Uitkomsten onderzoek bedrijfsoverdracht familiebedrijven. 20 juni 2012

Uitkomsten onderzoek bedrijfsoverdracht familiebedrijven

20 juni 2012

Samenvatting

De waardering van het familiebedrijf vormt een belangrijk obstakel bij de overdracht van de onderneming. Vooral de waardering van de opgebouwde goodwill blijkt bij veel bedrijven voor problemen te zorgen. Uit onderzoek van KPMG onder Nederlandse familiebedrijven blijkt dat bijna de helft van de bedrijven de waardering van de onderneming als het belangrijkste obstakel ziet bij een mogelijke overdracht. Bijna 80% vindt dat vooral de waardering van de goodwill die betaald moet worden een belemmering vormt. Een meerderheid van de bedrijven blijkt de opvolging bij voorkeur binnen de familie te zoeken. Vooral de voortzetting van de familienaam speelt hierbij een belangrijke rol. Bijna 40% van de ondernemingen geeft aan dat opvolging binnen de familie in het algemeen zorgt voor continuïteitsproblemen. Van de obstakels bij opvolging binnen de familiesfeer, geeft ruim de helft van de ondernemingen aan dat een goede opvolger binnen de familie mogelijk niet te vinden is. Met name wanneer het gaat om opvolging van de directeur-grootaandeelhouder (‘DGA’) vormt de waardering van de onderneming een obstakel. Bijna 60% van de bedrijven geeft aan dat de waardering van de onderneming sterk afhankelijk is van de opgebouwde ervaring en het leiderschap van de DGA. Daarnaast zorgt het bijzondere karakter van het familiebedrijf duidelijk voor belemmeringen bij de waardering.

Uit het onderzoek van KPMG blijkt voorts dat ruim 90% van bedrijven bij opvolging gebruik zou maken van een externe adviseur. Bijna 40% van de onderzochte bedrijven geeft aan dat de DGA niet altijd is staat in om de waarde van de onderneming zelfstandig in te schatten. Dit houdt niet alleen een risico in voor de DGA, maar ook voor de opvolger van het bedrijf. Een te hoge waardering vormt een last voor de toekomstige opvolger, terwijl met een te lage waardering niet alleen de overdragende ondernemer maar ook de overige familieleden tekort worden gedaan. Ook bij een eventuele verkoop aan derden moet de reële waarde het vertrekpunt vormen voor de uiteindelijke onderhandelingen. Een goede onderbouwing van de waardering is dan ook onmisbaar in de communicatie met de betrokkenen binnen de familie en voor het verkrijgen van een sterkere positie in eventuele onderhandelingen met een koper. Waarderen is dan ook veel meer dan het vinden van het juiste prijskaartje. Een weloverwogen waardering kan conflicten over de waarde van het familiekapitaal voorkomen. Maar nog belangrijker, een gedegen waardering biedt het kompas voor een koers gericht op groei van de ondernemingswaarde en daarmee het familiekapitaal.

Bijna 90% vindt dat de bedrijven als gevolg van hun langetermijnstrategie en de relatief grote betrokkenheid van de werknemers in het algemeen een hogere bedrijfswaarde vertegenwoordigen. Bijna 70% geeft aan dat de in het algemeen conservatieve financieringsstructuur van de familiebedrijven bijdraagt aan de hogere waardering die aan dit soort bedrijven wordt toegedicht. Volgens 69% van de bedrijven wordt de zwaardere belastingheffing op bedrijfsvastgoed als een belemmering ervaren voor de overdracht van de onderneming.

© 2012 KPMG N.V ., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 34153857, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. Gedrukt in Nederland. De naam KPMG, het logo en ‘cutting through complexity’ zijn geregistreerde merken van KPMG International.

1

Inhoudsopgave

Samenvatting

1

Onderzoeksresultaten

3

Contactpersonen


17

2



“Bent u op dit moment bezig met de overdracht?”

“Of verwacht u dit binnen 5 jaar te doen?”

Geen mening; 8,7% Ja; 26,1% Ja; 30,4%

Nee; 69,6%

Nee; 65,2%


4


“Wat zijn de belangrijkste obstakels die u bij eventuele overdracht van de onderneming verwacht?”

De waardering van de onderneming

“Wanneer het moment van bedrijfsoverdracht zich zou aandienen, vormen deze obstakels aanleiding om de overdracht voor u uit te schuiven?”

47,8%

De economische recessie

34,8%

De financiering van de overname

34,8%

Het vinden van een geschikte partij voor overdracht

17,4%

De financieringsstructuur van de onderneming

17,4%

De juridische structuur van de onderneming

13,0%

Anders …

13,0%

Het bezit van vastgoed, waardoor geen beroep gedaan kan worden op fiscale faciliteiten

4,3% 0%

Ja; 17,4%

Weet niet; 17,4%

20%

40%

60%

80%

100%

Nee; 65,2%

“Onduidelijk of kinderen kunnen of willen overnemen. Ze zijn nu nog te jong”

“Bezig met opleiden” “Op dit moment niet relevant”


5


“Zoekt u de overdracht van het bedrijf bij voorkeur binnen of buiten de familiesfeer?”

“Wat zijn de belangrijkste motieven om de overdracht binnen de familiesfeer te zoeken?”

Traditie, voortzetting familienaam

Buiten familiesfeer; 17,4%

82,6%

Fiscale voordelen, zoals het kunnen schenken van de aandelen aan de volgende generatie

17,4%

Anders …

17,4%

Geen mening; 17,4%

Als gevolg van de crisis valt de waardering op dit moment lager uit en is overdracht binnen de familie fiscaal aantrekkelijker

4,3%

0%

Binnen eigen familiesfeer; 65,2%

20%

40%

60%

80%

100%

“Geen; kwaliteit is belangrijker dan familie” “Omdat iemand binnen de familie dat wil”


6


“Wat zijn de belangrijkste obstakels bij overdracht binnen de familiesfeer?”

Ontbreken van familieleden die in staat zijn de onderneming te runnen

“Wat zijn de belangrijkste obstakels bij overdracht buiten de familiesfeer?”

52,2% Afstaan van familiebedrijf aan derden ligt gevoelig

Anders …

60,9%

30,4% Anders …

Ontbreken van gedegen financiële kennis bij de familie

17,4%

Verschil van inzicht in de waarde van de onderneming. De familie heeft over het algemeen een onrealistisch beeld van de waarde

17,4%

0%

26,1%

Derden begrijpen veel minder goed waar de waarde van de onderneming zit

20%

40%

60%

80%

100%

17,4%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

“Er zijn geen obstakels” “Nog weinig over te zeggen. Deze generatie staat net aan het roer” “Tijdstip, zelf nog niet klaar voor overdracht. Vind het nog te leuk”

“Geen obstakels” “Voorlopig nog niet aan de orde”

“Onmogelijk gezien de historie”


7


“Wat zijn de belangrijkste motieven om de overdracht buiten de familiesfeer te zoeken?”

Ontbreken van familieleden die in staat zijn de onderneming te runnen

“Wat zijn in uw ogen de belangrijkste obstakels bij het waarderen van de onderneming?”

47,8% Waardering onroerend goed, 8,7%

Anders …

Anders …; 17,4%

30,4%

Gebrek aan belangstelling binnen de familie

26,1%

Een hogere prijsverwachting bij overdracht buiten de familie

Waardering Goodwill, 78,3%

17,4%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

“Niet van toepassing” “Waardering zou geen probleem moeten zijn” “Fiscale discussies” “Het objectief maken van een waardering is altijd een uitdaging”


8


“De DGA weet zelf niet altijd het beste de waarde van zijn onderneming in te schatten”

Zeer mee eens

4,3%

0,0% 0%

26,1%

Mee oneens

26,1%

Weet niet/geen mening

56,5%

Niet eens/niet oneens

30,4%

Mee oneens

0,0%

Mee eens

39,1%


Zeer mee oneens

Zeer mee eens

0,0%

Mee eens

“De waardering van een familiebedrijf is sterk afhankelijk van de opgebouwde ervaring en leiderschap van de DGA”

20%

40%

60%

80%

100%

13,0%

Zeer mee oneens

0,0%


4,3% 0%

20%


40%

60%

80%

100%

9


“Zou u bij opvolging van uw bedrijf gebruik maken van een externe adviseur?”

“Het inschakelen van onafhankelijke externe adviseurs bij overdracht is bevorderlijk”

Zeer mee eens Weet niet; 8,7%

34,8%

Mee eens

Ja; 91,3%

60,9%


4,3%

Mee oneens

0,0%

Zeer mee oneens

0,0%


0,0% 0%

20%


40%

60%

80%

100%

10


“Familiebedrijven dragen, als gevolg van een langetermijnstrategie en grote betrokkenheid van werknemers, een hoge bedrijfswaarde in zich”

Zeer mee eens

“De vaak conservatievere financieringsstructuur van familiebedrijven draagt bij aan de hogere waardering die aan familiebedrijven wordt toegedicht”

Zeer mee eens

17,4%

Mee eens

4,3%

Mee eens

69,6%

65,2%


8,7%


Mee oneens

0,0%

Mee oneens

Zeer mee oneens

0,0%

Zeer mee oneens

0,0%


4,3%


0,0%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

17,4%

13,0%

0%

20%


40%

60%

80%

100%

11


“Familiebedrijven staan bekend uiterst loyaal te zijn richting eigen personeel. Personeel dat lang wordt vastgehouden beïnvloedt de waardering van het familiebedrijf in negatieve zin”

Zeer mee eens

Zeer mee eens

4,3%

Mee eens


0,0%

Mee eens

65,2%

8,7%

Mee oneens

“Continuïteitsproblemen van het familiebedrijf zijn aanwezig bij opvolging in de familiesfeer”

21,7%

39,1%


30,4%

Mee oneens

30,4%

Zeer mee oneens

0,0%

Zeer mee oneens

0,0%


0,0%


0,0%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

0%

20%


40%

60%

80%

100%

12


“Wij hebben momenteel of in het verleden aanvaringen gehad met de fiscus inzake waardering met betrekking tot bedrijfsoverdracht”

Zeer mee eens


Zeer mee eens

0,0%

Mee eens

Zeer mee oneens

43,5%

Mee oneens

26,1%

26,1%

13,0% 0%

13,0%


8,7%


8,7%

Mee eens

26,1%

Mee oneens

“Wegens lagere waardering door de economische crisis heeft de fiscaal aantrekkelijke bedrijfsoverdracht binnen de familiesfeer op dit moment de voorkeur”

20%

40%

60%

80%

100%

26,1%

Zeer mee oneens

8,7%


0,0% 0%

20%


40%

60%

80%

100%

13


“Wist u dat er in Nederland gunstige fiscale regelingen bestaan voor bedrijfsoverdrachten?”

“Bij bedrijfsoverdracht binnen de familiesfeer hoeft de verkoper geen belasting te betalen. Overdracht van vastgoed is echter wel belast. Wist u dat?”

Nee; 13%

Nee; 4,3%

Ja; 87% Ja; 95,7%


14


“Vindt u dat de regels omtrent fiscale overdracht van vastgoed dienen te worden aangepast?”

“Zo ja, wat zou er dan dienen te veranderen?”

“Vastgoed gelijk trekken aan bedrijfsovername”

“Overdracht dient fiscaal vriendelijk plaats te vinden”

Weet niet; 30,4%

Ja; 47,8%

“Binnen de familiesfeer geen overdrachtsbelasting en schappelijke waardering”

“Bij continuering van het vastgoed in de onderneming eveneens de 83% vrijstelling”

Nee; 21,7%

“Belasting doorschuiven naar de toekomst”


15


“Het pas later overdragen van vastgoed nadat bedrijfsoverdracht heeft plaatsgevonden is een goede strategie voor wat betreft eventuele bedrijfsoverdracht”

Zeer mee eens

“Zwaardere belastingen (schenkings-, erf-, inkomsten- en overdrachtsbelastingen) vormen een belemmering voor toekomstige overdracht van onze onderneming”

Zeer mee eens

0,0%

Mee eens

Mee eens

39,1%


17,4%

52,2%


34,8%

17,4%

Mee oneens

8,7%

Mee oneens

0,0%

Zeer mee oneens

0,0%

Zeer mee oneens

0,0%



17,4% 0%

20%

40%

60%

80%

100%

13,0% 0%

20%


40%

60%

80%

100%

16

Contactpersonen

Ernst Groenteman

Olaf Leurs

Boudewijn Neelissen

Partner KPMG Audit

Partner KPMG Meijburg

Director KPMG Corporate Finance

+31 (0)20 656 7482

+31 (0)76 523 7514

+31 (0) 20 656 8535

[email protected]

[email protected]

[email protected]


17

Uitkomsten onderzoek bedrijfsoverdracht familiebedrijven. 20 juni 2012

Recommend Documents