Uiterlijke verzorging, beheers je taal!

Uiterlijke verzorging, beheers je taal! 20071670-MBO taalprofielen.indd 1

24-09-07 16:25:45

Uiterlijke verzorging, beheers je taal!


Inhoudsopgave

Voorwoord

2

Inleiding

4

Aandachtspunten Taalbeleid in Uiterlijke verzorging

6

Branchetaalprofielen

10

Werkwijze branchetaalprofielen

11

Leeswijzer branchetaalprofielen

11

Branchetaalprofiel Kappen/Haarverzorging

12

Branchetaalprofiel Schoonheidsverzorging

16

Branchetaalprofiel Voetverzorging

20

Bijlagen:

24

1.

Taalprofielen in het brondocument Leren, Loopbaan,

24

Burgerschap en taalprofielen in de kwalificatiedossiers

2.

Talige activiteiten Kappen/Haarverzorging, Schoonheidsverzorging,

Colofon

Voetverzorging

Uitgave: bedrijfstakgroep Kappen, Schoonheidsverzorging en Voetverzorging, MBO Raad

3.

Begrippenlijst

32

4.

Descriptoren Raamwerk NT2

36

5.

Bronnen

40

Bedrijfstakgroep

ksv

26

Kappen, Schoonheidsverzorging, Voetverzorging

Auteurs: Projectgroep Taalprofielen in de Uiterlijke verzorging Mw. H. Bharosa (Albeda College) Mw. B. van Bragt (ROC Eindhoven) Dhr. M.J. Heins (Projectcoördinator btg-KSV) Mw. C.B. Her (de Mondriaan onderwijsgroep) Dhr. drs. R. Langeraar (Zadkine) Mw. drs. E. Leenders (Stichting Leerplan Ontwikkeling) Mw. M.M.F.C. van de Loo (Koning Willem I College) Mw. H. van der Werf (ROC Friese Poort) Ontwerp en druk: Drukkerij Libertas, Bunnik Foto’s gemaakt bij De Arendshoeve Health Spa (Bergambacht) en Kapsalon Haarstudio Ard Schenk (Rotterdam) © September 2007

1

20071670-MBO taalprofielen.indd 2-1

24-09-07 16:25:46


Voorwoord


De beheersing van de Nederlandse taal is een

Het project is uitgevoerd door een enthousiaste groep

elementaire vaardigheid om goed te kunnen

ontwikkeldocenten vanuit zes roc’s met onderwijs

functioneren in de Uiterlijke verzorging (UV) waar

kundige ondersteuning vanuit de Stichting Leerplan

communicatie met klanten/cliënten een belangrijke

Ontwikkeling (SLO), dit in opdracht van de bedrijfstak-

rol speelt. Het is dan ook niet vreemd dat in de

groep Kappen, Schoonheidsverzorging en Voetverzor-

kwalificatiedossiers expliciet eisen zijn gesteld aan

ging van de MBO Raad.

1

het niveau van taalbeheersing voor opleidingen voor deze beroepsgroep.

In een vervolgproject zal de projectgroep aandacht besteden aan het beoordelen van taalcompetenties

Het zal een grote uitdaging zijn om onze deelnemers

door middel van assessmenttaken die opgenomen

naar de vereiste taalniveaus te brengen. De projectgroep

kunnen worden in een taalportfolio. Voor de verschil-

Taalprofielen in de UV is van mening dat dit alleen zal

lende taalvaardigheden zullen voorbeeldtoetsen

slagen als alle onderwijsgevenden binnen de scholen,

ontwikkeld worden.

maar ook praktijkopleiders in de salons, vanuit hun specifieke rol aandacht besteden aan taalontwikkeling bij

We hopen dat deze publicatie u mag inspireren en

de deelnemers. Daarvoor dient Uiterlijke verzorging,

helpen bij het inhoudelijk vormgeven van lesmateriaal,

beheers je taal! Deze publicatie probeert u snel wegwijs

taalbeleid en taalontwikkeling voor deelnemers van

te maken in de enorme hoeveelheid informatie waarvan

competentiegerichte opleidingen, binnen uw school of

u op de hoogte moet zijn om verantwoord bezig te

de salon.

kunnen zijn met de taalontwikkeling van deelnemers. Laat taal geen barrière worden, maar de route tot De kern van deze publicatie wordt gevormd door

succes!

concrete taalprofielen voor de branches Kappen/Haarverzorging, Schoonheidsverzorging en Voetverzorging. Deze ‘branchetaalprofielen’ maken duidelijk dat

Michel Heins

beroepscompetenties en taalontwikkeling onlosmakelijk

projectcoördinator bedrijfstakgroep Kappen,

met elkaar verbonden zijn. De branchetaalprofielen zijn

Schoonheidsverzorging en Voetverzorging

voorgelegd aan de Koninklijke ANKO, ANBOS, ProVoet en KOC Nederland. Deze organisaties onderschrijven de inhoud en ondersteunen de aandacht voor branche

De Bilt, juli 2007

gericht taalonderwijs van harte. De leden van de projectgroep hebben het als waardevol beschouwd om de expertise en informatie met betrekking tot taalbeleid binnen hun scholen uit te wisselen. In het onderdeel ‘Aandachtspunten voor taalbeleid in de Uiterlijke verzorging’ worden de ervaringen kernachtig weergeven.

1

2


Eerste generatie voor kapper en schoonheidsspecialist en het nog niet goedgekeurde ‘verbeterde format’ voor pedicure. 3

24-09-07 16:25:49



Inleiding

In deze publicatie treft u drie branchetaalprofielen

De taalprofielen in de kwalificatiedossiers UV verschillen

Nederlands voor Uiterlijke verzorging (UV) aan:

met name voor de vaardigheid gesprekken voeren van

Kappen/Haarverzorging, Schoonheidsverzorging en

de aangegeven taalniveaus in het Brondocument.

Voetverzorging. Deze taalprofielen Nederlands zijn

Gesprekken voeren is vanwege het directe contact met

branchegerichte uitwerkingen van de globale

klanten en cliënten een belangrijke taalvaardigheid in de

taalprofielen zoals die in de kwalificatiedossiers zijn

UV. Voor het ontwikkelen van de branchetaalprofielen

opgenomen. Voor docenten zijn de branchetaal

UV is bij verschillen tussen het taalprofiel in het

profielen een hulpmiddel bij het ontwikkelen van

kwalificatiedossier en het niveau in het Brondocument

taalvaardigheidsprogramma’s en -lessen. Met deze

het taalvaardigheidsniveau uit het kwalificatiedossier als

taalprofielen kunnen docenten ook naar bedrijven

uitgangspunt genomen4.

om een gesprek over taalvaardigheid te voeren. En toetsontwikkelaars en methodemakers Nederlands

Leeswijzer

voor UV kunnen de taalprofielen als richtlijn

In deze publicatie zijn eerst de aandachtspunten voor

gebruiken. Verder bevat deze publicatie een aantal

Taalbeleid in de UV opgenomen. Daarna treft u per

aandachtspunten voor Taalbeleid in de UV-opleidin

branche het branchetaalprofiel aan. In de bijlagen zijn

gen.

de volgende zaken te vinden: • taalprofielen uit het Brondocument Leren, Loop-

De kwalificatiedossiers bevatten taalprofielen Neder-

baan en Burgerschap samen met de taalprofielen

lands. Deze taalprofielen geven voor de taalvaardig

UV uit de kwalificatiedossiers;

heden luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en

• lijsten talige activiteiten per branche;

schrijven aan wat een beginnend beroepsbeoefenaar op

• verklarende begrippenlijst;

welk niveau moet beheersen. In het ‘Referentiedocu-

• globale descriptoren van het Raamwerk NT2 en

ment Talen in de kwalificatieprofielen’ is beschreven dat

een bronnenlijst.

de niveaus op basis van het Raamwerk NT2 aangegeven

Bij het gebruik van de branchetaalprofielen is het aan te

moeten worden. De reden hiervan is dat er geen

raden het Raamwerk NT2 erbij te pakken vooral van-

beschrijvingskader met niveaus bestaat voor het Neder-

wege de tekstkenmerken die de moeilijkheidsgraad van

lands als standaardtaal. De taalniveaus in het Raamwerk

teksten en situaties bepalen.

2

NT2 zijn echter globaal geformuleerd en dienen per branche meer geconcretiseerd te worden. In april 2007 heeft het ministerie van OCW het Brondocument Leren, Loopbaan en Burgerschap vastgesteld. Dit brondocument is onlosmakelijk verbonden met de kwalificatiedossiers. Het brondocument is aangevuld met eisen voor beheersing van het Nederlands en maakt deel uit van het onderwijs én de examinering. Dit betekent dat vanaf 2007-2008 van alle deelnemers die starten met een experimentele opleiding vereist wordt dat zij een basisniveau Nederlands3 beheersen aan het einde van hun opleiding.

K. Dalderop e.a. Raamwerk NT2, juni 2002, Cinop. Het Raamwerk NT2 is een bewerking van het Europees Referentiekader. Er wordt

2

inmiddels gewerkt aan een beschrijvingsmodel Nederlands als standaardtaal/NT1. Het taalniveau in het Brondocument is ook gebaseerd op het Raamwerk NT2.

3

Voor het ontwikkelen van een taalvaardigheidsprogramma rond Burgerschap is het belangrijk dat er gekeken wordt naar de

4

taalniveaus in het Brondocument, omdat met name op mbo-niveau 2 voor de vaardigheden spreken en schrijven het daar aangegeven taalniveau hoger ligt dan in het kwalificatiedossier. 4


5

24-09-07 16:25:52


Aandachtspunten Taalbeleid in de Uiterlijke verzorging


Taalprofiel in de kwalificatiedossiers

te schrijven en dat ze reflectiegesprekken kunnen

In de kwalificatiedossiers is per taalvaardigheid (lezen,

voeren, want dat hebben de deelnemers op de vorige

luisteren, gesprekken voeren, spreken en schrijven) globaal

opleiding al geleerd.

aangegeven welk niveau Nederlands vereist wordt om

Echter, deze veronderstelling is niet gerechtvaardigd.

in de beroepspraktijk adequaat te functioneren. De

Door de verscheidenheid aan taalachtergrond bij de

branchetaalprofielen UV zijn bedoeld om de beroep

deelnemers (NT2-cursisten, taalzwakke moedertaalspre-

specifieke taalsituaties en de taalvaardigheid die voor

kers, deelnemers die thuis en met vrienden een andere

deze niveaus nodig is te verhelderen.

taal spreken dan op school, dyslectische leerlingen enz.) verschillen de beheersingsniveaus enorm. Individuele

Taalprofiel in Brondocument Leren,

deelnemers kunnen soms geen zinnen maken, de woor-

Loopbaan en Burgerschap

denschat is ontoereikend, ze beheersen de werkwoord-

In het Brondocument Leren, Loopbaan, en Burgerschap

vervoeging niet of ze kennen de regels voor formeel

(april 2007) plus bijbehorend addendum is voor de

taalgebruik niet.

verschillende mbo-niveaus een taalniveau vastgelegd. Hiermee wordt vastgesteld welk niveau Nederlands een

Opleidingen dienen om te kunnen gaan met deze

mbo-deelnemer aan het eind van de opleiding minimaal

verschillen in taalbeheersing. Om dat goed te doen zijn

dient te beheersen om als burger in de samenleving

de volgende maatregelen noodzakelijk;

adequaat te kunnen functioneren. Het Brondocument

• Ontwikkel roc-breed taalbeleid

maakt deel uit van onderwijs en examinering. Op de site

Elk roc zou roc-breed taalbeleid moeten ontwik-

van Herontwerp mbo is in een overzichtelijke tabel

kelen en elke opleiding dient zich daarbij aan te

weergegeven hoe bij de eerste en tweede generatie

sluiten. De taaldocenten Nederlands werken nu

kwalificatiedossiers opleidingseisen zijn gedefinieerd

vaak geïsoleerd op een opleiding. Door roc-breed

rondom leren, loopbaan en burgerschap, Nederlands,

taalbeleid kunnen zij een professionaliseringsslag

moderne vreemde talen en rekenen/wiskunde.

maken; laat ze leren van en met elkaar. De vak

5

specifieke situaties van de opleidingen verschillen, Beroepstaal

maar docenten staan voor dezelfde taalproblema-

Beroepsspecifieke taal of vaktaal is kenmerkend voor het

tiek. Bovendien zorgt roc-breed taalbeleid voor

beroep en over het algemeen besteden vakdocenten

een structuur waarin verandering aangestuurd

daaraan veel aandacht. In opdrachten, leerboeken en de

wordt. Er ontstaat een cultuur waarin docenten en

praktijk komt beroepsspecifieke taal aan de orde: het

deelnemers taal belangrijk gaan vinden en er

leren van een beroep bestaat onder andere uit het eigen

aandacht aan kunnen besteden.

maken van de beroepsspecifieke taal. • Stel een taalcoach met kennis van zaken aan Taal om de opleiding te volgen

Een taalcoach is een taaldocent met de volgende

Om een opleiding te kunnen volgen heeft een deelne-

taken;

mer ook een bepaald taalbeheersingsniveau nodig: hij

- Docent en begeleider van deelnemers. De taal-

moet reflectieverslagen kunnen schrijven, gesprekken

coach begeleidt deelnemers bij het ontwikkelen

kunnen voeren en vakliteratuur kunnen lezen enz. Dit is

van taalvaardigheid. Afhankelijk van het geko-

de cognitieve algemene taalvaardigheid. Meestal vraagt

zen onderwijsmodel gebeurt dat in aparte work-

een opleiding meer aan dit soort taalvaardigheid dan de beroepspraktijk.

shops, in lessen of geïntegreerd. - Materiaalontwikkelaar. De taalcoach moet kennis hebben van de verschillende taalachter-

Consequentie voor het onderwijs

gronden van de deelnemers en weten welke

Op een beroepsopleiding wordt vaak weinig aandacht

aanpak nodig is. Bovendien moet de taalcoach

besteed aan de taal die nodig is om te leren. Opleiders

inzicht hebben in de taalvaardigheidsniveaus.

veronderstellen dat deelnemers wel in staat zijn teksten

Hij dient zich het Raamwerk NT2 eigen te maken

en opdrachten te lezen, presentaties te geven, verslagen

en hij moet taalopdrachten kunnen relateren

www.herontwerpmbo.nl; rubriek LL&B.

5

6


7

24-09-07 16:25:55


aan het Raamwerk NT2. Ook moet hij de prak-


• Zorg dat vakdocenten taalgericht

• Toetsing en examinering

zoals simulatie of een proeve van bekwaamheid, toet-

tijksituaties kennen en er zinvolle taaltaken voor

vakonderwijs geven

Bij toetsing zijn de volgende vragen altijd belang-

sen, assessmenttaken en of taalportfoliobewijzen. De

kunnen ontwikkelen.

Taalgericht vakonderwijs kent drie pijlers: context,

rijk: wat toets je, wat wil je weten en welke beslis-

opleiding zal hierin een eigen keuze moeten maken.

taalsteun en interactie. Hoewel vakdocenten wel

sing neem je op basis van wat je hebt gemeten?

- Adviseur en coach van teamleden. De taalcoach maakt de andere docenten bewust van de taal-

aandacht besteden aan de beroepsspecifieke taal

problematiek en hij geeft hen ook aanwijzingen

geven ze meestal weinig ruimte aan de taalver-

Instroom

hoe ermee om te gaan, bijvoorbeeld door

werving van deelnemers. Context betekent dat de

Wanneer deelnemers zijn toegelaten op de opleiding

samen taalcriteria voor beroepsproducten te

vakdocent aansluit bij de voorkennis van de deel-

wordt hun taalvaardigheid getoetst, omdat de opleiding

ontwikkelen. Vakdocenten weten dan welke en

nemer: hij laat meedenken over wat bijvoorbeeld

wil weten of er extra taalondersteuning nodig is. Oplei-

hoeveel taalfouten ze kunnen accepteren. Dit

Arbo betekent en vraagt of deelnemers het begrip

dingen willen nu direct het taalniveau van de deelnemer

dwingt deelnemers om zorgvuldiger met taal

uit de eigen situatie kennen. Taalsteun houdt in

relateren aan het Raamwerk NT2. In opleidingsperspec-

om te gaan. Het team heeft hier een gemeen-

dat de docent woorden en begrippen uitlegt, ze

tief is echter een algemene indruk effectiever. Die kan

schappelijk doel en moet bereid zijn samen te

laat herhalen, ze opschrijft, er de volgende les op

verkregen worden door bijvoorbeeld een invuloefening,

werken: het taalprobleem is niet alleen van de

terugkomt, een woordspin maakt, enzovoorts.

een intakegesprek en een korte geschreven opdracht.

taaldocent.

Maar ook kan de docent bij opdrachten als een

De volgende stap daarbij is een normering waarmee de

brief of een verslag schrijven, voorbeelden geven

opleiding kan vaststellen dat bepaalde deelnemers extra

van een brief of een verslag. Deelnemers kunnen

ondersteuning nodig hebben bij hun taalontwikkeling.

en niveau

zich dan een beeld vormen van de eisen waaraan

Er kan verder getoetst worden om de specifieke proble-

Specifiek voor UV is er op dit moment weinig leer-

ze moeten voldoen. Bij de pijler interactie moeten

men te achterhalen en er een programma bij te maken.

materiaal voor Nederlands voorhanden. Genoemd

docenten deelnemers de ruimte geven taalge-

Als er geen ondersteunende programma’s ontwikkeld

wordt wel het materiaal van KOC Nederland, maar

bruik te oefenen, zowel mondeling als schriftelijk.

kunnen worden is het niet verstandig op taalvaardigheid

docenten blijken ook veel zelf te ontwikkelen.

Ze kunnen elkaar zaken uitleggen, presentaties

te toetsen, want dat geeft verkeerde verwachtingen.

Vaak zijn docenten die zelf opdrachten of toetsen

geven en elkaar ook feedback geven op vorm en

Wanneer er wel een ondersteunend programma moge-

maken zo druk bezig met de inhoud, dat het taal-

inhoud.

lijk is dan heeft het een positief effect: de deelnemer

gebruik te ingewikkeld wordt. Ook in leerboeken

De taalcoach kan vakdocenten helpen bij het

ervaart bij binnenkomst dat deze opleiding taalvaardig-

komt vaak moeilijk taalgebruik voor. Het kan taal-

ontwikkelen van competenties die nodig zijn voor

heid serieus neemt.

zwakke deelnemers helpen wanneer hun les- en

taalgericht vakonderwijs, maar misschien is een

toetsmateriaal gescreend is op moeilijk taalge-

training effectiever.

• Screen materiaal en examens op taalgebruik

groep zijn twee handige instrumenten voor het 6

Voortgang Bij voortgang gaat het om de vraag of de leerling ver

bruik. Op de website van de Mondriaan onderwijs• Zorg voor ondersteunende programma’s

genoeg gevorderd is om het eindniveau te gaan halen.

screenen van materiaal en beoordelingsvormen te

Wenselijk is dat deelnemers hun taalvaardigheid

Dit kan alleen gemeten worden als bekend is hoe ver

vinden.

ontwikkelen in het competentiegerichte onderwijs,

iemand op welk moment in het traject moet zijn. Dat zijn

Verder dient duidelijk te zijn welk niveau van

maar door de diversiteit aan taalbeheersingsni-

dan punten waaraan een meting verbonden kan

taalvaardigheid gevraagd wordt bij bepaalde

veaus is dat niet altijd haalbaar. Als de taalvaardig-

worden: als iemand B1 moet halen, dan moet hij halver-

opdrachten. Een reflectieverslag schrijven zonder

heid van de deelnemer ontoereikend is om het

wege het traject toch wel A2 hebben gehaald. Op basis

voorbeeld of zonder gestructureerde vragenlijst

onderwijs te volgen dan zal de deelnemer zonder

van een voortgangsmeting kan samen met de deel

ligt op niveau B2. Voor deelnemers in de eindfase

extra steun zeker afhaken. Deelnemers waarvan

nemer gekeken worden wat nog ontbreekt en wat hij

van hun opleiding kan dat het gevraagde niveau

vaststaat dat hun taalvaardigheid te weinig is om

(extra) moet doen om B1 te halen. Toetsen, assessment-

zijn, maar voor anderen is dat te hoog. Een samen-

te kunnen leren moeten op individuele basis een

taken en portfoliobewijzen kunnen worden gebruikt

werking tussen opleidingen UV en een uitgever

ondersteunend programma aangeboden krijgen.

voor de voortgangsmeting.

kan mogelijk voor leermaterialen zorgen die com-

Vragen hierbij zijn: wanneer staat vast dat de taal-

petentiegericht zijn en waarbij ook is aangeven

vaardigheid ontoereikend is en wie voert de onder-

Eindbeoordeling

welke taalvaardigheid op welk niveau van het

steuning uit? De opleiding zal hier zelf een besluit

Bij afsluitende toetsing is de vraag: Heeft de kandidaat

Raamwerk NT2 geoefend wordt.

over moeten nemen, maar de gedachte dat deel-

het eindniveau gehaald of niet? Daarover moet een

nemers die op de opleiding zijn toegelaten extra

beslissing genomen worden. Om deze beslissing te

ondersteuning krijgen om bepaalde vaardigheden

nemen worden vaak afhankelijk van de manier van

en competenties te ontwikkelen is zeer gangbaar.

beoordelen verschillende meetinstrumenten ingezet

http://www.mon3aan.nl/ Taalbeleid binnen Mondriaan onderwijsgroep -> scrollen naar Instrumenten: Screeningsinstrument

6

Schriftelijke toetsen en Overzicht Beoordelingsvormen 8


9

24-09-07 16:25:55


Branchetaalprofielen


Werkwijze bij het opstellen van de branchetaalprofielen De projectgroep Taalprofielen in de uiterlijke verzorging (UV) heeft de kwalificatiedossiers Kappen/Haarverzor ging, Schoonheidsverzorging en Voetverzorging7 onderzocht en per branche lijsten met talige activiteiten aangelegd. De talige activiteiten zijn ingedeeld op basis van het taalprofiel in het kwalificatiedossier. De projectgroep zocht daarbij voorbeelden van taaltaken. Het taalgedrag dat nodig is voor deze taaltaken is in de vorm van descriptoren bij de subvaardigheden van het Raamwerk geplaatst. In de descriptoren en daarbij behorende voorbeelden zijn situaties, tekstsoorten, gesprekspartners, doelen en onderwerpen benoemd.

Toelichting bij de branchetaalprofielen •

•

•

Taalgedrag en de moeilijkheidsgraad van dat taal

In de branchetaalprofielen zijn verschillende oplei-

gedrag worden onder andere bepaald door een

dingsniveaus weergegeven. De kleuren duiden aan

combinatie van de volgende zaken:

om welk niveau het gaat. Bij de interpretatie van een

1. De situatie waarin het taalgedrag plaats vindt.

branchetaalprofiel dient u ervan uit te gaan dat het

Bijvoorbeeld in de pauze of tijdens het werk

voorliggende niveau beheerst wordt.

overleg, één gesprekspartner of meer?

Bij Schoonheidsverzorging en bij Voetverzorging zijn

2. Voor schriftelijk taalgedrag is de tekstsoort

niet alleen de taalniveaus uit het kwalificatiedossiers

belangrijk: is het een behandelplan of een tele-

ingevuld maar er zijn ook descriptoren op voorlig-

foonboek? Schrijf je een advies over de aanschaf

gende niveaus geplaatst. Dit geeft enig inzicht in wat

van een apparaat of een brief waarin je informatie

er op het voorliggende niveau zeker aan taalvaardig-

•

3. Het publiek of de gesprekspartners: met wie

len van taalvaardigheidsprogramma’s is het niveau

spreek je of voor wie schrijf je iets? Schrijf je

uit het kwalificatiedossier het uitgangspunt.

bijvoorbeeld voor collega’s, klanten of voor een

De taalprofielen in de kwalificatiedossiers gaan voor de vaardigheden lezen, luisteren en gesprekken voeren

•

•

leidinggevende? 4. Het onderwerp: waar gaat het over, wat is de

uit van niveau C1. De projectgroep vindt C1 een

inhoud? Bijvoorbeeld het weer, een conflict, het

hoog niveau voor de taalvaardigheid in de beroeps-

functioneren van een collega?

praktijk en zal dit ook voorleggen aan KOC Neder-

•

aanvraagt?

heid ontwikkeld moet zijn, maar voor het ontwikke-

5. Het doel van het taalgedrag: wat wil je ermee

land en de paritaire commissie. Conform het taalpro-

bereiken? Is het bijvoorbeeld een verkoopgesprek

fiel uit de kwalificatiedossiers zijn wel descriptoren

of een functioneringsgesprek, een overtuigende

op dit niveau gegeven.

brief of een gezellig emailtje?

In het branchetaalprofiel Kappen/Haarverzorging zijn de ondernemersvaardigheden en het onder

U ziet in de descriptoren en voorbeelden de situatie,

nemerschap conform het kwalificatiedossier niet

tekstsoort, onderwerp, publiek/gesprekspartners, en

meegenomen. Deze zijn wel te vinden in het

doel door elkaar gebruikt. Soms staat bijvoorbeeld de

branchetaalprofiel Schoonheidsverzorging en

situatie in de descriptor, soms in het voorbeeld. Dit is

Pedicure op niveau 4.

geen probleem. Het doel van de branchetaalprofielen is

De subvaardigheden uit het Raamwerk NT2 zijn

dat de lezer een beeld krijgt van specifieke branche

vetgedrukt. Als er geen onderscheidende descriptor

gerichte taalvaardigheid en door de aanduiding van

voor de subvaardigheid gevonden is, dan is de

situatie, tekstsoort, onderwerp, publiek/gespreks

subvaardigheid weggelaten.

partners en doel in descriptor en voorbeeld samen

Wanneer een Voorbeeld zonder witregel onder de

krijgt het taalprofiel die invulling.

descriptor staat, dan slaat het voorbeeld uitsluitend op die descriptor. Als er een aantal descriptoren onder elkaar staan en na een witregel Voorbeeld volgt, dan slaat het voorbeeld op meer descriptoren. Voor Kappen/Haarverzorging en Schoonheidsverzorging waren dat dat goedgekeurde kwalificatiedossiers van de eerste generatie.

7

Voor Pedicure is het concept kwalificatiedossier gebruikt van januari 2007. 10


11

24-09-07 16:25:58


Branchetaalprofiel Kappen/Haarverzorging B2

Kapper, niveau 3


Junior kapper, niveau 2

Luisteren

Lezen

Gesprekken voeren

Luisteren als lid van een live publiek - kan presentaties op vakbeurzen, trainingen, cursussen en seminars goed volgen - kan lezingen over marktontwikkeling en innovaties goed volgen

Lezen om informatie op te doen - kan (digitale) managementinformatie lezen en interpreteren Voorbeeld: brancheinformatie HBA, omzetcijfers, scholingsaanbod

Bijeenkomsten en vergaderingen - kan deelnemen aan formele branchegerichte discussies Voorbeeld: regiovergaderingen over vakregelingen, arbeidsomstandigheden, veiligheid

Spreken

Schrijven

Een publiek toespreken - kan eenvoudige (voorbereide) presentaties geven, kan de hoofdpunten redelijk gedetailleerd formuleren en kan vragen beantwoorden

Correspondentie - kan nieuwsbrieven samenstellen en versturen Voorbeeld: het verstrekken van relevante gegevens aan klanten in. een nieuwsbrief - kan sollicitatiebrieven opstellen

Zaken regelen - kan sollicitatiegesprekken voeren met potentiële werknemers - kan formele gesprekken voeren - kan vaardigheden en samenwerking bespreken - kan wensen, verwachtingen en mogelijkheden t.a.v. de begeleiding bespreken - kan klachten op correcte wijze afhandelen - kan professioneel reflecteren op gedrag en beroepsmatig handelen van nieuwe medewerker/stagiaire - kan werk-, ontwikkelings- en begeleidingsgesprekken voeren Voorbeeld: sollicitatiegesprek, functioneringsgesprek, loopbaangesprek, klachtengesprek, advies- en verkoopgesprek

B1

Gesprekken tussen moedertaalsprekers verstaan - kan op hoofdlijnen een gesprek tussen collega’s volgen Voorbeeld: een discussie volgen over een klant Luisteren als lid van een live publiek - kan voorlichting over producten of behandelingen volgen Luisteren naar aankondigingen en instructies - kan eenvoudige technische informatie begrijpen - kan in de praktijkruimte luisteren naar instructies en die uitvoeren

Correspondentie lezen - kan klachtenbrief lezen - kan feitelijke informatie uit zakelijke brieven begrijpen om te kunnen reageren Voorbeeld: een verzoek om informatie in een brief, e-mail of fax begrijpen Oriënterend lezen - kan vakliteratuur lezen - kan ontwikkelingen op het gebied van mode en trends volgen Voorbeeld: iets opzoeken in een productcatalogus

Voorbeeld: de gebruiksaanwijzingen begrijpen voor het gebruik van apparaten Luisteren naar TV, video en geluidsopnames - kan video-opnames over nieuwe producten en presentaties volgen - kan instructies volgen op video over veiligheid, hygiëne en kwaliteitzorg Voorbeeld: een video volgen met daarop een praktijkopdracht, instructievideo over veiligheid of kwaliteitszorg

Lezen om informatie op te doen - kan formulieren lezen Voorbeeld: intakeformulieren - kan klantenkaart lezen en begrijpen - kan leveringsvoorwaarden lezen - kan vacatures lezen - kan het Arboconvenant voor kappers en de beleidsregels lezen - kan productinformatie lezen - kan behandelplan lezen; begrijpt de stappen en voert ze uit

Informele gesprekken - kan informele gesprekken voeren met klant, collega en leidinggevende - kan communicatie afstemmen op de ander en op de situatie - kan persoonlijke standpunten en meningen geven Voorbeeld: een gesprek over ’t weekend, vakantie enz., beargumenteerd een mening over een onderwerp, dat hem/haar bezig houdt Bijeenkomsten en vergaderingen - kan regelmatig de samenwerking evalueren - kan bij problemen overleggen Voorbeeld: eigen inbreng tijdens werkoverleg, formuleren van standpunten, vragen stellen aan collega’s wat betreft werkzaamheden, cursussen enz., evaluatiegesprekken over samenwerking of behandelingen Zaken regelen - kan met leidinggevende op beroepsmatig handelen reflecteren - kan met leidinggevende bepalen welke beroepscompetentie verder ontwikkeld moeten worden

Voorbeeld: een presentatie over een nieuw product of regeling, een betoog over een werkeis, een uitgebreide spreekbeurt over een onderwerp

Aantekeningen, berichten, formulieren - kan formulieren van/aan leveranciers invullen Voorbeeld: bestelformulieren Verslagen en rapporten - kan vacatures opstellen - kan advertenties opstellen

Voorbeeld: reflectiegesprek, functioneringsgesprek, beoordelingsgesprek Voorbeeld: informatie over nieuwe producten, artikel over eigen vakgebied, personeelsbulletin Instructies lezen - kan duidelijk geschreven instructies bij een apparaat lezen

- kan wensen/behoeften van de klant achterhalen - kan overleggen met de klant welke behandeling wordt uitgevoerd en kan samen met de klant de prioriteiten in de behandeling vaststellen - kan klanten vragen of zij tevreden zijn - kan voor goede overdracht zorgen van het werk - kan collega’s en leidinggevende raadplegen Voorbeeld: advies inwinnen over uit te voeren behandeling - kan bij een meningsverschil tot een overeenstemming proberen te komen - kan werkafspraken maken met collega’s - kan op positieve wijze feedback geven aan collega’s en kan om feedback van collega’s vragen - kan klantenwensen evalueren met leidinggevende - kan solliciteren - kan telefoongesprekken voeren Informatie uitwisselen - kan vragen beantwoorden van de klant - kan zonodig doorvragen om de noodzakelijke informatie helder te krijgen - kan regelmatig informeren (in- en extern) naar nieuwe ontwikkelingen

12


13

24-09-07 16:25:58


Branchetaalprofiel Kappen/Haarverzorging

Luisteren A2


(vervolg)

Lezen

Gesprekken voeren

Spreken

Schrijven

Monologen - kan dagelijkse activiteiten uiteenzetten

Correspondentie - kan e-mailberichten of verjaardagskaarten aan klanten schrijven Aantekeningen, berichten, formulieren - kan aanmeldingsformulieren invullen - kan schriftelijke afspraken maken - kan dagafspraken inplannen Voorbeeld: aanmeldingsformulieren voor shows en trainingen, afsprakenboek en dagagenda invullen Verslagen en rapporten - kan klantenkaarten invullen - kan klachten rapporteren aan leidinggevende Voorbeeld: het invullen van relevante nieuwe informatie in het klantenbestand

14


15

24-09-07 16:25:58


Branchetaalprofiel Schoonheidsverzorging C1

Allround Schoonheidsspecialiste (niveau 4)

Schoonheidsspecialiste (niveau 3)

Luisteren

Lezen

Gesprekken voeren

Gesprekken tussen moedertaalsprekers verstaan - kan gesprekken volgen over abstracte en of onbekende onderwerpen Voorbeeld: interdisciplinair overleg, verhitte discussies tijdens vergadering

Correspondentie - kan alle correspondentie begrijpen Voorbeeld: antwoordbrief van zorgverzekeraar m.b.t. vergoeding behandeling

Informele gesprekken - kan in discussies zijn/haar mening goed verwoorden Voorbeeld: over waarden en normen, arbeidsethiek, medisch-ethische kwesties

Luisteren als lid van een live publiek - kan presentaties van werkgever volgen Voorbeeld: de jaarcijfers - kan rechtszitting volgen m.b.t. aanklacht aangespannen door een cliënt Luisteren naar aankondigingen en instructies - kan instructies volgen over ingewikkeld nieuw arbeidsproces - kan beschrijvingen volgen van nieuwe procedures Luisteren naar TV, video en geluidsopname - kan uit een instructievideo opmaken hoe ingewikkelde apparaten werken

B2


Luisteren als lid van een live publiek - kan lezingen over nieuwe behandelmethoden en apparaten volgen Luisteren naar aankondigingen en instructies - kan trainingen en scholingen volgen over gebruik van nieuwe producten en apparaten

Oriënterend lezen - kan op internet snel de inhoud en relevantie bepalen van een lijst van publicaties op eigen vakgebied/opleiding Lezen om informatie op te doen - kan alle specifieke vakliteratuur tot in detail begrijpen - kan informatie verwerven m.b.t. vestigingseisen, bank- en verzekeringsinfo, weten regelgeving en ondernemingsvormen Instructies lezen - kan ieder installatievoorschrift en of handleiding goed begrijpen en op grond daarvan handelen

Correspondentie - kan brieven van klanten, opdrachtgevers en relaties lezen - kan brieven en brochures van de Kamer van Koophandel en belastingdienst lezen Oriënterend lezen - kan polissen van zorgverzekeraars lezen Lezen om informatie op te doen - kan contracten lezen Voorbeeld: arbeidscontract, onderhoudscontracten en koop- en leasecontracten - kan vakbladen lezen Voorbeeld: Cosmetique, Esthetique, De Schoonheidsspecialist - kan voorschriften lezen Voorbeeld: Code van de schoonheidsspecialist Instructies lezen - kan handleidingen lezen van technische en elektronische apparaten


Schrijven

Zaken regelen - kan ondernemersplannen toelichten bij Kamer van Koophandel, belastingdienst, accountant - kan overleg voeren met leveranciers over prijsafspraken, garanties en onderhoud- en servicecontracten Informatie uitwisselen - kan collega’s uitleggen hoe de procedure van een nieuw project gaat worden - kan aan collega’s gedetailleerd verslag uitbrengen van bijeenkomsten/ conferenties - kan aan collega’s uit andere disciplines (huisarts, pedicure) de redenen voor doorverwijzing beargumenteren - kan functioneringsgesprekken en conflictoplossende gesprekken met collega’s voeren

Informele gesprekken - kan tijdens de pauze met collega’s gesprekken over zakelijk onderwerpen voeren Voorbeeld: arbeidsvoorwaarden, trainingsavonden - kan cliënt ontvangen en wensen en verwachtingen inventariseren - kan cliënt vragen of hij/zij tevreden is over een eventuele vorige behandeling Bijeenkomsten en vergaderingen - kan deelnemen aan werkoverleg - kan deelnemen aan formele branchegerichte discussies. Voorbeeld: werkoverleg, werkverdeling, taakverdeling, veiligheid, vakregelingen arbeidsomstandigheden, regiovergaderingen - kan verbeteringen aanbrengen: doet concrete, beargumenteerde voorstellen voor het opstellen of aanpassen van voorschriften Voorbeeld: op het gebied van kwaliteit, veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden Zaken regelen - kan informatie bij leveranciers, vertegenwoordigers, brancheorganisatie, Kamer van Koophandel aanvragen - kan bij een leverancier een bestelling plaatsen en een klacht formuleren over de traagheid van de levering/foutieve ontvangst - kan overleggen om reparaties en serviceonderhoud te laten uitvoeren Voorbeeld: telefoongesprekken met cliënten, leveranciers en zorgverzekeraars

16

Spreken

Monologen - kan aan een sollicitatiecommissie een gedetailleerde beschrijving geven van opleidingen werkervaring - kan beschrijving geven van een conflict - kan collega’s van een ander vakgebied overtuigen van een te kiezen werkwijze Een publiek toespreken - kan nieuwe regelingen uitleggen aan een groep collega’s - kan voorstellen of plannen in detail presenteren - kan medewerkers instructie geven over nieuwe apparaten en methodieken - kan voorlichting geven over de inhoud van het beroep aan een breder publiek Voorbeeld: aan scholen (MBO+ HBO), andere disciplines

Correspondentie - kan onderbouwde gedetailleerde brieven schrijven Voorbeeld: aanvraag patiëntendossier aan collega uit andere discipline, sollicitatiebrief, antwoordbrief aan sollicitant, aan leveranciers over bepaalde producten en apparatuur, klachtenbrief over disfunctionerende apparatuur, doorverwijzingsbrief i.v.m. contra-indicaties Aantekeningen, berichten, formulieren - kan tijdens een lezing over een specialistisch onderwerp aantekeningen maken op hoofdlijnen - kan specifieke en gedetailleerde intakeformulieren invullen - kan belastingformulieren invullen Verslagen en rapporten - kan een persoonlijke reactie schrijven op voorstel van de werkgever/directie - kan rapporten schrijven over de (toestand) werking van een product - kan verslag doen van een intake van een cliënt - kan adviezen schrijven met betrek king tot de aanschaf van artikelen

17

24-09-07 16:25:59


Branchetaalprofiel Schoonheidsverzorging


(vervolg)

Luisteren

Lezen

Gesprekken voeren

Spreken

Vrij schrijven - kan artikelen over een specialistisch onderwerp binnen het vakgebied voor een vaktijdschrift schrijven - kan wervende teksten schrijven. Voorbeeld: een speciale actie onder de aandacht van cliënten brengen - kan advertenties opstellen en plaatsen Voorbeeld: personeelsadvertentie

Informatie uitwisselen - kan op een methodische wijze vragen stellen aan de cliënt - kan cliënt informeren en overlegt in begrijpelijke taal en op het juiste moment over het behandelplan en de voortgang van de behandeling - kan cliënt informeren over de werking van de apparatuur en de effecten op de huid - kan duidelijk informatie verstrekken aan cliënten over eigenschappen en toepassingsmogelijkheden van de producten en diensten - kan de werking van diverse producten uitleggen aan cliënt - kan verkoop-/adviesgesprekken voeren - kan resultaat van behandeling en samenwerking met collega’s evalueren Voorbeeld: diagnose- en adviesgesprek, verkoopgesprek, evaluatiegesprek, functioneringsgesprek, feedback geven/krijgen

B1

Gesprekken tussen moedertaalsprekers verstaan - kan pauzegesprekken tussen collega’s volgen - kan gesprekken tussen cliënt en collega volgen Voorbeeld: diagnose- of adviesgeprek

Correspondentie lezen - kan klachtenbrief lezen - kan sollicitatiebrieven lezen - kan telefoonnotities lezen

Luisteren als lid van een live publiek - kan productpresentaties volgen

Lezen om informatie op te doen - kan formulieren lezen Voorbeeld: intakeformulieren, cliëntenkaart - kan productinformatie lezen - kan vakteksten lezen Voorbeeld: behandelplan - kan leveringsvoorwaarden lezen - kan vacatures lezen

Informele gesprekken - kan met een collega een privégesprek voeren Voorbeeld: een gesprek tijdens de pauze Zaken regelen - kan overleggen wanneer producten geleverd worden Voorbeeld: met vertegenwoordigers/leveranciers - kan met cliënten (vervolg)afspraken maken

Schrijven

Monologen - kan beschrijving geven van opleidings- en werkervaringen Voorbeeld: een sollicitatiegesprek - kan collega’s overtuigen van een te kiezen werkwijze - kan in pauzegesprekken en werkoverleg eigen mening geven en standpunten beargumenteren over actuele kwesties Voorbeeld: over het nieuwe beleid, Arbo, milieu, arbeidsvoorwaarden - kan een cliënt beargumenteerd overtuigen om een bepaalde behan deling niet uit te laten voeren (contraindicaties) - kan feitelijk rapporteren aan de cliënt Voorbeeld: diagnose/advies over complicaties die zich tijdens de behandeling hebben voorgedaan

Correspondentie - kan zakelijke brief schrijven. Voorbeeld: sollicitatiebrief, e-mail berichten, uitnodiging, klanten i nformeren, informatie aanvragen bij leveranciers en instellingen Aantekeningen, berichten, formulieren - kan notities/berichten schrijven Voorbeeld: diverse formulieren, beautypass, intakeformulier behandelingen, notitie/memo/agenda, afspraken noteren, berichten voor collega’s

Een publiek toespreken - kan informatie geven over het beroep Voorbeeld: op beroepenmarkten - kan informatie geven over producten en behandelingen Voorbeeld: tijdens beurzen - kan gedetailleerde product presentaties geven aan vakgenoten

18


19

24-09-07 16:25:59



Medisch Pedicure (niveau 4)


Pedicure (niveau 3)

Opmerking: Het kwalificatiedossier Voetverzorging geeft B1 aan voor gesprekken voeren voor Medisch Pedicure niveau 4. Dit is te laag gezien de talige activiteiten in het kwalificatiedossier en ook is het niet in overeenstemming met de andere branchtaalprofielen en kwalificatiedossiers. In afwijking van het Concept kwalificatiedossier zijn in het branchetaalprofiel Voetverzorging de descriptoren voor gesprekken voeren Medisch Pedicure MBO-niveau 4 op niveau B2 geplaatst. Voor schrijven wordt in het kwalificatiedossier niveau B1 genoemd voor Medisch Pedicure niveau 4. Ook dat is gezien de talige activiteiten en de andere kwalificatiedossiers te laag. Om die redenen zijn de descriptoren voor schrijven Medisch Pedicure op niveau B2 geplaatst.

C1

Luisteren

Lezen

Luisteren als lid van een live publiek - kan presentatie van werkgever volgen. Voorbeeld: de jaarcijfers - kan rechtszitting volgen m.b.t. een aanklacht aangespannen door een cliënt

Correspondentie - kan alle soorten brieven begrijpen Voorbeeld: antwoordbrief zorgverzekeraar over vergoeding behandeling

Luisteren naar aankondigingen en instructies - kan instructies volgen over een ingewikkeld nieuw arbeidsproces - kan beschrijvingen volgen van een nieuwe procedure

Gesprekken voeren

Spreken

Schrijven

Zaken regelen - kan ondernemersplan toelichten bij Kamer van Koophandel, belastingdienst, accountant - kan overleg voeren met leveranciers over prijsafspraken, garanties, en onderhoud- en servicecontracten

Monologen - kan in sollicitatiegesprek gedetailleerde beschrijving geven van opleidings- en werkervaring - kan cliënt specifieke en gedetailleerde uitleg geven over analyse- en behandelplan, met name t.a.v. contra-indicaties - kan collega (uit de eigen branche en uit de ketenzorg) overtuigen van een te kiezen werkwijze

Correspondentie - kan uitgebreide brief schrijven onderbouwd met argumenten Voorbeeld: aanvraag patiëntendossier aan collega uit andere discipline, een doorverwijzingsbrief i.v.m. contraindicaties, een gedetailleerde brief aan ziektekostenverzekering i.v.m. vergoeding behandeling, een antwoordbrief aan sollicitant

Oriënterend lezen - kan op internet snel inhoud en relevantie bepalen van een lijst van publicaties op eigen vakgebied/opleiding Lezen om informatie op te doen - kan alle vakliteratuur op het eigen vakterrein begrijpen Voorbeeld: vaktijdschriften Podopost, Podosophia, Re-flexzone. Boeken: Voeten & diabetes, Richtlijnen NPD/CBO Diabetische voet - kan uit specifieke bronnen informatie halen Voorbeeld: vestigingseisen, bank- en verzekeringsinformatie, weten regelgeving en ondernemingsvormen Instructies lezen - kan richtlijnen lezen die zijn opgesteld door de ketenzorg (huisartsen, reumatologen, enz.) in samenwerking met zorgverzekeraars

B2

Gesprekken tussen moedertaalsprekers verstaan - kan gesprekken volgen over een abstract en of onbekend onderwerp Voorbeelden: interdisciplinair overleg, verhitte discussies tijdens vergaderingen Luisteren als lid van een live publiek - kan presentaties op vakbeurzen, trainingen, cursussen en seminars goed volgen Luisteren naar aankondigingen en instructies - kan training/scholing volgen over gebruik van nieuwe producten en apparaten - kan instructie volgen over nieuwe procedure Luisteren naar TV, video en geluidsopnames - kan uit instructievideo opmaken hoe een ingewikkeld apparaat werkt

Correspondentie - kan correspondentie met klanten, opdrachtgevers en relaties lezen - kan brieven/brochures van de Kamer van Koophandel en belastingdienst lezen Oriënterend lezen - kan polissen van zorgverzekeraars lezen - kan vakbladen lezen - kan snel relevante details vinden Voorbeeld: arbeidscontract, huurcontract Lezen om informatie op te doen - kan contracten lezen Voorbeeld: arbeidscontract, onderhoudscontracten, koop- en leasecontracten Instructies lezen - kan installatievoorschriften en of handleidingen goed begrijpen en op grond daarvan handelen Voorbeeld: technische en elektronische apparaten

Informatie uitwisselen - kan collega’s uitleggen hoe de procedure van een nieuw project gaat worden - kan aan collega’s gedetailleerd verslag uitbrengen van een bijeenkomst/ conferentie - kan aan collega’s uit andere disciplines (huisarts, pedicure) de redenen voor doorverwijzing beargumenteren - kan functioneringsgesprekken en conflictoplossende gesprekken met collega’s voeren

Een publiek toespreken - kan nieuwe behandelmethode uitleggen aan een groep collega’s - kan heldere presentatie over vakgebied geven Voorbeeld: tijdens ketenzorg bijeenkomsten (reumatologen, huisartsen, enz.), bijeenkomsten over de beroepspraktijkvorming

Aantekeningen, berichten, formulieren - kan tijdens een lezing over een specialistisch onderwerp aantekeningen maken op hoofdlijnen Verslagen en rapporten - kan persoonlijke reactie schrijven op voorstel van de werkgever/directie Vrij schrijven - kan artikel over een specialistisch onderwerp binnen het vakgebied voor een vaktijdschrift schrijven - kan wervende tekst schrijven Voorbeeld: speciale actie onder de aandacht van cliënten brengen

20


21

24-09-07 16:25:59




(vervolg)

Luisteren

Lezen

Gesprekken voeren

Spreken

Schrijven

- kan voorstel of plan in detail presenteren Voorbeeld: ondernemersplan - kan voorlichting geven over de inhoud van het beroep aan een breder publiek Voorbeeld: aan scholen (MBO + HBO)

B1

Gesprekken tussen moedertaalsprekers verstaan - kan pauzegesprekken tussen collega’s volgen - kan gesprekken tussen cliënt en collega volgen Voorbeeld: diagnose-/adviesgesprek

Correspondentie lezen - kan klachtenbrief lezen - kan sollicitatiebrieven lezen - kan telefoonnotities lezen

Luisteren als lid van een live publiek - kan productpresentaties volgen

Oriënterend lezen - kan polissen van zorgverzekeraars lezen Lezen om informatie op te doen - kan formulieren lezen (intakeformulieren) - kan cliëntenkaart lezen - kan productinformatie lezen - kan vakteksten lezen (behandelplan) - kan leveringsvoorwaarden lezen - kan vacatures lezen

Informele gesprekken - kan met collega’s gesprekken over zakelijk onderwerpen voeren Voorbeeld: arbeidsvoorwaarden, trainingsavonden, over waarden en normen, arbeidsethiek, medisch-ethische kwesties - kan in discussies zijn/haar mening duidelijk verwoorden en commentaar leveren op de mening van een ander Voorbeeld: pauzegesprekken - kan cliënt ontvangen en wensen en verwachtingen inventariseren Bijeenkomsten en vergaderingen - kan deelnemen aan formele branchegerichte discussies Voorbeeld: werkoverleg, werkverdeling, taakverdeling, veiligheid, vakregelingen, arbeidsomstandigheden, regiovergaderingen Zaken regelen - kan informatie bij leveranciers, vertegenwoordigers, brancheorganisaties, Kamer van Koophandel aanvragen - kan bij leveranciers bestellingen plaatsen en klachten formuleren Informatie uitwisselen - kan de cliënt informeren en overlegt in begrijpelijke taal en op het juiste moment over het behandelplan en de voortgang van de behandeling - kan de cliënt informeren over de werking van apparatuur - kan duidelijke informatie verstrekken aan de cliënt over eigenschappen en toepassingsmogelijkheden van producten en diensten - kan resultaat van behandeling en samenwerking met collega’s evalueren

Monologen - kan standpunten en meningen geven Voorbeeld: werkoverleg - kan feitelijk rapporteren aan de cliënt Voorbeeld: diagnose/advies over complicaties die zich tijdens de behandeling hebben voorgedaan Een publiek toespreken - kan informatie geven over het beroep Voorbeeld: beroepenmarkten - kan informatie geven over producten en behandelingen Voorbeeld: tijdens beurzen

Correspondentie - kan een brief schrijven onderbouwd met argumenten Voorbeeld: een gedetailleerde sollicitatiebrief, een brief aan (een instelling) leveranciers om informatie aan te vragen over producten en apparatuur, klachtenbrief over disfunctionerende apparatuur Aantekeningen, berichten, formulieren - kan korte boodschap noteren Voorbeeld: e-mail berichten, notities in afsprakenboek - kan specifieke en gedetailleerde intakeformulieren invullen - kan belastingformulieren invullen Verslagen en rapporten - kan rapport schrijven over het effect van een behandeling - kan verslag doen van een intake van een cliënt/sollicitant - kan advies schrijven met betrekking tot de aanschaf van producten/ apparaten

Voorbeeld: diagnose- en adviesgesprek, verkoopgesprek, evaluatiegesprek, functioneringsgesprek, feedbackgesprek

22


23

24-09-07 16:26:00



Bijlage 1

Taalprofielen in het brondocument Leren, Loopbaan, Burgerschap O = niveaus in het kwalificatiedossier Kappen/Haarverzorging (eerste generatie) Y = niveaus in het kwalificatiedossier Schoonheidsverzorging (eerste generatie) X = niveaus in het kwalificatiedossier Voetverzorging (concept) De blauw gearceerde cellen geven aan welk niveau vereist is volgens het Brondocument Leren, Loopbaan en Burgerschap.

Mbo niveau 2 (minimaal te bereiken niveau voor Nederlands) Niveau

Luisteren

Lezen

Gesprekken voeren

O

O

O

Spreken

Schrijven

O

O

Spreken

Schrijven

C2 C1 B2 B1 A2 A1


Luisteren

Lezen

Gesprekken voeren

C2 C1 B2

OXY

OXY

OY

X

X

OY

OXY

Gesprekken

Spreken

Schrijven

XY

Y

B1 A2 A1


Luisteren

Lezen

voeren C2 C1

XY

XY

B2

Y

B1

X

X

A2 A1

24


25

24-09-07 16:26:03



Bijlage 2

Talige activiteiten Kwalificatiedossier Kappen/Haarverzorging Kwalificatie Junior Kapper (JK)

Niveau 2

Kwalificatie Kapper (K)

Niveau 3

Het kwalificatiedossier Kapper en Junior Kapper laat zien dat de volgende talige activiteiten uitgevoerd kunnen worden: Talige activiteiten

JK

K

1

Ontvangt klanten

X

X

2

Informeert klanten over te gebruiken technieken en methoden

X

X

3

Inventariseert wensen en verwachtingen van de klant

X

X

4

Adviseert klanten

X

X

5

Verkoopt producten en diensten

X

X

6

Communiceert tijdens werkzaamheden

X

X

7

Stelt vragen om relevante informatie te achterhalen

X

X

8

Informeert of de klant tevreden is

X

X

9

Vertaalt wat hij ziet in een kapsel

X

X

10

Spreekt helder en duidelijk

X

X

11

Brengt de boodschap duidelijk over

X

X

12

Vat samen wat anderen zeggen

X

X

13

Deelt relevante informatie tijdig mee

X

X

14

Stemt relevante informatie op anderen af

X

X

15

Vraagt of de informatie begrepen is

X

X

16

Stemt de manier van communicatie op de klant af

X

X

17

Informeert over de verschillende mogelijkheden van de klant uitgaande van diens

X

X

situatie en wensen

26


18

Stelt vragen ter verduidelijking

X

X

19

Adviseert de klant over het onderhoud van het kapsel

X

X

20

Maakt werkafspraken met collega’s

21

Vraagt om feedback van collega’s

X

X X

22

Neemt actief deel aan werkoverleg

X

X

23

Deelt kennis en ervaring

X

X

24

Leest vakliteratuur

X

X

25

Informeert regelmatig in- en extern naar nieuwe ontwikkelingen

X

X

26

Maakt een afspraak voor de volgende behandeling

X

X

27

Neemt op correcte wijze de telefoon op

X

X

28

Stelt vacatures op en voert sollicitatiegesprekken met potentiële werknemers

X

29

Stelt gerichte vragen en verstrekt relevante gegevens over het bedrijf aan de sollicitant

X

30

Geeft duidelijke instructies over uit te voeren taken

X

31

Motiveert personeel, geeft positieve feedback en ruimte voor initiatieven

X

32

Voert formele (functionerings)gesprekken, bespreekt vaardigheid en samenwerking

X

33

Bespreekt wensen, verwachtingen en mogelijkheden t.a.v. de begeleiding

X

34

Instrueert, ondersteunt en faciliteert de nieuwe en/of lerende medewerker

X

35

Handelt klachten op correcte wijze af

X

27

24-09-07 16:26:06



Talige activiteiten Schoonheidsverzorging Kwalificatie Schoonheidsspecialiste (SP)

niveau 3

Kwalificatie Allround Schoonheidsspecialiste (ASP)

niveau 4

Het kwalificatiedossier Schoonheidsspecialiste laat zien dat de volgende talige activiteiten uitgevoerd kunnen worden:

Talige activiteiten

SP

ASP

1

Ontvangt cliënten

X

X

38

Kan aanmeldingsprocedures bij instanties invullen

X

2

Peilt de tevredenheid over de voorafgaande dienstverlening en de gebruikte producten

X

X

39

Kan advertenties opstellen en andere marketinginstrumenten benutten

X

3

Inventariseert de wensen en verwachtingen van de cliënt

X

X

40

Promoot het bedrijf aan potentiële en bestaande klanten

X

4

Kan op methodische wijze vragen en doorvragen

X

X

41

Start en onderhoudt contacten met leveranciers

X

5

Informeert naar gezondheidsstatus van de cliënt en vaststellen van contra-indicaties

X

X

42

Kan informatie inwinnen en verstrekken via internet [nr. 29/30]

X

6

Verwijst door naar andere disciplines

X

X

43

Instrueert, coacht, motiveert en stimuleert [nieuwe] medewerkers, stagiaires m.b.t. bedrijfs

X

7

Reageert op verbale en non-verbale signalen van de cliënt

X

X

8

Vraagt naar de wens en behoefte van de cliënt [zie 3]

X

X

44

Voert ziekteverzuim- en terugkeergesprekken

X

9

Verstrekt informatie in begrijpelijke taal over het behandelplan

X

X

45

Kan sollicitatieprocedures opstellen en uitvoeren

X

10

Verstrekt informatie in begrijpelijke taal over de voortgang en het resultaat van de behandeling

X

X

46

Voert gesprekken met [nieuwe] collega‘s, stagiaires: begeleidings-, functioneringsgesprekken,

X

11

Verstrekt informatie over de werking en de eigenschappen van verschillende producten

X

X

12

Verstrekt informatie over de werking van de apparatuur en de effecten op de huid

X

X

47

Stelt richtlijnen op gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden op

X

13

Adviseert over producten en diensten

X

X

48

Stelt richtlijnen op voor kwaliteitsverbetering

X

14

Rondt de behandeling af

X

X

15

Maakt vervolgafspraken en handelt transacties af

X

X

16

Verwerkt gegevens in de cliëntenadministratie

X

X

17

Past gesprekstechnieken toe afgestemd op de situatie van de cliënt

X

X

18

Communiceert om bij meningsverschillen tot overeenstemming te komen

X

X

19

Communiceert om klachten adequaat op te lossen

X

X

20

Informeert naar procedures, voorschriften en gebruiksaanwijzingen

X

X

21

Formuleert beargumenteerde verbetervoorstellen

X

X

22

Communiceert met collega’s en leidinggevenden zodat het werk efficiënt verloopt

X

X

23

Neemt deel aan werkoverleg op constructieve wijze

X

X

24

Deelt kennis en ervaring in teamverband

X

X

25

Evalueert werkprocessen

X

X

26

Brengt keuzes en knelpunten ter sprake

X

X

27

Verstrekt en ontvangt feedback

X

X

28

Communiceert over problemen met collega’s en leidinggevende

X

X

29

Reflecteert op het beroepsmatig handelen

X

X

30

Informeert naar nieuwe ontwikkelingen binnen de branche

X

X

31

Leest vakliteratuur

X

32

Verstrekt informatie over de werking van basisoliën en etherische oliën [nr. 11]

X

33

Instrueert op welke wijze de cliënt de behandeling bij zichzelf kan toepassen

X

34

Verstrekt informatie over de invloed van massage op huid en lichaam [nr. 10]

X

35

Kan informatie inwinnen met betrekking tot vestigingsmogelijkheden, markt, financiën en wet-

X

matige processen zoals het gebruik van ICT-middelen, de werkzaamheden, de werkuitvoering

conflictoplossende gesprekken

X

en regelgeving bij de start van een onderneming 36

Kan informatie inwinnen over ondernemingsvormen

X

37

Stelt een ondernemersplan op en formuleert bedrijfsdoelstellingen

X

28


29

24-09-07 16:26:07



Talige activiteiten Voetverzorging Kwalificatie Pedicure (P)

niveau 3

Kwalificatie Medisch Pedicure (MP)

niveau 4

Het kwalificatiedossier Pedicure [Concept jan. 2007] laat zien dat de volgende talige activiteiten uitgevoerd kunnen worden: Talige activiteiten

P

MP

1

Ontvangt cliënten en spreekt correct Nederlands

X

X

2

Inventariseert de wensen en verwachtingen van de cliënt

X

X

3

Communiceert op een discrete wijze die afgestemd is op de leeftijd, cultuur en het gedrag van

X

X

28

Kan sollicitatieprocedures opstellen en uitvoeren [advertenties, profielomschrijving,

29

Instrueert, coacht, motiveert en stimuleert [nieuwe] medewerkers, stagiaires m.b.t.

sollicitatiegesprek, arbeidsovereenkomst enz.]

Kan op methodische wijze vragen en doorvragen naar bijvoorbeeld klachten, ziektes en

X

bedrijfsmatige processen

de cliënt 4

X

X

X

30

Voert gesprekken met [nieuwe] collega‘s, stagiaires: begeleidings- en functioneringsgesprekken,

X

conflictoplossende gesprekken

medicijngebruik 5

Informeert de cliënt met betrekking tot indicaties en contra-indicaties

X

X

31

Voert ziekteverzuim- en terugkeergesprekken

X

6

Verstrekt informatie in begrijpelijke taal over de analyse en het behandelplan

X

X

32

Informeert werknemers over richtlijnen op het gebied van kwaliteit, veiligheid, arbo en milieu

X

7

Verstrekt informatie over de eigenschappen en toepassingsmogelijkheden van producten en

X

X

diensten 8

Adviseert de cliënt over persoonlijke hygiëne, voetafwijkingen, aankoop van schoeisel, enz.

X

X

9

Informeert de cliënt in begrijpelijke taal over de voortgang en het resultaat van de behandeling

X

X

X

X

X

X

X

X

en reageert op [non]verbale signalen 10

Informeert de cliënt op een begrijpelijke manier over de werking en effecten van de gebruikte apparatuur en/of instrumenten

11

Voert vaardig en correct een advies- en verkoopgesprek met betrekking tot producten en dienstverlening

12

Legt de resultaten van het voetonderzoek duidelijk vast, informeert de cliënt en ontvangt van en verwijst door naar andere disciplines [medisch pedicure, huisarts, specialist].

13

Schrijft een rapportage t.b.v. ander disciplines

X

X

14

Noteert de onderzoeksresultaten, de behandeling en conclusies nauwkeurig in de

X

X

cliëntenadministratie 15

Communiceert probleemoplossend bij wensen, vragen en klachten

X

X

16

Maakt een vervolgafspraak en handelt transacties af

X

X

17

Legt actief contact met cliëntengroepen en andere disciplines

X

18

Verstrekt [preventieve] voorlichting tijdens bijeenkomsten

X

19

Presentatie van vakkennis, woordgebruik is afgestemd op de doelgroep

X

20

Kan de cliënt de voordelen en nadelen van een specialistische behandeltechniek uitleggen

X

21

Kan informatie inwinnen met betrekking tot vestigingsmogelijkheden, markt, financiën en

X

weten regelgeving bij de start van een onderneming 22

Kan informatie inwinnen over ondernemingsvormen

X

23

Stelt een ondernemersplan op en formuleert bedrijfsdoelstellingen

X

24

Kan aanmeldingsprocedures bij instanties invullen

X

25

Stelt een beleid vast voor de verschillende aandachtsgebieden van de onderneming passend

X

26

Promoot het bedrijf bij bestaande en potentiële klanten

X

27

Start en onderhoudt contacten met leveranciers

X

binnen de wettelijke kaders

30


31

24-09-07 16:26:07



Bijlage 3

Begrippenlijst Branchetaalprofielen

Dit is de naam die de projectgroep Taalprofielen in de UV heeft gegeven aan de taalprofielen uit de kwalificatiedossiers toen die op basis van de taalvaardigheid in de branche geconcretiseerd waren.

Brondocument

De inhoud van een kwalificatiedossier is gebaseerd op de inhoud van vaste ‘bronnen’, dat wil zeggen beroeps(competentie)profielen en het document ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’. Beide documenten zijn brondocumenten.

Can-do-statements

Ten behoeve van een taalportfolio worden uit de descriptoren van het Raamwerk NT2 ik-kan-stellingen afgeleid. Voorbeeld: ik kan vragen beantwoorden over persoonlijke gegevens.

Descriptoren

De zes taalniveaus van het Raamwerk NT2 zijn uitgewerkt in niveau-omschrijvingen, ‘descriptoren’, zowel per niveau als per vaardigheid. Hieronder de algemene descriptor voor het niveau A1:

Niveau A1 Kan vertrouwde dagelijkse uitdrukkingen en basiszinnen gericht op de bevrediging van concrete behoeften begrijpen en gebruiken. Kan zichzelf aan anderen voorstellen en kan vragen stellen en beantwoorden over persoonlijke gegevens zoals waar hij/zij woont, mensen die hij/zij kent en dingen die hij/zij bezit. Kan op een simpele wijze reageren, aangenomen dat de andere persoon langzaam en duidelijk praat en bereid is om te helpen.

Kwalificatiedossier

De op een gestandaardiseerde wijze beschreven collectie van kwalificaties. Een dossier met daarin opgenomen:

- beeld van het beroep (deel A)

- de kwalificaties (deel B)

- uitwerking van de kwalificaties (deel C)

- verantwoording (deel D)

- beroepscompetentieprofielen

- brondocument Leren, Loopbaan en Burgerschap N.B.: de laatste twee punten hoeven fysiek geen onderdeel van het dossier te vormen. Kwalificatiedossiers zijn te vinden op de site www.coordinatiepunt.nl/dossiers.php

32


33

24-09-07 16:26:11


Raamwerk NT2


Het Raamwerk NT2 is een bewerking voor Nederlands als tweede taal van het Common European Framework of Reference for Languages, ofwel Europees Referentiekader (ERK). Het ERK is

Taalprofiel Nederlands Een Taalprofiel Nederlands zoals te vinden in de meeste kwalificatiedossiers ziet er als volgt uit:

een document van de Raad van Europa dat zes in Europa geldende taalniveaus omschrijft. Het

Luisteren

gaat om zes te onderscheiden niveaus van taalvaardigheid in een vreemde taal voor verschillende schalen die geplaatst worden onder de vijf vaardigheden luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven. Deze vaardigheden zijn weer verdeeld in subvaardigheden.

Het ERK is een instrument om functionele taalvaardigheid in een taal te beschrijven o.a. om er

Lezen

Gesprekken

Spreken

Schrijven

voeren C2 C1 B2

leertrajecten mee te ontwerpen. Niveau A1 is gemakkelijker dan A2.

B1 A

B

C

A2

Beginnend taalgebruiker

Onafhankelijk taalgebruiker

Vaardig taalgebruiker

A1

A1

Taalassessments

A2

B1

B2

C1

Kapper en Afrokapper (niveau 3) C2

Het betekent dat de Kapper (en de Afrokapper) Nederlands voor de vijf vaardigheden beheerst

Het Raamwerk NT2 is te downloaden vanaf de volgende site:

op de niveaus zoals in het overzicht aangegeven. De taalbeschrijving niveaus A1 tot C2 zijn

www.cito.nl/bve/portfolios/02-013_raamwerk_NT2_juni.pdf

afkomstig uit het Raamwerk NT2.

Binnen een georganiseerde setting worden reële taken uitgevoerd die taalgedrag uitlokken. Dat taalgedrag wordt volgens vooraf bepaalde afspraken beoordeeld. Een goed taalassessment lokt taalgedrag uit dat gerelateerd kan worden aan de (niveau)standaard (ERK). De assessment taak moet daar dus doelgericht voor ontworpen worden. Zie stalenboek Assessment NT2. http://www.cinop.nl/projecten/portfoliont2

Taalbeleid

Taalbeleid omvat alle maatregelen die een school treft om op structurele en systematische wijze • de taalvaardigheid van deelnemers te vergroten • het onderwijs (taal)toegankelijker te maken Het zijn maatregelen binnen en buiten de les, maatregelen op het gebied van programmering, materiaal en didactiek. Ze zijn • structureel, omdat het gaat om blijvende veranderingen in het onderwijs • systematisch, omdat ze worden uitgevoerd volgens een vooraf vastgelegd plan Taalbeleid gaat over • een strategische visie op de rol van taal in het onderwijs, in het beroep en in de maatschappij • onderwijsinhoudelijke vraagstukken: wat is er nodig om te werken aan de verbetering van taalvaardigheid van deelnemers? Hoe kan taal geleerd worden in een geïntegreerde context en hoe kan gewerkt worden aan het ontwikkelen van deelvaardigheden in een individuele aanpak? Bron: Folder Cinop ‘Taal van struikelblok naar sleutel tot succes’

Taalportfolio

Het taalportfolio is een hulpmiddel bij het leren en de deelnemer gebruikt het gedurende een langere tijd. Het bestaat uit een paspoort, een biografie, en een dossier. Het paspoort geeft een samenvattend overzicht van de taalkennis van de deelnemer, in de biografie documenteert de deelnemer wat hij aan talen geleerd heeft en het dossier bevat bewijsstukken hiervoor (werkstukken, producten, videobanden). Het taalportfolio is eigendom van de deelnemer.

34


35

24-09-07 16:26:11



Bijlage 4

Niveau-descriptoren Raamwerk NT2 Luisteren A2

Kan zinnen en de meest frequente woorden begrijpen die betrekking hebben op gebieden die van direct persoonlijk belang zijn (bijvoorbeeld basisinformatie over zichzelf en zijn/haar familie, winkelen, plaatselijke omgeving, werk). Kan de belangrijkste punten in korte, duidelijke, eenvoudige boodschappen en aankondigingen volgen.

B1

Kan de hoofdpunten begrijpen wanneer in duidelijk uitgesproken standaardtaal wordt gesproken over vertrouwde zaken die hij/zij regelmatig tegenkomt op zijn/haar werk, school, vrije tijd enz. Kan de hoofdpunten van veel radio- of tv-programma’s over actuele zaken of over onderwerpen van persoonlijk of beroepsmatig belang begrijpen, wanneer er betrekkelijk langzaam en duidelijk gesproken wordt.

B2

Kan een langer betoog en lezingen begrijpen en zelfs complexe redeneringen volgen, wanneer het onderwerp redelijk vertrouwd is. Kan de meeste nieuws- en actualiteitenprogramma’s op de tv begrijpen. Kan het grootste deel van films in standaardtaal begrijpen.

C1

Kan een langer betoog begrijpen, zelfs wanneer dit niet duidelijk gestructureerd is en wanneer relaties slechts impliciet zijn en niet expliciet worden aangegeven. Kan zonder al teveel inspanning tv-programma’s en films begrijpen.

Lezen A2

Kan korte, eenvoudige teksten lezen. Kan specifieke voorspelbare informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten zoals advertenties, menu’s en dienstregelingen. Kan korte, eenvoudige, persoonlijke brieven begrijpen.

B1

Kan artikelen en verslagen lezen die betrekking hebben op eigentijdse problemen, waarbij de schrijvers een bijzondere attitude of standpunt innemen. Kan eigentijds literair proza begrijpen.

B2

Kan artikelen en verslagen lezen die betrekking hebben op eigentijdse problemen, waarbij de schrijvers een bijzondere attitude of standpunt innemen. Kan eigentijds literair proza begrijpen.

C1

Kan lange en complexe feitelijke en literaire teksten begrijpen en het gebruik van verschillende stijlen onderkennen. Kan specialistische artikelen en lange technische instructies begrijpen, zelfs wanneer deze geen betrekking hebben op het eigen terrein.

Gesprekken voeren A2

Kan communiceren over eenvoudige en alledaagse taken die een eenvoudige en directe uitwisseling van informatie over vertrouwde onderwerpen en activiteiten betreffen. Kan zeer korte sociale gesprekken aan, alhoewel hij/zij gewoonlijk niet voldoende begrijpt om het gesprek zelfstandig gaande te houden.

B1

Kan onvoorbereid deelnemen aan een gesprek over onderwerpen die vertrouwd zijn, of zijn/haar persoonlijke belangstelling hebben of die betrekking hebben op het dagelijks leven, bijvoorbeeld familie, hobby’s, werk, reizen en actuele gebeurtenissen.

36


37

24-09-07 16:26:13


B2


Kan zodanig deelnemen aan een vloeiend gesprek, dat normale uitwisseling met moedertaalsprekers redelijk mogelijk is. Kan binnen een vertrouwde context actief deelnemen aan een discussie en hierin standpunten uitleggen en ondersteunen.

C1

Kan zich vloeiend en spontaan uitdrukken zonder merkbaar naar uitdrukkingen te hoeven zoeken. Kan de taal flexibel en effectief gebruiken voor sociale en professionele doeleinden. Kan ideeën en meningen met precisie formuleren en zijn/haar bijdrage vaardig aan die van andere sprekers relateren.

Spreken A2

Kan een reeks uitdrukkingen en zinnen gebruiken om in eenvoudige bewoordingen familie en andere mensen, leefomstandigheden, opleiding en huidige of meest recente baan te beschrijven.

B1

Kan uitingen op een eenvoudige manier aan elkaar verbinden, zodat hij/zij ervaringen, gebeurtenissen, dromen, verwachtingen en ambities kan beschrijven. Kan in het kort redenen en verklaringen geven voor meningen en plannen. Kan een verhaal vertellen of de plot van een boek of film weergeven en zijn/haar reacties beschrijven.

B2

Kan duidelijke, gedetailleerde beschrijvingen presenteren over een breed scala van onderwerpen die betrekking hebben op zijn/haar interessegebied. Kan een standpunt over een actueel onderwerp verklaren en de voordelen en nadelen van diverse opties uiteenzetten.

C1

Kan duidelijke, gedetailleerde beschrijvingen geven over complexe onderwerpen en daarbij subthema’s integreren, specifieke standpunten ontwikkelen en het geheel afronden met een passende conclusie.

Schrijven A2

Kan korte, eenvoudige notities en boodschappen opschrijven. Kan een zeer eenvoudige persoonlijke brief schrijven, bijvoorbeeld om iemand voor iets te bedanken.

B1

Kan eenvoudige, samenhangende tekst schrijven over onderwerpen die vertrouwd of van persoonlijk belang zijn. Kan persoonlijke brieven schrijven waarin ervaringen en indrukken beschreven worden.

B2

Kan een duidelijke, gedetailleerde tekst schrijven over een breed scala van onderwerpen die de persoonlijke interesse van de schrijver hebben. Kan een opstel of verslag schrijven, informatie doorgeven of redenen aanvoeren ter ondersteuning vóór of tégen een specifiek standpunt. Kan brieven schrijven waarin het persoonlijk belang van ervaringen en indrukken aangegeven wordt.

C1

Kan zich in duidelijke, goed gestructureerde tekst uitdrukken en uitgebreid standpunten uiteenzetten. Kan in een brief, een opstel of een verslag gedetailleerde uiteenzettingen schrijven over complexe onderwerpen en belangrijke punten benadrukken. Kan verschillende soorten teksten schrijven in een zelfverzekerde, persoonlijke stijl die aangepast is aan de lezer die hij/zij in gedachten heeft.

38


39

24-09-07 16:26:13



Bijlage 5

Bronnen Bronnen • Brondocument herontwerpmbo.kennisnet.nl/ • Kenniscentrum KOC www.koc.nl/ • Kwalificatiedossiers www.coordinatiepunt.nl/home.php • MBO herontwerp herontwerpmbo.kennisnet.nl/ • Raamwerk NT2; www.cito.nl/bve/nt2_in/nt2/Raamwerk_NT2.htm • Taalbeleid in mbo taalinmbo.kennisnet.nl • Taalgericht Vakonderwijs www.taalgerichtvakonderwijs.nl/ • Vertaling Common European Framwork taalunieversum.org/onderwijs/publicaties/gemeenschappelijk_europees_referentiekader/index.php • Voorbeeld taalprofielen Handel www.kchandel.nl/files_content/competenties2/cks%202005-2006/brondocumenten/talen/ Taalprofielen%20Nederlands%20mei%202005.pdf Literatuur T. Bolle en I. van Meelis, Taalontwikkeling gezamenlijke verantwoordelijkheid. In: PROFIEL nummer 8, november 2005 T. Bolle, Taken van de taaldocent in de competentiegerichte opleiding: wat verandert er voor de taaldocenten? In: LES nummer 138, december 2005 M. de Graaf, Voor de klas met een taalbril op. In: PROFIEL nummer 3, april 2007 A. Kappers, Taalontwikkeling in het mbo: er is een hoop te winnen. In: LES nummer 145, februari 2007 E. Leenders, E. van Kleunen, Nederlands binnen competentiegericht onderwijs, SLO, Enschede 2006 J. Neuvel, T. Bersee, H.den Exter, M. Tijssen, Nederlands in het middelbaar beroepsonderwijs, Cinop, Den Bosch, 2004 S. Verhallen, Een brede visie op taalontwikkeling. In: PROFIEL nummer 2, maart 2007

40


41

24-09-07 16:26:17


42



43

24-09-07 16:26:17



44


24-09-07 16:26:17

20071670-MBO taalprofielen.indd 46

24-09-07 16:26:17

Uiterlijke verzorging, beheers je taal!

Recommend Documents