Uitgewerkt voorstel maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang
Aanvrager Organisatie
Gemeente Dordrecht en aanbieders Beschermd Wonen en Opvang
Overige initiatiefnemers Naam Contactpersoon
Melis Jan van Heerikhuize, sr. Inkoopadviseur Beschermd Wonen en Opvang
Telefoon
078 - 770 2074
E-mail
[email protected]
Titel voorlopig voorstel
Omschrijving voorlopig voorstel
Persoonsgerichte ondersteuning Beschermd Wonen & Opvang Bij welke van onderstaande punten sluit uw voorlopig voorstel aan? - Gewoon waar dat kan, speciaal waar het moet: - Wonen; - Werken/participeren; - Financien; - Sociaal netwerk; - Gezondheid. - Doelmatigheid. - Normalisering. - Aansluiten op de lokale situatie in de buurt. - Samenwerking nulde-, eerste-, tweede-, derdelijn. - Verbinding van domeinen decentralisaties. - Interventies en instrumenten om vooruitgang/ontwikkeling vast te stellen en te bevorderen. Aanleiding en achtergrond: - Welke vraag voor welke stakeholder (inwoner, aanbieder en gemeenten) wordt bediend? Tijdens het bespreken van de voorlopige voorstellen aan fysieke overlegtafel d.d. 23 maart 2015 zijn de voorstellen in twee categorieen gepresenteerd, te weten ‘verbinding’ en ‘adequate ondersteuning en financiering’. Met betrekking tot de laatste categorie stelt de gemeente Dordrecht, gelet op de onderlinge samenhang tussen de verschillende voorstellen, een gezamenlijk voorlopig voorstel met als titel ‘Persoonsgerichte ondersteuning’ voor waarin de samenhang tussen alle afzonderlijke voorstellen vereenigd zijn en ruimte bestaat in de uitwerking om specifieke speerpunten met elkaar nader te definieren. Persoonsgerichte ondersteuning is een voorlopig voorstel gericht op de groep kwetsbare inwoners en mensen die op grond van psychosociale problemen en/of psychische beperkingen aangewezen zijn op de maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang in de regio Drechtsteden en Alblasserwaard-Vijfheerenlanden (DA-V). - Inwoners: Hoofdvraag: Wat heb ik nodig om zelfredzaam te worden (of blijven) binnen mijn ontwikkelpotentieel? Vanuit de voorlopige voorstellen zoals besproken aan de fysieke tafel komen de volgende deelvragen: - Wat heb ik nodig om mijn ontwikkelpotentieel, binnen mijn leefgebieden en in samenhang, zo goed mogelijk te ontwikkelen? - Wat heb ik nodig om het maximale effect uit de ondersteuning te behalen?
- Hoe verblijf ik zo snel mogelijk in een zelfstandige woonruimte? Aanbieder: Hoofdvraag: Wat heeft de organisatie nodig om op een kostenefficiënte, maar adequate manier zelfredzaamheid en participatie van inwoners te ondersteunen? Vanuit de voorlopige voorstellen zoals besproken aan de fysieke tafel komen de volgende deelvragen: - Hoe ondersteunt de organisatie zelfredzaamheid en participatie met behulp van zelfhulp, innovaties, ondersteuning bij participatie en belangenbehartiging? - Wat hebben we nodig om het systeem zo kostenefficient mogelijk in te richten en bureaucratie te verkleinen? - Hoe kan informele zorg worden ingezet ? - Welke vormen van ondersteuning maken het mogelijk om waakzaamheid in te vullen? - Wat zijn de minimale kwaliteitseisen/kaders waar ik aan moet voldoen? -Hoe maak ik mijzelf overbodig voor deze client? Gemeenten: Hoofdvraag: Hoe richten we het zorgaanbod voor Beschermd Wonen en Opvang zo kostenefficient, maar adequaat mogelijk in? Vanuit de voorlopige voorstellen zoals besproken aan de fysieke tafel komen de volgende deelvragen: Keten - Hoe komt door- en uitstroming op gang in de maatwerkvoorziening? - Mbt uitstroom: Wat is nodig om inwoners duurzaam zelfstandig te laten wonen na verblijf in een instelling? - Mbt preventie/instroom: Hoe voorkomen we overlast,en tragiek voor en door potentiële inwoners van de maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang? - Hoe kunnen we tijdens instroom, doorstroom en uitstroom maximaal gebruik maken van voorliggende voorzieningen of aanvullende mogelijkheden binnen de lokale (soms wijkgerichte) situatie? - Wat is nodig om afschaling van zorg te bevorderen? Normaliseren van bestaan - Hoe wordt zowel doelmatigheid (met focus op toename van zelfredzaamheid) als kwaliteit gestimuleerd? - Hoe wordt vraaggerichtheid en zelfregie gestimuleerd? - Hoe zorgen we voor een raamwerk bestaande uit flexibel in te zetten onderdelen/aanbod ten behoeve van de individuele vraag van de inwoner? - Wat is nodig om normalisering te bevorderen?
- Hoe stimuleren we keuzevrijheid voor de inwoner? Organisatie / bedrijfsvoering - Wat hebben we nodig om het systeem zo kostenefficient mogelijk in te richten? - Wat hebben we nodig om op termijn de bureaucratie te verkleinen? - Hoe creeeren we de balans tussen controle/beheersing enerzijds en professionele handelingsvrijheid anderszijds? - Hoe blijven we binnen de financiele kaders? Doelstelling uitgewerkt voorstel: • Kwalitatief goede ondersteuning, • Innovatief karakter, • De oplossing blijft binnen het budget, • Vergelijk en verantwoorde keuze tussen verschillende uitgewerkte voorstellen moet mogelijk zijn, • Uitgewerkt voorstel is beslisdocument dat zodanig concreet is dat besluit tot contractering op basis hiervan genomen moet kunnen worden, • Uitgewerkt voorstel moet duidelijk maken waar de verandering zit in de dienstverlening en/of het systeem met elementen als; toegang, back-office (AO), bekostiging, monitoring en verantwoording, • Uitgewerkt voorstel moet voor 1-1-2016 geïmplementeerd kunnen zijn, • • Uitgewerkt voorstel moet leiden tot een contract op basis waarvan de voorgestelde dienstverlening kan worden ingekocht per 1-1-2016. AD1) Definities, functies en doelen Beschermd Wonen en Opvang Onder Beschermd Wonen wordt verstaan: o intramuraal wonen in een accommodatie van een instelling; o met het daarbij behorende toezicht en begeleiding; o gericht op het bevorderen en herstel van zelfredzaamheid en participatie; o gericht op het bevorderen van het psychisch en psychosociaal functioneren; o gericht op stabilisatie van een psychiatrisch ziektebeeld; o gericht op het voorkomen van verwaarlozing of maatschappelijke overlast; o gericht op het afwenden van gevaar voor de inwoner of anderen; o bestemd voor personen met psychische of psychosociale problemen, die niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. o de extramurale begeleiding, VPT, MPT en overbruggingszorg in uren en/of dagdelen zoals geleverd
o
in 2015 onder de maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang valt niet onder de definitie Beschermd Wonen en Opvang. Verblijf op basis van gebruiksovereenkomst of wonen op basis van een huurovereenkomst valt niet onder de definitie Beschermd Wonen en Opvang.
Onder Opvang wordt verstaan: o
het geheel van algemene voorzieningen en maatwerkvoorziening Maatschappelijke Zorg met als doel het bieden van een tijdelijk vangnet en het bevorderen van zelfredzaamheid door: o het tijdelijk bieden van onderkomen voor mensen die dak- en of thuisloos zijn, o richten op uitstroom o verslavingsbegeleiding; o begeleiding van slachtoffers van huiselijk geweld. o de extramurale begeleiding, VPT, MPT en overbruggingszorg in uren en/of dagdelen zoals geleverd in 2015 onder de maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang valt niet onder de definitie Beschermd Wonen en Opvang. De extramurale begeleiding en overbruggingszorg in uren en/of dagdelen vallen onder de maatwerkvoorziening Begeleiding in de Wmo 2015. Doel Beschermd Wonen en Opvang Volwaardig burgerschap voor kwetsbare inwoners en voor mensen die op grond van psychosociale problemen en/of psychische beperkingen en dit door zelfredzaamheid, participatie en een beschermde en veilige woonomgeving op de meest kostenefficiënt mogelijke, maar adequate manier te ondersteunen. Ad 2) Systematiek: De SDD is verantwoordelijk voor de toegang van de klant voor Beschermd Wonen en Opvang via de inschalingsmethodiek; Algemeen:
Zelfstandig wonen niet meer mogelijk Rust en structuur nodig 24-uurstoezicht noodzakelijk Voorbeeld consulent: wat zou er met zo iemand gebeuren als je hem in een lege ruimte zet zonder begeleiding. Redt hij/zij het dan?
Licht: Oefenen en stimuleren
Stabiliseren situatie, uitstroomgericht ADL: behoefte aan stimulatie en controle
Ondersteuning nodig op meerdere leefgebieden Mobiliteit: geen problemen (over het algemeen) Gedragsproblematiek kan aanwezig zijn, maar goed hanteerbaar in de context van de begeleiding Deelname participatie en maatschappij in beperkte mate zelfstandig toe in staat, wens en interesse is er wel. Sociale relaties zijn er, onderhouden van deze is moeilijk wel mogelijk. Sociale relaties aangaan lukt met begeleiding Psychiatrische problematiek staat niet op voorgrond, veelal passief van aard, is in principe onder controle Bij simpele taken geen ondersteuning nodig, bij complexe taken wel
Midden: aanleren en oefenen
Ontwikkelingsgericht ADL: vaak behoefte aan aansturing en hulp bij de persoonlijke verzorging. Kans op zelfverwaarlozing aanwezig Ondersteuning nodig op meerdere, soms alle leefgebieden, beperkt (niet op alles) overname nodig. Mobiliteit: minimale ondersteuning nodig, geen grote problemen Gedragsproblematiek aanwezig, begeleiding gericht op beheersbaar houden van deze problematiek Deelname participatie en maatschappij niet zelfstandig toe in staat en slechts met stimulatie in geïnteresseerd Sociale relaties beperkt aanwezig, aangaan en onderhouden is moeilijk, soms niet mogelijk Psychiatrische problematiek aanwezig. Varieert van passief naar actief (vaker actief). Met medicijnen onder controle te houden, indien van toepassing gecontroleerd middelengebruik Naast psychiatrische problematiek mogelijk ook lichamelijke, somatische of verstandelijke beperking (die staat/staan niet op voorgrond) Bij simpele taken ondersteuning nodig, bij complexe taken ook overname nodig / mogelijk nodig.
Zwaar: overname en aanleren
Overname op groot deel van de leefgebieden noodzakelijk ADL: overname van (een deel van de) persoonlijke verzorging Mobiliteit: levert problemen op, ondersteuning nodig Ernstige gedragsproblematiek aanwezig, getracht wordt om dit beheersbaar te houden Deelname participatie en maatschappij niet mogelijk, hierin ook niet geïnteresseerd of te motiveren. Sociale relaties niet aanwezig, aangaan en onderhouden niet mogelijk Psychiatrische problematiek aanwezig en actief. Met medicijnen wordt getracht dit onder controle te krijgen of te houden, indien van toepassing gecontroleerd middelengebruik Bij praktisch alle taken overname nodig. Naast psychiatrische problematiek ook lichamelijke, somatische of verstandelijke beperking (die staat/staan niet op voorgrond)
AD3) doelen Beschermd Wonen per resultaatgebied Ad 1. Resultaatgebied 1: financiën ●heeft zijn overzicht van financiën en administratie op orde. ●betaalt zijn rekeningen tijdig. ●heeft zijn inkomsten en uitgaven in balans. ●heeft een inkomen. ●komt rond van zijn leefgeld / zakgeld / inkomen. ●Is zich bewust van uitgaven die hij/zij zich wel/niet kan veroorloven ●bespreekt belangrijke post met de ondersteuner. ●kan formulieren invullen. ●kan belangrijke papieren bewaren en weer vinden. ●weet naar welke instantie hij met welke vraag moet. ●weet waar hij ondersteuning bij het invullen van formulieren ed. kan vinden. ●heeft een geordende (financiële) administratie. ●kan zelfstandig haar/zijn vraag stellen aan een (gemeentelijke) instantie. ●heeft de nodige verzekeringen afgesloten. ●beheert zijn financiën zelfstandig. ●is aangemeld bij een instantie voor inkomensbeheer. ●is aangemeld bij een instantie voor schuldhulpverlening. ●heeft een vermindering van zijn schuldenlast. ●Er zijn afspraken met schuldeisers over aflossing van de schulden. ●Er is een overzicht van de totale schulden. ●Schuldeisers zijn op de hoogte van de situatie van de inwoner
Ad 2. Resultaatgebied 2: Dagbesteding De inwoner ●behoud of ontwikkeling van (arbeids)vaardigheden. ●heeft een evenwichtig dag-en-nachtritme. ●kan het dagritme volhouden. ●heeft regie over de invulling van zijn dag en ervaart hier ondersteuning bij. ●ervaart ondersteuning in het behouden van zijn eigen dagstructuur. ●kan vrije tijd indelen. ● Heeft een zinvolle daginvulling
AD 3. Resultaatgebied 3: Huisvesting De inwoner ●heeft veilige en toereikende huisvesting ●heeft beschikking over een zelfstandige of onzelfstandige woonruimte ●heeft bij het inkomen passende woonruimte ●Behoud en ontwikkeling van woonvaardigheden/bewonersvaardigheden (een goede buur zijn) ●Geeft geen overlast
Ad 4. Resultaatgebied 4: Huiselijke relaties De inwoner
kan relaties aangaan en behouden
is zich bewust van de omgang met de relaties
kan grenzen stellen binnen de relatie
kan afspraken maken met relaties
houdt zich aan gemaakte afspraken
maakt problemen bespreekbaar
gebruikt geen geweld
Ad 5. Resultaatgebied 5: Geestelijke gezondheid De inwoner ●is zich bewust van psychische conditie ●doet wat nodig is om de psychische conditie te verbeteren ●weet wanneer hulp in te roepen ●ontvangt noodzakelijke behandeling van zorgprofessionals ●gebruikt voorgeschreven medicatie volgens voorschrift ●is therapie- en behandeltrouw ●beheert zelf medicatie, ook bij chronische ziekten en aandoeningen ●heeft een positief zelfbeeld ●bespreekt gevoelens ●kan omgaan met de psychische beperkingen ●is psychisch stabiel ●heeft realistisch zelfbeeld ●kan eigen klachten verwoorden.
Ad 6. Resultaatgebied 6: Lichamelijke gezondheid De inwoner ●is alert op verandering in en aan het lichaam ●beweegt om de gezondheid te verbeteren/behouden ●bezoekt zelf huisarts en specialist ●gebruikt voorgeschreven medicatie volgens voorschrift ●volgt voorgeschreven behandelingen op ●beheert zelf medicatie, ook bij chronische ziekten en
aandoeningen ●gebruikt voorbehoedsmiddelen ●heeft veilige seksuele contacten ● Kan lichamelijke klachten kenbaar maken
Ad 7. Resultaatgebied 7: Verslaving De inwoner ●heeft zijn middelengebruik /verslaving onder controle ●heeft geen sociale, werk gerelateerde, emotionele of fysieke problemen als gevolg van gebruik/verslaving ●erkent middelengebruik en/of verslaving Ad 8. Resultaatgebied 8: Algemene Dagelijkse Activiteiten
De inwoner ●is in staat zichzelf te verzorgen ●verzorgt het lichaam goed ●wast en verschoont zich regelmatig ●ziet er verzorgd uit ●kan zelfstandig boodschappen doen ●kan huishoudelijke taken uitvoeren ●kan eigen klachten verwoorden. ●Kan eigen administratie voeren ●Is in staat om zelfstandig vervoer te organiseren ●Kan zich oriënteren in tijd en plaats.
Ad 9. Resultaatgebied 9: Sociaal Netwerk
De inwoner ●heeft een gezond sociaal netwerk
●vervult binnen het sociaal netwerk een passende sociale rol. ●is in staat een beroep te doen op personen in zijn/haar sociaal netwerk. ●kan relaties aangaan en behouden. ●is zich bewust van zijn omgang met relaties. ●kan grenzen stellen binnen de relatie. ●kan voor zichzelf opkomen binnen de relatie. ●heeft contact met zijn familie of naasten. ●heeft een vangnet. ●heeft niet langer contact met personen die schadelijk zijn voor hem. ●staat open voor opbouw sociaal netwerk. ●kan eigen problematiek in relatie tot sociaal netwerk hanteren
Ad 10. Resultaatgebied 10: Maatschappelijke participatie De inwoner ●beschikt over voldoende sociale vaardigheden. ●houdt zich aan de gemaakte afspraken. ●is lid van georganiseerde activiteit, zoals een club of vereniging, kerk of doet vrijwilligerswerk. ●kan omgaan met rechten en plichten. ●kan contact leggen met maatschappelijke instanties. ●kan omgaan met instanties. ●gaat op een respectvolle manier om met anderen. ● kan gedachten en ideeën overbrengen
Ad 11. Resultaatgebied 11: Justitie De inwoner ● komt tot en houdt zich aan de gemaakte afspraken met
politie, justitie en reclassering. ● pleegt geen overtredingen en delicten ● Veroorzaakt geen overlast Ad 4) Toetsingscriteria activiteiten (producten): − Aansluiting op gemeentelijke visie en beleid − Mate waarin de activiteit onderscheidend (vernieuwend) is Kosten in relatie tot het bereik van de activiteit Transformatie Wat is het verschil ten opzichte van de huidige praktijk? Inwoner: er wordt ondersteuning geboden binnen de ontwikkelmogelijkheden op de leefgebieden van de inwoner en toegang geboden tot de noodzakelijke maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang. Daarnaast zijn de volgende veranderingen van toepassing: • Persoonlijke consulent; • Periodiek herijken ondersteuningsplan; • Persoonsgerichte ondersteuning; • Ondersteuning gericht op resultaat; • Van plaatsbekostiging naar persoonsvolgende bekostiging; • Alle categorieën zijn inclusief dagbesteding; • Mogelijkheid voor op- afschalen; • Versimpeling van systeem (3 categorieën obv 11 resultaatgebieden); • Zorgtoewijzing door de gemeenten; • Normaliseren van de huisvestingscomponent; • Maximale beperking van de administratieve lasten. Aanbieder: Ondersteunen van zelfredzaamheid en participatie van inwoners door het bieden van noodzakelijke maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang binnen de gestelde financiële kaders. Bureaucratie wordt kostenefficiënt ingericht en informele zorg kan worden ingezet waarbij aan de minimale kwaliteitseisen kan worden voldaan. Gemeenten: Verantwoordelijk binnen de wettelijke taak en financiële kaders voor een kostenefficiënt, maar adequate ondersteuning van de vraag naar de maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang. Bureaucratie wordt kostenefficiënt ingericht en een financieringssystematiek wordt ontworpen waarbij op basis van arrangementen gestuurd wordt op resultaat en ruimte is in de besteding van middelen om productinnovatie bij de aanbieders te stimuleren. Met nadruk op toename van zelfredzaamheid en doorstroming Samenwerking Wie moet betrokken worden bij de uitwerking van het voorlopig voorstel?
Inwoners, aanbieders en gemeenten. En bij de uitvoering van het uitgewerkte voorstel? Streven is om draagvlak te creeren bji alle onderstaand genoemde actoren. - Inwoners - aanbieders - gemeenten - Sociaal netwerk - RTO - wijkteams - SDD/RSD - Schuldhulp - Familieraden - Zorgverzekeraar - Woningcorporatie Resultaten en opbrengsten Geef samenvattend aan wat concreet de resultaten, maatschappelijke waarde- toevoeging en/of opbrengsten zijn van dit voorlopig voorstel. Door de primaire stakeholders van de maatwerkvoorziening Beschermd Wonen en Opvang wordt gewerkt aan vooruitgang/ontwikkeling van het ontwikkelpotentieel op de leefgebieden van inwoners. a) Op cliëntniveau wordt door het onderscheiden van deelvragen van de inwoner en daarop aansluiten met de best passende en meest kostenefficiente aanbod, gewerkt aan toename van zelfredzaamheid en participatie op de relevante leefgebieden. Hierbij wordt gezocht naar een optimale samenhang en samenwerking van formele en informele zorg en lokale ondersteuning. b) Voor dienstverleners en gemeenten leidt de verbinding over de domeinen heen in combinatie met een integrale benadering tot concrete te behalen besparingen en het invullen van volwaardig burgerschap op de leefgebieden gebieden en cliënttevredenheid.
Metingen Op welke wijze wordt er binnen het nieuwe aanbod gemeten of de beoogde resultaten worden behaald? De monitoring op de voorziening ‘Beschermd Wonen en Opvang maakt onderdeel uit van een breder, (regionaal) monitorplan van de Drechtsteden. De belangrijkste doelen die we meten in deze monitoring - afgeleid uit wet- en regelgeving, beleid, en contracten hebben grofweg betrekking op drie thema’s: de inzet en beschikbaarheid van voorzieningen (continuïteit van dienstverlening), de betaalbaarheid van voorzieningen (oplossingen blijven binnen budget) en de kwaliteit van voorzieningen (zowel zorginhoudelijk als
organisatorisch). De specifieke monitoring op Beschermd Wonen en Opvang (in beheer bij Contractmanagement SDD) wordt langs deze lijn ingericht op basis van de volgende criteria en indicatoren: Naleving en prestaties van partijen op van toepassing zijnde wet,- en regelgeving, beleid en contractbepalingen (Intentieovereenkomst en Deelovereenkomst Beschermd Wonen en Opvang). Kwaliteitsborging: Naleving en prestaties van zorgaanbieders op van toepassing zijnde ‘Kwaliteitstoets (potentiële) dienstverleners’ en (herzienbare) set van zorginhoudelijke en organisatorische kwaliteitseisen vanuit de branches. Naleving en prestaties van partijen op KPI’s (succesvolle uitvoering) business case: - Prestaties van zorgaanbieders op doelen/resultaten per productcategorie (betreft zowel kwantitatieve als kwalitatieve metingen zoals KTO’s en raadpleging van consulenten) - Positieve effecten / risico’s inzet vernieuwde diensten Beschermd Wonen en Opvang Evaluatie Op welke wijze wordt het product en proces geëvalueerd? De bevindingen en resultaten vanuit de monitor ‘Beschermd Wonen en Opvang vormen de basis voor de stuurinformatie en evaluatie van de SDD (als onderdeel van de zogenoemde PDCA-cyclus). Minstens 1x per jaar worden de prestaties van alle zorgaanbieders doorgesproken met Contractmanagement SDD. Afhankelijk van de (aanbiederspecifieke) prestaties en performance op de KPI’s kan de SDD operationeel en beleidstechnisch bijsturen. Doorlooptijd
Wat is de verwachte doorlooptijd van het voorlopig voorstel (tot en met datum gerealiseerd)? - Levert het voorlopig voorstel resultaten op voor de contractering 2016 (Uitgewerkt voorstel gereed vóór 1 juli 2015, implementatie haalbaar voor 1-1-2016)? Ja. - Levert het voorlopig voorstel resultaten op voor contractering op de langere termijn (implementatie niet haalbaar voor 1-1-2016)? Ja - Zijn meerjaren afspraken nodig om het voorlopig voorstel te realiseren? Ja
