Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
1
IDENTIFICATIE VAN DE BETROKKEN PARTIJ
Tot welke van de volgende groepen behoort u? Nationale verenigingen Naam van uw organisatie/entiteit/firma Unisoc Land van domicilie België Korte beschrijving van uw activiteit of uw sector De unie van socialprofitondernemingen (unisoc) vzw is de federale werkgeverskoepel van de social profitsectoren in België. Unisoc heeft tot doel het socialprofitmodel in België en Europa te verankeren. Dit model staat voor sociale welvaart, voor een persoonsgebonden dienstverlening waarin kwaliteit, solidariteit en toegankelijkheid primeren. Bevestigt u dat u aanvaardt dat uw antwoorden op de raadpleging worden gepubliceerd, samen met de andere bijdragen? Ja Aanvaardt u dat uw persoonlijke gegevens worden gepubliceerd? Ja
Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
1
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
1.1
VRAAG 1: ALGEMENE EVALUATIE VAN DE HUIDIGE REGELS:
Hoe beoordeelt u de huidige btw-regeling met betrekking tot de publieke sector, inclusief de bijzondere regels voor publiekrechtelijke lichamen (artikel 13), en de belastingvrijstellingen voor bepaalde activiteiten van algemeen belang (artikelen 132 tot 134) van de btw-richtlijn)? De unie van socialprofitondernemingen (unisoc) vzw is de federale werkgeverskoepel van de socialprofitsectoren in België. Unisoc heeft tot doel het socialprofitmodel in België en Europa te verankeren. Dit model staat voor sociale welvaart, voor een persoonsgebonden dienstverlening waarin kwaliteit, solidariteit en toegankelijkheid primeren. Onze ledenorganisaties zijn actief in de zorgsector, de welzijnssector en de cultuursector. Zo bieden onze leden persoonsgebonden diensten aan in de private en de publieke sector van de ziekenhuizen, gezondheidsinrichtingen en -diensten, diensten voor gezins- en bejaardenhulp, opvoedings- en huisvestingsinrichtingen en diensten, beschutte werkplaatsen en sociale werkplaatsen, socioculturele sector, onderwijs en sociale organisaties. Wij betreuren de herziening van de bestaande btw-wetgeving inzake overheidsinstanties en belastingvrijstellingen voor bepaalde activiteiten van algemeen belang. Als vertegenwoordiger van de (private en publieke) socialprofitondernemingen in België wil unisoc blijven vasthouden aan de bestaande verlaagde tarieven en de vrijstellingen die momenteel van kracht zijn op het nationale niveau. Het vastleggen van de btw-tarieven is een belangrijk beleidsinstrument voor de diensten van algemeen belang en bijgevolg moet de beslissing hierover een bevoegdheid van de lidstaten blijven. De diensten van algemeen belang en het sociale beleid blijven immers onder de verantwoordelijkheid van de lidstaten. Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
2
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
Op Belgisch niveau levert de socialprofitsector een belangrijke bijdrage in het realiseren van de doelstellingen van de Europese Unie voor 2020 op het vlak van tewerkstelling, onderwijs en opleiding, en in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven heeft in zijn technisch rapport van 2013 immers de evolutie van de tewerkstelling tussen 2007 en 2012 in België en de buurlanden geanalyseerd. We stellen vast dat de non-profitdiensten, zonder rekening te houden met de dienstencheques, de grootste bijdrage aan de tewerkstelling leveren, met meer dan 91.000 nieuw gecreëerde banen. Bovendien is de socialprofitsector goed voor meer dan 17% van de tewerkstelling in België. Investeren in de socialprofitsector, in zijn talrijke onderdelen, geeft bovendien een goede “return on investment”. Deze investeringen verbeteren de levenskwaliteit van onze bevolking en hebben zodoende ook een goede impact op onze economie. Een inzetbare, weerbare, goed opgeleide, actieve, creatieve en gezonde bevolking vormt namelijk een van de basisingrediënten van een goed draaiende economie. De socialprofitsector draagt ook bij tot het dichten van de maatschappelijke kloof, niet alleen door kwetsbare groepen aan te werven en opnieuw aan het werk te zetten, maar ook door het aanbod van toegankelijke hoogwaardige diensten aan zo veel mogelijk mensen (gezondheidszorg, welzijn, cultuur, …). De huidige vrijheid van de lidstaten om te bepalen welke sectoren een volledige of gedeeltelijke btw-vrijstelling genieten, laat, als politiek instrument, toe om de socialprofitsector te ondersteunen en dergelijke resultaten te boeken op het vlak van tewerkstelling, maar ook op het vlak van de universaliteit en de kwaliteit van het dienstenaanbod. Om op deze raadpleging te antwoorden, hebben we de studie van Copenhagen Economics, aangevraagd door de Commissie, bestudeerd, evenals de aanvullende werkzaamheden gepubliceerd in januari 2013. Het Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
3
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
lijkt ons belangrijk om hier te herinneren aan de conclusies die op onze sector van toepassing zijn. Aangaande de evaluatie van het huidige btw-stelsel herinneren de auteurs van het onderzoek er immers aan dat de socialprofitsectoren (waaronder de gezondheidszorg) genieten van de geldende regels. Subsectie 4.11 vermeldt op zijn beurt de impact op de “charities” die, in zekere mate, kunnen worden gelijkgesteld met de socialprofitondernemingen die wij vertegenwoordigen. Deze sectie herinnert aan het belang van de socialprofitsector voor de Europese economie, en dit zowel vanwege zijn belangrijke bijdrage aan arbeidskrachten als vanwege het werk van een groot aantal vrijwilligers (dat, naar aanleiding van het Europees jaar van het vrijwilligerswerk, in België werd berekend op 1,5 miljoen mensen). Bovendien willen we nogmaals wijzen op het belang van de maatschappelijke meerwaarde, die moeilijk in cijfers kan worden uitgedrukt, van de socialprofitondernemingen en de nonprofitondernemingen in het algemeen. De conclusie van deze sectie luidt als volgt: "Besides the insufficiency of the data, an analysis of the impact of VAT on charities is made difficult by the fundamental differences in the objectives of the charities as compared to the private sector. Charities’ objective is not to make profit, and the costs and scale of their operations depend to some extent upon their ability to attract donations and money from firms and consumers. Furthermore, activities of some charities substitute for public services and save public sector money. The effect of the VAT system on charities thus depends on how the VAT system affects the motivation of donors and volunteers; and the impact on the public budgets depend on how much charities’ services substitute for public sector services thereby saving money. That type of analysis is outside the scope of this study."
Het lijkt ons absoluut noodzakelijk om deze conclusies in overweging te nemen en elke hervorming die een impact heeft op de socialprofitsector uit te sluiten. Deze studie heeft immers de analyse van de mogelijke impact van een hervorming van de btw-wetgeving op de socialprofitsector verzwegen. Welnu, deze sector staat juist centraal in de hervormingsvoorstellen van deze raadpleging. Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
4
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
Bovendien is het, hoewel er een aanbod is van en een vraag is naar de verzorgings-, welzijns- en cultuurdiensten, van primordiaal belang om eraan te herinneren dat deze diensten niet beschouwd mogen worden als economische goederen in de klassieke betekenis van het begrip. Gezondheid wordt bijvoorbeeld niet geconsumeerd noch uitgewisseld. Wanneer we het over een markt voor gezondheidszorg hebben, gaat het niet om een pure en perfecte concurrentiemarkt. Hetzelfde geldt voor onderwijs, cultuur en bijstand aan personen. De interventie van de Staat in deze sectoren is gebaseerd op duidelijke micro-economische fundamenten: de onvolmaaktheid van de informatie, de economische kortzichtigheid, de negatieve selectie, … Heel wat economisten hebben aangetoond dat het economisch liberalisme negatieve gevolgen heeft voor de doeltreffendheid, de universaliteit en de kwaliteit van de dienstverlening aangeboden door de socialprofitsectoren. Is er sprake van concurrentieverstoringen (bij het verrichten en ontvangen van prestaties)? Indien dit het geval is, op welke manier en in welke sector doen deze verstoringen zich dan voor? Neen. Zorgt de complexiteit van de huidige regels en het gebrek aan harmonisatie voor problemen? Geef specifieke voorbeelden. Wij zijn van mening dat de huidige regels voor de bijzondere behandeling van de DAEB’s en de NEDAB’s geheel gerechtvaardigd zijn en gehandhaafd moeten blijven. De diensten voor algemeen belang passen immers in het kader van het Europese sociale model en de doelstellingen voor duurzame en inclusieve groei (Europe 2020 Social Investment Package, ...) en dragen in grote mate bij aan de realisatie ervan. Deze zijn erkend in de Europese Verdragen (VWEU en VEU). Zoals we reeds hebben vermeld, vallen de SPO’s onder de bevoegdheid van de lidstaten en kunnen de complexiteit van de huidige Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
5
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
regels en het gebrek aan harmonisatie dat voortvloeit uit de bijzondere behandeling van de SPO's niet in vraag worden gesteld, met het risico op het belemmeren van de soevereine bevoegdheden van de lidstaten en, meer bepaald, van het subsidiariteitsbeginsel.
Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
6
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
Hervormingsmaatregelen (zie punt 5): Wat vindt u van de verschillende hervormingsopties en hervormingsmaatregelen die in dit document worden genoemd (inclusief een mogelijke sectorale hervorming); heeft u een voorkeur voor een specifieke optie en een specifieke in de verschillende opties genoemde variant en zo ja, waarom? Is er een optie die uitgesloten zou moeten worden en zo ja, waarom?
Wij zijn van oordeel dat het model van de volledige belastingheffing moet worden uitgesloten. De redenen die ons ertoe aanzetten om dit model uit te sluiten zijn (niet-exhaustief): o Het lijkt ons gevaarlijk om een hervorming te baseren op nietgecontroleerde hypothesen. De belangrijkste aantrekkingskracht van dit hervormingsvoorstel ligt in de verwachte positieve impact op het BIP. Het positieve effect, geraamd op 0,34 % van het BBP, is nochtans gebaseerd op een niet-gecontroleerde hypothese (p. 196-198) en daalt weer naar 0,9% in geval van de hypothese waarbij niet gesubstitueerd wordt. Wij herhalen tevens dat indicatoren zoals het BBP uitsluitend de evaluatie van een louter economische impact mogelijk maken, maar niet de meting van de maatschappelijke gevolgen van de hervormingen. o De studie wijst erop dat in de twee varianten van deze optie, de prijzen zouden stijgen van de diensten geleverd in de sectoren van het onderwijs, de gezondheid of de cultuur. Dit lijkt ons
Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
7
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
volledig in tegenspraak met, enerzijds, de EU 2020doelstellingen, en met, anderzijds, het in februari 2013 aangenomen Social Investment Package. Een stijging van de prijzen voor de diensten geleverd door de socialprofitsector, die onvermijdelijk gepaard zou gaan met een daling van de vraag, zou een gevaar kunnen betekenen voor de universaliteit van de zorg, het welzijn en de cultuur, die wij willen verdedigen. o De studie voorspelt een compensatie voor het verlies aan banen in de publieke sectoren door een stijging op middellange of lange termijn van de tewerkstelling in de private sectoren. Gelet op de crisis die Europa momenteel treft, vinden wij het absoluut onredelijk om in te zetten op veronderstelde macro-economische correcties om banenverlies te compenseren, en meer bepaald op een onbekende termijn. Bovendien mag, zoals wij hebben aangegeven in het eerste antwoord van deze raadpleging, niet uit het oog worden verloren dat de sectoren die momenteel van een btw-vrijstelling genieten in België, en zeker in de socialprofitsector, geen perfecte concurrentiemarkten zijn en is het daarom onverantwoord om hervormingen voor te stellen door ze toch als dusdanig te beschouwen.
Wij zijn van oordeel dat het terugbetalingsmechanisme moet worden uitgesloten: De redenen die ons ertoe aanzetten om dit model uit te sluiten zijn (niet-exhaustief): o Het lijkt ons belangrijk dat het mogelijk is om rekening te houden met de bijkomende kosten die verbonden zijn aan de invoering van een btw-systeem (“the costs of running a refund system”), en dit voor beide varianten van het model.
Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
8
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
o De budgettaire ramingen van dit model zijn niet overtuigend, een dergelijke oplossing in de Unie zou immers een meerkost van meer dan 130 miljard euro betekenen, ongeacht de gekozen variant. o Zoals in het stelsel van volledig belastingheffing, voorspelt de studie geen compensatie op korte termijn voor het verlies aan banen van de publieke sector door tewerkstelling in de privésector. Om dezelfde redenen die hiervoor reeds werden aangehaald, willen wij onze bezorgdheid herhalen ten aanzien van deze vaststelling. o De studie van de Copenhagen Economics verduidelijkt dat het onmogelijk is om conclusies te trekken voor de “charity”sectoren. De diensten van algemeen belang, waarop deze raadpleging voornamelijk betrekking heeft, zouden in het kader van deze studie moeten worden opgenomen en grondig worden onderzocht.
Wij zijn van oordeel dat de afschaffing van artikel 13 van de btwrichtlijn moet worden uitgesloten: De redenen die ons ertoe aanzetten om dit model uit te sluiten zijn (niet-exhaustief): o Net zoals voor het stelsel van volledige belastingheffing en het terugbetalingsstelsel, voorspelt de studie geen compensatie op korte termijn voor het verlies aan banen van de openbare sector door tewerkstelling in de privésector. Om dezelfde redenen die hierboven reeds werden aangehaald, willen wij onze bezorgdheid ten aanzien van deze vaststelling herhalen.
Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
9
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
o De studie vermeldt dat specifieke diensten belangrijke externe effecten met zich mee zouden kunnen brengen en dat ze daarom een uitzondering zouden kunnen rechtvaardigen. De onderzoekers verduidelijken dat hiervoor een grondige analyse en een kwantificering van de externe consumptie-effecten nodig is. Wij zijn van mening dat het nuttig zou zijn om deze vraag grondig te onderzoeken alvorens zich uit te spreken over welke hervorming ook. o De studie voorziet geen impact op de “charities” omwille van hun activiteitensector. In de sectie over de sectorale hervorming (zie hierna) leggen we uit waarom wij het van primordiaal belang vinden om waakzaam te zijn in dit verband. Op Europees vlak bestaat er geen eensgezindheid over de erkenning van onze sector, of toch niet binnen de grenzen die in België zijn bepaald. De auteurs beschouwen deze organisaties misschien niet als “charities”, maar het lijkt ons onvermijdelijk om aandacht te hebben voor de mogelijke impact op de socialprofitondernemingen die betrokken zijn bij de recyclage en het beheer van afval.
Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
10
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
Sectorale hervorming (zie punt 5,4): Voor het geval dat voor een sectorale hervorming zou worden gekozen, heeft Copenhagen Economics modellen gemaakt van de sectoren afval/afvalwaterbeheer, omroepdiensten en postdiensten. Andere sectoren, zoals luchtverkeersleiding en het toegang verlenen tot wegen en parkeerterreinen, zouden ook in de lijst kunnen worden opgenomen. - Bent u het eens met deze lijst? - Welke andere sectoren zouden volgens u moeten worden uitgekozen voor een dergelijke herziening? - Waarom? Wij willen waarschuwen voor een mogelijke sectorale hervorming van het afvalbeheer. Wij hebben immers kennisgenomen van Richtlijn 2008/98/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 november 2008 betreffende afvalstoffen. Deze richtlijn stelt “een wetgevingskader vast inzake de behandeling van afval in de Gemeenschap. De richtlijn beoogt de bescherming van het milieu en de volksgezondheid door preventie van de schadelijke effecten van afvalproductie en -beheer”. In dit kader stelt deze richtlijn een hiërarchie van prioriteiten op die van toepassing is op de verwerking van afval: preventie, voorbereiding voor hergebruik, recyclage, andere nuttige toepassing, met name op het vlak van energie en op het vlak van vernietiging. Wij zijn van mening dat de btw, als fiscaal beleidsinstrument, moet worden gebruikt om deze hiërarchie te stimuleren. Wij hebben kennisgenomen van de bijdragen aan de vorige raadpleging over een hervorming van de btw-wetgeving, onder meer, in de publicatie “Summary report of the outcome of the public consultation on the review of existing legislation on VAT reduced rates”.
Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
11
Unie van socialprofitondernemingen vzw Union des entreprises à profit social asbl
Wat betreft het volgende punt sluiten wij ons aan bij de degenen die geantwoord hebben op de vorige raadpleging: "Several respondents were more specific concerning recycling activities carried out by social enterprises. These activities have significant social value through employment and training of marginalized groups. They must therefore be better supported through a number of measures including reduced VAT rates, and even a zero VAT rate to reward the resource efficiency and socio-economic benefits they provide to society. In addition the sector provides good quality items and appliances at a fraction of the price of a new item, giving access to such products to people of all income levels" Wij zijn immers van oordeel dat het van primordiaal belang is te wijzen op het belang van de socialprofitondernemingen die deel uitmaken van het netwerk van recyclage- en recuperatiebedrijven. Wij willen ook de nadruk leggen op de essentiële rol van het verlaagde btw-tarief en de vrijstellingen als instrument voor meer werkgelegenheid. De socialprofitondernemingen die in deze sectoren actief zijn, staan meestal in voor de tewerkstelling en opleiding van kwetsbare doelgroepen, zoals personen met een handicap of langdurig werklozen. In dit kader is een sectorale hervorming met het oog op het afschaffen van de bestaande vrijstellingen absoluut onaanvaardbaar. Zoals we reeds meermaals hebben gezegd, zou dit immers in tegenstelling zijn met de doelstellingen van de Europese Unie voor 2020 op het vlak van werkgelegenheid, opleiding en de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. Dit zou ook in strijd zijn met het Social Investment Package en richtlijn 2008/98/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 november 2008 betreffende afvalstoffen. Het lijkt ons ook belangrijk te herhalen dat wij ons sterk verzetten tegen een geleidelijke sectorale hervorming die de socialprofitsectoren (gezondheidszorg, cultuur, ...) raakt en de universaliteit van de aangeboden diensten in gevaar brengt. Kolonel Bourgstraat 122 / rue colonel Bourg 122 ٠ 1140 Brussel/Bruxelles ٠ Tel.: 02/739.10.72 ٠ Fax: 02/736.75.06 ٠ e-mail :
[email protected]
12