Tweede Kamer der Staten-Generaal
2
Zitting 1975-1976
13 893
Werkzaamheden van de Gezamenlijke Commissie Ontwikkelingssamenwerking Nederland-Suriname
Nr. 2
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-Gravenhage, 5 juli 1976 De derde zitting van de Commissie Ontwikkelingssamenwerking Nederland-Suriname (CONS) vond plaats van 26 t/m 29 juni 1976 te Paramaribo. Tijdens deze zitting werd gesproken over een aantal huishoudelijke zaken van de Commissie en vond toetsing plaats van een aantal door Suriname ingediende projectvoorstellen. De projecttoetsing werd voorafgegaan door een algemene beschouwing waarin nogmaals de wenselijkheid werd benadrukt te komen tot: a. de opstelling van sectorplannen ter uitwerking van het meerjarig ontwikkelingsprogramma met bijlagen, b. de formulering van meer projecten die tot permanente werkgelegenheid leiden en c. nota's over de opvoering van de uitvoeringscapaciteit van Suriname ten behoeve van de voorgenomen economische ontwikkeling, zoals bijvoorbeeld een «manpowerstudie», een organisatiestudie, een studie ten behoeve van de opvoering van de binnenlandse besparing, aspecten van de technische uitvoering. Ten aanzien van punt a werd de wens uitgesproken dat tijdens de volgende vergadering van de Commissie Ontwikkelingssamenwerking NederlandSuriname (CONS) deze uitgewerkte sectorplannen zullen kunnen worden behandeld. Daartoe werd besloten dat ten behoeve van de opstelling van deze plannen een vast te stellen bedrag zal worden gecommitteerd. Lastens dit bedrag zullen de desbetreffende aanvragen via een schriftelijke procedure tussen de voorzitter van de Surinaamse sectie en Nederland tussentijds kunnen worden behandeld. Een voorwaarde voor behandeling is dat de aan vragen een duidelijke conceptie dienen te bevatten, die afgeleid is van en gebaseerd is op het meerjarig ontwikkelingsprogramma met bijlagen. De CONS nam met waardering kennis van het voornemen van het Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij om - ingaande op het toetsingsverslag no. 1 - op korte termijn over te gaan tot de opstelling van een integraal agrarisch ontwikkelingsplan dat gebaseerd is op en uitgaat van het meerjarenontwikkelingsprogramma en als een nadere uitwerking van dit programma wordt beschouwd. Dit plan dient verder gericht te zijn op het nemen van praktische maatregelen per concentratiegebied met betrekking tot
2 vel
Tweede Kamer, zitting 1975-1976,13893, nr. 2
1
de landbouw-technische, de sociaal-economische en de uitvoeringsaangelegenheden, zoals o.a. het beleid ten aanzien van de criteria voor gronduitgiften, de waterhuishouding, de prijs- en afzetkredietfaciliteiten enz. De CONS is bereid de opstelling van dit beleidsplan te financieren. De Commissie benadrukte met betrekking tot punt b dat de aan haar voor te leggen lijsten van programma's en projecten niet alleen moeten worden bezien tegen de achtergrond van de gestelde criteria per project, maar ook tegen de achtergrond van de aangenomen verdeling naar categorieën (produktieve, infra-structurele en sociaal-culturele projecten). Met betrekking tot punt c werd besloten dat een capaciteitsstudie van de Surinaamse economie zal worden ondernomen, waartoe ten behoeve van de volgende vergadering althans een aanzet gereed zal dienen te zijn. Ten aanzien van de te volgen procedure werd besloten dat initiëring van bedoelde studie zal plaatsvinden na overleg met het Planbureau en behandeling schriftelijk zal kunnen plaatsvinden conform vastgesteld onder punt a. De Commissie besloot ten aanzien van de voorbereiding en goedkeuring van projecten in het algemeen het volgende: Er moet onderscheid gemaakt worden in drie fasen: a. In de eerste fase, de conceptionele, wordt het projectidee opgesteld door de departementen. De hieraan verbonden kosten komen voor rekening van Suriname. b. Indien de Commissie zich positief uitspreekt over het onder a bedoelde resultaat, betekent dit dat er gelden beschikbaar worden gesteld voor het opstellen van het voorproject. c. na de gereedkoming van de projectstukken volgt de tweede indiening bij de Commissie. Bij een positieve uitslag van de toetsing wordt het project goedgekeurd en worden fondsen ten behoeve van de financiering, al dan niet in fasen, gecommitteerd. Hoewel de kosten van projectvoorbereiding (conceptie en studie) in de regel voor Suriname komen is de Commissie bereid in bijzondere gevallen een deel dezer kosten te financieren. Ten aanzien van de evaluatie benadrukte de Commissie nogmaals het belang van naleving van de rapportageplicht van het Planbureau zowel met betrekking tot de besteding van de fondsen als met betrekking tot de voortgang van de werkzaamheden. Ten aanzien van de afzonderlijke projecten werd het volgende besloten: Economische benutting van de mora-opstanden De CONS committeert een maximum van Sf 4 min. met als voorwaarde dat het alternatief Matapi-Apoera-Wakay verder wordt voorbereid. Ten behoeve hiervan stelt de CONS voorbereidingskosten ad Sf 0,2 min. beschikbaar. Bosontsluitingsweg Patamacca-Langatabbetje Dit project wordt goedgekeurd en tot een maximum van Sf 3,6 min. gecommitteerd, waarvan Sf 2 min. ten behoeve van de eerste fase beschikbaar wordt gesteld. Een en ander onder voorwaarde dat een werkadministratie in overleg met de accountants wordt opgezet. Opleiding statistici Door de secretarissen zal een voorstel worden geformuleerd voor de minimaal noodzakelijke complementaire financiering naast de bij dit project ingeschakelde deskundigen. Tot de uitzending van deze deskundigen was reeds eerder besloten. Voorbereiding brug Suriname-rivier De CONS acht de prioriteit van dit project niet zodanig dat in dit stadium een uitspraak moet worden gedaan.
Tweede Kamer, zitting 1975-1976, 13893, nr. 2
2
Algemene Ziektekosten Verzekering (AZV) De Commissie zal na overleg met het Planbureau een beslissing nemen over de financiering van de transitionele fase. Intussen zal op basis van circa Sf 50 000 per maand voor de dan op te geven periode de transitionele fase verder worden gefinancierd. Integrale visserij De CONS committeert Sf 2,5 min. op basis van een binnen dit plan op te stellen duidelijk werkschema waarbij optimale commerciële inzet en goed management een voorwaarde is. In dit verband werd gewezen op het belang van deelname door particulieren. Verwerking agrarische produkten De CONS besluit dat voor dit project Sf 0,8 min. kan worden gecommitteerd; in principe alleen voor eenmalige initiële investeringen. Er dient te worden nagegaan op welke wijze de oorspronkelijke aanvraag van Sf 1,6 min. zal kunnen worden verlaagd. Ten behoeve hiervan zal een uitsplitsing van de kosten worden opgesteld. Ook in dit geval wordt aangedrongen op een optimale commerciële inzet en een goed management. /We//cveefee/f Op grond van de projectstukken wordt geconstateerd dat de totale kosten niet Sf 7 015000 bedragen doch Sf 4 015 000. Tot dit laatste bedrag wordt in principe goedkeuring verleend. Op grond van de overmaking in maart jl. ad Sf 186 000 is voorbereiding van dit project mogelijk. Wetenschappelijke bibliotheek In overeenstemming met de gewijzigde plannen van de bouw van de Universiteit wordt door de CONS aangedrongen op een sobere opzet van dit project. De CONS bevestigt dat voor dit project Sf 2,5 min. beschikbaar is gesteld. De secretarissen zullen aan de hand van het oorspronkelijke programma van eisen een voorstel formuleren. Bouwen inrichting opvangcentrum voor jongens De CONS verklaart zich in principe akkoord met de uitvoering van dit project met dien verstande dat de opzet nader in beschouwing zal worden genomen op basis van een richtbedrag van Sf 10 000 per pupil met inachtneming van de aan het project te stellen functionele eisen. Watervoorziening distrcit Suriname De CONS hecht haar goedkeuring aan het project «Watervoorziening district Suriname» en committeert boven het eerder beschikbare bedrag van Sf 1 min. een bedrag van Sf 1,5 min. Stichting produktieve werkeenheden Ten behoeve van de Stichting produktieve werkeenheden wordt een bedrag gecommitteerd van Sf 1 320 000 voor de financiering van materiële voorzieningen. De CONS ziet een nieuw plan, op bescheidener schaal, voor te entameren projecten tegemoet. Volkswoningbouw Ten behoeve van de volkswoningbouw worden door de CONS de volgende bedragen gecommitteerd: - een suppletie van Sf 1,1 min. ten behoeve van het project Hanna's Lust waarvan eerder Sf 3 min. was goedgekeurd. - een suppletie van Sf 2,1 min. ten behoeve van het project Apoera. - Sf 0,8 min. ten behoeve van het project Victoria.
Tweede Kamer, zitting 1975-1976, 13893, nr. 2
3
Culturele Adviesraad-projecten Ten aanzien van de Culturele Adviesraad-projecten worden door de CONS de volgende categorieën onderscheiden: a. dezgn. «oude» Sticusa-projecten (vijf in totaal), waarvan definanciering reeds eerder werd goedgekeurd. Het zijn: - Buurthuis Latour (Stibula): Sf 327 100 - Drie mini-centra Nickerie: Sf 204 000 - Cultureel vormingscentrum Nickerie: Sf 805 921 - Uitbreiding CCS-bibliotheek: Sf 495 000 - Restauratie kathedraal Paramaribo: Sf 435 000 b. ten aanzien van de «nieuwe» Sticusa-projecten besloot de CONS als volgt: - Hervormde Kerk: de CONS is in principe akkoord met de financiering van de noodzakelijke bouwkundige voorzieningen, echter op basis van een herziene begroting (in verband met recente restauratie). - Centrale onderwijs bibliotheek: de CONS verlangt een nadere beschouwing over de mogelijkheid om de opzet van deze bibliotheek te integreren met de ook aan haar ter goedkeuring voorgelegde universiteitsbibliotheek. c. voor de bouw van sportcentra stelt de CONS de volgende bedragen ter beschikking: - tien minicentra ad Sf 0,1 min. = Sf 1 min. - vier maxicentra ad Sf 0,4 min. Sf 1,6 min. Totaal 2,6 min. De CONS onderstreept in dit verband het belang van de zelfwerkzaamheid van de lokale bevolking die in samenwerking met de betrokken verenigingen actief bij de bouw en het beheer van de centra dient te worden betrokken. Met betrekking tot de bouw van een groot sportcomplex ziet de CONS een nader voorstel van bescheidener opzet tegemoet, waarbij de eerder in het kader van het 2e VJP goedgekeurde fondsen (die nog niet zijn verwerkt) mede in beschouwing dienen te worden genomen. d. de subsidies De CONS adviseert de onderhavige subsidies, vermeld in de brief van de Minister van Onderwijs en Volksontwikkeling, die als bijlage hierbij is gevoegd, in het cultureel verdrag onder te brengen. Voor de financiering daarvan stelt de CONS eenmalig de restantfondsen op de begroting van het voormalig KabSNAter beschikking. Ontwikkelingsdiensten De CONS besluit dat inzake de eventuele financiering met ingang van januari 1977 van de zgn. «ontwikkelingsdiensten» door de beide secretarissen, na overleg met de voorzitter van de Surinaamse sectie, ten behoeve van de CONS in een nota een voorstel zal worden geformuleerd waarbij zij zich zullen baseren op een indeling naar categorieën van de ontwikkelingsdiensten overeenkomstig hun specifieke functie in het kader van de ontwikkeling van Suriname. Karteringsprojecten a. Luchtkartering z.o.Suriname De Commissie is van oordeel dat, alvorens over dit project een beslissing kan worden genomen, de mogelijkheid moet worden onderzocht om door middel van organisatorische kostenbesparende maatregelen een verlaging van het gevraagde bedrag te bereiken. b. Side-looking radar De Commissie heeft kennis genomen van de ter vergadering gegeven nadere toelichting over dit project en zal zich hierover beraden waarna tussentijds een beslissing zal worden genomen. Praktische opleiding rollend materieel Na behandeling en deskundige toelichting van dit project wordt door de commissie de noodzaak van een opleiding zoals bedoeld in dit project on-
Tweede Kamer, zitting 1975-1976, 13893, nr. 2
4
derstreept. Een dienovereenkomstig projectvoorstel wordt door de commissie ingewacht, waarna tussentijds een beslissing zal worden genomen. On twateringsp rojecten De commissie is bereid het project Drambrandersgracht te financieren met dien verstande dat de hoogte van het project-budget door de secretarissen, na overleg met de departementale deskundigen, zal worden vastgesteld. De overige ontwateringsprojecten dienen nader te worden bezien mede in het kader van het in het toetsingsverslag no. 1 genoemde algemeen beleidsplan. Scholenbouwprogramma De CONS is bereid vooruitlopend op een meerjaren-scholenbouwprogramma, waar grote waarde aan wordt gehecht, de financiering van de bouw van scholen gedurende het schooljaar in 1976/'77 positief te bezien. In het algemeen hecht de CONS ook waarde aan scholenbouw in combinatie met de diverse volkswoningbouwprojecten onder aantekening dat de complementaire leermiddelenvoorziening moet zijn gegarandeerd. Eveneens stelt zij het op prijs dat in het meerjaren-scholenbouwprogramma relatie met het EOF-scholenbouwprogramma, het ontwikkelingsprogramma Meeropbrengst Nationale Hulpbronnen en de landsbegroting nader wordt aangegeven. Praktijkonderzoek rijst Naar aanleiding van het in januari ingediend project verklaart de CONS zich bereid dit project schriftelijk tussentijds af te handelen, een en ander in verband met nadere gegevens die haar pas recentelijk hebben bereikt. De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, J. P. Pronk
Tweede kamer, zitting 1975-1976, 13 893, nr. 2
5
Bijlage
MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING Onderwerp: Project Culturele en sociale activiteiten Paramaribo, 2 januari 1976 Aan: De Directeur van de Stichting Planbureau Suriname In het protocol van de Regeringsconferentie Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen op 20 en 21 mei 1975 te Paramaribo staat met betrekking tot de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen (Sticusa) het volgende vermeld. 'De Surinaamse regering heeft beslist dat de Sticusa bij de onafhankelijkheid haar taak beëindigt. De Nederlandse Regering treft voorzieningen van financiële aard ter afdoening van zaken met een aflopend karakter, welke thans door de Sticusa of met medewerking van de Sticusa behartigd worden. Zo nodig zullen daarvoor fondsen uit de ontwikkelingssamenwerking worden aangewend. De Surinaamse regering treft voorzieningen ter opvanging van de consequenties van de beëindiging van het Sticusa-programma tot verlening van subsidies aan organisaties in Suriname. Voor zover de Surinaamse regering dat nodig oordeelt kunnen fondsen uit de ontwikkelingssamenwerking worden aangewend'. Ter continuering van de activiteiten op cultureel en sociaal gebied is het noodzakelijk fondsen uit de ontwikkelingssamenwerking aan te wenden, waarbij als richtlijn is aangenomen de voorheen door Nederland voor deze activiteiten beschikbaar gestelde fondsen. Onder verwijzing naar bijgaande begroting verzoek ik u derhalve ten behoeve van de financiering van culturele en sociale activiteiten in 1976 in het jaarplan 1976 van het meerjaren-ontwikkelingsprogramma een bedrag van Hf 2 603 000 op te nemen. De thans aan u voorgelegde begroting is ontleend aan de door Sticusa opgestelde begroting voor het jaar 1976. Ten einde stagnatie in de activiteiten van de culturele organisaties te voorkomen verzoek ik met inachtneming van de procedureregels ontwikkelingssamenwerking tussen Nederland en Suriname na 25 november 1975 te bevorderen, dat de goedkeuring van dit project ten spoedigste verkregen wordt. De Directeur van Onderwijs, E. P. Meyer
Tweede Kamer, zitting 1975-1976, 13893, nr. 2
6
Toelichting begroting van uitgaven
0. TONEEL EN LETTEREN 0.1 Tonee! Deze post heeft betrekking op aankoop van materialen, zoals toneeluitrusting, technische hulpmiddelen, kostuums, schmink e.d., huur of aankoop van toneelteksten. 1. Film Deze post heeft betrekking op: - de voorziening van de culturele centra met het Nederlands nieuwsjournaal op 16 mm. - aankoop c.q. huur van 16 mm. films ten behoeve van de filmotheek (speelfilms, kinderfilms, documentaires en educatieve films) - aankoop of reparatie van film- en dia-apparatuur - verzendkosten en diversen 2. Televisie Deze post heeft betrekking op de relaisrechten en kopieerkosten van door de Nederlandse omroepen vervaardigde programma's die met medewerking van de NOS en Radio Nederland Wereldomroep regelmatig naar Suriname worden gezonden en aldaar vertoond, alsmede de kosten verbonden aan de vervaardiging van speciaal op Suriname afgestemde televisieprogramma's. Verder kunnen ten laste van deze post de produktiekosten bestreden worden van Surinaamse programma's bestemd voor de Nederlandse televisie. 3. Muziek Deze post is bestemd voor steun aan het muziekleven o.a. in de vorm van les- en oefenmateriaal aan muziekscholen, alsmede aan orkesten.
5. Cultuurwetenschappelijk werk Uit deze post worden o.a. de kosten bestreden van wetenschappelijk onderzoek in Suriname of Nederland, dat van belang is voor Suriname. Kosten van publikaties, boeken of tijdschriften op wetenschappelijk gebied worden eveneens ten laste van deze post gebracht. 6. Studiebeurzen Bursalen Deze post is bestemd voor te verlenen studiebeurzen aan personen voor het volgen van culturele en sociale opleidingen in het buitenland. De overtochtkosten worden eveneens uit deze post betaald. Deze post is ook bestemd voor het doen van uitgaven, ten einde personen in staat te stellen in het buitenland hun kennis en praktijkervaring op cultureel en sociaal gebied uit te breiden. 7. Uitzendingen Uit deze post worden de kosten bestreden van het verblijf in Suriname van buitenlandse deskundigen o.a. op het gebied van muziek, ballet, toneel, bibliotheekwezen en vormingswerk.
Tweede Kamer, zitting 1975-1976, 13 893, nr. 2
7
8. Subsidies De subsidies worden gebruikt ter bestrijding van de apparaatkosten en activiteiten van culturele instellingen, zoals culturele centra, muziekscholen, kunstacademies e.d. 9. Sociaal-cultureel werk Ten laste van deze post worden o.a. subsidies verleend aan en materialen aangekocht voor buurthuizen, jeugdcentra, jeugdclubs etc. 10. Speciale activiteiten Het hier opgebrachte bedrag dient om een reeks niet jaarlijks weerkerende activiteiten te ondernemen, die belangrijk zijn voor het levendig houden van de belangstelling en voor het voldoen aan nieuw opkomende behoeften. Daarbij wordt onder meer gedacht aan bouwsubsidies, speciale opdrachten aan kunstenaars, aanschaf van kapitaalgoederen voor culturele instellingen, zoals bibliobussen, filmbussen e.d. 11. Intercaraïbisch contact Deze post is bestemd voor het leggen, onderhouden en intensiveren van contacten op cultureel gebied met de landen van de Caraïbische regio. 12. Onvoorziene uitgaven Ten laste van deze post worden die culturele uitgaven gebracht die niet onder een van voorgaande posten kunnen vallen. Voorts dient deze post beschouwd te worden als een algemene reserve in verband met prijsstijgingen. Uit deze algemene reserve kunnen zo nodig andere posten worden aangevuld.
Tweede Kamer, zitting 1975-1976, 13893, nr. 2
8