Tweede Kamer der Staten-Generaal
2
Vergaderjaar 2001–2002
21 501-07
Ecofin-Raad
Nr. 343
BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 9 januari 2002 Hierbij zend ik u, mede namens de Staatssecretaris, het verslag van de vergadering van de Ecofin Raad van 13 december 2001 te Brussel. Dit verslag wordt toegezonden aan de Voorzitters van de Eerste en de Tweede Kamer alsmede de Voorzitters van de Algemene Commissie voor Europese Zaken en de vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer. De Minister van Financiën, G. Zalm
KST58709 ISSN 0921 - 7371 Sdu Uitgevers ’s-Gravenhage 2002
Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 21 501-07, nr. 343
1
Verslagen Ecofin Raad van 13 december en eurogroep en informele Ecofin Raad van 14 december 2001
Verslag Ecofin Raad 13 december 2001 Voorbereiding ER Laken
Introductie van de chartale euro Commissaris Solbes verwijst naar de eurobarometer die vandaag wordt gepubliceerd. Er blijkt dat nog het nodige moet worden gedaan aan de informatievoorziening rond de introductie van de chartale euro op 1 januari aanstaande. Van de burgers in de eurolanden is op dit moment één op de zeven nog niet op de hoogte van de datum van invoering van de bankbiljetten en munten. Verder blijft een punt van aandacht de prijsstijging als gevolg van de euro: Ruim 70% van de burgers gelooft dat er een opwaarts effect op de prijzen zal zijn. Tevreden is de Commissaris met alle evenementen die rond de jaarwisseling ter gelegenheid van de introductie van de chartale euro door de lidstaten worden georganiseerd. Ook het Belgische en Spaanse Voorzitterschap zullen samen met de Commissie een evenement in Brussel houden. Dit zal de betrokkenheid van de burgers bij het project zeker vergroten. Het Voorzitterschap constateert dat ook in de eurogroep over dit onderwerp zal worden gesproken en concludeert dat de raad kennisneemt van de rapportages van de Commissie.
Rapport over de economische situatie EFC-voorzitter Akerholm schetst de kernpunten van het communiqué dat ten behoeve van de Europese Raad in Laken is opgesteld. Boodschap is dat ondanks de teruggang van het moment de economische basis in Europa gezond is. Er is een goed omlijnde strategie waaraan krachtig uitvoering moet worden gegeven. In het begrotingsbeleid staan de doeleinden van het stabiliteits- en groeipact onverkort overeind en de implementatie van de voorgenomen structurele hervormingen moet worden voortgezet. Commissaris Solbes is het eens met het EFC. De vooruitzichten van dit moment zijn inderdaad zwak en met grote onzekerheid omgeven, maar de Commissie vertrouwt op een herstel in de loop van het komende jaar en een verder herstel in het jaar daarna. De Commissaris noemt ook de noodzaak tot matiging van de lonen. Een grote lidstaat wil in de laatste alinea van het concept-communiqué meer nadruk leggen op versterkte inspanning in het proces van structurele hervormingen en integratie van financiële markten. Voor de uiteindelijke tekst over de economische situatie zij verwezen naar de conclusies van de ER in Laken.
Voortgangsrapportage belastingpakket Dit verslag zal voor wat de spaartegoeden betreft, aangepast worden aan de uitkomst van de discussies in de Raad (zie latere punt onder belastingen). Het gedeelte over de gedragscode blijft ongewijzigd. Voortgangsrapportage energiebelasting (zie latere punt onder belastingen) Financiële diensten
Vijfde voortgangsverslag Financial Services Action Plan De Commissie geeft aan dat er belangrijke voortgang is geboekt, maar dat
Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 21 501-07, nr. 343
2
er nog veel te doen valt. Volgend jaar moeten er tien wetgevingsinitiatieven afgerond worden. De afronding van de FSAP in 2005 komt anders in gevaar.
Richtlijn financiële zekerheden De Commissie wijst erop dat dit een prioriteitsinitiatief is van het FSAP. De voordelen voor de markt zullen groot zijn wanneer deze richtlijn is aangenomen. De Commissie trekt het algemene voorbehoud bij de compromistekst in, alhoewel de Commissie weinig op heeft met opt-outs en opt-ins. De Voorzitter stelt vast dat er een algemene oriëntatie is bereikt. Richtlijn marktmisbruik De Commissie geeft aan dat dit voorstel prioriteit heeft gekregen n.a.v. de EcoFin/JBZ Raad van 16 oktober 2001. Aanname van de richtlijn is belangrijk in het licht van de ontwikkelingen van de afgelopen maanden. Twee grote lidstaten kunnen uiteindelijk ook hun steun geven. Staatssecretaris Bos doet een tekstsuggestie voor een Verklaring van Raad en Cie ad art. 12: «The Commission and the Council declare with regard to Article 12 that the competences stated in this article will be exercised without prejudice to the competences of the judicial authorities of the Member States.». Deze wordt overgenomen. De Voorzitter constateert dat er een algemene oriëntatie is. Verordening International Accounting Standards De Commissie geeft aan dat dit dossier prioriteit heeft gekregen van de ER van Lissabon en de ER van Stockholm, waarin nadrukkelijk 2005 als deadline is genoemd. Overgangsperiodes zijn dan ook niet acceptabel. Met betrekking tot het copyrightissue zal de Commissie werken aan een spoedige totstandkoming van een Memorandum of Understanding (MoU) met de International Accounting Standards Board (IASB). Uiteraard zal de algemene oriëntatie onder voorbehoud zijn van het finale MoU. Een grote lidstaat kan met de Verordening instemmen, behalve op het punt van overgangsperiodes. Een termijn tot 2011 moet gegeven worden aan ondernemingen die nu al op basis van US Generally Accepted Accounting Principles (USGAAP) rapporteren, i.v.m. hun notering in New York. Tevens wordt erop gewezen dat dit probleem toch ook in andere Lidstaten moet spelen. Het voorzitterschap en de Commissie wijzen nogmaals op de Verklaringen van de Europese Raden van Lissabon en Stockholm, waar de Lidstaten toch echt met 2005 akkoord zijn gegaan. De lidstaat reageert dat vanaf het begin duidelijk is geweest dat hij een langere termijn wenste, die eventueel ook iets korter zou kunnen zijn dan 2011. Dit punt vond bijval van twee grote lidstaten, ook omdat er problemen zijn met ondernemingen die alleen met schuldpapier genoteerd staan. De Commissie wijst nogmaals op de Verklaringen van de ER en is van mening dat een overgangstermijn tot bijvoorbeeld 1-1-2007 geen toegevoegde waarde heeft. Dat is alleen maar «softening of the pain». Een grote lidstaat wil de huidige deadline van 2005 handhaven. Een overgangstermijn tot 2007 zou een verkeerd signaal afgeven en steun daaraan kan dan ook niet gegeven worden. De Voorzitter neemt kennis van die bezwaren en concludeert met gekwalificeerde meerderheid dat er een algemene oriëntatie is.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 21 501-07, nr. 343
3
Mondialisering en ontwikkeling Commissaris Solbes schetst de hoofdlijnen van het interim rapport (nog niet openbaar) onder verwijzing naar de terms of reference die door de Ecofin zijn vastgesteld. Het eindrapport zal in februari a.s. worden afgerond en zal vooral analytisch van aard zijn. De Commissaris maakt verder melding van de mededeling over de strategie duurzame ontwikkeling waar de Commissie aan werkt, ter voorbereiding van de Top in Johannesburg. In die mededeling zal de Commissie ook tot beleidsaanbevelingen komen en een samenhangende strategie proberen te schetsten. Een grote lidstaat vraagt daarop of de Commissie ook in het februarirapport al politieke aanbevelingen zal doen, bijvoorbeeld over de Tobintax. Verder wijst deze lidstaat op de initiatieven die in de strijd tegen de financiering van het internationale terrorisme zijn genomen. Deze zouden ook in het rapport van de Commissie moeten worden meegenomen. Ten slotte wijst het land op de ODA-doelstelling van 0,7%. Dit zal in veel lidstaten moeilijkheden opleveren. De lidstaat is benieuwd wat de Commissie in dat verband gaat voorstellen, maar wijst er alvast op dat er naar hun oordeel nog heel veel moet gebeuren met de Europese ontwikkelingshulp. Immers, daar blijven voortdurend middelen onbenut of worden niet doeltreffend aangewend. De boodschap is dus: eerst effectief gebruik van de middelen die reeds beschikbaar zijn voordat nieuwe bronnen worden aangeboord. Een andere grote lidstaat sluit zich bij dat laatste aan. Voorts vraagt die aandacht voor de niet financiële maatregelen die de EU zou kunnen nemen om de perspectieven voor ontwikkelingslanden te verbeteren. De lidstaat verwijst daarbij in het bijzonder naar openstelling van de Europese markt voor producten uit ontwikkelingslanden en afbouwen van landbouwsubsidies. Dat laatste zou dan tevens weer ruimte creëren om de doelstelling van 0,7% te bereiken. Verder benadrukt het land dat voor een vruchtbaar debat over dit onderwerp een samenhangende strategie moet worden gepresenteerd en geen presentatie van losse elementen zoals de Tobintax. Commissaris Solbes reageert dat de 0,7% doelstelling al enige tijd bestaat en dus geen nieuwe verplichting is. Hij erkent dat het altijd goed is de mogelijkheden te onderzoeken om bestaande financiering beter in te zetten, maar hij wil er voor waken dat dit algemene verslag over mondialisering een evaluatie zou moeten omvatten van al het externe beleid van de Unie. Het Voorzitterschap complimenteert de Commissie met de inspanningen tot nu toe. In februari zullen een aantal politieke vragen beantwoord moeten worden en in het debat morgen in de informele Ecofin kan daar alvast inhoudelijk op worden ingegaan. Belasting
Spaartegoeden Na een discussie bereikt de Ecofin uiteindelijk unaniem overeenstemming over de volgende conclusie: 1. The present draft Directive represents the entirety of the provisions for the taxation of savings for the purpose of negotiations with the third countries; 2. Once Member States have assessed the assurances provided for in the Feira Conclusions with regard to equivalent measures in third countries and the same measures in dependent or associated territories, the Council will decide, on the basis of a report presenting the outcome of
Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 21 501-07, nr. 343
4
the negotiations, on a final text of the Directive no later than 31 December 2002, and do so by unanimity. Decided to make the present draft Directive public De conclusie en de tekst van de ontwerp richtlijn is opgenomen in de voorlopige press release (tot nu toe alleen in het Frans beschikbaar) in een bijlage. De press release is te vinden op http://ue.eu.int/en/summ.htm onder Latest News (later ook in andere talen). Door de conclusie van de Ecofin is er politieke overeenstemming over een tekst op basis waarvan met derde landen onderhandeld kan worden. In deze tekst is de automatische overgang naar een systeem van uitwisseling van informatie opgenomen na een overgangsperiode van 7 jaar die op 1 januari 2004 begint. Gedurende de overgangsperiode zullen drie lidstaten een bronheffing toepassen. Afhankelijk van de uitkomst van de onderhandelingen met derde landen kan de tekst van de richtlijn nog aangepast worden. Dit ligt besloten in de woorden «on a final text of the Directive». Hierdoor wordt aan de wensen van twee lidstaten tegemoet gekomen. Definitieve besluitvorming vindt eind 2002 plaats.
Energiebelasting Het is niet mogelijk gebleken conclusies te trekken op het punt van de energiebelastingen. In een (niet openbaar) document van het voorzitterschap zijn conclusies opgenomen over de vooruitgang geboekt tijdens het Belgische voorzitterschap. Tevens wordt aangegeven dat op korte termijn gesproken moet gaan worden over het onderwerp tarieven. Het voorzitterschap geeft tevens aan dat als er geen unanimiteit mogelijk is, de optie van versterkte samenwerking overwogen moet worden. Commissaris Bolkestein dringt aan op het aannemen van de conclusies. Een richtlijn energiebelasting is noodzakelijk voor een goed functionerende interne markt. Hij wijst in die context op de perikelen rond de brandstofprijzen in 2000. Het is bovendien noodzakelijk om aan allerlei milieudoelstellingen te kunnen voldoen. Hij wijst als ultimum remedium versterkte samenwerking niet af. De discussie in de Raad spitst zich toe op twee onderwerpen. Het eerste is het verbinden van energiebelasting met de voortgang van de liberalisering van de energiemarkt. Het tweede punt van discussie is de belasting op huishoudens. De Voorzitter constateert dat er geen overeenstemming te bereiken is over de conclusies. Hij zal verslag uitbrengen aan de Europese Raad te Laken
E-commerce Het blijkt bij dit onderwerp mogelijk tot overeenstemming te komen. De Raad gaat akkoord met conclusies die er op neer komen dat akkoord gegaan wordt met het tijdens het Zweedse voorzitterschap opgestelde compromis. Deze oplossing zal voor drie jaar gelden en moet op de Ecofin in februari 2002 formeel aangenomen worden. In die drie jaar moet gewerkt worden aan een definitieve oplossing. De uiteindelijk conclusies luiden als volgt:
Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 21 501-07, nr. 343
5
«The Council: – invites the Commission and the Member States with immediate effect to work to develop and implement as soon as possible an appropriate electronic mechanism on a non discriminatory basis for charging, declaring, collecting and allocating tax revenues in connection with e commerce supplies with taxation in the place of consumption; and – instructs the Fiscal Questions Working Party to finalise, for agreement at the ECOFIN Council in February 2002, a temporary interim solution – time-limited to 3 years, to be extended, for practical reasons, by the Council acting unanimously on a proposal from the Commission – based upon the Swedish Presidency compromise incorporating a simplified revenue reallocation mechanism and a commitment to the introduction of an electronic solution as soon as possible and no later than 3 years after implementation of the Directive.» De Voorzitter zal over dit punt verslag uitbrengen aan de Europese Raad te Laken Diversen
Leningen van de EIB aan de EFTA-landen De voorzitter maakt melding van een compromis dat als volgt luidt: «The Ministers agree to approve the renewal of the facility until 2005. Given EIB capital constraints, the EIB Board of Directors is invited to approve only very urgent projects under this facility until june 2002, when a decision on a capital increase is expected.« Geen van de delegaties heeft hiertegen bezwaar.
Ratificatie Eigen Middelen besluit Een lidstaat geeft aan dat lidstaten inmiddels meer dan genoeg hebben tijd hebben gehad om de ratificatie af te ronden en is dan ook zeer teleurgesteld over het feit dat dit nog niet in alle lidstaten is gebeurd. Hij dringt aan op een verklaring van de lidstaten die de ratificatie nog niet hebben afgerond en wil dit onderwerp vanaf nu op elke Ecofin aan de orde hebben totdat het besluit in werking is getreden. Een grote lidstaat valt hem bij en wijst op de onvoorziene rentelasten die het voor een aantal lidstaten met zich meebrengt. De Voorzitter roept de lidstaten die nog niet gereed zijn op alles in het werk te stellen om die procedure nu zo snel mogelijk af te ronden. Hij wijst er op dat inmiddels een besluit is genomen waardoor de financiering van de begroting 2002 niet in het gedrang komt. Het onderwerp zal opnieuw aan de orde komen in de Ecofin Raad van Januari onder Spaans voorzitterschap. Verslag eurogroep 14 december 2001 Tijdens de bijeenkomst is gesproken over het functioneren van de eurogroep. De voorbereiding van de introductie van de euro kwam tijdens de Ecofin Raad van 13 december aan bod.
Functioneren eurogroep Evenals in voorgaande jaren is aan het einde van het Belgische Voorzitterschap gesproken over het functioneren van de eurogroep en mogelijke verbeteringen die zijn en kunnen worden aangebracht. Tijdens de bijeenkomst van 14 december kwam naar voren dat over het algemeen positief
Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 21 501-07, nr. 343
6
geoordeeld kan worden over het functioneren van de eurogroep. Gedurende het Belgische voorzitterschap is in verschillende vergaderingen aandacht besteed aan structurele hervormingen in de landen van de eurozone. Het belang hiervan werd tijdens de bijeenkomst onderstreept en de versterkte aandacht voor structurele hervormingen kan dan ook in de toekomst worden voortgezet. Daarnaast kwam naar voren dat het soms wenselijk kan zijn meer horizontaal naar structurele thema’s, zoals vergrijzing en belastinghervorming, te kijken.
Verslag Informele Ecofin Raad 14 december 2001 En marge van de ER in Laken vond ook een informele Ecofin Raad plaats. Hierbij was ook de managing director van het IMF, de heer Köhler, aanwezig. Tijdens deze bijeenkomst is gesproken over de economische situatie in Europa en de rest van de wereld. Aandachtspunten hierbij waren de oplopende financieringstekorten in Europa en de zorgelijke situatie in Argentinië. Ook is gesproken over globalisering. De heer Köhler waarschuwde dat de huidige discussie hierover geen stap terug mag veroorzaken richting meer protectionisme. Dit argument vond bijval. Minister Zalm benadrukte hierbij dat naast handel ook de afspraak om 0,7% BNP aan ODA-gelden te reserveren belangrijk was voor de positie van ontwikkelingslanden.
Tweede Kamer, vergaderjaar 2001–2002, 21 501-07, nr. 343
7