Tweede Kamer der Staten-Generaal
2
Vergaderjaar 1993-1994
23 400 X
Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van hoofdstuk X (Ministerie van Defensie) voor het jaar 1994
Nr. 11
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-Gravenhage, 12 november 1993 INLEIDING
In zijn brief van 20 november 1992, (TK-stuk 22 800-X-24), infor– meerde mijn voorganger u over de in 1993 te verrichten doelmatig heidsonderzoeken bij het Ministerie van Defensie. In 1993 is binnen het departement vorm gegeven aan de introductie van beleidsevaluatie (onder andere door middel van het uitgeven van een Handboek Proce– dures en Methoden en Technieken van Beleidsevaluatie). Ik heb besloten de onderwerpen van beleidsevaluatie te zamen met de doelmatigheids– onderzoeken voortaan op te nemen in één «Jaarprogramma Doelma– tigheid en Beleidsevaluatie». Jaarlijks zal ik u voor de begrotingsbehan– deling informeren over de resultaten van de gehouden onderzoeken en evaluaties en de daaraan gekoppelde besluitvorming, alsmede over de inhoud van het jaarprogramma voor het eerstvolgende kalenderjaar. In de bijlage wordt een overzicht gegeven van de voortgang van de doelmatigheidsonderzoeken uit het werkprogramma 1993. Ik merk daarbij op dat besluitvorming over de resultaten van het onderzoek uitge– voerd in 1992 (waarover in november 1992 nog niet kon worden gerap– porteerd) in dit verslag is opgenomen. Tevens is in de bijlage een overzicht van de (lopende) beleidsevaluaties opgenomen. Op basis van deze ervaringen met doelmatigheidsonderzoeken en beleidsevaluaties kan in algemene zin worden geconcludeerd dat het nut van deze instru– menten en de opbrengsten van de onderzoeken veelal significant te noemen zijn in relatie tot de beoogde doelstellingen. In de bijlage wordt een en ander per onderzoek verder toegelicht. In het navolgende zal de achtergrond van het uitvoeren van doelmatig– heidsonderzoeken en beleidsevaluaties worden beschreven. Vervolgens wordt het Jaarprogramma Doelmatigheidsonderzoek en Beleidsevaluatie 1994 gepresenteerd.
315619F ISSN0921 7371 Sdu Uitgeverij Plantijnstraat 's Gravenhage 1993
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
ACHTERGRONDEN VAN DOELMATIGHEIDSONDERZOEKEN EN BELEIDSEVALUATIES
Doelmatigheidsbevordering is één van de vijf sturingsinstrumenten binnen Defensie, naast het Integrale Defensie Planningsproces, het Defensie Materieelkeuze Proces, het arbeidsvoorwaardenproces en het begrotingsproces. Bij de doelmatigheidsbevordering kunnen twee instrumenten worden gehanteerd, te weten: a. doelmatigheidsonderzoeken, die gericht zijn op de organisatie– structuur en de organisatieprocessen; b. beleidsevaluaties, die gericht zijn op de actualiteit, de effectiviteit en de efficiency van beleid. Het kan daarbij zowel gaan om evaluatie na de uitvoering van beleid (ex post), als om evaluatie voorafgaande aan de uitvoering van beleid (ex ante) door middel van bijvoorbeeld het uitvoeren van kosten/baten-analyses op verschillende beleidsalterna– tieven. In de Defensienota is het belang van het bevorderen van de doelma– tigheid benadrukt in het kader van de herstructurering en in het kader van de uitgavenbeheersing. In de Prioriteitennota is dit bevestigd. Om tot een systematische toepassing van doelmatigheidsonderzoeken beleidsevaluaties binnen Defensie te komen is een aanwijzing vastge– steld, op basis waarvan jaarlijks een jaarprogramma met onderzoeks– en evaluatieonderwerpen door mij wordt vastgesteld. Hiertoe dienen de krijgsmachtdelen en de Centrale Organisatie ieder twee a drie doelmatig– heidsonderzoeken en twee a drie beleidsevaluaties aan te dragen. Daarnaast wordt een aantal krijgsmachtdeeloverstijgende onderzoekson– derwerpen vastgesteld. Bij mijn beoordeling van aantal en aard van de onderwerpen spelen de zwaarte van de onderwerpen en voorziene inspanning een rol. Daarnaast spelen de volgende criteria een rol: de omvang van de met het beleid of de organisatie gemoeide uitgaven; het tijdsverloop sinds een voorgaand onderzoek; de actualiteit van het onderwerp; de redelijke verdeling over ex post en ex ante evaluaties; de evenwichtige verdeling van onderwerpen naar functiegebieden/organi– satie onderdelen. De onderwerpen worden afgestemd op het onder– zoeksprogramma van de Defensie Accountantsdienst.
JAARPROGRAMMA DOELMATIGHEIDSONDERZOEK EN BELEIDSEVALUATIE 1994 Inleiding
Bij de keuze van de jaarprogramma-onderwerpen 1994 is rekening gehouden met het capaciteitsbeslag die de herstructurerings– en afslan– kingsonderzoeken meebrengen. Tevens hebben de in het vorige hoofdstuk genoemde criteria een belangrijke rol gespeeld. In 1993 is begonnen met het projectmatig onderzoeken van de manier waarop de geneeskundige verzorging bij Defensie er in de toekomst moet uitzien. Hierin kan een voortzetting worden gezien van eerder gehouden deelstudies in de vorige onderzoeksprogramma's op genees– kundig gebied. Bij de keuze van de onderwerpen voor het Jaarpro– gramma 1994 is rekening gehouden met het capaciteitsbeslag die dit omvangrijke onderzoek met zich brengt. Enkele van de hieronder vermelde onderwerpen kunnen eerder of elders zijn gemeld (bijvoorbeeld NATCO).
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
DOELMATIGHEIDSONDERZOEKEN Krijgsmachtdeeloverstijgend Op 28 oktober 1993 heeft de Algemene Rekenkamer een nota aan de Minister van Defensie gezonden over de bedrijfsvoering in de ondersteu– nende sectoren van de krijgsmachtdelen. Deze nota is gebaseerd op een onderzoeksrapport dat reeds eerder met Defensie was doorgesproken. Op basis van dit rapport, alsmede op basis van de in (september 1993 vastgestelde) Bundel Bedrijfsvoering, zijn medio 1993 «quick scans» uitgevoerd in belangrijke functiegebieden binnen de ondersteunende sector, te weten: «transport», «bewaking en beveiliging» en «oplei– dingen». Daarnaast is een onderzoek gestart naar voorraadbeheersys– temen en –systematieken. Dit laatste onderzoek vergt een langere tijd. In deze («quick scan»)onderzoeken worden de mogelijkheden verkend van: - verbetering van de bedrijfsvoering in deze sectoren, - uitbesteding; - verdergaande samenwerking tussen krijgsmachtdelen, dan wel samenwerking met civiele instellingen. Een en ander wordt mede bezien in het licht van de gewijzigde taakstellingen en de verminderde omvang van Defensie. De aanbevelingen uit de eerder genoemde «quick scans» hebben geleid tot de volgende vervolgonderzoeken: - Transport. Onderzocht worden de mogelijkheden tot verbetering van de doelmatigheid van de uitvoering van de nationale en internationale transporttaken van de krijgsmachtdelen in de vredestijd en bij crisisbe– heersing. - Bewaking en beveiliging. De vervolgonderzoeken zijn gericht op de verbetering van de doelmatigheid, op samenwerking bij de opleidingen voor bewakings– en beveiligingstaken en op de verbetering van de samenwerking bij de bewaking van objecten van de Centrale organisatie en de staven en kazernes van de krijgsmachtdelen in de Haagse regio. - Opleidingen. Momenteel wordt een «quick scan» met betrekking tot opleidingen uitgevoerd. Op basis van de resultaten van deze «quick scan» worden zo nodig vervolgonderzoeken gestart waarin de gesigna– leerde mogelijkheden worden uitgewerkt. Centrale organisatie (CO) Bij de CO gaat het om twee onderzoeken: - het reeds aangevangen onderzoek economische verzelfstandiging Technisch Documentatie Centrum Krijgsmacht; - de operatie Hurricane bij de Dienst Zorg Postactieve Militairen (DZPM). Dit betreft onderzoek naar de samenvoeging van de uitvoerings– organisaties op het vlak van de sociale zekerheid voor overheidsper– soneel (en de gevolgen daarvan voor DZPM), alsmede het daarin onder– brengen van de pensioeneenheid. Daarnaast is in de CO het proces naar economische verzelfstandiging van de Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen gaande (zie de bijlage). Uitgangspunt hiervoor is het nieuwe bedrijfsvoeringsconcept. Km De projecten van het programma 1993 die SEWACO, herstructurering Geneeskundige Dienst Km en invoering bedrijfsrestaurants bij de Km betreffen, lopen door in 1994. Aan het programma wordt toegevoegd het onderzoek Reorganisatie Bevoorrading.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
Kl Onderwerp van het doelmatigheidsonderzoek 1994 is de formering van de staf van het Nationaal Commando. De huidige commando's in de Nationale Sector (Commando Verbindingen Kl, Nationaal Logistiek Commando en Nationaal Territoriaal Commando) worden samengevoegd tot één commando, het NATCO (Nationaal Commando). Klu - In 1994 wordt een doelmatigheidsonderzoek gestart dat zich richt op de vraag in hoeverre de inhuur van diensten van externe Organisatie–, Informatie–, & Automatiserings-adviseurs effectief en efficiënt heeft bijgedragen tot de realisatie van de beoogde verandering. - Voor de materieelverwerving maakt de Klu onder meer gebruik van de diensten van de «NATO Maintenance and Supply Organisation» (NAMSO). Onderdeel van NAMSO is een uitvoerend organisatiedeel «NATO Maintenance and Supply Agency» (NAMSA). Een onderzoek zal worden ingesteld dat zich enerzijds richt op het aangeven van factoren en overwegingen die een rol (dienen te) spelen bij de keuze voor NAMSO/NAMSA en anderzijds op het verkrijgen van inzicht in het finan– cieel-administratieve proces.
BELEIDSEVALUATIE De volgende onderwerpen zullen aan een beleidsanalyse worden onderworpen: Krijgsmachtdeeloverstijgend - Beoordeling van de effectiviteit en de efficiency van de uitbesteding van bewakingstaken door de CO en de krijgsmachtdelen. - Vermindering bestand UKW'ers; - Arbeidsduurverkorting; - Het commerciële gehalte van het verwervingsproces. - Onderzoek naar de taken, het feitelijk functioneren, de samenstelling en het nut van de externe adviesorganen op het gebied van Defensie nu en in de toekomst. Centrale organisatie - De omvang van werken door derden (waaronder uitzendkrachten). - Het automatiseringsbeleid bij de CO.
Km - Het beleid om, in het kader van decentralisatie van bevoegdheden, kostenbudgetten toe te kennen aan operationele commandanten ten behoeve van operatiën; - Het beleid voor verdere beheersing van de reproduktiefaciliteiten. Kl - De «fysieke conditietest militairen» die in 1993 is ingevoerd, wordt aan een beleidsevaluatie onderworpen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
- Met betrekking tot het project «Palletised Loading System» zal een ex ante analyse worden uitgevoerd met name gericht op een nieuw systeem van bevoorrading met andere middelen (onder andere bij overslag). Dit project houdt verband met het bevoorraden over grotere afstanden als gevolg van de gewijzigde taak van de Kl (bijvoorbeeld meer vredestaken) en de samenwerking in het Nederlands-Duitse legerkorps. Klu - Milieubeleid. - Decentrale verwerving.
De Staatssecretaris van Defensie, A. B. M. Frinking
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
BIJLAGE
OVERZICHT VAN DE LOPENDE DOELMATIGHEIDSONDER– ZOEKEN
CENTRALE ORGANISATIE Algemeen
De Centrale organisatie (CO) verkeert in een proces van ingrijpende herstructurering. Het nieuwe bedrijfsvoeringsconcept speelt hierbij een zeer belangrijke rol. De implementatie van dit bedrijfsvoeringsconcept leidt ertoe dat een aantal onderdelen met een uitvoerende taakstelling op afstand wordt geplaatst en in principe op basis van economische verzelf– standiging marktconform dient te gaan functioneren. De introductie van het marktmechanisme, die op deze wijze plaatsvindt, zal naar verwachting leiden tot een betere bestuurbaarheid van de organisatie en tot een grotere doelmatigheid, zowel bij de uitvoerende onderdelen als bij de klant-organisatie binnen Defensie. Het prijsmechanisme zal bij doorberekening een positieve invloed hebben op het kostenbewustzijn van de afnemers. Voor verschillende CO-onderdelen is reeds een verzelfstandigings– traject uitgestippeld. Zo is het Duyverman Computer Centrum met ingang van 1992 verzelfstandigd en zal het met ingang van 1994 de status van agentschap krijgen. Een onderzoek naar de verzelfstandigings– mogelijkheden van de Centrale Drukkerij en Publikatievoorziening heeft geresulteerd in de verkoop van dit onderdeel aan een commercieel drukkerijconcern. Voor andere onderdelen zoals de Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen, het Technisch Wetenschappelijk Documentatie– centrum voor de Krijgsmacht, het facilitair bedrijf Vorming en Opleiding en het Instituut Defensieleergangen zijn onderzoeken, gericht op econo– mische verzelfstandiging van deze onderdelen, gaande. Uitvoerende diensten
Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen (DGTW). DGWT zal met ingang van 1995 economisch worden verzelfstandigd. Hiertoe is DGWT met ingang van 1993 uit het materiële functiegebied losgemaakt en direct onder de Secretaris-Generaal geplaatst, zoals te doen gebruikelijk met de verzelfstandigen eenheden. De DGWT-organi– satie wordt thans voorbereid op deze nieuwe situatie en verkeert in een proces van ingrijpende herstructurering (mede als gevolg van de gewij– zigde behoeftestellingen van de kant van de krijgsmachtdelen). Dit proces dient te resulteren in een efficiënte en effectieve organisatie van een aanzienlijk kleinere omvang. De toepassing van moderne informatie– en managementtechnieken moet bijdragen aan de succesvolle realisatie van de economische verzelfstandiging. Bij DGWT is daarnaast in 1992 een «pilotproject» Computer Aided Design (CAD) uitgevoerd. Hierbij gaat het om de invoering van een geautomatiseerd hulpmiddel waarmee nieuwe ontwerpen kunnen worden ontwikkeld. Na evaluatie van de beproevingsfase zijn in 1993 bij iedere regionale directie vier werkstations in gebruik genomen. In 1994 en 1995 zal het aantal werkstations verder worden uitgebreid. Op termijn zal iedere DGWT-functionaris, voor wie toepassing van CAD van belang is, over deze technologie kunnen beschikken.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
6
Bibliotheek– en Documentatiefunctie. Het onderzoek naar de mogelijkheden om de vier grote defensie– bibliotheken in de Haagse regio vanwege de te behaien doelmatigheids– winst samen te voegen is afgerond. Gebleken is dat - om redenen van doeltreffendheid - slechts twee bibliotheken voor eventuele samen– voeging in aanmerking komen. Aangezien deze samenvoeging de nodige problemen en investeringen mee zou brengen, zonder dat daar een substantiële doelmatigheidswinst tegenover zou staan, is besloten hiervan af te zien. Huisdrukkerijen. Het onderzoek, gericht op doelmatigheidsverbetering van de huisdruk– kerijen bij Defensie, is voltooid. Conform de aanbevelingen die zijn opgesteld naar aanleiding van dit onderzoek, zal het beleid er op gericht zijn in de komende periode beheersing van de kosten van drukken bindwerk te realiseren door de capaciteit van drukkerij-faciliteiten bij Defensie te begrenzen. Werk dat de produktiecapaciteit te boven gaat, dient te worden uitbesteed. In samenhang hiermee zal een systematiek voor doorberekening van de kosten van geleverde goederen en diensten op basis van de integrale kostprijs worden ingevoerd. Centrale Drukkerij en Publikatievoorziening (CDP). In 1986 is, met de privatisering van de Staatsdrukkerij (SDU), door de Ministerraad besloten dat het drukken en uitgeven ten behoeve van de rijksdienst in het vervolg diende te worden uitbesteed. Slechts kleine huisdrukkerijen (kopieerinrichtingen) die een directe functie vervullen voor secretarieën en dergelijke zouden bij de departementen mogen blijven bestaan. Van dit besluit is de CDP destijds uitgezonderd. In de brief van de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken van 22 april 1986 is hierover het volgende vermeld: «In het kader van het spreidingsbeleid is besloten de huisdrukkerij van defensie in Emmen te vestigen. Daarmee is te Emmen voor 90 mensen werkgelegenheid gecreëerd. Privatisering van deze drukkerij, zowel uitbe– steding als verzelfstandiging, zou betekenen dat deze werkgelegenheid daar onherroepelijk verdwijnt, omdat de plaatselijke grafische en uitge– verij markt overvoerd zou raken, terwijl defensie zijn drukwerk niet naar Emmen zou brengen.» Na een oriënterend onderzoek naar mogelijkheden tot verzelfstan– diging door het Grafisch Economisch Adviescentrum (GEA) is geconclu– deerd dat de voorwaarden voor een succesvolle interne verzelfstandiging van de CDP ontbreken, onder meer gelet op de te verwachten daling van de behoefte aan drukwerk vanuit Defensie. Privatisering van de CDP daarentegen sluit niet alleen aan bij het defensiebeleid inzake uitvoe– rende diensten en bij het rijksbeleid inzake huisdrukkerijen, maar biedt tevens uitzicht op lagere kosten voor Defensie, vrije winkelnering en behoud van werkgelegenheid in de regio Emmen. Tegen de achtergrond van het voorgaande is, na een verkennend onderzoek onder een aantal grafische ondernemingen, het besluit genomen de CDP integraal te privatiseren. Eind 1992 is met de Konink– lijke De Boer Boekhoven NV een intentieverklaring tot overname van de CDP getekend, op basis waarvan op 1 juni 1993 een definitieve overeen– komst tot stand is gekomen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
KRIJGSMACHTDEELOVERSTUGENDE ONDERZOEKEN Materiële functiegebied Electronisch en optronisch onderhoud (EOO). De herstructurering en verkleining van de krijgsmacht zijn van grote invloed op de positie en omvang van de EOO-bedrijven. Verticale en horizontale integratie (respectievelijk binnen en tussen krijgsmachtdelen), doelmatigheidsverbetering per bedrijf en «Single service management» (SSM) hebben inmiddels geleid tot een aanzien– lijke verbetering van de doelmatigheid en zullen een aanzienlijke reductie van het aantal formatieplaatsen tot gevolg hebben. De maatregelen die binnen de Km en Klu ter verbetering van de doelmatigheid zijn of worden genomen, zijn mede gebaseerd op rapporten van een externe bureau. De Prioriteitennota heeft vooral ingrijpende gevolgen voor de activi– teiten van het EOO-bedrijf van de Kl. De precieze gevolgen zullen zichtbaar zijn als de herstructureringsplannen van de Kl nader zijn uitge– werkt. Met de gevolgen zal rekening worden gehouden in de integrale aanpak van de problematiek «In– en uitbesteden en werken voor derden», die in overleg tussen DGM en de krijgsmachtdelen wordt vastgesteld. In het Departementaal Beraad zal op grond van de beleidsnotitie «In– en uitbesteden en Werken voor derden» bijzondere aandacht worden gegeven aan de activiteiten van de EOO-bedrijven, waarbij de mogelijk– heden van horizontale integratie zullen worden bezien tegen de achter– grond van de processen van verticale integratie, keuze tussen in– en uitbesteden, SSM-mogelijkheden en het verbeteren van de doelma– tigheid. Hiermee wordt gewaarborgd dat de mogelijkheden van horizontale integratie regelmatig in het afwegingsproces aan bod komen. De stuurgroep EOO heeft haar bevindmgen inmiddels in een eindrapport neergelegd. Daarmee heb ik ingestemd. Voorraadbeheersingssystematiek en –systemen. Onder verantwoordelijkheid van de Defensie Accountantsdienst (Defac) is een onderzoek uitgevoerd naar voorraadbeheersingssystema– tieken en systemen. Het eindrapport is aangeboden en de aanbevelingen zijn onderwerp van studie. DGM en DGEF stellen hiertoe in goed overleg met de krijgsmachtdelen een plan van aanpak op. Dit plan heeft als hoofdaandachtspunten het komen tot eenduidige begripsbepaling en het eventueel ontwikkelen van een gemeenschappelijk datacommunicatie– model voor de voorraadbeheersing. Onderzocht wordt of bij toekomstige vervanging van logistieke systemen enige vorm van samenwerking tussen krijgsmachtdelen mogelijk is. Geneeskundige Dienst-goederen. Een onderzoek naar verbetering van de afstemming van de verschil– lende artikelenpakketten van geneeskundige dienstgoederen van de krijgsmachtdelen wordt thans uitgevoerd. In het kader van het aange– scherpte SSM-beleid worden de mogelijkheden voor structurele samen– werking onderzocht. Een nieuw model wordt toegepast bij het beoor– delen van alternatieven voor de opzet van de logistieke ondersteuning voor geneeskundige dienstgoederen. Begin 1994 zal dit onderzoek zijn voltooid. Daarnaast wordt door de Kl een studie uitgevoerd naar de uitbestedingsmogelijkheden voor de Centrale Militaire Apotheek en het Centraal Depot Geneeskundige Dienstgoederen.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
8
Personele functiegebied
Geneeskundige opleidingen. In 1990 is tussen de Km en de Kl een convenant gesloten voor het onderbrengen van geneeskundige opleidingen van de Km bij de Kl. In 1992 is een soortgelijk convenant gesloten tussen de Klu en de Kl. Deze convenanten hebben betrekking op de diverse opleidingen en de vergoeding daarvoor. NCB opleidmgen Het Interservice Comité NBC heeft de tweede versie van het haalbaar– heidsonderzoek inzake de samenvoeging van de NBC-opleidingen van de krijgsmachtdelen aangeboden aan het Interservice Comité Souschefs Opleidingen. In de tweede helft van 1993 zal nadere besluitvorming plaatsvinden over het in SSM uitvoeren van een deel van de opleidingen in dit kader.
KONINKLIJKE MARINE Onderhoud sensor–, wapen– en commandosystemen (SEWACO)
Dit project behelst de fusie tussen de Bewapeningswerkplaatsen en het Marine Electronisch en Optisch Bedrijf te Den Helder in èén SEWACO bedrijf. Het maakt deel uit van het streven in Den Helder alle onderhoudsactiviteiten voor de vloot te concentreren op het Nieuwe Haven terrein. Een en ander zal uiteindelijk een substantiële vermindering van functies opleveren. Het project verloopt in overeenstemming met de planning en de budgettaire ruimte. Een programma van eisen en wensen met betrekking tot de infrastructuur is medio 1993 gereed gekomen. Vele bedrijfsprocessen zijn inmiddels beschreven. Het besturingsmodel voor het SEWACO-bedrijf is in een gevorderd stadium. In het kader van de herstructurering bevoorrading Km is voor het SEWACO-bedrijf een probleemstudie materiaalregeling opgesteld. Deze activiteit en het besluit om de dienst onderhoud elektronische walinstal– laties Nederland (DOEWINED) te integreren in het SEWACO-bedrijf, hebben gevolgen gehad voor de opstelling van het document «Voorstel tot fusie». Naar verwachting zal het voorstel voor de fusie, inclusief het uitvoeringsplan, nog dit jaar aan de Bevelhebber der Zeestrijdkrachten worden aangeboden. Herstructurering Geneeskundige Dienst
Dit onderzoek beoogt de Geneeskundig Dlenst zo te reorganiseren dat wordt voldaan aan de toekomstige eisen terwijl het voorzieningenniveau voor het Km-personeel wordt gehandhaafd. Ten eerste wordt de omvang van de Geneeskundige Dienst aangepast aan de omvang van de toekomstige marine-organisatie, waarbij rekening wordt gehouden met nog hogere eisen die gesteld kunnen worden aan de zelfstandigheid van geneeskundige eenheden, omdat ze kunnen worden ingezet in het kader van humanitaire hulpverlening en VN-operaties. Tevens wordt tegemoet gekomen aan de ontwikkelingen in het Nederlandse zorgstelsel. Ten tweede wordt, door gelijktijdige aanpassing van de medische administratie en automatisering van de informatievoorziening, de doelmatigheid van de bedrijfsvoering bij de Geneeskundige Dienst vergroot.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
9
Uit de in begin 1993 uitgebrachte probleemstudie blijkt dat de voorge– stelde reorganisatie zal leiden tot een aanzienlijke reductie van het aantal functies. In januari 1993 is de probleemstudie door de Bevelhebber der Zeestrijdkrachten aangemerkt als een voornemen tot reorganisatie. Momenteel is het uitgewerkte voornemen voor advisering in behandelmg bij de overlegorganen. Invoering bedrijfsrestaurants Dit onderzoek is gericht op de vraag of door het samenvoegen van kombuizen en het gezamenlijk gebruiken van maaltijden door het totale personeel (zowel militairen als burgerpersoneel) met een systeem van zelfbediening in een bedrijfsrestaurant, een aanzienlijke reductie van het aantal functies kan worden bereikt tevens de bedrijfsvoering kan worden verbeterd. Een «pilot-project» is ingericht bij het marinevliegkamp de Kooy (MVKK). De reorganisatiestudie die daar is uitgevoerd, wettigt de verwachting dat met het opzetten van bedrijfsrestaurants een aanzien– lijke doelmatigheidswinst kan worden geboekt, terwijl het aantal functies kleiner wordt. De Bevelhebber der Zeestrijdkrachten heeft inmiddels besloten op elf waMocaties een bedrijfsrestaurant in te richten. Het eerste bedrijfsrestaurant dat wordt ingericht bij het MVKK opent begin 1995 zijn poorten. De planning van de overige projecten is opgenomen in het infrastructuurplan Km 1993-1998. KOIMINKLIJKE LANDMACHT Vaststellen personele behoeften PMC en kazernecommando's Dit onderzoek heeft betrekking op het vaststellen van de personele behoeften bij de Provinciaal (regionaal) Militaire Commando's en de kazerne commando's. Taak en omvang Nationale Reserve (NATRES) De taken en de omvang van het Korps Nationale Reserve zijn geheel herzien. In het najaar van 1992 is het planningsmemorandum over dit onderwerp goedgekeurd. De realisatie heeft in het eerste kwartaal 1993 zijn beslag gekregen. De wijzigingen betroffen onder andere de organisa– tiestructuur van de Natres-eenheden, het takenpakket en de opzet van het oefenen. Het functiebeleid van de Natres is aanmerkelijk teruggebracht. Herinrichting logistieke werkzaamheden De herstructurering van het onderhoud in de Nationale Sector, de zogenaamde «HONS-1 operatie» is afgerond. Aansluitend is de «HONS-2 operatie» in gang gezet, die gericht is op de integratie van HONS-1 eenheden (750, 760 en 770 Hersteleenheid) en de verzorgings– commando's van het Nationaal Territoriaal Commando. Deze operatie zal naar verwachting begin 1994 zijn afgerond. Beide operaties leiden tot een aanzienlijke verkleining van het functiebestand. Voorts zijn de gevolgen van de Verdergaande Herstructurering Kl (VHKL) voor de werklast van de onderhoudsbedrijven van het Nationaal Logistiek Commando (NLC) in de komende jaren geïnventariseerd. Dit
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
10
heeft geresulteerd in aanvullende beleidsvoornemens. Hoofdzakelijk uit overwegingen van efficiency zal de structuur van de onderhoudsorgani– satie van het NLC worden aangepast voor het speciale en 4e echelons onderhoud. Er ontstaan twee speciale hersteleenheden (mechanisch en electronisch) waarin dit onderhoud centraal wordt uitgevoerd. Beide eenheden zullen worden ingericht als resultaatverantwoordelijke eenheden. Een en ander zal grote personeelsreducties met zich meebrengen. Tot slot wordt de reorganisatie van de materieeldienst–, bevoorradings– en geneeskundige eenheden van het Eerste Legerkorps (1LK) vermeld. Door het gewijzigde voorziene optreden van 1LK-eenheden en de daaruit resulterende gewijzigde eisen van de logistieke ondersteuning, alsmede door ontwikkelingen op het gebied van de logistieke ondersteuning, is bij deze logistieke eenheden de facto geen sprake van reorganisatie, maar van «nieuwbouw». Oude en nieuwe organisaties zijn daardoor niet verge– lijkbaar. Per saldo zal een aanzienlijke functiereductie worden bereikt. Resultaatverantwoordelijk opleidingscentrum De Commandant van het Commando Opleidingen Koninklijke Landmacht (COKL) heeft onlangs een Contourenplan gepresenteerd voor zijn ressort in de periode na de Prioriteitennota. Dit plan bevat het beleid ten aanzien van de toekomstige structuur, de bedrijfsvoering en de onderwijsvernieuwing bij COKL, waarbij onder meer een personeelsre– ductie wordt voorzien. Voorts wordt een «pilot-project» uitgevoerd bij het Opleidingscentrum der Intendance (OCINT), gericht op het ontwikkelen van een taakgerichte en resultaatverantwoordelijke eenheid. De nadere uitwerking vindt plaats volgens een stappenplan dat is gebaseerd op het beleidskader Verbe– tering Bedrijfsvoering. Onlangs is bij OCINT een begin gemaakt met het realiseren van de noodzakelijke infrastructuur voor geautomatiseerde informatievoorziening. Onderzoek inzake het Geneeskundig Commando Krijgsmacht Het Geneeskundig Commando Krijgsmacht (GCK) is een interservice orgaan ten behoeve van de tweedelijns gezondheidszorg van militairen. Een interne evaluatie van het GCK - inmiddels geaccordeerd door de Bevelhebber der Landstrijdkrachten - heeft onder meer tot de volgende conclusies geleid: a. de krijgsmachthospitaalorganisatie (KHO) is tot nog toe in staat gebleken de operationele inzet te ondersteunen met medische specia– listen. De beschikbaarheid van chirurgen en anesthesiologen staat wel onder zeer grote druk; b. gelet op het beloningsverschil tussen de civiele en de militaire sector is het moeilijk voldoende medische specialisten en verpleegkun– digen te krijgen of te behouden; c. de wetenschappelijke onderzoeksfunctie van de KHO heeft nog onvoldoende invulling kunnen krijgen. De conclusies van deze evaluatie zullen worden verwerkt in het thans lopende onderzoek van het militair geneeskundig systeem. KONINKLIJKE LUCHTMACHT In het licht van de inspanningen die de Klu gedurende het jaar 1993 heeft moeten leveren inzake de beoogde herstructurering en reorgani–
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
11
satie van de uitvoerende eenheden en de bedrijfsvoeringsverbetering, bleek weinig ruimte aanwezig om aanvullende en separate doelmatig– heidsonderzoeken uit te voeren. De schaarse capaciteit en expertise is volledig ingezet ten dienste van de in dit kader ingestelde werkgroepen. In dit verband is allereerst intensief gewerkt aan een overkoepelende operationeel-logistieke filosofie, gebaseerd op de gewijzigde bedrijfsvoe– ringsgrondslagen. Daarnaast zijn werkgroepen belast met de uitwerking van de herstructureringsvoornemens en verbetering van de bedrijfs– voering van: de F-16 vliegbasis, de Groep Geleide Wapens, de Groep Helikopters en voor de ondersteunende bedrijven: de Depots en de Opleidingsinstituten. Voorts is een werkgroep belast met de ontwikkeling van programma's voor Klu-brede invoering van integrale kwaliteitszorg en procesmanagement. Ten slotte worden belangrijke verbeteringen van de bedrijfsvoering in gang gezet binnen de Maatschappelijke Dienst Defensie en vindt bedrijfsvoeringsonderzoek plaats binnen het genees– kundig functiegebied. Bij al deze activiteiten zijn de doelmatigheids– aspecten een voortdurend element van aandacht geweest. Herbeschouwing militaire transportfunctie. Een onderzoek uitgevoerd in 1992 heeft aanbevelingen opgeleverd omtrent de toekomstige organisatie van het wegtransport van de Klu alsmede de wijze van onderhoud en de organisatie van de rijopleidingen. Met de uitwerking van deze aanbevelingen is gedurende dit jaar een werkgroep belast. Deze werkgroep richt zich daarbij op de problematiek van de toedeling van voertuigen en chauffeurs aan gebruikers, de concentratie van de rij-opleidingen en het vraagstuk van inversus uitbe– steding van het onderhoud. Vóór het eind van 1993 wordt een eindrapport verwacht. Mede op grond van de voorlopige resultaten is de Motor Transport Groep-Klu (MTG-Klu) onlangs aangewezen als proefon– derdeel voor budgettering. Beleidsevaluatie 1993 Met ingang van 1994 wordt een aantal beleidsanalyses op grond van de in 1993 vastgestelde Aanwijzing inzake Beleidsevaluatie en Doelma– tigheidsonderzoek aangewezen als Jaarprogrammabeleidsevaluatie. In het verleden en ook in 1993 hebben al beleidsevaluaties plaatsgevonden. Daarnaast heeft in 1993 bij de CO en de krijgsmachtdelen verdere intro– ductie van beleidsevaluatie plaats gehad in de vorm van het uitgeven van methodische handboeken, het geven van voorlichting, het begeleiden van lopende onderzoeken enzovoort. Op deze wijze kan de kwaliteit van de evaluaties worden verbeterd. Ook zijn bij de CO en de krijgsmacht– delen coördinatoren beleidsevaluaties aangewezen. Krijgsmachtdeeloverstijgend Een analyse van de toekomst van de geneeskundige verzorging in de krijgsmacht is afgerond en dient nu als basis voor een verdere project– matige bepaling van de operationele behoefte, de mogelijkheid van een verzekeringsstelsel en de sturing en bedrijfsvoering van de genees– kundige verzorging bij Defensie. Momenteel lopen de volgende beleidsevaluaties: - de verbetering/vergroting van kengetallen en outputgegevens in relatie tot de begrotingspresentatie; - wijziging van brandstofvoorziening naar aanleiding van gewijzigde behoeften; - toepassing van de 1%-norm voor defensie-onderzoek en ontwik– keling.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
12
Snelle onderzoeken met een zogenaamde «quick scan»-benadering gericht op de vergroting van de doelmatigheid en doelgerichtheid van de bedrijfsvoering in de ondersteunende sectoren (transport, bewaking en beveiliging, opleidingen), vormen mede de basis voor de keuze van onderwerpen van onderzoek voor het Jaarprogramma Doelmatigheidson– derzoek en Beleidsevaluatie 1994. Verder zijn beleidsanalyses uitgevoerd met betrekking tot: - de subsidies aan thuisfrontorganisaties, militaire tehuizen en vormingscentra; - het militaire pensioenstelsel (begrotingsstelsel of kapitaalstelsel); - de uitvoeringskosten doelsubsidie TNO-Defensieonderzoek. De krijgsmachtdelen De Km heeft onder meer de decentralisatie van de financiële beheers– functie geëvalueerd, op grond waarvan een aantal aanvullende organisa– torische maatregelen is genomen met als doel de gewenste effecten van het decentralisatiebeleid te versterken. De Kl heeft twee «pilot»-evaluaties uitgevoerd, te weten: de geautoma– tiseerde ondersteuning van de compagnieadministratie en de fasegewijze aanpak van de Interne Controle Kl. De Klu is in 1993 met een «pilot-project» beleidsevaluatie gestart dat als belangrijkste doel heeft een aantal methoden en technieken van evaluatie te testen op bruikbaarheid bij de Klu. Als onderwerp van dit «pilot»-onderzoek heeft gediend de inhuur van externen voor het verrichten van activiteiten op het gebied van Organisatie, Informatie en Automatisering.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1993-1994, 23 400 X, nr. 11
13