Uitdagingen voor de FSMA
Jean-Paul Servais Voorzitter
Financieel Forum Antwerpen 16/01/2012
Context •
Lessen van de crisis: belang van een stabiele financiële sector ‐ Evoluties in de internationale en nationale normen van prudentiële controle (Basel III, FSB, Europese regelgeving, verschillende reglementen van de CBFA (NBB) betreffende het toezicht op de financiele instellingen)
‐ debat over de opportuniteit (in het bijzonder in het Verenigd Koninkrijk) van de splitsing van de activiteiten retail banking en investment banking.
•
Noodzaak om de bescherming van investeerders en consumenten te verbeteren en om de terugkeer van het vertrouwen van investeerders en consumenten in de financiële instellingen en markten te stimuleren.
•
De FSMA waakt over de integriteit van de financiële markten en de gelijke behandeling van de financiële consumenten.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
2
Bevoegdheden FSMA (1/2) Markttoezicht • Toezicht op de financiële informatie van genoteerde ondernemingen • Toezicht op de regels inzake marktmisbruik - koersmanipulatie en misbruik van voorkennis • Toezicht op de marktondernemingen (o.m. Euronext)
Producttoezicht • • • • •
Tracabiliteitstoezicht Toezicht ICB's Toezicht openbare aanbieding van beleggingsinstrumenten Toezicht openbare overnamebiedingen Toezicht publiciteit
Gedragstoezicht • Toezicht op alle financiële instellingen (kredietinstellingen, beleggingsondernemingen, verzekeringsondernemingen, ...) • Voorbeeld : regels die misselling van beleggingsproducten moeten voorkomen
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
3
Bevoegdheden FSMA (2/2) Toezicht financiële ondernemingen onder statuut • • • • • •
Vennootschappen voor vermogensbeheer en beleggingsadvies Verzekeringstussenpersonen Bankmakelaars en bankagenten Vermogensadviseurs/financiële planners Beheervennootschappen van ICB's Hypotheekondernemingen en hypotheekmakelaars
Toezicht op de "pensioenen" • Financieel toezicht op pensioenfondsen • Sociaal toezicht
Financiële vorming • Coördinatie van diverse opleidingsprogramma's • Punctuele acties ter bevordering van de financiële kennis • Ontwikkeling van instrumenten (website, ...)
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
4
organogram FSMA
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
5
Actieplan: werven voor 2011-2012 (1/2) • Moratorium op bijzonder ingewikkelde gestructureerde producten: moratorium sinds augustus 2011; consultatie afgerond; reglement in voorbereiding
• Nieuwe sanctieprocedure en nieuwe sanctiecommissie: procedure van kracht sinds augustus; leden van de sanctiecommissie benoemd in oktober
• Transparantie en tools bankrekeningen:
werkgroepen
van start sinds oktober
• MiFID inspecties:
methodologie inspecties ter plaatse begin 2012
et
prioriteiten
vastgesteld;
• Reglement compliance officers: klaar ter ondertekening 16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
6
Actieplan: werven voor 2011-2012 (2/2) • Actieplan financiële vorming: in uitwerking • Project "Twin Peaks 2": ‐ Mystery shopping:
voorzien van de mogelijkheid van mystery
shopping
‐ Financial planners: voorzien van een statuut ‐ Short selling en traceerbaarheid: versterking
van de juridische
basis
‐ Behandeling van klachten: instelling van een centraal contactpunt ‐ Sanctiebevoegdheden: aanpassing en versterking ‐ ...
• Aanwerving: campagne lopend 16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
7
Drie invalshoeken I.
Bijdragen aan het herstel van het vertrouwen in de financiële sector vanuit drie invalshoeken: A. een vereenvoudigd en transparanter aanbod van bancaire producten • bijzonder ingewikkelde gestructureerde producten • bankrekeningen
B. een versterkte controle op de gedragsregels C. gepaste initiatieven inzake financiële vorming. II.
Andere werven.
III. Een efficiëntere sanctieprocedure. IV. Besluit.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
8
I.A. Vereenvoudigd en transparanter aanbod Moratorium op de commercialisering van bijzonder ingewikkelde gestructureerde producten •
Waarom het moratorium ?
•
Proces in drie fasen
•
Werking
•
Toepassingsgebied
•
Criteria
•
Reactiviteit van de ondernemingen van de verschillende betrokken sectoren
•
Consultatie
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
9
Waarom het moratorium ? •
Verzoek van het parlement om de traceerbaarheid van financiële producten te versterken. ‐ Wet
van
2
juli
2010:
FSMA
kan
bij
reglement
de
verhandeling
van
retailbeleggingsproducten verbieden of aan voorwaarden onderwerpen en de transparantie over de tarifering en de administratiekosten bevorderen. ‐ Voorbereidende werken: in elk geval indien het product niet bestemd is voor de doorsnee retailbelegger omwille van de complexiteit.
•
Noodzaak om het vertrouwen in de financiële sector te herstellen.
•
De Belg investeert relatief veel in gestructureerde producten (85
miljard euro in 2010, tegenover 210 miljard euro op de spaarrekening).
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
10
Proces in drie fasen •
Eerste fase: een vrijwillig moratorium op bijzonder ingewikkelde
gestructureerde producten (1 augustus 2011). •
Tweede fase: open consultatie over de invoering van een reglementair kader voor de commercialisering van gestructureerde
producten bij retailbeleggers (tussen 15 augustus et 15 oktober 2011). •
Derde fase: een reglement dat het nieuwe regime afkondigt.
•
Andere landen hebben recent initiatieven genomen met betrekking tot gestructureerde producten (cfr. in het bijzonder AMF, FSA, Finra, Denemarken (risk-labelling of investment products)).
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
11
Werking •
De banken, verzekeringsondernemingen en andere verstrekkers van financiële diensten kunnen vrijwillig toetreden tot het moratorium.
•
Ze verbinden zich ertoe om geen gestructureerde producten te commercialiseren
die
worden
beschouwd
als
'bijzonder
ingewikkeld'. •
Zij die toetreden worden vermeld op een lijst die is bekendgemaakt op de website van de FSMA.
•
De FSMA waakt over het respect van het moratorium in het kader van de controle van het prospectus en van de informatie die over de producten wordt verspreid.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
12
Toepassingsgebied •
De
gestructureerde
producten
(producten
die
een
derivatencomponent inhouden) •
die bestemd zijn voor de retailbelegger op de Belgische markt
•
en die, op basis van de criteria van de FSMA, beschouwd worden als 'bijzonder ingewikkeld'.
•
Het moratorium betreft alle gestructureerde producten, ongeacht de vorm (notes, ICB, tak 23, deposito).
•
Opt out mogelijk voor 'private banking' klanten die beschikken over
500.000 euro bij eenzelfde instelling.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
13
Criteria •
De FSMA heeft vier criteria vastgesteld.
•
De producten moeten onderstaande test doorlopen.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
14
Reactiviteit van de ondernemingen uit de verschillende betrokken sectoren •
Op
29
juli
2011
zijn
(kredietinstellingen, beleggingsondernemingen)
alle
representatieve
actoren
verzekeringsondernemingen
en
actief
in
de
distributie
van
gestructureerde producten toegetreden tot het moratorium.
•
Sinds 15 september 2011 hebben tussenpersonen hun toetreding kunnen meedelen.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
15
Consultatie •
Open consultatie over de invoering van een reglementair kader voor
de
commercialisering
van
gestructureerde
producten
bij
retailbeleggers.
•
Tussen 15 augustus en 15 oktober 2011.
•
Brede
respons
vanwege
de
financiële
industrie
en
de
consumenten.
•
Volgende fase: ontwerp van reglement. 16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
16
I.A. Vereenvoudigd en transparanter aanbod Bankrekeningen •
Pistes bestuderen om de transparantie over de voorwaarden op technisch vlak verder te verhogen (vooral over aanpassingen van de rentevergoedingen, getrouwheidspremies, etc...)
•
Uitwerking van een kader voor de nieuwe bevoegdheid van a priori controle van bepaalde vormen van 'wervende' reclame.
•
Nagaan welke middelen er ter beschikking gesteld kunnen worden van de cliënt om een beter zicht te hebben op de mogelijke opbrengst van een rekening.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
17
I.B. Een versterkte controle op de gedragsregels •
Uitbouw van een gestandaardiseerde auditmethodologie
•
Systematische inspecties ter plaatse
•
Ontwikkeling van een professioneel inspectieteam
•
Uitbreiding mogelijk bij koninklijk besluit van het toepassingsgebied van de gedragsregels specifiek voor het verlenen van beleggingsdiensten tot de verzekeringsondernemingen.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
18
I.C. Financiële vorming •
De wet 'Twin Peaks' vertrouwt voortaan expressis verbis de opdracht om bij te dragen tot de financiële vorming toe aan de FSMA.
•
Het departement 'Relaties met de consumenten van financiële diensten' van de FSMA is belast met de ontwikkeling van een politiek terzake vanuit een operationele invalshoek.
•
Actieplan inzake financiële vorming : op basis van contacten en intern overleg worden de precieze rol van de FSMA en de concrete initiatieven die zullen kunnen genomen worden vastgesteld.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
19
II. Andere werven (in het bijzonder in het kader van het project "Twin Peaks 2") •
Mystery shopping : de mogelijkheid voorzien van 'mystery shopping' in het kader van een efficiënte controle van de gedragsregels, om te kunnen nagaan hoe de relaties tussen dienstverleners en klanten in de praktijk verlopen.
•
Statuut van financial planners : voorstel om deze personen, net als de financiële tussenpersonen, aan de controle van de FSMA te
onderwerpen (vergunning en permanente controle) => level playing field
tussen
de
verschillende
vormen
van
beleggingsadvies/bemiddeling.
• ... 16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
20
III. Nieuwe sanctieprocedure Innovaties : 1.
De auditeur kan op eigen initiatief en niet meer op verzoek van het directiecomité een onderzoek openen.
2.
De procedure kan snel afgesloten worden indien blijkt dat er geen inbreuk is (op heden moet de procedure steeds volledig doorlopen worden).
3.
Het directiecomité kan de taak waarnemen van openbaar ministerie binnen de sanctiecommissie.
4.
Samenstelling van de sanctiecommissie : 10 leden, waarvan 6 magistraten, zijn benoemd op 3 oktober 2011.
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
21
Voordelen:
Efficiënter: middelen kunnen efficiënter ingezet worden (auditeur beslist of hij een onderzoek nodig acht en kan het snel afsluiten indien ongegrond).
Sneller: door efficiëntere inzet middelen en door samenvoegen van vooronderzoek en eigenlijk onderzoek.
Groter ontradend effect: door invoering van de rol van 'openbaar aanklager' voor de sanctiecommissie (tegensprekelijk debat) en door de snellere afhandeling.
Transparanter: beslissingen van sanctiecommissie worden gepubliceerd, ook indien er geen sanctie is of indien er beroep wordt aangetekend (niet-nominatieve bekendmaking).
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
22
IV. Besluit
16/01/2012
Uitdagingen voor de FSMA Financ ieel Forum Antwerpen
23
