Tweede Kamer der Staten-Generaal
Zitting 1981-1982
2
R- ''sbegroting voor het jaar 1982
17100 Hoofdstuk XIV Departement van Landbouw en Visserij
Nr. 49
BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW EN VISSERIJ Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-Gravenhage, 7 juli 1982 Hierbij zend ik u de tijdens het mondelinge overleg met de vaste Commissie voor Landbouw en Visserij van 27 mei 1982 toegezegde notitie over de lopende onderzoekprojecten op het gebied van het welzijn van dieren. De Minister van Landbouw en Visserij, J. de Koning
Tweede Kamer, zitting 1981-1982, 17 100 hoofdstuk XIV, nr. 49
1
OVERZICHT VAN DE LOPENDE ONDERZOEKPROJECTEN OP HET GEBIED VAN HET WELZIJN VAN DIEREN Het overzicht van de lopende onderzoekprojecten op het gebied van het welzijn van dieren is gebaseerd op per 1 juni 1982 (voor varkens en vleeskalveren per 15 april 1982) bij de Centrale Projectenadministratie NRLO geregistreerde projecten, vermeld in NRLO-projecten overzicht nr. 139. De projecten zijn, gericht naar diersoorten, als volgt gepubliceerd: 1. welzijnsonderzoek vleeskalveren; 2. welzijnsonderzoek ander rundvee; 3. welzijnsonderzoek varkens; 4. welzijnsonderzoek pluimvee; 5. welzijnsonderzoek diversen (paarden, konijnen, laboratorium-, gezelschaps- en dierentuindieren, algemene aspecten). Per project is achtereenvolgens aangegeven de uitvoerende instelling met het projectnummer, de projecttitel, de projectleider/contactpersoon, het NRLO-registratienummer en het aanvangsjaar. Lijst van gebruikte afkortingen: FD: ILOB: IMAG: IPS: IVO: IVVO: LH: PR:
Faculteit der Diergeneeskunde, Utrecht. Instituut voor Landbouwkundig Onderzoek van Biochemische Producten, Wageningen. Instituut voor Mechanisatie, Arbeid en Gebouwen, Wageningen. Instituut voor Pluimvee-onderzoek «Het Spelderholt», Beekbergen. Instituut voor Veeteeltkundig Onderzoek «Schoonoord», Zeist. Instituut voor Veevoedingsonderzoek, Lelystad. Landbouwhogeschool, Wageningen. Proefstation voor de Rundveehouderij, Lelystad.
1. Welzijnsonderzoek vleeskalveren IVO 420
813
814 815
Alternatieven voor de huisvesting van vleeskalveren (vergelijkingen tussen conventionele houten box, z.g. halve boxen met aangebonden kalveren en de huisvesting in groepjes van drie) - G. van Putten - 7842 (1977). De morbiteit van vleeskalveren met 100 gram stro per dag, in vergelijking met die van vleeskalveren zonder deze bijvoeding - G. van Putten - 9218 (1979). Praktische mogelijkheden ter bestrijding van anaemie bij jonge vleeskalveren - G. van Putten - 9219 (1980). Het welzijn van vleeskalveren in verband met de vorm van het te verstrekken ruwvoer (stro versus stroblok) - G. van Putten - 9220 (1979).
IMAG 691
Aanpassing van de huisvesting en inrichting voor rundvee, bestemd voor de vleesproduktie, met het oog op een welzijnsverbetering (vergelijking vormen van groepshuisvesting met individuele huisvesting bij vleeskalveren; combinatie open stal en groepshuisvesting met en zonder stro) - A. C. Smits - 9033 (1979). Diverse subprojecten.
Tweede Kamer, zitting 1981-1982, 17 100 hoofdstuk XIV, nr. 49
2
PR 211
Huisvesting en welzijn van vleesstieren (beproeving staltypen en huisvestingsvormen voor kalveren van 0-6 maanden, studie en ontwikkeling van huisvestingssystemen voor stieren van 6 tot 16 maanden) - D. Oostendorp - 10107 (1981).
LH, Veeteelt E 202.800
Omgevingsinvloeden op de ontwikkeling van normaal en abnormaal gedrag bij kalveren - J. H. M. Metz - 9904 (1980).
ILOB 8067 8308
8309
Voedingsfysiologische aspecten van de verstrekking van stro aan mestkalveren - K. K. van Hellemond - 8067 (1980). De invloed van voeding en huisvesting op het weerstandsvermogen van mestkalveren (in samenwerking met FD, vakgr. Immunologie, en LH, vakgr. Veehouderij') - K. K. van Hellemond - 8228 (1979). Factoren die het ontstaan van lebmaagzweren bij mestkalveren beïnvloeden (in samenwerking met FD, vakgr. Pathologie) - K. K. van Hellemond - 20030 (1982).
2. Welzijnsonderzoek ander rundvee IMAG 649
681 692
De inrichting van boxenstallen (o.a. boxbedekking, strooisels, roosters) - Tj. Westendorp - 8781 (1972). Zie hiervoor ook PR 157. De invloed van huisvestings- en inrichtingssystemen op het gedrag van melkvee - A. C. Smits - 4749 (1960). Huisvesting van fokkalveren en jongvee in open en gesloten stallen in relatietot de gezondheiden de technische resultaten - A . C. Smits - 9034 (1979).
IVO 440
630
Sociaal gedrag van melkkoeien en de sociale organisatie van een kudde melkvee in relatie tot huisvestingssystemen - H. K. Wierenga - 7844 (1977). De effectiviteit van mechanische en elektrische bedwelmingsmethoden bij herkauwers - E. Lambooy -9215 (1979).
LH-Veeteelt E 202.762
Sociaal gedrag van runderen - J. H. M. Metz - 6857 (1976).
PR 143 146
157
Bestrijden en voorkomen van klauwgebreken bij rundvee - R. Kommerij - 8732 (1972). Huisvesting en management met betrekking tot het afkalven van melkvee (o.a. ontwikkeling krachtbegrenzer op verlosapparaat) - R. Kommerij - 8754 (1975). Inrichting ligboxenstallen voor melkvee in verband met gezondheid en welzijn - P. J. M. Snijders - 8758 (1973). Zie hiervoor ook IMAG 649.
Tweede Kamer, zitting 1981-1982, 17 100 hoofdstuk XIV, nr. 49
3
201
218
Overlegactiviteiten ten aanzien van het ontwikkelen van normen voor welzijn van runderen en schapen - J. W. Seinhorst e.a. - 9654 (1978). De gevolgen van overbezetting in een ligboxenstal voor melkvee - R. Kommerij - (1982).
3. Welzijnsonderzoek varkens IMAG 531
663
664
670
687
695
Arbeidsbehoefte bij nieuwe vormen van huisvesting voor varkens (analyse van de arbeid in verband met het welzijn van dieren en/of energiebesparing) - J. G. C. Gerritsen - 10025 (1981). Stalklimaatsinvloeden op de mestresultaten van varkens (o.a. relatie tussen ventilatie - technische resultaten diergezondheid)" P. I. Haartsen - 1179 (1967). De huisvesting van mestvarkens (energie-arme gebouwen, vergelijking roostervloeren, stroverstrekking) - P. Koomans - 4763 - (1972). Huisvestingsmethoden en bijbehorende voorzieningen voor biggen (vergelijking stalvormen in relatie tot oppervlakte per dier en strogebruik) - P. Koomans - 4771 (1972). De invloed van huisvestings- en inrichtingssystemen op het gedrag en het welzijn van gespeende biggen en mestvarkens - R . G. Buré-8368 (1978). De invloed van huisvestings- en inrichtingssystemen op het gedrag en het welzijn van fokvarkens - R. G. Buré - 9388 (1980).
IVO 160 190 230 320 470 520 540 550
570
Welzijn van drachtige zeugen gehouden in groepshuisvesting - R . de Koning - 9895 (1980). Het vaststellen van het welzijn van vleesvarkens bij drie lichtniveaus - G. van Putten - 6143 (1976). Kastratie/partiële kastratie in mannelijke slachtvarkens - P. Walstra - 2307 (1967). Erfelijke en milieu-invloeden op lokomotiestoornissen bij varkens - P. G. v.d. Wal - 5809 (1976). Gedrag als mogelijke indicator voor pijn bij biggen - G. van Putten - 20067 (1982). Welzijn van drachtige zeugen in verschillende systemen van individuele huisvesting - R. de Koning - 9212 (1979). Transportschade bij varkens - G. van Putten - 1196 (1970). Beladingsnormen voor internationaal transport van slachtdieren (varkens) over langere afstand - E. Lambooy - 10089 (1981). Het opheffen van bezwaren verbonden aan de produktie van gemeste beertjes - P. Walstra - 1209 (1967).
IVVO 331
Verbetering van de vruchtbaarheid en het welzijn van fokzeugen door onderzoek naar voedingsfactoren die hierop van invloed zijn - A. W. Jongbloed - 8614 (1978).
LH-Veeteelt 794
Een welzijnswaardering voor varkensstallen en -stalinrichtingen door middel van operante keuzeproeven - J. van Rooijen- 9235 - (1979).
Tweede Kamer, zitting 1981-1982, 17 100 hoofdstuk XIV, nr. 49
4
805 806
Invloed van huisvestingssystemen op de weerstand en het gedrag van zeugen en biggen - T. v.d. Lende - 9908 (1980). Betekenis van ontogenetische processen voor het sociale gedrag van varkens - W. Schouten - 9909 (1980).
FD-Zoötechniek 81-VII-7
Aspecten van het welzijn van varkens tijdens de kraam-, opfok- en mestperiode - A. Hoogerbrugge - 9362 (1977).
ILOB 8308
Regionale
De invloed van huisvestingsfaktoren op het weerstandsvermogen van mestvarkens - K. K. van Hellemond - 8228 (1982). varkensproefbedrijven
Diverse praktijkvergelijkingen van huisvestings- en verzorgingssystemen, veelal in samenwerking met instituten, waarbij het onderdeel welzijn van dieren een belangrijk deelaspect van het onderzoek is. 4. Welzijnsonderzoek pluimvee IPS 604 609
614 616 618 620
623 637 645 660
661 663 666
Veranderingen in gedrag door genetische selectie bij pluimvee - G. C. Brantas - 7886 (1970). Onderzoek naar de mogelijkheden om door selectie het optreden van pootskeletafwijkingen bij slachtkuikens tegen te gaan - F. R. Leenstra - 9525 (1977). Skeletafwijkingen bij slachtpluimvee - P. C. M. Simons - 3918 (1972). Gedrag en welzijn van pluimvee - G. C. Brantas - 7733 (1970). Bruikbaarheid en welzijnsaspecten van gedragskooien voor leghennen - G. C. Brantas - 9222 (1979) (zie ook IMAG 672). Biochemische aspecten van stressfactoren bij pluimvee (i.s.m. The New York Blood Center) - G. Beuving - 3088 (1972). Rusten en slapen bij kippen - H. J. Blokhuis - 9522 (1980). Het ontwikkelen van een betere verdovingstechniek voor pluimvee - C. H. Veerkamp - 6071 (1975). Zie IMAG 383. Alternatieven voor de legbatterij in de pluimveehuisvesting - D. A. Ehlhardt (i.s.m. J. A. M. Voermans, IMAG) - 9899 (1981). Oorzaken buiten-nest-eieren van kippen - H. J. Blokhuis - 10110 (1981) (i.s.m.LH). Het ontstaan van verenpikken bij kippen - H. J. Blokhuis - 10049 (1981). De bruikbaarheid en welzijnsaspecten van speciale voorzieningen, zoals zandbakken, voor leghennen - G. C. Brantas - 10108 (1981).
IMAG 383
Het ontwikkelen van en het doen van onderzoek aan aanvaardbare transportsystemen voor slachtkuikens - K. de Koning (i.s.m. A. R. Gerrits, IPS) - 9336 (1980).
Tweede Kamer, zitting 1981-1982, 17 100 hoofdstuk XIV, nr. 49
5
672
698
Huisvestings- en welzijnsaspecten van pluimvee (gebruiksmogelijkheden gedragskooien, welzijnsbevorderende verbeteringen van kooi-onderdelen) - P. I. Haartsen - 4775 (1972). Zie ook IPS 660.
LH-Pluimveeteelt E 206.802
Vergelijking van huisvestingssystemen voor legkippen met behulp van klimaatcellen - E. H. Keetelaars - 9931 (1980).
LH-Veeteelt E 202.787 E 202.804
Regionale
Sociaal gedrag en sociale organisatie bij kippen - P. M. Schenk - 8804 (1978). Functionele aspecten van het schoonmaakgedrag bij kippen - P . M. Schenk - 9619 (1980). Pluimveeteeltproefbedrijven
Diverse praktijkvergelijkingen van huisvestings- en verzorgingssystemen, veelal in samenwerking met instituten, waarbij het onderdeel welzijn van dieren een belangrijk deelaspect van het onderzoek is. 5. Weizijnsonderzoek diversen (paarden, konijnen, laboratorium-, gezel schaps- en dierentuindieren, algemene aspecten) LH-Veeteelt E 202.809 E 202.807
Invloed van vroegere ervaringen op het volwassen gedrag van konijnen - J. H. M. Metz-9912 (1980). Sociaal gedrag van een groep in gevangenschap gehouden mantelbavianen - P. R. Wiepkema - 9910 (1980).
FD-Zoötechniek VII-81-5 VII-81-6
Verschil in milieu-adaptatie bij muizenstammen en stamkruisingen - A. K. Kremer - 6023 (1975). Ontwikkeling van het gedrag van de hond in verband met het kennelsyndroom - J. Bouw, J. A. R. A. M. van Hooff -9789 (1980).
IVO 620
Euthanasie van dieren, die op grond van de Veewet afgemaakt worden - E. Lambooy - 9214 (1979).
FD-Algemene heelkunde en Heelkunde der grote huisdieren XII-81-3
De onbedekte kastratie volgens de gesloten methode bij de hengst - A. W. Kersjes - 8295 (1980).
IMAG 818
Draadloze alarmering in de veehouderij - D. de Lange - 9385 (1980).
Tweede Kamer, zitting 1981-1982, 17 100 hoofdstuk XIV, nr. 49
6