Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Zitting 1979-1980

2

Rijksbegroting voor het jaar 1980

15800 Hoofdstuk V Departement van Buitenlandse Zaken

Nr. 105

BRIEF V A N DE MINISTER VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-Gravenhage, 26 maart 1980 Met verwijzing naar m i j n schrijven van 25 mei 1979, (Bijlage I), mag ik u bij deze het a n t w o o r d doen t o e k o m e n op de destijds gestelde kamervraag: «Kan per ontwikkelingsland een opgave verstrekt w o r d e n van de aan investeringen van Westerse o n d e r n e m i n g e n gestelde eisen met betrekking tot winsttransfers, autochtone b e m a n n i n g van bedrijven, kapitaal op te n e m e n o p lokale-markten en meerderheidspakketten van aandelen in e i g e n d o m van het gtisWand? W o r d t aan al deze eisen voldaan?» De onderzoeksresultaten nopen mij tot het maken van de volgende kanttekeningen: 1. Het is niet geheel mogelijk gebleken alle onderzochte landen in te delen op basis van de vier g e n o e m d e criteria. Andere vereisten bleken s o m s belangrijker te zijn, terwijl specifieke v o o r w a a r d e n niet altijd van tevoren vastliggen (zie bij v o o r b e e l d de o n d e r h a n d e l i n g s r u i m t e die kaderregelingen in f r a n c o f o o n Afrika bieden). 2. Tot nog toe ongeschreven criteria blijken een steeds belangrijker rol te gaan spelen, zoals bij v o o r b e e l d : te verwachten deviezenopbrengsten van investeringen; geringe bereidheid onzelfstandige d o c h t e r o n d e r n e m i n g e n van multinationale o n d e r n e m i n g e n toe te laten, e.d. 3. De onderzoeksresultaten beperken zich tot wettelijke eisen ten aanzien van particulier risicodragend kapitaal. Dat betekent dat zogenaamde m a n a g e m e n t c o n t r a c t e n hierin niet begrepen zijn. Hetzelfde geldt v o o r investeringen in de aardolie- en mineralensector waar de o n d e r h a n d e l i n g e n over concessies een geheel eigen karakter hebben. De Minister v o o r O n t w i k k e l i n g s s a m e n w e r k i n g a.i., C. A. van der Klaauw

6 vel

Tweede Kamer, zitting 1 9 7 9 - 1 9 8 0 , 1 5 800 hoofdstuk V, nr. 105

1

Bijlage I

Aan de Voorzitter van de Vaste Commissie voor Ontwikkelingssamenwerking van de Tweede Kamer 's-Gravenhage, 25 mei 1979 Directie Financieel-economische Ontwikkelingssamenwerking Beantwoording kamervraag Tijdens de behandeling van de begroting voor Ontwikkelingssamenwerking 1979 op 14 november 1978 is door u namens de kamercommissie onder andere de volgende vraag ingediend: «Kan per ontwikkelingsland een opgave verstrekt worden van de aan investeringen van Westerse ondernemingen gestelde eisen met betrekking tot winsttransfers, autochtone bemanning van bedrijven, kapitaal op te nemen op lokale markten en meerderheidspakketten van aandelen in eigendom van het gastland? Wordt aan al deze eisen voldaan?». Gebleken is dat het inwinnen, selecteren en ordenen van de relevante informatie een ruimere tijd zullen vergen dan aanvankelijk werd voorzien, zulks mede vanwege het zware beslag dat de aard van het werk legt op de beschikbare mankracht. Momenteel wordt niettemin verwacht dat de resultaten van het onderzoek voor het einde van dit jaar kunnen worden aangeboden. Een vaste toezegging dienaangaande kan evenwel in verband met de vele onzekere factoren niet worden gedaan. De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking a.i., C. A. van der Klaauw

Tweede Kamer, zitting 1979-1980,15 800 hoofdstuk V, nr. 105

2

Bijlagell

LIJST VAN ONDERZOCHTE LANDEN Europa Cyprus Turkije

Singapore Syrië Thailand Pakistan

Latijns Amerika

Afrika

Argentinië Brazilië Chili Colombia Ecuador Trinidad en Tobago Mexico Peru Venezuela

Algerije Benin Boeroendi Egypte Gabon Ghana Guinee-Bissao Ivoorkust Kameroen Kenya Liberia Libië Malawi Mali Marokko Mauritanië Niger Nigeria Rwanda Senegal Soedan Tanzania Tunesië Zaïre Zambia

Azië Bangladesh Volksrepubliek China Filipijnen Hong Kong India Indonesië Irak Jordanië Koeweit Zuid-Korea Libanon Maleisië

Tweede Kamer, zitting 1979-1980,15800 hoofdstuk V, nr. 105

3

EUROPA Cyprus Cyprus heeft een zeer gunstig fiscaal regime v o o r buitenlandse investeerders (scheepvaart, offshoremaatschappijen) w a a r v a n de activiteiten buiten Cyprus liggen. Particuliere buitenlandse investeerders in projecten op het gebied van toerisme en industrie kunnen v o o r een aantal jaren belastingfaciliteiten krijgen. Voor projecten op het gebied van t o e r i s m e en belangrijke industrieën is een buitenlands aandeel van 100% in het kapitaal mogelijk. «Redelijke» w i n s t kan vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n , w a n neer de investering d o o r het deviezeninstituut is goedgekeurd. Er bestaan plannen o m een vrije handelszone en een vrije industriezone in te stellen, waar goederen vrij in- en uitgevoerd kunnen w o r d e n . Turkije Turkije laat buitenlands kapitaal toe, na goedkeuring van de Staatsplanorganisatie. O n d e r n e m i n g e n , die geheel op de export georiënteerd zijn en niet concurrerend v o o r bestaande Turkse e x p o r t o n d e r n e m i n g e n en die m o d e r n e techniek gebruiken, alsmede o n d e r n e m i n g e n op het gebied van t o e r i s m e , m o gen tijdelijk 100% buitenlands kapitaal hebben, hoewel o n d e r n e m i n g e n met een gedeelte Turks kapitaal de voorkeur genieten. In andere gevallen is m a x i m a a l 5 0 % buitenlands kapitaal toegestaan. Het buitenlands aandeel moet ten m i n s t e 1 m i n . ERE bedragen. Buitenlandse investeringen zijn niet mogelijk in bedrijven die uitsluitend v o o r de binnenlandse markt werken of die bestaande Turkse bedrijven op hun e x p o r t m a r k t e n beconcurreren. W i n s t tot een m a x i m u m van 2 0 % van het geïnvesteerde kapitaal kan vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Deze vrijheid bestaat ook v o o r het geïnvesteerde kapitaal d r i e j a a r na het begin van de produktie.

LATIJNS AMERIKA Argentinië Argentinië heeft een investeringsregime waarbij particuliere buitenlandse investeerders dezelfde rechten en plichten hebben als nationale investeerders. Voor een aantal buitenlandse investeringen moet echter vooraf g o e d keuring gevraagd w o r d e n bij de Argentijnse regering. Dit geldt v o o r : 1. investeringen in bedrijven van belang voor nationale defensie en veiligheid; 2. investeringen in een bestaand bedrijf, indien daardoor meer dan 5 0 % van het kapitaal in buitenlandse handen k o m t ; 3. investeringen in de v o r m van gebruikte kapitaalgoederen, investeringen w a a r v o o r fiscale faciliteiten gewenst zijn en investeringen ter waarde van $ 5 m i n . of meer; 4. investeringen van buitenlandse staatsbedrijven. W i n s t van het geïnvesteerde kapitaal m a g vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Wanneer deze meer dan 12% bedraagt, moet over het meerdere belasting betaald w o r d e n . Het buitenlands kapitaal m a g drie jaar na de investering vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Indien de deviezenpositie o v e r m a k i n g niet toelaat, moeten de investeerders genoegen nemen met staatsobligaties in v r e e m d e valuta.

Tweede Kamer, zitting 1 9 7 9 - 1 9 8 0 , 1 5 8 0 0 hoofdstuk V, nr. 105

4

Brazilië Brazilië heeft een investeringsregime waarin buitenlandse investeerders dezelfde rechten en plichten hebben als nationale investeerders. De enige verplichting voor buitenlandse investeerders is registratie van het geïnvesteerde kapitaal bij de Centrale Bank. Overmaking van winst van het geregistreerde geïnvesteerde kapitaal is, behoudens goedkeuring door de Centrale Bank, vrij. Voor winst uit ondernemingen, welke «overbodige» goederen en diensten produceren, bestaat een maximum van 8%. Managementcontracten en contracten voor gebruik van octrooien en handelsmerken moeten geregistreerd worden bij het Nationaal Instituut voor Industriële Eigendom (INPI). Chili Chili is sinds 1976 geen lid meer van het Andespact met een gezamenlijk investeringsregime (zie Colombia). Particuliere buitenlandse investeerders zijn sindsdien verplicht een contract af te sluiten met de staat, waarin de termijn wordt vastgelegd, waarbinnen de investering moet plaatsvinden (maximum 12 jaar voor investeringen in de mijnbouw en drie jaar voor de restvan de investeringen). De winst van het geïnvesteerde kapitaal mag vrij naar het buitenland overgemaakt worden. Het kapitaal zelf mag drie jaar na binnenkomst weer naar het het buitenland overgemaakt worden. In de contracten met buitenlandse investeerders kunnen belastingfaciliteiten opgenomen worden. Chileense participatie in het aandelenkapitaal is niet verplicht. Voor opname van kapitaal op de binnenlandse markt bestaan geen beperkingen. Colombia Colombia is lid van het Andespact (Colombia, Venezuela, Peru, Bolivia en Ecuador), welke organisatie in 1970 een code voor buitenlandse investeringen heeft opgesteld. De lid-staten kunnen deze regels in hun geheel of in gedeelten in hun nationale wetgeving opnemen. Een belangrijk element van de code is de geleidelijke overdracht van het ondernemingskapitaal aan nationale investeerders. Voor ondernemingen die zich in Colombia met buitenlands kapitaal vestigen, is bij het begin van de produktie een Colombiaanse kapitaaldeelname van 15% verplicht; dit percentage moet na 5 jaar 30, na 10 jaar 45 en na 15 jaar 51 zijn. Deze verplichtingen gelden niet voor ondernemingen werkzaam in het toerisme en voor ondernemingen die minstens 80% van hun produktie naar landen buiten het Andespact exporteren. Voor aardolie-exploratie door buitenlandse ondernemers gelden bijzondere voorwaarden. In bedrijven in de dienstverlenende en financiële sector worden geen nieuwe buitenlandse investeringen toegelaten. Winst tot 20% van het geïnvesteerde kapitaal mag vrij naar het buitenland overgemaakt worden. Colombia heeft vijf vrije zones, waar invoer, uitvoeren opslag van produkten niet onderworpen zijn aan douanerechten. Ecuador Ecuador is evenals Colombia lid van het Andespact en heeft ook een deel van de door dit pact opgestelde regels voor buitenlandse investeerders in de nationale wetgeving overgenomen. Elke particuliere buitenlandse investeerder moet voor zijn project goedkeuring van de minister voor industrie krijgen en het geïnvesteerde kapitaal doen registreren bij de Centrale Bank.

Tweede Kamer, zitting 1979-1980,15 800 hoofdstuk V, nr. 105

5

Alleen o n d e r n e m i n g e n met m a x i m a a l 4 9 % buitenlands kapitaal k o m e n in aanmerking v o o r fiscale faciliteiten in Ecuador zelf en in het kader van het Andespact. O n d e r n e m i n g e n met een meerderheid van buitenlands kapitaal zijn verplicht binnen 22 jaar minstens 51 % van de aandelen aan Ecuadorianen over te dragen. Deze verplichting geldt niet v o o r o n d e r n e m i n g e n die meer dan 8 0 % van hun produktie naar landen buiten het Andespact exporteren. Winst tot een m a x i m u m van 14% van het geïnvesteerde kapitaal kan vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Voor overeenkomsten tot overdracht van buitenlandse technologie is een speciale goedkeuringsprocedure ingesteld. Jamaica Jamaica stimuleert particuliere buitenlandse investeringen, zowel in de staats- als in de particuliere bedrijven. Een aantal vitale sectoren is gereserveerd v o o r o v e r h e i d s o n d e r n e m i n g e n . Buitenlandse investeerders moeten v e r g u n n i n g vragen aan de Centrale Bank. Bijzonder w e l k o m zijn o n d e r n e m i n g e n die in Jamaica produceren v o o r hun eigen reeds bestaande e x p o r t m a r k t e n . Deze o n d e r n e m i n g e n m o g e n 100% buitenlands kapitaal hebben, bovendien kunnen deze o n d e r n e m i n g e n zich in daarvoor aangewezen vrijhandelszones vestigen. De kapitaalinbreng van de buitenlandse investeerder moet geschieden met vrije deviezen of met in goede conditie verkerende machines e.d. tegen redelijke prijs. Eenmaal toegelaten kan de o n d e r n e m i n g in aanmerking k o m e n v o o r belastingfaciliteiten v o o r maximaal 10 jaar. O n d e r n e m i n g e n in de dienstensector en die in de lichte industrie, welke voor de binnenlandse markt produceren, moeten in het algemeen v o o r 100% Jamaicaans bezit zijn. W i n s t o p het geïnvesteerde kapitaal kan met goedkeuring van de CentraIe Bank naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Buitenlandse o n d e r n e m i n g e n kunnen met v e r g u n n i n g van de Centrale Bank tot m a x i m a a l 25% van het kapitaal plus reserves leningen in lokale valuta o p n e m e n . Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago stimuleert particuliere buitenlandse investeringen. Voor deze investeringen moet v e r g u n n i n g verleend w o r d e n door de CentraIe Bank. De regering heeft voorkeur voor op export gerichte en/of deviezen leverende o n d e r n e m i n g e n . Naar gelang de toegevoegde waarde, welke de o n d e r n e m i n g effectueert, w o r d e n belastingfaciliteiten voor een aantal jaren verleend. Bij een toegevoegde waarde van 5 0 % of meer (groep I) w o r d e n faciliteiten v o o r 9 jaar verleend. Bij een toegevoegde waarde van 2 5 - 4 9 % (groep II) w o r d e n faciliteiten v o o r 7 jaar verleend. Onder deze groep vallen ook de kapitaalintensieve o n d e r n e m i n g e n (kapitaal meer dan equivalent ca. f 40 min.) en de o n d e r n e m i n gen die hun produktie in haar geheel exporteren. Bij een toegevoegde waarde van 1 0 - 2 5 % w o r d e n faciliteiten v o o r 5 jaar verleend. De regering stelt in het algemeen de eis dat m a x i m a a l 4 9 % v a n het kapitaal e i g e n d o m van buitenlanders m a g zijn. In bijzondere gevallen kan niervan afgeweken w o r d e n . W i n s t op de investering kan alleen met v e r g u n n i n g van de Centrale Bank naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Voor de aardolie-industrie gelden speciale bepalingen.

Tweede Kamer, zitting 1 9 7 9 - 1 9 8 0 , 1 5 8 0 0 hoofdstuk V, nr. 105

6

Mexico Mexico heeft een aantal belangrijke sectoren, zoals mijnbouw, aardoliewinning, petrochemie, produktie van kernenergie, openbare nutsbedrijven en dienstverlenende bedrijven gereserveerd voor overheidsondernemingen en deels voor ondernemingen welke voor 100% Mexicaans eigendom zijn. In de sectoren secundaire petrochemie en fabricage van automobielonderdelen is een maximale buitenlandse deelneming in het kapitaal van 40% toegestaan. Bij de meeste andere industrieën zijn buitenlandse investeringen tot maximaal 49% toegestaan. Buitenlandse investeringen minder dan 25% van het kapitaal zijn vrij, maar particuliere buitenlandse investeerders die meer dan 25% van het aandelenkapitaal willen fourneren of meer dan 49% van de vaste activa (fixed assets) leveren, moeten hiervoor vergunning vragen bij het ministerie van buitenlandse handel. Deze minister kan bij uitzondering ook wel meerderheidsdeelnemingen van particulier buitenlands kapitaal toestaan, indien de betreffende onderneming van groot belang is voor de scholing van arbeiders, voor de overdracht van moderne technologie, voor importsubstitutie of voor de industriële integratie; dit geldt ook indien de betreffende onderneming het grootste deel van haar produktie exporteert. Een algemene voorwaarde voor deze uitzondering is, dat Mexicaanse investeerders niet bereid of bij machte zijn kapitaal te leveren. Belastingfaciliteiten worden in principe alleen verleend aan ondernemingen die hoofdzakelijk voor de export produceren en aan ondernemingen met 51 % of meer Mexicaans kapitaal. Mexico heeft enkele vrijhavens, onder meer een aan de oostkust en een aan de westkust, waar goederen vrij van douanerechten in- en uitgevoerd en over land van de ene naar de andere haven vervoerd kunnen worden. In een aantal onderontwikkelde regio's bestaan vrije zones, waar buitenlandse produkten vrij van invoerrechten aan de lokale bevolking verkocht mogen worden. Van het totaal aantal arbeidskrachten, inclusief de leiding, moet 90% Mexicaans zijn, tenzij voor een bepaalde functie geen Mexicaan te vinden is. De toegang tot de binnenlandse kapitaalmarkt is voor alle ondernemingen vrij. Winst van het geïnvesteerde kapitaal mag vrij naar het buitenland overgemaakt worden. Peru Peru onderscheidt, op grond van het gemeenschappelijk investeringsbeleid van de Andesgroep (zie Colombia) drie categorieën ondernemingen: 1. nationale ondernemingen (empresa nacional) met 80% of meer Peruaans kapitaal en een evenredig aantal Peruanen in de directie; 2. gemengde ondernemingen (empresa mixta) met 50 tot 80% Peruaans kapitaal en een evenredig aantal Peruanen in de directie; 3. buitenlandse ondernemingen (empresa extranjera) met minder dan 50% Peruaans kapitaal en een minderheid van Peruanen in de directie. Reeds gevestigde en nieuwe particuliere buitenlandse investeerders zijn verplicht met de Peruaanse staat een transformatie-overeenkomst (convenio de transformacion) te sluiten. Dit houdt in dat het buitenlandse kapitaaldeel in vijftien jaar geleidelijk moet teruggebracht worden tot maximaal 20%. Ondernemingen, welke 80% van hun produktie naar landen buiten de regio van het Andespact exporteren, zijn niet verplicht tot transformatie. Particuliere investeringen, afkomstig uit andere lid-staten van het Andespact zijn vrij, mits het Peruaanse aandeel in het ondernemingskapitaal minstens 15% bedraagt. Particuliere buitenlandse investeringen voor nieuwe bedrijven in sectoren waarin reeds voldoende ondernemingen werkzaam zijn, zijn in het algemeen niet toegestaan.


7

Buitenlandse ondernemingen (zie boven, cat. 3) mogen voor hoogstens 10% van het ondernemingskapitaal plus reserves leningen opnemen op de lokale kapitaalmarkt. Het percentage lokale arbeidskrachten en kaderpersoneel moet even hoog zijn als het Peruaanse aandeel in het ondernemingskapitaal. Afzet van produkten in de geliberaliseerde gemeenschappelijke markt van het Andespact is alleen toegestaan aan nationale ondernemingen en aan gemengde en buitenlandse ondernemingen die een transformatie-overeenkomst gesloten hebben. Overmaking van de winst van het geïnvesteerde kapitaal naar het buitenland is vrij, evenals overmaking van de opbrengst van verkocht aandelenbezit. Venezuela Venezuela, sinds 1973 lid van het Andespact, heeft sindsdien geleidelijk het investeringsregime van dit pact (zie Colombia en Peru) met enige wijzigingen ingevoerd. Evenals Peru onderscheidt Venezuela de ondernemingen in nationale (minimaal 80% Venezolaans kapitaal), gemengde (50-80% Venezolaans kapitaal) en buitenlandse (minder dan 50% Venezolaans kapitaal). In een aantal sectoren, met name op het gebied van defensie, aardoliewinning, binnenlandse handel en dienstverlening mogen alleen nationale ondernemingen opereren. In de andere sectoren kunnen particuliere buitenlandse investeerders met vergunning van de minister van financiën deelnemen in het kapitaal van een op te richten onderneming. Deze ondernemingen moeten aan ten minste twee van de volgende voorwaarden voldoen: - lokale toegevoegde waarde aan de produktie van 51 % of meer; - export van produkten met een lokale toegevoegde waarde van minstens30%; - belangrijke uitbreiding van de werkgelegenheid; - vestiging in onderontwikkelde regio's; - overdracht van voor Venezuela belangrijke technologie; - bereidheid om in minder dan de voorgeschreven tijd (15 jaar) te transformeren tot een nationale onderneming; - bereidheid om de winst van het geïnvesteerde kapitaal in Venezolaanse ontwikkelingsobligaties te beleggen. Een algemene voorwaarde voor ondernemingen met buitenlands kapitaal is het sluiten van een transformatie-overeenkomst met de Venezolaanse regering; op grond hiervan moet het buitenlandse kapitaalaandeel in een periode van 15 jaar tot 20% teruggebracht worden. Investeerders uit andere lid-staten van het Andespact, die hiervoor vergunning van de eigen regering hebben, worden in Venezuela gelijkgesteld met nationale investeerders. Ondernemingen met minimaal 15% Venezolaans kapitaal en voor de rest kapitaal uit andere lid-staten van het Andespact zijn in een nieuwe categorie ondergebracht, de multinationale ondernemingen (empresa multinacional). Buitenlandse ondernemingen mogen op de lokale kapitaalmarkt uitsluitend kort of middellang krediet opnemen. Overmaking van winst van het geïnvesteerde kapitaal naar het buitenland is vrij; van het geïnvesteerde kapitaal zelf mag per jaar maximaal 20% gerepatrieerd worden. Buitenlandse investeerders, indien meer dan een jaar in Venezuela gevestigd, kunnen door afstand te doen van het recht om hun kapitaal te repatriëren als nationale investeerders beschouwd worden.

Tweede Kamer, zitting 1979-1980, 15 800 hoofdstuk V, nr. 105

8

AZIË Bangladesh In Bangladesh wordt volgens Far Eastern Economie Review (23 november 1979) door de regering een wet inzake buitenlandse investeringen voorbereid. De principes van deze wet zouden zijn: bescherming van investeerders tegen nationalisatie zonder schadevergoeding; vrijheid om winsten en eventueel het geïnvesteerde kapitaal naar het buitenland over te maken; belastingvrijdom gedurende vijf jaar voor in agglomeraties gevestigde ondernemingen en gedurende negen jaar voor investeringen in ontwikkelingsregio's; kredietfaciliteiten van lokale financieringsinstituten. Volksrepubliek China In juli 1979 is in China een wet met betrekking tot joint ventures van kracht geworden. Met vergunning van de Chinese regering en na registratie van de kapitaalsinbreng kan een buitenlandse particuliere ondernemer met Chinese staatsbedrijven een joint venture in de vorm van een naamloze vennootschap aangaan. De inbreng van de buitenlandse partner moet minimaal 25% van het kapitaal zijn, een maximum is niet gesteld. Het bestuur van de joint venture moet bestaan uiteen door de Chinese partner benoemde president-directeur en een of twee vicepresidenten benoemd door de buitenlandse aandeelhouder. Winsten mogen vrij naar het buitenland overgemaakt worden met deviezenvergunning van de Bank of China. Voor het aantrekken van buitenlandse investeringen hebben de provincies Fujian (voorheen Foekien) en Guangdong (voorheen Kwantoeng) economische autonomie gekregen. Recentelijk is de provincie Fujian begonnen met de uitgifte van obligaties in China en in Hong Kong ter financiering van de opbouw van een lichte industrie in de provincie. De hoofdsom is uitgedrukt in renmimbi. Het is niet de bedoeling dat de obligaties verhandelbaar zijn, maar inwisseling vóór de officiële aflossingsdatum bij de Bank of China is mogelijk. Fujian heeft ook plannen voor de instelling van vrijhandelszones. Filipijnen In de Filipijnen worden particuliere buitenlandse investeringen vrij toegelaten. Voor het verkrijgen van belastingfaciliteiten worden de investeringen in vier klassen ingedeeld: 1 en 2. toegelaten (permitted) en toelaatbare (permissible) investeringen. Dit zijn investeringen van ten hoogste 30% in het kapitaal van een onderneming en investeringen, die de ontwikkeling van de Filipijnen bevorderen, althans niet schaden; 3. welkome (welcomed) investeringen voor ondernemingen in door de wet genoemde prioriteitssectoren. Deze ondernemingen, met maximaal 40% buitenlands kapitaal, krijgen belastingfaciliteiten; 4. aangemoedigde (encouraged) investeringen, voor ondernemingen, die een pioniersfunctie vervullen of die ten minste 70% van de produktie exporteren. Deze ondernemingen kunnen 100% buitenlands kapitaal hebben. Voor deze investeringen gelden de grootste belastingfaciliteiten.


9

Ondernemingen kunnen zich ook vestigen in een speciale exportzone voor lichte arbeidsintensieve industrieën. Winst van buitenlandse investeringen kan vrij naar het buitenland overgemaakt worden. Hong Kong Hong Kong als Britse kroonkolonie kent geen speciale behandeling voor buitenlandse investeerders. India India laat alleen particuliere buitenlandse investeringen toe in die sectoren, waar de Indiase technologie niet in voldoend»: mate is aangepast. Aanvragen voor vergunning door buitenlandse investeerders worden beoordeeld naar de prioriteit van het project, de ter beschikking gestelde technologie en exportmogelijkheden. De Indiase regering heeft een illustratieve lijst gepubliceerd van sectoren, waar buitenlandse investeringen niet zijn toegestaan. In het algemeen mag het buitenlands kapitaal maximaal 40% van het totale kapitaal bedragen. De inbreng moet in de vorm van deviezen geschieden. Voor bijzonder gewenste ondernemingen kan een hoger buitenlands kapitaalaandeel toegestaan worden. Voor bedrijven, die hun gehele produktie exporteren, zijn er twee vrijhandelszones aan de Indiase westkust. Hier mogen voor 100% buitenlandse bedrijven zich vestigen. In- en uitvoer van goederen, machines e.d. zijn er vrij van rechten. Winst mag naar het buitenland overgemaakt worden met vergunning van de deviezeninstanties. Ondernemingen met niet meer dan 40% buitenlands kapitaal kunnen kapitaal op de lokale markt opnemen. Indonesië Indonesië laat particuliere buitenlandse investeringen toe en verleent deze fiscale faciliteiten, indien zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. In onder meer de wapenindustrie en de openbare nutsbedrijven zijn geen buitenlandse investeringen toegestaan. Fiscale faciliteiten voor een aantal jaren, maximum zes, gelden voor importvervangende industrieprojecten, die $ 250 000 per jaar deviezen besparen (3 jaar), die zich buiten Java vestigen (4 jaar), die meer dan $ 15 min. investeren of grote risico's lopen (5 jaar), en die speciale prioriteit voor hun investeringen gekregen hebben (6 jaar). Investeringen met een lagere prioriteit worden wel goedgekeurd, maar komen niet voor fiscale faciliteiten in aanmerking. Winst van het geïnvesteerde kapitaal kan vrij naar het buitenland overgemaakt worden. Voor posities, waarvoor geen Indonesische krachten beschikbaar zijn, mogen buitenlanders aangetrokken worden, mits de onderneming tegelijkertijd Indonesiërs opleidt voor leidende functies. Voor het aanvangskapitaal mag de buitenlandse investeerder geen beroep doen op de lokale kapitaalmarkt. Tien jaar na goedkeuring van de investering moet het Indonesisch aandeel in het kapitaal minimaal 51 % bedragen. Irak Irak laat in principe geen buitenlandse investeringen toe, omdat het bewind van het standpunt uitgaat rijk genoeg te zijn om de ontwikkeling van het land te financieren. Bovendien worden buitenlandse investeringen verdacht van imperialisme, zionisme en neokolonialisme.


10

Voor bepaalde projecten wordt soms een joint venture tussen een Iraaks en een buitenlands staatsbedrijf toegestaan. De regels worden van geval tot geval in een overeenkomst tussen partijen vastgelegd, maar niet openbaar gemaakt. Jordanië Jordanië kent dezelfde rechten toe aan nationale, Arabische en buitenlandse investeringen. Fiscale faciliteiten worden verleend aan ondernemingen die een goedgekeurd economisch project uitvoeren. Dit zijn industriële ondernemingen met machinerieën e.d. ter waarde van ten minste 5000 Jord. Dinars (= f 12 500), toeristische ondernemingen weiketen minste 15 000 Jord. Dinars (= f37 500), exclusief de grondaankoop, investeren, woningbouw- en landwinningsondernemingen die ten minste 25 000 Jord. Dinars (= f 62 500), exclusief de kosten van de grond, investeren. Winst kan vrij naar het buitenland worden overgemaakt. Voor industriële investeringen geldt een maximum van 40% van het geïnvesteerde kapitaal, voor banken, verzekeringsmaatschappijen en beleggingsmaatschappijen geldt een maximum van 45% van het geïnvesteerde kapitaal. Er is geen verplichting om uitsluitend of voor een bepaald deel van lokale arbeidskrachten gebruikte maken. Met vergunning van de Ammanse kapitaalbeurs kan lokaal kapitaal opgenomen worden. Voor de verhouding tussen buitenlands en lokaal kapitaal bestaan geen officiële regels. Buitenlandse ondernemingen die in Jordanië een kantoor of een regionaal hoofdkwartier willen vestigen, moeten een verzoek tot registratie indienen. Zij genieten belastingvrijdom voor de winst op hun activiteiten buiten Jordanië. Koeweit Koeweit is financieel een rijk land en het heeft daardoor geen behoefte aan buitenlands kapitaal. Particuliere buitenlandse investeerders zijn desniettemin welkom vanwege hun technische kennis en hun management. Voor buitenlandse investeringen is goedkeuring van de Koeweitse regering vereist. Het aandeel van buitenlands kapitaal in een Koeweitse onderneming mag ten hoogste 49% bedragen. De directie moet in handen van Koeweiters zijn en minstens 25% van de employés moeten Koeweiters zijn. Zuid-Korea Zuid-Korea laat particuliere buitenlandse investeringen toe na goedkeuring door de regering. Het buitenlands kapitaal mag in principe niet meer dan 50% van het kapitaal vormen. Kapitaaldeelname van meer dan 50% is onder meer toegestaan voor ondernemingen die hun produktie geheel exporteren zonder Koreaanse exporteurs te beconcurreren, en voor ondernemingen die moderne technologie invoeren. Het minimum voor buitenlandse investeringen is in principe $ 200000. Een uitzondering is gemaakt voor de elektronische en machine-industrie (minimum $ 100000), investeringen door in het buitenland wonende Zuidkoreanen (minimum $ 50 000) en ondernemingen die lokale grondstoffen verwerken voor de export en nieuwe technologieën gebruiken (minimum $50000). Ondernemingen met een deel buitenlands kapitaal genieten naar rato van de kapitaaldeelname fiscale faciliteiten gedurende vijf jaar. Winst kan vrij naar het buitenland overgemaakt worden, evenals het buitenlands kapitaal twee jaar nadat de onderneming met de produktie gestart is.


11

Libanon Libanon legt aan buitenlandse investeerders in het algemeen geen beperkingen op. Alleen buitenlandse investeerders in banken verzekeringswezen moeten hun kredietwaardigheid aantonen. Bij ondernemingen op het gebied van openbare dienstverlening moet een derde van het aandelenkapitaal eigendom van Libanezen zijn. Maleisië Maleisië heeft altijd buitenlandse investeringen toegelaten, maar heeft in 1970 voor alle ondernemingen de eis gesteld dat het kapitaal van een onderneming in 1990 slechts voor maximum 30% in buitenlandse handen mag zijn. Van de rest van het kapitaal moet minimaal 30% eigendom zijn van «bumiputra's» (Maleiers) en 40% van andere Maleisische onderdanen (meestal van Chinese afkomst). Als arbeidskrachten moeten in de eerste plaats bumiputra's gebruikt worden. Singapore Als kapitaalmarkt van Azië stelt Singapore buitenlandse investeerders gelijk met binnenlandse investeerders. Om vestigingen van offshoremaatschappijen te voorkomen is bepaald dat elke onderneming ten minste twee in Singapore woonachtige directeuren moet hebben. Overmaking van winst naar het buitenland is vrij. Syrië Syrië heeft een economie waarin de staat een dominerende rol speelt en waarin weinig ruimte is overgelaten voor particuliere investeerders. Dochterondernemingen en vertegenwoordigingen van buitenlandse ondernemingen moeten zich laten registreren bij het ministerie van economische zaken. Dochterondernemingen van buitenlandse staatsondernemingen moeten daarenboven nog een vergunning van de ministerraad aanvragen. Uitsluitend Syriërs of Syrische ondernemingen mogen procuratie voor de onderneming hebben. Het kapitaal en de reserves moeten in het algemeen minimaal 50 000 Syr. ponden (= f 25 000) bedragen. Dochterondernemingen van buitenlandse banken dienen elk jaar een balans aan het ministerie van economische zaken voor te leggen. Thailand Thailand heeft een selectief regime ten aanzien van particuliere buitenlandse investeringen. Activiteiten op het gebied van landbouw, dienstverlening, kleinhandel, lichte industrie mogen alleen door Thailanders of door ondernemingen met ten minste 51 % Thailands kapitaal bedreven worden. In de overige sectoren zijn ondernemingen met 100% buitenlands kapitaal toegestaan. Voor uitbreiding van de produktie en oprichting van nieuwe vestigingen hebben buitenlandse ondernemingen vergunning nodig. Dividenden kunnen vrij naar het buitenland overgemaakt worden, behoudens deviezenvergunning. Bepaalde ondernemingen kunnen fiscale en andere faciliteiten krijgen. Deze worden van geval tot geval door de autoriteiten verleend.

Tweede Kamerzitting 1979-1980,15 800 hoofdstuk V, nr. 105

12

Pakistan Pakistan streeft tijdens het Vijfde Vijfjarenplan (1978-83) naar een totaal aan industriële investeringen van r u i m 39 m l d . Rupees ( = ca. f 8 mld.), waarbij voor particuliere investeerders uit b i n n e n - en buitenland een belangrijke plaats is i n g e r u i m d . Speciale aandacht krijgt de industrialisatie van onderontwikkelde regio's. De zware en de metaalindustrie blijft v o o r overheidsbedrijven gereserveerd. Particuliere buitenlandse investeerders kunnen v o o r hun projecten verg u n n i n g krijgen van de Pakistaanse r e g e r i n g , indien zij de ontwikkeling van het land bevorderen met n a m e d o o r invoering van nieuwe technieken, beter gebruik van nationale h u l p b r o n n e n , verbetering van de betalingsbalans en schepping van w e r k g e l e g e n h e i d . Naast b o v e n g e n o e m d e eisen geldt als v o o r w a a r d e dat de v o o r g e n o m e n activiteiten in Pakistan nog niet beoefend w o r d e n , of alleen op een schaal niet aangepast aan de behoefte van het land. Er is geen verplichte Pakistaanse deelname in het aandelenkapitaal van een o n d e r n e m i n g , maar normaliter v e r w a c h t de Pakistaanse regering dat uitgaven in lokale valuta gefinancierd w o r d e n uit lokale kapitaalinbreng. Aan o n d e r n e m i n g e n kan een anatal fiscale faciliteiten voor een periode van ten hoogste vijf jaar verleend w o r d e n . Winst van het geïnvesteerde kapitaal kan vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n , evenals het geïnvesteerde kapitaal zelf, behalve wanneer de investering met gebruikte machines is geëffectueerd of met kapitaal van in het buitenland gevestigde Pakistanen.

AFRIKA Algerije Algerije is een land met een staatskapitalistisch s y s t e e m , w a t betekent dat in de belangrijkste sectoren alleen staatsbedrijven m o g e n opereren. In de Charte Nationale van 1976 is verklaard dat de kapitalistische o n d e r n e m i n g onverenigbaar is met de v o o r w a a r d e n v o o r o n t w i k k e l i n g van economische onafhankelijkheid. Desniettemin kent Algerije een mogelijkheid voor gemengde economische v e n n o o t s c h a p p e n (Sociétés d ' é c o n o m i e mixte), waarin buitenlandse particuliere investeerders kunnen s a m e n w e r k e n met Algerijnse s t a a t s o n d e r n e m i n g e n . De Algerijnse staat m o e t daarin meer dan 50% van het aandelenkapitaal in handen hebben en alle zeggenschap hebben over het o n d e r n e m i n g s b e l e i d ; b o v e n d i e n geeft de w e t de staat het recht, indien gewenst, het buitenlandse aandelenkapitaal, geheel of gedeeltelijk, tegen betaling over te n e m e n . Van een officieel goedgekeurde buitenlandse investering m a g m a x i m a a l 15% van het geïnvesteerde kapitaal als w i n s t naar het buitenland overgemaakt w o r d e n , indien dit kapitaal bij de aanvang in vrije deviezen is gefourneerd. Buitenlandse investeringen in de aardolie- en aardgassector moeten in sam e n w e r k i n g met of onder goedkeuring v a n de staatsoliemaatschappij Sonatrach plaatsvinden. Benin Benin maakt geen onderscheid tussen nationale en buitenlandse investeerders. Aan alle o n d e r n e m i n g e n w o r d t d o o r de w e t gegarandeerd dat onteigening alleen tegen redelijke schadevergoeding zal plaatsvinden. Aan o n d e r n e m i n g e n die van belang zijn v o o r de nationale ontwikkeling kan de minister van economische zaken een aantal fiscale faciliteiten toekennen. Deze v o o r d e l e n zijn in drie regimes verdeeld, A, B en C. Regime A kan v o o r hoogstens vijf jaar g e l d e n ; regime B geeft meer faciliteiten v o o r h o o g stens acht jaar. Regime C geeft de meeste faciliteiten v o o r hoogstens vijftien jaar en is gebaseerd o p een overeenkomst tussen de betreffende ondernem i n g en de staat.

Tweede Kamer, zitting 1979-1980, 15800 hoofdstuk V, nr. 105

13

Van alle o n d e r n e m i n g e n die onder een van b o v e n g e n o e m d e regimes vallen heeft de staat het recht o m v o o r 2 0 % in het aandelenkapitaal deel te nem e n . W a n n e e r een o n d e r n e m i n g niet meer aan de v o o r w a a r d e n van het toegekende r e g i m e v o l d o e t , kunnen de faciliteiten ingetrokken w o r d e n . W i n s t v a n het geïnvesteerde kapitaal m a g vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Boeroendi Boeroendi legt geen beperkingen o p aan buitenlandse particuliere investeerders als zodanig. O n d e r n e m i n g e n die van belang zijn v o o r de o n t w i k k e l i n g van het land kunnen als «prioritair» erkend w o r d e n , w a t fiscale faciliteiten v o o r m a x i m a a l vijf jaar oplevert. Grote o n d e r n e m i n g e n van uitzonderlijk belang v o o r de nationale ontwikkeling kunnen met de staat een overeenkomst aangaan, w a a r b i j fiscale faciliteiten v o o r tien jaar kunnen w o r d e n verleend. O n d e r n e m i n g e n die zich buiten de agglomeratie van de hoofdstad vestigen genieten nog extra faciliteiten. W a n n e e r een o n d e r n e m i n g zich niet aan de gestelde v o o r w a a r d e n h o u d t , kunnen de faciliteiten ingetrokken w o r d e n . W i n s t t o t een m a x i m u m van 2 0 % van het geïnvesteerde kapitaal kan vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n , behoudens d e v i e z e n v e r g u n n i n g . Egypte Egypte staat buitenlandse investeringen in een d o o r de w e t g e n o e m d aantal sectoren toe, waarbij Arabische investeerders een bevoorrechte positie i n n e m e n . (Het is niet g o e d na te gaan of deze bevoorrechte positie thans nóg gegeven w o r d t ) . Investeringsprojecten, waaraan buitenlands kapitaal deelneemt, m o e t e n g o e d g e k e u r d w o r d e n door de A l g e m e n e A u t o r i t e i t v o o r Investeringen en Vrije Zones (General A u t h o r i t y f o r Investment and Free Zones). A l d u s g o e d gekeurde projecten k o m e n in aanmerking voor fiscale faciliteiten. W i n s t m a g t o t een zeker percentage van het geïnvesteerde kapitaal, in s o m m i g e gevallen 8 % , in andere gevallen 14%, naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Voor o n d e r n e m i n g e n die deviezen inbrengen of deviezen besparen, gelden b o v e n g e n o e m d e m a x i m u m p e r c e n t a g e s niet. Egypte kent ook een Vrije Zone, w a a r goederen zonder betaling van rechten in- en uitgevoerd m o g e n w o r d e n . Met v e r g u n n i n g v a n b o v e n g e n o e m d e A l g e m e n e Autoriteit kunnen bedrijven zich in de Vrije Zone vestigen. Dit is v o o r a l bedoeld o m o n d e r n e m i n g e n aan te trekken die zich bezighouden met t r a n s i t o h a n d e l , overpakken, m e n g e n etc. van produkten en assemblage van apparaten. Gabon Gabon laat particuliere buitenlandse investeringen vrij toe, deze genieten dezelfde bescherming als nationale o n d e r n e m i n g e n op g r o n d van het algem e n e recht (droit c o m m u n ) . O n d e r n e m i n g e n in een aantal d o o r de w e t o m s c h r e v e n sectoren, die van belang zijn voor de ontwikkeling van G a b o n , kunnen b o v e n d i e n fiscale faciliteiten genieten op g r o n d van een bevoorrecht regime (régime privilégée). De faciliteiten zijn - in o p k l i m m e n d e v o l g o r d e - verdeeld in de regimes IA en IB ( m a x i m a a l tien jaar) en II ( m a x i m a a l 25 jaar). V o o r o n d e r n e m i n g e n uit de l a n d e n v a n UDEAC (Economische en DouaneUnie van Centraal-Afrika) gelden nog ruimer faciliteiten, de regimes III en IV. A a n o n d e r n e m i n g e n , die niet aan de gestelde v o o r w a a r d e n v o l d o e n , kunnen de verleende faciliteiten o n t n o m e n w o r d e n . W i n s t van het geïnvesteerde kapitaal m a g vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n .

T w e e d e Kamer, zitting 1 9 7 9 - 1 9 8 0 , 1 5 8 0 0 hoofdstuk V, nr. 105

14

Ghana Ghana is sinds 1975 doende om het aandeel van de Ghanese staat of van de Ghanese particulieren in het kapitaal van in het land werkende buitenlandse ondernemingen te vergroten. In bepaalde sectoren, onder meerde kleinhandel, mogen alleen 100%Ghanese firma's of ondernemingen werkzaam zijn. Voor de overige sectoren gelden minima, soms 40%, soms 50%, voor deelname van Ghanees kapitaal. Voor de allergrootste ondernemingen is participatie van de Ghanese staat in het kapitaal voor 55% voorgeschreven. Buitenlandse investeerders in Ghanese ondernemingen zijn verplicht een opleidingsschema voor Ghanese medewerkers op te stellen en over de uitvoering hiervan regelmatig verslag uit te brengen aan het Comité voor Uitvoering van het Investeringsprogramma (Investment Policy Implementation Committee). Winst van het geïnvesteerde buitenlandse kapitaal mag vrij naar het buitenland overgemaakt worden, behoudens goedkeuring van de deviezenautoriteiten. Guinee-Bissao Guinee-Bissao heeft geen speciale wetgeving voor buitenlandse particuliere investeringen. Voorstellen van buitenlandse particuliere investeerders worden van geval tot geval door de regering onderzocht en, indien aanvaard, komt er een overeenkomst tot stand tussen de regering en de buitenlandse investeerder. Ivoorkust Ivoorkust laat particuliere buitenlandse investeringen toe. Ondernemingen, die in een aantal door de wet genoemde sectoren werkzaam zijn en van belang zijn voor de ontwikkeling van het land, kunnen op grond van een decreet van de ministerraad een prioritaire status krijgen, wat recht geeft op fiscale faciliteiten. Voor ondernemingen met een lange aanlooptijd is er een regime op lange termijn (maximaal 25 jaar). In bepaalde gevallen worden de voorwaarden en faciliteiten vastgelegd in een oprichtingsovereenkomst (convention d'établissement) tussen de Ivoriaanse staat en de onderneming. Winst van het geïnvesteerde kapitaal kan vrij naar het buitenland overgemaakt worden. Investeringen uit de Afrikaanse landen van de franc-zone worden gelijkgesteld met nationale investeringen. Kameroen Kameroen legt aan buitenlandse particuliere investeerders geen beperkingen op. Bij presidentieel decreet kan aan bepaalde ondernemingen een aantal fiscale faciliteiten verleend worden. Deze faciliteiten zijn opgenomen in twee regimes, A en B, waarbij regime B meer faciliteiten biedt dan regime A. Criterium is het belang van de onderneming voor de nationale ontwikkeling. De faciliteiten worden voor maximaal tien jaar verleend. De regimes C en D geven meer faciliteiten en worden verleend bij een overeenkomst tussen de staat en de betreffende onderneming (convention d'établissement). De faciliteiten van de regimes C en D gelden voor maximaal 25 jaar. Wanneer een onderneming zich niet aan de gestelde voorwaarden houdt, kunnen de faciliteiten ingetrokken worden. Voor overmakingen van de winst van het geïnvesteerde kapitaal naar het buitenland stelt de wet geen beperkingen.


15

Kenya Kenya laat particuliere buitenlandse investeringen onbeperkt toe. Buitenlandse investeerders, die kunnen aantonen dat hun o n d e r n e m i n g de economische belangen van het land bevordert, kunnen bij het ministerie van financiën een certificaat van goedkeuring (certificate of a p p r o v e d enterprise) aanvragen. Houders v a n een dergelijk certificaat zijn g e v r i j w a a r d tegen o n t e i g e n i n g zonder redelijke schadevergoeding. Bovendien kunnen zij de w i n s t van het geïnvesteerde kapitaal en interest van leningen vrij naar het buitenland o v e r m a k e n . Liberia In Liberia m o e t e n particuliere buitenlandse investeerders met de regering een Overeenkomst v o o r Investeringsfaciliteiten (Investment Incentive Contract) sluiten. De w e t o m s c h r i j f t de v o o r w a a r d e n waaraan de buitenlandse investeerder moet v o l d o e n alsmede de sectoren, w a a r i n de o n d e r n e m i n g w e r k z a a m moet zijn. W a n n e e r het contract t o t stand g e k o m e n is, krijgt de o n d e r n e m i n g fiscale faciliteiten. Aan o v e r m a k i n g van w i n s t zijn dan geen beperkingen meer gesteld. De o n d e r n e m i n g is verplicht zoveel mogelijk van Liberiaanse arbeidskrachten gebruik te maken en deze op te leiden. De o n d e r n e m i n g m a g kapitaal o p de Liberiaanse kapitaalmarkt o p n e m e n . Minstens 2 5 % van het kapitaal m o e t in handen van Liberiaanse ingezetenen zijn. Libië Libië verleent aan kantoren v a n buitenlandse o n d e r n e m i n g e n slechts verg u n n i n g tot vestiging v o o r een periode van vijf jaar, welke periode verlengd kan w o r d e n . De v e r g u n n i n g w o r d t in hoofdzaak slechts verleend aan ingenieursbureaus en technische diensten ten behoeve van de aardolie- en gasexploratie. Bij Libische o n d e r n e m i n g e n m e t e e n kapitaal van meer dan LD 30 000 (ca. f 80000) is theoretisch d e e l n a m e van buitenlandse investeerders tot m a x i maal 4 9 % toegestaan. Voor oliemaatschappijen gelden speciale regels. Malawi M a l a w i zoekt met name particuliere buitenlandse investeerders v o o r industrieprojecten. Wanneer deze projecten in het belang van de nationale o n t w i k k e l i n g zijn, verleent de minister van handel, industrie en toerisme vergunning tot vestiging. A l d u s goedgekeurde investeringen kunnen belastingfaciliteiten krijgen. In bijzondere gevallen kan aan een o n d e r n e m i n g v o o r een bepaalde periode het alleenrecht v o o r de fabricage van bepaalde produkten in M a l a w i w o r d e n toegestaan. Mali Mali legt aan buitenlandse investeerders geen beperkingen o p . O m echter als prioritaire o n d e r n e m i n g v o o r fiscale faciliteiten in aanmerking te k o m e n moet aan een aantal v o o r w a a r d e n voldaan w o r d e n . De w e t noemt een aantal sectoren, waar nationale en buitenlandse o n d e r n e m i n g e n de ontwikkeling van het land kunnen bevorderen. Bovendien m o e t e n buitenlandse o n d e r n e m i n g e n een t o e g e v o e g d e w a a r d e van ten minste 4 0 % (Malinese o n d e r n e m i n g e n 30%) effectueren, w a t i n h o u d t dat 4 0 % (30%) van de kostprijs van het produkt m o e t besteed w o r d e n aan Malinese g r o n d s t o f f e n , halffabrikaten en diensten en aan lonen van Malinese arbeidskrachten, etc.

T w e e d e Kamer, zitting 1 9 7 9 - 1 9 8 0 , 1 5 8 0 0 hoofdstuk V, nr. 105

16

Voor de belastingfaciliteiten zijn t w e e regimes ingesteld: het algemene reg i m e A (régime c o m m u n dit «A») en het speciale regime B (régime particulier dit «B»). Het regime A geeft een aantal faciliteiten, w a a r v a n de duur van de meeste m a x i m a a l 5 jaar is. Het regime B is gebaseerd op een overeenkomst tussen de Malinese staat en de betreffende o n d e r n e m i n g en geeft faciliteiten v o o r een d u u r van m a x i m a a l 20 jaar. Voor kleine en m i d d e l g r o t e o n d e r n e m i n g e n geldt een regime C met een beperkt aantal faciliteiten. Voor investeringen in m i j n b o u w en a a r d o l i e w i n n i n g gelden speciale wettelijke regels. Industrieën, welke zich buiten de bestaande industriekernen vestigen kunnen behalve de b o v e n g e n o e m d e faciliteiten nog andere krijgen, onder meer gratis b o u w t e r r e i n . Wanneer een o n d e r n e m i n g zich niet aan de gestelde v o o r w a a r d e n houdt, kan de staat de faciliteiten intrekken. W i n s t van het geïnvesteerde kapitaal en salarissen van buitenlands personeel kunnen vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Marokko Marokko stimuleert de komst van buitenlandse investeerders, indien deze technische kennis leveren, werkgelegenheid verschaffen of o p export georiënteerdzijn. O n d e r n e m i n g e n kunnen belastingfaciliteiten verwerven w a n n e e r zij behalve aan b o v e n g e n o e m d e v o o r w a a r d e n tevens aan de v o l g e n d e v o l d o e n : O n d e r n e m i n g e n in de dienstensector moeten ten minste 5 0 % Marokkaans kapitaal hebben, t e r w i j l de president-directeur en meer dan de helft van de directeuren de Marokkaanse nationaliteit moeten bezitten. Hoe verder van de agglomeratie Casablanca v e r w i j d e r d , des te meer faciliteiten er zijn. Voor investeringen in scheepvaart en t o e r i s m e mag het buitenlands kapitaalaandeel 100% bedragen. Voor de b o u w van bepaalde typen schepen en van hotels kan de regering subsidies, resp. leningen tegen lage rente of renteloze leningen verstrekken. Voor projecten m e t e e n investering van Dirham 30 m i n . (= ca. f 15 min.) of meer moet door de regering een speciale v e r g u n n i n g verleend w o r d e n . Winst van het geïnvesteerde kapitaal kan met officiële v e r g u n n i n g na aftrek van 25% belasting naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . O n d e r n e m e r s moeten 1 % v a n h u n totale l o o n s o m besteden aan beroepsopleiding. Mauritanië Mauritanië heeft geen beperkende bepalingen ten aanzien van particuliere buitenlandse investeerders. Garantie tegen nationalisatie zonder redelijke schadevergoeding w o r d t echter alleen gegeven aan o n d e r n e m i n g e n , die van belang zijn voor de economische en sociale o n t w i k k e l i n g van het land en in door de w e t bepaalde sectoren werkzaam zijn. Bovendien zijn gunstige factoren voor privileges: de mate v a n werkgelegenheid v o o r lokale arbeidskrachten, de toegevoegde waarde van het produktieproces en de rentabiliteit van de o n d e r n e m i n g . Het regime A geldt v o o r o n d e r n e m i n g e n , die een i n v e s t e r i n g s p r o g r a m m a m e t e e n o m v a n g van 10 tot 200 m i n . Ouguya's ( = f 5 tot 100 min.) over ten hoogste drie jaar gespreid, w i l l e n uitvoeren. De duur van de faciliteiten loopt tot ca. 12 jaar. Het regime B geldt v o o r o n d e r n e m i n g e n , die een investeringsprogramma van meer dan 200 m i n . Ouguya's ( = f 100 min.) over ten hoogste vier jaar gespreid, willen uitvoeren. De d u u r van de faciliteiten kan tot 20 jaar lopen. Vestiging buiten de stedelijke agglomeraties geeft recht op extra of nog langduriger faciliteiten. Met de v o o r het land belangrijkste o n d e r n e m i n g e n kan de staat een stichtingsovereenkomst (Convention d'Etablissement) sluiten, waarbij wederzijdse verplichtingen vastgelegd w o r d e n .

Tweede Kamer, zitting 1979-1980, 15 800 hoofdstuk V, nr. 105

17

Wanneer een o n d e r n e m i n g zich niet aan de v o o r w a a r d e n van het regime of van de overeenkomst h o u d t , kan de staat de faciliteiten intrekken en de reeds genoten belastingvoordelen t e r u g v o r d e r e n . Kleine en m i d d e l g r o t e bedrijven, alsmede a m b a c h t s b e d r i j v e n , m o e t e n ten minste 6 0 % Mauritaans kapitaal hebben o m v o o r belastingfaciliteiten in aanmerking te k o m e n . W i n s t van het geïnvesteerde kapitaal kan vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n , mits dit kapitaal is ingebracht in vrije deviezen. Niger Niger legt aan buitenlandse particuliere investeerders als zodanig geen beperkingen o p , maar verleent onder bepaalde v o o r w a a r d e n belastingfaciliteiten. Het G e w o n e Recht (Régime de droit c o m m u n ) geldt voor nieuwe o n d e r n e m i n g e n m e t e e n kapitaal van ten minste 50 m i n . CFA-frs. ( = ca. f 250 000) of v o o r bestaande o n d e r n e m i n g e n , die m i n i m a a l 30 m i n . CFA-frs. ( = ca. f 150 000) investeren in uitbreidingen. Deze o n d e r n e m i n g e n moeten zoveel mogelijk Nigerezen in dienst nemen en opleiden v o o r leidende functies. Nigerees kapitaal moet in de gelegenheid gesteld w o r d e n in het kapitaal van de o n d e r n e m i n g te participeren. De verleende belastingfaciliteiten gelden voor m a x i m a a l vijfjaar. Het g o e d k e u r i n g s r e g i m e (Régime d ' A g r é m e n t ) biedt meer fiscale faciliteiten en voor een langere periode (4-10 jaar). Bovendien is hierbij protectie mogelijk tegen i m p o r t e n uit andere landen. De meeste faciliteiten biedt een vestigingsovereenkomst (Convention d'Etablissement) tussen de staat en de betreffende o n d e r n e m i n g ; deze biedt v o o r e e n periode van m a x i m a a l 15 jaar faciliteiten, welke ruimer zijn dan die van andere regimes. Wanneer een o n d e r n e m i n g zich niet aan de gestelde v o o r w a a r d e n houdt, kan de Nigerese regering de faciliteiten intrekken en de reeds genoten belastingvoordelen terugvorderen. Kleine en m i d d e l g r o t e industrieën m e t t e n minste 8 0 % Nigerees kapitaal k o m e n ook v o o r faciliteiten in a a n m e r k i n g . W i n s t e n v a n het geïnvesteerde kapitaal k u n n e n , behoudens deviezenverg u n n i n g , vrij naar het buitenland overgemaakt w o r d e n . Deze vrijheid geldt ook v o o r het geïnvesteerde kapitaal drie jaar na oprichting van de onderneming. Nigeria Nigeria w i l enerzijds particuliere buitenlandse investeerders aantrekken, maar anderzijds de nigerianisatie van het e c o n o m i s c h leven bevorderen, niet d o o r de nationalisatie van buitenlandse o n d e r n e m i n g e n maar d o o r participatie van Nigeriaans kapitaal in deze o n d e r n e m i n g e n . S p o o r w e g e n , t e l e f o o n v e r b i n d i n g e n en elektriciteitsbedrijven zijn v o o r staatsondernemingen gereserveerd. In de sectoren ijzer en staal, petrochem i e , kunstmestproduktie en lokale distributie van aardolieprodukten moet de Nigeriaanse staat voor minstens 5 5 % in het kapitaal van de betreffende onderneming deelnemen. Exploratie naar en w i n n i n g van aardolie geschiedt onder supervisie en met d e e l n a m e van de Nigeriaanse Nationale Aardoliemaatschappij (NNPC). De overige o n d e r n e m i n g e n zijn in drie klassen verdeeld. Kleine ondernem i n g e n , vooral in de detailhandel en de dienstensector, moeten v o o r 100% Nigeriaans e i g e n d o m zijn. Een verplichte Nigeriaanse deelneming van 60 % geldt met name voor de lichte industrie, agrarische industrieën, b o u w o n d e r n e m i n g e n e.d. Voor de o n d e r n e m i n g e n , niet vallende onder de eerste t w e e categorieën, is een Nigeriaanse d e e l n e m i n g in het kapitaal van m i n i m a a l 4 0 % vereist. W i n s t kan naar het buitenland overgemaakt w o r d e n met v e r g u n n i n g van het ministerie van financiën. Het ministerie van binnenlandse zaken stelt op aanvraag van de betreffende o n d e r n e m i n g een q u o t u m van niet-Nigeriaanse stafleden vast.

Tweede Kamer, zitting 1979-1980, 15800 hoofdstuk V, nr. 105

18

Rwanda Rwanda legt aan particuliere buitenlandse investeerders geen beperkingen op en de wet garandeert hun bescherming tegen nationalisatie zonder redelijke schadevergoeding. Ondernemingen die in een aantal door de wet genoemde sectoren werkzaam zijn, worden als prioritair beschouwd, op grond waarvan zij fiscale en andere faciliteiten kunnen krijgen. Het maakt hiervoor geen verschil of de onderneming geheel of gedeeltelijk buitenlands kapitaal heeft. Extra faciliteiten biedt het goedkeuringsregime (regime d'agrément) voor Rwandese ondernemingen met een minimumkapitaal van 10 min. Rw. frs. (ca f 200 000) en buitenlandse ondernemingen met een minimumkapitaal van 20 min. Rw. frs. (f 400000). De faciliteiten van dit regime gelden voor de eerste vijf jaar. Grotere ondernemingen van bijzonder belang voor de nationale ontwikkeling kunnen onder een overeenkomstregime vallen (régime de convention). Hierbij sluit de staat een overeenkomst voor maximaal 15 jaar, waarin ruime fiscale faciliteiten verleend worden en eventueel bescherming van de afzet tegen buitenlandse concurrentie. Winst van het geïnvesteerde kapitaal kan vrij naar het buitenland overgemaakt worden. Een gunstige factor voor het verkrijgen van faciliteiten is de inschakeling van lokale arbeidskrachten. Senegal In Senegal genieten particuliere buitenlandse investeerders in een aantal door de wet genoemde sectoren dezelfde rechten als Senegalese investeerders. Als prioritair worden ondernemingen aangemerkt, die meer dan 200 min. CFA-frs. (= ca f 1 min.) binnen een periode van drie jaar willen investeren en direct aan 50 of meer Senegalese arbeiders en hogere functionarissen permanente werkgelegenheid bieden öf ondernemingen die minder dan voornoemd bedrag investeren, maar aan 100 of meer Senegalese arbeiders en hogere functionarissen permanente werkgelegenheid bieden. Deze ondernemingen genieten fiscale faciliteiten voor een periode van maximaal 5 jaar; indien zij zich buiten de agglomeratie Dakar vestigen, gelden de faciliteiten voor maximaal 8 jaar. Faciliteiten voor een periode van maximaal 20 jaar worden verleend aan ondernemingen die van uitzonderlijk belang zijn voor de Senegalese economie en die een investeringsprogramma van 1 mld. CFA-frs. (= ca f 5 min.) in vijf jaar willen realiseren. De faciliteiten worden vastgelegd ineen overeenkomst tussen de staat en de onderneming. Dit is het conventieregime (Régime conventionnée). Wanneer een onderneming niet meer aan de gestelde voorwaarden voldoet of failliet gaat, vervallen de verleende faciliteiten en kan de staat de reeds genoten belastingvoordelen terugvorderen. Kleine of middelgrote ondernemingen, die voor minstens 60% Senegalees kapitaal hebben en een overwegend Senegalese directie, komen eveneens voor bovengenoemde faciliteiten in aanmerking. Winst van het geïnvesteerde kapitaal en dit kapitaal zelf kunnen vrij naar het buitenland overgemaakt worden, mits de investering indertijd met vrije deviezen is gedaan. Soedan Soedan verleent zowel aan Soedanese als aan buitenlandse investeerders fiscale faciliteiten, indien het om landbouw- of industrieprojecten gaat, welke aan bepaalde vereisten voldoen.


19

Ondernemingen, die van belang zijn voor de Soedanese economie of de defensie of de economische samenwerking van Soedan met de Arabische en Afrikaanse landen bevorderen, kunnen fiscale faciliteiten krijgen, alsmede voorrang bij regeringsleveranties en bescherming tegen concurrentie van buiten. Winst van het geïnvesteerde kapitaal mag vrij naar het buitenland overgemaakt worden, evenals het kapitaal zelf na liquidatie van de onderneming. Tanzania Tanzania heeft de belangrijkste industrieën gesocialiseerd, dat wil zeggen dat de ondernemingen die in deze sectoren werkzaam zijn voor 100% en in sommige gevallen voor minstens 51 % staatseigendom moeten zijn. Wanneer een buitenlandse particuliere investeerder voor zijn project vergunning heeft gekregen van de minister van financiën, heeft hij dezelfde rechten en plichten als een particuliere Tanzaniaanse investeerder. Winst van het geïnvesteerde kapitaal mag vrij overgemaakt worden naar het buitenland. Tunesië In Tunesië zijn buitenlandse particuliere investeerders en in het buitenland gevestigde Tunesiërs verplicht om hun projecten ter goedkeuring voor te leggen aan de minister voor nationale economie. Nadat de goedkeuring verkregen is, komen de ondernemingen in eerste instantie in aanmerking voor vermindering van inkomstenbelasting met een percentage dat afhangt van het aantal permanente arbeidsplaatsen dat de onderneming creëert. Extra faciliteiten en subsidie genieten die ondernemingen, die zich buiten de stedelijke agglomeraties vestigen öf die een belangrijk deel van hun produktie exporteren óf die een zo compleet mogelijk produkt vervaardigen. De duur van de faciliteiten is vijf jaar. Ondernemingen van extra groot belang voor de nationale economie kunnen een overeenkomst met de staat sluiten, waarbij faciliteiten voor een langeretijd dan vijf jaar verleend kunnen worden. Wanneer een onderneming niet aan de gestelde voorwaarden voldoet, kunnen de verleende faciliteiten ingetrokken worden. Winst van het geïnvesteerde kapitaal kan, na controle door de Centrale Bank, vrij naar het buitenland overgemaakt worden, indien het kapitaal bij de aanvang in vrije deviezen is gefourneerd. Zaïre Zaïre legt aan buitenlandse particuliere investeerders geen beperkingen op. Om fiscale faciliteiten te verkrijgen moeten de investeringsprojecten echter aan door de wet gestelde voorwaarden voldoen. Deze faciliteiten zijn in drie regimes ondergebracht: het algemene regime (régime général), het regime met gedeeltelijke vrijstelling (régime d'exonération partielle) en het overeenkomstregime (régime conventionnel) Het belang van de investering voor de economische en sociale ontwikkeling van het land wordt onder meer afgewogen aan de grootte van de investering, aan de invloed op de werkgelegenheid, op de overdracht van technologie (door opleiding van lokale krachten) of op de betalingsbalans, aan de plaats van vestiging en aan de sociale effecten. In vitale economische sectoren heeft de Zaïrese staat het recht een deel van het ondernemingskapitaal voor zich zelf te reserveren. Het algemene regime geldt voor investeringen van minimaal 500 000 Zaïres(= f 500 000). Buitenlandse investeerders zijn verplichtten minste 80% van hun deelname in vrije deviezen te fourneren. Onder dit regime kunnen fiscale faciliteiten voor maximaal 5 jaar verleend worden. Het regime met gedeeltelijke vrijstelling geldt voor ondernemingen die winst en reserves herinvesteren.


20

Het overeenkomstregime geldt voor ondernemingen, die van groot belang zijn voor de nationale economie en die een lange aanlooptijd nodig hebben. De faciliteiten worden vastgelegd in een overeenkomst tussen de Zaïrese staat en de betreffende onderneming en gelden voor langere duur. Wanneer een onderneming niet aan de gestelde voorwaarden voldoet, kunnen de faciliteiten ingetrokken worden en de reeds genoten belastingvoordelen teruggevorderd worden. Winst van het geïnvesteerde kapitaal mag vrij naar het buitenland overgemaakt worden, mits dit kapitaal in vrije deviezen is gefourneerd. Zambia Zambia heeft geen speciale regels voor particuliere buitenlandse investeerders. Elke industriële onderneming moet vergunning van de minister van industrie hebben. Overeenkomsten tot overdracht van technische kennis moeten eveneens door deze minister goedgekeurd worden. Belastingfaciliteiten kunnen verleend worden aan prioriteitsondernemingen. Criteria zijn gebruik van inheemse grondstoffen, produktie van halffabrikaten voor andere industrieën, diversificatie van de industrie, verschaffing van permanente arbeidsplaatsen, verbetering van technische kennis en ontwikkeling van plattelandsindustrie. Winst mag maximaal voor 331/3 van het ingebrachte kapitaal overgemaakt worden met deviezenvergunning. De kosten voor opleiding van Zambiaans personeel zijn aftrekbaar voor inkomstenbelasting. Industrieën die zich op het platteland vestigen kunnen leningen krijgen van de Zambiaanse Ontwikkelingsbank. Officiële regels betreffende Zambiaanse participatie in het kapitaal bestaan niet.


21

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Recommend Documents