Tweede Kamer der Staten-Generaal
2
Vergaderjaar 2006–2007
30 800 VII
Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (VII) voor het jaar 2007
Nr. 55
VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 11 juni 2007 De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties1 heeft op 23 mei 2007 overleg gevoerd met minister Ter Horst en staatssecretaris Bijleveld-Schouten van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over: – de brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 14 mei 2007 over de beleidsprioriteiten BZK (BZK 0700166). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie
1
Samenstelling: Leden: Van Beek (VVD), Van der Staaij (SGP), De Pater-van der Meer (CDA), Van Bochove (CDA), Duyvendak (GroenLinks), Wolfsen (PvdA), Hessels (CDA), Gerkens (SP), Haverkamp (CDA), Leerdam (PvdA), voorzitter, De Krom (VVD), ondervoorzitter, Griffith (VVD), Irrgang (SP), Kalma (PvdA), Schinkelshoek (CDA), Van der Burg (VVD), Brinkman (PVV), Pechtold (D66), Van Raak (SP), Thieme (PvdD), Kuiken (PvdA), Leijten (SP), Heijnen (PvdA), Bilder (CDA) en Anker (ChristenUnie). Plv. leden: Teeven (VVD), Van der Vlies (SGP), Van de Camp (CDA), Atsma (CDA), Van Gent (GroenLinks), Vermeij (PvdA), Knops (CDA), Polderman (SP), Spies (CDA), Wolbert (PvdA), Weekers (VVD), Zijlstra (VVD), Van Gerven (SP), Van der Veen (PvdA), C q örüz (CDA), Ten Broeke (VVD), De Roon (PVV), Van der Ham (D66), Van Bommel (SP), Ouwehand (PvdD), Bouchibti (PvdA), De Wit (SP), Kraneveldt-van der Veen (PvdA), Van Haersma Buma (CDA) en Cramer (ChristenUnie).
KST107826 0607tkkst30800VII-55 ISSN 0921 - 7371 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2007
De heer Schinkelshoek (CDA): ziet als hoofdopdracht vertrouwen in en binnen de overheid. Hij noemt de belangrijkste punten voor een actieprogramma: sterkere gemeenten met voldoende budget en een groter eigen belastinggebied; minder regels en administratieve lasten bij meer werken met prestatiecontracten, kwaliteitshandvesten en burgerbrieven; een kleinere maar betere rijksdienst; minder bureaucratie, meer dienstverlening, eerherstel voor de ambtenaar; een veilige samenleving en een efficiënte politie met een betere samenwerking tussen de korpsen en een grotere daadkracht en regie van de minister; een Randstadoffensief, met initiatief van VW maar een belangrijke rol van BZK. Hij houdt onverkort vast aan afslanking met 15 000 fte’s ten bedrage van 750 mln. en acht voor de burgemeestersbenoemingen het regeerakkoord leidend. – Wanneer, hoe en in welk tempo zullen de politieke prioriteiten uit het coalitieakkoord worden omgezet in daden? – Welke bijdrage is van de minister te verwachten in het Randstadoffensief? – Hoe staat het met het politiek overleg over de veiligheidsregio’s? Mevrouw Griffith (VVD) heeft een positieve indruk van de minister, bijvoorbeeld over de brandweer en verdergaande samenwerking. – Betekent terughoudendheid in het formuleren van nieuwe wensen dat de minister geen ambities heeft? – Is voor verbetering van veiligheid door versterking van de gemeente-
Tweede Kamer, vergaderjaar 2006–2007, 30 800 VII, nr. 55
1
lijke regierol regelgeving nodig en komt er een betere aansturing door de minister van BZK? – Kan de minister toezeggen dat zij de criteria voor evaluatie van het wetsvoorstel Versterking rijksbevoegdheden ten aanzien van. de politie aan de Kamer zal sturen? – Is de minister bekend met de spanning tussen AIVD en OM over de terrorismebestrijding en vindt zij die slecht voor de veiligheid? – Hoe denkt zij over één minister voor veiligheid? – Staat het functioneren van de democratische rechtsstaat op het prioriteitenlijstje van de minister? Wat gaat er gebeuren met de eindadviezen van het Burgerforum en van de Nationale Conventie? Hoe hoog staat een advies over de Grondwet op de agenda en wanneer is het te verwachten? – Welke politieke keuzes liggen ten grondslag aan de teruggang met 15 000 fte’s? Kan de minister aan het einde van de eerste honderd dagen een eerste aanzet geven? – Neemt de minister de reductie met 25% van administratieve lasten over, ook voor 2007, of heeft zij een verdergaande ambitie? De heer Van Raak (SP) hoort van gemeenten dat zij veel meer taken hebben gekregen maar niet voldoende geld. Hij vindt het positief dat de minister serieus werk lijkt te maken van de uitvoering van beleid. – Hoe zal de regierol van gemeenten worden versterkt? – Is er overeenstemming over versterking van de veiligheidsregio’s? – Waarom is gekozen voor een bezuiniging op de uitvoering van beleid en op toezicht? – Wat heeft de minister geleerd van de kaasschaafmethode bij bezuinigingen op ambtenaren en van het verdwijnen van kennis die vervolgens moet worden ingehuurd? – Hoe waardeert de minister het op afstand plaatsen van publieke diensten? – Hoe wordt ervoor gezorgd dat alle ambtenaren goed werk leveren? – Wat gaat de minister doen aan de slechte verhouding tussen AIVD en NCTB? – Gaat de minister iets doen aan de situatie bij de politie GelderlandMidden? – Wanneer valt het wetsvoorstel voor topinkomens in de semi- en publieke sector te verwachten? De heer Brinkman (PVV) vindt dat de overheid de grip op de samenleving kwijt is en acht centrale aansturing heel goed, met meer blauw op straat als topprioriteit. Het voornemen tot herziening van de nationale politie acht hij verloren tijd. De PVV wil minder ambtenaren met als doel belastingverlaging en is voor minder politieregio’s. – Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat politiemensen meer op straat zullen zijn en minder door regels worden gehinderd? – Kan de minister de PVV geruststellen als het gaat om een beter veiligheidsbeleid? De heer Heijnen (PvdA) vraagt om een kabinetsvisie op burgerschap en om krachtige gemeenten. Het tegengaan van bestuurlijke drukte vereist nog meer aandacht. De halvering van specifieke uitkeringen moet niet leiden tot veel nieuwe subsidieregelingen. Hij verwacht dat politieke keuzes ten grondslag zullen liggen aan de reductievoorstellen. Hij vindt 9,6% allochtonen te weinig na de 9,3% van vorig jaar en constateert dat nog altijd te weinig gehandicapten bij de overheid werken. De GBA is belangrijk voor fraudebestrijding en kent veel dossiervervuiling. Een bestuurlijke boete kan uitkomst bieden. – Welke bewindslieden zullen het voortouw nemen bij het Handvest Verantwoord Burgerschap?
Tweede Kamer, vergaderjaar 2006–2007, 30 800 VII, nr. 55
2
– – – –
Is van de bewindslieden een concreet programma te verwachten voor het terugbrengen van de bestuurlijke drukte? Is de minister het eens met halvering van subsidies en van specifieke uitkeringen? Hoe gaat het kabinet om met het niet-structurele integraal veiligheidsbeleid? Is de minister bereid tot een grotere diversiteitsambitie en tot een handhavingsprogramma voor de GBA (gemeentelijke bevolkingsadministratie)?
De heer Anker (ChristenUnie) is voor de veiligheidsregio’s, voor vrijwillige regionalisering en voor lokaal maatwerk. – Zijn er nieuwe maatregelen nodig om 25% overlast- en criminaliteitsvermindering te halen? – Kan minister Rouvoet een rol spelen bij terugdringing van de jeugdcriminaliteit? – Moet voor de veiligheidsregio’s niet worden ingezet op een betere onderlinge informatie-uitwisselbaarheid tussen brandweer, GHOR en politie? – Hoe wil de minister zorgen voor een goede decentralisatie van taken aan gemeenten en hoe beoordeelt zij de omvang van het lokale belastinggebied? Antwoord van de bewindslieden De minister is ervoor dat de Kamer zelf meer met voorstellen komt in plaats van louter te reageren op kabinetsplannen. – Haar prioriteiten zijn de veiligheidsregio’s en de rampenbestrijding, de overlast- en criminaliteitsvermindering, de samenwerking tussen bestuurslagen, de diversiteit in het personeelsbeleid, een efficiëntere en betere rijksoverheid en het respect voor de overheid en het stoppen van geweld tegen overheidsdienaren. – In het te verschijnen beleidsprogramma is zij coördinator van pijler zes over de dienstverlenende overheid en heeft zij een belangrijke rol in pijler vijf over de veiligheid. – Zij houdt vast aan een afslanking van de rijksdienst met 25%. In het coalitieakkoord is uitgegaan van een bezuiniging van 750 mln. Gedeeld door een gemiddelde loonsom van € 50 000 betekent dit 15 000 ambtenaren. Doordat men minder bezuinigt komt men uit op 13 500 ambtenaren. Dat is haar inzet in het kabinet. – Zij is bereid om de relatie tussen burger en Grondwet op te nemen in de taakomschrijving van de staatscommissie voor grondwetswijziging en de visie op burgerschap mee te nemen bij het Handvest van Verantwoordelijk Burgerschap. – Zij is voor sterke gemeenten en provincies, heeft vertrouwen in deze bestuurslagen en vindt centrale sturing niet op alle punten beter. – De politieke keuzes liggen vast in het coalitieakkoord, het beleidsprogramma en de begroting. – Voor de politie is haar uitgangspunt «decentraal wat kan, centraal wat moet». De minister van Justitie en zij maken landelijke afspraken over de inhoud van het politiewerk, en zullen in 2008 beoordelen of de korpsen aan de afspraken voldoen over samenwerking, ICT en personeelsbeleid. Zo ja, dan komt er geen nationale politie. Zij wil de kwaliteit van de opsporing versterken en aangeven op welke punten men dit wil doen. – Verbeteringen in de Randstad zijn alleen mogelijk na analyse van inhoudelijke problemen door het ministerie van VW. Veranderingen in de bestuursstructuur zullen alleen tot stand komen wanneer de Randstad daarop aandringt en regarderen dan het ministerie van BZK.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2006–2007, 30 800 VII, nr. 55
3
– –
–
–
–
– –
– –
–
–
–
–
–
Sommige zaken in de Randstad zouden bij uitstek in aanmerking komen voor een experiment met beperking tot twee bestuurslagen. Het resultaat van overleg met minister Rouvoet keert terug in het wetsvoorstel voor de veiligheidsregio’s. Het voortouw voor de voordracht voor burgemeestersbenoemingen ligt bij de lokale overheid. Wel zal de minister het effect op de samenstelling van het burgemeestersbestand en dat van de CdK’s landelijk monitoren op sekse, diversiteit en politieke kleur. Terughoudendheid met nieuwe wensen vindt zij vereist in het kader van 20% tot 25% bezuinigen op beleid, uiteraard exclusief nieuwe investeringen. Zij gaat ervan uit dat de departementen in hun plannen uitgaan van het doel van een betere overheid en dat bij de begroting de bezuinigingsplannen inzichtelijk zullen zijn voor de Kamer. De minister neemt de autonomie van de gemeenten serieus, die de komende jaren genoeg geld zullen krijgen om hun taken te kunnen uitvoeren. De criteria voor de politie voor 2008 zal zij de Kamer toesturen. De ministers van BZK en van Justitie zullen hun taakverdeling over terrorismebestrijding helder formuleren, hetgeen zal leiden tot ambtelijke helderheid voor AIVD en NCTB, OM en politie. De minister komt nog met een reactie op het Burgerforum en de Nationale Conventie. De korpsbeheerder van Gelderland-Midden zal de minister periodiek rapporteren over de uitvoering van de aanbevelingen uit het rapport van de commissie-Cornielje. De commissie-Dijkstal zal in de zomer komen met voorstellen over topinkomens in de semipublieke sector. De minister is het er niet mee eens dat centrale aansturing het antwoord zou zijn op ontbrekende grip op de samenleving. Men moet juist de verantwoordelijkheid laten bij gemeenten, provincies en politiekorpsen en hun vertrouwen geven en pas ingrijpen na signalen dat het niet goed gaat. Op een begrotingstotaal van 4 mld. voor de politie wordt er 100 mln. bezuinigd, terwijl er ook weer geld bijkomt voor de politie, naast het beschikbare veiligheidsgeld voor gemeenten. De minister wil afspraken maken met korpsbeheerders of burgemeesters omdat de regierol voor veiligheid ligt bij gemeenten, waarbij het ook gaat om jeugdzorg, reclassering en verslavingszorg. Zij zal nagaan of 2002 een bijzonder jaar was voor de veiligheidscijfers en zal zich door de burgemeester van Tilburg laten informeren over de recente voetbalrellen. De halvering van subsidies komt aan de orde in de gesprekken met de departementen als mogelijkheid om via minder subsidies te zorgen voor minder ambtenaren. Diversiteit is voor de minister een belangrijk punt, voor het ambtelijk apparaat maar ook voor stages, waarvoor zij 15% heeft voorgesteld als doelstelling voor allochtonen. De ambitie is ten minste een reductie met 25% van administratieve lasten. Voor het delen van informatie tussen GHOR, brandweer en politie is C2000 bedoeld.
De staatssecretaris stelt de burgers, vermindering van administratieve lasten en krachtige, autonome gemeenten centraal. – Ook de Kamer zal meer moeten loslaten. Zij maakt een top tien van administratieve lasten die men wil aanpakken. – Zij bereidt een wetsvoorstel voor tot bundeling van kleinere subsidieregelingen per departement waarbij gemeenten alleen voor het totaal verantwoording hoeven af te leggen. – Zij herkent de vervuiling van de GBA en zal serieus het handhavings-
Tweede Kamer, vergaderjaar 2006–2007, 30 800 VII, nr. 55
4
–
programma en de bestuurlijke boete bekijken. Dit beschouwt zij als een prioriteit. Zij gaat graag met de Kamer in gesprek over ICT.
Toezeggingen – – – – – –
De minister zal de Kamer de criteria voor de politie voor 2008 toesturen. De ministers van BZK en van Justitie zullen hun taakverdeling over terrorismebestrijding helder formuleren. De minister komt nog met een reactie op het Burgerforum en de Nationale Conventie. De minister zal nagaan of 2002 een bijzonder jaar was voor de veiligheidscijfers. De minister zal zich door de burgemeester van Tilburg laten informeren over de recente voetbalrellen. De staatssecretaris zal serieus het handhavingsprogramma en de suggestie van een bestuurlijke boete in het kader van de GBA bekijken.
De voorzitter van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Leerdam De griffier van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, De Gier
Tweede Kamer, vergaderjaar 2006–2007, 30 800 VII, nr. 55
5