Understanding Urban Screens
Naam student
Bas Botman
Studentnummer
500607603
Klas
CiM1
Docent
Bart Hoeve
Datum
9 maart 2012
Inleiding Dit onderzoek is een deelopdracht voor het vak Understanding Public Spaces behorende bij de minor Content in Motion 2012 aan de Hogeschool van Amsterdam. Aan de hand van een aantal deelonderwerpen onderzoek ik de inzet van urban screens in publieke ruimtes. Met de bevindingen die ik hieruit haal beantwoord ik mijn hoofdvraag. Daarnaast zal ik de theorie rechtstreeks koppelen aan ons praktijkdeel, namelijk het inzetten van schermen op de Gependam in Enkhuizen om het toerisme in de oude binnenstad te stimuleren. De onderzoeksresultaten leiden direct tot aanpassingen aan onze maquette.
Hoofdvraag Op welke manier beïnvloeden urban screens het sociale aspect van de samenleving?
Welke veranderingen vinden er in de media plaats? Rond 1908 verscheen het eerste filmjournaal in Parijs, dit was een filmzaal waarin wekelijks een actualiteitenoverzicht werd uitgezonden. Men ging naar het filmjournaal om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen over de hele wereld. Over de hele wereld waren filmjournaals te vinden (bron 1). Het beeldscherm is daarna de huiskamers in gegaan, praktisch ieder huishouden heeft een TV staan. Mediaconsumptie is aan de orde van de dag, gemiddeld kijkt een inwoner van Europa of Amerika 3 uur en 12 minuten TV per dag (bron 2). De informatie die hierop getoond wordt is (nog) niet persoonlijk en de reclames alleen gericht op de zender. Langzamerhand is het beeldscherm weer aan het opduiken in de publieke ruimte in de vorm van urban screens. Dit zijn schermen in de openbare ruimte die tal van soorten informatie vertonen. De informatie is vrijwel altijd gericht op de context van het scherm, en trekt de aandacht van voorbijgangers. De inhoud is niet persé gericht op informatieconsumptie. Ook educatie, beweging en reclameboodschappen vormen een groot deel van de inhoud van urban screens. Langzamerhand wordt de informatie ook steeds meer gericht op individuen en groepen omdat er steeds meer informatie voorhanden is (via social media) en via andere vormen van interactie (Microsoft Kinect).
Wat is de invloed van schermen op de samenleving? In China's Olympische Park waar in 2008 de Olympische Spelen zijn gehouden zeven grote schermen met een totaal oppervlakte van meer dan 3400 m2. Deze schermen zijn door stad Peking opgehangen om de lokale bewoners de sfeer van de Spelen binnen de stadions te laten proeven. Daarnaast werden de schermen ook gebruikt voor het tonen van kunst, architectuur en voor commerciële doeleinden. De schermen waren volledig contextgericht, en waren ook daadwerkelijk onderdeel van de architectuur en vormgeving van de publieke ruimte. Deze schermen hebben gezorgd voor een nieuw sociaal-cultureel aspect voor de samenleving op die plaats. De informatie die op de schermen getoond wordt zorgt voor maatschappelijke veranderingen. Het toerisme stijgt, de lokale inwoners gaan de straat meer op en het uiterlijk van de publieke ruimte verbetert waardoor de leefbaarheid en welvaart in dat gebied stijgt.
Dit fenomeen is niet alleen op Peking te betrekken, ook Las Vegas en Melbourne hebben hier profijt van gehad. Een ander sprekend voorbeeld is Times Square in New York. Hier is van architectuur, stijl of klasse geen sprake meer maar de commercialisering van deze straat is wereldwijd bekend en eenieder die voor het eerst in New York is schroomt niet om Times Square te bezoeken (bron 3). In Melbourne staat het scherm op een plein waar ruimte is voor 15.000 mensen. Het grote scherm is het middelpunt van de moderne bebouwing van de stad. In 2008 waren er meer dan 1855 evenementen op het plein, van groot tot klein. Het scherm is de tweede attractie van Melbourne geworden (bron 3). Tijdens verbouwingen van publieke gebouwen (paleis op de Dam) kunnen er live beelden worden getoond van de verbouwingen, hierdoor wordt het leed voor omwonenden en toeristen iets verzacht. Men ziet wat er allemaal gebeurt aan het gebouw, en wordt vermaakt. De beleving van het bezoek aan de stad wordt verhoogd, en de teleurstelling vanwege de verbouwing wordt iets verzacht.
Wat is het commerciële belang van urban screens? Er hangen al decennia lang billboards langs snelwegen, aan gevels van gebouwen en op tal van andere openbare plekken. Billboards waren hét middel om grote groepen mensen te bereiken, en zeker voor specifieke doelgroepen (bijv. forensen en zakenmannen) was het heel makkelijk om deze groep direct te bereiken. Het is heel lang een utopie geweest om reclame dynamisch aan te kunnen bieden. Billboards kunnen bijvoorbeeld niet per dagdeel (alleen 's ochtends) getoond worden, en er kan al helemaal geen interactie plaatsvinden. De urban screens verbreken deze tendens. omdat de getoonde informatie digitaal is, is het zeer eenvoudig om voorwaarden op te stellen. Informatie kan alleen getoond worden in het weekend, alleen 's ochtends of alleen tijdens bepaalde evenementen. Daarnaast kan er interactie plaatsvinden. Een scherm met reclame voor een goed doel kan bijvoorbeeld direct reageren op een sponsor-SMS'je. Tijdens het wereldkampioenschap voetbal in Johannesburg hing er een gigantisch scherm van Nike waarop berichten van gebruikers van de Nike website werden getoond. Het publiek ontdekte dit waardoor er enorm veel traffic gegenereerd werd naar de Nike website. Daarnaast was het scherm erg in trek omdat er naast de berichten ook veel entertainende inhoud werd getoond (bron 4).
Er zitten echter meer voordelen aan urban screens met een commercieel doeleinde. De schermen kunnen in de omgeving opgenomen worden, waardoor onbewust reclame gemaakt kan worden. Of dit ethisch verantwoord is kan betwijfeld worden.
Publieke informatie In Londen hangt een groot scherm bij Piccadilly Circus. Dit scherm wordt gebruikt voor tal van doeleinden. Van het laatste nieuws tot het weerbericht en van livebeelden van het EK tot een toespraak van de Koningin. Deze informatie is breed, maar ook algemeen nuttig (zoals het weerbericht). Het scherm heeft op zichzelf een toeristische waarde gekregen, het is een trekpleister geworden. De informatie is vaak interactief, afhankelijk van de uitbater die op dat moment informatie voor het scherm verzorgd. Het is mogelijk om reclametijd te kopen, en om te betalen voor een bepaald thema. De standaardinformatie moet echter altijd getoond worden. Een dergelijk concept is ook gebruikt in Las Vegas (bron 3). Er hangt een aantal schermen met inhoud die is aangepast op de locatie van het bord. Er is informatie over vliegtijden, scores van wedstrijden, winnaars in casino's en kamers in hotels. Na onderzoek is gebleken dat velen de schermen nu als onderdeel van het dagelijks leven beschouwen, en even naar het scherm lopen voor het laatste nieuws.
Kunstprojecten Een spraakmakend kunstproject met urban screens was 'Hole in the earth' (bron 6) in Rotterdam en Shanghai. Op deze twee plekken stond een grote stalen pin met daarin een beeldscherm, microfoons, webcams en speakers. Het principe was simpel, er werd gesimuleerd dat je via een gat in de aarde met mensen aan de andere kant van de wereld praat. Ondanks dat het principe enorm simpel was, werd dit project enorm gewaardeerd door de gebruikers (bron 7).
Andere toepassingen Er zijn tal van andere mogelijkheden te bedenken waarbij urban screens ingezet kunnen worden. Een dergelijk scherm zou als informatiekanaal kunnen dienen bij publieke evenementen (zoals Koninginnedag) of in geval van nood, denk daarbij aan Amber Alerts of opsporingsbevelen.
Hoofdvraag: Op welke manier beïnvloeden urban screens het sociale aspect van de samenleving? In dit tijdperk begint met langzamerhand gewend te raken aan het feit dat er razendsnel veranderingen optreden in het medialandschap. Het plaatsen van urban screens is daar onderdeel van, het beeldscherm verplaatst weer van de huiskamer naar buiten en langzamerhand is het steeds beter mogelijk om hier interactie aan te knopen. Het plaatsen van urban screens in de publieke ruimte heeft direct invloed op heel veel aspecten. Allereerst verbetert de leefbaarheid van de omgeving. Enerzijds omdat de toeschouwers vermaakt kunnen worden, anderzijds omdat men geïnformeerd kan worden over bepaalde gebeurtenissen waardoor frustraties weggewerkt kunnen worden. Ook voor commerciële partijen zijn de schermen interessant, er kan reclame getoond worden maar men kan ook sponsor of eigenaar zijn van het scherm zelf. Door de juiste mix van interessante inhoud en reclame te vinden kan een dergelijk scherm een enorm marketingtechnisch succes zijn voor een bedrijf. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat complete pleinen, buurten en zelfs steden grote transformaties ondergaan hebben nadat er schermen geplaatst zijn. Opeens veranderde de leefbaarheid van de buurt of werd een plein een toeristische trekpleister met alle positieve gevolgen van dien. De informatie op de schermen kan in het belang van het publiek zijn, maar kan ook worden gericht op kleinere groepen. Dit is uiteraard afhankelijk van de plaatsing van het scherm. Eventueel kan er heel concreet gericht worden, bijvoorbeeld op datum, tijd en dagdeel. De informatie kan ontzettend dynamisch getoond worden, waarbij eventueel gebruik wordt gemaakt van social media.
Relatie met praktijkdeel Het plein op de Gepemdam in Enkhuizen was oorspronkelijk bedoeld voor een winkelcomplex. Vanwege diverse redenen is dat plan niet doorgegaan en is de bouwgrond jarenlang braakliggend terrein geweest. Op dit moment is het een bestraat parkeerterrein met diverse doeleinden. Zo zijn er jaarlijks vele evenementen, waaronder een botenbeurs, de Enkhuizer kermis en de jaarlijkse Waterweek. De meeste evenementen vinden in de zomer plaats en vinden buiten
plaats. Het plein staat dan vol toeristen, lokale bewoners en ondernemers. De drie doelgroepen die eerder in dit onderzoek besproken zijn komen hier met z'n allen samen. De Enkhuizers kunnen herkenbare dingen terugzien, de toeristen kunnen verrast worden en de ondernemers kunnen hun sponsorgeld daadwerkelijk terugzien op het scherm. Hierbij kan gedacht worden aan een bedankwoord en een logo. Dit is echter niet het hoofddoel van het scherm. Het daadwerkelijke probleem is het gebrek aan informatievoorziening voor toeristen die met schepen in Enkhuizen aanmeren. Vanaf de Gependam is er geen uizicht op de binnenstad, en de eerste kroegen die men tegenkomt zijn niet representatief voor wat Enkhuizen nog meer te bieden heeft. Flyeren is verboden, net zoals het opplakken van posters. Een uitzondering wordt gemaakt wanneer er sprake is van een samenwerking tussen meerdere kroegen, hiervoor moet een vergunning worden aangevraagd.
De oplossing en mogelijkheden Het plaatsen van twee schermen op de Gependam waarop talloze soorten informatie getoond kunnen worden. De informatie kan worden gericht op de doelgroep. De doelgroep staat echter niet vast. Aan boord van de schepen zitten de meest uiteenlopende soorten mensen. De leeftijdsgroep van de mensen is echter wel bekend bij hét boekingskantoor voor alle charterschepen, dat ook in Enkhuizen gevestigd is. Aan boord van de schepen zal aan de opvarenden gevraagd worden waar de interesses liggen. Men kan dan vervolgens zelf op een PC aan boord aangeven in welke informatie men geïnteresseerd is. Binnenkomende schepen worden al aangemeld bij de Havendienst, het is dus ook mogelijk om gepersonaliseerde informatie te weergeven op de schermen zodra er een schip de haven binnenkomt. Door het scherm op de juiste manier in te zetten kan het kale plein omgetoverd worden tot een nieuwe toeristische trekpleister van Enkhuizen. Er zijn veel wandelaars in Enkhuizen die de Gependam nu vermijden. Door hier slim op in te spelen kunnen deze wandelaars naar de Gependam toe getrokken worden. Tijdens evenementen kunnen de schermen ingezet worden voor kunstprojecten, maar ook voor interactieve gebeurtenissen.
Bronnen 1. Artikel op Wikipedia, zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Filmjournaal 2. 'Gemiddeld meer dan 3 uur TV per dag' (2010) http://tijdtips.com/2010/03/23/tv-per-dag/ 3. Urban Screens reader, 'The embodied interaction of cultural participation' door Audrey Yue. Zie intranet Interactieve Media. 4. 'Media Architectures and Urban Screens as New Media: forms, places and spectatorship' (2008) door Simone Arcagni. Pagina 3. 5. 'The impact of the digital future on the design of public urban spaces' (2010) door Kirralie Houghton. Pagina 4. 6. http://www.v2.nl/archive/works/hole-in-the-earth
