UITGAVE VAN GEMEENTE BREDA AFDELING MOBILITEIT EN MILIEU
Een kijkje in vijf Solar voorbeeldwoningen in Breda
Bewoners delen hun ervaringen
2013
2
INHOUDSOPGAVE PUBLICATIE SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
3
Hagebeemd VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
Overkroeten
Buitengebied Prinsenbeek
Heksenwiel Kroeten
Solar voorbeeldwoning 5
Buitengebied Teteringen
Vuchtpolder
Solar voorbeeldwoning 1
MUIZENBERG
KIEVITSLOOP
Nov. ‘11 20 m2 2.880 kWh
Feb. ‘12 33 m2 4.100 kWh Geerennoord Waterdonken Biesdonk GeerenTeteringen zuid
Wisselaar Kesteren
Krogten Gageldonk
Prinsenbeek
Emer
Solar voorbeeldwoning 4
BELCRUM Doornbos-Linie
Steenakker
Moleneindoost
Jan. ‘12 17 m2 1.700 kWh Station Westerpark Heilaar
Tuinzigt
Schorsmolen City
Haag poort
Liesbos
Heusdenhout
Brabantpark
Hoogeind
Fellenoord Chassé Sportpark
Boeimeer
Princenhage
Valkenberg
Zandberg Blauwe Kei
Heuvel
Ypelaar
Ruitersbos
Buitengebied Bavel
Solar voorbeeldwoning 2
GINNEKEN
Overakker
Nieuw Wolfslaar
Okt. ‘11 7,5 m2 800 m3 gas
Solar voorbeeldwoning 3
BAVEL Jul. ‘13 30 m2 4.000 kWh
Effen-Rith
Mastbos Ulvenhout
Project Solar voorbeeldwoningen in Breda
pagina 3 Buitengebied Ulvenhout
Solar voorbeeldwoning 1
pagina 4
“Nu is het juiste moment om te kiezen voor zonnepanelen”
Solar voorbeeldwoning 2
Zonnepanelen in Kievitsloop
Zonneboiler in Ginneken
IN DEZE PUBLICATIE VINDT U VOORBEELDEN
De Solarwoningen zijn uitstekende voorbeelden om
VAN VIJF SOLARWONINGEN EN DE ERVA-
u te inspireren aan de slag te gaan met het opwek-
RINGEN VAN DE BEWONERS.
ken van duurzame energie of verduurzaming van uw
pagina 10
woning.
“Het idee dat ik zelf warm water maak, vind ik zeer fijn” Het project ‘Solar voorbeeldwoningen’ is onderdeel
Solar voorbeeldwoning 3
Zonnepanelen in Bavel
pagina 16
van het Bredase Uitvoeringsprogramma Klimaat 2013Hazeldonk
“Het geeft een kick om hiermee bezig te zijn”
2016. Dit programma bestaat uit ruim 70 projecten, waarin allerlei organisaties samenwerken op het
Solar voorbeeldwoning 4
Zonnepanelen in Belcrum
pagina 22
“Het is leuk om te zien dat meer buren zonnepanelen aanschaffen”
gebied van duurzame energie-opwekking, schone en zuinige mobiliteit, duurzaam ondernemen, energiezuinige gebouwde omgeving, duurzame overheid en
Solar voorbeeldwoning 5
Zonnepanelen in Muizenberg
pagina 28
klimaatbestendige leefomgeving.
“Het maakt ons nog blijer als de zon schijnt” Indien u overweegt zonnepanelen of -boiler aan
Zelf zonne-energie opwekken
Wat zijn de mogelijkheden?
pagina 33
Zonnepanelen of zonneboiler
Is uw woning geschikt?
pagina 35
Uw woning is geschikt
Hoe vindt u de beste panelen of boiler?
pagina 37
Zonnepanelen geïnstalleerd
Wat te doen na de installatie?
pagina 39
Na de installatie en aanmelding
Hoe rendementsverliezen te voorkomen?
pagina 40
te schaffen, verwijzen we u graag naar het Solar Infopunt via
www.breda.nl/solarinfopunt
4
Solar voorbeeldwoning met zonnepanelen
Zon
Blokmoeren Kievitsloop Zonnepaneel
<< inhoudsopgave
5
VOORBEELDWONING 1 KIEVITSLOOP STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
Omvormer
Elektriciteit
01
6
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
VOORBEELDWONING 1 KIEVITSLOOP STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
HET IS INTERESSANT OM DE OPBRENGSTEN
Wat zijn uw ervaringen?
VAN DE ZONNEPANELEN BIJ TE HOUDEN.
In principe heb ik er geen omkijken naar. Het is interessant om de opbrengst bij te houden.
Hoe lang duurde het plaatsen van de
Minder leuk was de afrekening van de stroomleve-
panelen?
rancier; het verwerken van de meterstanden ging in
De zonnepanelen heb ik zelf geplaatst in meerdere
eerste instantie fout. Inmiddels zijn de problemen
dagen.
opgelost en heb ik gratis stroom.
Waren er nog extra aanpassingen nodig aan uw woning? Nee.
Levert de installateur van de zonnepanelen ook onderhoud aan de installatie? Eens per twee maanden maak ik de panelen schoon met water en een borstel.
Heeft u hulp gehad bij het beoordelen van offertes? Nee. Veel informatie heb ik gevonden via het internet.
“Nu is het juiste moment om te kiezen voor zonnepanelen” Marc Hulleman Tip van Marc Hulleman
Op internet kan men heel veel informatie vinden over het aanschaffen en plaatsen van zonnepanelen.
Hoeveel panelen/collectoren heeft u? 26 Hoeveel vierkante meter is dat in totaal? 33,3 m2
Sinds wanneer liggen deze op het dak van de woning? Februari 2012
Wat levert het op per jaar? Gratis stroom
4.100 kWh / jr
<< inhoudsopgave
7
8
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
9
VOORBEELDWONING 1 KIEVITSLOOP STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
Zon
1
1 Zonnepanelen
3
4 Omvormer 9 Computer
7 Meter
6 Meterkast
Router
5 8
1
2
3
3
9
Installatie van zonnepanelen Bij het plaatsen van een netgekoppeld zonnepanelen systeem zijn de volgende onderdelen nodig:
Zonnepanelen 2 Montagesysteem om panelen aan het dak te 1
6
bevestigen
Bedrading van zonnepanelen naar omvormer Omvormer zet de gelijkstroom uit de zonne 4 3
4
panelen om in bruikbare wisselstroom
Bedrading van omvormer naar meterkast Meterkast: zonnepanelen op een aparte groep 6 5
7
‘Slimme meter’ 8 Bedrading naar router* 9 Computerprogramma* om opbrengst te bekijken 7
8 3 << inhoudsopgave
5
* Is optioneel
10
VOORBEELDWONING 2 GINNEKEN WATER VERWARMEN MET EEN ZONNEBOILER
Solar voorbeeldwoning met zonneboiler
Zon
Dillenburgstraat Ginneken Zonnecollector
<< inhoudsopgave
Boiler
Warm water
11
02
12
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
VOORBEELDWONING 2 GINNEKEN WATER VERWARMEN MET EEN ZONNEBOILER
DOOR DE AANSCHAF VAN DE ZONNEBOI-
lekkage gezorgd (de muur onder de CV-ketel heb ik
LER, HET PLAATSEN VAN DUBBELGLAS EN HET ISOLEREN VAN DE VLOEREN EN GEVELS
tweemaal opnieuw moeten laten schilderen); ■■
IS MIJN WONING OPGEPLUST; DE ENERGETISCHE KWALITEIT IS VERHOOGD VAN LABEL
De muur was gescheurd en moest dus gerepareerd, gestuukt en geschilderd worden;
■■
De leidingen hebben gelekt door het plafond van
E NAAR A. DIT HEEFT ZEKER DE WAARDE
de kamer onder de vliering. Het plafond moest ook
VAN ONS HUIS VERHOOGD.
opnieuw worden geschilderd.
Hoe lang duurde het plaatsen van de
Levert de installateur van de zonnecollectoren
panelen?
en boiler ook onderhoud aan de installatie?
Eén dag.
Vanwege de slechte ervaringen met die installateur hebben we voor het onderhoud voor een andere
Waren er nog extra aanpassingen nodig aan
installateur gekozen.
uw woning? Op de vliering is een boilervat van 200 liter geplaatst.
Hoe onderhoudt u de zonnecollectoren en de
We kwamen er na een jaar achter dat het boiler-
zonneboiler?
vat op een verkeerde plaats stond, omdat de muur
De installateur kijkt de installatie eens per jaar na. Aan
ging scheuren. Hierna is het vat met een constructie
de zonneboiler zelf wordt geen onderhoud gepleegd
zwevend opgehangen. De andere aanpassingen
(niet nodig volgens mijn installateur).
hebben betrekking op de CV-installatie. Er moesten
“Het idee dat ik zelf warm water maak, vind ik zeer fijn” Barbet Hendriks-Punt
leidingen komen tussen de CV-ketel, het boilervat en
Heeft u hulp gehad bij het beoordelen van
de rest van het systeem plus nog allerlei kraantjes en
offertes?
schakelaars. Daarnaast heb ik ook veel aanpassingen
Ik heb collega’s die al een zonneboiler hadden
moeten laten doen als gevolg van schade:
geïnstalleerd. Van hun uitzoekwerk heb ik dankbaar
■■
De leidingen hebben een aantal keer voor een
Tip van Familie Troost
gebruik gemaakt.
Tip van Barbet Hendriks-Punt
Ga niet alleen af op de prijs, maar kijk ook Vraag hulp! naar demuur kwaliteit van zowel panelen als de Toen de gescheurd bleek de en de installateur niet wilde aannemen dat dit kwam door het boilervat, omvormer. heb ik hulp gezocht. Die hulp had ik beter in het begin van het traject kunnen vragen. Dat zou mij enorm veel tijd, geld en energie hebben bespaard. Iemand die er verstand van heeft - liefst onafhankelijk dus iemand die zelf geen producten verkoopt op dit vlak - laten meekijken naar de offertes, de plaatsing en de
Hoeveel panelen/collectoren heeft u? 3 Hoeveel vierkante meter is dat in totaal? 7,5 m2
Sinds wanneer liggen deze op het dak van de woning? Oktober 2010
Wat levert het op per jaar? 800 m3 gas / jr*
* Bespaart door het nemen van isolerende maatregelen en aanschaf zonneboiler. << inhoudsopgave
correcte werking ervan, levert zijn geld meer dan op. Ik ben enorm goed geholpen bij de oplevering. (Toen we samen de installatie naliepen, bleek dat deze nog helemaal niet opgeleverd kon worden, omdat er allerlei dingen niet oké waren). Eye-openers waren voor mij de (formele) oplevering en de garanties ‘waar heb ik nou eigenlijk voor getekend?’.
13
14
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
15
VOORBEELDWONING 2 GINNEKEN WATER VERWARMEN MET EEN ZONNEBOILER
Zon
1
Installatie van een zonneboiler Zonnecollectoren (lijken op zonnepanelen 1 maar zijn dikker en opgebouwd uit buizen gevuld met een anti-vriesvloeistof.) 2
1 Zonnecollector
Buizen waardoor de vloeistof loopt die de warmte transporteert naar de zonneboiler.
Zonneboiler, een voorraadvat met leidingwater 4 Regelaar meet de temperatuur in de zonne– 3
2
collectoren en in de zonneboiler. 5
Pomp pompt de vloeistof door het
4 Regelaar
buizenstelsel. 6
5 Pomp
Warmwaterleiding
3 Zonneboiler
Warm water
2
6 CV-ketel
2
3
4
5
Wat zijn uw ervaringen? Het idee dat ik nu zelf water verwarm, vind ik fijn. Ook de hulp en het inzicht dat ik kreeg na mijn ervaringen tijdens de installatie van de zonneboiler ervaar ik als positief. Doordat de energetische kwaliteit is opgeplust (van label E naar label A) is de waarde van de woning
3
verhoogd. Teleurstellend vond ik de kwaliteit van de
4
5
2
Heeft u nog meer energiebesparende
begeleiding van het traject. Ik heb een EPA-adviseur in de
maatregelen genomen?
arm genomen om mij te adviseren over maatregelen, het
■■
CV-ketel vervangen;
beoordelen van offertes en het begeleiden en controle-
■■
Gevels geïsoleerd met piepschuimballetjes;
ren van de werkzaamheden. Zowel over het EPA-rapport
■■
Vloer geïsoleerd met tonzon;
als over de maatregelen was ik tevreden, maar toen de
■■
Isolerend glas geplaatst (was al deels);
zonneboiler en CV-ketel problemen bleven opleveren,
■■
Thermostaatknoppen op de radiatoren.
vond ik het lastig om positief te blijven. Naast deze toestanden, zijn ook de besparingen wat tegengevallen; ik had verwacht meer gas te besparen. Tot slot, door de zonnecollectoren raak ik in gesprek met buren en vrienden over duurzaamheid. Ik merk dat ik hen een duwtje in de rug geef richting het gebruik van duurzame energie.
<< inhoudsopgave
16
VOORBEELDWONING 3 BAVEL STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
Solar voorbeeldwoning met zonnepanelen
Zon
Pastoor Leijtenstraat Bavel Zonnepaneel
<< inhoudsopgave
Omvormer
Elektriciteit
17
03
18
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
VOORBEELDWONING 3 BAVEL STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
DE ELEKTRISCHE AUTO WORDT GROTEN-
Levert de installateur van de zonnepanelen
DEELS VIA DE OPBRENGST VAN DE ZONNE-
ook onderhoud aan de installatie?
PANELEN OPGELADEN.
Er is een onderhoudscontract voor 10 jaar afgesloten, waarin de volgende zaken zijn voorzien:
Hoe lang duurde het plaatsen van de
■■
jaarlijkse inspectie;
panelen?
■■
actieve remote monitoring van de installatie;
Eén dag.
■■
correctief onderhoud;
■■
storingservice;
■■
van buitenkomende onheilendekking
Waren er nog extra aanpassingen nodig aan uw woning?
(inclusief diefstal);
■■
Een dakdoorvoer voor de leiding;
■■
Het plaatsen van een omvormer op zolder;
■■
Het aanleggen van een leiding naar de meterkast.
■■
vergoeding voor productieverlies.
Heeft u hulp gehad bij het beoordelen van offertes? Nee.
“Het geeft een kick om hiermee bezig te zijn” Johan Janse Tip van Johan Janse
Overweeg goed waarom u de overstap naar zonnestroom wilt maken. Meld tijdig de installatie aan bij Enexis en de energie leverancier. Regel dat er een nieuwe digitale
Hoeveel panelen/collectoren heeft u? Negentien Hoeveel vierkante meter is dat in totaal? 30 m2
Sinds wanneer liggen deze op het dak van de woning? Juli 2013
Wat levert het op per jaar? € 800,-
4.000 kWh
<< inhoudsopgave
stroommeter wordt geïnstalleerd, die het terugvoeden aan het net beter registreert. Bij het terugleveren van stroom loopt de oude analoge kilowattuurmeter terug. Deze is minder betrouwbaar.
19
20
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
VOORBEELDWONING 3 BAVEL STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
Installatie van zonnepanelen 1 Zonnepanelen 2 Bedrading van zonnepanelen naar omvormer 3 Omvormer 4 Bedrading van omvormer naar meterkast Meterkast met Solarlog (voor monitoring en 5
1
controle van het PV-systeem) en de ‘Slimme meter’
1
3
Wat zijn uw ervaringen?
5
Het geeft een kick om hiermee bezig te zijn. Sinds de installatie heb ik een stroomverbruik gehad van 0 kWh. Ik krijg positieve reacties vanuit de omgeving.
Heeft u nog meer energiebesparende maatregelen genomen? ■■
3
Ik heb een elektrische auto aangeschaft. Deze wordt nu grotendeels via de opbrengst van de zonnepanelen opgeladen;
■■
De oude CV-pomp is vervangen. Dit scheelt heel veel in het stroomverbruik.
2
<< inhoudsopgave
4
21
22
VOORBEELDWONING 4 BELCRUM STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
Solar voorbeeldwoning met zonnepanelen
Zon
Groenlingstraat Belcrum Zonnepaneel
<< inhoudsopgave
Omvormer
Elektriciteit
23
04
24
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
VOORBEELDWONING 4 BELCRUM STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
DE AANSCHAF VAN DE ZONNEPANELEN
Wat zijn uw ervaringen?
HEEFT ERVOOR GEZORGD DAT WIJ OOK OP
De aanschaf van de zonnepanelen heeft er voor
ANDERE VLAKKEN ENERGIEBEWUSTER ZIJN
gezorgd dat wij ook op andere vlakken energie
GEWORDEN.
bewuster zijn geworden.
Hoe lang duurde het plaatsen van de
De drie zonnepanelen die we in november hebben
panelen?
geplaatst, mochten op een bestaande groep in de
De acht panelen zijn in één dag geplaatst en de drie
meterkast worden aangesloten (rechtstreeks op het
panelen in een halve dag.
stopcontact). De hoeveelheid stroom die deze panelen samen produceren, zorgen niet voor overbelasting
Waren er nog extra aanpassingen nodig aan
van de groep.
uw woning?
Grotere systemen moeten altijd op een aparte groep
Nee.
worden aangesloten zonder tussenkomst van verbruikers. Alle apparaten en kabels zijn op deze manier
Levert de installateur van de zonnepanelen ook onderhoud aan de installatie? Dit hebben we niet aan de leverancier gevraagd.
Hoe onderhoudt u het zonnepaneel? Er is geen onderhoud nodig.
“Het is leuk om te zien dat meer buren zonnepanelen aanschaffen”
Heeft u hulp gehad bij het beoordelen van offertes? Nee.
Kristie van Damme Tip van Kristie van Damme
Ga niet alleen af op de prijs, maar kijk ook naar de kwaliteit van zowel de panelen als de omvormer.
Hoeveel panelen/collectoren heeft u? 11
8 panelen sinds januari ‘12 en 3 panelen sinds november ‘13
Hoeveel vierkante meter is dat in totaal? 16,5 m2
Sinds wanneer liggen deze op het dak van de woning? Januari 2012
Wat levert het op per jaar? 1.700 kWh / jr
8 panelen
<< inhoudsopgave
goed beveiligd tegen overbelasting.
25
26
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
27
VOORBEELDWONING 4 BELCRUM STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
Zon
onnepanelen 5 Z op plat dak
3 Kleine omvormer
6
van panelen op plat dak
10 Lichtnet
onnepanelen 1 Z op schuin dak
3 Grote omvormer
2
van panelen op schuin dak
1
5
9 Meterkast
10 iPad
5
7
8
9
Installatie van zonnepanelen 1 Zonnepanelen op schuin dak 2 Bedrading van zonnepanelen op schuin dak naar grote omvormer
6
3
8
10 3 2
Grote omvormer van acht panelen op schuin dak
Bedrading van grote omvormer naar meterkast 5 Drie zonnepanelen op plat dak 6 Bedrading van zonnepanelen 4
op plat dak naar kleine omvormer
Kleine omvormer van drie panelen op plat dak 8 Kleine omvormer levert de opgewekte stroom via 7
de netstekker direct aan het lichtnet
‘Slimme meter’ in meterkast 10 iPad met app om stroomverbruik te bekijken 9
Uitleg meterstanden +T1 = Daltarief* bij elektriciteitsverbruik -T1 = Daltarief* bij teruglevering elektriciteit +T2 = Piektarief bij elektriciteitsverbruik -T2 = Piektarief bij teruglevering elektriciteit Opbrengst van de zonnepanelen is al in mindering gebracht bij de stand op de meter. * Daltarief geldt op werkdagen van 21.00 tot 7.00 uur, alle uren in het weekend, Nieuwjaarsdag, Tweede Paasdag, Koningsdag, Hemel-
4 << inhoudsopgave
vaartsdag, Tweede Pinksterdag en Eerste en Tweede Kerstdag).
28
VOORBEELDWONING 5 MUIZENBERG STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
Solar voorbeeldwoning met zonnepanelen
Zon
Klarenberg Muizenberg Zonnepaneel
<< inhoudsopgave
Omvormer
Elektriciteit
29
05
30
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
VOORBEELDWONING 5 MUIZENBERG STROOM OPWEKKEN VIA ZONNEPANELEN
LET EROP DAT HET ZONNEPANEEL AANGE-
Wat zijn uw ervaringen?
SLOTEN WORDT OP EEN APARTE ELEKTRICI-
Per direct lagere elektriciteitskosten en we zijn nu nog
TEITSGROEP.
blijer als de zon schijnt.
Hoe lang duurde het plaatsen van de panelen? Een werkdag
Waren er nog extra aanpassingen nodig aan uw woning? Nee.
Levert de installateur van de zonnepanelen ook onderhoud aan de installatie? Nee.
Hoe onderhoudt u het zonnepanelen? De panelen hebben weinig tot geen onderhoud nodig.
“Het maakt ons nog blijer als de zon schijnt”
Heeft u hulp gehad bij het beoordelen van offertes? Nee.
Familie Troost Tip van Familie Troost
Om de kans op beschadiging van de omvormer door de wisselende belasting te voorkomen, dienen de zonnepanelen aangesloten te worden op een aparte elektriciteitgroep.
Hoeveel panelen/collectoren heeft u? 12 Hoeveel vierkante meter is dat in totaal? 19,6 m2
Sinds wanneer liggen deze op het dak van de woning? November 2011
Wat levert het op per jaar? € 600,-
2.880 kWh / jr
<< inhoudsopgave
31
32
VIJF SOLAR VOORBEELDWONINGEN IN BREDA
33
ENERGIEVERBRUIK IN NEDERLAND DE CIJFERS
1
1
2
3
3.500 kWh Het elektriciteitsverbruik per jaar van een gemiddeld* huishouden (2,2 personen).
1.600 M3 Het gasverbruik per jaar van een gemiddeld* huishouden (2,2 personen).
2
Installatie van zonnepanelen 1 Zonnepanelen 2 Omvormer 3 ‘Slimme meter’
4.000 Wp levert evenveel stroom als het jaarverbruik van een gemiddeld* huishouden. 4.000 Wp = 3.500 kWh
van uw woning, het bouwjaar, het aantal personen in uw huishouden en de manier waarop u met energie omgaat, hebben invloed op uw energierekening.
Het plaatsen van zonnepanelen is voor veel huiseigenaren een duurzame én financieel interessante keuze.
Zelf zonne-energie opwekken
Wat zijn de mogelijkheden? << inhoudsopgave
Het systeem produceert jaarlijks zo’n 600 kWh elektriciteit. Bij gunstige plaatsing kan dit oplopen tot 630-670 kWh.
HET RENDEMENT OP EEN INVESTERING IN ZONNEPANELEN
* Bron: Prijspeil 2012 - tenzij anders vermeld Persoonlijke omstandigheden, zoals de aard
De kosten incl. installatie van een zonnepanelen systeem van 700 Wp met circa 5 m2 panelen (Prijspijl februari 2013).
Zonnepanelensysteem van
€ 1.900,Het bedrag van de totale energierekening inclusief vastrecht per jaar (prijspeil 2013/2014).
€ 1.583,-
Bij een energieleverancier zou u daar € 130,- voor betalen*.
>>
34
35
DE INSTALLATIE IS UW WONING GESCHIKT VOOR ZONNEPANELEN OF EEN ZONNEBOILER
SCHAKELING Wat is de beste optie om de zonnepanelen aan de omvormer te koppelen een serie- of parallelschakeling?
SCHADUWEN Valt er, nu en in de toekomst, geen schaduw van bomen, balkons, dakkapellen en gebouwen op de geplande locatie van de zonne panelen of zonnecollectoren?
BEDRADINGEN Kunnen er kabels worden getrokken tussen de panelen en omvormer, en tussen de omvormer en meterkast?
UW DAK Kan het dak de belasting van de zonnepanelen dragen?
BOILER
Zon
Is er ruimte om de boiler te plaatsen?
OMVORMER ZONNEPANELEN
ZONNEBOILER
Waar wordt de omvormer (zet de gelijkstroom uit de zonne panelen om in bruikbare wisselstroom) geplaatst? Bij de zonnepanelen of bij de meterkast?
Besparing van
Besparing van bijna
op uw energie(kosten) voor elektriciteit.
op uw energie(kosten) voor het verwarmen van water, gas of warmte.
50%
100% Afbeelding: weeronline.nl
Is de zon geschikt om er in Nederland energie mee op te wekken? Of de zon nu zichtbaar is of niet, overdag is er altijd zonlicht. Ook als de zon niet aan een wolkenloze hemel staat, kan een zonnepaneel stroom opwekken en een zonnecollector water verwarmen. Voor dat laatste heeft u een zonneboiler nodig. Deze bestaat uit een collector die op het dak wordt gemonteerd en een vat voor de opslag van het verwarmde water. Dit water kunt u vervolgens gebruiken om te douchen of voor uw centrale verwarming.
<< inhoudsopgave
Omvormer
Zonnepaneel
ZUID
BESTE LOCATIE
METERKAST Welke aanpassingen zijn er nodig: een nieuwe meter en/of een extra elektriciteitsgroep?
Is het mogelijk om de zonnepanelen bij voorkeur zuid-oost/zuid/zuid-west en in hellingshoek tussen 15° en 30° op het dak te plaatsen? Raadpleeg de Solarscan >>
Zonnepanelen of zonneboiler
Zon Elektriciteit
WEST
Is uw woning geschikt? Zonnecollector
Boiler
Warm water
OK
36
37
HET INSTALLEREN VAN ZONNEPANELEN
VUL UW ADRES IN Via www.breda.nl/solarscan kunt u de Solarscan raadplegen.
Zelf doen?
Uitbesteden?
Wanneer u zelf de zonnepanelen installeert, kunt u
De installatie en het onderhoud kunt ook geheel uit-
flink besparen op de totale kosten. Maar vergeet niet
besteden. Een vakbekwame installateur kan u daarbij
dat het installeren van zonnepanelen geen eenvou-
helpen. Vraag eigenaren van zonnepanelen of een
dige klus is. Voor een maximaal rendement dienen de
zonneboiler in uw omgeving naar hun ervaringen of
panelen of collectoren correct en deskundig geinstal-
kijk op
www.vindinstallateurduurzameenergie.nl
leerd te worden.
SOLARSCAN Hoe donkerder oranje uw dak kleurt, hoe beter uw dak in de zon ligt.
Subsidies en andere financiële regelingen?
Offertes opvragen voor zonnepanelen?
Gemeente Breda biedt geen subsidieregelingen voor
Vraag meerdere offertes aan en vergelijk de offertes
zonnepanelen.Voor regionale of landelijke subsidie
niet alleen op prijs/prestatie,maar ook op kwaliteit,
mogelijkheden, energiehypotheken of andere
vermogens- en productgarantie, verwachte opbrengst
financiële regelingen, zoals de mogelijkheid om deel
en keurmerken. Let bij zonnepanelen erop dat u geen
te nemen aan landelijke initiatieven voor collectieve
offertes vergelijkt die gebaseerd zijn op een ander
inkoop van zonnepanelen, belt u met het gratis infor-
systeem voor wat betreft het aantal WattPiek. Om
matienummer van ‘Meer met minder’
u te helpen bij het beoordelen van de offertes voor
0800 23 45 432 of kijkt u op
Hoeveel energie kunt u opwekken op uw dak? De Solarscan is een digitaal programma dat voor alle gebouwen in Breda de mogelijkheden inzichtelijk maakt voor het plaatsen van zonnepanelen. Het geeft u direct een schatting van:
www.energiesubsidiewijzer.nl www.meermetminder.nl
panelen heeft het Solar Infopunt een checklist opgesteld die ingaat op: ■■
de relevantie van plaatsing van zonnepanelen op uw dak;
■■
de gebruikte materialen, montage en installatie;
■■
de garanties op zowel de verschillende onderdelen
■■
hoeveel zonnepanelen u op uw dak kunt plaatsen;
■■
hoeveel stroom de panelen op uw dak kunnen opwekken;
van het systeem als de montage en het installeren
■■
de hoogte van de aanschafkosten;
zelf;
■■
de maandelijkse besparing op uw energierekening.
■■
Bij zonnecollectoren geldt in hoofdlijnen hetzelfde; er moet gekeken worden naar de warmtevraag en installaties
betalings - en leveringsvoorwaarden.
Meer informatie over de checklist vindt u op
www.breda.nl/solarinfopunt
(met name warmtapwater). Op panden binnen het beschermd stadsgezicht en op monumentale panden is het niet altijd mogelijk zonne panelen te plaatsen. U kunt de Solarscan raadplegen of vragen stellen via 14076.
Meer tips over offertes opvragen vindt u op
www.hoe-koop-ik.nl/zonnepanelen
Solar Infopunt
Uw woning is geschikt om energie op te wekken
[email protected] Telefonische bereikbaar maandag t/m donderdag 9.00 tot 12.00 uur op 14076
<< inhoudsopgave
www.breda.nl/solarscan
Hoe vindt u de beste panelen of boiler?
OK
38
39
NA DE INSTALLATIE ZONNEPANELEN
Zon Zonnepanelen in een serieschakeling
In een parallelle schakeling zijn de
zijn als een ketting met elkaar verbonden
panelen elk afzonderlijk gekoppeld aan de
en vervolgens met de omvormer.
omvormer.
Zonnepaneel
Zonnepaneel
Zonnepaneel
Zonnepaneel
Zonnepaneel
Zonnepaneel
Omvormer
Meterkast
Zonnepaneel
Zonnepaneel
Omvormer
Zonnepaneel
Zonnepaneel
Zonnepaneel
Meterkast
Zonnepaneel
Zonnepanelen en schaduwwerking
Aanmelden van de installatie
Aan het einde van het jaar wordt de door u afgeno-
De meeste zonnepanelen worden geplaatst in een
Gaat u zelf energie opwekken, meldt u dit dan tijdig
men stroom verrekend met de stroom die u heeft
serieschakeling. Het nadeel hiervan is dat het zon-
bij uw netbeheerder (Enexis) én uw energieleverancier
teruggeleverd. Deze verrekening heet salderen. U
nepaneel met de laagste opbrengst bepalend is voor
(naar keuze). Het verrekenen van de teruglevering of
betaalt alleen belasting en leveringskosten over het
de hele installatie.
het uitbetalen van de terugleververgoeding regelt u
gesaldeerde verbruik; de energie die u zelf niet heeft
Is er sprake van veel schaduwwerking dan is een
met uw energieleverancier. Uw aanmelding is geldig
opgewekt, maar heeft afgenomen.
parallelle schakeling een betere optie omdat een
vanaf de dag dat u zich aanmeldt en kan niet met
minder presterend paneel geen effect zal hebben op
terugwerkende kracht plaatsvinden.
Zonnepanelen en BTW Als u als particulier met zonnepanelen energie levert
het rendement van de gehele installatie. De kosten voor zonnepanelen in een parallelle scha-
Controleer de factuur van uw
aan uw energieleverancier, kunt u worden aange-
keling zijn hoger dan bij een serieschakeling.
energieleverancier
merkt als ondernemer voor de BTW. De bij aanschaf
Als u zelf stroom opwekt met zonnepanelen, gebruikt
betaalde BTW op de zonnepanelen kan worden
Slimme meter
u de energie eerst voor uw eigen huishouden. Op
teruggevraagd, wanneer aan bepaalde voorwaarden
De ‘Slimme meter’ die de oude analoge kilowattuurmeter vervangt, kan op
de momenten dat uw zonnepanelen meer energie
wordt voldaan. Op de website van de belastingdienst
afstand bediend en uitgelezen worden. Maximaal één keer per vijftien minuten
opwekken dan u nodig heeft, kunt u de stroom
vindt u meer informatie over dit onderwerp.
kunnen de meterstanden digitaal doorgegeven worden aan de energie
teruggeven aan het stroomnetwerk. Uw stroommeter
leverancier.
geeft aan hoeveel u teruglevert.
De zonnepanelen zijn geïnstalleerd
Wat te doen na de installatie? << inhoudsopgave
OK
40
41
NA DE INSTALLATIE ONDERHOUD
ONDERHOUD Panelen schoonmaken kan met kalkarm water en een zachte doek.
SCHADUWHINDER Bij de plaatsing van zonnepanelen dient rekening gehouden te worden met de aanwezige bomen en met het gegeven dat deze in de toekomst nog zullen groeien.
GEEN SCHOONMAAKMIDDELEN
Voorkom strepen op de zonnepanelen. GEEN SCHUURSPONSJES GEEN HOGE DRUKREINIGER
Voorkom krassen op de zonnepanelen.
Voorkom water tussen het glas en de zonnecellen.
Onderhoud van de zonnepanelen en -collectoren In principe is de installatie onderhoudsvrij, maar stof, roet en vogelpoep kan het rendement van de zonnepanelen verlagen. Schoonmaken kan met kalkarm water en een zachte doek. Bij een zonneboiler/collectoren moet de vloeistof (Glycol en antivries) in het paneel regelmatig op pH en viscositeit worden gecontroleerd.
Na de installatie en aanmelding
Hoe rendementsverliezen te voorkomen? << inhoudsopgave
Schaduwwerking van bomen Indien de gemeentelijke groenverziening schaduw werpt op reeds geïnstalleerde zonnepanelen kunt u een verzoek tot snoeien doen bij de Gemeente:
Tel.
14 076
INTERESSANTE WEBSITES www.breda.nl/solarscan www.benutjezon.nl www.meermetminder.nl www.energiesubsidiewijzer.nl www.hoe-koop-ik.nl/zonnepanelen www.milieucentraal.nl/themas/energie-besparen www.sun4ever.info www.vindinstallateurduurzameenergie.nl
Gemeente Breda wil zo veel mogelijk energie besparen en de energie die dan nog nodig is, duurzaam opwekken (zon, wind, bodemwarmte). Stroom uit zonlicht is duurzaam omdat er geen broeikasgassen of schadelijke stoffen vrijkomen bij het opwekken van elektriciteit.
www.breda.nl/solarinfopunt
<< inhoudsopgave