Tweede Kamer der Staten-Generaal
2
Vergaderjaar 2007–2008
31 200
Nota over de toestand van ’s Rijks Financiën
Nr. 6
TEGENBEGROTING VAN DE FRACTIE VAN D66 Samenvatting Het begrotingsbeleid van het kabinet is niet toekomstbestendig. In een tegenbegroting voor het jaar 2008 geeft D66 aan hoe het beter kan. De plannen van D66 zijn getoetst door zowel het Centraal Planbureau (CPB) als het Milieu- en Natuur Planbureau (MNP). De kwaliteit van het onderwijs heeft prioriteit bij D66, en dat valt of staat met goede leraren. Het kabinet stelt in 2008 € 133 miljoen extra beschikbaar voor de kwaliteit van het onderwijs. Daar moeten behalve een verhoging van de lerarensalarissen ook betere arbeidsomstandigheden en conciërges uit betaald worden. Minister Plasterk ziet nu al in dat dat volstrekt onvoldoende is om de voorstellen van de commissie-Rinnooy Kan uit te voeren. Daarom doet D66 er nog eens € 500 miljoen bovenop voor prestatiegerichte salarisverhogingen en betere scholing en bijscholing voor leraren. In latere jaren wordt dat, net als in het D66-verkiezingsprogramma, nog meer als het aan D66 ligt. Investeren in de toekomst betekent voor D66 niet zoveel mogelijk geld verdelen. Investeren betekent ook nu moeilijke maatregelen durven nemen, om straks onze AOW en gezondheidszorg betaalbaar te houden. In 2008 wil D66 daarom een eerste stap zetten in het verhogen van de AOW-leeftijd en het afschaffen van de overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting (de thuiszitbonus). Ook wil D66 de WW-duur verkorten en de fiscale behandeling van de eigen woning herzien. Op lange termijn leveren deze maatregelen een grote bijdrage aan de houdbaarheid van de overheidsfinanciën. Ook op de kortere termijn is er een groter begrotingsoverschot nodig. Het kabinet heeft zich rijk gerekend door voor de periode 2008–2011 de voorzichtige economische groeiraming los te laten. Zeker met het oog op de internationale kredietcrisis, de enorme stijging van de lastendruk (€ 5 miljard in 2008 en € 7 miljard in 2011, deels door autonome ontwikkelingen en deels door de lastenverzwaringen van het kabinet), en de accelererende loonontwikkeling (de contractlonen in de marktsector stijgen in 2008 met 3,25% en de arbeidsinkomensquote komt weer boven de 80%) is dat vragen om moeilijkheden.
KST110236 0708tkkst31200-6 ISSN 0921 - 7371 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2007
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
1
D66 kiest voor een degelijk begrotingsbeleid. Onze tegenbegroting komt uit op een begrotingsoverschot van 1% BBP in 2008. Dat is 0,3% BBP (€ 1,8 miljard) zuiniger dan het kabinet. Daarnaast trekt D66 € 3,2 miljard uit voor lastenverlichting op arbeid en koopkracht. Hier staan financieringsverschuivingen en lastenverzwaringen op o.a. milieuvervuiling tegenover. Per saldo daalt de lastendruk in de D66-tegenbegroting met € 0,6 miljard ten opzichte van het kabinet. Dit zorgt er samen met het D66-beleid in de sociale zekerheid voor dat de arbeidsmarkt beter gaat werken en de zgn. evenwichtswerkloosheid (de structurele werkloosheid op lange termijn) daalt. Al onze mooie plannen moeten ook gefinancierd worden. D66 staat als vanouds voor een solide begrotingsbeleid. Wij kiezen niet voor de makkelijke oppositie. Ons alternatief bevat ook impopulaire maatregelen. De extra uitgaven aan sociale zekerheid worden als het aan D66 ligt grotendeels teruggedraaid (€ 0,65 miljard), de kinderbijslag vanaf het derde kind wordt afgeschaft (€ 0,32 miljard), wij bezuinigen op de huurtoeslag en de AWBZ, delen geen gratis schoolboeken uit, kiezen bij de zorgverzekering niet voor ongebreidelde pakketuitbreiding en vinden een hoger eigen risico weliswaar vervelend maar noodzakelijk om de zorgpremies betaalbaar te houden. Een noviteit is dat D66 zijn plannen ook heeft laten doorrekenen door het Milieu- en Natuurplanbureau. Hieruit blijkt dat er de komende jaren ook forse wettelijke maatregelen nodig zullen zijn om de ambitie van 30% CO2-reductie (ca. 96 Mton) te kunnen realiseren. D66 blijkt aan de ambitie te kunnen voldoen.
Overzichtstabel: Code
Motorblok
2008
TIE TLVL VE AM
Aanwending middelen EMU-relevante intensiveringen EMU-relevante lastenverlichting Verbetering EMU-saldo Totaal aanwending middelen
mrd € 0,8 3,2 1,8 5,8
D TO TLVZE TD
Dekking Bezuinigingen EMU-relevante lastenverzwaring Totaal dekking
mrd € 3,8 2,0 5,9
TLVL TLVZE TLVZN MLO
Microlastendruk EMU-relevante lastenverlichting EMU-relevante lastenverzwaring Niet-EMU-relevante lastenverzwaring Netto vermindering microlastendruk
mrd € 3,2 2,0 0,6 0,6
EMU
Verbetering EMUsaldo (% BBP)
0,3%
N.B.: waar sprake is van bedragen die net niet lijken op te tellen, ligt dit aan afrondingsverschillen.
Intensiveringen
Overzicht: Code
Intensiveringen in miljarden €
I1 I2 I3 I3a
Onderwijs (lerarensalarissen + opleidingen) Groei Infrafonds naar OV (zie OIN1) Milieu w.v. reservering JI/opkopen CO2-rechten
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
mrd € 0,50 0,12 0,25 0,15
2
Code
Intensiveringen in miljarden €
mrd €
I3b I3c I4 I5 I6 I3a TIE
w.v. infrastructuur CO2 w.v. groen in en om de stad Cultuur Weglek naar bijstand agv korting reintegratiebudget Doorwerking naar GF/PF Waarvan niet-EMU-relevant (I3a) Totaal EMUrelevante intensiveringen
0,08 0,03 0,05 0,07 0,02 – 0,15 0,84
Toelichting: I1 Onderwijs (lerarensalarissen + opleidingen) 0,50 D66 wil de intensivering van € 500 miljoen in het onderwijs volledig bestemmen voor prestatiegerichte verhoging van lerarensalarissen en verbeteren van scholing en bijscholing van leraren. I2 Groei Infrafonds naar OV 0,12 De groei van het Infrastructuurfonds wordt volledig besteed aan openbaar vervoer. I3 Milieu 0,25 I3a w.v. reservering JI/opkopen CO2-rechten 0,15 I3b w.v. infrastructuur CO2 0,08 I3c w.v. groen in en om de stad 0,03 • D66 wil in 2008 € 150 miljoen reserveren voor joint implementation (opkopen CO2-rechten in het buitenland). Dit geld kan pas na 2012 uitgegeven worden i.v.m. de Kyoto-afspraken. Daarom wil D66 dit bedrag reserveren via een fondsconstructie (hetzij via het FES, hetzij via een apart op te richten fonds). De intensivering is om deze reden niet-EMU-relevant. • D66 trekt € 75 miljoen uit voor het stimuleren van het realiseren van infrastructuur voor CO2-opslag entransport, en voor netwerkverbindingen t.b.v. windmolenparken op zee. Ook kan een nutsbedrijf worden opgericht dat infrastructuur voor CO2-opslag en -transport gaat opzetten • Betreft € 25 miljoen voor groen in en om de stad. I4 Cultuur 0,05 D66 trekt € 50 miljoen extra uit voor cultuur. Dit is meer dan voldoende om de bezuiniging uit hoofde van het profijtbeginsel (€ 15 miljoen in 2008) ongedaan te maken. I5 Weglek naar bijstand agv korting reintegratiebudget Betreft het uitverdieneffect van de korting op reïntegratiesubsidies.
0,07
I6 Doorwerking naar GF/PF 0,02 Betreft de doorwerking van het intensiveringspakket naar het Gemeenteen Provinciefonds. Bezuinigingen
Overzicht: code
Ombuigingen in miljarden €
O1 O2 O3 O4
Beperken inburgeringsplicht oudkomers Doorberekening kosten CJIB in boeten Gratis schoolboeken Exportsubsidies
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
mrd € 0,08 0,07 0,09 0,10
3
code
Ombuigingen in miljarden €
mrd €
O5 O6 O7 O8 O9 O10 O11 O12 O13 O14 O15 O16 O17 O18 O19 O20 O21 O22 O23 O24 O25 O26 O27
Minder aanleg wegen (groei Infrafonds naar OV) Huurtoeslag (taakstellend) Enveloppe WAO-WIA-Brugbanen Korting flexibel reïntegratiebudget gemeenten Halvering reïntegratiebudget WW Kinderbijslag voor maximaal 2 kinderen Pakketmaatregelen zorg Gedragseffect pakketbeperking Verplicht eigen risico van € 150 naar € 200 Gedragseffect eigen risico Zorgtoeslag Afschaffen langdurigheidstoeslag WWB+soll.plicht bijstand Centra Jeugd en Gezin financieren uit overhead jeugdzorg + EKD AOW-leeftijd 1 mnd omhoog per 1-7-2008 Work-first in WW in 2008 Financiering crisisbeheersingsoperaties uit ODA Verkoop landbouwgronden Hogere boetes Nma/OPTA AWBZ Onderbrengen ruimtevaart onder non-ODA GF/PF WW-duur Overige maatregelen
0,12 0,13 0,65 0,40 0,05 0,32 0,11 0,01 0,46 0,05 0,05 0,03 0,06 0,08 0,03 0,25 0,10 0,05 0,30 0,06 0,02 0,00 0,20
TO
Totaal ombuigingen
3,82
Toelichting: O1 Beperken inburgeringsplicht oudkomers 0,08 Bij de inburgering bieden gemeenten voortaan een vast aantal trajecten aan voor oudkomers die zich vrijwillig melden. In de huidige situatie worden aan gemeenten middelen verstrekt voor de inburgering van oudkomers. Indien gemeenten geld krijgen om 15 000 trajecten per jaar aan te bieden aan bedraagt de besparing ongeveer € 75 miljoen per jaar. O2 Doorberekening kosten CJIB in boeten 0,07 Door het doorberekenen van de uitvoeringskosten van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) in de boetetarieven, wordt de veroorzaker van de boetes voortaan geconfronteerd met de inningskosten e.d. van de boete. Bij de uitvoeringskosten gaat het om de kosten van het CJIB die samenhangen met het innen van boeten en transacties (m.n. verkeersboetes, strafrechtboetes en transacties/schikkingen). O3 Gratis schoolboeken 0,09 Betreft het terugdraaien van de intensivering t.b.v. gratis schoolboeken uit het coalitieakkoord. O4 Exportsubsidies 0,10 Exportsubsidies verstoren de marktwerking, geven daardoor prikkels in een verkeerde (niet-marktconforme) richting en zijn daarom schadelijk voor de economie. Bovendien bederven ze de internationale verhoudingen en leiden ze tot ongewenste beleidsconcurrentie tussen landen. Daarom een bezuiniging van € 100 miljoen op exportsubsidies. O5 Minder aanleg wegen (groei Infrafonds naar OV) De automatische groei van het Infrastructuurfonds wordt volledig aangewend voor het openbaar vervoer, ten koste van de aanleg van wegen.
0,12
O6
0,13
Huurtoeslag (taakstellend)
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
4
D66 wil de woningmarkt hervormen door o.a. de hypotheekrenteaftrek op lange termijn uit te faseren. Ook de huurmarkt moet minder afhankelijk van subsidies worden, te beginnen in het duurdere segment. Daarom een taakstellende bezuiniging van € 125 miljoen op de huurtoeslag. Dit kan o.a. behaald worden door het bevriezen van de kwaliteitskortingsgrens, de aftoppingsgrens en de maximale huurgrens tot welke er huurtoeslag wordt verstrekt. Boven deze grenzen is sprake van woningen met een relatief hoge kwaliteit. O7 Enveloppe WAO-WIA-Brugbanen 0,65 De enveloppe WAO-WIA-Brugbanen uit het coalitieakkoord/beleidsprogramma ondermijnt de goede hervormingsresultaten van het kabinetBalkenende II en wordt daarom in zijn geheel teruggedraaid. Dit levert € 0,65 miljard op. De aanpassing van het urencriterium a.g.v. een rechterlijke uitspraak en de verhoging van de IVA-uitkering blijven ongemoeid. O8 Korting flexibel reïntegratiebudget gemeenten 0,40 D66 voert een bezuiniging op het reïntegratiebudget van gemeenten door die een EMU-relevante besparing van € 0,4 miljard oplevert. D66 creëert liever marktconforme banen via lastenverlichting op arbeid. O9 Halvering reïntegratiebudget WW Halvering van het reïntegratiebudget WW levert € 50 miljoen op.
0,05
O10 Kinderbijslag voor maximaal 2 kinderen 0,32 Het afschaffen van de kinderbijslag vanaf het derde kind levert € 320 miljoen op. O11 Pakketmaatregelen zorg D66 draait de pakketuitbreidingen uit het coalitieakkoord m.b.t. de anticonceptiepil en de kraamzorg terug.
0,11
O12 Gedragseffect pakketbeperking Betreft het gedragseffect van de pakketmaatregelen.
0,01
O13 Verplicht eigen risico van € 150 naar € 200 0,46 Het kabinet vervangt de no-claim door een verplicht eigen risico van € 150,–. Gelet op de kostenontwikkeling in de zorg is dit onvoldoende om de vraag beheersbaar te houden. D66 wil daarom een verhoging van het verplicht eigen risico naar € 200,–. O14 Gedragseffect eigen risico Betreft het gedragseffect van de verhoging van het eigen risco.
0,05
O15 Zorgtoeslag 0,05 Aangezien de voorstellen van D66 leiden tot lagere zorgverzekeringspremies, hoeft er voor € 0,05 miljard minder zorgtoeslag te worden uitgekeerd. O16
Afschaffen langdurigheidstoeslag WWB+soll.plicht bijstand Betreft een cumulatie van een tweetal maatregelen in de WWB: • Afschaffen langdurigheidstoeslag • Niet versoepelen van de sollicitatieplicht voor bijstandsmoeders O17
Centra Jeugd en Gezin financieren uit overhead jeugdzorg + EKD
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
0,03
0,06
5
De Centra voor Jeugd en Gezin mogen er van D66 komen, maar moeten betaald worden door het afschaffen van bureaucratie in de bestaande instellingen. Daarnaast schrapt D66 het elektronisch kinddossier. Wel zal het elektronisch patiëntdossier er ook voor kinderen moeten komen. O18 AOW-leeftijd 1 mnd omhoog per 1-7-2008 0,08 D66 wil de AOW-leeftijd jaarlijks met 1 maand verhogen, tot uiteindelijk een AOW-leeftijd van 67 jaar wordt bereikt. Dit levert een belangrijke bijdrage aan het betaalbaar houden van de vergrijzing. Aangezien het nu te kort dag is om de AOW-leeftijd al per 1-1-2008 te verhogen, doet D66 dit per 1-7-2008. Dit levert in 2008 € 0,08 miljard op. O19 Work-first in WW in 2008 0,03 Invoering van de work-first benadering in de WW levert in 2008 € 0,03 miljard op. O20 Financiering crisisbeheersingsoperaties uit ODA 0,25 D66 wil crisisbeheersingsoperaties in 2008 voor € 0,25 miljard financieren uit de ODA-middelen. O21 Verkoop landbouwgronden Verkoop van landbouwgronden levert € 0,1 miljard op.
0,10
O22 Hogere boetes Nma/OPTA Hogere boetes van Nma en OPTA leveren € 0,05 miljard op.
0,05
O23 AWBZ 0,30 D66 draait de kabinetsintensivering in de AWBZ terug. Alleen al het afschaffen van de indicatieorganen in de care-sector kan een aanzienlijke hoeveelheid bureaucratie besparen. O24 Onderbrengen ruimtevaart onder non-ODA 0,06 Ruimtevaartuitgaven worden voortaan, gezien het internationale karakter ervan, bekostigd uit de non-ODA-middelen. O25 GF/PF 0,02 D66 kort € 0,02 miljard op het Gemeente- en Provinciefonds. Hiermee wordt de automatische doorwerking van de tegenbegroting richting GF/PF op 0 gezet. O26 WW-duur 0,00 D66 wil de WW-duur verkorten naar 2 jaar en de WW-staffel aanpassen. D66 verwacht dat dit in 2008 nog niets oplevert, maar op langere termijn wel. O27 Overige maatregelen 0,20 Een aantal andere maatregelen levert bij elkaar opgeteld ca. € 0,2 miljard op. Het gaat om de volgende bezuinigingen: • besparing van € 20 miljoen op overheidspropaganda en op CD’s die worden uitgedeeld aan pasgeborenen • afzien van gedragscodes en bijbehorende uitvoeringskosten • schrappen van de gereserveerde middelen voor maatschappelijke stages (€ 20 miljoen) en van kabinetsintensiveringen in arbeidsparticipatie en maatschappelijke participatie • korting van € 0,06 miljard op de materieelbudgetten bij het Rijk, o.a. te behalen door minder externen in te huren en beter aan te besteden • extra korting van € 25 miljoen op het Provinciefonds • korting op regionaal beleid
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
6
Lastenverlichtende maatregelen
Overzicht: code
Lasten in miljarden €
LVL1 LVL2 LVL3 LVL4 LVL5 LVL6 LVL7 LVL8 LVL9 LVL10 TLVL
Verlaging belastingtarieven Earned income tax credit Verhoging arbeidskorting WBSO technostarters WBSO milieutechnologie Aanvullende combinatiekorting € 200 omhoog Enveloppe koopkrachtreparatie Ex ante doorwerking op premies ZVW (gezinnendeel) Ex ante doorwerking op premies ZVW (werkgeversdeel) Grondslageffect IAB Som EMUrelevante lastenverlichting
mrd € 1,20 0,55 0,15 0,05 0,05 0,20 0,25 0,38 0,25 0,10 3,18
Toelichting: LVL1 Verlaging belastingtarieven 1,20 D66 trekt € 1,2 miljard uit voor verlaging van de belastingtarieven in de eerste, tweede en derde schijf. De verlaging wordt dusdanig vormgegeven dat er een evenwichtig koopkrachteffect van uit gaat. LVL2 Earned income tax credit 0,55 D66 trekt € 0,55 miljard uit voor invoering van een earned income tax credit (inkomensafhankelijke arbeidskorting). Dit stimuleert de werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt. LVL3 Verhoging arbeidskorting D66 trekt € 0,15 miljard uit voor verhoging van de reguliere arbeidskorting.
0,15
LVL4 WBSO technostarters D66 trekt € 50 miljoen uit voor het stimuleren van R&D bij startende innovatoren.
0,05
LVL5 WBSO milieutechnologie 0,05 D66 trekt € 50 miljoen uit voor het stimuleren van R&D op het gebied van milieutechnologie. LVL6 Aanvullende combinatiekorting € 200 omhoog 0,20 D66 verhoogt de aanvullende combinatiekorting (belastingvoordeel voor de minstverdienende partner met kinderen) met nog eens € 200,–. Dit stimuleert de arbeidsparticipatie en geeft ouders een soort van persoonsgebonden budget voor kinderopvang. LVL7 Enveloppe koopkrachtreparatie D66 reserveert € 0,25 miljard voor koopkrachtreparatie.
0,25
LVL8 LVL9
Ex ante doorwerking op premies ZVW (gezinnendeel) 0,38 Ex ante doorwerking op premies ZVW (werkgevers0,25 deel) LVL10 Grondslageffect IAB 0,10 De pakketmaatregelen en verhoging van het eigen risico in de zorg leiden tot een daling van de zorgpremies.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
7
Lastenverzwarende maatregelen
Overzicht: code
Lasten in miljarden €
mrd €
LVZ1 LVZ2 LVZ3 LVZ4 LVZ5 LVZ6 LVZB
Verbreding belastinggrondslag Afschaffen landbouwvrijstelling Afschaffen verlaagd BTW-tarief logiesverstrekking Evenementenheffing politie-inzet Gefaseerd individualiseren algemene heffingskorting Fiscale behandeling eigen woning BTW-/accijnsopbrengst legalisering softdrugs Totaal verbreding belastinggrondslag
0,20 0,21 0,05 0,20 0,00 0,20 0,86
LVZ7 LVZ8 LVZ9 LVZ10 LVZ11 LVZ12 LVZ13 LVZ14 LVZ15 LVZ16 LVZ17 LVZ18 LVZ19 LVZG
Vergroening belastingstelsel Afschaffing verlaagd energietarief glastuinbouw in 4 jaar Verhoging dieselaccijns, bedrijvendeel Idem, gezinnendeel Gelijkstelling accijns/energiebelasting rode diesel BTW sierteelt naar algemeen tarief Heffingen bestrijdingsmiddelen/oppervlaktedelfstoffen Vaarbelasting op recreatievaartuigen Afschaffing vrijstelling grondwaterheffing landbouw Vergroening leaseregeling Afschaffen MRB-vrijstelling motorrijtuigen > 25 jaar Belasting niet-afbreekbare smeermiddelen Bonus-malus-regeling BPM o.b.v. absolute CO2-uitstoot BTW op vlees naar normaal tarief Totaal vergroening belastingstelsel
0,04 0,07 0,03 0,20 0,17 0,15 0,10 0,01 0,05 0,11 0,05 0,00 0,20 1,18
TLVZE
Som EMUrelevante lastenverzwaring
2,04
LVZ20 LVZ21 TLVZN
NietEMUrelevante lastenverzwaring Verplicht eigen risico van € 150 naar € 200 Pakketbeperkingen ZVW Som nietEMUrelevante lastenverzwaring
0,46 0,11 0,57
TLVZ
Som lastenverzwaring (cf. MLOdefinitie)
2,61
Toelichting: LVZ1 Afschaffen landbouwvrijstelling Afschaffing van de landbouwvrijstelling levert € 0,2 miljard op.
0,20
LVZ2 Afschaffen verlaagd BTW-tarief logiesverstrekking 0,21 Er is geen reden waarom logiesverstrekking impliciet gesubsidieerd zou moeten worden door een lager BTW-tarief. Afschaffing levert € 0,21 miljard op. LVZ3 Evenementenheffing politie-inzet Een evenementenheffing bij politie-inzet levert € 0,05 miljard op.
0,05
LVZ4 Gefaseerd individualiseren algemene heffingskorting 0,20 De overdraagbaarheid van de algemene heffingskorting zorgt ervoor dat niet-werken wordt beloond. Het is een thuiszitbonus, een aanrechtsubsidie. D66 wil juist emancipatie en meer arbeidsparticipatie, en schaft de overdraagbaarheid daarom af. Voor mensen geboren vanaf 1972 (de zgn. 1990-generatie) gebeurt dat in 5 jaarlijkse stappen vanaf 2008, voor oudere generaties in 10 stappen. De maatregel gaat verder dan de beperkte maatregel van het kabinet en levert in 2008 ca. € 200 miljoen op. LVZ5
Fiscale behandeling eigen woning
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
0,00
8
D66 begrenst de hypotheekrenteaftrek voor nieuwe gevallen op hypotheken tot € 500 000. De bedoeling van D66 is om uit de opbrengst een verlaging van de overdrachtsbelasting en het eigenwoningforfait te financieren. Dit kan worden vormgegeven door ook het eigenwoningforfait en de overdrachtsbelasting af te toppen op € 500 000. Doordat de aftoppingsgrens van € 500 000 nominaal wordt gefixeerd en niet wordt aangepast aan de prijsstijging, leidt de aftopping op zeer lange termijn tot het de facto afschaffen van de overdrachtsbelasting, het eigenwoningforfait en de hypotheekrenteaftrek. In 2008 is de opbrengst nog te verwaarlozen. LVZ6 BTW-/accijnsopbrengst legalisering softdrugs 0,20 D66 legaliseert softdrugs, waardoor hierover ook BTW en accijns geheven zal worden. LVZ7
Afschaffing verlaagd energietarief glastuinbouw in 0,04 4 jaar Het verlaagde energietarief voor de glastuinbouw wordt gefaseerd in 4 jaar afgeschaft, zowel om milieuredenen als omdat het economisch schadelijk is om de ene sector te bevoordelen boven de andere. Opbrengst in 2008 € 40 miljoen. Maatregel cf. doorrekening verkiezingsprogramma. LVZ8 Verhoging dieselaccijns, bedrijvendeel LVZ9 Idem, gezinnendeel D66 verhoogt de dieselaccijns. Opbrengst € 0,1 miljard.
0,07 0,03
LVZ10 Gelijkstelling accijns/energiebelasting rode diesel 0,20 De belasting op rode diesel wordt gelijkgesteld aan het normale tarief. LVZ11 BTW sierteelt naar algemeen tarief 0,17 De BTW op sierteelt gaat naar het normale tarief, zowel om milieuredenen als omdat het economisch schadelijk is de ene sector te bevoordelen boven de andere. LVZ12
Heffingen bestrijdingsmiddelen/oppervlaktedelfstof0,15 fen Heffingen op bestrijdingsmiddelen en oppervlaktedelfstoffen leveren € 150 miljoen op. LVZ13 Vaarbelasting op recreatievaartuigen Een vaarbelasting op recreatievaartuigen levert € 100 miljoen op.
0,10
LVZ14 Afschaffing vrijstelling grondwaterheffing landbouw 0,01 Afschaffing van de vrijstelling grondwaterheffing voor de landbouw levert € 10 miljoen op. LVZ15 Vergroening leaseregeling 0,05 De bijtelling van de auto van de zaak wordt verhoogd voor zware, vervuilende auto’s en verlaagd voor kleine, zuinige auto’s. Criterium is de absolute CO2-uitstoot. Als opbrengst wordt € 50 miljoen geraamd. LVZ16 Afschaffen MRB-vrijstelling motorrijtuigen > 25 jaar 0,11 De MRB-vrijstelling voor motorrijtuigen ouder dan 25 jaar wordt afgeschaft. LVZ17
Belasting niet-afbreekbare smeermiddelen
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
0,05
9
D66 voert een belasting op niet-afbreekbare smeermiddelen in met een opbrengst van € 50 miljoen. LVZ18
Bonus-malus-regeling BPM o.b.v. absolute CO2-uit0,00 stoot De bonus-malusregeling in de BPM wordt budgetneutraal gebaseerd op absolute CO2-uitstoot. LVZ19 BTW op vlees naar normaal tarief De BTW op vlees wordt verhoogd naar het normale tarief.
0,20
LVZ20 Verplicht eigen risico van € 150 naar € 200 0,46 LVZ21 Pakketbeperkingen ZVW 0,11 Pakketmaatregelen en verhoging van het eigen risico in de zorg zorgen enerzijds voor daling van de zorgpremies, en anderzijds voor een financieringsverschuiving. Extra klimaatmaatregelen
D66 scoort beter op klimaatbeleid dan kabinet Volgens het Milieu en Natuurplanbureau heeft D66 ambitieuze doelstellingen en maatregelen genomen voor het milieubeleid. D66 scoort veel beter dan het kabinet. De aanpak van D66 leidt tot aanmerkelijk meer CO2-reductie in eigen land. Meer dan 80% van de emissiereductie wordt in Nederland gerealiseerd met navenant minder aankoop in het buitenland. In de aanpak van D66 wordt volgens het MNP rekening gehouden met de mogelijkheid dat Europa niet voldoende maatregelen zou kunnen nemen voor groene regelgeving en worden zelfstandig maatregelen genomen, bijvoorbeeld door de invoering van een bonus/malus-systeem binnen de emissiehandel. Ook wat energiebesparing betreft scoort D66 goed. Het beleidsplan van het kabinet realiseert naar verwachting een verhoging van het energiebesparingstempo van de huidige 1% per jaar naar 1,5% tot 1,8% per jaar, waarbij het laatste effect alleen bereikt wordt met zeer intensief EU-beleid en Europese normen en standaarden. D66 komt op een hoger besparingstempo (1,6–1,9%/jaar). D66 houdt daarbij wel rekening met de betaalbaarheid voor woningen en gezinnen, volgens het MNP. In alle plannen, zowel van kabinet als van de D66 en GroenLinks wordt het beoogde aandeel hernieuwbare energie van 20% in 2020 niet gehaald, maar D66 benadert het zeer dicht. Om dit te compenseren reserveert D66 225 miljoen per jaar om CO2-rechten in andere landen te kopen, en voor extra investeringen in infrastructuur voor ondergrondse CO2-opslag en wind op zee. Anders dan het kabinet kiest D66 voor een meer verplichtend karakter voor het klimaatbeleid: • een bonus/malusregeling om de binnenlandse emissiereducties bij de nationale elektriciteitsproductie en industrie te verhogen; • een verplichting tot afname van duurzame elektriciteit en biogas in de gebouwde omgeving; • verplichtingen en normstellingen om het aardgas- en elektriciteitsgebruik in de gebouwde omgeving te verminderen, met name ook van bestaande woningen en kantoren (verplicht B-label bij verkoop van woning/kantoor); • een fors prijsbeleid (kilometerheffing en belastingen personen motorvoertuigen , beide met differentiatie naar CO2-prestatie) ter stimulering van energiezuinige voertuigen bij verkeer en vervoer.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
10
D66: wees waakzaam met biobrandstof Zowel kabinet als GroenLinks willen een verhoging van het aandeel biobrandstoffen in de verkeerssector verhogen van 10% naar 20%. D66 is hier terughoudend in vanwege strijdigheid met duurzaamheidscriteria. Eén van de neveneffecten van een te hoge inzet op biobrandstoffen is de onduurzame productie, die ten koste gaat van de natuur, biodiversiteit en het milieu. Waar het kabinet en GroenLinks zich blind enthiousiast tonen, heeft D66 oog voor deze zeer negatieve kant. D66 is groen, maar met het verstand erbij. Bredere context Gelet op de orde van grootte van de doelstellingen denkt D66 dat er de komende jaren veel werk gemaakt zal moeten worden van het verhelderen van het verband tussen milieumaatregelen enerzijds en de effectiviteit en maatschappelijke gevolgen ervan anderzijds. Subsidiemaatregelen blijken niet altijd even effectief te zijn. D66 vindt dat hier in het vervolg scherper naar gekeken moet worden. Niet-effectief ingezette middelen kunnen beter ingezet worden om in het buitenland aan CO2-reductie te doen via joint implementation. Ook is er nog weinig bekend over de macro-economische en koopkrachteffecten van strengere milieuwetgeving. Indien nodig zullen niet-effectieve subsidiemiddelen wat D66 betreft, indien nodig ook ingezet kunnen worden om via extra lastenverlichting te compenseren voor de kosten van strengere normering.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2007–2008, 31 200, nr. 6
11