomen op basis van unanieme stemming van het totale aantal aangenomen resoluties op 27 procent, in zijn tweede jaar op 19 procent en in zijn derde jaar op 40 procent. De laatste twee jaren van zijn ambtsperiode lagen deze percentage een stuk hoger. In 1960 was dit 55 procent in zijn laatste jaar 1961 was dit 57 procent. Tabel 2.1. Resoluties van de Algemene Vergadering onder leiding van Boutros BoutrosGhali Boutros

Meteen

Unanieme

Verdeelde

Verdeelde

Verdeelde

Niks

Aangenomen

Boutros-Ghali

aangenomen

stemming

stemmen

stemmen

stemmen

genoteerd

met

Voor

Voor

tegen

vs

vs.

onthouding

Voor

vs.

tegen.

vs.

Totaal

consensus

onthouding 1992

247

1

3

16

53

9

0

329

1993

287

0

3

17

45

9

0

361

1994

272

3

2

18

45

8

0

348

1995

249

0

1

13

66

14

8

351

1996

241

2

0

18

54

4

1

320

Totaal

1296

6

9

82

263

44

9

1709

Percentage

76%

0%

1%

5%

15%

3%

1%

101%

Figuur 6.1. Resoluties van de Algemene Vergadering onder leiding van Boutros BoutrosGhali in percentages Resoluties aangenomen Boutros Boutros-Ghali

Meteen aangenomen Unanieme stemming Verdeelde stemmen voor vs. tegen Verdeelde stemmen voor vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. tegen vs. onthouding Niks genoteerd Aangenomen met consensus

24

Tabel 2.2. Resoluties van de Veiligheidsraad onder leiding van Boutros BoutrosGhali Boutros Boutros-

Meteen

Unanieme

Verdeelde

Verdeelde

Verdeelde

Verdeelde

Ghali

aangenomen

stemming

stemmen

stemmen

stemmen

stemmen

Voor vs.

Voor vs.

Voor vs.

Voor vs.

tegen

onthouding

tegen. vs.

niet

Totaal

onthouding

gestemd

1992

14

50

0

10

0

0

74

1993

4

81

0

8

0

0

93

1994

3

62

3

6

3

0

77

1995

2

57

0

7

0

0

66

1996

2

49

0

6

0

0

57

Totaal

25

299

3

37

3

0

367

Percentage

7%

81%

1%

10%

1%

0%

100%

Figuur 6.2. Resoluties van de Veiligheidsraad onder leiding van Boutros BoutrosGhali in percentages Resoluties aangenomen Boutros Boutros-Ghali

Meteen aangenomen Unanieme stemming Verdeelde stemmen voor vs. tegen Verdeelde stemmen voor vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. tegen vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. niet gestemd

Boutros Boutros-Ghali is qua percentages de op één na meest succesvolle secretaris-generaal. Zijn percentage direct aantal aangenomen resoluties en resoluties die zijn aangenomen op basis van een unanieme stemming is bij de Algemene Vergadering 77 procent en bij de Veiligheidsraad 88 procent van het totaal. In vergelijking met de andere secretarissengeneraal ligt bij hem het percentage het laagst van resoluties waartegen lidstaten hebben gestemd, namelijk 1%. Daar tegenover staat dat het aantal lidstaten dat zich heeft onthouden van stemming, vergeleken met Kofi Annan en Ban Ki-moon wel het hoogste is. BoutrosGhali heeft op basis van deze gegevens de lidstaten redelijk eensgezind gekregen. Overigens is er geen trend te ontdekken in het verloop van de jaren.

25

Tabel 3.1. Resoluties van de Algemene Vergadering onder leiding van Kofi Annan Kofi Annan

Meteen aangenomen

Unanieme stemming

Verdeelde stemmen Voor vs tegen

Verdeelde stemmen Voor vs. onthouding

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Totaal Percentage

229 242 261 261 292 279 256 254 196 215 2485 78%

0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 2 0%

1 0 1 0 1 2 7 4 9 9 34 1%

16 17 18 20 12 12 12 8 12 11 138 4%

Verdeelde stemmen Voor vs. tegen. vs. onthouding 54 44 49 47 52 57 57 58 66 61 545 17%

Niks genoteerd

Aangenomen met consensus

Totaal

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0%

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0%

300 303 329 328 357 351 332 325 283 296 3204 100%

Figuur 7.1. Resoluties van de Algemene Vergadering onder leiding van Kofi Annan in percentages Resoluties aangenomen Kofi Annan

Meteen aangenomen Unanieme stemming Verdeelde stemmen voor vs. tegen Verdeelde stemmen voor vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. tegen vs. onthouding Niks genoteerd Aangenomen met consensus

Tabel 3.2. Resoluties van de Veiligheidsraad onder leiding van Kofi Annan Kofi Annan

Meteen aangenomen

Unanieme stemming

Verdeelde stemmen Voor vs tegen

Verdeelde stemmen Voor vs. onthouding

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Totaal Percentage

0 0 3 1 2 2 0 1 0 1 10 2%

50 70 55 42 49 61 62 55 68 81 593 92%

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0%

4 3 6 6 1 4 4 3 3 3 37 6%

Verdeelde stemmen Voor vs. tegen. vs. onthouding 0 0 0 1 0 1 0 0 0 1 3 0%

Verdeelde stemmen Voor vs. niet gestemd 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 2 0%

Totaal

54 73 65 50 52 68 67 59 71 86 645 100%

26

Figuur 7.2. Resoluties van de Veiligheidsraad onder leiding van Kofi Annan in percentages Resoluties aangenomen Kofi Annan

Meteen aangenomen Unanieme stemming Verdeelde stemmen voor vs. tegen Verdeelde stemmen voor vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. tegen vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. niet gestemd

De meest succesvolle secretaris-generaal is Kofi Annan. 78 procent van de resoluties werd zonder stemming direct aangenomen bij de Algemene Vergadering. Dit is het hoogste percentage van de onderzochte secretarissen-generaal. Wat betreft de Veiligheidsraad ligt het percentage van direct aangenomen en met unanieme stemming aangenomen resoluties op 94 procent. Dit is, net als bij Ban Ki-moon de beste score van de vier onderzochte secretarissengeneraal. Kofi Annan was het meest effectief in de jaren 2000, 2001 en 2002 met als aandeel direct aangenomen resoluties 80 procent, 82 procent en 80 procent. De laatste twee jaren van zijn ambtsperiode scoorde Annan minder hoog. Toen werd 69 procent en 73 procent direct aangenomen bij de Algemene Vergadering. Tabel 4.1.Resoluties van de Algemene Vergadering onder leiding van Ban Ki-Moon Ban Ki-moon

Meteen aangenomen

Unanieme stemming

Verdeelde stemmen Voor vs. tegen

Verdeelde stemmen Voor vs. onthouding

2007 2008 2009 2010 2011 2012 Totaal Percentage

191 211 232 243 233 195 1305 75%

0 1 2 0 0 0 3 0%

3 5 0 4 3 0 15 1%

7 8 7 9 9 10 50 3%

Verdeelde stemmen Voor vs. tegen. vs. onthouding 67 62 60 62 58 61 370 22%

Niks genoteerd

Aangenomen met consensus

Totaal

0 0 0 0 0 0 0 0%

0 0 0 0 0 0 0 0%

268 287 301 318 303 266 1743 101%

27

Figuur 8.1. Resoluties van de Algemene Vergadering onder leiding van Ban Ki-moon in percentages Resoluties aangenomen Ban Ki-moon

Meteen aangenomen Unanieme stemming Verdeelde stemmen voor vs. tegen Verdeelde stemmen voor vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. tegen vs. onthouding Niks genoteerd Aangenomen met consensus

Tabel 4.2. Resoluties van de Veiligheidsraad onder leiding van Ban Ki-Moon Ban Ki-moon

Meteen aangenomen

Unanieme stemming

Verdeelde stemmen Voor vs tegen

Verdeelde stemmen Voor vs. onthouding

2007 2008 2009 2010 2011 2012 Totaal Percentage

0 0 0 0 1 1 2 1%

52 62 43 53 62 49 321 93%

0 0 2 2 0 0 4 1%

4 3 1 3 3 3 17 5%

Verdeelde stemmen Voor vs. tegen. vs. onthouding 0 0 2 1 0 0 3 1%

Verdeelde stemmen Voor vs. niet gestemd 0 0 0 0 0 0 0 0%

Totaal

56 65 48 59 66 53 347 101%

Figuur 8.2. Resoluties van de Veiligheidsraad onder leiding van Ban Ki-moon in percentages Resoluties aangenomen Ban Ki-moon

Meteen aangenomen Unanieme stemming Verdeelde stemmen voor vs. tegen Verdeelde stemmen voor vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. tegen vs. onthouding Verdeelde stemmen voor vs. niet gestemd

Tot slot de resultaten van de aangenomen resoluties van Ban Ki-moon. Hij is derde met 75 procent van de Algemene Vergadering. Opmerkelijk is wel dat Ban Ki-moon even hoog scoort bij resoluties die direct of met een unanieme stemming worden aangenomen binnen de Veiligheidsraad. Toch eindigt hij als derde gezien de gemiddelden en gezien het feit dat de resoluties van de Algemene Vergadering in dit stuk zwaarder wegen. Qua trend valt er niet zoveel op bij Ban Ki-moon. 2009 was het jaar waarin hij het meest efficiënt was binnen de 28

Algemene Vergadering met een percentage van 78 procent van direct aangenomen resoluties. In de Veiligheidsraad was hij de jaren 2008 en 2011 het meest efficiënt met een percentage van 95 procent. Concluderend kan worden gezegd dat Kofi Annan de meest succesvolle secretaris-generaal was in termen van efficiëntie uitgedrukt in resoluties aangenomen zonder stemming, of resoluties aangenomen met unanieme stemming. Met zijn gemiddelde van zowel de direct aangenomen resoluties als met het gemiddelde van de direct aangenomen plus de met unanieme stemming aangenomen resoluties scoort Annan het hoogst. De scores van de meteen aangenomen resoluties: 65 procent van Kofi Annan tegen 64 procent van Boutros Boutros-Ghali, 63 procent van Ban Ki-moon en 33 procent van Dag Hammarskjöld. De gemiddelde scores van de meteen aangenomen plus na unanieme stemming aangenomen resoluties liggen op 80 procent voor Kofi Annan, 78 procent voor Boutros Boutros-Ghali en Ban Ki-moon15. Dag Hammarskjöld sluit het hek met een gemiddelde van 42 procent. 5.3. Spearman’s rangcorrelatiecoëfficiënt Met de Spearman’s rangcorrelatiecoëffieciënt wordt de sterkte van het verband in rangorde gemeten. Hoe hoger de correlatiecoëfficiënt, ook wel Rho genoemd, hoe sterker het verband in rangorde. Omdat de N in dit onderzoek zeer klein is, namelijk vier, moeten de uitkomsten voorzichtig worden geïnterpreteerd.

Van de zestien eigenschappen en competenties kon

slechts van zes de rho worden berekend. Bij de overige tien eigenschappen en competenties komen er steeds knopen voor. Door de gelijke waarden van een aantal eigenschappen en competenties bleef er een N van 2 of 3 over, en dat is te weinig om de Spearman’s rho te berekenen. Voor de eigenschappen en competenties integer, moedig, onsympathiek, intelligent, prestatiegericht en volhardend kon wel de rho worden berekend. Helaas gaf geen van de uitkomsten een statistisch significant verband weer; alle waardes die zouden moeten duiden op significatie lagen hoger dan 0,05. Wel blijkt aan de hand van de correlatiecoëfficiënt of er, en in welke mate, een verband is in rangorde. Dus hoe meer een secretaris-generaal een bepaalde eigenschap bezit, hoe succesvoller deze is (Field 2009, 179182).

15

Klein verschil tussen de gemiddelde percentages van Boutros Boutros-Ghali en Ban Ki-moon, namelijk 78,32 en 78,04 procent.

29

Tabel 5. Spearman’s rangcorrelatiecoëfficiënt Eigenschap / competentie

Rangordecorrelatiecoëfficiënt

Moedig

ρ = 0,8

Volhardend

ρ = 0,6

Prestatiegericht

ρ = 0,4

Onsympathiek

ρ = -0,4

Intelligent

ρ = 0,2

Integer

ρ=0

Ondanks het feit dat er geen significant verband is, kan de sterkte van het verband voorzichtig worden aangegeven. Hoe dichter de getallen bij -1 of bij 1 liggen, des te sterker is het verband. Het verband in rangorde is het minst sterk bij integriteit en het sterkst bij moed. De competentie volharding heeft ook nog verband in rangorde, maar prestatiegerichtheid, sympathie en intelligentie wijzen op een erg klein verband in rangorde. De mate waarin een secretaris-generaal deze eigenschappen bezit, zal, op basis van deze gegevens geen invloed hebben op het succes.

30

6. Bevindingen

Aan de hand van de onderzochte eigenschappen en competenties en de onderzochte resoluties zal de relatie tussen bepaalde eigenschappen en competenties en het succes van een organisatie in kaart worden gebracht. Uit de analyse van de resoluties blijkt dat Kofi Annan de meest succesvolle secretarisgeneraal is geweest. 80 procent van de resoluties van zowel de Algemene Vergadering als de Veiligheidsraad zijn direct of met unanieme stemming aangenomen. Boutros Boutros-Ghali volgt evenals Ban Ki-moon met 78 procent Kofi Annan.16 Dag Hammarskjöld was het minst succesvol met een gemiddelde van 42 procent. De relatie tussen eigenschappen en competenties aan de ene kant en succes aan de andere kant wordt aangetoond aan de hand van de gegevens van de vier secretarissengeneraal. Vervolgens zal er een ideaal of prototype secretaris-generaal ofwel wereldleider worden geschetst aan de hand van de -eventueel- gevonden relatie. Allereerst de relatie tussen het succes van de secretarissen-generaal en hun eigenschappen en competenties. Zowel Dag Hammarskjöld als Kofi Annan worden beiden als zeer succesvolle secretarissen-generaal omschreven. Beiden scoren hoog op de eigenschap integer en de competenties diplomatiek, intelligent, prestatiegericht en volhardend. Kofi Annan is meer open, toegankelijk en sympathiek. Op enig moment is hij oneerlijk en houdt hij informatie achter. Hoewel Dag Hammarskjöld en Kofi Annan in eigenschappen en competenties op elkaar lijken, heeft dit bij Annan wel geleid tot succes, maar bij Hammarskjöld niet. Ook Ban Ki-moon blijkt integer, prestatiegericht, diplomatiek en sympathiek te zijn. De manier waarop Ki-moon wordt beoordeeld is minder positief dan hoe Hammarskjöld en Annan worden beoordeeld. Ki-moon wordt vaak een ‘kleurloze bureaucraat met weinig visie’ genoemd. Toch zijn integriteit, openheid of toegankelijkheid, diplomatie en prestatiegerichtheid niet de enige eigenschappen en competenties die tot succes leiden. Op deze eigenschappen scoorde Boutros-Boutros Ghali matig, tot zelfs zwak. Toch was Boutros-Ghali wel succesvol. Bij de Algemene Vergadering plus de Veiligheidsraad werd 78 procent van zijn resoluties direct of met een unanieme stemming aangenomen. Bij de Algemene Vergadering lag dit

16

Ondanks dat Boutros Boutros-Ghali en Ban Ki-moon beide een gemiddelde hebben van 78 procent, toch wordt Boutros Boutros-Ghali als succesvoller gezien en daarom boven Ban Ki-moon geplaatst. Dit omdat Boutros Boutros-Ghali binnen de Algemene Vergadering succesvoller was met een gemiddelde van 76 procent tegen 75 procent van Ban Ki-moon. Het is een klein verschil, maar het is wel een verschil.

31

percentage op 76 procent. Eigenschappen en competenties waar Boutros-Ghali hoog op scoorde, waren diplomatiek, moedig, volhardend en agressief. De laatste drie eigenschappen en competenties komen niet in deze mate terug bij de andere drie. ‘Boutros Boutros-Ghali was zeer bevlogen en ontwikkelde zich tot de meest onafhankelijke en eigenwijze secretarisgeneraal uit de geschiedenis’ (De Volkskrant, 20 november 1996). Secretarissen-generaal die de positieve eigenschappen en competenties: integer, open, sympathiek, moedig, diplomatiek, prestatiegericht en volhardend bezitten, zullen succes hebben qua effectiviteit. De negatieve eigenschap agressief heeft wel positief effect in combinatie met volhardend, zoals bij Boutros-Ghali het geval was. Positieve eigenschappen en competenties als stabiel en intelligent doen er minder toe. Positieve eigenschappen en competenties werden vaker genoemd dan de negatieve eigenschappen en competenties. Al werd Boutros-Ghali wel een aantal keer agressief en strategisch zwak genoemd, toch wordt hij gezien als doortastende en energieke secretaris-generaal. Van de negatieve eigenschappen oneerlijk en onsympathiek werden juist de tegenpolen eerlijk en sympathiek vaker genoemd. Opmerkelijk is wel dat het aan het licht komen van negatieve eigenschappen en competenties van Kofi Annan zijn succes beïnvloedde. Dit was de laatste jaren van zijn tweede termijn aanzienlijk minder. Ban Ki-moon scoort, evenals Kofi Annan en Dag Hammarskjöld, hoog op de eigenschappen integer, sympathiek en diplomatiek. Toch wordt hem, meer dan de andere twee, verweten dat hij geen ruggengraat heeft en niet doortastend handelt. Een combinatie van een integer, sympathiek, maar ook doortastend en volhardend karakter, blijkt dus wel gewenst. Op basis van de Spearman’s rho, kan worden gesteld dat moed, van de zes geteste eigenschappen en competenties, het meeste verband heeft met succes. Hoe moediger een secretaris-generaal, des te groter het succes. Ook volharding met een rangcorrelatiecoëfficiënt van 0,6 duidt op een matig verband met succes. Zowel moedig als volhardend komen voornamelijk voor bij Boutros-Ghali.

Ook de mate waarin een secretaris-generaal

prestatiegericht en sympathiek is, heeft een klein verband met succes. In hoeverre iemand intelligent of integer is, heeft, volgens de uitkomst van de Spearman’s rho, geen invloed op het succes. De resultaten van deze statistische toets dienen met grote voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd, omdat ze zijn gebaseerd op een zeer kleine N; ook door de vele knopen is er maar een aantal eigenschappen en competenties getest. Voorzichtigheid is ook gewenst, omdat er geen sprake is van een significant verband.

32

Op basis van de verkregen resultaten kan er, met voorzichtigheid, omdat natuurlijk ook andere factoren een rol spelen, worden gesteld dat bepaalde eigenschappen en competenties wel degelijk het succes beïnvloeden. Een secretaris-generaal doet er goed aan om integer, open, toegankelijk en moedig te zijn. Daarnaast zal het bezitten van de competenties diplomatiek en volhardend ook bijdragen aan het succes van de organisatie. De combinatie van de karakters van Dag Hammarksjöld plus Kofi Annan met het karakter van Boutros Boutros-Ghali zou perfect zijn. De huidige secretaris-generaal wordt vaak verweten zwak leiderschap te vertonen; wat agressiever handelen, moediger en meer volhardend optreden zou hem niet misstaan. Het gebrek aan bepaalde eigenschappen en competenties leidt bij Ban Ki-moon aantoonbaar tot minder succes. Wil de ideale leider succes hebben binnen zijn organisatie, dan moet deze in ieder geval beschikken over de volgende eigenschappen en competenties: moed, volharding, integriteit, diplomatie, sympathie, enige agressiviteit en doortastendheid. Zowel eigenschappen als competenties zijn van belang. Een leider wordt geboren, maar dus ook in de loop van de tijd gevormd. De Great Man theory en de Trait theory zijn dus beide van toepassing. Een combinatie van deze eigenschappen, zal een wereldleider, in casu een secretaris-generaal, boven zijn voorgangers doen uit stijgen.

33

7. Conclusie en Reflectie

Dit onderzoek gaat over de vraag welke persoonlijke eigenschappen en competenties van vier secretarissen-generaal van de Verenigde Naties hebben bijgedragen aan succesvol functioneren van de VN. Succesvol wordt in dit onderzoek bepaald door de wijze waarop in de vier zittingsperiodes van betreffende secretarissen-generaal resoluties van Algemene Vergadering en Veiligheidsraad tot stand kwamen. Door middel van literatuuronderzoek is nagegaan met welke definities van leiderschap een beeld gevormd kan worden van een goede leider van een mondiale organisatie als de VN. Daarbij zijn positieve eigenschappen en competenties te onderscheiden die een leider tot een succesvolle leider maken en negatieve eigenschappen en gebrek aan bepaalde competenties waardoor afbreuk gedaan wordt aan goed leiderschap. Vervolgens zijn internationale en nationale media onderzocht op het voorkomen van genoemde kwalificaties. Uit het literatuuronderzoek kwam een werkbare set eigenschappen en competenties naar voren. Vervolgens ontstonden uit het mediaonderzoek onderscheidende beelden van de vier secretarissen-generaal waarbij opmerkelijke verschillen aan het licht kwamen. Op basis van deze vaststellingen heb ik de hypothese getoetst dat positieve eigenschappen en competenties van invloed zijn op het succes van de organisatie. Bij een organisatie als de VN ligt dit succes in aangenomen resoluties en besluiten van de twee belangrijkste organen van de organisatie. Omdat zowel eigenschappen als competenties van belang blijken te zijn, wordt een leider dus als leider geboren, maar ook in de loop van de tijd gevormd. Het was niet goed mogelijk het succes te kwantificeren op basis van de verhouding van wel en niet aangenomen resoluties. De jaarverslagen en overige officiële documenten van de VN maken slechts melding van aangenomen resoluties. Daarop heb ik de wijze van totstandkoming van resoluties gehanteerd als indicatie voor succes. Hoe meer resoluties er in één keer, zonder stemming en zonder verdeeldheid van stemming, werden aangenomen, des te succesvoller de secretaris-generaal. Deze methode levert een onderscheidend beeld en een rangorde op. Hierdoor was het mogelijk een relatie te leggen tussen persoonlijke eigenschappen en competenties enerzijds en meer of minder succesvolle totstandkoming van resoluties anderzijds. Met name in de casus van Kofi Annan wordt het verband zichtbaar. Annan is met zijn grote aantal positieve eigenschappen en competenties ten opzichte van de 34

overige drie secretarissen-generaal het meest succesvol. Zijn succesratio daalt echter op het moment dat negatieve eigenschappen en gebrek aan bepaalde competenties zichtbaar worden. Annan gaf zijn negatieve eigenschappen en competenties bloot door de manier waarop hij op de twee schandalen reageerde.

Een opmerking die men bij dit onderzoek kan maken is dat het beperkt is in zijn benadering. Behalve persoonlijke eigenschappen en competenties van de zittende secretarisgeneraal zijn politieke verhoudingen en de ernst en complexiteit van gebeurtenissen van invloed op het succes van de organisatie en meer in het bijzonder op de wijze van tot stand komen van resoluties. Ik heb deze omgevingsfactoren geen onderdeel gemaakt van mijn onderzoek, dat een focus heeft op het domein van de politieke psychologie. In de casus van Dag Hammarskjöld kon ik er niet omheen de omstandigheden van de Koude Oorlog en het daarmee gepaard gaande

moeizaam functioneren van de

Veiligheidsraad te noemen. Nog een opmerking die gemaakt kan worden, heeft betrekking op het gebruik van de Spearman’s Rho. In validiteit schiet deze tekort vanwege de te kleine N. Er konden maar weinig eigenschappen en competenties statistisch worden getoetst, omdat er knopen voorkwamen. Andere, verder uit te diepen onderwerpen dienden zich aan. Zo kwam de vraag in beeld of en in hoeverre de culturele achtergrond van een secretaris-generaal bepalend is voor zijn succes. Ik heb dit aspect niet kunnen uitwerken. Op dat vlak liggen wel veel interessante vragen. Zo ligt het voor de hand - bijvoorbeeld in de casus van Bang Ki Moon- om persoonlijke eigenschappen te bezien vanuit zijn Aziatische cultuur. Vanwege de beperkte ruimte van deze bachelorthesis blijft een aantal issues, waaronder deze, helaas buiten beeld.

In dit onderzoek heb ik de gestelde hypothese enigszins positief kunnen bevestigen. Ik hoop daarmee een bescheiden bijdrage te leveren aan het verhelderen van het verband tussen persoonlijke eigenschappen en competenties van een leider en zijn succesvol functioneren in een mondiale politieke organisatie.

35

Literatuuroverzicht

Blais, A. (2011) ‘Political leaders and democratic elections’ in: K. Aarts, A. Blais, H. Schmitt (eds.), Political Leaders and democratic Elections (Oxford: Oxford University Press) 1-8 Bittner, A. (2011) Platform or Personality? The role of Party Leaders in Elections (Oxford: Oxford University Press) 30-52 [chapter 3: The two-dimensional structure of traits]. Chesterman, S. (2007) Secretary or General? The UN Secretary-General in World Politics (New York: Cambridge University Press) Conger, J. en R. Kanungo (1998) Charismatic Leadership in Organizations (Thousand Oaks: SAGE Puclications) Cottam, M., B. Dietz-Uhler, E. Mastors en T. Preston (2010) Introduction to Political Psychology (New York: Psychology Press) Cox, R. (1969) ‘The Executive Head: An Essay on Leadership in International Organization’, International Organization Vol. 23(2): 205-230 Field, A. (2009) Discovering Statistics Using SPSS (London: SAGE Publications Ltd) Funk, C. (1999) ‘Bringing the candidate into models of candidate evaluation', Journal of Politics Vol. 61(3): 700-720 Furnham, A. (2008) Management Intelligence. Sense and Nonsense for the successful manager (Hampshire: Palgrave Macmillan) Gordenker, L. (2005) The UN Secretary-General and Secretariat (New York: Taylor & Francis Inc) Helms, J. (1996) ‘Saving the U.N.: A Challenge to the Next Secretary-General’, Foreign Affairs Vol. 75(5): 2-7 Myint-U, T. en A. Scott (2007) The UN Secretariat: A Brief History (1945-2006) (New York: International Peace Academy) Keating, C. (2007) ‘Selecting the world’s diplomat’, in: S. Chesterman. Secretary or General. The UN Secretary-General in World Politics (New York: Cambridge University): 47-67 Kelley, S. (1983) Interpreting elections (Princeton: Princeton University Press) Kets de Vries, M. (2006) The leadership mystique. Leading behavior in the human enterprise (Edinburgh: Pearson Education Limited). Kets de Vries, M. (1997) ‘Leiderschap in een mondiale context’, Leiderschap ontraadseld (Den Haag: Academic Service & Sdu Uitgevers)

36

Kille, K. (2007) The UN Secretary-General en Moral Authority: Ethics & Religion in International Leadership (Washington: Georgetown University Press) Kille, K. en R. Hendrickson (2010) ‘Secretary-General Leadership Across the United Nations and NATO: Kofi Annan, Javier Solana, and Operation Allied Force’, Global Governance Vol. 16(3): 505-523 Kinder, D. et al., (1980) ‘Presidential prototypes’, Political Behavior Vol. 2(4): 315-337 Knight, J. (1970) ‘On the influence of the Secretary-General: Can We Know What it is?’, International Organization Vol. 24: 594-600 Kluwer collegebundel 2012-2013, Wetteksten II Publiekrecht Levine, K. (2008) ‘Trait Theory’ in: A. Marturano en J. Gosling, Leadership. The Key Concepts (New York: Routledge) 163-166 Marturano, A. en J. Gosling (2008) Leadership. The Key Concepts (New York: Routledgde) Nollkaemper, A. (2011) Kern van het internationaal publiekrecht (Den Haag: Boom Juridische uitgevers) Schachter, O. (2013) ‘United Nations Law’, The American Journal of International Law, Vol. 88(1): 1-23 Schermers, H. en N. Blokker (2011) International Institutional Law. Unity within Diversity (Leiden/Boston: Martinus Nijhoff Publishers) Schrijver, N. ( 2011) Internationaal publiekrecht als wereldrecht (Den Haag: Boom Juridische uitgevers) Skjelsbæk, K. (1991) ‘The UN Secretary-General and the Mediation of International Disputes’, Journal of Peace Research, Vol. 28(1): 99-115 T.M.C Asser Press (2011) Elementary International Law 2011 (Den Haag: Stichting T.M.C. Asser Instituut) Taylor, P. en D. Curtis (2008) ‘The United Nations’ in Baylis, J., S. Smith en P. Owens The Globalization of World Politics (Oxford: Oxford University Press) The Lancet (2006) ‘Ban Ki-Moon must be an advocate for multilateralism’ in: The Lancet Vol. 368: 1301 Traub, J. (2007) ‘The Secretary-General’s political space’, in: S. Chesterman. Secretary or General. The UN Secretary-General in World Politics (New York: Cambridge University): 185-201 Urquhart, B. (2006) ‘The next Secretary-General: How to fill a job with no description?’, Foreign Affairs Vol. 85(5): 15-22

37

Urquhart, B. (2007) ‘The evolution of the Secretary-General’ in: S. Chesterman. Secretary or General. The UN Secretary-General in World Politics (New York: Cambridge University): 15-33 Urquhart, B. en E. Childres (1996) A world in need of leadership: tomorrow’s United Nations. A fresh appraisal (Uppsala: Dag Hammerskjöld Foundation) Verschuren, P. (1986) De probleemstelling voor een onderzoek (Houten: Uitgeverij het Specturm) Vught, M. en A. Ahuja (2011) Naturally Selected. The evolutionary science of leadership. Why some people lead, why other follow, and why it matters (New York: Harper Collins Publishers) Wallensteen, P. (2995) Dag Hammerskjöld (Stockholm: The Swedish Institute) Western, S. (2008) Leadership. A Critial Text (London: SAGE Publications Inc.) Yulk, G. (2002) Leadership in Organizations (New Jersey: Prentice-Hall, Inc., Upper Saddle River) Weiss, T. (2010) ‘How United Nations ideas change history’, Review of International Studies Vol. 36 (S1): 2-23 (24 maart 2013)

(4

maart 2013) (4 maart 2013) (4 maart 2013) < http://www.unric.org/nl/secretaris-generaal/9 > (24 maart 2013)

38

Bijlage I Bronnen krantenartikelen

Krantenartikelen Adibe, J. (2012, July 12) ‘Kofi Annan – the Quiet Diplomat’, The Washington Post Adetunji, J. (2012, September 30) ‘Kofi Annan: Tony Blair could ultimately have stopped Iraq war’, The Guardian Aitkenhead, D. (2012, October 1) ‘G2: Decca Aitkenhead meets Kofi Annan: ‘If you are really a strong man, you have to look out for the week in your society’’, The Guardian Amelink, H. (1992, juli 23) ‘Boutros houdt zijn bedenkingen’, NRC Handelsblad Arends, E. (2008, juni 4) ‘Ban Ki-moon wil snel daden van rijke landen tegen voedselcrisis; Voedselcrisis Topoverleg in Rome, Nederlandse minima zoeken heil bij voedselbanken’, De Volkskrant Assosiated Press, (2011, March 10) ‘Secretary General Calls for Budget Cuts’, The New York Times Barnard, A. en A. Cowell (2012, March 29) ‘U.N. Leader Presses Assad on Peace Plan’, The New York Times Batty, D. (2012, April 8) ‘Syria condemned by Ban Ki-Moon over fresh violence’, The Guardian Barry, E., N. Cumming-Bruce en R. Galdstone (2012, June 3) ‘Annan ‘Optimistic’ Over Geneva Talks on Syria’, The New York Times Bennhold, K. (2008, November 18) ‘Annan urges rich nations not to drop aid to Africa’, International Herald Tribune Black, I. (2012, April 10) ‘Annan’s peace plan close to collapse after Syrian shells hit refugee camp in Turkey: Ankara protests over cross-border attack Ceasefire hopes dashed as bloodshed continues’, The Guardian Black, I. (2012, April 26) ‘Kofi Annan offers bleak progress report on Syria’, The Guardian Boissevain, M. (2006, oktober 6) ‘Zachtmoedige man van staal; Zuid-Koreaan Ban Ki-Moon wordt nieuwe VN chef’, Volkskrant Borger, J. (2012, May 31) ‘Analysis: Rwanda, Bosnia: Annan’s UN has been here before’, The Guardian Bossema, W. (2006, december 12) ‘Biografieën van scheidend VN-secretaris-generaal Kofi Annan’, De Volkskrant

39

Borger, J. (2011, August 15) ‘Leading Article: United Nations: Weak leaders wanted’, The Guardian Borger, J. (2011, August 18) ‘Special Report: Dag Hammarskjöld: Shot down and covered up? New evidence suggests foul play: In 1961 the UN secretary general Dag Hammarskjöld died in a plane crash blamed on pilot error. Now research has uncovered testimony that casts doubt on the official account’, The Guardian Brex, R. (1997, december 8) ‘Mysticus in de politiek’, Algemeen Dagblad Charbonneau, L. (2011, juin 21) ‘Ban Ki-moon réélu secrétaire général de l’Onu’, Les actualités en francais Colter, I. en J. Genser (2011, May 1) ‘Libya and the responsibility to protect’, International Herald Tribune Crossette, B. (1997, November 7) ‘Diplomatic approach to Iraq is big risk for U.N.’s Leader’, The New York Times Dubuis, E. (2012, avril 3) ‘L’ancien secretaire general de l’Onu Boutros Boutros-Ghali recoit le prix, arbre de vie, Le Temps Dubuis, E. (2012, juin 18) ‘De Rio à Rio; Le Brésil s’apprête à accueillir un Sommet de la Terre pour la seconde fois en 20 ans. Mais la conjoncture, tres favorable en 1992, l’est beaucoup moins cette annèe’, Le Temps Driessche, v W. (2009, november 12) ‘President zonder kiezers’, De Tijd Galbraith, P. (2009, October 29) ‘Afghanistan votes, the U.N. dithers’ International Herald Tribune Eijsvoogel, J. (2008, september 24) ‘Geen weemoed bij Bush’ afscheid van de VN; Verenigde Naties Multilaterale organisaties zijn dringender nodig dan ooit, aldus de Amerikaanse president, NRC Handelsblad Eijsvoogel, J. (2009, september 22) ‘Ban Ki-moon ontvangt wereld; Het eigen charisma van een kleurloze bureaucraat’, NRC Handelsblad Eijsvoogel, J. (2009, september 22) ‘De gastheer van de wereld valt wat tegen; secretarisgeneraal Ban Ki-moon van de VN probeert iedereen te vriend te houden. Dat werkt niet’, NRC NEXT Van der Roer, R. (1996, november 20)’Principiële Boutros buigt nog niet voor ‘Goliath’, NRC Handelsblad Eijsvoogel, J. (2010, januari 23) ‘Toen werd het leeg om mij heen; interview Ad Melkert’, NRC Handelsblad Eijsvoogel, J. (2010, september 21) ‘Ban Ki-moon ziet vooral succesverhalen; Wereldleiders in New York zinnen op mogelijkheden om ontwikkelingsdoelen te halen’, NRC Handelsblad 40

Eijsvoogel, J. (2011, december 15) ‘Ban Ki-moon steekt z’n nek uit; Ondertussen bij’, NRC Handelsblad Eijsvoogel, J. (2012, augustus 24) ‘Iran wil met top laten zien dat het niet geïsoleerd is; VNchef Ban Ki-moon ondanks bezwaren VS toch naar Teheran’, NRC Handelsblad Eijsvoogel, J. (2012, augustus 28) ‘Ban Ki-moon naar top in Iran: VS boos’, NRC NEXT Garschagen, O. (1994, december 14) ‘Behendig diplomaat en dienstbaar bureaucraat’, De Volkskrant Garschagen, O. (1995, mei 18) ‘Boutros-Ghali geeft V-raad vier opties voor vredesmacht Bosnië’, De Volkskrant Gearan, A. (2013, February 15) ‘Ban: Iran could use U.N. talks as cover to build bomb’, The Washington Post Gedmin, J. (2004, August 3) ‘Das Richtige tun’, Die Welt Gladstone, R. (2012, May 31) ‘ Friend and critics see a threat to Annan’s legacy; Experienced diplomat increasingly disparaged for Syrian peace plans’, International Herald Tribune Gladstone, R. (2012, July 7) ‘Leader of U.N. Proposes New Role for Monitors in Syria’, International Herald Tribune Gladstone, R. en D. Cave (2012, August 3) ‘Frustrated, Anna quits as Syria peace envoy; Insurgents shell airport near Aleppo as army said to be preparing assault’, International Herald Tribune Gladstone, R. (2012, August 18) ‘U.N. set to withdraw observers from Syria; Rebellion against Assad has paralyzed diplomacy and peacemaking efforts’, International Herald Tribune Goldenberg, S. (2011, February 23) ‘Ban Ki-Moon takes climate change to Hollywood’, The Guardian Goldenberg, S. (2012, April 20) ‘Ban Ki-Moon calls Obama’s presence ‘crucial’ at Rio+20 Earth summit’, The Guardian Goseling, C. (2011, juni 23) ‘VN Tweede termijn voor man die niemand tot last is – Ban Kimoon wil ieders vriend zijn’, Brabants Dagblad Graaf, de P. (1996, juli 1) ‘Europa en Canada in Lyon lovend over Boutros-Ghali’, De Volkskrant Grijzenhoudt, F. (2013, maart 13) ‘Annan doet niet aan zelfkritiek’, Reformatorisch Dagblad Gruyter, C. (2006, november 22) ‘Met een traantje neemt Genève afscheid van ‘Kofi’’, NRC Handelsblad Gruyter, C. (2008, mei 20) ‘Personeel VN boos op Ban’, NRC Handelsblad 41

Hammelburg, B. (1996, december 5) ‘Westen opgelucht over nekslag voor Boutros-Ghali’, Algemeen Dagblad Heinen, G. (2005, Januar 8) ‘Viel versprechen, wenig überweisen’, Die Welt Heuvel, vd M. (1995, mei 18) ‘Wie ruimt het puin in Bosnië?’, De Volkskrant Hoogstraten, D. (2009, augustus 13) ‘Felicitaties Ban Ki-moon vallen slecht; Iraniërs in Verenigde Staten boos over gebruikelijke gelukwens VN-chef aan Iraanse president Ahmadinejad’, De Volkskrant Hoogstraten, D. (2011, juni 21) ‘Effectieve diplomaat maakt scherpe keuzes; Profiel secretaris-generaal Ban Ki-moon van de verenigde naties’, De Volkskrant Brill, P. (2011, juni 22) ‘Ban Ki-moon haalt tot nu toe een voldoende als VN-chef. Maar er ligt nog een cruciale taak op hem te wachten’, De Volkskrant Houdt, vd F. (2006, oktober 4) ‘Onberispelijk diplomaat VN-chef’, Brabants Dagblad Kampen, J. (1996, november 27) ‘Boutros-Ghali kunnen we missen, Amerika niet’, De Groene Amsterdammer 120 Keller, G. en J. Smirnova (2012, Mai 29) ‘Wir können nicht einmal weinen’, Die Welt Keller, G. (2012, April 12) ‘Fragiler Frieden’, Die Welt Koop, M. (2005, Mai 10) ‘Die UNO ist in der Krise’, Die Welt Kroon, B. (2002, november 9) ‘De wereld is een janboel; VN-secretaris-generaal Kofi Annan leidt een rusteloos bestaan’, BN/ De Stem Kuijk, L. (2009, april 1) ‘Ik had niet verwacht dat Ban Ki-moon hier zou zijn; interview Jaap de Hoof Scheffer’, Trouw Lau, M. (2005, September 14) ‘Phlegma als Programm’, Die Welt Leersch, H-J. (2005, Februar 14) ‘Annan will Kampf gegen Terrorismus verschärfen’, Die Welt Lynch, C. (2010, December 31) ‘U.N. chief warns supporters of Ivory Coast’s Gbagbo not to attack peacekeepers’, The Washington Post Lynch, C. (2012, April 10) ‘The U.N.’s failed plan for Syrian peace; Kofi Annan’s peace plan gave President Assad cover to continue killing his own people’, The Washington Post Lynch, C. (2012, August 3) ‘Kofi Annan resigns as envoy to Syria; Annan resigns as UN envoy to Syria with a blast at world powers’, The Washington Post MacAskill, E. (2010, July 23) ‘Ban Ki-Moon: Disquiet grows over performance of ‘invisible man’ of United Nations: Memo from departing official describes secretary-general as ‘deplorable’, The Guardian

42

MacFarquhar, N. (2009, May 3) ‘What does the world owe to climate-change victims?’, International Herald Tribune MacFarquhuar, N. (2010, January 13) ‘The latest U.N. debate is about the office furnishings’ Internatinal Herald Tribune MacFarquhar, N. (2010, August 10) ‘U.N. Chief Recommends Small Steps On Climate’, The New York Times MacFarquhar, N. (2012, September 26) ‘U.N. Leader Opens General Assembly on Somber Note’, International Herald Tribune Miller, A. (2012, March 29) ‘Will Annan Save Assad?’, The New York Times Middel, A. (2004, November 24) ‘Kofi Annan setzt auf Wahlen im Irak’, Die Welt Middel, A. (2004, September 17) ‘Annan bezeichnet den Irak-Krieg als “illegal”, Die Welt Mühlmann, S. (2006, Juli 28) ‘In der UNO beginnt das Gerangel um die Nachfolge Kofi Annans’, Die Welt Müller, H. (2012, August 6) ‘Mehr Sekretär als General; Es gibt undankbarere Aufgaben, als Chef der UNO zu sein. Aber nicht viele’, Die Welt Nysingh, E. (1996, september 24) ‘Nederland tegen tweede termijn Boutros-Ghali’, Volkskrant Pagel, C. (2010, Februar 11) ‘Das “blaue Gold” wird zum Investmentthema’, Die Welt Pagel, C. (2005, Februar 5) ‘Annan ordnet hartes Durchgreifen an’, Die Welt Pincus, W. (2012, September 4) ‘U.N.’s Ban, Egypt’s Morsi deliver strong messages in Iran’, The Washington Post Roer, vd R. (1995, november 4) ‘Boutros Boutros-Ghali, superbedelaar en activist; ‘Nergens staat dat de VN alle problemen van de wereld moeten oplossen’’, NRC Handelsblad Roer, vd R. (1996, juni 21) ‘Steekspel in verschiet om hoogste post VN’, NRC Handelsblad Roer, vd R. (1996, september 25) ‘Clinton-Boutros: koeler kon niet’, NRC Handelsblad Roer, vd R. (1996, oktober 12) ‘Machtsstrijd en loterij om hoogste post van VN’, NRC Handelsblad Roer, vd R. (1996, december 18) ‘Kofi moet big boys voor zich winnen’, NRC Handelsblad Roer, vd R. (1998, november 2) ‘Kofi Annans gezag staat op het spel crisis in Irak’, NRC Handelsblad Roer, vd R. (2004, november 20) ‘Geen motie van wantrouwen tegen Annan; Wel kritiek VNbond op top’, NRC Handelsblad Rosenthal, A. (1996, juni 27) ‘Aanval Boutros-Ghali is ongepast’, De Volkskrant

43

Rovers, B. (2009, August 12) ‘United Nations: Secretary-General Congratulates Ahmadinejad On Victory’, The New York Times Sampiemon, J. (1996, september 27) ‘Clinton kan Boutros niet gebruiken’, NRC Handelsblad Santis, Gaël, (2012, avril 23) ‘Les bruits de bottes s’intensifient en Syrie’, L’Humanité Schaik, R. (1997, januari 10) ‘Kofi Annan moet VN nieuw gezicht geven’, Algemeen Dagblad Schneider, B. (2001, Mai 24) ‘Schüler spielen Vereinte Nationen UN-Modell-Versammlung in Bremen’, Weser Kurier Springer, A. (2012, März 22) ‘Politik Kompakt’, Die Welt Springer, A. (2012, März 28) ‘Syrischer Friedenplan; Opposition misstraut “kriminellem” Präsidenten’, Die Welt Solms-Laubach, F. (2005, Januar 25) ‘Nobelpreisträger sichern unter Druck geratenem Annan ihr Vertrauen zu’, Die Welt Solms-Laubach, F. (2005, Januar 25) ‘Wir müssen bereit sein, gegen jeglichen Völermord vorzugehen’, Die Welt Stümer, M. (2005, Februar 5) ‘Clinton wird Flutbeauftrager’, Die Welt Stürmer, M. (2005, März 22) ‘Annans Rezept ist richtig’, Die Welt Smits, M. (2001, oktober 11) ‘ Pater familias op het wereldtoneel’, Het Financieel Dagblad Tromp, J. (2004, december 3) ‘Lidstaten komen op voor Annan; Positie VN-chef verzwakt door schandaal’, De Volkskrant Tromp, J. (2004, december 4) ‘Van Annans status blijft weinig over; Erosie VN en oliefraude plagen secretaris-generaal’, Volkskrant Tromp, J. (2005, maart 31) ‘Scepsis over rol Annan blijft bestsaan; VN secretaris-generaal mag zich vrijgepleit voelen in het olie-voor-voedsel-schandaal- niet iedereen is overtuigd’, Volkskrant Tromp, J. (2005, mei 3) ‘Kofi Annan: hoeveel jaar sta ik nu al onder druk?’, Volkskrant Tromp, J. (2006, december 12) ‘Kofi Annan laat wereld rauwer achter’, Volkskrant Tromp, J. (2006, december 12) ‘Kofi Annan Zachte stem wijst VS laatste keer terecht’, Volkskrant Urquhart, B. (2011, September 17 ‘Learning From Hammarskjöld’, The New York Times Urquhart, B. (2011, September 17) ‘We still need Dag Hammarskjöld’, International Herald Tribune Vaulerin, A. (2011, juin 21) ‘Ban Ki-moon, L’homme invisible de l’ONU’, Libération

44

Vermaas, P. (2006, september 29) ‘Saaie Aziaat gezocht; wie volgt Kofi Annan op?’, Groene Amsterdammer Vreeken, R. (1996, november 2) ‘Er zijn wel neutrale landen, maar geen neutrale mensen’, Volkskrant Vreeken, R. (1998, juli 21) ‘Annan is consensusbouwer van nature’, Volkskrant Vreeken, R. (1998, augustus 26) ‘Dag Hammarskjöld zou zijn vermoord’, Volkskrant Vreeken, R. (2000, november 11) ‘De juiste man op een onmogelijke plaats’, Volkskrant Vreeken, R. (2001, juni 29) ‘En geen kwaad woord over Kofi Annan; Ghanees wordt gezien als beste secretaris-genraal die VN ooit hebben gehad’, Volkskrant Vreeken, R. (2001, oktober 13) ‘Superheld van de vrede te aardig en te tolerant’, Volkskrant Vreeken, R. (2001, oktober 14) ‘Superheld van de vrede te aardig en te tolerant’, Volkskrant Vreeken, R. (2006, juni 16) ‘Een wellicht te goed lijkende kopie van Kofi Annan; Indische schrijver en diplomaat Shashi Tharoor kansrijke kandidaat om secretaris-generaal VN te worden’, Volkskrant Vreeken, R. (2012, augustus 4) ‘Kofi Annan geeft het op’, Volkskrant White, M. (2012, augustus 4) ‘Kofi Annan quits over Syria impasse: this time we’re all at fault’, The Guardian Wolfowitz, P. en M. Palmer (2012, July 6) ‘Will Syria be Kofi Annan’s tragedy redux? Past failures in dealing with massacres are instructive’, The Washington Post Zerrouky, H. (2010, février 16) ‘Un ancient policier condamnédans l’affaire Politkovskaïa La Commission européenne met encore plus la pression sur la Grèce Le premier minister du Kenya demande la mediation de Kofi Annan’, L’Humanité Zerrouky, H. (2012, mai 29) ‘Menace de conflit à grande échelle’, L’Humanité Zerrouky, H. (2012, juin 15) ‘Syrie, la France s’aligne sur les États-Unis’, L’Humanité Zon, v H. (1996, juni 25) ‘Boutros Ghali speelt tactisch spel met VN’, Algemeen Dagblad (1991, november 22) ‘V-raad verkiest Egyptenaar als secretaris-generaal VN’, NRC Handelsblad (1991, november 23) ‘Boutros-Ghali, groot diplomaat achter de schermen’. Algemeen Dagblad (1992, juni 19) ‘Boutros wil eigen leger, extra geld voor VN’, NRC Handelsblad (1992, juli 21) ‘Boutros-Ghali in conflict met V-raad’, NRC Handelsblad (1992, augustus 26) ‘Boutros-Ghali wil 3500 man naar Somalië’, NRC Handelsblad (1992, november 17) ‘Boutros-Ghali voor aanpakken Rode Khmer’, NRC Handelsblad 45

(1992, december 1) ‘Boutros-Ghali voor geweld in Somalië’, NRC Handelsblad (1992, december 14) ‘Onenigheid tussen VN en VS over operatie Somalië’, NRC Handelsblad (1992, december 14) ‘Kofi Annan; Recht door zee’, NRC Handelsblad (1993, januari 5) ‘Broutros-Ghali weer mikpunt van betogers’, NRC Handelsblad (1993, augustus 6) ‘VN kampen met acute financiële problemen’, NRC Handelsblad (1993, augustus 23) ‘Secretaris-Generaal VN bijt van zich af’, NRC Handelsblad (1993, augustus 28) ‘VN in geldnood; Boutros-Ghali verordonneert bezuinigingen’, Algemeen Dagblad (1993, oktober 30) ‘Boutros-Ghali kritiseert VS om opstelling VN’, NRC Handelsblad (1994, mei 26) ‘Boutros-Ghali: Wereld negeert nood in Rwanda’, Algemeen Dagblad (1994, mei 24) ‘Kritiek Boutros op uitblijven steun Rwanda’, NRC Handelsblad (1994, mei 26) ‘Boutros geeft falen VN toe in Rwanda’, NRC Handelsblad (1994, augustus 30) ‘Falen VN in Somalië schuld Boutros-Ghali’, NRC Handelsblad (1994, november 29) ‘Boutros: bloedbad Rwanda gevolg passiviteit VN’, NRC Handelsblad (1994, december 14) ‘Ghaneese Kofi Annan nieuwe chef VN’, NRC Handelsblad (1995, februari 22) ‘Boutros-Ghali opent jaar van Tolerantie’, NRC Handelsblad( (1995, juni 25) ‘Boutros-Ghali: VN zijn bijna failliet’, Volkskrant (1995, december 22) ‘Pronk verwijt Boutros-Ghali gebrek aan visie’, Volkskrant (1996, mei 1) ‘Spoedzitting overwogen; VN ‘blut’ door schuld van 2,8 miljard dollar’, NRC Handelsblad (1996, juni 20) ‘Boutros-Ghali wil tweede termijn’, Algemeen Dagblad (1996, juni 21) ‘VS zullen tweede termijn Boutros-Ghali blokkeren’, Volkskrant (1996, juni 22) ‘VS oogst kritiek met afwijzen Boutros-Ghali’, Volkskrant (1996, juni 24) ‘EU gunt VN-chef Boutros-Ghali langere termijn’, Volkskrant (1996, september 25) ‘De VS en Boutros-Ghali’, Volkskrant (1996 november 19) ‘V-raad wil dat Boutros blijft’, Algemeen Dagblad (1996, november 19) ‘VS alleen in blokkade Boutros’, NRC Handelsblad (1996, novermber 20) ‘Boutros-Ghali verdient beter’, Algemeen Dagblad (1996, november 21) ‘Boutros-Ghali vecht door voor tweede termijn – zonder veel hoop ‘De VS lijken op het Romeinse Rijk’, Volkskrant (1997, december 22) ‘Kofi Annan neemt horde hervormingen’, NRC Handelsblad (1998, februari 19) ‘Annan speelt het spel behendig’, Volkskrant (1998, augustus 20) ‘Dag Hammarskjöld zou zijn vermoord’, Volkskrant 46

(1998, augustus 20) ‘Zuid-Afrika zat achter dood VN-chef’, NRC Handelsblad (1998, augustus 20) ‘Complot leidde tot dood Hammarskjöld’, Trouw (2001, januari 24) ‘Ban Ki-moon is zwak leider’, NRC Handelsblad (2001, maart 22) ‘Annan overweegt kandidatuur voor tweede termijn aan hoofd VN; afrikaanse lidstaten steunen VN-secretaris-generaal voluit’, De Financieel-Economische Tijd(2001, oktober 12) ‘VN en Annan delen Nobelprijs vrede; Organisatie ‘nieuw leven’ ingeblazen’, NRC Handelsblad (2003, juli 9) ‘VN moeten overwegen kolonist te worden’, NRC Handelsblad (2004, november 19) ‘Motie van wantrouwen tegen Annan; VN-vakbond na affaires’, NRC Handelsblad (2005, juli 29) ‘Dag Hammarskjöld wist het allemaal’, BN/ De Stem (2005, augustus 9) ‘VN-functionaris weg wegens fraude’, Algemeen Dagblad (2006, oktober 4) ‘Ban Ki-moon presenteert zich als bruggenbouwer’, Telegraaf (2006, oktober 14) ‘De Zuid-Koreaan Ban Ki-moon is gisteren gekozen tot nieuwe chef van de VN’, Brabants Dagblad (2006, december 15) ‘Herstel vertrouwen in VN prioriteit; Nieuwe Secretaris-Generaal Ban Ki-moon wil geschonden reputatie van volkerenorganisatie herstellen’, Volkskrant (2006, december 15) ‘Kofi Annan heeft op knappe wijze de VN relevanter en transparanter gemaakt’, Trouw (2007, januari 16) ‘Ban Ki-moon betreurt executie; Irak’, NRC Handelsblad (2007, maart 3) ‘Ban Ki-moon begaat misstap’, Telegraaf (2007, maart 27) ‘Ontploffing doet VN-chef schrikken; Aanslag tijdens eerste bezoek secretaris-generaal Ban Ki-moon aan Bagdad’, Volkskrant (2008, januari 2) ‘Ban Ki-moon; profiel toegewijde workaholic met zware baan’, Telegraaf (2008, april 11) ‘Ban Ki-moon heeft het te druk voor opening Spelen’, Trouw (2008, september 24) ‘Wereldleiders op sombere VN-top; Financiële crisis en terrorisme bepalen achtende in New York’, NRC Handelsblad (2009, januari 21) ‘Secretaris-generaal Ban Ki-moon noemt crisis in en rond Gaza: een collectief politiek falen’, Het Parool (2009, augustus 21) ‘Kritiek op functioneren VN-topman Ban Ki-moon’, Trouw (2009, september 22) ‘Klimaat splijt VS en EU; Verenigde Naties New York toneel van reeks topontmoetingen; sombere prognoses klimaattop; fletse gastheer Ban’, NRC Handelsblad (2009, december 16) ‘Ban Ki-moon: Kom tot zaken’, Trouw (2009, december 22) ‘VN-chef roept op tot steun klimaat-akkoord’, NRC Handelsblad 47

(2010, augustus 16) ‘Ban vraagt om golven van steun voor Pakistan; Secretaris-Generaal VN zag nooit eerder zo’n ramp’, Trouw (2010, september 25) ‘VN-chef wil af van ‘demoniseren’, Volkskrant (2011, februari 7) ‘Topman VN steunt vertrek Mubarak: Ban Ki-moon’, Volkskrant (2011, maart 3) ; VN erkennen fout Ban Ki-moon’, NRC Handelsblad (2011, mei 11) ‘Ban Ki-moon doet beroep op Assad, NRC Handelsblad (2011, juni 22) ‘Harde werker die af en toe zijn nek uit durft te steken; Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties’, NRC Handelsblad (2012, februari 3) ‘Ban Ki-moon beantwoord Palestijns protest met kwinkslag’, Trouw (2012, februari 24) ‘Kofi Annan mag weer als vredesmakelaar optreden’, NRC Handelsblad (2012, april 19) ‘Topman VN ziet nog kans voor vooruitgang in Syrië, Ban Ki-moon wil 300 VN-waarnemers sturen’, NRC Handelsblad (2012, september 29) ‘Machteloosheid in Syrië, Commenteaar’, NRC Handelsblad (2012, november 15) ‘VN erkennen ernstig falen bij strijd Sri Lanka’, NRC Handelsblad (2012, november 19) ‘Tragisch falen van de VN’, NRC Handelsblad (2013, januari 23) ‘Ban Ki-Moon: Dialoog in Mali is onmogelijk’, Trouw

48