Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal

2

Vergaderjaar 2001–2002

28 000 XIII

Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) voor het jaar 2002

Nr. 50

BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Hierbij treft u aan het verslag van mijn bezoek aan de Verenigde Staten en Mexico van 10 tot en met 15 maart 2002. De Minister van Economische Zaken, A. Jorritsma-Lebbink

KST61131 ISSN 0921 - 7371 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2002

Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 28 000 XIII, nr. 50

1

Samenvatting en conlusies Van 10 maart tot en met 12 maart heb ik een bezoek gebracht aan de VS en van 13 tot en met 15 maart aan Mexico. De reis naar de VS betrof een politiek bilateraal bezoek. Het bezoek aan Mexico heeft plaatsgevonden in gezelschap van een multi-sectorale bedrijvenmissie van 20 bedrijven. Verenigde Staten Het bezoek aan de VS stond in het teken van het onderhouden en intensiveren van de bilaterale economische betrekkingen tussen Nederland en de Verenigde Staten. De reis naar de VS bestond uit een bezoek aan New York en Washington. Tijdens het programma in New York ben ik ontvangen door de Dutch Financial Club. Daarnaast heb ik twee Amerikaanse bedrijven bezocht (met mogelijke vestigingsplannen in Nederland). In Washington heb ik gesprekken gevoerd met Secretary of Commerce, Donald Evans, en Secretary of Energy, Spencer Abraham. Belangrijke bilaterale en multilaterale onderwerpen op het gebied van energiebeleid, technologiebeleid en handelspolitieke aangelegenheden zijn hier aan de orde gesteld. Vlak voor mijn bezoek aan de VS viel het Amerikaanse besluit om invoerheffingen op te leggen op buitenlandse staalproducten. In dit licht viel mijn bezoek op het juiste moment. Ik heb daardoor de gelegenheid gehad de Nederlandse positie t.a.v. de staalmaatregelen aan te kaarten bij de Amerikanen. Ik kan terugzien op een geslaagd bezoek waarin ik zowel aandacht heb kunnen besteden aan de contacten met bedrijven als goede gesprekken heb kunnen voeren met diverse Amerikaanse collega’s. Mexico Het programma in Mexico City stond in het teken van het onderhouden en intensiveren van de bilaterale economische betrekkingen Nederland en Mexico. Tijdens het bezoek zijn gesprekken gevoerd met President Fox en de Ministers van Economische Zaken, Energie, Communicatie, Transport en Milieu. Verder vonden er ronde tafels plaats op het gebied van energie en transport/infrastructuur waarin de meereizende bedrijven actief konden participeren. Ook werd er een presentatie gehouden voor het Europees Instituut van het ITAM (Technische Universiteit) en werd een bedrijfsbezoek gebracht. De delegatie en de bedrijfslevenmissie kunnen terugzien op een geslaagd bezoek dat duidelijk heeft gemaakt dat op de drie terreinen die centraal stonden (energie, transport/infrastructuur en milieutechnologie) niet alleen politieke bereidheid maar ook concrete mogelijkheden tot samenwerking tussen beide landen aanwezig zijn. Bezoek aan de Verenigde Staten 10–12 maart 2002

Inleiding Dit was mijn derde bezoek aan de VS. Mijn vorige bezoek was in maart 2000 (Boston en Washington). In Boston nam ik deel aan de conferentie Bio 2000. In mei 1999 bracht ik een werkbezoek aan San Francisco en New York waarbij de nadruk lag op informatie- en communicatietechnologie. In september 2001 bezocht staatssecretaris Ybema de VS. Als gevolg van de aanslagen van 11 september, was de Staatssecretaris genoodzaakt de meeste gesprekken in de VS af te blazen. Hij was op het moment van de aanslagen in Washington waar hij o.m. zou spreken met leden van het Congres over handelspolitieke kwesties.


2

Doelstellingen bezoek VS 2002 • • •

•

Het onderhouden van contacten met investeerders in Nederland. Het onder de aandacht brengen van Nederland als vestigingsplaats en partner voor Amerikaanse bedrijven. Het onderhouden van relaties met belangrijke Amerikaanse (overheids) partners door middel van gesprekken over specifieke beleidsterreinen op het gebied van technologie, energiebeleid en algemeen economisch beleid. Het aankaarten van handelspolitieke kwesties (w.o. staal) bij diverse Amerikaanse collega’s.

Verslag Programma New York In New York begon het programma met een werkontbijt met leden van de Dutch Financial Club en de Nederlandse Kamer van Koophandel. Het publiek bestond uit Nederlanders die financiële functies hebben bij de verschillende grote Amerikaanse en andere, buitenlandse, bedrijven (circa 50 gasten aanwezig). Tijdens mijn toespraak voor de Dutch Financial Club sprak ik over de economische situatie van na «11 september», de economische ontwikkelingen in Nederland en de liberalisering van de energiemarkt. Daarnaast ben ik ingegaan op de gevolgen van de Amerikaanse staalmaatregelen voor de VS, Nederland en de rest van de EU. De leden toonden veel belangstelling voor mijn bezoek, zij stelden kritische vragen. Ik heb daarnaast bezoeken gebracht aan twee Amerikaanse bedrijven op het gebied van life sciences met mogelijke vestigingsplannen in Nederland. Er werden tijdens de bezoeken interessante presentaties gegeven over nieuwe technologieën (w.o. nieuwe richtingen in de biotechnologie die zich bezig houden met het ontwikkelen van medicijnen). Programma Washington In Washington heb ik gesprekken gevoerd met Secretary of Commerce, Donald Evans, en Secretary of Energy, Spencer Abraham. Daarnaast heb ik een toespraak gehouden voor de European American Business Council. Gesprek met Donald Evans Donald Evans is sinds januari 2001 Minister van Economische Zaken en verantwoordelijk voor ondernemingsbeleid, algemeen economisch beleid handelspolitieke aangelegenheden, energiebeleid en technologiebeleid. Het gesprek verliep in open en goede sfeer, doch harde noten zijn gekraakt. Tijdens het gesprek ben ik uitgebreid ingegaan op de staalkwestie. Dit betreft het besluit van President Bush van 6 maart jl. om de Amerikaanse staalmarkt af te schermen door invoerheffingen op te leggen op buitenlandse staalproducten. Ik heb mijn counterpart gezegd het besluit van Bush teleurstellend te vinden en aangegeven dat de heffing Corus grote schade zal toe brengen m.n. omdat de Nederlandse staalindustrie geen subsidie ontvangt. Hoewel ik wel begrip heb getoond voor de binnenlandse politieke complicaties (volgens Evans moest draagvlak voor vrijhandel worden behouden, daarvoor was het nodig dat de regering liet zien dat handelswetten in acht werden genomen), heb ik mijn zorgen geuit over de unilaterale weg die de VS met deze maatregel was ingeslagen. Volgens Evans golden de maatregelen inzake staal slechts voor een korte periode. De wens om de markten te openen was een lange termijnbeleid. Tot slot heb ik mijn zorgen geuit over de gevolgen die het besluit voor het mondiale handelsklimaat zou hebben, in het bijzonder de EU. Uiteraard zou de EU actie ondernemen maar maatregelen zouden wel binnen de WTO regels vallen.


3

Gesprek met Spencer Abraham Spencer Abraham is sinds januari 2001 Minister van Energie en verantwoordelijk voor het energienet, energieproductie processen en nucleaire energie. Ik heb met hem gesproken over energiebeleid, de liberalisering van de energiemarkten en energiebesparing. Daarbij heb ik de stand van zaken toegelicht m.b.t de deregulering van energiemarkten in Nederland en afspraken daarover in Europees verband in Barcelona (EU-top). De Secretary of Energy gaf aan hoe de discussie over «deregulation» verloopt in de VS en is daarbij ook ingegaan op de problematiek rond Enron. Het faillissement van Enron had geen gevolgen gehad voor de energiemarkt (de gevolgen van Enron bewezen juist dat de energiemarkten werken want geen enkele consument of bedrijf werd afgesloten van energie). Hij gaf aan dat n.a.v. het faillissement van Enron in de VS momenteel de wetgeving ter discussie staat over de financiële regulering, de rol van de accountant, pensioenen en campagne financiering. De Secretary of Energy heeft daarnaast verslag gedaan van de stand van zaken aangaande de discussie over de Energy Bill in het Congres. Een belangrijk onderdeel daarvan zijn de uitgaven aan onderzoek. Deze administratie wil met behulp van nieuwe technologieën op lange termijn energiebesparingen bereiken. Ik refereerde daarbij aan de afspraken van Kyoto. De Amerikaanse overheid heeft voorkeur voor vrijwillige afspraken met de industrie en heeft daarvoor een uitgebreid plan gepresenteerd.

Lunchlezing EABC Het programma in Washington eindigde met een lunch die werd aangeboden door de European American Business Council (vertegenwoordigers uit het Amerikaanse bedrijfsleven die zaken doen in Europa). Er was veel belangstelling. Ik heb tijdens de lunch een toespraak gehouden voor het EABC. Ik heb als eerste stilgestaan bij de gebeurtenissen van 11 september in New York (op dat moment precies een half jaar geleden). In mijn toespraak ben ik vervolgens ingegaan op de Europese ontwikkelingen op het gebied van liberalisatie (energiemarkten), het Barcelona proces, WTO-onderhandelingen en het gevaar van de unilaterale weg die de VS lijkt te zijn ingeslagen met het besluit invoerheffingen te leggen op bepaalde buitenlandse staalproducten. De toespraak gaf aanleiding tot kritische vragen uit het publiek en een actieve discussie. Ik kijk terug op een succesvol bezoek waarbij ik de gelegenheid kreeg om met belangrijke vertegenwoordigers van het Amerikaanse bedrijfsleven van gedachten te wisselen over genoemde onderwerpen. Bezoek aan Mexico 13–15 maart 2002

Inleiding Dit was mijn eerste bezoek aan Mexico. Het vorige bezoek van Minister Wijers met een economische missie vond plaats in 1998. Mijn bezoek zou aanvankelijk plaatsvinden in september 2001, maar is uitgesteld vanwege de aanslagen in de VS en de onzekere politieke situatie op dat moment. Gezien het belang van de Mexicaanse markt, Mexico is sinds dit jaar de grootse economie van Latijns Amerika, was het van belang dat het bezoek nu alsnog kon plaatsvinden. Vanuit het bedrijfsleven was er dan ook voldoende belangstelling om mee te reizen naar Mexico. Twintig bedrijven, voornamelijk uit de sectoren energie, transport, infrastructuur, milieutechnologie en financiële dienstverlening, zijn meegereisd. Het merendeel van de bedrijven had al ervaring met zakendoen in Mexico.


4

De politieke omwenteling in 2000, waarbij een einde kwam aan meer dan 70 jaar alleenheerschappij van de PRI, leidde tot het aantreden van de regering Fox, een team van technocraten en industriëlen. De prioriteiten in de eerste regeringsjaren van Fox op economisch terrein waren belastinghervormingen, hervormingen in de energiesector en ontwikkeling van het MKB. Aangezien de partij van Fox de Partico Accion Nacional (PAN) geen meerderheid heeft in het Congres heeft de regering het moeilijk om de voorgenomen plannen door te voeren. De groeivertraging in de VS heeft tot gevolg dat de economie het laatste jaar aanzienlijk is vertraagd. Door een goed gevoerd macro-economisch beleid en het gunstige investeringsklimaat zal de economie naar verwachting in de loop van dit jaar weer aantrekken. De afhankelijkheidsrelatie met de VS zorgt ervoor dat Mexico intensief diversificatie nastreeft van de buitenlandse economische betrekkingen met name richting Europa. Mexico is dan ook een markt met mogelijkheden voor het Nederlands bedrijfsleven en een groot economisch potentieel.

Doelstellingen –

Bestendigen van de goede bilaterale economische betrekkingen op overheidsniveau. Mexico en Nederland onderhouden goede bilaterale relaties. Het zwaartepunt van deze relatie ligt op het gebied van handel en investeringen. Het is zaak deze relatie eveneens met de regering Fox te onderhouden.

–

Zoeken naar nieuwe mogelijkheden voor intensievere economische samenwerking tussen Mexico en Nederland. Door de totstandkoming van het Vrijhandelsakkoord tussen de EU en Mexico zijn de randvoorwaarden geschapen om de economische samenwerking tussen Mexico en Nederland verder te intensiveren. Daarnaast bieden speerpunten binnen het economisch beleid van de Mexicaanse regering aanknopingspunten voor verdergaande economische samenwerking tussen beide landen.

–

Verdieping van de samenwerking van Nederlandse bedrijven met zowel de private als de publieke sector op de Mexicaanse markt. De knelpunten waar het Nederlands bedrijfsleven op de Mexicaanse markt mee te maken heeft zijn tijdens dit bezoek naar voren gebracht.

Verslag

Programma Mexico Het bezoek concentreerde zich in en rondom Mexico City. Binnen een tijdsbestek van twee dagen vond een groot aantal gesprekken met Mexicaanse bewindslieden plaats. Er zijn gesprekken gevoerd met President Fox, de Minister van Energie, de Minister van Communicatie en Transport en de Minister van Milieu. Tijdens een diner heb ik eveneens gesproken met de Minister van Economische Zaken. Aansluitend aan de gesprekken met de Minister van Energie en de Minister van Communicatie en Transport vonden er ronde tafels plaats waarin het meegereisde bedrijfsleven actief kon participeren. De bedrijven hebben overwegend positief gereageerd op dit onderdeel van het programma. Naast de bilaterale gesprekken is een Holland Trade dinner georganiseerd door COMCE (Mexicaanse Raad voor Buitenlandse Handel) waar de Nederlandse bedrijven hun Mexicaanse contacten hebben uitgenodigd. De belangstelling was groot. Ook is een toespraak gehouden voor het Europese instituut van het ITAM (Technische Universiteit). Onderwerpen die ik hier naar voren heb gebracht zijn de EU-top Barcelona, liberalisering energiemarkt en de vergroting van de concurrentiekracht van de industrie.


5

Aan de rand van Mexico Stad is de zuivelcoöperatie Alpura bezocht die gebruik maakt van Nederlandse technologie en apparatuur.

Gesprek President Fox Centraal in het gesprek met President Fox stond het grote potentieel voor verdere ontwikkeling van de economische relaties met de EU en zijn leden voortvloeiend uit het gesloten vrijhandelsakkoord . De bilaterale handel met Europa is in het eerste jaar na de inwerkingtreding van het handelsakkoord gestegen met zo’n 30 procent, een uitzondering op het algemene beeld van stagnatie van de groei in 2001/2. Nederland maakt als tweede investeerder in Mexico, na de VS, reeds enkele jaren goed gebruik van het goede investeringsklimaat in Mexico. Het investeringsklimaat blijft ondanks de economische stagnatie goed, het land heeft recent zijn laagste landenrisico aller tijden bereikt.

Gesprek Minister van Energie In het gesprek met de Minister van Energie, Ernesto Martens en Staatssecretaris Barnes kwam onder meer de situatie op de internationale oliemarkt aan de orde. Beide landen hebben belang bij stabiele olieprijzen en benadrukten het belang van een goede dialoog tussen consumenten en producenten landen. Een ander belangrijk gespreksonderwerp was de liberalisering in de energiesector. Minister Martens benadrukte dat het beleid niet is gericht op privatisering (dat is in de huidige Mexicaanse constellatie niet haalbaar) maar wel op het scheppen van ruimte voor nieuwe investeringen; er is zeker plaats voor nieuwe (internationale) spelers op de Mexicaanse energiemarkt. Via het concept van multiservice contracten kan hieraan vorm worden gegeven. Tijdens de ronde tafel, waaraan een twaalftal bedrijven deelnamen, werd aan Mexicaanse zijde een uitvoerige presentatie gegeven door Staatssecretaris Barnes, aangevuld door de federale electriciteitscommissie en Luzy Fuerza del Centro, waarin de huidige energiesituatie en -verwachtingen uitvoerig aan bod kwamen. Vervolgens konden de aanwezige bedrijven zich presenteren. Er werd ingegaan op de onderwerpen schone energie, de olie- en gassector en elektriciteitsopwekking. De ronde tafel werd door de bedrijven als zeer nuttig ervaren.

Gesprek Minister van Communicatie en Transport In het bilaterale gesprek met Minister Cerisola en de staatssecretarissen Aaron Dychter en Jorge Alvarez Hoth kwam de openstelling van de markt voor satellietdiensten naar voren. Minister Cerisola verklaarde dat de Mexicaanse markt conform WTO per 2003 open zou gaan. Verder kwamen beide partijen overeen dat er op korte termijn onderhandelingen over de modernisering van de luchtvaartovereenkomst zullen starten. Tijdens de ronde tafel konden de bedrijven zich, na een presentatie van Mexicaanse zijde, presenteren en aanvullende vragen stellen. Daarbij kwamen vooral mogelijkheden voor samenwerking tussen havens, de nieuwe luchthaven van Mexico Stad, infrastructuurprojecten (baggeren en kustontwikkeling) en scheepsbouw aan de orde.

Gesprek Minister van Milieu Tijdens het gesprek met Minister Lichtinger was een aantal bedrijven aanwezig. Centraal in dit gesprek stonden de mogelijkheden tot verdere


6

samenwerking op het gebied van afvalverwerking en duurzame energie. Op dit terrein liggen goede mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven.


7

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Recommend Documents