Tweede Kamer der Staten Generaal
2
Vergaderjaar 1991-1992
22 300 V
Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van Hoofdstuk V (Ministerie van Buitenlandse Zaken) voor het jaar 1992
Nr. 9
VERSLAG Vastgesteld 22 oktober 1991 De vaste Commissie voor buitenlandse zaken1 heeft ter voorbereiding van de openbare behandeling van hoofdstuk V (uitgezonderd de delen NAVO en ontwikkelingssamenwerking) van de Rijksbegroting voor het jaar 1992 de navolgende vragen geformuleerd. Met de tijdige beant– woording van deze vragen acht de commissie de plenaire beraadslaging voldoende voorbereid.
1
Samenstelling: Leden: Van Dis (SGP), Stoffelen (PvdA), Aarts (CDA), voorzitter, Beinema (CDA), Stemerdink (PvdA), Van Mierlo (D66), Gualthérie van Weezel (CDA), Frinking (CDA), Van der Linden (CDA), Blaauw (VVD), Leerling (RPF), Van Nieuwenhoven (PvdA), Weisglas (VVD), Van Heemskerck Pillis-Duvekot (VVD), De Kok (CDA), Vos (PvdA), Janmaat (Centrumdemocraten), Eisma (D66), Van Traa (PvdA), ondervoor– zitter, De Hoop Scheffer (CDA), De Leeuw (CDA), Melkert (PvdA), Lonink (PvdA), E. Van Middelkoop (GPV), Valk (PvdA) en Sipkes (Groen Links). Plv. leden: E. G. Terpstra (VVD), J. H. van den Berg (PvdA), Van lersel (CDA), Mateman (CDA), Jurgens (PvdA), Tommel (D66), Van Houwelingen (CDA), Huibers (CDA), Deetman (CDA), Bolkestein (VVD), Brouwer (Groen Links), Verspaget (PvdA), Wiebenga (VVD), Dees (VVD), Doelman-Pel (CDA), Wöltgens (PvdA), Witkamp-Ockels (PvdA), Kohnstamm (D66), Apostolou (PvdA), Leers (CDA), Van Vlijmen (CDA), Paulis (CDA), Van Gijzel (PvdA), Scheltema-de Nie (D66), Quint– Maagdenberg (PvdA) en Beckers-de Bruijn (Groen Links).
115064F ISSN0921 -7371 Sdu Uitgeverij Plantijristraat 's-Gravenhage 1991
Tweede Kamer, vergaderjaar 1991-1992, 22 300 V, nr. 9
HOOFDSTUK I. INLEIDING blz. 5
1
Op welke wijze tracht de regering democratie en respect voor funda– mentele mensenrechten op evenwichtige wijze in de VN verdere ingang te doen vinden? In hoeverre is de Nederlandse regering bereid geld uit te trekken voor election-monitoring?
blz. 6
2 Kan de minister, gezien de huidige onrust in een groot aantal Afrikaanse landen, aangeven welke initiatieven hij, eventueel in EG-kader, denkt te gaan ontplooien om de democratisch gezinde partijen in deze landen te ondersteunen? blz. 7
3
Kan aangegeven worden hoe de CVSE als instrument van conflictregu– lering en crisisbeheersing zou moeten worden versterkt? Welke stappen denkt de regering daartoe te ondernemen? HOOFDSTUK II. MIDDEN– EN OOST-EUROPA blz. 9
4
Hoe beoordeelt de minister de uitslag van de recent gehouden verkie– zingen in Bulgarije in het licht van de ontwikkelingen in Oost-Europa? 5
Kan de minister een reactie geven over de recente regeringswijziging in Roemenië? 6
Is er voor de Regering reden om in EG-kader voorstellen te doen om associatieverhoudingen met Roemenië en Bulgarije aan te gaan? 7
Moet uit de zinsnede dat president Gorbatsjov «waar mogelijk» ook in economisch opzicht onze steun verdient, worden afgeleid dat de regering niet voornemens is een verhoudingsgewijs substantiële bijdrage te leveren aan een eventuele grootscheepse Westerse financiële hulpin– spanning t.b.v. de economische hervorming van de Sovjetunie? 8
Bestaan er gegevens over de huidige economische situatie in de Sovjetunie? zo ja, kan de minister terzake een overzicht geven?
blz. 10
9 Wat valt te zeggen over de problemen die zich voordoen binnen de Russische Federatie op bestuurlijk niveau? Wordt door deze problemen het gezag van Boris Jeltsin aangetast?
Tweede Kamer, vergaderjaar 1991-1992, 22 300 V, nr. 9
10 Wat is thans de stand van zaken met betrekking tot het totstandkomen van een nieuw Unieverdrag in de Sovjetunie? 11 Wat is thans de stand van zaken bij de vorming van een «economische unie» binnen de Sovjetunie? 12 Wordt in de Sovjetunie ook gewerkt aan een «verdrag voor collectieve veiligheid»? Zo ja, welke resultaten zijn daarbij geboekt?
13 Hoe worden door de regering de kansen ingeschat van het Oekraïens onafhankelijkheidsstreven? Hoe sterk zijn de krachten die zich inzetten voor een onafhankelijkheid van de Oekraïne?
14 Wat is thans de stand van zaken met betrekking tot het Slowaakse onafhankelijkheidsstreven? 15 Wat kan worden gezegd over de etnische samenstelling van de top van het federale leger van Joegoslavië?
HOOFDSTUK IV. MONDIALE EN REGIONALE VRAAGSTUKKEN Algemeen
16 Waarom ontbreekt in dit onderdeel van de begroting - in tegenstelling tot voorgaande jaren - een paragraaf over Latijns-Amerika?
blz. 20 17 Is de regering bereid er op aan te dringen dat het aantal ambtenaren dat zich met politieke zaken in de VN bezighoudt wordt uitgebreid? 18 Wat zijn sinds eind augustus (akkoord van Pattaya) de ontwikkelingen geweest met betrekking tot de oplossing van het conflict in Cambodja? Wat is de mening van de Nederlandse regering over het in Pattaya bereikte akkoord? Welke invloed heeft de toenadering tussen de Volksre– publiek China en Vietnam op het vredesproces in Cambodja? 19 Wat is de stand van zaken m.b.t. de in voorbereiding zijnde vredescon– ferentie over Cyprus? Worden de in de vijfde alinea vermelde criteria voor een te benoemen nieuwe secretaris-generaal van de V.N. onderschreven door de overige EG-landen?
Tweede Kamer, vergaderjaar 1991-1992, 22 300 V, nr. 9
blz. 21 20 Is het de Regering bekend dat China wapens levert aan Syrië, nu de Sovjetunie weinig of geen wapens meer aan Syrië levert?
blz. 23 21 Wat is tot op heden het resultaat van de inzet van de regering om zowel nationaal als in Europees verband maatschappelijke ontwikkelingen te bevorderen in Zuid-Afrika die gericht zijn op vreedzame hervormingen?
blz. 24
22 In hoeverre bevordert de participatie van de ASEAN-landen in de APEC de discussie over veiligheidspolitieke vraagstukken? Bestaan er tussen de afzonderlijke APEC– en ASEAN-landen bi– of multilaterale overeen– komsten op het gebied van militaire samenwerking? Zo ja, welke?
23 Welke nog van kracht zijnde sanctie(s) tegen Zuid Afrika zal (zullen) naar de mening van de regering het eerst in aanmerking komen voor opheffing bij de voortgang van het hervormingsproces in Zuid-Afrika?
24 Kan de Regering import– en exportcijfers geven van de handelsrelatie tussen Nederland en de ASEAN-landen?
blz. 25
25 Wordt in de Amerikaanse politiek gesproken over de noodzaak dat Japan een groter bewustzijn aan de dag legt ten aanzien van de rol van Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog? Zo ja, hoe wordt dit in de bilaterale betrekkingen tussen de VS en Japan vertaald en met welke resultaten?
26 Waarom maakt de Nederlandse minister van Defensie geen deel uit van de Nederlandse delegatie die overleg gaat voeren met Surinaamse autoriteiten?
HOOFDSTUK V. MENSENRECHTEN
blz. 27-31
27 Wat is de relatie tussen de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM, Raad van Europa), het Hof van Justitie te Luxemburg en de Conferentie inzake de Menselijke Dimensie (CVSE)? Op welke terreinen vindt duplicatie van werkzaam– heden plaats? Op welke terreinen is samenwerking mogelijk?
Tweede Kamer, vergaderjaar 1991-1992, 22 300 V, nr. 9
28 Kan een beknopt, actueel overzicht worden gegeven van de voortgang in de richting van democratie en mensenrechten in Afrika? Is de invloed van de EG (EPS) aanwijsbaar in deze ontwikkeling?
29 Kan kort worden ingegaan op de actuele situatie in Zaïre? Is de aanwe– zigheid van Franse en Belgische troepen van invloed op de interne situatie? 30 Kan een beknopt, actueel overzicht worden gegeven van de voortgang in de richting van democratie en mensenrechten in Azië? Is de invloed van de EG (EPS) aanwijsbaar in deze ontwikkeling? 31 Wanneer kan de rapportage worden verwacht van de speciale rapporteur van de V.N.-Mensenrechtencommissie inzake de Koerden?
32 Wat waren de resultaten van de deskundigenbijeenkomst die in juli 1991 in Genève is gehouden over de rechten en de bescherming van minderheden?
33 Welke landen uit Midden– en Oost-Europa willen tot de Raad van Europa toetreden? Hoe staat de regering daar tegenover? 34 Welke taakstelling heeft het CVSE-contactbureau? 35 In hoeverre moet in een Europese Grondwet ruimte worden geboden aan het behoud van de vrijheid van onderwijs, zoals wij die kennen? blz. 29 36 Op welke wijze wordt aan het, tijdens de Algemene Beschouwingen ingediende, verzoek van D66 voldaan, om de voor 1992 voorgestelde bijdrage aan de Raad van Europa te verhogen?
HOOFDSTUK VI. EUROPESE SAMENWERKING
blz. 32 37 Hoe beoordeelt de minister de verdergaande federalisering in België in het bijzonder in het licht van de betrekkingen tussen Nederland en Vlaan– deren?
blz. 33 38 Wat wordt bedoeld met de zinsnede dat «Nederland, uit hoofde van zijn Voorzitterstaak, het vinden van compromisoplossingen aktief zal bevorderen, maar niet tegen elke prijs?» In hoeverre staat deze zinsnede
Tweede Kamer, vergaderjaar 1991-1992, 22 300 V, nr. 9
op gespannen voet met het lanceren en het intrekken van een ontwerp– tekst voor de Europese Politieke Unie?
blz. 34
39 Wanneer zijn de wetsontwerpen te verwachten ter goedkeuring van de ratificatie van: - het zevende Protocol bij het Europees Verdrag van de Rechten van deMens(1984); - het Aanvullend Protocol bij het Europees Sociaal Handvest (1988)? Zijn er nog andere aanvullingen op het E.S.H. binnenkort te verwachten? (zie Bulletin Nederlands Juristen Comité Mensenrechten juli 1991, pag. 393/4)?
40 Wat betekent de concentratie op een vijftal dossiers inzake de Interne Marktmaatregelen door het Nederlandse voorzitterschap voor de tijdige afwikkeling van de overige dossiers?
blz. 35
41 Welke perspectieven voor Oosteuropese landen heeft het informele overleg van de ministers van handel van de EG van 11 en 12 october j.l. opgeleverd?
42 Bestaat in enkele Middeneuropese landen beduchtheid voor een sterk overwicht van investeringen vanuit de Bondsrepubliek Duitsland? Zo ja, op welke wijze kunnen investeringen vanuit andere EG-landen, waaronder Nederland, verder worden bevorderd? blz. 37
43 In welk stadium van voorbereiding verkeert thans de ontwerpovereen– komst van de lidstaten van de EG inzake overschrijding van de buiten– grenzen (22 300 VI nr. 5)? Kan de regering aangeven voor welke landen Nederland de visaplicht heeft ingesteld? Kan de regering aangeven hoeveel visa jaarlijks vanuit ieder land worden aangevraagd? Kan de regering per land aangeven hoeveel visa jaarlijks worden toegewezen en hoeveel er worden afgewezen? Kan de regering aangeven welke afdelingen van het ministerie van Buitenlandse Zaken bij de afhandeling van een visumaanvraag zijn betrokken? Kan de regering aangeven hoeveel visa-aanvragen door toedoen van het ministerie van Justitie worden afgewezen? Wat is het percentage van de totale hoeveelheid afwijzingen? Kan de regering aangeven in hoeverre de activiteiten van het ministerie van Justitie kunnen worden overgelaten van de ambassades en consu– laten?
Tweede Kamer, vergaderjaar 1991-1992, 22 300 V, nr. 9
HOOFDSTUK VII. MILIEUBEHEER Algemeen 44
Wanneer kan het aanvullende Rijn-Zout Verdrag tegemoet worden gezien?
blz. 40 45 Wat wordt verstaan onder een ecologische veiligheidsraad? Welke staten of organisaties moeten in de raad zitting hebben? Hoe worden zij verkozen? Wat zijn de bevoegdheden van deze raad? Hoe vindt de besluitvorming plaats?
HOOFDSTUK VIII. CULTURELE SAMENWERKING
blz. 42 46 Wanneer is de verschijning te verwachten van de aangekondigde nota over de internationale culturele betrekkingen?
blz. 43 47 Welk bedrag wordt in het kader van het PSO aan culturele samen– werking voor Oost-Europese landen besteedt? 48 Waarom is nog geen sprake van een nieuw cultureel verdrag met Zuid-Afrika? Heeft de politieke situatie zich in Zuid-Afrika niet verbeterd? 49 Wil de minister een overzicht geven van de momenteel bestaande culturele samenwerking met Zuid-Afrika?
blz. 44 50 Hoe groot is de omvang van de aanvullende bijdrage uit de beschikbare budgetten voor internationale culturele samenwerking, die beschikbaar worden gesteld aan het Institut Neerlandais te Parijs en het Erasmushuis te Jakarta? Ten koste van welke andere activiteiten zal dit gaan? 51 Wordt er gedacht aan een Nederlands Instituut te Berlijn? Zo nee, waarom niet? Welke EG-landen hebben een cultureel instituut in Duitsland? 52 Zijn in het kader van de komende staatsbezoeken aan Japan en Nieuw– Zeeland specifieke culturele uitwisselingsprojecten voorbereid?
Tweede Kamer, vergaderjaar 1991-1992, 22 300 V, nr. 9
HOOFDSTUK X. ORGANISATIE EN INTERN BEHEER Algemeen 53 Welke bezuiniging zou kunnen worden bereikt door middel van samen– voeging van de vertegenwoordiging van Nederland te Rome, bij het Quirinaal met die bij het Vaticaan?
Tweede Kamer, vergaderjaar 1991-1992, 22 300 V, nr. 9