UITTREKSEL UIT VERSLAG VERGADERING OUDERENADVIESRAAD

UITTREKSEL UIT VERSLAG VERGADERING OUDERENADVIESRAAD Datum:

26 juni 2013

Plaats:

Constant Permeke zaal, 2de verdiep gemeentehuis

Aanwezig: Bauwens Edmond, S-Plus Briers Paul, voorzitter Christelijke Bejaardenbond Coosemans Karel, onafhankelijke Perk Maes Clémence, schepen van Welzijn Meeus Louis, voorzitter SOAR, Kennisbeurs Marescaux Bernadette, ondervoorzitter SOAR – Ere hoofdverpleegster Monique Mortier, onafhankelijke Steenokkerzeel-Duistbos Van Calster Ruud, bestuurssecretaris gemeente Rina Van Eycken, administratief medewerker sociale dienst gemeente Verontschuldigd: Bulens Achille, onafhankelijke Steenokkerzeel Meulemans Hilde, centrumleider LDC Omikron Craps Nicole, sociale dienstverlening Sociaal Huis Vankeerberghen Victor, OKRA Melsbroek-Humelgem Meers Patrick, directeur WZC Floordam Verhaeghe Marc, voorzitter Sociaal Huis Afwezig: Cloetens Hugo, onafhankelijke Melsbroek 7. Meerjarenplanning Tijdens deze vergadering is er ruimte voor advies en inspraak in het kader van de gemeentelijke meerjarenplanning. Ruud Van Calster, bestuurssecretaris, geeft toelichting over de planningsperiode, de beleids- en beheerscyclus. Er wordt een oplijsting gemaakt van de verschillende activiteiten van de Ouderenadviesraad. Aan de hand van deze info geeft de Ouderenadviesraad bedenkingen en ideeën. Bevorderen van sociale contacten

Praatcafé op zondag.  Voorstel van Bernadette Marescaux om samen met een groep vrijwilligers op zondagvoormiddag de cafétaria van GC De -1-

Corren open te houden. In de foyer infostandjes plaatsen met folders (woonloket, burgerzaken, veiligheidbrochure voor ouderen, cultuuraanbod, …). Ouderenweek

Concept bewaren! Wel een deelnameprijs van 5 euro vragen voor het slotfeest.  Voorstel van de schepen om in de toekomst eventueel tijdens de middag een lunch aan te bieden en daarna een dansnamiddag organiseren.

Kerstfeest voor senioren en mindervaliden

Concept bewaren! Wel een deelnameprijs van 5 euro vragen.

Sociaal restaurant

Ouderen, alleenstaanden, eenzamen, … samenbrengen. Organiseren in de cafetaria van GC De Corren en een lunch aanbieden aan democratische prijzen (€ 5), 3 maal per jaar. Kan later uitgebreid worden. Best niet tijdens de zomermaanden.  Karel Coosemans vindt het allemaal een beetje té veel aan het worden. In LDC Omikron kan je ook al gaan eten voor 5 euro. Binnenkort gaat er niemand nog naar een restaurant en gaan er zaken moeten sluiten. Het zijn meestal mensen die het financieel goed gaat die hiervan profiteren.  Er kan samengewerkt worden met het Sociaal Huis. Via de poets- en thuiszorgdienst kunnen eenzamen en alleenstaanden het best bereikt worden.

Ontmoetingsnamiddag voor ouderen

Zit momenteel nog in een startfase en kan nog verder uitgewerkt worden.  De schepen stelt voor om in de toekomst mensen beter te informeren over allerlei zaken bv. woonloket, FOD, … ook af en toe is een bingo organiseren. Bijkomende activiteiten vermelden in Den Beiaard en op de folder en affiches.

Ouderencontactbeurs

Eventueel in samenwerking met de welzijnsraad en andere diensten.

Dag van de mantelzorger, verwenactie

I.s.m. de Welzijnsraad en LDC Omikron. Voorlopig de eetdag behouden. Kan eventueel later door een ander concept vervangen worden.

Sensibiliseringsactie: Levenslang veilig wonen Info-avonden

In samenwerking met het woonloket.

Kom erin prijs

Wordt, tijdens het kerstfeest voor senioren en mindervaliden, uitgereikt aan een plaatselijke handelaar die zijn zaak toegankelijkheid heeft gemaakt voor personen met een beperking.

Allerlei thema’s i.s.m. welzijnsraad, milieudienst, woonloket, …  Darmkankerscreening: navragen met Vlaamse Overheid (vanaf wanneer, wat zijn de kosten).  Osteoporose: botdensitometrie is duur (€ 52) en wordt slechts onder bepaalde voorwaarden terugbetaald. Er kan een voorstel uitgewerkt worden om bv. vanuit de gemeente een tegemoetkoming te voorzien (€ 5) voor mensen die zich vanaf 55 jaar laten screenen.

-2-

De laatste jaren weinig inzendingen. Stilaan laten uitdoven? Trofee sociale verdienste

Wordt, tijdens het kerstfeest voor senioren en mindervaliden, uitgereikt aan een persoon of vereniging die een uitzonderlijke sociale of maatschappelijke daad hebben gesteld. Jaar na jaar minder inzendingen. Stilaan laten uitdoven?

Notulist: Rina Van Eycken

Memorandum Ouderenadviesraad (n.a.v. gemeenteraadsverkiezingen oktober 2012) Inleiding. De vergrijzing van de bevolking is een feit. Over enkele jaren zal een kwart van de Vlaamse bevolking ouder zijn dan 60 jaar. In 2025 zal zelfs één Vlaming op drie tot die leeftijdscategorie behoren. Hoe we met deze gegevens omgaan is één zaak. Ons Ouderenbeleidsplan is ambitieus en danig volledig dat het onmogelijk kan gerealiseerd worden in de volgende bestuursperiode. En al vormt de participatie een rode draad door dit plan, dan blijven veel punten beperkt tot “intenties” maar zijn weinig concreet naar uitvoering toe. Het lijkt ons dus billijk dat wij vanuit het beleidsplan vertrekken en prioriteiten aanduiden die wij vanuit de Steenokkerzeelse Ouderen Advies Raad (SOAR) willen gerealiseerd zien en waarop wij de nieuwe gemeenteraad willen aanspreken. Daarom hebben wij een aantal thema’s aangeduid die wij zullen invullen met concrete voorstellen. Nog dit: seniorenbeleid is geen verhaal van kommer en kwel, maar een positief verhaal gedurende meer dan 20 jaar en dit voor meer dan 25% van de bevolking. Pas vanaf 80+ wanneer de zorgbehoeften sterk beginnen toenemen, kunnen wij spreken van “ouderen”beleid. Zowel het seniorenbeleid als het ouderenbeleid zal de SOAR tot zijn werkingsveld rekenen, maar het is duidelijk dat de SOAR niet de enige partner is in het lokaal seniorenbeleid, maar dient wel aanzien te worden als één van belangrijkste actoren in dit domein. Met de interne staatshervorming die in Vlaanderen bezig is en met de intenties van het nieuw decreet betreffende een Vlaams Ouderenbeleid is het duidelijk dat het initiatief om dit samenspel te organiseren meer dan voorheen bij het lokaal bestuur ligt. Onze zorg is dat de SOAR ernstig wordt genomen. Volgende punten zouden volgens de SOAR meer dan gewone aandacht dienen te krijgen in het volgend bestuursakkoord en verdienen te worden opgenomen in het sociaal beleid voor de periode 2013 – 2018. 1.Inspraak:

-3-

De lokale ouderenadviesraad streeft in zijn samenstelling een afspiegeling te zijn van de ouderenbevolking in de gemeente. We vragen een respectvolle benadering van de ouderenadviesraad door advies te vragen bij elke aangelegenheid die de kwaliteit van het leven van de ouderen in de gemeente beïnvloedt, maar ook door spontaan geformuleerd advies te aanvaarden en antwoorden correct schriftelijk te motiveren indien een advies niet kan opgevolgd worden. Aan de basis van een goed ouderenbeleid in de gemeente ligt een ouderenbeleidsplan dat inhoudelijk wordt aangestuurd door de ouderen of hun afgevaardigde in de ouderenadviesraad. In een relevant ouderenbeleidsplan zitten alle beleidsdomeinen vervat die in mindere of meerdere mate voor ouderen van belang zijn. Voor een optimale beleidsparticipatie van de ouderen in de gemeente wordt een ondersteunende rol toegekend aan een specifiek opgeleide ouderenbeleid coördinator en worden financiële middelen en infrastructuur voorzien. Om het ouderenbeleid te kunnen waarborgen wordt een schepen aangesteld die het ouderenbeleid in zijn bevoegdheden uitdrukkelijk heeft ingeschreven. Het is de rol van de schepen ouderenbeleid om alle betrokken partijen te horen en om alle beleidsdomeinen af te stemmen op ouderen. 2. Armoede en vereenzaming Verdoken armoede is een onderschat probleem in onze samenleving, ook bij ons. Daarom dient de armoede op een discrete manier in kaart te worden gebracht. De rol van het OCMW is hierbij primordiaal. Door zijn laagdrempeligheid en zijn discretie is dit zowel de plaats waar signalen kunnen worden gegeven en opgevangen met de bedoeling op formeel maar veel meer informeel initiatieven te nemen om de situatie te helpen verbeteren. Artsen, thuisverzorgers, verpleegkundigen en organisaties van het middenveld (ziekenfondsen, socio - culturele verenigingen) zijn eveneens belangrijke informanten in deze. Om de vereenzaming tegen te gaan zou een sterke wijkwerking uitgebouwd dienen te worden. Wijken zijn entiteiten die qua oppervlakte nauwelijks de buurt overschrijden t.t.z. het dienen omschrijvingen te zijn kleiner dan de bestaande parochies. 3.Huisvesting: De gemeente moet mensen stimuleren en ondersteunen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Wonen moet betaalbaar blijven zijn voor ouderen; er bestaan premies die financieel kunnen helpen. Iedere oudere moet kunnen beschikken over voor hem bruikbaar basiscomfort in de woning en deze woning moet aangepast worden aan de noden van de bejaarde. -4-

Voor alle ouderen is woonzekerheid en een betaalbare woning een belangrijk punt van bestaanszekerheid, ook indien de oudere persoon zorg nodig heeft thuis of in een residentiële zorgvoorziening. Gemengde woonvormen moeten kunnen: b.v.: assistentiewoningen, service flats. 4.Veiligheid: Politiepatrouilles overdag, ’s avonds en ’s nachts zijn nodig om het gevoel van veiligheid in de gemeente te waarborgen. Bereikbaarheid van de politie in de eigen gemeente geeft zekerheid en vertrouwen. Zowel voor wijkagenten als politie is het contact met de burger een essentieel onderdeel van de taak om effecten van de functie te verhogen. Iedere oudere zou moeten kennis kunnen maken met zijn wijkagent. Netheid en rust geven in elke buurt een aangenaam gevoel. Een goede verlichting op straten en pleinen zorgt ervoor dat oudere personen zich ’s avonds nog op straat durven gaan. 5.Mobiliteit: Algemeen openbaar vervoer op regelmatige tijdstippen, ook tijdens de dag en in het weekend, is nodig met een goede toegankelijkheid voor allen. Voornamelijk het vlot bereikbaar maken van instellingen zoals MS kliniek, WZC Floordam en LDC Omikron waar tot op heden geen openbaar vervoer komt. Het openbaar vervoer kan worden aangevuld met taxicheques, minder mobielen centrale, die ondersteund wordt vanuit de gemeente en een algemeen verspreide belbusformule met “halte aan huis” indien fysieke beperkingen de verplaatsing naar de halte onmogelijk maken. Een combinatie van de verschillende mogelijkheden kan voor allen een volledig mobiliteitsnetwerk creëren. Samenspraak met de ouderen voor het nemen van beslissingen i.v.m. aanbod, infrastructuur, stopplaatsen, wijzigingen kunnen leiden naar de beste oplossing voor iedereen. Ook aan te bevelen voor ouderen die moeilijk kunnen gaan winkelen de mogelijk hebben om zich te kunnen bevoorraden aan een rijdende buurtwinkel : b.v. in Melsbroek en Perk. Fiets- en wandelpaden die zijn afgescheiden van de autorijbaan en goed worden onderhouden zijn nodig voor een vlotte, veilige en aangename verplaatsing. Een goede straatverlichting is bovendien van essentieel belang. De toegankelijkheid van de straat kan worden verzekerd door voetpaden voldoende breed te houden, te zorgen dat er geen obstakels of hindernissen de doorgang versperren en de straat en het voetpad goed te onderhouden, bv.: centrum Melsbroek. -5-

De toegang tot openbare gebouwen en winkels kan verbeteren door een hellend vlak te plaatsen, door automatische deuren te installeren die ook tragere mensen de nodige doorlooptijd geven, door fluorescerende stroken, enz...De principes van toegankelijkheid dienen correct toegepast te worden en mogen tevens de toegankelijkheid voor anderen niet bemoeilijken. Zitbanken verspreid over de gemeente en in openbare diensten geven ouderen meer kansen om buiten te komen. Tevens stimuleren ze het contact tussen alle burgers. Zitbanken creëren een sfeer van leven in de gemeente, zowel voor de inwoners als voor de bezoekers. Bruikbare, goed onderhouden openbare toiletten in het centrum en in de wandelgebieden, recreatie- en natuurgebieden zijn een extra troef waardoor ouderen zich minder zullen belet voelen om buiten te komen. Betaalbaarheid van minder mobielen centrale. 6.Zorg en gezondheid: Samenwerking tussen verschillende zorgpartners, waaronder ook de mantelzorgers, vormt de beste garantie om een efficiënt zorgnetwerk rondom zorgbehoevende ouderen te organiseren. Gezien de wachtlijsten voor zowel thuiszorg als voor de residentiële zorgvoorzieningen dienen de programmatie normen van de Vlaamse Gemeenschap door de gemeente benut worden. Het is bovendien nodig een uitbreiding bij de hogere overheden te bepleiten met het oog op de toenemende vergrijzing. Aan te raden ook blijvende vorming voor mantelzorgers, zoals b.v. heftechnieken en andere. Thuis wonen en thuiszorg verdienen maximale ondersteuning op verschillende vlakken: - Financieel, door informatie en vorming, vermindering van de draaglast voor mantelzorgers door het voorzien in kortverblijf, dagopvang, nachtopvang, oppasdienst, boodschappendienst, klusjesdienst, poetshulp. Jaarlijkse huisbezoeken bij 80-plussers hebben zowel een preventief karakter als een signaaleffect. Indien nodig kan in samenspraak met de oudere personen een oplossing gezocht worden voor een eventueel probleem. 7.Informatie: Dit betekent dat naast websites, de geschreven informatie in voldoende groot lettertype en gesproken informatie met een gepast geluidsniveau nodig blijft. Informeren is meer dan brochures uitdelen. Ouderen zijn maar geholpen met mondelinge informatie. Bovendien bouwt deze communicatie bruggen en krijgt vertrouwen een kans. De ouderen verlangen één loket waar ze alle informatie kunnen vinden. Dit kan zowel bij het OCMW Dienst maatschappelijk welzijn van de gemeente, bij het -6-

Lokaal Dienstencentrum Omikron, bij sociaal loket gemeentehuis of sociaal huis…. Naast kunnen luisteren is een goede kennis van de ouderensector en het zich kunnen instellen op oudere mensen belangrijk om deze functie te laten slagen. Computercursussen op een aangepast leertempo voor ouderen blijven noodzakelijk tot zolang de vaardigheid niet door allen verworven is. Ouderen verlangen informatie over alle tegemoetkomingen waar ze mogelijk aanspraak kunnen op maken: diensten, voorzieningen, ... kortom over alle domeinen die de kwaliteit van leven van ouderen in de gemeente beïnvloeden. 8.Sociaal leven: Lokale dienstencentra kunnen de ontmoeting tussen, en de zorg om de ouderen, stimuleren en het samenleven in een buurt ondersteunen. De seniorenverenigingen nemen in ieder geval een taak op in het netwerk van de ouderen die voor het verenigingsleven kiezen. Een aangename en ruime infrastructuur en subsidies zijn nodig om de bestaands- en werkingskansen te vergemakkelijken. Om deze taak efficiënt op te nemen is er best samenspraak met andere verenigingen, met de gemeente of kan samenwerking met lokale dienstencentra worden geoptimaliseerd. Vrijwilligerswerk is één van de basispijlers van de samenleving. 50– plussers zijn bijzonder actief als mantelzorger en in tal van vrijwilligerstaken. Waardering van dit engagement is constructief om de vrijwilligers aan te sporen tot het volhouden van deze maatschappelijke activiteit. Om de ouderen op een correcte manier te benaderen is er aandacht nodig voor de diversiteit binnen de ouderengroepen: inkomensverschillen, afkomst, geslacht, seksuele geaardheid, leeftijdsspreiding,...bepalen het sociaal leven van de ouderen. Geen enkele van deze categorieën mag zich uitgesloten voelen. Iedereen moet op specifieke aandacht en begrip kunnen rekenen, gekoppeld aan specifieke oplossingen. Ontmoetingen binnen de eigen generatie en met de andere generaties stimuleren, zorgt niet alleen voor het cement van de gemeenschap, maar kan een buffer worden tegen isolatie en eenzaamheid. 9.Cultuur: Ouderen verlangen naar culturele activiteiten met aangepaste uren, een goede bereikbaarheid en een democratische prijs. De culturele agenda wordt best in overleg met alle doelgroepen opgesteld, waarbij ook de ouderen aan hun trekken komen met hun voorkeuren. Ook rusthuisbewoners willen mee participeren in cultuurland en willen ook aanspraak kunnen maken op financiële ondersteuning voor cultuurevenementen in het rusthuis. 10.Levenslang leren en vorming: -7-

Leren blijft belangrijk op elke leeftijd. Ouderen willen vooral bijblijven. Ze moeten ook datgene kunnen leren wat ze nodig hebben om zo lang mogelijk zelfstandig en actief te zijn. Om vorming te kunnen geven is voldoende infrastructuur en materiaal nodig o.a. voor computer- en internetcursussen. Samen met de ouderen dient een passend leer- en vormingsaanbod te worden opgesteld. Vrijstaande ruimten kunnen benut worden. Op dat vlak kunnen gemeenten heel wat ondersteuning geven. Het is nodig dat ouderen kunnen leren op hun tempo en dat de lessen gegeven worden op maat van de ouderen. Computercursussen voor ouderen verdienen hier speciale aandacht zolang niet alle ouderen over deze vaardigheid beschikken. 11.Sport en bewegen: Wanneer sport en beweging op ontspannende, actieve wijze en op maat van de ouderen worden aangeboden zijn deze activiteiten gezondheidsbevorderend. Contact is een neveneffect van sporten in groep, maar niet minder belangrijk. Daarom is er voldoende aangepaste infrastructuur nodig en dit zowel binnen als buiten. Ouderen worden best begeleid. Daarvoor zijn er sportbegeleiders nodig die kennis hebben van sport en bewegen voor ouderen en de sportactiviteiten op gepaste wijze begeleiden. Sport voor ouderen dient een volwaardige plaats in de planning te krijgen. L.G. Meeus Voorzitter Ouderenadvesraad

-8-