Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal

2

Vergaderjaar 2006–2007

30 800 XII

Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat (XII) voor het jaar 2007

30 800 A

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Infrastructuurfonds voor het jaar 2007

Nr. 68

VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 24 april 2007

1

Samenstelling: Leden: Van der Staaij (SGP), Snijder-Hazelhoff (VVD), Mastwijk (CDA), Duyvendak (GroenLinks), Roland Kortenhorst (CDA), Koopmans (CDA), Gerkens (SP), Van der Ham (D66), Nicolaï (VVD), Haverkamp (CDA), De Krom (VVD), Samsom (PvdA), Dezentjé Hamming (VVD), Roefs (PvdA), Jansen (SP), Cramer (ChristenUnie), Roemer (SP), Koppejan (CDA), Vermeij (PvdA), Madlener (PVV), Besselink (PvdA), Ouwehand (PvdD), Polderman (SP), Tang (PvdA) en De Rouwe (CDA). Plv. leden: Van der Vlies (SGP), Boekestijn (VVD), Bilder (CDA), Van Gent (GroenLinks), Hessels (CDA), Jager (CDA), Van Bommel (SP), Kos¸er Kaya (D66), Neppérus (VVD), Van Gennip (CDA), Aptroot (VVD), Crone (PvdA), Van Baalen (VVD), Smeets (PvdA), Van Gijlswijk (SP), Anker (ChristenUnie), Van Leeuwen (SP), Knops (CDA), Depla (PvdA), Agema (PVV), Jacobi (PvdA), Thieme (PvdD), Lempens (SP), Waalkens (PvdA) en Van Heugten (CDA).

KST106657 0607tkkst30800XII-68 ISSN 0921 - 7371 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2007

De vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat1 heeft op 20 maart 2007 overleg gevoerd met minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat over: – de brief van de minister van Verkeer en Waterstaat d.d. 23 januari 2007 houdende antwoorden op vragen van het lid De Krom over het gebruik van de Segway op de openbare weg (Aanhangsel Handelingen, nr. 673); – de brief van de minister van Verkeer en Waterstaat d.d. 12 februari 2007 inzake de motie-De Krom (30 300-A, nr. 71); achterstallig onderhoud aan Nederlandse wegen zoveel mogelijk combineren met vergroting van beschikbare rijstroken (30 800-A, nr. 51); – de brief van de minister van Verkeer en Waterstaat d.d. 20 februari 2007 inzake het onderzoek naar ongevallen met vrachtauto’s op het hoofdwegennet (30 800-XII, nr. 51); – de brief van de minister van Verkeer en Waterstaat d.d. 20 februari 2007 inzake het eindrapport over de proef inzake een versnelde c.q. uitgestelde bergingsmethodiek (30 800-XII, nr. 52). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie De heer Koopmans (CDA) is voorstander van het toestaan van de Segway in Nederland, niet op experimentele basis maar wel met een aantal voorwaarden. In voetgangersgebieden moet de Segway kunnen worden gebruikt met een maximumsnelheid van 6 km/u. Op fietspaden kan een hogere maximumsnelheid worden gehanteerd. Ook moeten er regels worden vastgesteld voor het gebruik van de Segway, want die zijn er nu nog niet. De Segway zou moeten beschikken over een goed waarschuwingssignaal en goede verlichting. Ook een verzekering is van belang. Wil de minister het gebruik van de Segway op deze manier mogelijk maken? De motie-De Krom die oproept om het onderhoud van wegen zoveel mogelijk te combineren met het vergroten van het aantal beschikbare rijstroken, is door de Kamer aangenomen. De minister heeft geschreven dat dit momenteel op drie manieren gebeurt. Het is echter gebleken dat

Tweede Kamer, vergaderjaar 2006–2007, 30 800 XII en 30 800 A, nr. 68

1

deze algemene uitgangspunten in de praktijk niet worden toegepast bij het groot onderhoud van de A1 tussen Lochem en Deventer-Oost. Voormalig minister Peijs heeft gezegd dat het onderhoud daar twee jaar kan worden uitgesteld, maar vanwege niet geheel duidelijke redenen gebeurt dit toch niet. Het argument dat het onderhoud in de zomervakantie is gepland, is niet zwaarwegend, want volgend jaar is er ook weer een zomervakantie. Wil de minister bekijken of zijn uitgangspunten ook in dit specifieke geval in de praktijk kunnen worden gebracht? Er zijn oplossingen bedacht voor het terugbrengen van het aantal ongevallen met vrachtwagens. Het is goed om te zien dat de minister op basis van onderzoek heeft geconcludeerd dat er, ondanks de toenemende hoeveelheid kilometers, geen sprake is van een grote toename van het aantal verkeersongelukken en verkeersdoden waarbij vrachtauto’s betrokken zijn. Toch is elke dode er een te veel. In het rapport zijn veel oplossingen aangedragen. De minister schrijft in zijn brief dat hij ze gaat bekijken; voor de heer Koopmans is dat iets te vrijblijvend. Hij wil snel van de minister horen, het liefste tijdens dit overleg, hoe deze met de aanbevelingen omgaat en hoe hij er samen met de sector en andere partners in de verkeersveiligheid voor gaat zorgen dat de aanbevelingen tot minder doden leiden. De minister heeft een rapport laten opstellen over de pilot bij Utrecht inzake het versneld bergen van vrachtauto’s. De conclusie is helder: als een vrachtwagen na een ongeluk sneller van de weg wordt verwijderd, leidt dat tot minder files, minder kosten en een grotere verkeersveiligheid. De minister schrijft dat hij met Rijkswaterstaat gaat kijken hoe een en ander verder loopt. Ook dit zou wat krachtdadiger mogen. Snel bergen blijkt te werken en de extra kosten vallen mee. Met de sector moeten goede afspraken worden gemaakt over zaken zoals extra schade zodat het versneld bergen zo spoedig mogelijk kan worden ingevoerd. Uit het rapport blijkt overigens dat de extra schades buitengewoon meevallen. Veel Nederlanders ervaren het als een grote ergernis als er wegwerkzaamheden worden aangekondigd die vervolgens niet lijken plaats te vinden. Wil de minister bekijken hoe dit kan worden voorkomen? Kan er een meldpunt worden ingesteld om «onnodige» wegversperringen te melden? Mevrouw Roefs (PvdA) constateert dat de overheid op het gebied van de Segway niet bereid lijkt te zijn om mee te werken en zich niet proactief opstelt. Bedrijven hebben initiatieven genomen en ontwikkelden een innovatief voertuig dat wellicht een alternatief kan vormen voor woon/ werkverkeer. In Den Haag wordt vervolgens gezegd dat het voertuig een bromfiets moet worden. Doordat het gebruik van de Segway eerst werd gedoogd, hebben mensen het apparaat aangeschaft voor € 6000, waarna het vervolgens werd verboden omdat er geen rem op zit. Blijkbaar is er geen voertuigcategorie waarin de Segway past. Er moet dus een dergelijke categorie worden gecreëerd, waarin ook de scootmobiel en de elektrische rolstoel kunnen worden ondergebracht. Is de minister daartoe bereid? Uit het onderzoek naar ongevallen met vrachtwagens blijkt dat het niet klopt dat er steeds meer ongevallen met vrachtwagens zijn en dat die voornamelijk worden veroorzaakt door buitenlandse chauffeurs. Het is goed om dat vooroordeel te ontzenuwen. Hoe wil de minister de aanbevelingen in het rapport uitwerken? De proef met de uitgestelde bergingssystematiek voor vrachtwagens is geslaagd. Voorgesteld is om deze systematiek landelijk in te voeren; wanneer zal dit gebeuren? Het ontbreken van regelgeving schijnt nu nog een probleem te zijn. Als er versneld wordt geborgen, moet de extra schade die zou kunnen ontstaan juridisch worden ingekaderd. Het protocol voor het incidentmanagement zal moeten worden aangepast. Ook wordt gesproken over het opstarten van een communicatieproject


2

voor bedrijven en chauffeurs. Deze nieuwe manier van werken zal ook bij Rijkswaterstaat moeten worden geïmplementeerd. Hoe heeft de minister een en ander voor ogen? De heer Roemer (SP) is blij dat het aantal ongevallen met vrachtauto’s in 2005 niet veel hoger was dan dat in eerdere jaren. Toch is het goed dat de minister heeft toegezegd dat dit punt blijvende aandacht verdient. De heer Roemer maakt zich zorgen over de enorme concurrentie in het vrachtverkeer, waardoor er veel bezuinigd wordt op gebieden zoals opleiding, detachering, autokwaliteit en werkdruk. Dit kan grote gevolgen hebben voor de veiligheid. De minimumregels moeten daarom hoog zijn, want het minimum zal steeds vaker de standaard worden. Deelt de minister deze bezorgdheid? Hoe denkt hij te stimuleren dat het vrachtwagenverkeer veiliger wordt terwijl de concurrentie moordend is? Het vrachtverkeer rijdt steeds meer door dorpen heen, onder meer onder invloed van de TomTom, hetgeen de veiligheid niet ten goede komt. In december is al aangekondigd dat dit onderwerp werd besproken met het bedrijfsleven. Tot welke concrete resultaten heeft dat geleid? De conclusies van de proef met de versnelde berging zien er positief uit. Toch vragen enkele zaken in de uitvoering om een nadere toelichting, zoals de juridische aansprakelijkheid in gevallen dat snelle berging leidt tot extra schade. In de managementsamenvatting staat dat de aansprakelijkheid door het ontbreken van regelgeving nog onduidelijk is. De brancheorganisatie schrijft echter dat er inmiddels succesvol voor is gepleit dat deze bij Rijkswaterstaat komt te liggen. Hoe staat het hiermee? Zijn de Beleidsregels Incident Management Rijkswaterstaat inmiddels aangepast? Ligt hier niet ook verantwoordelijkheid voor het bergingsbedrijf? Hoe kan nauwkeurig worden geconstateerd of sprake is van extra schade? De Segway is een gemotoriseerde en relatief milieuvriendelijke step, een nieuw transportmiddel dat bijvoorbeeld wordt gebruikt door mensen die een handicap hebben of anderszins slecht ter been zijn. Het is een mooi, innovatief product dat in Nederland vooralsnog geen kans lijkt te hebben omdat de regels dit tegenhouden. Wat zijn de bezwaren van de minister tegen de wijze waarop bijvoorbeeld België dit heeft geregeld? Er zijn kanttekeningen te zetten bij de veiligheid van de Segway. De gemeenten en politie gedoogden het voertuig, kennelijk omdat het geen onveilige situaties opleverde. De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) trekt de vergelijking met skeeleraars, omdat ook daar onduidelijkheid bestaat over de indeling: bij de fietsers of bij de voetgangers. De Segway zou in ieder geval voor mensen met een beperking moeten worden toegestaan. Nieuwe ontwikkelingen moeten niet met regels worden gefrustreerd, mits de verkeersveiligheid niet in het gedrang komt. Er zou onderzoek moeten worden gedaan naar de verkeersveiligheid, bijvoorbeeld door de SWOV, alvorens de Segway vrij baan kan krijgen. Is de minister bereid om dat op korte termijn te laten doen? De heer De Krom (VVD) memoreert dat de vorige minister in reactie op vragen van de Kamer over de Segway zo ongeveer het ergste antwoord gaf dat een Kamerlid kan krijgen, namelijk dat het apparaat niet kan worden toegestaan omdat het niet binnen de regels valt. Het antwoord had moeten zijn dat de Segway niet binnen de regels past, maar dat het hier om een nieuwe, innovatieve en milieuvriendelijke mobiliteitstoepassing gaat en dat de overheid ervoor gaat zorgen dat het voertuig onder voorwaarden op een veilige manier kan worden gebruikt. De overheid trapt op de rem, terwijl zij vooruit zou moeten willen. Wil de minister het besluit herzien? De Segway is speciaal ontwikkeld voor gebruik op fietspaden en in voetgangersgebieden. De snelheid kan worden ingeperkt tot 6 km/u. Over verlichting en dergelijke zaken kunnen afspraken worden gemaakt. Overi-


3

gens zijn er minstens vier onafhankelijke onderzoeken gedaan naar de veiligheidsaspecten van de Segway. Daaruit blijkt dat het apparaat veilig kan worden gebruikt. Ten opzichte van andere landen neemt Nederland een uitzonderingspositie in door de Segway te verbieden. In Duitsland, Oostenrijk, België, Tsjechië, Frankrijk en de Verenigde Staten is het apparaat toegestaan. Waarom kan dat in Nederland niet? Er is duidelijk behoefte aan. Veel gemeenten en bedrijven willen de Segway graag gebruiken, bijvoorbeeld om medewerkers de afstand tussen het station naar het werk te laten overbruggen. De Nederlandse Spoorwegen zijn bereid om er proeven mee te doen en er projecten voor op te zetten. Naast genoemde woon/werkoplossingen biedt de Segway uiteraard ook voor mindervaliden een uitkomst. De heer De Krom roept de minister op om in ieder geval deze groep met onmiddellijke ingang een ontheffing te geven. Er dienen afspraken te worden gemaakt over hoe de Segway veilig kan worden gebruikt. De resultaten van het onderzoek inzake ongevallen met vrachtwagens op rijkswegen bevestigen niet het heersende beeld dat het aantal ongevallen met vrachtauto’s – en daardoor het aantal files – significant is gestegen. Het onderzoek toont aan dat de werkelijke oorzaak van files is gelegen in capaciteitsgebrek van het wegennet en het weer. Dit is een extra aansporing voor het kabinet om de wegencapaciteit met prioriteit te blijven vergroten. Automobilisten ergeren zich vaak bovenmatig aan afgesloten spitsstroken. De regelgeving lijkt zo rigide dat de stroken pas opengaan als de files er al staan. Is de minister bereid, deze bron van ergernis weg te nemen en de regels zo aan te passen dat de spitsstroken zo veel en vaak mogelijk kunnen worden gebruikt? Afgelopen jaar is in Utrecht een proef uitgevoerd met versnelde berging. De resultaten waren positief: de doorstroming verbeterde en de duur van een incident werd verkort. De minister gaat verder onderzoek doen. Waarom komt een eventuele meerschade niet ten laste van Rijkswaterstaat, zoals bepleit door onderzoekers van TNO? Worden regels voor versnelde berging opgenomen in de Beleidsregels Incident Management Rijkswaterstaat? Op welke wegen wil de minister versnelde berging invoeren? Er bereiken de heer De Krom signalen dat de kwaliteit van zware bergingen niet in alle regio’s adequaat zou zijn. Dat zou te maken hebben met ontoereikend materieel en te lange aanrijtijden, wat weer met de markt te maken heeft. 90% van de markt schijnt in handen te zijn van VHD, Europ Assistance en Eurocross. Daardoor zouden in sommige regio’s bedrijven worden uitgesloten die sneller bij de plaats van het ongeval kunnen zijn. Op sommige plekken lijkt er dus onnodige vertraging op te treden als het gaat om berging van zware auto’s. Vindt de minister het nodig om strengere eisen te stellen voor de aanrijtijden in de regio’s waar zich nu problemen voordoen? Is hij bereid om aanvullende eisen te stellen aan beschikbaar materieel en personeel? Wil hij de NMa vragen om nog eens goed naar deze markt te kijken? De heer Madlener (PVV) laat weten de minister te zullen steunen in plannen die zijn gericht op de uitbreiding van de wegeninfrastructuur en het aanpakken van files. Een nieuw, innovatief vervoermiddel zoals de Segway moet alle kansen krijgen. De minister moet het goed regelen, maar niet zodanig dat het apparaat niet kan worden gebruikt. De heer Madlener sluit zich op dit punt aan bij de opmerkingen van de heer De Krom. Bij het wegverkeer geldt het motto: minister, gebruik uw gezond verstand. Werken aan de weg brengt overlast met zich mee, maar die overlast moet zo klein mogelijk worden gehouden. Dit punt moet goed worden geregeld, zodat filevorming door werk aan de weg tot een minimum wordt beperkt.


4

Op het punt van de door het vrachtverkeer veroorzaakte ongevallen speelt het capaciteitstekort op de wegen een grote rol. Het aanleggen van aparte vrachtwagenrijbanen zou kunnen bijdragen aan de oplossing van dit probleem. Dit is goed voor zowel de veiligheid als voor de capaciteit van de wegen. Ook bussen zouden van dergelijke banen kunnen gebruikmaken. Vooral in situaties zoals de ontsluiting van de Rotterdamse haven is dit een goed idee. Dergelijk vrachtverkeer kan zich beter niet mengen met het andere verkeer, want dat levert gevaarlijke situaties op. De versnelde berging van vrachtwagens is een goed idee. De files die ontstaan doordat vrachtwagens na een ongeval op de rijbaan blijven liggen, veroorzaken enorme economische schade. Deze schade moet goed in kaart worden gebracht; dan zal duidelijk worden dat het heel verstandig is om vrachtauto’s snel op te ruimen. De heer Cramer (ChristenUnie) is blij dat het aantal ongevallen met vrachtwagens niet blijkt te zijn gestegen. Wel is het aandeel aan ongevallen met dodelijke afloop groot. Ook ontstaan er relatief zware files na ongelukken met vrachtwagens. Er wordt een groot aantal oplossingen voorgesteld. Welke concrete actiepunten kunnen op korte termijn worden ingevoerd? Welke punten wil de minister op middellange termijn invoeren? De proef met de versnelde berging van vrachtwagens is succesvol verlopen. Waarom aarzelt de minister met de invoering? Waarom wil hij nog extra onderzoek laten doen voordat deze methode tot norm wordt verheven? Er is veel te doen geweest over de Segway. Volgens artikel 1.1 van de Wegenverkeerswet wordt de Segway als gemotoriseerde tweewieler gezien. Er zou een Europese typegoedkeuring nodig zijn. Door de Segway te betitelen als een nieuwe voertuigsoort, houdt de overheid zichzelf bezig met regelgeving. Gezien de ontwikkeling van de technologie komen er waarschijnlijk op korte termijn meer voertuigen die niet binnen de huidige kaders vallen. De zorgen over de Segway zijn op zichzelf reëel. De menging van de verschillende verkeerssoorten moet goed in ogenschouw worden genomen. Een spelend kind op een step kan echter ook behoorlijk wat onrust veroorzaken in een mensenmassa, sommige scootmobielgebruikers zouden profiteren van het volgen van een cursus en op treinperrons word je soms bijna overreden door skeeleraars. Het afdwingen van een snelheidsbegrenzing op de Segway is prima, maar nieuwe technische ontwikkelingen moeten wel ruimte krijgen. De innovatieve techniek kan ook een oplossing bieden voor allerlei vervoersvraagstukken. Geopperd is om de Segway alleen toe te staan voor gehandicaptenvervoer. De heer Cramer zou hierin ruimhartiger willen zijn. Brommobiels en scootmobiels, die ook in eerste instantie voor gehandicaptenvervoer waren bedoeld, worden in toenemende mate gebruikt door mensen die het lastig vinden om te lopen. Ook jongeren gebruiken deze voertuigen, die zij zien als overdekte scooters. Gekeken moet worden hoe de Segway op een goede manier kan worden toegestaan, weliswaar met inachtneming van een aantal veiligheidsmaatregelen. Antwoord van de minister De minister benadrukt dat hij een groot voorstander is van innovatie. Nederland doet veel aan innovatie in het kader van het Innovatieplatform. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat loopt voorop in innovatieve toekomstvisies. De minister ziet de Segway als een prachtige nieuwe innovatie. Zijn benadering is er een van «ja, mits». De belangrijkste overweging daarbij is de verkeersveiligheid, een gebied waarop Nederland een zeer goede naam heeft. Nederland behoort tot de drie verkeersveiligste landen ter wereld. De lat ligt op dit gebied dus hoog. Het zou verschrikkelijk zijn als er ongelukken met de Segway zouden plaatsvinden.


5

De overheid zou dan terecht onzorgvuldigheid verweten kunnen worden. De minister wil derhalve vanuit een positieve grondhouding de zorgvuldigheid in acht nemen. De SWOV zal de opdracht krijgen om te bestuderen of en zo ja hoe de Segway aan het Nederlandse verkeer kan deelnemen. Er wordt nu gemakkelijk gezegd dat de snelheid van de Segway kan worden begrensd tot 6 km/u op het trottoir en 20 km/u op de weg, maar op basis van de huidige wetgeving valt de Segway juridisch onder de bromfietscategorie. Allerlei randvoorwaarden zoals een helm en een bel komen dan in het spel. De hoofdvraag is hoe de Segway zich op het fietspad, het voetpad en de weg verhoudt tot het andere verkeer. De minister wacht het onderzoek van de SWOV af, wat ongeveer een halfjaar zal duren, en zal de Kamer over de uitkomsten ervan informeren. Om snelheid van besluitvorming daarna zo veel mogelijk te stimuleren, zal hij tegelijkertijd een traject inzetten om te bekijken of en hoe de Segway voor gehandicapten mogelijk kan worden gemaakt. Er is dan sprake van zowel snelheid als zorgvuldigheid. Dat er in het buitenland onderzoek is gedaan, maakt onderzoek in Nederland nog niet overbodig. Elk land heeft zijn eigen omstandigheden en maakt zijn eigen keuzes. Er zijn verschillende opties, die op een rijtje moeten worden gezet: invoeren voor gehandicapten, generiek invoeren met een maximumsnelheid van 6 km/u op fietsen voetpad of invoeren met een hogere maximumsnelheid. Ook al zou de Segway alleen voor gehandicapten worden toegelaten, dan zou er toch driekwart jaar nodig zijn voor de algemene maatregel van bestuur. In de discussie over de Segway komt ook de algemenere vraag aan de orde of voertuigen die in eerste instantie voor gehandicapten zijn bedoeld, ook door anderen mogen worden gebruikt. De mogelijke negatieve bijeffecten hiervan moeten worden onderzocht en overwogen. De Kamer neemt uiteraard in ultimo de beslissing hierover. De berging van gestrande vrachtauto’s door pech of een ongeval is primair een private aangelegenheid. Incidenten met vrachtauto’s hebben vaak een grote invloed op de doorstroming van het verkeer, daarom is het van belang om dit onderwerp te bekijken. De ambtsvervanger van de minister heet dat vanuit de rol van wegbeheerder in samenwerking met de transportbranche en verzekeraars gedaan en heeft in 1999 de Beleidsregels Incident Management Rijkswaterstaat ingevoerd. Evaluatie geeft aan dat hiermee reeds een tijdwinst van 60 tot 90 minuten per vrachtwagenincident ten opzichte van het verleden is geboekt. Door de toenemende druk op het wegennet dringt de vraag zich steeds meer op hoe de capaciteit nog verder kan worden vergroot en het fileleed zo veel mogelijk kan worden verminderd. De proef toont aan dat versneld of uitgesteld bergen een bijdrage levert aan een betere doorstroming, vooral tijdens de spits en op de dag. De extra schade door het versneld bergen moet in principe door het Rijk worden gedragen. Het is tenslotte een politieke keuze om prioriteit te leggen bij het zo snel mogelijk vrij maken van de weg. Als daaruit extra schade voortvloeit, is het logisch dat het Rijk die draagt. Dit geldt uiteraard niet voor schade in het algemeen. Er is echter juridische onduidelijkheid over het begrip extra schade. De minister probeert hierover zo snel mogelijk duidelijkheid te krijgen. Er vindt nu overleg plaats met de branche en het ziet er naar uit dat het begrip binnen een halfjaar precies is ingekaderd en wordt opgenomen in de Beleidsregels Incident Management Rijkswaterstaat. Hierna zal het versneld bergen voortvarend worden ingevoerd, niet alleen in de Randstad maar ook op een aantal snelwegen buiten de Randstad waar de congestie zodanig is dat het wat oplevert. Er zal centraler worden aangestuurd waarbij scherp zal worden gekeken naar de aanrijtijden. Ook op het onderliggende wegennet doet zich congestie voor. Provinciale wegen vallen niet onder het Rijk, maar de minister zal dit onderwerp in het kader van «best practices» aankaarten in het Nationaal Mobiliteits-


6

beraad, waar hij overleg voert met alle regionale partijen. In sommige regionale decentrale gebieden is er incidentmanagement, in andere niet. Er is daar nu een opbouw bezig, met onder meer een netwerkanalyse. De moties over het koppelen van het achterstallig onderhoud met een vergroting van de beschikbare rijstroken, worden uitgevoerd. Waar mogelijk worden onderhoudswerkzaamheden gecombineerd met weguitbreidingen. Dit levert kostenbesparing en efficiencywinst op. Bij ongeveer twintig projecten in 2006, 2007 en 2008 is al tot een dergelijke koppeling gekomen. Een overzicht hiervan zal de Kamer worden toegestuurd bij de volgende rapportage over het groot onderhoud. De A1 bij Deventer is op dit moment geen knelpunt op grond van het reistijdencriterium uit de Nota mobiliteit. Omdat uit de Netwerkanalyse Stedendriehoek blijkt dat in de toekomst wel sprake kan zijn van congestie op de A1 en het onderliggend wegennet, is besloten om samen met de regio een gebiedsgerichte verkenning te starten. Het zou te ver gaan om die verkenningsfase over te slaan en de weg aan te passen. Uit de analyse blijkt dat het niet verantwoord is om het onderhoud uit te stellen totdat de besluitvorming inzake de aanpassing van de weg is afgerond. Dit gaat namelijk tot drie jaar duren, terwijl het onderhoud niet langer dan twee jaar kan worden uitgesteld. De minister wil nog eens naar dit onderwerp kijken, maar hij moet daarbij afgaan op de bekende informatie. Hij zal de Kamer hierover schriftelijk informeren. In 2005 heeft Kamerlid Van Hijum vragen gesteld over een veronderstelde stijging van het aantal ongevallen met vrachtauto’s op snelwegen. Het onderzoek is afgerond. Het doet de minister deugd dat de ontwikkeling van het aantal slachtoffergevallen met betrokkenheid van vrachtauto’s gunstig is. Aandachtspunt is het aantal dodelijke ongevallen met vrachtauto’s, daar dit aantal gemiddeld gelijk is gebleven. Hierbij moet overigens wel worden bedacht dat het aantal vrachtautokilometers in Nederland aanzienlijk is toegenomen. In het onderzoek wordt een groot aantal aanbevelingen gedaan voor een verdere verbetering van de verkeersveiligheid. Het onderzoek zelf is niet puur een product van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, maar is vanaf het begin af aan nadrukkelijk samen met de branche opgepakt. Dat is belangrijk, omdat er draagvlak voor moet zijn in de branche, ook voor eventueel te nemen maatregelen. Zowel de brancheorganisaties, de politie, het openbaar ministerie, de SWOV en de verzekeraars waren erbij betrokken. Het is belangrijk dat nu ook samen met de sector wordt bezien hoe de aanbevelingen effectief en efficiënt kunnen worden omgezet in beleid. Het eerste overleg met alle betrokkenen heeft al plaatsgevonden. Concrete acties zijn afgesproken; de Kamer wordt hierover op korte termijn bericht. Het leidt bij weggebruikers inderdaad tot verbazing en irritatie als de weg is afgezet terwijl er niet wordt gewerkt. Toch is dit niet altijd onzinnig. Heel vaak wordt een stuk van de weg bijvoorbeeld afgesloten om het asfalt te laten afkoelen voordat verder kan worden gewerkt. Er zijn echter situaties waarin de afzetting onnodig is. Dit heeft de aandacht van de minister. Sinds de start van het project Groot onderhoud weg wordt hierop sterk gestuurd. Er zijn speciale teams ingesteld van zogenaamde Nightriders, die ’s nachts kijken waar de borden niet verwijderd zijn terwijl er geen wegwerkzaamheden plaatsvinden. Weggebruikers die een dergelijke situatie waarnemen, kunnen bellen naar het algemene klachtennummer 0800–8002. Dit nummer staat op de elektronische borden boven de weg als daar geen andere mededelingen op hoeven te staan. Er zit een aantal grote haken en ogen aan het vaker openstellen van spitsstroken. Ten eerste hebben spitsstroken niet altijd wegprofiel dat dag en nacht kan worden belast, omdat ze vaak een zwakkere fundering hebben. Ten tweede speelt de luchtkwaliteit een rol. Mochten de bestaande spitsstroken dag en nacht worden opengesteld, bestaat het risico om in de knel te komen met de luchtkwaliteit en andere overlast. Dat zou jammer zijn, omdat het gevolgen kan hebben voor de gewenste uitbreiding van het


7

aantal spitsstroken. Buiten de spits is het verkeerstechnisch gezien overigens ook niet altijd nodig om de stroken open te stellen. De TomTom leidt vrachtauto’s vaak door dorpen heen. De branche, de kaartproducenten en de producenten van navigatieapparatuur zien de noodzaak van aanpak van dit probleem in, maar het aanpassen van het materiaal kost tijd. Er zijn producten in de markt die vrachtwagenroutering aangeven, maar dit is nog niet veralgemeniseerd. Dit punt heeft de volle aandacht van de minister en de branches. De markt doet hier zijn werk en het ministerie stimuleert dit waar het kan en moet. De Kamer zal binnen twee maanden een brief ontvangen met de stand van zaken van dit overleg en de verwachting van de voortgang ervan. Er zijn twee randvoorwaarden belangrijk bij de keuze voor doelgroepstroken. Ten eerste moet er fysieke wegruimte zijn om de strook aan te leggen. Ten tweede moet er voldoende vrachtverkeer zijn om de strook te vullen. Om deze twee redenen valt de doelgroepstrook vaak als optie af. Bij grote goederencorridors zoals de Rotterdamse haven zijn doelgroepstroken echter wel een goede oplossing. De vrachtverkeerbranche is in het algemeen positief over verkeersveiligheidsmaatregelen, mede doordat het voorkomen van ongelukken of het beperken van schade bij ongelukken ook in het belang is van de branche zelf. Dit is uiteindelijk goed voor de concurrentiepositie. Het punt is dat deze zaken in Nederland goed geregeld zijn, maar dat er met de open grenzen veel vrachtauto’s uit andere landen in Nederland rijden. Een steeds betere harmonisatie van regels op Europees niveau is in dit kader van groot belang. Het wegtransport is bij uitstek internationaal. In Nederland kunnen mooie oplossingen worden bedacht, maar als chauffeurs uit andere landen vanuit een totaal andere uitgangspositie in Nederland rijden, is dat niet bevorderlijk voor de verkeersveiligheid. Het kabinet heeft recentelijk Europese regelgeving op het gebied van rij- en rusttijden geïmplementeerd, wat bijvoorbeeld tot gevolg heeft dat in de toekomst een vrachtwagenchauffeur kan worden beboet als hij in Frankrijk de rij- en rusttijden heeft overtreden. Ten slotte benadrukt de minister dat hij eraan hecht om de Kamer zo snel mogelijk te informeren bij goede en minder goede tijdingen. Hij is er zeer recent achtergekomen dat er bij de aannames voor het verkeersmodel voor de A74 een fout is gemaakt. De fout zit erin dat in de aannames en de berekening van het traject en het alternatieve traject met verkeerde gegevens blijkt te zijn gewerkt. De minister vindt dit zeer spijtig. Het is van belang om de zaken rustig op een rij te zetten om te bekijken of dit gevolgen zal hebben en zo ja welke dat kunnen zijn. Zoals het er naar uitziet, is er een maand of vier nodig om door te rekenen of met de goede gegevens de huidige variant nog steeds de voorkeur heeft. De minister zal de Kamer hierover zo spoedig mogelijk een brief sturen. De minister betreurt het zeer dat deze situatie zich heeft voorgedaan, maar kan en wil de zaken niet mooier maken dan ze zijn. Hij hoopt dat zo snel mogelijk met de planvorming kan worden verdergegaan. Nadere gedachtewisseling De heer Roemer (SP) waardeert het dat de minister snel openheid heeft gegeven over de fout die is gemaakt rondom de A74. De situatie kan echter gevolgen hebben voor de geplande hoorzitting. Het lijkt weinig zin te hebben om een hoorzitting te houden op basis van cijfers die wellicht niet kloppen. Ook de heer Koopmans (CDA) is blij met de openheid van de minister over de A74, maar vindt het vanuit de optiek van een goede besluitvorming een schande dat het ministerie drie jaar lang heeft gestudeerd op een besluit waarin nu een fout blijkt te zitten. De regio zit al heel lang te


8

wachten op een besluit. Het zou goed zijn als de minister op zeer korte termijn hierover van gedachten wisselt met zijn Duitse collega. Het is goed dat de minister de verkeersveiligheid centraal zet. In de regelgeving inzake de Segway moet geen verschil worden gemaakt tussen het gebruik door gehandicapten en door niet-gehandicapten. Wil de minister overwegen om, als praktische oplossing, de Segway te gedogen totdat het onderzoek is afgerond? De heer Koopmans is er voorstander van om de versnelde berging op alle rijkswegen in te voeren, omdat er overal congestie ontstaat als er een vrachtauto dwars over de weg ligt. De heer De Krom (VVD) sluit zich aan bij de andere woordvoerders inzake de A74. Wanneer kan de Kamer de brief verwachten? Welke informatie zal daarin staan? Hoe kan het probleem zo snel mogelijk worden opgelost? De heer De Krom is verheugd dat de minister een positieve grondhouding heeft ten opzichte van de Segway, maar begrijpt niet waarom er nu toch een halfjaar moet worden gewacht vanwege nader onderzoek. Hij blijft bij zijn in eerste termijn genoemde verzoeken inzake de Segway, vooral in het geval van mindervaliden, en overweegt om over dit onderwerp een motie in te dienen. Wil de minister nadere uitleg geven over zijn overwegingen om de spitsstroken niet ruimer open te stellen? De heer Madlener (PVV) merkt in het kader van de gemaakte fout in de procedure bij de A74 op dat hij verschillende projecten kent waarbij vertraging ontstaat als gevolg van slechte procedures en inschattingsfouten. Het lijkt soms wel alsof er obstructie wordt gepleegd. Hij roept de minister op, ook goed naar de oorzaak van de fout rondom de A74 te kijken. De minister heeft een halve toezegging gedaan dat hij zou kijken naar de aanleg van vrachtwagenbanen. Zou hij de komende zes maanden willen bekijken hoe de aanleg van vrachtwagenbanen de filedruk kan doen afnemen en de veiligheid van vrachtverkeer en bussen kan bevorderen? De heer Cramer (ChristenUnie) waardeert de snelle mededeling van de minister over de A74. Dergelijke fouten zullen ongetwijfeld vaker aan het licht komen. De minister hoeft daarvoor niet op voorhand excuses te maken. Er zijn veel oplossingen voorgesteld naar aanleiding van het onderzoek naar het aantal ongevallen met vrachtauto’s. Op welke termijn kunnen er maatregelen worden ingevoerd? Mevrouw Roefs (PvdA) hoopt dat de aandacht voor innovatie de start is van een proactief ministerie van Verkeer en Waterstaat. Ongetwijfeld komen er de komende tijd veel nieuwe (milieuvriendelijke) uitvindingen. Het is dan van belang dat de grondhouding van het ministerie innovatief en proactief is. De minister zegt toe dat de brief over de A74 binnen enkele dagen naar de Kamer zal worden gestuurd. Hij baalt van de situatie, zowel vanwege het belang om zo snel mogelijk tot realisatie van het project te komen als vanwege het feit dat er eerder problemen zijn geweest. Hij heeft zich voorgenomen om er open over te communiceren en zal zijn uiterste best doen om dergelijke gebeurtenissen in de toekomst te voorkomen. Bekeken moet worden hoe de fout kon worden gemaakt. De minister laat weten, voor de integriteit van zijn ministerie te staan. Een punt van overweging is wel dat de Nederlandse modelbenadering erg complex en gedetailleerd is, ook in vergelijking met het buitenland. Regering en Kamer kunnen op dit vlak wellicht wat zelfkritisch vermogen ontwikkelen. De minister heeft de Duitse minister van Verkeer, Wolfgang Tiefensee,


9

laten berichten over de ontwikkelingen rondom de A74. De Duitse regering gaat farce majeur verder met haar kant van de voorbereidingen. Zorgvuldigheid moet in acht worden genomen, maar het oponthoud moet zo klein mogelijk worden gemaakt. De minister zal de Kamer schriftelijk informeren over de gedachtevorming inzake de implantatie van de verkeersveiligheidsmaatregelen voor vrachtauto’s. Dit zal gebeuren op het moment dat het overleg met de branche dit toelaat. Er is sprake van een waaier aan maatregelen. De ene maatregel kan binnen een halfjaar kunnen worden ingevoerd, terwijl de andere meer op de middellange termijn is gericht. De extra baan voor vrachtverkeer is staand beleid. Het is een goede mogelijkheid, waarvan per geval echter moet worden bekeken of het loont en mogelijk is. Als de Kamer concrete voorbeelden heeft waar een extra baan nuttig zou zijn, is de minister ten volle bereid om daarnaar te kijken. In het kader van de Segway merkt de minister op dat het goed is om zaken te signaleren die misgaan, maar dat men ook wel eens trots mag zijn op de zaken die goed gaan. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat en Rijkswaterstaat doen al lange tijd veel goede dingen voor Nederland. Nederland loopt op veel vlakken voorop. Het is een van de dichtstbevolkte landen ter wereld en toch loopt alles redelijk goed. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat probeert op tal van vlakken innovatie toe te passen om het dagelijks leven van de burger te verbeteren. De minister is niet van plan om mensen in een gedoogsituatie de weg op te sturen. Bij het eerste het beste ongeluk zou de wereld terecht te klein zijn. De minister wil niet onnodig op de rem trappen, maar zorgvuldigheid is in het kader van de verkeersveiligheid van het grootste belang. Toezeggingen –

–

–

– –

Ten aanzien van de Segway wordt een «ja, mits»-benadering gehanteerd. Binnen een halfjaar, dus voor de begrotingsbehandeling, zal er door derden onderzoek worden gedaan en zal de minister daarop reageren. De Kamer wordt hierover geïnformeerd; Ook over de extra schade bij versnelde berging wordt een rapport opgesteld waarover de Kamer binnen een halfjaar wordt geïnformeerd; De Kamer krijgt een lijst toegestuurd met wegen waar achterstallig onderhoud wordt gecombineerd met een vergroting van de beschikbare rijstroken; De Kamer wordt binnen twee maanden geïnformeerd over het overleg inzake de TomTom; De Kamer wordt binnen enkele dagen geïnformeerd over de ontwikkelingen en de procedure inzake de A74.

De voorzitter van de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat, Kortenhorst De griffier van de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat, Roovers


10

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Recommend Documents