Uitwerking van het Coalitieakkoord Vernieuwen, verbinden, vertrouwen

Uitwerking van het Coalitieakkoord Vernieuwen, verbinden, vertrouwen

Wassenaar 16 september 2014

Inleiding In deze uitwerking van het coalitieakkoord ‘Vernieuwen, verbinden, vertrouwen’ wordt beschreven welke maatschappelijke effecten worden nagestreefd en welke maatregelen wanneer worden genomen om deze effecten te kunnen bereiken. Deze uitwerking volgt de opbouw van de programmabegroting. Naast het coalitieakkoord zijn er meer onderwerpen. Deze zullen een plek krijgen in de begroting. Een inschatting van de kosten die gemoeid zijn met de uitvoering zal in de programmabegroting worden opgenomen. Wel wordt in deze uitwerking reeds aangegeven of maatregelen passen binnen bestaande budgetten of dat aanvullende middelen nodig zijn.

2

Hoofdstuk 1 – Goed bestuur en goede dienstverlening In de komende periode investeren we fors in kernwaarden als betrouwbaarheid en transparantie en staat in het teken van herstel van vertrouwen. Het afgelopen jaar heeft het interim college hiervoor een goede basis gelegd. De ingeslagen weg van nauwe interactie tussen college en gemeenteraad zetten we voort. Voor ons dorp is een vakkundig, stabiel en integer bestuur van groot belang.

1.1 Algemeen bestuur Auditcommissie Wat zegt het coalitieakkoord? We stellen een auditcommissie in. Beoogd maatschappelijk effect De controlerende functie van de gemeenteraad op het terrein van financiën versterken. Doelstellingen Het instellen van een auditcommissie voor de gemeenteraad met taken en bevoegdheden die de controlerende taak versterken. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Bespreken met de raad waar de voorkeur naar uit gaat: een subcommissie van de commissie B&M of een zelfstandige commissie. In samenwerking met de griffie een conceptverordening voor een dergelijke commissie opstellen. Planning (uitvoering en gerealiseerd) Najaar 2014 Financiën Past binnen bestaande middelen.

1.2 Dagelijks bestuur Burgerparticipatie Wat zegt het coalitieakkoord? Wij willen een verandering in de bestuurscultuur: vernieuwen, verbinden en vertrouwen zijn daarbij sleutelwoorden. We benutten optimaal de kracht uit de samenleving en willen constructief samenwerken met de gehele gemeenteraad. Wij nodigen iedereen daarom uit om samen met ons te werken aan de toekomst van Wassenaar. Alleen door een verandering in die cultuur, kunnen onze inwoners weer het vertrouwen terugkrijgen in de lokale politiek en in het bestuur van ons prachtige dorp. Wij trekken lessen uit het verleden en richten onze blik op de toekomst. Beoogd maatschappelijk effect Vertrouwen in de lokale politiek en in het bestuur van Wassenaar. Doelstellingen Bijdragen aan verandering in de bestuurscultuur Acties/ maatregelen/ plan van aanpak Voorstel voor toekomstbestendige vorm van burgerparticipatie. Hierin worden in ieder geval de volgende elementen meegenomen: 1. De wijze waarop inwoners in een zo vroeg mogelijk stadium van beleidsvorming input kunnen leveren, waarin de mogelijkheden van social media worden meegenomen. 2. Burgerparticipatie opnemen als onderdeel van raadsvoorstellen vergelijkbaar met communicatie en financiën 3. Het vooraan in het proces versturen van bewonersbrieven 4. Houden van ‘droomsessies’ Planning (uitvoering en gerealiseerd) Plan voor implementatie van burgerparticipatie gereed eerste helft 2015.

3

Financiën Planvorming past binnen de bestaande begroting, uitvoering is afhankelijk van keuzes die op basis van planvorming gemaakt worden.

Bestuurlijk convenant Wat zegt het coalitieakkoord? Om integer gedrag verder te borgen stellen wij een bestuurlijk convenant op. Hierin worden de kernwaarden, de missie en de integriteitscode van het college vastgelegd. In de integriteitscode worden afspraken gemaakt over onder meer het indienen van declaraties, de toets op nevenfuncties, en de omgangsvormen tussen collegeleden. Daarnaast is ook open communicatie tussen raad en college van belang, een bewustzijn van ieders rol en verantwoordelijkheden en elkaar de ruimte geven. Eventuele geschillen worden respectvol beslecht in de raad en niet daarbuiten. Beoogd maatschappelijk effect Vertrouwen in de lokale politiek en in het bestuur van Wassenaar. Doelstellingen Bijdragen aan verandering in de bestuurscultuur. Acties/ maatregelen/ plan van aanpak In overleg met de griffie en met externe begeleiding komen tot een bestuurlijk convenant tussen college en raad, inclusief integriteitscode. Planning (uitvoering en gerealiseerd) Eerste helft 2015 Financiën Incidenteel: € 8.000,- i.v.m. externe begeleiding.

Informatie tijdig openbaar Wat zegt het coalitieakkoord? Om de kernwaarde transparantie verder vorm te geven, maken wij zoveel mogelijk informatie tijdig openbaar. Beoogd maatschappelijk effect Vertrouwen in de lokale politiek en in het bestuur van Wassenaar. Doelstellingen Bijdragen aan verandering in de bestuurscultuur. Acties/ maatregelen/ plan van aanpak Integraal voorstel (afdeling overstijgend) hoe en welke informatie binnen welk tijdsbestek openbaar gemaakt moet worden. Hierin worden in ieder geval de volgende elementen meegenomen: 1. Verbetering van de vindbaarheid van informatie op de website van de gemeente als op de website van de gemeenteraad. 2. Een wekelijks representatieoverzicht van collegeleden 3. Het moment van en wijze waarop openbaar maken van collegebesluiten 4. Gebruik van social media om te communiceren over activiteiten Planning (uitvoering en gerealiseerd) Planning van de uitvoering van de maatregelen wordt opgenomen in het voorstel. De nieuwe website waarop informatie beter toegankelijk is, gaat online op 1-1-2015. Financiën Past binnen de bestaande middelen.

4

Referendumverordening Wat zegt het coalitieakkoord? Beleid moet zoveel mogelijk tot stand komen in samenspraak met burgers en hun vertegenwoordigers. Een van de instrumenten die we daarbij inzetten is het raadgevend referendum. Het college krijgt de opdracht om voortvarend een voorstel voor invoering van een raadgevend referendum uit te werken en de randvoorwaarden te schetsen. Beoogd maatschappelijk effect Betrokken inwoners. Doelstellingen Het vergroten van de betrokkenheid van inwoners bij de totstandkoming van beleid. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Vaststellen referendumverordening om het mogelijk te maken dat de bevolking een referendum kan aanvragen. Planning (uitvoering en gerealiseerd) Eind 2014 Financiën Past binnen bestaande middelen. Aan het houden van een referendum zijn kosten verbonden die niet passen binnen bestaande middelen.

1.3 Samenwerking Het vormen van strategische allianties met naastgelegen gemeenten in Haaglanden en de Leidse Regio kan kansen bieden om zaken opnieuw en op het meest ideale schaalniveau te organiseren. Wij participeren daarom actief in bestaande samenwerkingsverbanden waarin wij de belangen behartigen van Wassenaar in de regio. Over het algemeen zullen wij terughoudend zijn bij de overdracht van autonome bevoegdheden aan gemeenschappelijke regelingen. Wassenaar en Voorschoten trekken op diverse beleidsthema’s vanuit een gezamenlijk belang samen op. Bij een aantal van deze thema’s is ook de gemeente Leidschendam-Voorburg betrokken. Het gaat dan onder meer om de drie decentralisaties, de sociale dienst/werk & inkomen, het ‘Pact van Duivenvoorde’ en archeologie. Monitoring Werkorganisatie Duivenvoorde Wat zegt het coalitieakkoord? Wassenaar blijft een zelfstandige gemeente. De gemeente werkt intensief samen met de gemeente Voorschoten. Dit betreft met name een ‘lokale’ samenwerking, wat begin 2013 heeft geleid tot de gezamenlijke ‘Werkorganisatie Duivenvoorde’. De resultaten van deze samenwerking worden zorgvuldig gemonitord en geven inzicht in de staat van de organisatie en de dienstverlening aan burgers, instellingen en bedrijven. Hierover wordt gerapporteerd aan de gemeenteraad. Ook de Rekenkamercommissie wordt hierbij betrokken. In 2015 wordt een bestuurskrachtonderzoek uitgevoerd. Beoogd maatschappelijk effect Het verbeteren van de organisatie door inzicht te verkrijgen in de staat van de organisatie en van de dienstverlening. Doelstellingen 1. Verbeteren van de dienstverlening aan burgers, instellingen en bedrijven inclusief de afhandeling van klachten 2. Verbeteren van de interne dienstverlening 3. Verbeteren van de bestuurskracht Acties/ maatregelen/ plan van aanpak 1. Rapportages over: a. de staat van de organisatie en de dienstverlening aan burgers, instellingen en bedrijven per gemeente b. organisatieonderzoek onder de medewerkers en evaluatie van de inrichting en

5

aansturing van de organisatie c. benchmark naar capaciteit en taken van de Werkorganisatie Duivenvoorde 2. De kwaliteit van de interne dienstverlening aan beide bestuurlijke organisaties 3. Bestuurskrachtonderzoek, waarbij de raad betrokken wordt (o.a. bij de opdrachtformulering) Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1a. oktober 2014 en februari 2015 1b. februari 2015 1c. eerste helft 2015 2. februari 2015 3. Uitvoering tweede helft 2015 Financiën 1a, 1b en 2 passen binnen bestaande middelen. 1c: € 12.500,3: € 29.000,-

Opbouw Metropoolregio Rotterdam Den Haag, afbouw Stadsgewest Haaglanden Wat zegt het coalitieakkoord? Op grotere schaal werkt Wassenaar sinds jaar en dag samen in het Stadsgewest Haaglanden. Als gevolg van de opheffing van de plusregio’s wordt echter gewerkt aan de afbouw van het Stadsgewest. Tegelijkertijd wordt vormgegeven aan een nieuw samenwerkingsverband, dat van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. In dit samenwerkingsverband zal volop aandacht zijn voor samenwerking op het gebied van verkeer & vervoer en economie. Voor overige onderwerpen, zoals ruimte, wonen en groen, wordt nog nagedacht over hoe de samenwerking het beste georganiseerd kan worden. Beoogd maatschappelijk effect Optimaal profiteren van de versterking van het internationale economische vestigingsklimaat en de verbetering van de bereikbaarheid in MRDH verband. Zorgvuldige en financieel verantwoorde uitvoering van de afbouw van het Stadsgewest Haaglanden. Doelstellingen Het optimaal positioneren van de gemeente Wassenaar als groene woongemeente binnen de MRDH op het terrein van bereikbaarheid, duurzaamheid en economie. Acties/ maatregelen/ plan van aanpak 1. Actieve participatie in de MRDH, onder meer door bij te dragen aan de uitwerking van de acties Agenda Bereikbaarheid en de acties Agenda Economisch Vestigingsklimaat 2. Vormen van samenwerkingsverbanden voor de beleidsvelden Groen, Wonen en Ruimte, en hierin gezamenlijk op te trekken met Leidschendam-Voorburg (en, waar opportuun voor betrokken partijen, Voorschoten). Planning (uitvoering en gerealiseerd) Doorlopend Financiën De oorspronkelijke jaarlijkse inwonerbijdrage van € 5,40 aan het Stadsgewest Haaglanden blijft gereserveerd voor regionale samenwerking. Hiervan wordt € 2,45 per inwoner afgedragen aan de MRDH. Het resterende budget is beschikbaar voor de overige taken die nu belegd zijn bij Stadsgewest Haaglanden.

Nota verbonden partijen Wat zegt het coalitieakkoord? Het vraagstuk van democratische legitimatie en de rol en positie van de raad in relatie tot samenwerkingsverbanden vergen bijzondere aandacht. Ook willen we een beter inzicht in de risico’s van verbonden partijen. We ontwikkelen daarom een nota ‘Verbonden partijen’. Hierin toetsen we ook de huidige samenwerkingsverbanden op kwaliteit van de dienstverlening, kosten en

6

toezicht. Daarnaast volgt in dit kader een voorstel over de informatievoorziening en verantwoording aan de raad over regionale samenwerkingsverbanden. De Rekenkamercommissie heeft hierin een adviserende rol. Beoogd maatschappelijk effect Optimale sturingsmogelijkheden t.a.v. verbonden partijen. Doelstellingen

1. Aan de democratische legitimatie van het verlengd lokaal bestuur vorm en inhoud geven. 2. Het op een effectieve en efficiënte wijze inzetten van de samenwerkingsmogelijkheden om de dienstverlening aan de burgers zo optimaal mogelijk te organiseren. 3. Gebruik maken van samenwerkingspartners om de taken van de gemeente zowel inhoudelijk als budgettair zo goed mogelijk uit te voeren. Acties/ maatregelen/ plan van aanpak Nota verbonden partijen vaststellen Planning (uitvoering en gerealiseerd) 4e kwartaal 2014 Financiën Past binnen bestaande middelen.

1.4 Publiekszaken Goede dienstverlening aan onze inwoners is van groot belang en moet tijdig, duidelijk, klantgericht en toegankelijk zijn. We zien toe op de naleving van en verantwoording over de hiertoe ingestelde richtlijnen. We monitoren zorgvuldig om hieraan blijvend te voldoen en verdere verbeteringen te realiseren. Het Klant Contact Centrum (KCC) is een basisvoorziening dat werkt vanuit het klantbelang. Ook ondernemers en mensen met een zorgvraag kunnen hier terecht. We bieden de dienstverlening digitaal aan, tenzij persoonlijk contact een meerwaarde heeft of gewenst is. Het KCC blijft daarom fysiek bestaan. Het uitgangspunt is ‘digitaal waar het kan, persoonlijk waar nodig’. Bijzondere aandacht gaat uit naar dienstverlening aan onze inwoners die de Nederlandse taal niet machtig zijn. Visie op dienstverlening Wat zegt het coalitieakkoord? Goede dienstverlening aan onze inwoners is van groot belang en moet tijdig, duidelijk, klantgericht en toegankelijk zijn. Beoogd maatschappelijk effect Inwoners zijn tevreden over de dienstverlening van de gemeente. Doelstellingen De dienstverlening wordt als tijdig, duidelijk, klantgericht en toegankelijk ervaren. Acties/ maatregelen/ plan van aanpak Vaststellen van het implementatieplan dienstverlening. Planning (uitvoering en gerealiseerd) Vierde kwartaal 2014 Financiën Past binnen de bestaande middelen.

De Nederlandse taal Wat zegt het coalitieakkoord? Bijzondere aandacht gaat uit naar dienstverlening aan inwoners die de Nederlandse taal niet machtig zijn. Beoogd maatschappelijk effect Begrijpelijke informatie naar onze inwoners.

7

Doelstellingen - Laaggeletterden kunnen de informatie (in begrijpelijke en heldere taal) goed tot zich nemen. - Behoud van de huidige folders die worden aangeboden op het taalniveau B1 Acties/ maatregelen/ plan van aanpak - Dit onderwerp wordt meegenomen in het trainingsaanbod via schrijfcursussen voor de medewerkers en waar nodig in de training van de medewerkers communicatie. Planning (uitvoering en gerealiseerd) Continu Financiën Past binnen bestaande middelen.

8

Hoofdstuk 2 – Meedoen in Wassenaar Met ingang van 1 januari 2015 worden er door het Rijk diverse nieuwe taken belegd bij de gemeenten. Het gaat om de decentralisatie van de begeleiding en verzorging vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet langdurige zorg. Ook alle jeugdzorgtaken worden overgeheveld. De wijzigingen op de Wet werk en bijstand (WWB), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong) worden ondergebracht in de Participatiewet. Met deze nieuwe taken krijgen gemeenten de verantwoordelijkheid voor bijna de gehele maatschappelijke ondersteuning van jeugdigen, volwassenen en ouderen. Nieuwe zorgtaken Wat zegt het coalitieakkoord? De decentralisatie van de rijkstaken is gebaseerd op de overtuiging dat gemeenten deze taken beter en goedkoper kunnen uitvoeren. Gemeenten worden de eerste overheid voor het sociale domein. Wij zijn zeer gemotiveerd om deze nieuwe taken die ook naar ons oordeel thuis horen op het lokale niveau zo goed mogelijk uit te voeren. Doordat de taken nu meer dan voorheen gebundeld zijn bij de gemeente biedt dit de kans, mede gezien de taken die wij al hebben, een samenhangend en effectief stelsel van ondersteuning te organiseren. In dit nieuwe stelsel gaan we uit van 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur. Totdat de wetgevingstrajecten zijn afgerond, blijven er onzekerheden over de inhoud en omvang van de nieuwe gemeentelijke taken, maar een ding staat wel vast: er zal door het Rijk fors worden gekort op de budgetten voor de uitvoering. Beoogd maatschappelijk effect Een effectievere ondersteuning en efficiëntere uitvoering van zorg en maatschappelijke ondersteuning. Doelstellingen  Invulling geven aan 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur  Tijdige invoering van de nieuwe wettelijke taken  Invulling geven aan de eigen verantwoordelijkheid van inwoners, organisaties en ondernemers.  Actief betrekken en informeren van inwoners, organisaties en ondernemers bij het beleid en lokale keuzes.  Continuïteit van zorg voor bestaande cliënten op gebied van AWBZ en jeugdzorg garanderen. Acties/    

maatregelen/plan van aanpak Voor 1 januari 2015 is het beleid ten aanzien van de 3 decentralisaties vastgesteld. Voor 1 januari 2015 zijn de verordeningen en beleidsregels vastgesteld. De uitvoering van dit beleid is georganiseerd Uitvoering transitiearrangementen jeugd en Wmo 2015 en nagaan in hoeverre verlenging hiervan voor 2016 mogelijk is.

Planning (uitvoering en gerealiseerd)  Uiterlijk 1 januari 2015 is de uitvoering van dit beleid operationeel Financiën Insteek blijft dat door het Rijk beschikbare middelen leidend zijn. Indien nodig zullen aanvullende middelen ingezet worden.

Met elkaar, voor elkaar Wat zegt het coalitieakkoord? Dat houdt in dat we sterk inzetten op preventie. Indien (langdurige) zorg noodzakelijk is, organiseren we de zorg dichtbij de burger. We stellen de cliënt centraal en bieden, waar nodig, maatwerk. Dat willen en kunnen we echter niet alleen. Het sociale krachtenveld van inwoners, wijkteams, organisaties, ondernemers en andere overheden, die ieder vanuit een eigen belang of verantwoordelijkheid van invloed zijn op de sociale ontwikkeling van ons dorp, willen wij optimaal benutten. Wij zijn een van de partijen in dit sociale krachtenveld, maar hebben en houden de regie.

9

Wij hechten veel waarde aan participatie van alle betrokken partners. Voorop staat dat de decentralisaties zijn ingezet om lokaal maatwerk te kunnen bieden. ‘Zorg in de buurt en door de buurt, in de nabijheid van mensen’ is voor ons bij aanbestedingen een belangrijk uitgangspunt. Door gebruik te maken van de kennis, ervaring en inzichten van ervaringsdeskundigen en door te leren van professionals, cliënten en inwoners, zullen we onze rol in het sociale domein steeds scherper invullen. Naast het feit dat we zelf onze zaken op orde hebben, is het belangrijk dat onze inwoners weten waar zij aan toe zijn en waar zij vanaf 1 januari 2015 terecht kunnen. Beoogd maatschappelijk effect Mensen blijven zo lang mogelijk zelfredzaam en indien er ondersteuning of zorg noodzakelijk is, zorgen voor goede voorzieningen die in de nabijheid van mensen georganiseerd zijn. Doelstellingen  Met preventie het gebruik van zwaardere zorg beperken  Eigen kracht van mensen met een hulpvraag en hun netwerken versterken en faciliteren  Mensen met een hulpvraag en hun mantelzorgers daadwerkelijk in staat stellen zelf de regie over de inzet van ondersteuning te voeren waarbij de eigen kracht optimaal benut wordt.  Het actief betrekken en faciliteren van het sociale krachtenveld van inwoners, wijkteams, organisaties, ondernemers en andere overheden, die ieder vanuit een eigen belang of verantwoordelijkheid van invloed zijn op de sociale ontwikkeling van ons dorp  Zorgen voor een goede toegang tot ondersteuning en goede informatie hierover voor onze inwoners  De eigen kracht en het innovatievermogen van instellingen en maatschappelijk middenveld versterken en faciliteren. Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. Er wordt een participatieraad ingesteld die met ons meedenkt en adviseert over de wijze waarop wij invulling geven aan onze nieuwe verantwoordelijkheden. 2. De wijze van contracteren van nieuwe partijen en de wijze van bekostiging van diensten en producten wordt zo vormgegeven, dat zorg dichtbij de cliënt georganiseerd kan worden. 3. Het communicatieplan 3D wordt uitgevoerd met waar nodig aandacht voor couleur locale. 4. Voor 1 januari 2015 is het beleid ten aanzien van de 3 decentralisaties vastgesteld. 5. Voor 1 januari 2015 zijn de verordeningen en beleidsregels vastgesteld. 6. De uitvoering van dit beleid is georganiseerd, de informatie over de toegang is dichtbij mensen georganiseerd. 7. Implementatie 3D beleid 8. Doelstellingen in het subsidieplan aanscherpen ten behoeve van de preventieve functie van welzijnsvoorzieningen. Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1 t/m 6 1 januari 2015 7. 2015 en verder 8. 1 januari 2016 Financiën Planvoering past binnen bestaande middelen, acties zijn reeds belegd in het stappenplan 3D. Uitvoering afhankelijk van te maken keuzes.

2.1 Participatie en inkomen Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet. Van mensen wordt gevraagd om naar vermogen een bijdrage te leveren en zoveel mogelijk te participeren op de reguliere arbeidsmarkt. Als de betrokkene zijn verplichtingen niet nakomt, kan de uitkering verlaagd of ingetrokken worden.

10

Participatie en inkomen Wat zegt het coalitieakkoord? Wij zien veel mogelijkheden om hier samen met Wassenaarse ondernemers werk van te maken. Wij zullen ondernemers stimuleren om bij te dragen aan re-integratie van kwetsbare personen op de arbeidsmarkt. Uiteraard dient de gemeente daarbij het goede voorbeeld te geven. We maken ons in het bestuur van onze Werkorganisatie hard voor een personeelsbestand dat in 2018 voor minimaal 5% bestaat uit mensen met een arbeidsbeperking. Mensen met een uitkering worden gestimuleerd om, als dat bij hen past, te starten als ZZP’er, te werken in een werkervaringsplaats of als vrijwilliger. De gemeente bevordert dat ondernemers en onderwijsinstellingen om de tafel gaan zitten om te bezien waar stageplaatsen en werkplekken beter kunnen aansluiten op het lokale en regionale opleidingsaanbod. Samen met ROC’s, gemeenten en bedrijfsleven worden de nodige inspanningen verricht om voldoende stageplekken te garanderen, ook voor jongeren met een beperking. We stimuleren dat er daarnaast een Wassenaarse vacaturebank komt om stagezoekers aan het werk te krijgen. Mensen die minder dan 110% van de voor hen geldende bijstandsnorm verdienen, komen in aanmerking voor een sociaal vangnet op het terrein van specifieke voorzieningen. De kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en heffingen voor bijstandsgerechtigden en anderen met een minimuminkomen wordt gecontinueerd. Dit gaat ook gelden voor zelfstandige ondernemers, als zij onder de grens van de 110% van de voor hen geldende bijstandsnorm komen. Ook zij komen dan in aanmerking voor specifieke sociale voorzieningen. Naast de inmiddels gerealiseerde ‘flitsbalie’ onderzoeken we mogelijkheden om de dienstverlening lokaal te faciliteren met een vast aanspreekpunt bij de gemeente, of door mensen thuis te bezoeken. Beoogd maatschappelijk effect  Minder mensen die afhankelijk zijn van een uitkering.  Verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt. Doelstelling     

Door middel van maatschappelijke activering de belemmeringen bij het verkrijgen van werk verkleinen waarbij uitgegaan wordt van de mogelijkheden en talenten van mensen. Uitkeringsgerechtigden naar vermogen iets terug laten doen voor de maatschappij. Uitkeringsgerechtigden zo snel mogelijk weer aan een baan helpen. De gemeente als werkgever vervult een voorbeeldfunctie Inzetten op het terugdringen jeugdwerkloosheid

Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Invoeren van de tegenprestatie naar vermogen (onderdeel van implementatie participatiewet).  Re-integratie activiteiten bieden (doorlopend)  Het inrichten van een werkgeversservicepunt (2015)  Lokaal invulling geven aan werkgeversbenadering door sociaal-economische agenda op te stellen  Plan voor het bieden van werk en werkervaring voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in de werkorganisatie Duivenvoorde: we maken ons in het bestuur van onze Werkorganisatie hard voor een personeelsbestand dat in 2018 voor minimaal 5% bestaat uit mensen met een arbeidsbeperking.  Opnemen social return in aanbestedingsbeleid  Onderzocht wordt welke mogelijkheden er zijn om de dienstverlening op het gebied van werk en inkomen lokaal te faciliteren met een vast aanspreekpunt bij de gemeente of door mensen thuis te bezoeken (2015)  Mensen informeren over sociale wet- en regelgeving waar men aanspraak op kan maken (doorlopend)  Zorgdragen voor extra stageplaatsen en werkplekken in samenwerking met het onderwijs (oa ROC’s), ambassadeurs, lokale ondernemers en het maatschappelijke middenveld (start in 2015). Planning (uitvoering en gerealiseerd)  Participatiewet: 1 januari 2015  Implementatie participatiewet inclusief Werkgeversservicepunt: vanaf 2015

11

 

Vacaturebank voor stages: 2017 Personeelsbestand Werkorganisatie Duivenvoorde met 5% arbeidsbeperking: planvorming 2015, implementatie 2015 – 2018. 2018 beoogde doelstelling behaald.

Financiën Insteek blijft dat door het Rijk beschikbare middelen leidend zijn. Indien nodig zullen aanvullende middelen ingezet worden.

2.2 Maatschappelijke ondersteuning Met ingang van 1 januari 2015 krijgt de gemeente de verantwoordelijkheid voor bijna de gehele maatschappelijke ondersteuning van jeugdigen, volwassenen en ouderen. Vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) komen de taken begeleiding (inclusief vervoer), kortdurend verblijf en 5% van de persoonlijke verzorging (Algemeen Dagelijkse Levensverrichting) over. Dit betreft de extramurale zorg. De intramurale zorg blijft onderdeel van de kern AWBZ. AWBZ/ Wmo Wat zegt het coalitieakkoord? Als regisseur van de maatschappelijke ondersteuning zorgen wij voor een naadloze aansluiting van professionele zorg op vrijwillige ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers, zodat niemand tussen de wal en het schip terecht komt. Bij het opstellen van beleid betrekken we de nog op te richten participatieraad, de Vrijwilligerscentrale en de Stichting Maatschappelijke Ondersteuning Wassenaar (SMOW). De corporaties worden betrokken, omdat goed (kunnen blijven) wonen een basisvoorziening is. Waar mogelijk ondersteunen we kleinschalige welzijns- en zorginitiatieven in de buurten. Meer dan ooit ondersteunen we mantelzorg en vrijwilligerswerk. Beoogd maatschappelijk effect De transformatie van het sociale domein vorm geven door het verbinden van professionele en informele ondersteuning om betere en betaalbare zorg voor degenen die het nodig hebben. Doelstellingen  De aandacht van de vrijwilligers en de zorgaanbieders moet zich vooral richten op de taken die mensen niet zelf kunnen organiseren  Overbelasting van mantelzorgers voorkomen  Een sterk vrijwilligersveld Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Door faciliteren van sociale wijknetwerken de netwerksamenwerking tussen professionals onderling versterken.  Sturen op een stevige vrijwilligerscentrale die in staat is de groeiende vraag aan vrijwilligers te accommoderen en inzet van vrijwilligers binnen zorg en welzijn te coördineren, trainen et cetera. Facilitering hiervan wordt georganiseerd via het subsidieplan.  Sturen op een stevige brede welzijnsorganisatie die verbonden is met het maatschappelijk middenveld in Wassenaar.  Mantelzorg voldoende ondersteunen. Facilitering hiervan wordt georganiseerd via het subsidieplan.  Invulling geven aan een jaarlijkse blijk van waardering voor mantelzorgers  Doorontwikkeling toegang en lokale sociale kaart zodat het totale zorg en welzijnsaanbod inzichtelijk wordt.  Herziening van het aanbod aan algemene voorzieningen en nagaan welke ontschottingsmogelijkheden er zijn wanneer ‘oude’ en ‘nieuwe’ zorg en ondersteuningstaken naast elkaar worden gelegd.  Nagaan waar doelstellingen in het subsidieplan kunnen worden aangescherpt ten behoeve van de preventieve functie van welzijnsvoorzieningen.  Bezien wordt welke sturingsinstrumenten de gemeente kan inzetten om zich hard te maken voor het verbeteren van de bereikbaarheid van een huisartsenpost voor spoedeisende hulp  Een integrale aanpak van het Wmo vervoer Planning (uitvoering en gerealiseerd)

12

Versterking vrijwilligerswerk: Plan van aanpak professionalisering ondersteuning vrijwilligerswerk: 2015 gereed Uitvoering professionalisering ondersteuning vrijwilligerswerk vanaf medio 2015 en doorlopend in 2016 Versterking vrijwilligerswerk eind 2016 gereed Versterking mantelzorgondersteuning Plan van aanpak als onderdeel van implementatie Wmo beleidsplan: medio 2015 gereed Implementatie vanaf medio 2015 Versterking mantelzorgondersteuning eind 2016 gereed. Jaarlijkse blijk van waardering mantelzorg: 2015 Doorontwikkeling toegang tot zorg: 2015 en verder Doorontwikkeling lokale sociale kaart: reeds gestart in 2014, loopt door in 2015 Herziening aanbod algemene voorzieningen en ontschottingsmogelijkheden ‘oude’ en ‘nieuwe’ zorg: Herziening aanbod algemene voorzieningen vanaf 2015 middels aanscherpen subsidieplan Onderzoek naar ontschottingsmogelijkheden ‘oude’ en ‘nieuwe’ zorg (2016) Inkoop nieuwe zorg op basis van uitkomsten onderzoek vanaf 2017 Verbetering bereikbaarheid huisartsenpost Gesprekken met huisartsen en zorgverzekeraar (2016) Financiën Past binnen bestaande middelen behalve onderzoek naar bereikbaarheid huisartsenpost, de kosten ervan zijn afhankelijk van de onderzoeksopzet.

2.3 Jeugd Vanaf 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van alle zorg voor jeugdigen en hun opvoeders. Nu wordt de jeugdzorg nog via het Rijk, Zorgkantoren, Zorgverzekeraars en het Stadsgewest Haaglanden geregeld. Diverse zorg- en hulpverleningsinstanties bieden zorg voor jeugd aan. In de praktijk leidt dit tot versnippering, waardoor zorg voor de jeugd soms tekort schiet. De rijksoverheid werkt aan een betere samenwerking tussen alle partijen en wil de jeugdzorg vanaf 2015 onderbrengen bij de gemeenten. Naast de extra zorgtaken doet de gemeente al veel op het gebied van jongerenbeleid. Belangrijk is dat bestaande activiteiten blijven aansluiten bij dat wat de jeugd nodig heeft. Jeugd Wat zegt het coalitieakkoord? We ontwikkelen een Nota jeugd- en onderwijsbeleid die in 2015 wordt vastgesteld welke zich richt op de behoefte van jongeren, wat er speelt onder jongeren en wat er nodig is. Daarnaast is er aandacht voor: Analfabetisme en laaggeletterdheid Sociale en taalachterstanden Brede school Maatschappelijke stages Beoogd maatschappelijk effect Gezond opgroeien van alle jeugd in Wassenaar Doelstellingen Het vergroten van de ontwikkelingskansen voor alle jongeren, waarbij extra aandacht voor kwetsbare jeugd zodat uitval en achterstanden worden voorkomen. Tevens wordt ingezet op het vergroten van de participatie van de jeugd in de breedste zin van het woord: ontspanning, school, werk en vrijwillige inzet. Door in te zetten op preventie en vroegsignalering voorkomen dat jongeren in de problemen komen. Acties/ maatregelen/plan van aanpak

13

     

  

Opstellen Nota jeugd- en onderwijsbeleid samen met de Stichting Jongerenwerk, scholen en met jongeren uit het dorp. Samenwerking met de bibliotheek om zo analfabetisme en laaggeletterdheid tegen te gaan. Plan tot behoud maatschappelijke stage op de Wassenaarse middelbare scholen. Onderzoek naar de mogelijkheid om ook op basisscholen een vorm van maatschappelijke stage in te voeren. Doorontwikkeling van een goed werkend en gehuisvest Centrum Jeugd en Gezin (CJG) Doorontwikkeling van de toegang tot ondersteuning waarbij gemeente, jeugdzorgaanbieders en welzijnspartners binnen het sociaal wijknetwerk, in gebiedsteams en in het centraal team samenwerken en waarbij een centrale rol is weggelegd voor het (CJG). Uitvoering geven aan de jeugdwet Implementatie passend onderwijs Verdere invulling geven aan vroege en voorschoolse educatie (VVE) beleid om sociale en taalachterstanden te voorkomen

Planning (uitvoering en gerealiseerd) Nota jeugd- en onderwijsbeleid: 2015 Maatschappelijke stages middelbare scholen: 2015 Vve: 2015 Uitbreiding maatschappelijke stages basisonderwijs: 2016 Financiën Ten aanzien van de Maatschappelijke stages (MAS) op middelbare scholen is structureel 40.000,nodig. Voor VVE is eenmalig € 25.000,- nodig. Er zijn in de huidige begroting geen middelen gereserveerd voor het opstellen van de Nota jeugden onderwijsbeleid, hiervoor is € 50.000,- nodig. Omdat dit in 2015 samenvalt met de implementatie van de drie decentralisaties kan dit namelijk niet binnen de bestaande formatie worden opgelost. MAS basisonderwijs is een geheel nieuw onderwerp: invulling en financieringsmogelijkheden zullen nader moeten worden onderzocht.

2.4 Kunst en cultuurbeleid Cultuurbeleid Wat zegt het coalitieakkoord? Het gemeentelijk subsidiebeleid, onder meer op het terrein van cultuur, moet voorspelbaar en consistent zijn. De bibliotheek, het zwembad en theater de Warenar nemen in het subsidiebeleid een uitzonderingspositie in. Beoogd maatschappelijk effect Het rijke culturele leven van Wassenaar behouden en waar het kan versterken, om zo Wassenaar te profileren, aan te haken bij sterke punten van Wassenaar, passend bij schaal van Wassenaar en aan te sluiten bij lokale initiatieven. Doelstellingen  Mensen inspireren en kennis laten maken met een breed cultuuraanbod  Bijdragen aan een hoogwaardig leefklimaat in Wassenaar  Dicht bij huis een goed kunst en cultuuraanbod  Lokale kunst en cultuur stimuleren  Een divers aanbod voor bezoekers en bewoners van Wassenaar Acties/ maatregelen/plan van aanpak 

Evaluatie huidig cultuurbeleid



Nieuw cultuurbeleid formuleren waarbij invulling wordt gegeven aan: 

Onderzoek mogelijkheden opzetten jeugdcultuurfonds



het aanmoedigen van privé initiatieven van kunst- en cultuurinstellingen,

14

  

verzamelaars en musea aan huis, het incidenteel en gericht inzetten van kunstsubsidies, kunst in de openbare ruimte en op rotondes de zelfvoorzienende positie van culturele instellingen Middels het subsidieplan sturen op een sterkere verbinding tussen cultuur en de drie decentralisaties.

Planning (uitvoering en gerealiseerd) 2016 Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering is afhankelijk van te maken keuzes.

2.5 Onderwijs en kinderopvang Onderwijs Wat zegt het coalitieakkoord? Vanwege een teruglopend leerlingenaantal wordt het voortbestaan van een aantal basisscholen bedreigd. De gemeente geeft hier prioriteit aan en spant zich in om samen met de schoolbesturen zorgvuldige keuzes te maken en het schoolaanbod opnieuw te bezien en zo breed mogelijk te houden. Beoogd maatschappelijk effect Goed gevarieerd schoolaanbod. Doelstellingen Evenwichtige spreiding van het schoolaanbod. Brede spreiding van het schoolaanbod gekoppeld aan een optimaal gebruik van schoolgebouwen. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Overleg met de schoolbesturen primair onderwijs  Plan voor het opvangen van het teruglopend leerlingenaantal Planning (uitvoering en gerealiseerd) 2017 Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering (herschikking huidige accommodaties en/ of nieuwbouw) is afhankelijk van te maken keuzes. Indien sprake van nieuwbouw dan dient de begroting hierop te worden aangepast.

2.6 Sport Sport Wat zegt het coalitieakkoord? Sport vinden we belangrijk voor een gezonde levensstijl voor jong en oud. Incidenteel willen we hier daarom extra in investeren. Daarom stellen we een nota sportbeleid op, samen met de sportverenigingen en het Wassenaars Sportcontact. Beoogd maatschappelijk effect Een gezonde leefstijl voor jong en oud in Wassenaar Doelstellingen  Het stimuleren dat iedereen gaat sporten 

Het bevorderen van samenwerking tussen sportverenigingen, bijvoorbeeld als het gaat om het delen van accommodaties



Het multifunctioneel gebruik van sportfaciliteiten, onder andere in relatie tot de Brede School stimuleren



Versterking van de positie van het Wassenaars Sportcontact als partner in het ontwikkelen van sportbeleid

Acties/ maatregelen/plan van aanpak

15

Er wordt in 2016 een nota sportbeleid opgesteld samen met sportverenigingen en het Wassenaars Sportcontact, die invulling geeft aan de doelstellingen en waarin tevens de volgende onderwerpen worden uitgewerkt:  de mogelijkheid om kunstgras aan te leggen op sportvelden 

subsidieverstrekkingen aan verenigingen op basis van meerjarige afspraken en beleids- en investeringsplannen, waarbij we het traject van subsidieaanvraag vereenvoudigen



antipestbeleid en antidiscriminatiebeleid



de relatie sport met de drie decentralisaties



de mogelijke renovatie en het beter gebruik van de sporthallen aan de Dr. Mansveltkade

Planning (uitvoering en gerealiseerd) 2015 Dialoog met sportwereld, inventarisatie wensen. Eventuele verzoeken voor kunstgrasvelden worden cf. afspraken in behandeling genomen. 2016 Opstellen nota & meerjareninvesteringsprogramma. Eind 2016 e.v. start uitvoering Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering is afhankelijk van te maken keuzes.

16

Hoofdstuk 3 - Wassenaar ontwikkelt Wassenaar is een aantrekkelijke gemeente voor bewoners en voor toerisme en recreatie. Met de factor ‘rust en ruimte’ onderscheidt Wassenaar zich in de regio. Met uitzondering van vier grote gebieden is Wassenaar op het terrein van de ruimtelijke ontwikkeling op orde. Deze vier gebieden betreffen de haven, Maaldrift, Den Deijl en Duindigt. Bij het starten van nieuwe ruimtelijke projecten gaat de gemeente actief in overleg met bewoners en gebruikers van het gebied. Dit past bij onze kernwaarde ‘transparantie’. In de omgeving van Wassenaar spelen diverse regionale ruimtelijke projecten die van groot belang zijn voor Wassenaar. Wij behartigen actief onze belangen binnen deze projecten.

3.1 Ruimtelijke ontwikkeling Ontwikkeling Den Deijl Wat zegt het coalitieakkoord? We onderzoeken mogelijke kansen en ontwikkelingen rond Den Deijl. Beoogd maatschappelijk effect Behalen van financiële opbrengsten uit onze grondpositie voor de inwoners van Wassenaar en verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit. Doelstellingen  Financieel risico verminderen dan wel financiële opbrengsten halen uit onze grondpositie  Verbeteren van de bestaande ruimtelijke kwaliteit bij de entree van Wassenaar Acties/ 1. 2. 3. 4. 5.

maatregelen/plan van aanpak Doorzetten van onderhandelingen met particuliere initiatiefnemer Verkoop van eigendom Beoordelen van particuliere planvorming Overleg met de buurt ten behoeve van draagvlak voor de ruimtelijke plannen Voeren van ruimtelijke procedure om een ondersteund plan met draagvlak van de buurt mogelijk te maken

Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. 2e en 3e kwartaal 2014 2. 2015 3. 2015 (afhankelijk van particuliere initiatieven) 4. 2015 ( ,, ) 5. 2015/16 ( ,, ) Financiën Voorbereidingskrediet: €35.000 Opbrengst/investering afhankelijk van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling.

Ontwikkeling Duindigt Wat zegt het coalitieakkoord? We onderzoeken mogelijke kansen en ontwikkelingen rond Duindigt. Beoogd maatschappelijk effect Behoud en verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van Wassenaar. Doelstellingen  Behoud en verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van de zuidelijk groene buffer  Voorkomen van verkeersoverlast op de Waalsdorperlaan, met behoud van het bestaande profiel  Draagvlak voor ontwikkeling bij de directe omgeving  Behoud van de bufferfunctie tussen Wassenaar en Den Haag  Ontwikkelingen accommoderen die verbeteringen voor het gebied als totaal en duurzaam garanderen Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. Bepalen dan wel herbevestigen van ruimtelijke uitgangspunten voor het gebied van en rond

17

de draf- en renbaan Duindigt in de structuurvisie 2. Stimuleren van particuliere initiatieven 3. Actief overleggen met initiatieven die de kwaliteiten van de gehele draf- en renbaan duurzaam verbeteren Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. Structuurvisie 4e kwartaal 2015 2. Stimuleren; wanneer kansen zich voordoen 3. Actief overleggen; wanneer kansen zich voordoen Financiën Past binnen bestaande middelen.

Ontwikkeling langs Havenkanaal Wat zegt het coalitieakkoord? Het gebied tussen de haven en de Wiegmanweg wordt hoogwaardig en stapsgewijs ontwikkeld met bijzondere aandacht voor water, oevers, groen, recreatie en cultuur voor jong en oud. Dit doen we in samenwerking met ondernemers en bewoners. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit en de woningdifferentiatie van Wassenaar. Het verruimen van het percentage sociale woningbouw en het cultuuraanbod. Doelstellingen  Verbeteren van ruimtelijke kwaliteit van het gebied langs het Havenkanaal.  Beperken van verkeersstromen van zwaar verkeer naar dit deel van het dorp.  Versterken en beleven van groen en een betere verbinding met het water.  Cultuur een specifieke rol laten spelen langs het Havenkanaal.  Voorkomen van (groot) financieel risico van een grootschalige ontwikkeling door de gemeente.  De bestaande economische bedrijvigheid respecteren Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. In overleg met ondernemers, omwonenden en andere belanghebbenden worden, in het kader van de structuurvisie, uitgangspunten voor ontwikkeling van het gebied langs het Havenkanaal uitgewerkt (eventueel in deelgebieden). 2. Onderzocht wordt welke relatie met Maaldrift moet of kan worden gelegd. 3. Onderzoeken hoe cultuur een specifieke plek in de ontwikkelrichting kan krijgen. 4. Vastleggen in de woonvisie voor welke doelgroep(en) het gebied in eerste instantie in aanmerking komt. 5. Richtlijnen voor ontwikkeling langs het hele Havenkanaal worden als inspirerend kader vastgelegd in de structuurvisie. 6. Ondersteunen van particuliere initiatieven, die de visie ondersteunen en voeren van planologische procedures daarvoor.

7. Ontwikkelmogelijkheden worden vastgelegd in het bestemmingsplan Hofcamp. Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. 2e helft 2014 (i.h.k.v. burgerparticipatie Visies) 2. 1e kwartaal 2015 3. 2e kwartaal 2015 4. 3e kwartaal 2015 5. 4e kwartaal 2015 6. Continu vanaf 2015 7. 2022 Financiën Past binnen bestaande middelen.

18

Ontwikkeling Maaldrift Wat zegt het coalitieakkoord? Onderzocht wordt of het defensieterrein bij Maaldrift de bestemming ‘Bedrijven Investering Zone (BIZ)’ kan krijgen in combinatie met de renovatie van de Van Hallstraat. Het gaat daarbij om een natuurvriendelijk bedrijventerrein, duurzaam en met respect voor het bestaande groen. Op die wijze kan een deel van het bedrijfsleven uit het centrum en uit de woonwijken worden verplaatst. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de economische structuur en beperken van overlast door bedrijven in het dorp. Doelstellingen  Versterking van het vestigingsklimaat en bedrijventerrein Maaldrift.  Beperken van overlast door bedrijven in en rond de Van Hallstraat.  Behoud en versterking van de groene Buffer tussen Wassenaar en de gemeente Katwijk.  Het behapbaar houden van financieel risico door gemeente. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Onderzoek naar ruimtelijke claims en mogelijkheden voor versterking van het bedrijventerrein Maaldrift,  Uitgangspunten opstellen voor de economische visie t.a.v. Maaldrift,  Onderzoek naar relatie versterking Maaldrift en beperking overlast/ ontwikkelingen Van Hallstraat,  Onderzoek naar gevolgen van nieuwe bedrijven voor de groene buffer en voor de aanwezige flora en fauna,  Quick scan naar flora en fauna,  Haalbaarheidsstudie (fysiek en financieel) naar een mogelijke versterking van bedrijventerrein Maaldrift op het defensieterrein. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  2e kwartaal 2015 (economische visie), eind 2015 (structuurvisie) en 2016 Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering is afhankelijk van te maken keuzes.

Accountmanagement Wat zegt het coalitieakkoord? Binnen het ambtelijk apparaat worden accountmanagers aangewezen voor verschillende gebieden van Wassenaar. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de dienstverlening voor de inwoners, bedrijven en instellingen van Wassenaar. Doelstellingen  Verbreden van accountmanagement binnen de organisatie  Verbeteren van de communicatie over het accountmanagement Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Opstellen van een accountplan, waarin helder wordt wat de rol is van een accountmanager /contactfunctionaris en het voordeel van de cliënt.  Beoordelen waar / voor wie of voor wat een specifiek account efficiëntie en een meerwaarde kan opleveren.  Actiever kenbaar maken wat op het vlak van accountmanagement wordt gedaan en (aan de hand van bovenstaande) wordt verbeterd. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  2015 Financiën Past binnen bestaande middelen.

19

RijnlandRoute en ecoduct Wat zegt het coalitieakkoord? Een regionaal project, van belang voor Wassenaar, is de inpassing van de RijnlandRoute. Wij zetten stevig in op een optimale inpassing en het zoveel als mogelijk beperken van de negatieve effecten van deze weg. Het karakter van de polder moet behouden blijven. Aantasting van natuurwaarden moet binnen hetzelfde gebied worden gecompenseerd. Wij streven verder naar de realisatie van een ecoduct in combinatie met een recreatieve verbinding en naar verbetermaatregelen voor de doorstroming en verkeersafwikkeling op het kruispunt A44-N44 Rozenweg. Beoogd maatschappelijk effect Behoud en (plaatselijk) verbetering van de groene kwaliteiten en de recreatieve waarden. Verbeteren van de doorstroming voor het lokale verkeer. Doelstellingen  Zo veel mogelijk behouden van de groene buffer tussen Wassenaar, Leiden en Katwijk. De negatieve effecten van de aanleg van de weg ten aanzien groen, ecologie en landschap dienen zoveel mogelijk te worden beperkt.  Het nader invulling geven aan de ecologische verbindingszone en het creëren van een groene en recreatieve (natuur)verbinding tussen de Ommedijksepolder en de Papenwegsepolder over de A44. Deze verbinding faciliteert alle doelsoorten in de polders en omliggende gebieden en versterkt het natuursysteem. De recreatieve verbinding versterkt het recreatieve netwerk rondom Wassenaar, Katwijk en Leiden. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Inpassing RijnlandRoute  Zowel bestuurlijk als ambtelijk actief een pro-actieve rol blijven spelen in alle overleggremia over inpassing en realisatie. Ecoduct  Uitbreiden en benutten draagvlak bij verbonden partijen (omliggende gemeenten, het Rijk, provincie, Stadsgewest Haaglanden, regio Holland Rijnland, St. Horst en Voorde, Dunea, Staatsbosbeheer etc)  Inzetten op een voorkeursvariant die draagvlak heeft  Indien noodzakelijk voor haalbaarheid in overleg met verbonden partijen over financiële bijdrage. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  Stuurgroep RijnlandRoute (ong. 6 keer per jaar)         

Ontwerp PIP met wijzigingsvoorstellen + nota beantwoording vastgesteld door Gedeputeerde staten: september 2014 Hoorzitting en Commissievergadering V&M (PS): oktober 2014 PIP behandeling door PS: november 2014 Tracébesluit vastgesteld door minister I&M en ter inzage voor beroep: begin 2015 Aanbesteding RijnlandRoute medio 2015 Gunning najaar 2015 Start realisatie eind 2015/begin 2016 Openstelling RijnlandRoute voor verkeer 2020/2021 De planning voor het ecoduct volgt de planning van de RijnlandRoute

Financiën Inpassing Rijnlandroute; past binnen bestaande middelen. Ecoduct; nog niet bekend.

Groene Buffer Valkenburg Wat zegt het coalitieakkoord? Wat betreft de groene buffer hanteren wij het standpunt dat de raad op 30 oktober 2013 heeft ingenomen, namelijk dat Wassenaar niet zal meewerken aan de realisatie van het Masterplan Valkenburg dat nu voorligt en dat Wassenaar niet zal instemmen met de woningbouw op Wassenaars grondgebied. Uitgangspunt is behoud en versterking van de natuurlijke kwaliteiten van

20

de groene buffer. Ook houden wij vast aan de uitgangspunten ‘bouwen van noord naar zuid’ en ‘eerst bewegen, dan bouwen’. Beoogd maatschappelijk effect Behoud van de groene kwaliteiten, specifiek een zo breed mogelijke groene buffer in noord Wassenaar. Doelstellingen  Een brede groene buffer. Deze doelstelling past binnen de ambities zoals geformuleerd in het landschapsontwikkelingsplan Duin Horst & Weide.  Teruggave van grond aan de groene buffer, bij niet realiseren van woningbouw, bouwen van noord naar zuid  Behoud van aanwezige agrariërs en voldoende economische basis voor agrariërs. Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. Het standpunt over Valkenburg bij de provincie en gemeente Katwijk met kracht onder de aandacht blijven brengen. 2. Het onderzoek ‘Verkenning Groene buffer en tijdelijk gebruik locatie Valkenburg’ (ook wel het 4 partijen onderzoek genoemd) bespreken met de subcommissie Valkenburg om te bepalen wat wel en niet of onder voorwaarde toelaatbaar is in het gebied. 3. Komen tot een uitvoerbare strategie met input namens de raden van Wassenaar en Katwijk en belanghebbenden. Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. Continu 2. Het 4 partijen onderzoek zal in het derde kwartaal met de raad en belanghebbenden worden besproken 3. 1e kwartaal 2015 n.b. Vóór 2017 vindt geen uitvoering plaats i.v.m. afspraken COA en eigendomssituatie. Financiën Past binnen bestaande middelen.

3.2 Verkeer Bereikbaarheid en verkeersveiligheid zijn belangrijke fundamenten in ons dorp. We zullen daarin blijven investeren. We gaan een visie ontwikkelen op het verkeer en destilleren daaruit een maatregelenpakket van de meest effectieve maatregelen om de veiligheid en bereikbaarheid te bevorderen. Uiteraard hebben we daarbij oog voor de leefbaarheid. Daarnaast worden de maatregelen die in voorbereiding zijn en/of waar besluiten over zijn genomen (bijv. voor subsidie) onverkort uitgevoerd. Bereikbaarheid strand Wat zegt het coalitieakkoord? De bereikbaarheid van het strand moet worden verbeterd. We onderzoeken de mogelijkheden voor een particulier initiatief om bijvoorbeeld een strandvervoer vanaf het dorp naar de Wassenaarse Slag te laten pendelen. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de recreatievoorzieningen. Doelstellingen Het bieden van een betrouwbaar en comfortabel vervoersalternatief naar de Wassenaarseslag op de warme en drukke dagen waarop deze bestemming per auto slecht of niet te bereiken is. Acties/ maatregelen/plan van aanpak

In samenspraak met de particuliere initiatiefnemer verschillende alternatieven onderzoeken op juridische en financiële haalbaarheid. Samen met de particuliere initiatiefnemer zijn inmiddels al diverse mogelijkheden onderzocht en verworpen. De meest kansrijke optie lijkt nu een zogenaamd toeristentreintje met beperkte snelheid. Vanuit de gemeente zou dit de volgende acties vergen:

21

- Inwilligen subsidieverzoek van de particuliere initiatiefnemer; - Het verlenen van toestemming om met het toeristentreintje te rijden en mensen te vervoeren op een afgezet weggedeelte. Planning (uitvoering en gerealiseerd) Gerealiseerd in juli 2014. Financiën Past binnen de bestaande middelen van 2014.

Kruispunt Hogeboomseweg/Jaagpad Wat zegt het coalitieakkoord? Bereikbaarheid en verkeersveiligheid zijn belangrijke fundamenten in ons dorp. Wij willen daarom het eerder vastgestelde verkeersproject fietskruispunt Hogeboomseweg/Jaagpad afmaken. Beoogd maatschappelijk effect Bevorderen van de verkeersveiligheid. Doelstellingen De situatie ter plekke zal duidelijker en overzichtelijker moeten worden voor fietsers en automobilisten. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Initiatieffase: Een aantal varianten voor herinrichting van deze kruising zullen worden gemaakt en afgewogen. De raad zal een voorstel krijgen voor de gekozen variant en geïnformeerd over de afweging.  Definitiefase/Ontwerpfase: 1 variant zal worden gekozen voor verdere uitwerking en gedetailleerde berekening kosten. Een uitvoeringskrediet zal moeten worden gevoteerd door de raad.  Voorbereidingsfase en uitvoeringsfase: Na deze besluitvorming zal voorbereiding op de uitvoering plaatsvinden (procedures, aanbesteding e.d.) en zal de uitvoering zelf plaatsvinden. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  Eind 2015 zal dit project worden opgepakt. Uitvoering voorjaar 2017 is het streven (mede afhankelijk van de te kiezen variant). Financiën Beschikbaar is €50.000 euro (voor 50% gedekt door subsidie). Of dit budget toereikend is, is afhankelijk van de variantkeuze.

Kruispunt Hofcampweg/ Starrenburglaan Wat zegt het coalitieakkoord? Nu ook het gezondheidscentrum gereed is, kan het kruispunt Hofcampweg/ Starrenburglaan aangepakt worden. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de verkeersveiligheid en bereikbaarheid. Doelstellingen  De omgeving Hofcampweg wordt leefbaarder, veiliger en beter ingericht.  De bewoners ondervinden minder overlast van het verkeer, wat betreft het geluid en hard rijden.  Parkeeroverlast beperken.  Voorkomen van te hard rijden.  Minder ongelukken op het kruispunt. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Aanbrengen extra parkeerplaatsen, rotonde en een volledige 30 km inrichting aanleggen. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  September / oktober aanvang werkzaamheden  Gereed eind 2014

22

Financiën Past binnen bestaande middelen.

Centrum Verkeersplan Wat zegt het coalitieakkoord? Het oorspronkelijke voorstel van het college inzake het centrum verkeersplan wordt uitgevoerd. Hier wordt extra ruimte voor (overdekt) fietsparkeren aan toegevoegd. In de huidige begroting is rekening gehouden met de uitvoering van deze verkeersprojecten. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de verkeerscirculatie en - voorzieningen in het centrum. Doelstellingen Verbeteren van de verkeersveiligheid, de leefbaarheid en de bereikbaarheid van het centrum van Wassenaar. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Het centrum verkeersplan bevat een pakket verschillende maatregelen. Deze maatregelen zullen allen verder worden uitgewerkt, indien van toepassing in samenspraak met bewoners en/of andere betrokkenen. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  De maatregelen vanuit het Centrum Verkeersplan zullen in 2014 en 2015 worden uitgevoerd. Financiën Past binnen bestaande middelen.

Verkeersplan Wat zegt het coalitieakkoord? Er wordt een nieuw verkeersplan voor heel Wassenaar opgesteld. Hierin is de veiligheid van fietsers, scootmobielen en voetgangers een prioriteit. Ook zal onder meer gezocht worden naar een verbetering van de ontsluiting van Wassenaar-noord (Rozenplein) en het realiseren van veilige schoolroutes. Het sluipverkeer in Wassenaar-noord wordt zoveel mogelijk teruggedrongen. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de veiligheid, doorstroming en bereikbaarheid tegen aanvaardbare kosten. Doelstellingen  Een realistisch, concreet en maatschappelijk gedragen plan waarin richting gegeven wordt aan het verkeer en vervoersbeleid met daarin concrete en op uitvoering gerichte maatregelen voor de komende vier jaar. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Er zal worden gestart met een breed participatietraject, waarin ook de structuurvisie, de woonvisie en de economische visie zullen worden betrokken.  De wensen zullen worden vertaald in een verkeersplan dat in samenspraak met belanghebbenden zal worden opgesteld.  In het verkeersplan worden de projecten geprioriteerd in volgorde van Veiligheid, Leefbaarheid en Bereikbaarheid.  Voorafgaand aan definitieve besluitvorming zal de formele inspraakprocedure worden doorlopen. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  Met het participatietraject zal begonnen worden in de tweede helft van 2014; besluitvorming is voorzien voor eind 2015. Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering is afhankelijk van te maken keuzes.

23

Oplaadpunten Wat zegt het coalitieakkoord? Op strategische locaties komen oplaadpunten voor elektrische auto’s, scooters en fietsen. Beoogd maatschappelijk effect Verhogen van het voorzieningenniveau voor duurzame verkeersmiddelen. Doelstellingen  Het vergroten van de beschikbaarheid van elektrische laadpunten. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Naast de vier bestaande openbare laadpunten voor elektrische auto’s worden er, met volledige subsidie vanuit het Stadsgewest Haaglanden, op korte termijn nog eens acht extra laadpunten gerealiseerd.  Hierbij liften we mee in de aanbesteding van de gemeente Den Haag. Voor plaatsing van de palen is een collegebesluit en een bestuursovereenkomst tussen Wassenaar en Den Haag nodig. Wij bepalen de locaties van de palen; de gemeente Den Haag coördineert de plaatsing.  Daarnaast zal binnen het Verkeersplan gekeken worden of, waar en hoe extra laadpunten voor auto’s maar ook elektrische fietsen en scooters kunnen worden gerealiseerd. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  bestuursovereenkomst en plaatsing 8 laadpalen in het derde kwartaal van 2014. Financiën Past binnen bestaande middelen.

Sportparkeerterrein Dr.Mansveltkade Wat zegt het coalitieakkoord? Het sportparkeerterrein aan de Dr. Mansveltkade wordt herontwikkeld omwille van de verkeersveiligheid in Oostdorp. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de verkeersveiligheid in Oostdorp. Doelstellingen  Inzicht krijgen, in overleg met buurtvereniging en andere betrokkenen, waaruit de onveiligheid feitelijk bestaat.  Veiliger maken van het sportparkeerterrein. Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. Onderzoek (on-)veiligheid, mogelijke maatregelen definiëren, vergelijken met plan actiecomité Mansvelt, 2. besluit op uitvoeringsplan en kredietaanvraag, 3. uitvoering. Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. 2014, 2. 1e kwartaal 2015 3. 2015/ 2016 Financiën Past niet binnen bestaande middelen.

3.3

Wonen

De bevolkingssamenstelling van Wassenaar is zeer divers. Onze gemeente telt zowel welgestelde inwoners als inwoners die het minder ruim hebben. De grote diversiteit aan woningtypen en kenmerkende karakteristieken van de verschillende wijken dragen daar aan bij. Zo zijn er 4000 villa’s op Wassenaarse grond. Ook zijn er al honderd jaar twee woningcorporaties actief. Deze hebben eveneens hun stempel gedrukt op de Wassenaarse woonomgeving, wat geleid heeft tot een aandeel woningen in de sociale sector van momenteel 24% (circa 2500 woningen). De vele expats en residenties weerspiegelen het internationale karakter en tonen aan dat ons mooie dorp veel te

24

bieden heeft. Wij willen dat jongeren en jonge gezinnen zich thuis voelen in ons dorp en graag in Wassenaar willen wonen. Het is van belang dat starters goede kansen hebben op de woningmarkt.

Woonvisie Wat zegt het coalitieakkoord? In samenwerking met woningcorporaties en maatschappelijke organisaties wordt de Woonvisie vernieuwd. 30% sociale woningbouw, ruimte voor starters door het verruimen van het aanbod betaalbare huur- en koopwoningen, bevordering van doorstroming op de sociale huurmarkt, levensloop bestendig bouwen en verduurzaming van de bestaande woningvoorraad worden hierin opgenomen. Bij nieuwbouw of renovatie bouwen we niet alleen voor lage inkomens, maar ook voor starters en middeninkomens. Wij zijn voorstander van het met voorrang toewijzen van woningen aan Wassenaarders, specifiek voor starters op de woningmarkt. Beoogd maatschappelijk effect Uitgebalanceerde bevolkingssamenstelling voor nu en de toekomst. Doelstellingen  Voldoende aanbod en dynamiek (o.a. doorstroming) op de woningmarkt. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Er wordt een woonvisie opgesteld:  in samenwerking met woningcorporaties en maatschappelijke organisaties.  rond september worden interactieve sessies georganiseerd waarin burgers input kunnen geven. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  september 2015 Financiën Past binnen bestaande middelen.

Herstructurering Oostdorp Wat zegt het coalitieakkoord? We gaan aan de slag met de herstructurering van de wijk Oostdorp. De woningcorporaties zijn daarin zeer waardevolle en gerespecteerde partners. Wij zullen met hen transparante en doelgerichte afspraken maken. Beoogd maatschappelijk effect De leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de wijk Oostdorp behouden en versterken. Doelstellingen  Behouden en/of verbeteren van de huidige inrichting van de wijk en de kwaliteit van het huidig woningaanbod in samenspraak met buurt en corporaties. Acties/ 1. 2. 3. 4.

maatregelen/plan van aanpak Start planvorming in overleg met buurt en corporaties Kaders stellen (waaronder financieel) door de raad Uitwerken planvorming Uitvoering

Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. 3e kwartaal 2015 2. 4e kwartaal 2015 3. 2016 4. 2017 (mits onderdelen niet afhankelijk zijn van acties van bijv. de corporaties) Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering past niet binnen bestaande middelen (gedeelde verantwoordelijkheid).

25

3.4

Natuur en Landschap, milieu en cultureel erfgoed en recreatie

In Wassenaar moeten onze inwoners goed kunnen wonen, werken en recreëren met een juiste balans tussen rust en levendigheid. De natuurlijke omgeving en duurzaamheid nemen een prominente plaats in. Natuurgebieden moeten uitnodigen tot natuurgerichte recreatie. In het duingebied van Meijendel komen meer dan één miljoen natuurliefhebbers per jaar. Naast de mogelijkheden voor strand- en natuurrecreatie is het nationaal bekende recreatiepark ´landgoed Duinrell´ jaarlijks voor één miljoen mensen een goede reden om Wassenaar te bezoeken. Wij maken geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. We blijven fairtrade gemeente.

Monumentenbeleid Wat zegt het coalitieakkoord? Het monumentenbeleid wordt versoberd en doet recht aan de grootte van de gemeente Wassenaar en wordt ingericht op een wijze die eigenaren zoveel mogelijk ruimte laat voor doelmatig gebruik. Beoogd maatschappelijk effect Regeldrukvermindering met vertrouwen in de eigen inwoners. Doelstellingen  Behoud karakteristiek van ons dorp  Niet meer regels dan strikt noodzakelijk  Beperken van lasten (leges) voor de inwoners Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. Quick scan naar de (juridische) mogelijkheden om het paraplubestemmingsplan nog te versoberen 2. Indien mogelijk het paraplubestemmingsplan in voorbereiding aanpassen 3. Onderzoek naar mogelijkheden voor versobering binnen de totale portefeuille Monumenten 4. Voorstel maken voor versobering en doorvoeren van goedgekeurde versobering 5. Aanpassen erfgoedverordening Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. 2e kwartaal 2014 2. 3e kwartaal 2014 3. 4e kwartaal 2014 4. 1e kwartaal 2015 5. 1e kwartaal 2015 Financiën Past binnen bestaande middelen.

Parkeerplaats Berkhei Wat zegt het coalitieakkoord? Van Berkhei wordt een groene parkeerplaats gemaakt. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de groene kwaliteit in het centrum. Doelstellingen  Verbeteren aanzicht van parkeerterrein Berkhei  Behoud van voldoende parkeergelegenheid en ruimte voor de markt  Verbeteren aansluiting van parkeerterrein Berkhei aan het Berkheiveld Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. Startnotitie met plan van aanpak 2. maken van een aantal ontwerpvarianten (hierbij wordt gebruik gemaakt van reeds eerder uitgevoerd onderzoek van bureau Bosch Slabbers en bureau SB4, aangevuld met nieuwe ontwerpvarianten) 3. Vervolgens financieel laten doorrekenen van varianten, kijken naar effecten op verkeer (centrumverkeersplan), bekijken van andere effecten, quick scan flora en fauna laten doen etc.

26

4. keuze maken voor een variant 5. verdere uitwerking van variant tot DO en bestek 6. aanleg Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. september 2016 2. 1e kwartaal 2017 3. 1e kwartaal 2017 4. 2e kwartaal 2017 5. 4e kwartaal 2017 6. 2018 Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering past niet binnen bestaande middelen.

Wassenaar CO2-neutraal Wat zegt het coalitieakkoord? In 2018 is minimaal 14% van de energie die Wassenaar verbruikt CO2-neutraal opgewekt en er komt een plan dat aangeeft hoe Wassenaar in 2040 CO2-neutraal kan zijn. Beoogd maatschappelijk effect Wassenaar levert een actieve bijdrage aan een duurzame maatschappelijke ontwikkeling die wordt gekenmerkt door een balans tussen people (welzijn), planet (leefomgeving) en profit (welvaart). D.w.z. een ontwikkeling die aansluit op de behoeften van de huidige generatie zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Doelstellingen  Reductie van de uitstoot van CO2, de stof die de belangrijkste oorzaak vormt van klimaatverandering (opwarming van de aarde).  Toenemend bewustzijn van nut en noodzaak van streven naar duurzame maatschappelijke ontwikkeling. Acties/ 1. 2. 3.

maatregelen/plan van aanpak Ontwikkeling monitor klimaatbeleid Opstellen plan van aanpak Wassenaar CO2-neutraal in 2040 Implementatie plan van aanpak

Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. Eerste kwartaal 2015 2. Derde kwartaal 2015 3. vanaf eind 2015 Financiën Voor het, conform planning, snel en adequaat oppakken van het plan van aanpak (naast de reguliere werkzaamheden) is inhuur van een onderzoeksbureau noodzakelijk. Voor het plan van aanpak is eenmalig €20.000,- nodig. Implementatie resultaten past niet binnen bestaande middelen.

Duurzaam inkopen Wat zegt het coalitieakkoord? De gemeente streeft ernaar haar producten en diensten zo duurzaam mogelijk in te kopen. Beoogd maatschappelijk effect De maatschappelijke ontwikkeling wordt gekenmerkt door een balans tussen people (welzijn), planet (leefomgeving) en profit (welvaart). D.w.z. een ontwikkeling die aansluit op de behoeften van de huidige generatie zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Doelstellingen  De gemeente geeft het goede voorbeeld in het streven naar een duurzame maatschappelijke ontwikkeling. De gemeente zelf, maar ook partijen waar de gemeente

27

zaken mee doet worden gestimuleerd duurzaam te handelen. Acties/ 1. 2. 3.

maatregelen/plan van aanpak Herijking van inkoop- en aanbestedingsbeleid Implementatieplan Ontwikkelen monitor duurzaam inkopen (zo mogelijk als onderdeel klimaatmonitor)

Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. 2014 2. 2015 (eerste kwartaal) 3. 2015 (derde kwartaal) Financiën Past binnen bestaande middelen. n.b. ramingen zijn gebaseerd op meest gunstige prijs, invloed van andere weging bij EMVI criteria kan leiden tot hogere prijzen.

3.5

Economie en Bedrijvigheid

In ons dorp krijgen ondernemers de ruimte om te ondernemen. Ondernemers kunnen met hun vragen bij de gemeente terecht via een digitaal en fysiek loket. Het Wassenaarse winkelaanbod is gevarieerd en kwalitatief hoogstaand en wordt versterkt door een gevarieerde horeca. De bestedingen van expats en (dag)toeristen leveren een aanzienlijke bijdrage aan de vitaliteit van de Wassenaarse detailhandel. Wassenaar is een aantrekkelijke gemeente voor toerisme en recreatie. Met de factor ‘rust en ruimte’ onderscheidt Wassenaar zich in de regio en draagt zij bij aan het (internationale) vestigingsklimaat. Door de combinatie van recreatieve ‘open ruimte’ in combinatie met een ‘top-woonmilieu’ is Wassenaar van grote betekenis voor de economische ontwikkeling van de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Bedrijfsverzamelgebouw Wat zegt het coalitieakkoord? Bekeken wordt of er mogelijkheden zijn om startende ondernemers samen te brengen in één gebouw. Beoogd maatschappelijk effect Creëren van een ondernemersvriendelijk klimaat Verbeteren van het vestigingsklimaat en het stimuleren van de economische bedrijvigheid en leefbaarheid van Wassenaar. Doelstellingen  Een stimulerend kader creëren waardoor private initiatieven ontstaan.  Het ondersteunen en faciliteren (mogelijk maken) van particuliere initiatieven voor een bedrijfsverzamelgebouw. Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. Werkbezoek aan bestaande bedrijfsverzamelgebouwen in Voorschoten en Wassenaar waar startende ondernemers zijn gehuisvest, t.b.v. onderzoek naar best practices. 2. Opstellen van een structuurvisie, waarin is opgenomen waar of hoe we mogelijkheden zien voor bedrijfsverzamelgebouwen en hoe we initiatieven kunnen stimuleren. 3. Onderzoek welke mogelijkheden er zijn om aansluiting te zoeken bij de (kostendekkende) invulling van leegstaand (gemeentelijk) vastgoed in Wassenaar 4. Faciliteren van individuele verzoeken voor een bedrijfsverzamelgebouw voor (startende) ondernemers (bestemmingsplannen) Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. 3e kwartaal 2015 2. 4e kwartaal 2015 3. 4e kwartaal 2015, 1e kwartaal 2016 4. Continu Financiën Past binnen bestaande middelen.

28

Inkoop en aanbesteden Wat zegt het coalitieakkoord? Ook zullen we lokale ondernemers stimuleren om binnen de wettelijke mogelijkheden in consortiumverband mee te doen aan aanbestedingen. We onderzoeken of aanbestedingsopdrachten in meerdere kleine opdrachten kunnen worden opgedeeld, zodat meer bedrijven voor een opdracht in aanmerking kunnen komen. Beoogd maatschappelijk effect Het stimuleren van de economische bedrijvigheid in Wassenaar en het beter betrekken van Wassenaarse bedrijven bij de uitvoering van werken Doelstellingen  Meer Wassenaarse bedrijven komen in aanmerking voor gemeentelijke aanbestedingsopdrachten.  Het wordt mogelijk voor Wassenaarse ondernemers om in consortiumverband mee te doen aan aanbestedingen. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Opstellen van nieuw beleid inkoop en aanbesteding (hierin wordt social return, voorwaarden om Wassenaarse ondernemers te betrekken en duurzaamheidsvereisten meegenomen).  Juridische check over haalbaarheid t.b.v. methode om Wassenaarse ondernemers meer te betrekken bij gemeentelijke opdrachten.  Informatie plaatsen op de website van de gemeente Wassenaar. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  3e kwartaal 2014  Implementatie en communicatie 1e kwartaal 2015 Financiën Past binnen bestaande middelen. n.b. knippen van opdrachten kan leiden tot hogere totale kostprijs.

Winkeltijden Wat zegt het coalitieakkoord? Om ondernemers en hun klanten te faciliteren mogen de openingstijden van winkels doordeweeks worden verruimd. Van maandag tot en met zaterdag bepalen ondernemers zelf de openingstijden. De twaalf koopzondagen per jaar blijven gehandhaafd, maar kunnen in overleg met vertegenwoordigers van winkeliers flexibel over het jaar worden ingevuld. De spreiding van de koopzondagen zal in samenspraak met de winkeliers vastgesteld worden. Supermarkten en tuincentra krijgen toestemming om iedere zondag gedurende een bepaald tijdvak open te zijn. De mogelijkheid om tijdens de zomermaanden, wanneer er veel toeristen zijn, eventueel extra koopzondagen toe te staan wordt in overleg met de winkeliers verkend. Hierbij kan het openstellen voor bepaalde tijdvakken een optie zijn. Met ondernemers maken we afspraken om overlast voor de omgeving door bevoorrading op koopzondagen tot een minimum te beperken. Na twee jaar wordt het beleid geëvalueerd. Beoogd maatschappelijk effect Het bevorderen van eerlijke concurrentie en het aantrekkelijk houden van Wassenaar voor consumenten. Doelstellingen  De supermarkten en tuincentra de mogelijkheid bieden concurrerend te blijven met supermarkten en tuincentra in omliggende gemeente.  Wassenaarse ondernemers zelf te laten bepalen wanneer zij open zijn.  Consumenten de mogelijkheid te bieden ook op zondag boodschappen te doen.  Waarde te hechten aan de zondagsrust en overlast zoveel mogelijk te beperken Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1. Wijziging van de winkeltijdenverordening 2. Afspraken maken met supermarkten en tuincentra om overlast voor de omgeving tot het

29

minimum te beperken. 3. Onderzoek naar behoefte voor aanvullende koopzondagen in overleg met de ondernemers 4. Evaluatie van het beleid Planning 1. 2. 3. 4.

(uitvoering en gerealiseerd) Gerealiseerd in juli 2014 3e kwartaal 2014 3e kwartaal 2015 2e kwartaal 2016

Financiën Past binnen bestaande middelen.

Toeristisch overleg Wat zegt het coalitieakkoord? Het Wassenaars Toeristisch Overleg wordt opgericht. Hierin komt onder andere een betere afstemming van evenementen aan de orde, als ook de mogelijke ontwikkeling van VVV-faciliteiten. Beoogd maatschappelijk effect Het bevorderen van Wassenaar als toeristische gemeente met rendement voor de Horeca en detailhandel. Doelstellingen Het zorgen voor:  Betere informatie aan toeristen  Een langer verblijf van toeristen in Wassenaar Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Inventarisatie toerismebranche Wassenaar  Kick-off met alle betrokkenen, waarbij mogelijkheden worden onderzocht voor een Toeristisch Overleg Wassenaar  Keuze maken uit een fysiek VVV-punt/Toeristen Opvang Punt (TOP) (bijvoorbeeld in de bibliotheek), een digitaal VVV-punt of aansluiten bij VVV Den Haag  Randvoorwaarden opstellen waar een toeristisch informatiepunt aan moet voldoen.  Zorgdragen voor de komst van een evenementenkalender, de coördinatie van deze kalender komt echter bij de bibliotheek of VVV te liggen. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  2016 Financiën Past niet binnen bestaande middelen. Afhankelijk van keuzes (bijv. een VVV-punt in de bibliotheek kost jaarlijks € 30.000)

30

Hoofdstuk 4 - Wassenaar leefbaar Het is belangrijk dat het veiligheidsgevoel van de inwoners in Wassenaar verbetert. Preventie en opsporing krijgen prioriteit. Om hieraan invulling te geven zijn er acties op het gebied van voorkomen (winkel)inbraken en vuurwerkoverlast. Met de inwoners uit de wijken wordt gekeken waar hun prioriteiten liggen. Daarnaast bespreekt de gemeenteraad periodiek met de burgemeester en de politie de veiligheid en de eventuele knelpunten in het dorp.

4.1 Veiligheid Verbeteren veiligheidsgevoel van onze inwoners Wat zegt het coalitieakkoord? Het veiligheidsgevoel van onze inwoners moet verbeteren. Het aantal inbraken en winkeldiefstallen in Wassenaar moet verder omlaag. Preventie en opsporing moeten prioriteit krijgen. Ook moet er meer ruimte komen voor primaire preventie door inwoners en ondernemers meer ruimte te geven om huizen en panden beter te beveiligen. Vuurwerkoverlast moet ingeperkt worden. Beoogd maatschappelijk effect In de gemeente Wassenaar neemt het gevoel van veiligheid toe. Doelstellingen  het aantal geslaagde inbraken neemt af.  Het aantal winkeldiefstallen neemt jaarlijks af.  Toepassing van het Politie Keurmerk Veilig Wonen (PKVW) wordt gepromoot.  Het aantal meldingen en klachten met betrekking tot vuurwerkoverlast neemt af. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Opstellen van een integraal veiligheidsplan 2015-2018 (IVP) met daarin opgenomen:  Burgernet wordt in stand gehouden en deelname eraan wordt bevorderd.  Na (pogingen tot) woninginbraken wordt de directe omgeving met een besmettingsbrief geïnformeerd.  Burgers en bewonersgroepen worden gericht geïnformeerd over trends en toegepaste inbraakmethoden en te nemen voorzorgsmaatregelen.  Burgerparticipatie wordt bevorderd.  De mogelijke inzet van buurtpreventieteams wordt onderzocht.  Ten aanzien van de vuurwerkoverlast zal er gerichte voorlichting/publicaties plaatsvinden de week voorafgaand aan de jaarwisseling, het meldpunt openbare ruimte zal onder de aandacht worden gebracht en aan de hand van de meldingen worden gerichte gemeentelijke controles en toezicht gehouden.  Kijken naar de voorwaarden waaronder vuurwerk afgestoken mag worden wat past binnen het landelijke beleid. Planning (uitvoering en gerealiseerd) 2015, 2016 en 2017. Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering is afhankelijk van te maken keuzes.

Veiligheid per wijk Wat zegt het coalitieakkoord? In overleg met de buurtverenigingen en inwoners worden, ook per wijk, prioriteiten vastgesteld en opgenomen in het jaarlijks op te stellen werkplan integrale veiligheid. Beoogd maatschappelijk effect Bewoners participeren meer met betrekking tot de veiligheid in hun wijk en dragen daaraan zelf bij. Doelstellingen Het actief betrekken van wijk- en buurtbewoners bij het stellen van prioriteiten. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Aansluiten bij reguliere wijkoverleggen of specifiek een afspraak inplannen

31

Planning (uitvoering en gerealiseerd) Doorlopend. Financiën Planvorming past binnen bestaande middelen. Uitvoering is afhankelijk van te maken keuzes.

4.2 Vergunningverlening, toezicht en handhaving Handhaving Wat zegt het coalitieakkoord? We hanteren een streng handhavingsbeleid. We kijken daarbij scherp naar de prioriteiten en naar de inzet van diverse toezicht instrumenten. Beoogd maatschappelijk effect Een veilige en schone openbare ruimte. Doelstellingen Het beschermen van de woon- en leefomgeving. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Opnemen in Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP) en beleid.  naleving van wet- en regelgeving (Wabo, Bouwbesluit, Wet kinderopvang)  naleven bouw en regelgeving (APV, Bouwverordening)  naleven voorschriften bestemmingsplan  naleving prioritering schema Planning (uitvoering en gerealiseerd) Jaarlijks (doorlopend) een door het college vast te stellen handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP). Financiën Past binnen bestaande middelen. Uitvoering is afhankelijk van te maken keuzes in het HUP.

Doorlooptijd vergunningen Wat zegt het coalitieakkoord? De doorlooptijd van vergunningen wordt verkort. Ook wordt er oplossingsgericht meegewerkt aan vergunningverlening. Als er belemmeringen zijn, wordt er actief meegedacht wat er wel kan. Klantvriendelijkheid staat centraal. Beoogd maatschappelijk effect Verbeteren van de dienstverlening. Doelstellingen  Aanvragen worden efficiënter behandeld, maar het moet wel een integrale belangenafweging zijn Acties/ maatregelen/plan van aanpak - Het verkorten van de afhandelingstermijnen middels de vereenvoudiging van wet en regelgeving en het verkorten van de afhandelingstermijnen. - De medewerkers worden als klantgericht ervaren Planning (uitvoering en gerealiseerd) Vanaf 2015. Financiën Past binnen bestaande middelen.

Deregulering welstand Wat zegt het coalitieakkoord? We streven naar deregulering op het gebied van welstand, maar de regels die er zijn worden strikt gehandhaafd. Beoogd maatschappelijk effect

32

De mogelijkheden om te bouwen en/of te verbouwen voor inwoners en ondernemers te vereenvoudigen en te verruimen waarbij de zorg voor de ruimtelijke kwaliteit wordt gewaarborgd. Doelstellingen Minder gedetailleerde regels ten aanzien van de welstandstoets. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Herziening handboek welstand  Herziening werkwijze commissie Welstand en Cultureel Erfgoed (WCE) Planning (uitvoering en gerealiseerd) Vanaf 2015. Financiën Past binnen bestaande middelen.

Vergunningaanvragen in één oogopslag Wat zegt het coalitieakkoord? We maken het mogelijk dat burgers en bedrijven in één oogopslag kunnen zien welke vergunningaanvragen in de buurt zijn ingediend. Beoogd maatschappelijk effect Openheid en transparantie met betrekking tot de ingediende en verleende vergunningaanvragen. Doelstellingen Voorzien in de informatiebehoefte van inwoners over vergunningaanvragen in de omgeving. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Invoeren van de mobiele app omgevingsalert voor de gemeente Wassenaar. Planning (uitvoering en gerealiseerd) 2015 Financiën De kosten voor de app per gemeente zijn € 1.500,- aan abonnementskosten eventueel aangevuld met aansluitingskosten

Leges Wat zegt het coalitieakkoord? De Legeskosten worden op korte termijn kostendekkend gemaakt. Beoogd maatschappelijk effect Kostendekkende leges zorgen ervoor dat de rekening wordt betaald door degene die een dienst/product afneemt en niet dat andere Wassenaarse burgers hieraan meebetalen. Doelstellingen  Binnen enkele jaren, maar in ieder geval in deze collegeperiode, moeten voor alle producten/diensten welke in de legesverordening staan genoemd kostendekkende leges in rekening worden gebracht. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Er moet onderzoek worden gedaan naar de mate van kostendekkendheid van de leges (met uitzondering van de Wabo want dit is reeds gebeurd)  Als bepaalde leges niet kostendekkend zijn, moet worden bekeken welke maatregelen kunnen worden genomen om deze leges kostendekkend te maken. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  In 2013 is onderzoek gedaan naar de mate van kostendekkendheid van de leges omgevingsvergunningen WABO (titel 2 tarieventabel). Hieruit bleek dat deze leges voor 60% kostendekkend waren. In de begroting wordt uitgegaan van 100%.Momenteel wordt onderzocht welke maatregelen kunnen worden genomen om deze leges kostendekkend te maken. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek zal worden bepaald welke maatregelen er moeten worden genomen om tot volledige kostendekkende tarieven te komen. Deze maatregelen moten in de periode 2015-2017 worden geëffectueerd.

33



In 2014 wordt onderzoek gedaan naar de mate van kostendekkendheid van de leges voor producten/diensten welke in titel 1 en 3 van de tarieventabel staan genoemd (huwelijken, reisdocumenten, rijbewijzen etc.)

Financiën De geraamde legesopbrengsten omgevingsvergunningen WABO bedragen € 1.194.000 (uitgaande van 100% kostendekkendheid). Op basis van de huidige tarieven en het gemiddelde van de legesopbrengsten van de afgelopen jaren worden de werkelijke legesopbrengsten geschat op € 770.000. Op basis van de huidige legestarieven en de huidige kosten is er dus gemiddeld jaarlijks een tekort van € 422.000. Dit tekort zal de komende jaren door kostenbesparende maatregelen en aanpassing van de legestarieven moeten worden weggewerkt. Over de mate van kostendekkend van de producten/diensten welke in titel 1 en 3 van de tarieventabel staan genoemd zal een uitspraak worden gedaan op basis van het nog lopende onderzoek.

4.3

Openbare Ruimte

Het is fijn wonen, werken, leven en recreëren in Wassenaar. Dat is iets om trots op te zijn. En waar we zorgvuldig mee moeten omgaan. We investeren in zaken die Wassenaar nog mooier en aantrekkelijker maken. Burgerinitiatieven om braakliggende terreinen op te knappen worden ondersteund. Kwaliteit openbare ruimte Wat zegt het coalitieakkoord? De kwaliteit van de openbare ruimte wordt verbeterd. Er komt meer aandacht voor groen en voor de inrichting van winkelgebieden. Waar mogelijk gaat het groenbeheer gepaard met duurzaamheid en ecologisch beheer. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van beplanting die de biodiversiteit stimuleert, met bijzondere aandacht voor bijen. Bij uitbreiding, inrichting en onderhoud van het groen in de wijken worden inwoners actief betrokken. Beoogd maatschappelijk effect Wassenaar blijft een aantrekkelijk woon- en leefklimaat houden. Dat betekent:  een veilige en schone leefomgeving, met veel groen, aandacht voor kwaliteit in de openbare ruimte,  een goede balans tussen bereikbaarheid en last van verkeer,  een robuust en duurzaam karakter van de omgeving,  inwoners van Wassenaar voelen zich thuis. Doelstellingen 1. Verbeteren van het huidige onderhoudsniveau van de openbare ruimte 2. Duurzaamheid permanent in het beleid te betrekken 3. Inwoners betrekken bij planvorming. Acties/ maatregelen/plan van aanpak In 2011 is, gelet op de toenmalige budgettaire beperking, besloten om het onderhoudsniveau van de Wassenaarse openbare ruimte te laten dalen van kwaliteit B naar kwaliteit C. Na het verlagen van het onderhoudsniveau van B naar C niveau merkt de gemeente in toenemende mate het volgende: • Burgers klagen meer over het onderhoudsniveau • Meer gevallen van illegale stort van tuinvuil etc. • Verrommeling van het openbaar groen en meer onkruid op en tussen de verharding Verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte, zal in de praktijk betekenen het (plaatselijk) verhogen van het onderhoudsniveau. Dit heeft budgettaire gevolgen. Een notitie wordt opgesteld wat de gevolgen zijn (visueel en financieel) van deze beleidswijziging. De raad zal nadrukkelijk uitgenodigd worden om zich hierover uit te spreken. Tevens wordt onderzocht of en hoe buurtverenigingen betrokken kunnen worden bij het beheer en onderhoud. Planning (uitvoering en gerealiseerd)

34



4e kwartaal 2014/ 1e kwartaal 2015

Financiën Past niet binnen bestaande middelen. De kosten zijn afhankelijk van de te maken keuzes.

Veiligheid openbare ruimte Wat zegt het coalitieakkoord? Openbare plekken die als onveilig worden beschouwd worden aangepakt. Beoogd maatschappelijk effect Een veilig en goed leefbaar Wassenaar Doelstellingen Het aantal onveilige openbare plekken minimaliseren. Acties/ maatregelen/plan van aanpak  Door eigen waarneming en klachten of informatie van gebruikers en/of omwonenden signaleren de BOA’s (sociaal) onveilige plekken.  De plekken worden beheerstechnisch aangepakt om de sociale onveiligheid te verminderen en waar mogelijk weg te nemen. Dat kunnen fysieke aanpassingen betekenen en/of vanuit sociaal maatschappelijke invalshoek maatregelen treffen. Planning (uitvoering en gerealiseerd) Bij de inrichting en beheer van de openbare ruimte wordt al zoveel als mogelijk rekening gehouden met het voorkomen van onveilige openbare plekken. Indien bestaande situaties onveilig zijn, zullen extra maatregelen moeten worden getroffen. Financiën De kosten zijn afhankelijk van de te maken keuzes.

Toegankelijkheid openbare ruimte Wat zegt het coalitieakkoord? Belemmeringen in de openbare ruimte voor mensen met een fysieke beperking worden zoveel mogelijk voorkomen en weggenomen. Beoogd maatschappelijk effect De openbare ruimte is van iedereen en kan door iedereen worden gebruikt. Doelstellingen De openbare ruimte moet ook voor mensen met een fysieke of visuele beperking zo toegankelijk mogelijk worden ingericht zodat iedereen hier op een verantwoorde wijze gebruik van kan maken. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Vaste uitgangspunten die al in beleid zijn verankerd (Leidraad inrichting openbaar ruimte), en die continue aandacht en inzicht vragen, integraal toepassen bij nieuwe ontwikkelingen en bij het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Tijdig in overleg treden met belangenverenigingen, zodat er maatwerk kan worden geleverd Betrekken van het GGD rapport naar de ervaringen van ouderen met de openbare ruimte Uitvoeren van noodzakelijke aanpassingen. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  Continu omdat uitgangspunt al is ingebed in bestaand beleid.  Bij aanpassing bestaande situatie mede afhankelijk van de (meer)kosten Financiën De kosten zijn afhankelijk van de te maken keuzes.

4.4 Afvalinzameling en –verwerking en riolering In de vorige collegeperiode is een afvalvisie vastgesteld. Deze is gebaseerd op een richtlijn van het Rijk, waarin afval steeds meer als grondstof moet worden beschouwd. Deze richtlijn zal, naar verwachting, binnenkort wettelijk worden vastgelegd. Als uitwerking van deze afvalvisie wordt, samen met onze partners binnen Avalex, een afvalbeleidsplan uitgewerkt. Daarna wordt de

35

afvalinzameling aangepast aan de uitkomsten van dit afvalbeleid. Tevens gaan we op zoek naar een goede governance voor de uitvoerende dienst Avalex.

Afvalbeleid Wat zegt het coalitieakkoord? De startnotitie ‘Afvalbeleid’ wordt verder uitgewerkt. Hierin zetten we in op verdere verduurzaming. Centraal hierin staan: - de mogelijkheden om te voorzien in efficiënte en duurzame afvalverzameling en afvalverwerking - het verbeteren van de inzameling van het plastic afval - het verbeteren van de afvalscheiding - de mogelijkheden om het principe ‘de vervuiler betaalt’ toe te passen - het waar mogelijk ondergronds plaatsen van afvalcontainers, uit oogpunt van hygiëne en overlastbeperking Beoogd maatschappelijk effect  Verhogen van het aandeel grondstof uit afval.  Een schoon en “heel” Wassenaar. Doelstellingen  Het afvalscheidingspercentage van tegen de 50% verhogen naar 65 % in 2018.  Kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Uitwerking startnotitie afvalbeleid in een afvalbeleidsplan met een nog door de raad te kiezen scenario welke moet leiden tot een hoger afvalscheidingspercentage en fors minder kg restafval in het fijn huishoudelijk afval. Planning (uitvoering en gerealiseerd)  Scenario keuze september/oktober 2014  Uitvoering 2015 en verder Financiën Opstellen nieuw beleid: past binnen bestaande middelen. Uitvoering: is mede afhankelijk van scenariokeuze.

Governance Avalex Wat zegt het coalitieakkoord? We sturen strak op een goede en toekomstbestendige oplossing voor Avalex als het gaat om organisatie en governance. Beoogd maatschappelijk effect Lagere inzamelings- en verwerkingskosten en uiteindelijk een lagere afvalstoffenheffing Doelstellingen Een transparant en financieel/organisatorisch goedlopend afvalbedrijf Acties/ maatregelen/plan van aanpak Wassenaar stuurt via besturen en commissies voortdurend op (structurele) verbeteringen in de organisatie en participeert in de zoektocht naar een heldere governance Planning (uitvoering en gerealiseerd)  Doorlopend proces.  Keuze voor een governance-structuur moet in 2015 zijn afgerond. Financiën In principe passend binnen bestaande middelen, maar afhankelijk van moment invoering nieuwe governance en positie die Wassenaar kiest bij het instellen van een nieuwe governance.

36

Hoofdstuk 5 - Financiën De financiële positie van Wassenaar is gezond. Dat is belangrijk omdat inwoners, bedrijven en instellingen baat hebben bij, dan wel afhankelijk zijn van voorzieningen die de gemeente biedt. We willen deze goede financiële positie dan ook behouden. Wij staan daarom voor een doelmatig financieel beleid en een duurzaam sluitende begroting. De huidige meerjarenramingen voor 2015-2017 zijn niet structureel sluitend. Conform eerdere afspraken kijken we waarop bezuinigd kan worden. Bij de begroting 2015 komen we met nadere voorstellen om de begroting structureel sluitend te krijgen. Sturing op grote projecten Wat zegt het coalitieakkoord? Om kostenoverschrijdingen te vermijden zorgen we voor een sterke en adequate politieke sturing op grote projecten. Beoogd maatschappelijk effect Inzicht krijgen in van groot financieel belang zijnde projecten, zodat tijdig sturing mogelijk is. Doelstellingen 1. Verbeteren kwaliteit van budgettering en budgetbewaking 2. Sturing op Administratieve Organisatie, werkprocessen en interne controle 3. Risicomanagement structureel inbedden in de organisatie Acties/ maatregelen/plan van aanpak 1.  Periodieke rapportages over grote projecten (voortgang, bereikte resultaten en middelenbeslag); ook richting de Raad controle op het naleven van afspraken middels periodieke interne audits.  Het voeren van een volledig centrale financiële administratie (geen decentrale projectadministraties).  Het doen van financiële (verschillen)analyses, met als doel inzicht in de resultaatontwikkeling en oorzaak van de verschillen tussen realisatie en budget.  Het in de formatie borgen van financial control en projectcontrol. 2.  Het verder implementeren van de verplichtingenadministratie in de organisatie. Verplichtingen worden slechts aangegaan nadat de budgethouder gecontroleerd heeft of er voldoende budget is.  Dreigende overschrijdingen van budgetten worden vooraf met de teamleider of het afdelingshoofd besproken en in de projectrapportages gemeld. 3.  Nota risicomanagement vaststellen (medio 2015)  Het gestructureerd en volgens het vastgestelde kader (nota risicomanagement) uitvoeren van risicoanalyses bij grote projecten.  Het ontwikkelen, implementeren en monitoren van concrete beheersmaatregelen en deze, indien nodig, regelmatig actualiseren. Hierbij hoort natuurlijk ook het regelmatig bespreken van risico’s in relatie tot de status van de getroffen beheersmaatregelen tussen project en (ambtelijk) opdrachtgever. Planning (uitvoering en gerealiseerd) 2015-2017 Financiën De meeste acties passen binnen bestaande middelen. Afhankelijk van de keuzes die worden gemaakt inzake de inrichting van de financiële administratie en nota risicomanagement, is er mogelijk extra budget nodig.

5.1 Belastingen OZB en andere belastingen Wat zegt het coalitieakkoord? De OZB en andere belastingen kennen ten hoogste een inflatiecorrectie

37

Beoogd maatschappelijk effect De stijging van de OZB en andere belastingen blijven binnen de geprognosticeerde inflatiecorrectie. Doelstellingen De stijging van de belastingopbrengst bedraagt niet meer dan de correctie voor inflatie. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Het percentage voor de verwachte inflatie wordt ontleend aan het ramingen die door het Centraal Planbureau worden gedaan in het Centraal Economisch Plan (CEP) en vastgesteld in de kadernota voor het betreffende begrotingsjaar. 2015: 1,5% (CEP 2014)/Kaderbrief 2015 2016: CEP 2015/Perspectiefnota 2016 2017: CEP 2016/Perspectiefnota 2017 2018: CEP 2017/Perspectiefnota 2018 Planning (uitvoering en gerealiseerd) Jaarlijks wordt in de begroting een besluit genomen over de algemene stijging van de belastingopbrengst. Dit uitgangspunt wordt vervolgens vertaald in de verschillende belasting- en tarievenverordeningen die in december van het jaar voorafgaand aan het belastingjaar door de raad worden vastgesteld. Financiën Past binnen bestaande middelen.

Nota lokale heffingen Wat zegt het coalitieakkoord? De tarieven en belastingen worden transparant berekend. De grondslagen worden door de gemeenteraad vastgesteld. Er komt geen heffing op parkeren. We maken zichtbaar hoe de ontwikkeling van de OZB de afgelopen tien jaar is geweest. Beoogd maatschappelijk effect De inwoners en bedrijven in Wassenaar inzicht te bieden in de (ontwikkeling van de) lokale lasten in het algemeen en de onroerende zaakbelastingen in het bijzonder. Doelstellingen De duidelijkheid te vergroten over de lokale heffingen in het algemeen en van de onroerende zaakbelastingen in het bijzonder. Acties/ maatregelen /plan van aanpak 1. een notitie over de ontwikkeling van de OZB in de afgelopen tien jaar. 2. actualiseren van de nota lokale heffingen. Planning (uitvoering en gerealiseerd) 1. 2014 2. 2015 Financiën Past binnen bestaande middelen.

5.2 Treasury, saldi en deelnemingen Notitie algemene reserve Wat zegt het coalitieakkoord? We komen met een visie op de algemene reserve, waarin een herbezinning op de hoogte hiervan centraal staat. Er komen geen structurele uitgaven ten laste van de algemene reserve. Beoogd maatschappelijk effect Inzicht krijgen in de mogelijkheden die de algemene reserve biedt om investeringen te doen. Doelstellingen Helderheid verschaffen over de noodzakelijke omvang van de algemene reserve en daarmee inzicht krijgen in het vrij besteedbare deel van deze reserve. Acties/ maatregelen/plan van aanpak Een notitie voor de gemeenteraad over de noodzakelijke omvang van de algemene reserve.

38

Planning (uitvoering en gerealiseerd) Voor de begrotingsvergadering in 2014 Financiën Past binnen bestaande middelen.

39