UNESCO monumenten van de regio Vysočina
De regio VYSOČINA Het goed bewaarde landschap van Vysočina met beboste heuvels en bloeiende weilanden trekt vooral de liefhebbers van een rustige gezinsvakantie. De wandelwegen, fietsroutes en sportvelden worden door beoefenaars van actieve ontspanning opgezocht. Ook de liefhebbers van kunst en geschiedenis komen aan hun trekken. Er zijn moderne galerieën, er worden concerten van verschillende muziekgenres aangeboden en binnen de eeuwenouden muren van de historische gebouwen treden zwaardvechters en toneelspelers op. Uit vroegere eeuwen dateren in deze regio een aantal burchten, kastelen, kloosters, evenals monumenten van volksarchitectuur. U zult vol bewondering zijn voor de kunst van architecten en kunstenaars, die bouwwerken hebben gerealiseerd zoals bijvoorbeeld het kasteel in Telč, de kerk van Johannes Nepomucenus op de Groene Berg in Žďár nad Sázavou, de basiliek van de H. Prokop en de Joodse wijk in Třebíč. Het zijn allemaal monumenten die op de lijst van werelderfgoed van de UNESCO geplaatst werden.
Drie door de UNESCO beschermde monumenten in één weekend In de Tsjechische Republiek bevinden zich twaalf monumenten die opgenomen zijn op de lijst van cultureel en natuurlijk werelderfgoed van de UNESCO. Drie daarvan liggen op het gebied van de regio Vysočina. Zij vormen een imaginaire driehoek, waarbij de afstand tussen hen ongeveer 40 kilometer bedraagt en daarom kunnen ze allemaal gemakkelijk in één weekend bezocht worden. En niet alleen dat, ook de andere negen beschermde monumenten zijn met de auto binnen twee uur bereikbaar.
De historische kern van Telč
Telč
Voor de stad Telč, terecht gehouden voor een van de mooiste steden in de Tsjechische Republiek, is het driehoekige plein, omgeven door patriciërshuizen met renaissancistische gevels en bogengaanderijen, kenmerkend. Het aanzicht wordt aangevuld door stadspoorten, barokke fonteinen en standbeelden. Samen met het kasteel vormt het plein een architectonisch geheel van uitzonderlijke waarde en werd in 1992 op de UNESCO - lijst van het wereldcultuurerfgoed opgenomen. De oorspronkelijk gotische burcht, verbouwd in de tweede helft van de 16e eeuw in een grandioos renaissancekasteel, is een van de best bewaard gebleven gebouwencomplexen in de Tsjechische Republiek. Voornamelijk de inrichting ervan is waardevol. Dit renaissancekasteel biedt aan de bezoekers twee bezichtigingen. De eerste route gaat door het oorspronkelijke gotische gedeelte van het kasteel, door renaissance zalen met bewaarde houten cassettenplafonds en waardevol meubilair. De tweede bezichtiging gaat door de woonkamers die de laatste eigenaars van het kasteel tot in 1945 in gebruik hadden. De inrichting hiervan levert een belangrijke getuigenis van het uitzicht van de adellijke interieurs van die tijd. Het kasteel wordt omgeven door een natuurpark waarin een classicistische broeikas staat. In de zuidwestelijke vleugel van het kasteel is een afdeling ondergebracht van het Muzeum Vysočiny (tel.: +420 567 243 918), dat de geschiedenis van de stad en de ontwikkeling van de ambachten documenteert. Er zijn hier feestelijke klederdrachten, beschilderde volksmeubelen en schilderijen op glas tentoongesteld. Tot de waardevolste tentoongestelde zaken behoren het model
van de stad uit het jaar 1895 en een beweegbare kerststal uit het midden van de 19e eeuw. De vaste expositie van de Nationale Galerie in Praag, de Galerie van Jan Zrzavý (tel.: +420 567 243 649), is in de tuingalerij van het kasteel ondergebracht. Hier wordt een belangrijk gedeelte van het werk van deze bekende Tsjechische schilder (1890 – 1977) getoond. Het binnenhof van het kasteel en de historische zalen zijn zeer populaire plaatsen voor concerten. Contact:Staatskasteel Telč, Náměstí Zachariáše z Hradce, 588 56 Telč, tel. +420 567 243 821, reservatie van rondleidingen: +420 567 243 943, e-mail:
[email protected], www.zamek-telc.cz. Op het plein kunt u de volgende bezienswaardigheden bezoeken: Het raadhuis ontstond door de verbinding van twee gotische huizen die in 1574 verbouwd zijn. De kerk van de heilige Geest, oorspronkelijk romaans, maakte oorspronkelijk deel uit van de residentie van de koninklijke gouverneur. Tegenwoordig wordt het gebouw beheerd door de Evangelische kerk van de Tsjechische Broeders. De aangrenzende toren van de H. Geest is de oudst bewaard gebleven laatromaanse bezienswaardigheid van de stad. Oorspronkelijk deed het gebouw dienst als wachttoren. De hoekige toren is 49 meter hoog, voor het publiek toegankelijk en biedt een interessant uitzicht aan over de historische stadskern. In de toren zijn een vaste schilderijtentoonstelling en een tentoonstelling van archeologische vondsten die men tijdens de reconstructie ontdekt heeft. De parochiekerk van de H. Jacob dateert uit de periode van de stichting van de stad. Het huidige aanzicht ervan met twee schepen dateert uit het midden van de 15e eeuw. In de 60 meter hoge uitzichttoren zijn twee kostbare klokken bewaard. Vanuit de torenomgang heeft men een schitterend uitzicht op de stad en brede omgeving. De kerk van de naam Jezus, oorspronkelijk van de jezuïeten, werd in het jaar 1667 voltooid. Het klooster van de H. Engelen was oorspronkelijk een mouterij en werd na de komst van de jezuïeten verbouwd tot de school voor kerkmuziek. Tegenwoordig wordt dit gebouw als een conferentiecentrum gebruikt. Het gebouw van de stedelijke galerie, het Brandweerhuis, werd gereconstrueerd in de oorspronkelijke bouwvorm uit het jaar 1870. In de galerie vinden kortlopende exposities plaats. Turistické informační centrum (V.V.V.), Náměstí Zachariáše z Hradce 10, 588 56 Telč tel.: +420 567 112 407, fax: +420 567 112 403 e-mail:
[email protected], www.telc-etc.cz, www.telc.eu
Hébergement: • Hotel Antoň Slavatovská 92 588 56 Telč Tel.: +420 567 223 315 E-mail: offi
[email protected] www.hotel-anton.cz • Hotel Celerin Náměstí Zachariáše z Hradce I/43 588 56 Telč Tel.: +420 567 243 477 E-mail: offi
[email protected] www.hotelcelerin.cz • Hotel Telč Na Můstku 37 588 56 Telč Tel.: +420 567 243 109 E-mail:
[email protected] www.hoteltelc.cz • Garni penzion Vacek Mlýnská 104 588 56 Telč Tel.: +420 567 213 099 E-mail:
[email protected] www.penzionvacek.cz • Hotel Pangea Na Baště 450 588 56 Telč Tel.: +420 567 213 122 E-mail:
[email protected] www.pangea.cz • Vzdělávací a konferenční centrum MŠMT Náměstí Jana Kypty 74 588 56 Telč Tel.: +420 567 223 525 E-mail:
[email protected] www.vkc-telc.cz
Regelmatige culturele activiteiten: mei
Meimarkt – ambachtelijke jaarmarkt
juni
Arts & Film – internationaal filmfestival
juli
Frans-Tsjechische muziekacademie – muziekcursussen voor studenten van Europese muziekscholen Europese ontmoeting van folklore-ensembles – folklore festival Ballonnen boven Telč – vliegen met warmluchtballons
augustus
Vakantie in Telč – folkfestival, theater, discussies, happenings, tentoonstellingen Stoomzomer in Telč – ritten met een historische stoomtrein
september
Tijden van de H. Wenceslaus – theater, concerten, tentoonstellingen
december
Kerstvakantie in Telč – folkconcerten in de Kerstdagen
Žďár nad Sázavou Bedevaartskerk van de H. Johannes Nepomucenus op de Groene Berg bij Žďár nad Sázavou De bedevaarstkerk van de H. Johannes Nepomucenus werd volgens een ontwerp van Giovanni Santini – Aichl, de belangrijke Praagse architect van de hoogbarok, gebouwd. Hij werd met de bouw belast door de abt van het klooster in Žďár, Václav Vejmluva, een enthousiaste vereerder van de H. Johannes Nepomucenus. De abt besloot tot de bouw onmiddellijk na de vondst in april 1719 - in het kader van de heili gverklaringprocedure - van de vermeend onbeschadigde tong in het graf van deze heilige in de St.-Vitus-katedraal in Praag. Als plaats voor de bouw werd een heuveltje boven het klooster uitgekozen. De kerk werd in september 1722 ingewijd en werd de eerste grote kerk die gewijd was aan de H. Johannes Nepomucenus. De kerk wordt als het hoogtepunt van Santini´s werk beschouwd. Het is een tijdloos werk, bevrijd van de conventies van de toenmalige architectuur. Het is op een plattegrond van een vijfpuntige ster gebouwd, volgens de legende die verhaalt dat boven de plaats waar Johannes Nepomucenus verdronk, een kroon van vijf sterren verscheen. De magische symboliek van het getal vijf is in de hele bouw vertegenwoordigd. Binnen de kerk
zijn vijf altaren en vijf gangen, op het hoofdaltaar zijn vijf sterren en vijf engelen. Dit bedevaartsoord wordt door gaanderijen met vijf poorten en vijf kapellen omgeven. De poorten in het midden van de vleugels zijn met koepepdaken bedekt en met standbeelden aangevuld. Omwille van de originaliteit van de Tsjechische barokgotiek en omwille van de meesterlijke compositie van het complex met een vijfpuntige H.-Johannes-ster, werd de kerk in het jaar 1994 op de UNESCO-lijst van het werelderfgoed opgenomen als het eerste vrijstaande Tsjechische gebouw. Zelená Hora – Památkový areál, 591 02 Žďár nad Sázavou 2, tel.: +420 566 622 855, +420 724 663 716, e-mail:
[email protected], www.npu.cz Vergeet voorts niet in Žďár nad Sázavou te bezoeken: Het kasteelcomplex bestaat uit omvangrijke en talrijke gebouwen van het toenmalige cisterciënzerklooster. Een barokke brug van omstreeks 1760, versierd met acht heiligenbeelden, leidt er naartoe. Het klooster werd gesticht in 1252, opgeheven in 1613 en in de
Accommodation: • Hotel Tálský mlýn 591 02 Žďár nad Sázavou 2 - zámek Tel.: +420 566 625 501 E-mail:
[email protected] www.cerum.cz • Hotel Jehla Kovářova 4 591 01 Žďár nad Sázavou Tel.: +420 566 624 146 E-mail:
[email protected] www.hoteljehla.cz • Hotel FIT Horní 30 591 01 Žďár nad Sázavou Tel.: +420 566 623 508 E-mail:
[email protected] www.hotelfit.unas.cz • Hotel Grunt Vysocká 62 591 02 Žďár nad Sázavou Tel.: +420 566 623 407 E-mail:
[email protected] http://hotelgrunt.webpark.cz • Hotel U Labutě Náměstí Republiky 70/6 591 01 Žďár nad Sázavou Tel.: +420 566 622 949 E-mail:
[email protected] www.oxygen.cz/u-labute • Penzion V Kapli Santiniho 64 591 02 Žďár nad Sázavou Tel.: +420 566 623 552, +420 777 235 502 E-mail:
[email protected] www.kaple.cz • Penzion Na stezce Dvorská 21 591 02 Žďár nad Sázavou 2 Tel.: +420 566 623 395 E-mail:
[email protected] www.sweb.cz/na.stezce • Penzion Santini Veselská 8/13 591 01 Žďár nad Sázavou Tel.: +420 566 625 808 E-mail:
[email protected] www.penzionsantini.cz
18e eeuw heropgebouwd volgens het ontwerp van de architect Santini en na een brand in 1784 als een uitgestrekt kasteel aangepast. In het kloostergebouw zijn vaste exposities ondergebracht gewijd aan de barokke kunst in de regio van Žďár en voorts ook historische klavieren. In de prelatuur is het Boekmuseum gehuisvest (tel.: +420 566 625 370). De collecties maken deel uit van de bibliotheek van het Nationaal Museum in Praag en behandelen de ontwikkeling van de Europese boekencultuur en de boekdrukkunst. De oorspronkelijk gotische kloosterkerk Hemelvaart van de Maagd Maria uit de tweede helft van de 13e eeuw, werd door Santini verbouwd in de geest van de barokgotiek en bezit een rijk versierd interieur. Ook de tienhoekige waterput-kapel werd door Santini verbouwd. Al in de 14e eeuw was hier een 35 meter diepe verborgen put. Het oorspronkelijke renaissance gebouw van het raadhuis uit het begin van de 17e eeuw met een classicistische façade wordt als tentoonstellings- en concertzaal gebruikt. De parochiekerk van de H. Prokop, oorspronkelijk een gotisch gebouw, kreeg zijn huidige aanzicht door een verbouwing in de 16e eeuw. Het waardevolste object in deze kerk is de Madonna met Kind uit het midden van de 15e eeuw. In de buurt bevindt zich de barokke kapel van de H. Barbara, toegeschreven aan de architect Santini. De laatgotische versterking, al in het jaar 1300 vermeld, is nu gerenoveerd; hier is nu het Regionaal Museum (tel.: +420 566 625 645, e-mail:
[email protected]). Tegenwoordig maakt het barokke Nederkerkhof een verlaten indruk. Het is eveneens door de architect Santini ontworpen en in het centrum ervan staat een standbeeld van de Engel van het Laatste Oordeel. De pestzuil uit 1706 is bekroond met het symbool van de Heilige Drievuldigheid. In de afzonderlijke stadsdelen zijn meer dan tachtig houten beelden geplaatst die tijdens internationale beeldhouwersymposia vervaardigd werden.
Bezoekerscentrum Kasteel Žďár nad Sázavou, 591 01 Žďár nad Sázavou, tel.: +420 566 629 152, fax: +420 566 629 331, e-mail:
[email protected], www.zamekzdar.cz
Regelmatige culturele activiteiten: Januari
Nationaal klederdrachtbal
april
Passiespelen Festival van amateurtheatergeze lschappen
juni
Concentus Moraviae – festival van klassieke muziek
augustus
Horácký kruikje – folklorefestival
augustus – sept.
Feesten van Lijsterbessen – cultuurfestival
Turistické informační centrum (V.V.V.) – cestovní kancelář Santini Tour Náměstí Republiky 24, 591 01 Žďár nad Sázavou, tel.: +420 566 628 539, fax: +420 566 625 808, e-mail:
[email protected], www.zdarns.cz.
Třebíč De twaalfde bezienswaardigheid in de Tsjechische Republiek die de eer had om op de lijst van het UNESCO erfgoed opgenomen te worden, is sinds juli 2003 de romaans-gotische basiliek van de H. Prokop, samen met de Joodse wijk en de joodse begraafplaats in Třebíč. Basiliek van de H. Prokop De abdijkerk, oorspronkelijk gewijd aan de Maagd Maria, werd gebouwd vanaf de eerste helft van de 13e eeuw als een onderdeel van het benedictijnenklooster, dat gesticht werd in 1101. De romaans-gotische basiliek behoort tot de pronkstukken van de middeleeuwse bouwkunst. Tijdens de belegering van Třebíč door de Hongaarse legers van Matthias Corvinus in 1468 heeft ze aanzienlijke schade opgelopen en meer dan twee eeuwen werd het gebouw gebruikt voor wereldlijke doeleinden als paardenstal, graanschuur en bierkelder. Na de renovatie in de periode 1725–1731 werd de basiliek weer voor kerkelijke doeleinden gebruikt en aan de H. Prokop gewijd. Tot de waardevolste delen behoren de crypte met de originele, meer dan zevenhonderd jaar oude houten formelen onder het stenen gewelf, het koor met stenen kruisribgewelf, het ronde roosvenster in het oostelijk deel van de apsis en voorts het noordelijke ingangsportaal, een voortreffelijke beeldhouwersprestatie, gerestaureerd in 1862. Het huidige aanzicht van het interieur van de basiliek is het resultaat van de arbeid van Kamil Hilbert in de jaren 1924 – 1935 Sinds 2002 is de basiliek een nationaal cultuurmonument. In de ruimten van het onmiddellijk aangrenzende voormalige benedictijnenklooster bevindt zich het West-Moravische Museum (Západomoravské muzeum). Voor de bezichtiging van de basiliek kan men beroep doen op de deskundige uitleg van een gids. Informační a turistické centrum bazilika ( V.V.V. basiliek), Zámek 1, 674 01 Třebíč, tel.: +420 568 610 022, +420 777 746 982, e-mail:
[email protected], www.kviztrebic.cz, www.trebic.cz/unesco. Joodse wijk Het gebied op de linkeroever van de rivier de Jihlava werd al sinds de middeleeuwen vooral door Joden bevolkt. De voortdurende groei van het aantal inwoners op dit kleine gebied, begrensd door de rivier en de steile rotshellingen, liet een unieke wijk ontstaan met een heel dichte bebouwing, kronkelende straatjes, aaneengegroeide huisjes, donkere plekjes, gewelfde doorgangen, in de rots ingemetselde trapjes, romantische pleintjes en andere voor de joodse architectuur kenmerkende elementen. Het geleidelijke verval van deze wijk tijdens de laatste eeuw leidde tot het plan om het hele gebied met de grond gelijk te maken. Begin jaren negentig kwam het tot een radicale herwaardering van de visie op de waarde van dit gebied en sindsdien wordt het oorspronkelijke aanzicht stap voor stap hersteld en nieuw leven ingeblazen. Behalve het herstel van de woonfunctie is een aantal restaurants, wijnkelders, kunstgaleries en ateliers ontstaan en er zijn ook overnachtingen mogelijk. Echte parels van de joodse wijk zijn de twee synagogen. De Voorste Synagoge dient tegenwoordig als bidruimte voor de Tsjecho-Slowaakse
Hussietische kerk. De synagoge werd in het midden van de 17e eeuw gebouwd, de hedendaagse vorm kreeg het bouwwerk tijdens de verbouwing honderd jaar later. De Achterste Synagoge werd gebouwd omstreeks de eeuwwisseling van de 17e naar de 18e eeuw in barokke stijl. Gerenoveerd zijn de muurschilderingen met plantenmotieven en Hebreeuwse liturgische teksten die uit de jaren 1706 – 1707 dateren. Na de reconstructie werd de synagoge plechtig geopend in 1997 en doet nu dienst als expositie- en concertruimte. Op de vrouwengalerij is een vaste tentoonstelling van de joodse cultuur met een aantal waardevolle voorwerpen, die gebruikt werden in het burgerlijke en ook religieuze leven van de verdwenen joodse gemeenschap. Door de joodse wijk is een informatief pad aangelegd en er worden rondleidingen georganiseerd.
Informační a turistické centrum Zadní synagoga (V.V.V. Achterste synagoge), Subakova 1/44, 674 01 Třebíč, tel.: +420 568 823 005, +420 568 610 023, e-mail:
[email protected], www.kviztrebic.cz.
Joodse begraafplaats De
oorspronkelijke
joodse
begraafplaats
bevond zich sinds de vroege middeleeuwen vlakbij het benedictijnenklooster, maar werd tijdens de belegering van het klooster door Matthias Corvinus in 1468 vernietigd. In de 17e eeuw werd zij verplaatst naar de beboste helling van de heuvel Hrádek. Bijna 3000 grafstenen, waarvan de oudste uit het jaar 1631 dateert, zijn een bewijs van het eeuwenlange bestaan van de joodse gemeenschap in Třebíč. De unieke mysterieuze sfeer zal elke bezoeker bekoren. Een onderdeel van de begraafplaats is de Ceremoniehal uit 1903 met een enig bewaard gebleven interieur. Hier is het nog steeds
mogelijk
begrafenisplechtigheden
te organiseren volgens de oude joodse tradities. Thans behoort het complex tot de best bewaard gebleven en best onderhouden joodse begraafplaatsen in de Tsjechische Republiek en sinds 2002 is het een nationaal cultuurmonument. Andere bezienswaardigheden in de stad Třebíč: Het Wallenstein-kasteel, het resultaat van een verbouwing in de 16e eeuw van het oorspronkelijke benedictijnenklooster, staat op een lichte helling en samen met
de basiliek, waaraan het grenst, is het een van de karakteristieke elementen van Třebíč. Het is in essentie een kloostergebouw met drie vleugels. Bij het kasteel bevindt zich een mooi park, waar op de noordelijke rand ooit de oorspronkelijke burcht van Třebíč stond. In het kasteel is tegenwoordig het Museum van Vysočina Třebíč gehuisvest (tel.: / fax: +420 568 840 518, e-mail:
[email protected], http://zamek-trebic.cz). De museale expositie betreft de natuurschoonheden van de omgeving van de stad, de historische ontwikkeling van de nederzetting en het ambachtswezen. U kunt hier een verzameling kerststallen en ook pijpen en moldavietfragmenten bewonderen. De Stenen zaal met een uitgebreide wapenschildversiering wordt gebruikt voor het organiseren van concerten, voordrachten en culturele activiteiten. De kerk van de H. Martin ontstond waarschijnlijk in de tweede helft van de 13e eeuw en werd meerdere keren verbouwd. De machtige 72 meter hoge toren ervan domineert de stad. De toren, die tegenwoordig met de kerk verbonden is, dateert uit het midden van de 13e eeuw en was oorspronkelijk een onderdeel van de stadsversterkingen. Vanuit de torenomgang op 35-meterhoogte heeft men een uitzicht op de hele stad. De afmetingen van het torenuurwerk (diameter van de wijzerplaat 5.5 m, hoogte van de cijfers 60 cm) nemen volgens ingewonnen informatie een eerste plaats in op het Europese continent. De kerk van de Gedaanteverandering van de Heer van het kapucijnenklooster dateert van 1693. De Grieks-ortodoxe kerk van de H. Wenceslas en Ludmilla werd gebouwd in de jaren 1939 – 1940. De koepel is met zuiver bladgoud bedekt. Het Karelsplein toont met zijn buitengewone oppervlakte (22 000 m2) de betekenis aan van de stad ten tijde van de stichting. Het meest waardevol zijn de renaissance huizen versierd met sgraffiti. Regelmatige culturele activiteiten : maart
Marionetten-lente – voorstellingen van marionettenspelers
mei
Divadelní Třebíč (Theater Třebíč) – voorstellingen van amateurtheatergezelschappen Museumbeurs
juni
Zámostí – cultuur- en muziekfestival
juli
Zvonek (Klokje) – festival van etnische muziek
augustus
Šamajim – festival van de joodse cultuur Wallenstein-feest – stadsfeest
september
Bramborobraní (aardappeloogst) – folklorefestival
oktober
Třebíčské kouření – wedstrijd in het trage roken van een pijp contest
Malovaný Dům Information and Tourist Center, Karlovo náměstí 53, 674 01 Třebíč, tel.: +420 568 847 070, fax: +420 568 840 459, e-mail:
[email protected], www.kviztrebic.cz.
Accommodation • Hotel Grand Karlovo náměstí 133/5 674 01 Třebíč Tel.: +420 568 848 560 E-mail:
[email protected] www.grand-hotel.cz • Hotel Zlatý kříž Karlovo náměstí 19/13 674 01 Třebíč Tel.: +420 568 821 157 E-mail:
[email protected] www.pumax.cz • Hotel Atom Velkomeziříčská 45 674 01 Třebíč Tel.: +420 568 820 791 E-mail:
[email protected] www.sweb.cz/hotelatom_trebic • Hotel Alfa Znojemská 1235 674 01 Třebíč Tel.: +420 568 842 559 E-mail:
[email protected] www.hote-lalfa.cz • Hotel Winkler V.Nezvala 8 674 01 Třebíč Tel.: +420 568 841 506 E-mail:
[email protected] www.hotel-winkler.cz • Penzion U Synagogy Subakova 43/3 674 01 Třebíč Tel.: +420 568 823 005, +420 568 610 023 E-mail:
[email protected] www.kviztrebic.cz • Travellers´ hostel & hotel Žerotínovo náměstí 19 674 01 Třebíč Tel.: +420 568 422 594 E-mail:
[email protected] www.travellers.cz
Photo: archives of Telč, Třebíč, Žďár nad Sázavou Issued by: Kraj Vysočina e-mail:
[email protected] www.vysocina-region.cz, 2006 Design, print: Yashica s.r.o., www.yashica.cz
This project is co-financed by European Union.
Krajský úřad kraje Vysočina Žižkova 57, 587 33 Jihlava, Česká republika Tel.: +420 564 602 533, Fax: +420 564 602 423 E-mail:
[email protected] Internet: www.vysocina-region.cz
