Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 1986-1987
19700
Rijksbegroting voor het jaar 1987
^jj-
Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen
Nr. 43
BRIEF V A N DE MINISTER V A N ONDERWIJS EN WETENSCHAPPEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Zoetermeer, 27 januari 1987 Tijdens de behandeling van de Onderwijsbegroting 1987 is ondermeer gesproken over de educatieve software-ontwikkeling. Bij die gelegenheid heb ik u toegezegd dat ik een overzicht zou opstellen van de activiteiten die op dit terrein gaande zijn in het kader van het Informatica Stimuleringsplan. U ontvangt bij deze dit overzicht. Voor de verschillende typen projecten in de onderwijssectorclusters wordt aangegeven welke de beoogde produkten zijn, om welke leergebieden het gaat en hoe de relatie is met de bestaande leerplannen. Voorts vindt u een aanduiding van de uitvoerders en tot slot worden de gerealiseerde produkten genoemd. Deze laatste kolom is nog niet volledig ingevuld. De ervaringen met de INSP-projecten tot nu toe leren dat de doorlooptijd van de ontwikkelingsprojecten lang is. Er zijn dan ook op het moment meer produkten in wording dan reeds beschikbaar. De maatregelen die voorwaardenscheppend zijn voor de software-ontwikkeling worden afzonderlijk vermeld. Het gaat dan om de activiteiten in het kader van Cluster I: infrastructuur voor programmatuurontwikkeling. Terecht wees de Kamer tijdens de begrotingsbehandeling in december 1986 op het grote belang van de beschikbaarheid van educatieve software en courseware. Zoals ik tijdens de begrotingsbehandeling naar voren bracht, zal dit één van de centrale punten zijn in de Invoeringsnota OPSTAP. Voorafgaand daaraan wil ik de ontwikkeling van programmatuur voor gebruik in het onderwijs afzonderlijk in een beleidsnotitie aan de orde stellen. Ik verwacht in het voorjaar over deze beleidsnotitie overleg te voeren met de CCOO en de notitie voor advies aan de Onderwijsraad voor te leggen. Uiteraard zou de notitie ook in een vergadering van de vaste Kamer Commissie aan de ordo kunnen komen. W. J. Deetman
Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIM, nr. 43
1
SOFTWARE ONTWIKKELING IN HET KADER V A N HET INFORMATICA STIMULERINGSPLAN. STAND V A N ZAKEN D.D. 20 J A N U A R I 1987, T.B.V. M O N D E L I N G OVERLEG IN DE TWEEDE KAMER D.D. 12 FEBRUARI 1987. INFRASTRUCTUUR VOOR P R O G R A M M A T U U R O N T W I K K E L I N G Binnen Cluster I worden projecten uitgevoerd die tot doel hebben de ontwikkeling van educatieve programmatuur te bevorderen. Dit laatste neemt uiteenlopende vormen aan, van het organiseren van een internationale conferentie voor Computer Ondersteund Onderwijs tot het samenstellen van een programmeurs-pool die de ontwikkelingsprojecten terzijde kan staan. Cluster I voert ook zelf ontwikkelingsprojecten uit waar het gaat om het ontwerpen van «gereedschappen» voor softwareontwikkeling. De volgende opsomming geeft een illustratie. - Financiering van het COI; met name de afdeling Ontwikkeling is betrokken bij diverse projecten waar geavanceerde prototypische software gemaakt wordt (841217 1 ). - Ontwikkelpunten voor BO/SO, VO en LMBO: De mensen die hier werken kunnen intermediair zijn tussen de onderwijsdeskundigen en programmeurs. Zij worden in toenemende mate bij INSP-projecten betrokken. De ontwikkelpunten verlenen ook incidentele hulp aan de projecten waar nodig (850101). - Beschrijving van in Nederland verkrijgbare educatieve software door het Centrum voor Leermiddelen Registratie (CRL) (8406010). - Evaluatie van in Nederland verkrijgbare educatieve software door het Software en Courseware Evaluatie Nederland (SCEN) voert deze taak uit (840609). - Ondersteuning van de zogenaamde vakwerkgroepen, waarin docenten van een vakgebied zich verenigd hebben om gebruik van informatietechnologie in de vakken te bevorderen (861202). - Beschikbaar stellen van ontwikkelgereedschappen (actieplan 1987). Ontwikkelingsprojecten van Cluster I: - Conversie van Schotse software door NIAM en COI (840304). - Programmeeromgevingen: ELAN (840407) en taal B (840408).
' De cijfers in deze tekst en in het overzicht verwijzen naar de projectnummers. In aflevering 1 5 van de PSOI-reeks staan de projecten kort beschreven.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIM, nr. 43 i
Cluster 11.1. Basis en speciaal onderwijs Leergebieden 1.
Beoogde produkten
Relatie met leerplan
Uitvoerders
Gerealiseerde produkten
Bewerken van reeds bestaande programma's d.w.z.: Conversie naar apparatuur; Technisch verbeteren; Didactisch verbeteren; Docentenhandleidingen erbij; Lesvoorbeelden Leerlingmateriaal.
Leerplan niet het uitgangspunt. D.m.v. docentenhandleidingen, lesvoorbeelden wordt de leerkrachten houvast geboden bij gebruik binnen de les.
Team waarin: Ontwikkelpunt (onderwijstechnoloog, systeemanalist); Programmeur; Leerkrachten uit pabo's; A f d . Ontwikkeling COI.
Eerste pakket is uitgebracht, incl. handleidingen etc.
Ontwikkelen van nieuwe reeks programma's; interactieve COO, met bijbehorende handleidingen, leerlingmateriaal.
Past binnen leerplan wereldoriëntatie; onderdelen zijn multi-inzetbaar.
Voorbeeldreeks
Taal 860301 Rekenen Wereldoriëntatie Lezen
Wereldoriëntatie 860302
Projectleiding: ontwikkelpunt. Nog geen produkten Zoveel mogelijk volgens de model aanpak van de Handleiding educatieve software. Team afkomstig uit: Ontwikkelpunt BO/SO A f d . Ontwikkeling COI Pabo's. Projectleiding: p.m. 11.1 + p.m. III
2. Diepteprojecten
BO/SO
Informatiekunde Rekenen Taal Computer beheerd onderwijs Leeromgevingen
850301 850303 840101 840102 3. Pilotprojecten
Ontwikkelen van nieuwe software, die voldoet aan hoge eisen m.b.t.: interactiviteit; didactische presentie, foutmelding; gedifferentieerde leerwegen.
Passen binnen leerplan is uitgangspunt; specificaties zijn daaraan ontleend.
Teams waarin: A f d . Ontwikkeling COI Ontwikkelpunt BO/SO Leerkrachten BO/SO Projectleiding: p.m. 11.1
Diverse prototypen van programma's, die in de praktijk verder beproefd worden; bijv. op het gebied van spelling, lezen, re<enen, LOGO, werken met databestanden.
SO
Communicatieve en moto- Ontwikkelen van hulprische prothesefuncties: middelen in hard- en 850202 software die lichaamsen zintuiglijke functies aanvullen of vervangen. Zeer gespecialiseerd en vaak geavanceerd.
Ten dienste van de algemene doelstelling van het SO: de zelfredzaanrv heid van de leerlingen verbeteren.
Team met specialisten: A f d . Ontwikkeling COI Leerkrachten SO Revalidatiedeskundigen IRV Hardware specialist.
Nog geen produkten beschikbaar.
Projectleiding: p.m. 11.1
Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIII, nr. 43
3
Cluster 11.2. Eerste fase voortgezet onderwijs (MIVO) Leergebieden 1.
Gerealiseerde produkten
Beoogde produkten
Relatie met leerplan
Uitvoerders
Modelschoolwerkplan informatiekunde met software erbij.
Informatiekunde is een apart leergebied,
Ontwikkelgroep van SLO. Eerste versie modelschoolplan, met software. Projectleiding: SLO
Informatiekunde
Informatiekunde als afzonderlijk vakgebied: 840002
Informatiekunde in Uitgewerkte lesideeën met andere vakken: Nedersoftware en videoband. lands, natuurwetenschappen, mens- en maatschappij onderwijs: 854204.
Thema's uit het leergebied SLO, met docenten informatiekunde worden toegevoegd aan en ingeProjectleiding: SLO past in het leerplan van een bestaand leergebied.
In voorbereiding.
Items worden ontleend aan het leerplan, en passen bij kleine leerstofonderdelen in een bepaald leerjaar.
Diversen programma's die nog verder uitgeprobeerd worden.
2. COO Natuurkunde, wiskunde, biologie, Nederlands, Engels: 851101 t / m 8 5 1 1 0 7 ,
Methode-onafhankelijk inzetbare software voor kernproblemen.
865102,-04, -05 en
Teams bestaande uit docenten van de deelnemende scholen, Projectleiding: docent.
866103 3.
Startpakket
Geen bepaalde leergebieden, maar multi-inzetbare toepassingsprogrammatuur: 860101
Programmatuur voor tekstverwerker; databestanden, rekenblad, grafische toepassingen, auteurssysteem; handleidingen erbij.
Team bestaande uit: Geen, inzetbaar binnen projectmanagers diverse leergebieden; zgn. open-ended-software. courseware en nascholing N I V O en het ontwikkel" punt V O .
Het startpakket isgereed: de PC-serie voor tekst verwerker, gegevensbestanden en rekenen, plus zeven andere programma's.
Projectleiding: Ontwikkelpunt VO Wiskunde, aardrijkskunde, natuurkunde: 851105, 861102, 861107, 865104.
4. Software
Lesvoorbeelden voor Items worden ontleend gebruik van het startaan het bestaande leerpakket met docentenhand- plan. leiding en leerlingmateriaal.
Nog geen produktie. Teams afkomstig van ontwikkelpunt V O , programmeur spool project scholen; projectleiding: projectmanagement course ware N I V O , strakke projectfasering.
coupon
Diverse leergebieden.
Zgn. boekplusprodukten: software die een onderdeel vormt van een complete methode.
De methode sluit aan bij het betreffende leerplan.
Uitgevers stellen hun teams samen.
Nog geen produkten uitgebracht.
Relatie met leerplan
Uitvoerders
Gerealiseerde produkten
Cluster II.3. Tweede fase voortgezet onderwijs Leergebieden 1.
Beoogde produkten
Informatica
Afzonderlijk leergebied informatica 8 6 6 1 0 1 , 866102
Leermaterialen voor infor- Het project moet elemen- Projectteam vanuit univermatica in 3e en 4e leersiteiten, met docenten van ten voor een nieuw leerjaar H A V O / V W O . deelnemende scholen. plan informatica opleveren. Projectleiding: Universitaire vakgroep.
Natuurkunde 866103
Lessenserie met software.
Nagegaan wordt of informatica een plaats kan krijgen in het examenvak natuurkunde.
Projectteam vanuit een universiteit met docenten.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIII, nr. 43
Cluster 11.4. LBO (K)MBO, BBO Leergebieden
Beoogde produkten
Relatie met leerplan
Kantoorpraktijk Winkelpraktijk 841101
Aangepast leerplan met Bestaande leerplan w o r d t lesvoorbeelden en toepas- geactualiseerd. sings software.
Uitvoerders
Gerealiseerde produkten
Ontwikkelgroep van SLO en projectscholen. Projectleiding: SLO.
Technische informatica
851501 862302
Leerplan met lesstof en toepassings software.
Het leerplan voor dit nieuwe vakgebied moet gemaakt worden.
Ontwikkelgroep van SLO, LPC en projectscholen. Projectleiding: SLO.
MEAO-vakken, KMBOadministratie; Bouwkunde en Weg- en Waterbouw; 863201,863502,854003
Toepassings software bij bestaande methoden.
Leerplan is uitgangspunt.
— LPC met scholen: Projectleiding: LPC. - Ontwikkelpunt LMBO i.s.m. VMTS en brancheorganisatie. Projectleiding: Ontwikkelpunt LMBO.
Cluster 11.5. Hoger beroepsonderwijs Leergebieden
Beoogde produkten
Beroepsvoorbereidende Leerpakketten: lesvoorvakken in diverse sectoren: beelden, docentenhandlaboratoriumonderwijs, leidingen, software. HTO, H E A O , N A U T . Ond. 8 4 0 5 0 3 , 8 5 0 5 0 1 , -02, -03, •05,-06,-08,-09, -11, 850602, 850740
Relatie met leerplan
Uitvoerders
Gerealiseerde produkten
Bestaande leerplan isuitgangspunt; wijziging op onderdelen ten gevolge van IT in het vakgebied, of aanvullingen.
Teams bestaande uit docenten van de deelnemende projectscholen.
Software voor geautomatiseerde meetopstellingen t.b.v. lab. onderwijs. Overige in voorbereiding.
Items worden ontleend aan de bestaande leerplannen.
Uitvoerders: nog onbekend. Strakke projectaanpak.
Projectleiding: een van de docenten.
coo Remediërende toepassin- Docent-onafhankeli ke gen bij basisvaardigheden. software.
Projectbouwplan met verzoek tot voorstellen indienen is uit.
Tweede Kamer, vergaderjaar 1986-1987, 19 700 hfdst. VIII, nr. 43