Twee vrijwilligers van Hospice Texel aan het woord

Twee vrijwilligers van Hospice Texel aan het woord Nu Hospice Texel haar eerste gasten heeft verwelkomd, stellen wij graag twee vrijwilligers aan u voor. Want wat drijft hen eigenlijk om dit werk te doen? En hoe ervaren zij het in de praktijk? Annelies Smit-Uitgeest: ‘Dat mensen dan merken, het is eigenlijk helemaal niet zo eng.’ ‘Ik heb altijd interesse gehad in het laatste stukje. Dat hoeft niet vreselijk te zijn, is dikwijls op een bepaalde manier ook mooi. Dat je daar een heel klein onderdeeltje vanuit mag maken, dat geeft voldoening. Ik vind het dankbaar werk. Dat zit hem voor mij bijvoorbeeld in kleine gesprekjes met familie van de gast. Dat je daarmee de stemming even om kan buigen, dat er een glimlach is. Maar ook met je collega-vrijwilligers. Eigenlijk heb ik er een heleboel kennissen bij gekregen. Dat voortdurende contact maakt het ook wel pittig hoor, soms denk ik, laat mij mijn gang maar even gaan. Als ik thuis kom moet ik het even recyclen in mijn hoofd. Het werk komt wel binnen. Helpen, en ook verzorgende taken zijn voor mij, ook door mijn werkervaring in de zorg, vanzelfsprekend. Ik vind het belangrijk mensen te laten merken ‘ik ben bij je.’ Soms ook door hun hand vast te houden. Maar ik realiseer me dat dat niet voor elke vrijwilliger geldt. Zelf heb ik altijd al doende geleerd. Zo verleg je je grenzen. De huishoudelijke taken vind ik het minst boeiend aan het werk in het hospice, maar die vallen tot nu toe erg mee. Een wasje draaien, even met de swiffer er doorheen. En de vroege dienst (die om 07.00 uur start) dat is niet mijn ding. Ik vind het belangrijk me professioneel op te stellen. Voor mij houdt dat in dat ik rustig aanwezig probeer te zijn, niet te veel op de voorgrond treed, de ander op zijn gemak stel. Ik vraag me steeds af, wat zou ik zelf prettig vinden als ik gast was? En dat is dus heel persoonlijk. De een luistert graag naar radio 4, de ander liever naar RTV Noord-Holland. En dat we ons gastvrij opstellen, ook als we de deur open doen voor bezoek, want er is voor iedereen een drempel om het hospice binnen te gaan. En dat ze dan merken, het is eigenlijk helemaal niet zo eng.’

Jan Wijkstra: ‘Ik wil graag aandacht bieden, en een beetje dienstbaarheid.’ ‘In het sterven van mijn ouders en mijn schoonmoeder 11 jaar geleden heb ik gezien, maar ook zelf ervaren, hoe fijn het is als lieve en zorgzame mensen klaarstaan om de moeilijke weg die gegaan moet worden een beetje te verlichten. Of op z’n minst zo comfortabel mogelijk te maken. Ik heb me toen voorgenomen om als ik meer tijd krijg zelf in een hospice te gaan werken als vrijwilliger. Ik ga in 2016 met pensioen (althans… ik stop bij mijn huidige werk) en dat loopt gelijk op met de start hier. Ik wil graag aandacht bieden, en een beetje dienstbaarheid. Volgens mij hebben mensen die moeten sterven dat wel verdiend. We zijn natuurlijk nog niet zo lang bezig, en ik moet nog een heleboel leren. Wat mij vooral bezighoudt zijn alle afwegingen die een bewoner, zijn partner en familie, maar ook buren en vrienden moeten maken. Geweldig! in één woord, hoeveel liefde er blijkt te zijn en onvoorwaardelijk wordt gegeven te midden van alle verdriet. Als ik thuiskom na een dienst, ben ik daar altijd wel een tijdje over aan het nadenken. Ik leer hier weer heel veel van. Wat belangrijk is? Ik heb het eigenlijk al gezegd: aandacht! Mensen open en met je hart aankijken. En dan bieden wat je kunt geven. En daarin kun je helemaal jezelf zijn. Maar is dat ook eigenlijk niet het hele leven? Waar aandacht is, ontstaat iets. En als iedereen meer gever zou zijn dan nemer…...Als ik naar onze groep vrijwilligers kijk zie ik eigenlijk die verbindende rode draad. Zonder uitzondering. Ik geniet daar alleen al enorm van!’ Hospice Texel is nog op zoek naar vrijwilligers. Voor de zorg voor onze gasten en hun naasten, maar ook voor bijvoorbeeld de boodschappen en de tuin. Heeft u interesse, neem dan contact op met coördinator Tanja Terpstra, voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. 06 16987947 – [email protected] Op dinsdagavond 12 januari organiseren we een kennismakingsavond voor geïnteresseerden in De Buureton. Daar kunt u ook in gesprek gaan met vrijwilligers die al in het hospice werkzaam zijn. Brigitte Hollands, voorzitter Hospice Texel

Landelijke blokkade ANBO afdelingsgelden Het bestuur van de ANBO afdeling Texel ziet zich geplaatst voor de gevolgen van een ruzie tussen het landelijk bestuur van de belangenorganisatie voor ouderen en vooral noordelijke- en oostelijke ANBOafdelingen. De bankrekeningen, het ledenportaal (de ledenadministratie) en de website zijn volledig geblokkeerd. Op 10 november aanstaande wordt het Texelse afdelingsbestuur in Amsterdam tijdens één van de vier landelijke regiobijeenkomsten bijgepraat over de naar aanleiding van de recente ontwikkelingen aan te passen financiële organisatie binnen de ANBO. Pas dan zal duidelijk worden, of er voor de afdelingen sprake blijft van een werkbare situatie.

Binnen de ANBO-afdelingen is het al geruime tijd een publiek geheim, dat vooral de noordelijke – en de oostelijke afdelingen meer zelfstandigheid nastreven. De lokale afdelingen daar willen meer zeggenschap, maar het hoofdbestuur ziet dat niet zitten. Volgens informatie op de website van RTV-Noord staan de afdelingen lijnrecht tegenover het bestuur omdat zij meer willen doen dan alleen belangen behartigen. Een paar jaar geleden stapten de afdelingen in Overijssel om dezelfde redenen op. In de regio Groningen heeft een afdeling in de gemeente Oldambt zich al afgesplitst van de ANBO. In juli 2015 blijkt er over de verzelfstandiging ruzie te zijn ontstaan tussen de regio Noord (Groningen) van de ANBO en het landelijk bestuur van de belangenorganisatie voor ouderen. Ook de regio Noord dreigt met afsplitsing. Op 23 september 2015 ontvingen alle 387 afdelingen per post een anonieme brief waarin gewaarschuwd werd, dat de directeur-bestuurder van de ANBO, mevrouw Liane den Haan, van plan zou zijn alle op de lokale bankrekeningen uitstaande gelden naar het ANBO hoofdkantoor te laten overboeken. In deze anonieme brief werd geadviseerd het saldo van de betreffende bankrekeningen naar een privé-bankrekening over te hevelen. Uiteraard heeft het bestuur van ANBO afdeling Texel zich niet laten verleiden om deze frauduleuze handeling uit te voeren. ANBO-afdelingen zijn geen zelfstandige rechtspersonen. Ten behoeve van de afdelingsactiviteiten opent het hoofdkantoor voor iedere afdeling een bankrekening en stort hier jaarlijks op basis van het aantal leden een bedrag op. De penningmeester en de voorzitter van de afdeling worden gemachtigd om de door de afdeling aangegane financiële verplichtingen af te wikkelen.

Op 24 september 2015 berichtte het hoofdkantoor aan de afdelingen dat men, naar aanleiding van de aan de afdelingen gezonden anonieme brief, genoodzaakt was alle afdelingsrekeningen, alle afdelingswebsites en het ledenportaal (de ledenadministratie) te blokkeren. De banksaldi worden centraal overgeboekt naar het hoofdkantoor en zullen niet meer aan afdelingen ter beschikking worden gesteld. Ook de websites en het ledenportaal zullen voortaan centraal worden bijgehouden. Tevens werd vermeld dat alle lopende verplichtingen worden nagekomen. Alle geplande activiteiten kunnen normaal doorgaan. Afdelingspenningmeesters kunnen de rekeningen doorzenden naar het verenigingsbureau in Woerden, waar men voortaan voor betaling zal zorgdragen. Vanaf 1 juli 2016 wordt de financiële organisatie op een totaal andere wijze opgezet. Landelijk organiseert de ANBO vier regiobijeenkomsten, waar afdelingsbesturen van de vanaf 1 juli 2016 geldende nieuwe werkwijze op de hoogte worden gesteld. De afdeling Texel had in de loop der jaren ongeveer € 15.000,-- op de ANBO-bankrekening kunnen reserveren. Dit bedrag zal dus helaas niet meer rechtstreeks aan de afdeling Texel ten goede komen. In een interview in het Algemeen Dagblad van 25 september 2015 geeft de directeur –bestuurder van de ANBO, mevrouw Liane den Haan, aan dat het rondsturen van de anonieme brief niet de enige reden is geweest om de rekeningen te blokkeren. Bij lokale afdelingen blijken de afgelopen twee jaar ledengelden weggesluisd te zijn naar stichtingen en verenigingen. Dit ging zonder overleg met het hoofdkantoor. Meermaals verdwenen er ook hoge bedragen naar zakenrekeningen of naar privérekeningen. De ANBO blijkt hiervoor meerdere malen aangifte te hebben gedaan. In de Telegraaf van 7 oktober 2015 wordt aan het eind van een gelijksoortig artikel aangegeven, dat door alle commotie vrijwillige bestuurders van zo’n veertig van de 387 lokale afdelingen de handdoek in de ring hebben gegooid. Bovendien blijken een kleine 2.000 leden door de recente ontwikkelingen hun lidmaatschap te hebben opgezegd. In de Leeuwarder Courant van 9 oktober 2015 wordt vermeld, dat de ouderenbond ANBO in Friesland nu ook als een kaartenhuis in elkaar zakt. De Leeuwarder afdeling hief zich eind september al op. Dit voorbeeld wordt nu gevolgd door in elk geval veertien ander ANBO-afdelingen in de provincie Friesland. Andere clubs willen eerst nog hun leden raadplegen. In Heerenveen (1.100 leden) richt het afgetreden ANBO-bestuur, net als Leeuwarden eerder deed, een nieuwe “wilde” ouderenclub op. Veel gestopte afdelingen in de provincie Friesland hebben het plan hetzelfde te doen. In 2014 ontving ANBO afdeling Texel nog een prijs voor de best functionerende afdeling binnen de regio NoordWest. Het bestuur van de afdeling Texel geeft aan, dat het in dit licht bezien bijzonder sneu is, dat door ruzie tussen derden de Texelse afdeling als het ware een motie van wantrouwen voor de kiezen krijgt. Het bestuur van ANBO afdeling Texel zal de op 10 november aanstaande in Amsterdam geplande regiobijeenkomst bijwonen en zich daar laten voorlichten over de wijze waarop de financiële organisatie na 1 juli 2016 gestalte zal krijgen. Het Texelse afdelingsbestuur geeft het hoofdbestuur van de ANBO voorlopig het voordeel van de twijfel. Ze gaan er vanuit, dat er voor de afdeling ook na 1 juli 2016 een werkzame situatie zal ontstaan. Mochten ze daarin worden teleurgesteld, dan zullen zij zich op verdere stappen beraden. Willem Vlas

LAAT.

Kappie kant Neeltje zat met een grijs-wit gestreepte hoedendoos op tafel en liet een zwart mutsje door haar vingers glijden. Ze zat wat te mijmeren toen Aaf binnenkwam zeilen. ‘Jèssus, wot ’n hondeweer, riep ze al in de gang, en het houdt maar niet op. Ze moste ‘n ’t verbiede.' Neeltje kwam weer bij haar positieven en keek naar de deur waarachter duidelijk met een natte jas werd gewapperd. ‘Mêns, skei toch uut, je maakt me héle gangkie nag not.' De deur ging open en een glunderend gezicht van Aaf verscheen om de hoek van de deur. ‘Wot sei je? Ik kon je niet goed ferstaan wont ‘k wos mien jos on ’t uutkloppe.' En meteen daarop: ‘Gosterdankies, wot hèèw je déér foor ’n mooi spul, Neeltje?’ Je kon eigenlijk nooit kwaad worden op Aaf want ze was de onschuld zelve en alleen briljant in het oplossen van cryptogrammen. ‘Wot mooi; is dot ollegaar fon jow?' Neeltje keek haar eens aan en trok haar mondhoeken misprijzend naar beneden. ‘Weet jee nou hillegaar niet wot dut is, euvels meike? Dut is toch ’n Tesselse kap? Die wos nag fon mien ommoe fon moeder’s kant, ommoe Strend sèège wee nag en die heb d’r héle leve met de kap op lópe. Kei je nagaan hoe oud dut spul ollegaar is.' Aaf probeerde wat uit de hoedendoos te pakken, maar Neeltje was haar voor. ‘Nee Aafie meike, kieke doêne we met de óógies.' Aaf was helemaal verbouwereerd dat ze die mooie spelden niet mocht vastpakken die daar lagen. ’Wot sèèg je me nou', riep Aaf verskeft, 'mag ik dot niet effe pakke?’ Ze keek Neeltje hulpeloos aan als een klein meisje dat geen koekje krijgt. ‘Mag ik déér gieniesse ankomme?' ‘Os jee weet wéér die speld hoort te zitte en hoe ’t hiet mag je d’r ankomme en aars niet’, antwoordde Neeltje, 'wont aars raakt aans ’t héle spul nag onder ’t peerd sien buuk en déér bedank ik je hartelijk foor.' Ze keek Aaf doordringend aan, maar die haalde haar schouders op. ‘Dot weet ik niet, maar ik sien wel dot je déér ’n mooie bros fon ken make late, iêntje foor op je sundagse jurrek, zal ‘k maar sèège.' Neeltje onderdrukte een kreetje van afkeer van het idee dat de sieraden van de kap van ommoe Strend gebruikt zouden worden voor hedendaagse sieraden. ‘Bei je nou hillegaar fon de kot besnuffeld', zei ze, 'dot ken je toch niet make? Maar laat ik je d’r eerst ‘rs fertelle wot ‘r ollegaar in die dóós zit.' Neeltje pakte een zwarte wollen band. ‘Kiek, deuze biend je om je hóófd om je héére onder de kap te kenne houwe. En don doe je dut sworte mussie déér over heene; met de riêgbandjes achter haal je ’t dicht en don biendt je ‘t bove op je hóófd vost, wont aars steeke de endjes onder uut je kap fondaan fanzellef. Kiek en don doên je dut blauwe tule kappie d’r over heene.' Aaf keek geïnteresseerd toe en zei plotseling: ‘Wéérom doe je’ m niet effe op?’ ‘Dot ken niet, omdat het niet mien maat is. Ik ken toch ok niet jow skoene ontrekke? Die benne puur kleinder don die fon mee. Zó’n ooriezer wier op maat maakt deur de goudsmid in De Burreg.' Neeltje ging verder. ‘Kiek, ’t iezer wier in de kante mus speld. Dot is nag én héle klus, maar dan kon je ok de mus met spelde en ôl in iên keer op je hóófd zette. De spelde die jee pakke sow benne de kapspelde en déérmee steek je de mus vost deur kleine gaatjes in ’t iezer. De kap bluuft don beter zitte. En die zulvere plaatjes, die komme hier on de foorkant, dot benne de boeke.' ‘Ollemaal goed en wel Neeltje, maar wot ga je d’r nou mee doên’? ‘Ik denk dot ik ‘m gaan weggeve, maar eigenlijk ken ik er nag niet goed ofskeid fon neme; os ik dit weer siên dan sien ik gliek mien ommoe nag lópe in d’r sworte sundagse jurrek.’ ‘On wie wow je ’t geve?' ‘Ik docht eerst on de Oudheidskamer in De Burreg, maar die hebbe ol veul fon dut spul. Dot leit achter glos of in ’n laadje in ’n kos. Don krig je ’t waarskijnlijk niet meer te siên. Ik docht dus eigelijk on de Dansgroep Ouwe Dânse’, je weet wel, die mênse dânse in kledrdracht. Ze trede op voor de goste en aare mênse en die doen ok affetoe een showtje met ouwe kleren die vroeger deur de mense drage wiere. Ja, die wille dut vost wel gebruuke; ze hebbe ok spulle fon tante Doortje kreege. See benne ’n soort fon wandelend museum.' Aaf zuchtte eens diep, want de gouden spelden fonkelden verlokkelijk en het leek alsof ze naar haar knipoogden. Ze schudde het hoofd. Neeltje deed de spullen weer in de doos en deed het deksel er op en zei: ‘Wot docht je van een affekaatje met slagroom?' ‘Mmmmmmmm, nou dat zal d’r wel ingaan'.

Neeltje

Reis Seniorenvereniging Texel 2016 De reiscommissie heeft weer een aantrekkelijke reis uitgezocht. We hebben voor 2016 gekozen voor een 8-daagse reis naar Oberwinden in het Zwarte Woud. Deze reis is gepland van zaterdag 28 mei t/m zaterdag 4 juni 2016. Het is de bedoeling om op de heenreis via een mooie route door onder andere de Ardennen en Luxemburg te rijden.

We gaan ook weer leuke uitstapjes maken, zoals naar Freiburg met zijn mooie gotische kerk, leuke winkeltjes met trapgeveltjes en gezellige terrasjes. Daarna maken we een boottochtje over de wereldberoemde en prachtige Titisee. Dit ligt tussen de beboste bergen en is een must om te bezoeken. De derde dag gaan we naar Straatsburg de stad van kunst, cultuur en het Europarlement. Ook deze stad heeft een prachtige zandstenen kathedraal. Op dag vier is het bloemeneiland Mainau in de Bodensee ons doel. Hier is een subtropisch bloemen- en plantenparadijs aangelegd door de groothertogen van Baden en het Zweeds koningshuis. Dag vijf brengt ons naar Gutach & Wolfach. Hier bezoeken we een openluchtmuseum over het typische boerenleven in het Zwarte Woud. Ook bezoeken we daar een glasblazerij. Voor dag zes staat Colmar op het programma. We gaan met een toeristisch treintje een ritje maken langs de fraaie kerken, vakwerkhuizen, fonteinen, smeedijzeren uithangborden et cetera. Dan dag zeven; het laatste uitstapje alweer. Dat gaat via een mooie route over de Panoramastrasse naar Triberg. We brengen een bezoek aan de hoogste waterval van Duitsland. En tenslotte gaan we nog naar Schonach. Hier vinden we ‘s werelds grootste koekoeksklok. En op dag acht gaan we weer naar huis en genieten onderweg nog van een lekker diner. Deze reis gaat bij deelname van tenminste 35 personen +/- € 600,-- kosten. Toeslag voor een éénpersoonskamer is € 50,00. Kamers hebben een douche, toilet, telefoon en televisie. Het hotel beschikt over een lift.

Bij de prijs inbegrepen Vervoer per touringcar, hotelverzorging op basis van halfpension (logies, ontbijt, tweegangendiner + twee drankjes bij het diner), welkomstdrankje, bezoek aan: openluchtmuseum, treintje Colmar, bloemeneiland, watervallen Triberg, grootste koekoeksklok, boottocht Titisee, Straatsburg, Freiburg, glasblazerij, afscheidsavond en afscheidsdiner.

Niet inbegrepen Reis- & annuleringsverzekering, eventuele niet genoemde entrees, verteringen en aankopen van persoonlijke aard. Voor deze mooie en interessante reis kunt u zich alvast weer aanmelden bij Roelie Bakker (tel. 365952/ 0622568388) of bij Guusje Witte (tel. 314171/ 06-44818097). Daarna krijgt u zoals gewoonlijk van ons een inschrijfformulier. Wij hebben er al zin in en hopen dat u weer gezellig met ons mee op reis gaat. De reiscommissie

Vrijwillige bijdrage Voor u ligt alweer de laatste uitgave van Leef-Tijd van 2015 en daarmee is haar ‘tweede verjaardag’ (twaalf nummers) een feit. Leef-Tijd is de opvolger van het vroegere ANBO-blad en het zogenaamde Blauwe Boekje van Texels Welzijn. Het blad is bedoeld voor 50-plussers op Texel. De redactie streeft naar een blad dat lezers informeert, verbindt, plezier geeft en inspireert. En uit de reacties van onze lezers begrijpen we dat we in de afgelopen twee jaren veelal in dit streven geslaagd zijn. Het blad wordt met veel plezier gelezen, geeft aanleiding tot gesprek en mensen soms ook te denken. Een gevolg van deze waardering is dat steeds meer mensen het blad graag willen ontvangen. Op dit moment wordt het blad onder 2400 huishoudens op Texel verspreid. En daar zijn we als redactie natuurlijk heel blij mee. Maar tegelijk, mede omdat ook de omvang van het blad zelf groter is dan aanvankelijk begroot, stelt het ons voor een probleem. De kosten voor het drukken van het blad, en andere bijkomende kosten, kunnen niet meer alleen gedekt worden door de advertentie-inkomsten. Wat betekent dat Texels Welzijn en ANBO er geld bij moeten leggen. Gezien de krappe begrotingen van beide organisaties is dat niet lang vol te houden. Vandaar dat wij een beroep doen op de lezers. Graag zouden wij de lezers die het blad waarderen, en daartoe ook financieel in staat zijn, om een vrijwillige bijdrage willen vragen zodat Leef-Tijd niet alleen inhoudelijk maar ook financieel toekomstbestendig kan zijn. Mocht u een bijdrage willen overmaken, dan kunt u dit doen op rekeningnummer NL46 RABO 0362 559 813 ten name van Texels Welzijn. Onder vermelding van: Leef-Tijd 2016. De redactie van Leef-Tijd, Margreet Berndsen, Fridtjof Blanken, Brigitte Hollands, Henk Snijders, Riet Veenendaal, Willem Vlas, en Judy Weggelaar

Seniorendiner ‘Kerstmis in De Buureton’ Het seniorendiner van Texels Welzijn betekent iedere maand weer een ‘culinaire verrassing’ én een gezellige gezamenlijke maaltijd. En dat geldt natuurlijk ook met kerstmis. Dus schuif lekker aan! Kerstmenu dinsdagavond 22 december Als voorgerecht serveren we: Meloen met lamsham Het hoofdgerecht wordt samengesteld: Varkensmedaillonnetjes met champignonsaus, gebakken krieltjes en aardappeltaart, sperzieboontjes in spek, witlofsalade en peertjes. Het nagerecht bestaat uit: ‘Dessertbordje Noël’ Het diner wordt afgesloten met koffie en thee.

Aanvang diner: 17.30 uur. Kosten diner: € 16,00 per persoon. Cadeautip voor de kerstdagen Bij Texels Welzijn zijn er ook dinerbonnen voor het kerstdiner én onze maandelijkse seniorendiners te koop! Voor informatie en/of aanmelden: Texels Welzijn: 312696 of mail [email protected]

Menu seniorendiner 20 januari 2016 Bami, gebakken ei, saté én een toetje Aanvang diner: 17.30 uur Kosten diner: € 8,50 per persoon.

Herinneringen aan De Texelse bakkers

“Dit boekje is een ode aan alle bakkers van Texel die er ondanks werkweken van dik tachtig uur alles aan hebben gedaan om hun kinderen een mooi leven te geven. Dat laatste is gelukt, want dat hebben alle bakkerskinderen mij verteld”, aldus Ronald Biesboer ter gelegenheid van de presentatie van het boekje ‘Herinneringen aan De Texelse Bakkers’. Bakkerszoon Biesboer vertelde tijdens deze gelegenheid dat het idee voor het boekje in eerste instantie ontstond als ode aan zijn ouders Jo en Dirk Biesboer. Het werd uiteindelijk een eerbetoon aan alle Texelse bakkers én hun vrouwen. Biesboer “Want die werkten ook hard. Mijn ouders gingen al voor het journaal van acht uur naar bed om de volgende werkdag weer fit te kunnen beginnen.'' ‘Herinneringen aan De Texelse bakkers’ kwam tot stand in samenwerking tussen Biesboer, schrijver Joop Rommets en designer Ralph Grabowski. Het boekje staat vol foto’s, verhalen en anekdotes over het verleden van de bakkerijen van Ofrein, Dros, Timmer Den Burg, Timmer Oosterend en ’t Gouden Boltje. Waarbij de lezer niet ontkomt aan een groeiend respect voor al die mannen die op, voor de meeste van ons ‘barre tijden’ klaarstonden (en staan!) om ons van ons dagelijks brood te voorzien. Omdat initiator Ronald Biesboer in het boekje al uitgebreid aan het woord komt maak ik een afspraak met Jan Siem Dros, zoon van Radnam en Han Dros. Jan Siem (59) heeft twintig jaar bij zijn vader in de bakkerij gewerkt. Op een rustige dinsdagochtend, aan een tafeltje in zijn gezellige restaurant De Kastanjeboom in Den Burg, spreek ik met hem. Over zijn eigen ervaringen, zijn vader, opa Dros en overgrootvader opa Kuiper. Maar vooral over zijn jeugd in de bakkerij in Oudeschild.

Bouwvakvakantie Jan Siem ”Nee, ik ben niet in de bakkerij geboren. Wel in Oudeschild, op ’t Buurtje. Toen ik een jaar of vier, vijf was, verhuisden we naar de bakkerij. Het pand aan de Ruyterstraat was één geheel. In de hoek zat de winkel en daarachter de banketbakkerij met daar weer achter de broodbakkerij. Je liep zo van de keuken de bakkerij in. Toch zagen we mijn vader niet veel in die keuken. Als je wakker werd, was hij al aan het werk, en ’s avonds moest hij vroeg te bed. S ’winters iets minder maar zomers zag je hem helemaal niet. Toen had je ook nog de zes weken bouwvakvakantie. Volgens mij waren er dan zelfs dagen dat hij zich niet eens uitkleedde. Voorover in bed viel om vier uur later weer naar de bakkerij te vertrekken.” “Of ik het als een nadeel heb ervaren dat ik mijn vader niet veel zag? Ach, we waren het gewend. Wisten niet beter. En de bakkerij had ook zijn leuke kanten. Ik zat er soms al om half zeven. Mocht dan mee met opa, brood naar de winkels brengen.”

Glimlachend bij de herinnering “En van sommigen kreeg je wat. In het bos een ijsje, in De Koog altijd een banaan. Ik weet ook nog dat heel vroeger mijn overgrootvader, opa Kuiper s ‘morgens in de bakkerij zat om amandeltjes te splitsen. Ja, even naar de bakkerij was voor ons heel gewoon. Ook s’ avonds, als de mannen aan het broodbakken waren, ging ik nog wel eens buurten.”

Logisch? “Of het logisch was dat ik later ook in het bedrijf ging werken?” Na enig nadenken “Dat weet ik eigenlijk niet zo goed. Dat ging geleidelijk. Rond mijn elfde hielp ik al op zaterdag en in de vakanties met platen schoonmaken. Voor een zakcentje. Op mijn veertiende raakte ik van school en kwam ik fulltime in de bakkerij. En ik vond het prima. Was al blij dat ik van school af was, want dat lag me niet echt. Nee, ik vond het wel best. Dwang zat er echt niet achter. Mijn vader had zoiets van: je moet het zelf willen. Het hoeft niet. Dat was vroeger natuurlijk wel anders. Toen werd gewoon verwacht dat je het familiebedrijf overnam.” “Twintig jaar heb ik bij en met mijn vader gewerkt. En had het best naar mijn zin. Vooral broodbakken vond ik leuk. Met gebak en koek had ik niet zoveel maar broodbakken vind ik nog steeds leuk. Ik bak nog wel eens een broodje.” “Waarom ik dan toch na die twintig jaar ben gestopt? Nou, op een gegeven moment kwam het strandpaviljoen te koop. Dat leek me toch ook wel heel leuk. En ik had het eerlijk gezegd ook wel een beetje gezien in de bakkerij. Altijd ’s nachts werken. Altijd in de vakanties. Dat brak mij op toen eerst mijn dochter Antje, en later zoon Hannes werden geboren. Ik besefte dat als zij vakantie zouden hebben, ik altijd moest werken. Dat maakt het makkelijker de knoop door te hakken.” “Ja, ik denk dat de verdere familie het wel jammer vond dat ik stopte. Mijn oudere zus Miranda en jongere broer Martijn hadden al eerder laten weten niet in het bedrijf te willen en nu stopte ik dus ook……. Ik heb twaalf heerlijke jaren in het strandpaviljoen gehad. Toch, het bloed kruipt waar het niet gaan kan, toen op een gegeven moment het Gouden Boltje leeg kwam dacht ik toch potverdorie! Wat zonde! Heb ik er nog even over nagedacht…. Maar snel daarop nam Bruinsma het over en kwam het er niet meer van.”

Kastanjeboom En nu zit ik al voor het vijfde jaar in De Kastanjeboom. Mijn vader is inmiddels 77 maar bakt nog dagelijks voor ons in de Kastanjeboom koekjes, appeltaarten, stokbroodjes en hamburgerbroodjes. Hij heeft er ‘s zomers echt nog wel een dagtaak aan. Er gaan hier vijftigduizend koekjes per jaar door. Ik heb hem wel eens gevraagd of hij het niet zat is, maar nee, hij heeft er nog steeds lol in. Ja, als ik over mijn vader nadenk besef ik dat hij altijd verschrikkelijk hard heeft gewerkt. Hij stond al op zijn 14e in de bakkerij en nu, 63 jaar later, dus nog steeds. Altijd zonder klagen. Ja, ik heb hem nog nooit horen klagen. Het werk moest gewoon gebeuren!” Het boekje ‘Herinneringen aan de Texelse bakkers kost € 14,95 en is verkrijgbaar bij alle Texelse boekwinkels. Dinsdagmiddag is de breiclub uit Den Burg altijd te gast in De kastanjeboom. Ik had het boekje mee en dat ging prompt in de rondte. Er werd even niet gebreid en tien minuten later was de eerste breister al onderweg naar de boekhandel om zichzelf ‘[De herinneringen van De Texelse bakkers’ cadeau te doen….) Riet Veenendaal

Informatie mantelzorgondersteuning Texel  Laat mantelzorg werken Op het mantelzorgpodium van 24 september, georganiseerd door Texels Welzijn in samenwerking met het Texelfonds en het Texels Ondernemersplatform (TOP), werd aandacht gevraagd voor een mantelzorgvriendelijk arbeidsklimaat. In haar welkomstwoord gaf Brigitte Hollands aan dat mantelzorg iedereen aangaat. Iedereen kan op een gegeven moment mantelzorger worden. Dat wordt niet gevraagd, dat overkomt je. Je partner wordt ziek, je ouders hebben steeds meer hulp nodig, een kind vraagt meer zorg dan normaal, een buur, vriend of kennis vraagt of je af en toe iets voor hem of haar kan doen. Zo blijkt dat al één op de zes werknemers zorgt voor een naaste, in de zorgsector zelfs één op de vier en dat aantal stijgt snel. Dat vraagt om goed overleg tussen werknemer en werkgever, dat vraagt om wat tegenwoordig genoemd wordt een mantelzorgvriendelijk arbeidsklimaat.

Steeds meer werkende mantelzorgers Om de problematiek van arbeid en zorgen voor een naaste wat nader toe te lichten was Margreet Woessner van de landelijke Stichting Werk&Mantelzorg uitgenodigd. We hopen allen, zo begon ze haar verhaal, dat er iemand voor ons is, als het nodig is. Maar in hoeverre moeten en kunnen we op elkaar rekenen? Op welke steun kan de mantelzorger rekenen in zijn of haar omgeving. In ons land neemt mantelzorg door werkenden toe vanwege de vergrijzing. Een groeiende groep ouderen heeft meer zorg nodig. Tegelijk worden mensen geacht steeds langer door te werken. Hierbij komen de ontwikkelingen in de zorg, veelal nauw verbonden met bezuinigingen, waarbij steeds meer taken bij de naasten worden gelegd. En dit heeft tot gevolg dat de combinatie van werken en zorgen voor een naaste steeds vaker voorkomt. En dat geeft onzekerheid, omdat we niet precies weten hoe de nabije toekomst eruit ziet. Hoe lang gaat de zorg duren, hoe intensief gaat de zorg worden, hoe moet het met mijn werk, wat zegt mijn baas, zeggen mijn collega’s? Vragen waar veel werkende mantelzorgers mee worstelen. Maar wat is nu precies mantelzorg. Margreet Woessner geeft aan dat de geaccepteerde definitie is: een langdurige en/of intensieve onbetaalde zorg voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende ouder, kind, naaste, vriend of buur. Uit onderzoek blijkt dat het aantal mantelzorgers tweemaal zo groot is als leidinggevenden en collega’s denken, dat 60% van de collega’s en 23% van de leidinggevenden die wel op de hoogte zijn van die mantelzorgtaken er nooit over spreken en dat mantelzorgers tweemaal zo oververmoeid zijn en driemaal zo gespannen als niet-mantelzorgers. Veel mantelzorgers hebben moeite met het overdragen van werkzaamheden, bang voor het verlies van werk of het missen van een promotie. Meer dan de helft van de werkende mantelzorgers is niet bekend met de regelingen die er binnen bedrijven wel zijn zoals verlofregelingen, thuiswerken, flexibele roosters, mogelijkheden voor maatwerk.

Bespreekbaar maken Waarom wordt mantelzorg zo weinig bespreekbaar gemaakt? Veel mensen vinden het een privékwestie en zoeken de oplossing dan ook in de privésfeer. Ook gaat men er op voorhand al vanuit dat collega’s en leidinggevenden niet veel begrip zullen tonen of men wil collega’s niet te veel belasten. Toch is bespreekbaar maken de eerste en belangrijkste stap die werkende mantelzorgers kunnen en moeten zetten. Want om het zo benodigde maatwerk te kunnen krijgen, zal er gepraat moeten worden. Werkende mantelzorgers zijn niet uit op verminderen van of stoppen met werken. Zij zoeken maatwerk om hun werkzaamheden te kunnen blijven combineren met hun mantelzorgtaken. En waar dit gesprek op gang komt en maatwerk mogelijk wordt, blijkt dat de productiviteit weer stijgt, de kwaliteit van het werk verbetert, er minder verloop en ziekteverzuim is, kortom het loont ook voor de werkgever om maatwerk mogelijk te maken. De druk op werkgevers om in deze ontwikkelingen mee te gaan, groeit omdat het aantal mantelzorgers snel toeneemt en daarmee ook de spanning tussen werk en privé met alle gevolgen van dien. Uiteindelijk is een mantelzorgvriendelijk arbeidsklimaat een gedeeld belang van werkgever en werknemer, waarbinnen beiden hun verantwoordelijkheid moeten nemen.

Dialoog, openheid en vertrouwen In de discussie na het verhaal van Margreet Woessner werd aangegeven dat beduidend meer vrouwen dan mannen mantelzorg geven. Dit heeft te maken met het gegeven dat mannen gemiddeld meer uren werken dan vrouwen die veel vaker parttime actief zijn, maar ook omdat mannen mantelzorg veel minder (durven) bespreken op hun werk. Als voorbeeld werd verwezen naar een instelling met alleen vrouwen in dienst. Telkens vroegen zij om extra verlof, omdat een kind ziek was of omdat er voor ouders of schoonouders gezorgd moest worden. Toen de vraag werd gesteld of hun partners dit soort vragen ook wel eens aan hun werkgever voorlegden, was het antwoord ontkennend. Nee, dat ging ook niet vanwege de aard van het werk of omdat men vreesde dat de werkgever er niets voor zou voelen. Ja, maar dat betekent dat de last van mantelzorg eenzijdig bij dit bedrijf terecht kwam en hoe mantelzorgvriendelijk het bedrijf ook wilde zijn, deze eenzijdigheid was ook niet de bedoeling. Ook werd opgemerkt dat vooral in de vele kleine bedrijven die Texel kent, men weliswaar vaak geen mantelzorgbeleid heeft, maar dat er in de praktijk veel mogelijk is. De werkgever kent de familie van de werknemer en vertrouwt er volledig op dat er geen misbruik wordt gemaakt. Als men zo’n werkgever vraagt of hij een mantelzorgvriendelijk beleid heeft, zal hij waarschijnlijk ontkennend antwoorden, maar feitelijk heeft hij dit wel. Met deze opmerking wordt geraakt aan een belangrijk punt en dat is vertrouwen. Waar openheid en vertrouwen aanwezig is, kan heel veel informeel geregeld en opgelost worden. En dat is vaak zelfs beter dan dat alles in regels en protocollen wordt vastgelegd. Margreet sluit de discussie met de opmerking dat alles draait om dialoog, openheid en vertrouwen die het klimaat creëren waarbinnen maatwerk geregeld kan worden zodanig dat werkgever en werknemer er beiden voordeel bij hebben. Voor nadere informatie kan men terecht bij enkele websites zoals www.mantelzorgpower.nl, www.werkenmantelzorg.nl of www.mezzo.nl. En natuurlijk kan men zich voor nadere informatie altijd wenden tot Texels Welzijn, de organisator van het mantelzorgpodium. De PowerPointpresentatie van Margreet Woessner kan men hier ook opvragen.

 Soms hebben mantelzorgers zelf een steuntje in de rug nodig … Mantelzorgers zijn mensen die voor een naaste zorgen, intensief en onbetaald. Maar soms hebben ze ook zelf even iets nodig … Daarom biedt Texels Welzijn aan mantelzorgers: informatie en advies, praktische hulp bij regelzaken, begeleiding, een luisterend oor, ondersteuning bij het organiseren van respijtzorg, cursussen ‘Mantelzorgers ontlast’, Mantelzorgpodium Texel en de jaarlijkse Dag van de Mantelzorg et cetera. Dus bent u mantelzorger en heeft u vragen of wensen. Neem dan contact op met Maaike Schoo (mantelzorgcoördinator Texels Welzijn), tel.no 312696 of mail [email protected]

 Vervangende zorg voor mantelzorgers (respijtzorg) Soms heeft u als mantelzorger even tijd voor uzelf nodig. Om uit te rusten, andere mensen te zien of andere dingen te doen dan zorgen. Ook komt het voor dat u tijdelijk de zorg voor uw naaste niet kunt bieden, omdat u bijvoorbeeld zelf geopereerd moet worden. Dat kan echter alleen als u de zorg op een verantwoorde manier kunt overdragen. Hiervoor zijn er de volgende mogelijkheden:  Vervangende zorg of respijtzorg Vervangende zorg of respijtzorg houdt in dat u de zorg tijdelijk overdraagt aan een ander. Deze zorg kent vele vormen: Het kan gaan om opvang buitenshuis, zoals dagopvang. Op Texel zijn er diverse mogelijkheden voor verschillende doelgroepen, bijvoorbeeld het Ontmoetingscentrum of ’t Oppertje. Ook is het mogelijk om tijdelijk te logeren in een zorginstelling, zoals de Gollards. Ook alleen een nachtje komen logeren is mogelijk. Ook kan er iemand bij uw naaste thuis komen, als deze liever in zijn vertrouwde omgeving blijft. Deze respijtzorg kan uitgevoerd worden door een beroepskracht of vrijwilliger. Er is bijvoorbeeld een organisatie die hier vrijwilligers voor heeft (www.handeninhuis.nl). Particuliere beroepskrachten worden op Texel aangeboden door Zo… (www.zovooru.nl).De respijtzorg kan incidenteel zijn, bijvoorbeeld tijdens een vakantie, of structureel, bijvoorbeeld een dagdeel per week of een weekend per maand.  Financiering Respijtzorg is soms gratis, bijvoorbeeld als het om vrijwilligerswerk gaat. Als er wel kosten aan verbonden zijn, kunt u die mogelijk vergoed krijgen:

 Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dit is mogelijk als de zorgvrager zelf ondersteuning krijgt vanuit de Wmo. In dat geval kunt u respijtzorg aanvragen bij de gemeente. Hiervoor geldt een vermogens- en inkomensafhankelijke eigen bijdrage.  Vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). Dit is mogelijk als de zorgvrager zelf zorg krijgt vanuit de Wlz. In dat geval kunt u een indicatie voor respijtzorg aanvragen bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Ook hiervoor geldt een vermogens- en inkomensafhankelijke eigen bijdrage.  Door de zorgverzekeraar. Sommige zorgverzekeraars vergoeden respijtzorg geheel of gedeeltelijk vanuit de aanvullende verzekering.  Vanuit de Jeugdwet. Kinderen met een beperking, stoornis of aandoening kunnen in aanmerking komen voor logeeropvang in een instelling. U kunt hiervoor een aanvraag doen bij de gemeente.  Vanuit het persoonsgebonden budget (pgb).  Waar is het aanbod te vinden? Op www.respijtwijzer.nl staat een landelijke database met respijtzorgvoorzieningen. Dit is een initiatief van Mezzo de Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg. U kunt hier zoeken op bijvoorbeeld zorgboerderijen, logeerhuizen en vrijwilligerszorg. Maar ook op doelgroep, zoals dementie of autisme. Voor de specifieke mogelijkheden van respijtzorg op Texel kunt u het beste informeren bij de wijkverpleegkundigen van Omring, de dorpswerkers van Texels Welzijn of het sociaal team. Zij kijken graag met u naar de mogelijkheden en zoeken naar een oplossing op maat.

Het leven oogsten Een cursus over leeftijd en levensloop Het leven kan alleen achterwaarts worden begrepen, maar het moet voorwaarts worden geleefd… (Kierkegaard) De levensloop kent universele wetmatigheden, die voor iedereen herkenbaar zijn. Daarnaast heeft het levensverhaal voor iedereen een eigen, unieke kleur. De grote, algemene lijnen uit de levensloopkunde vormen in deze cursus de leidraad waarlangs deelnemers hun eigenheid kunnen ontdekken. Door dit in een groep te doen ontstaat uitwisseling, verbinding en herkenning. Het geeft zicht op levensfasen en geeft gelegenheid om te oogsten uit eigen levenservaring. Iedere ochtend geeft docente Femke Kegel een inleiding over de wetmatigheden in de betreffende leeftijdsfase; waarna de deelnemers aan de slag gaan met hun eigen levensverhaal d.m.v. gesprek en uitwisseling, schrijfopdrachten, gedichten en beelden. Deelnemers kiezen zelf wat ze willen delen. De levensloopcursus is verdeeld in 4 bijeenkomsten: -leeftijdsfase van 0-21 -leeftijdsfase van 21-42 -leeftijdsfase van 42-63 -leeftijdsfase van 63 en daarna. (In vogelvlucht overzien we de universele- en de eigen levensloop, ook prima te doen voor deelnemers die deze leeftijd nog niet hebben.) Femke Kegel is biografiewerker. Zij volgde de vierjarige opleiding voor biografiek en heeft een praktijk voor onderzoek in eigen leven (www.onderzoekineigenleven.nl). Hier begeleidt zij mensen met levensvragen. Door te werken met de biografiek/levensloopkunde kun je leren om levenservaringen te gebruiken, talenten en kwaliteiten te (her)ontdekken, inzicht, uitzicht en overzicht te hebben in de eigen levensloop, levenslijn, rode draad. De cursussen worden gegeven in de Buureton, Beatrixlaan 43 in Den Burg op donderdagochtend 7 januari, 21 januari, 4 februari en 18 februari 2016 van 10.00 tot 12.00 uur. Er wordt een groepsgrootte aangehouden van zes tot twaalf deelnemers. De kosten bedragen, inclusief koffie en thee, € 75,00. Voor deelname kunt u zich opgeven bij Texels Welzijn, tel. 312696 of [email protected] Voor inhoudelijke informatie kunt u contact opnemen met Femke Kegel, tel. 06-26876072, of: [email protected]

Ik moet van de redactie van “Leef-Tijd” mijn snavel houden!

Foto: Henk Snijders

ANBO-leden én leden van Seniorenvereniging Texel krijgen op vertoon van hun ledenpas* korting bij de volgende bedrijven:               

Oosterhof Wonen in Den Burg geeft op alle artikelen 5% korting Het Texelse Schoonmaakbedrijf Dennis in De Cocksdorp geeft op alle diensten 5% korting Wiersma Meubelen in Den Burg geeft op alle artikelen 5% korting De firma Graaf in De Cocksdorp geeft 10% korting op Texelse dekbedden (op = op) Ouderenwinkel Den Helder geeft aan leden van ANBO-Texel op alle artikelen 10% korting (niet geldig in combinatie met bestaande aanbiedingen) Voeten op Texel in Eierland geeft op alle voetverzorgingsproducten 50 eurocent korting De Kookwinkel van Keukencentrum Texel in Den Burg geeft 5% korting Stiehl Audio Video, De Waal, geeft op alle aankopen 5% korting Restaurant Topido in De Cocksdorp geeft bij een kopje heerlijke DE koffie naar keuze een tweede kopje gratis. Aanbod geldt voor ANBO-leden en hun gasten Garage Dros in Eierland geeft op alle reparaties 10% korting Zegel Modes in de Weverstraat en Zegel Lingerie aan de Binnenburg te Den Burg geven 10% korting VTI Oudeschild geeft 10% korting op alle materialen Computer Texel, Keesomlaan, geeft 5% korting op de eerstvolgende bestelling. Gebruik hiervoor kortingscode CT2013 (1 x per gezin) TCA aan de Maricoweg geeft bij aankoop van minimaal € 30,- aan inkt/toner een gratis pak A4 papier t.w.v. € 3,Mantje Lifestyle Stores (zowel in Den Burg als in de Koog) geeft 10% korting op: schoenen op maat, sokken, gemakschoenen, semi-orthopedische schoenen en inlegzolen. De korting voor ANBO-leden is van toepassing op de volgende merken: Durea, Ecco, Finn Comfort, Nimco, Xsensible, Item M6, Sockwell en Superfeet

*) De korting geldt niet voor aanbiedingen. Tip: neem bij grotere aankopen altijd meteen uw ANBO-ledenpas mee! (wacht daar dus niet mee tot u de rekening krijgt). In verband met de ontwikkelingen sinds 24 september 2015 bij de ANBO krijgen zowel ANBO-leden als leden van de Seniorenvereniging Texel korting op vertoon van hun ledenpas. Uw bedrijf kan ook meedoen aan dit initiatief! Hiervoor kunt u contact opnemen met Tom Steenvoorden, tel. 316656 of mail naar [email protected]

Tom Steenvoorden legt voorzitterschap “Nesland” neer In 2011 wist Ger Praamstra in zijn toenmalige functie van voorzitter van ANBO afdeling Texel een aantal partijen te enthousiasmeren, om het project Woonstede Nesland via een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap te realiseren. Dit betekende dat de opdrachtgever samen met anderen zijn of haar huis ging bouwen. Voor het realiseren van het project was als bestuursvorm gekozen voor een maatschap. Het geheel werd ondersteund door een projectgroep bestaande uit Duin Bouwbedrijf, Rabobank NHN, Leenders architecten, een vrijwillig adviseur, een coördinatiecommissie en toenmalige bestuursleden van de ANBO afdeling Texel. Toen Ger Praamstra op 69 jarige leeftijd werd getroffen door een herseninfarct, nam Tom Steenvoorden het voorzitterschap van de maatschap op persoonlijke titel van hem over, ten einde de vanuit ANBO afdeling Texel toegezegde coördinatie en adviesfunctie voort te kunnen zetten. Tom Steenvoorden kon dit doen, omdat hij vanuit het bestuur van de ANBO afdeling Texel al enige tijd had meegedraaid in een ondersteunende functie binnen de maatschap. Gedurende het project bleken de senioren niet tot de gemakkelijkste opdrachtgevers te behoren. Steenvoorden roemde in dit opzicht het oplossend vermogen, dat Paul Buijsman van Duin Bouwbedrijf telkens weer tentoonspreidde om bij bouwkundige – en organisatorische problemen steeds weer met zodanige oplossingen te komen, dat de opdrachtgevers vanuit de CPO-constructie in meerderheid met de noodzakelijke achtereenvolgende stappen akkoord konden gaan. Daarnaast liep men tegen het feit aan dat de oorspronkelijke initiatiefnemers langzaam maar zeker de projectgroep verlieten. Inmiddels hadden er zich binnen de opdrachtgevers twee kampen gevormd. De besluitvorming kon daardoor telkens slechts met de kleinst mogelijke meerderheid worden voortgezet. Later vond er een verschuiving binnen die kampen plaats. Daardoor kon de maatschap toen in meerderheid de hakken stevig in het zand zetten en besloot men de derde fase van het project Woonstede Nesland niet meer uit te voeren. Hiermee kozen de maten er willens en wetens voor dat bepaalde, reeds gemaakte - en een aantal nog in rekening te brengen, kosten over een kleiner aantal investeerders verdeeld moesten worden. Dit veroorzaakte uiteraard een hogere investering per woning. Steenvoorden heeft aangegeven dat de samenwerking soms wel eens moeizaam is verlopen maar dat, totdat het besluit viel om de derde fase niet te realiseren, het project wat hem betrof als werkbaar gekenmerkt dient te worden. Hij betreurt het, dat in een kleine gemeenschap als Texel “de man of vrouw in de straat” de zaken veelal zwart/witter voor blijkt te stellen, dan in de praktijk het geval is. Tom Steenvoorden heeft aangegeven er open voor te staan aan iedereen, die dat wenst, zijn visie op het CPO-project te geven. Eerlijke voorlichting zonder franje is volgens hem de beste basis om je een gedegen oordeel te kunnen vormen. In goed overleg met de enige overgebleven oorspronkelijke initiatiefnemer, Paul Buijsman van Duin Bouwbedrijf, kwam Tom Steenvoorden tot de conclusie, dat zijn functioneren als voorzitter van de projectgroep in de ontstane situatie geen toegevoegde waarde meer kon hebben. Op maandagmiddag 5 oktober 2015 heeft Tom Steenvoorden tijdens een vergadering met de opdrachtgevers dan ook meegedeeld, dat hij zich op die gronden genoodzaakt zag zijn functie als voorzitter neer te leggen. Willem Vlas

Verhalen Texelfonds Als er maar acht verhalen genomineerd kunnen worden voor de verhalenmiddag van het Texelfonds, blijven er, als er drieëntwintig inzendingen zijn binnengekomen, vijftien verhalen over die niet voorgelezen kunnen worden in De Buureton. Daar zaten prachtige inzendingen tussen. Twee van deze bijdragen hebben we opgenomen in dit nummer. Alle verhalen van 2015 vindt u op de website www.texelfonds.nl en in gebundelde vorm in de bibliotheek.

ZONDE! Het was een mooie zomerdag, een zondag en het was bijna windstil. Twee kleine, gereformeerde meisjes, mijn nichtje en ik, deden hun best om haar ouders bij te houden, die het plan hadden opgevat om op deze dag maar eens in Den Burg te gaan kerken. En daarna te gast bij opa en opoe. Nou, dat was feest. Niet per se het eerste gedeelte, maar het tweede toch zeker wel. Helemaal naar Den Burg, de grote stad, opa en opoe vinden op het Schilderend, een spannende zoektocht door al die onbekende straten. En dan laten zien dat je dat hele eind zelf had gefietst. Aan het avontuur van die dag moest ik denken bij het zien van een schilderij van ‘Blok’ van De Leemkuil met al die kronkelende tuinwallen, onlangs op de expositie in het Drijverhuus in Den Hoorn. Nee, gien tuunwallen, want wij kwamen uit De Polder, het emigratiegebied waar geen dialect gesproken werd. Maar tuinwal of tuunwal, na de kerk gingen wij met opa en mijn oom wandelen tussen die grappige grasmuurtjes. Ach, wat was dat spannend. In het begin. Ik was een jaar of zes, zeven en kwam met mijn hoofd ja/nee boven de tuinwallen uit. Overal bloeiden van die leuke blauwe klokjes, waar je een mooie ketting mee kon rijgen. Mooi stond dat in ons haar. ‘Opa, kijk eens!’ Waar was opa nou? O gunst, daar stonden ze weer te kijken en te praten en te wijzen. Handen op de rug, geen gang zat erin. Wij willen weten wat er om dat bochtje zit, kom nou, loop eens door! Grote mensen kunnen niet wandelen. Ze staan maar en staan maar. ‘Vanaf hier weten wij de weg terug wel, hoor. Mogen we alleen?’ Stoer voelden we ons. Zouden we nog even een klein rondje maken? Als we het geluid van de TEM in de gaten hielden kwamen we heus wel terug op het Schilderend. En anders konden we het toch aan iemand vragen? Zo gezegd, zo gedaan. Onze route voerde langs een veld met een paar hoge hekken. Wat gebeurde hier? We keken onze ogen uit. Voetballers, een veld vol! Ademloos bekeken we het gebeuren, wat een bof dat wij hier net langs kwamen. Opgetogen kwamen we een hele tijd later bij opoe en tante aan en vertelden met schitterende ogen over ons avontuur. Hadden zij ooit wel eens zoiets geweldigs gezien? Maar daar kwamen we van de koude kermis thuis. Wisten wij wel wat voor dag het vandaag was? Zondag! En dan mocht er niet gevoetbald worden. Zondags hoorde je naar de kerk te gaan en verder rustig thuis te zijn, een boek lezen of een klein wandelingetje maken. ‘Kinders, dat jullie daar hebben staan kijken, is een grote zonde! Voetbal, en dat nog wel op de dag des Heeren! Een gróte zonde,’ benadrukte opoe nogmaals. Daar stonden we, beteuterd. Ons wereldavontuur aan diggelen. Waren we echt zo ver van het pad? Als goed gereformeerde kinderen, doorkneed met zondebesef, begrepen we dat hier iets drastisch moest gebeuren. En we wisten ook wát. Hier was maar één remedie voor: op de knieën. En voor het bed van opoe knielden wij braaf neer en baden ernstig om vergeving. En zo, klein en gereinigd, fietsten we later in de middag terug naar de weidsheid van De Polder. Zuiver landschap, zonder voetbalgeweld en verleiding. Corrie Timmer - Oosterend

Van top tot tenen…

(Bijdrage Verhalenwedstrijd Texelfonds)

Het is zaterdagmorgen, mooi weer. We hebben lekker uitgeslapen, dat wil wel na een week op zee. ”Heb jij nog zout?”, vraagt manlief, terwijl hij de ijzeren speetjes uit de keukenkast pakt. “Ja hoor, onderste la,” zeg ik en schuif de keukenla voor hem open. Een uurtje later zitten we buiten. Marco hangt alle poontjes keurig in de kast te drogen en ik kom met een lekker bakkie bij hem zitten. Visroken, een gezellige bezigheid voor beiden. De geur van de poontjes of de slippies, het knapperende vuurtje, het heerlijke roken, gevolgd door het spannende moment dat je de warme vis gaat proeven. Ja, dat brengt iets teweeg. Daar moet je ook de tijd voor nemen, de temperatuur in de gaten houden, wat kranten en de kist om te broeien klaarzetten. Een mooie gelegenheid om wat bij te kletsen, de week door te nemen. ”Hoe was de vangst, skat, had je een goed stekkie?” en van zijn kant: ”Hoe ging het met de patiënten? Was het erg druk?” Marco opent de deur van de rookkast, hij moppert wat. “Verdikke, er is er ien geborste.” Terwijl hij probeert de poon te pakken, valt deze naar beneden in het vuur. Hij grijpt met z’n hand, maar ik reageer: ”Ben je nou mal, je verbrandt jezelf nog!” Marco schiet in de lach, maar ik vind het helemaal niet lollig. ”Je moet uutkieke, vent.” Maar hij blijft lachen. “Het doet me aan opa Drijver denken,” grinnikt hij. “Hield die ook van vis roken dan?”, vraag ik. “Ja, die heeft zoveel vis gegeten!” Marco gebaart met z’n grote armen in het rond. “Het was een zware, lange man en toen hij ouder werd, zat hij alle dagen netten te breien voor het raam. Zijn handen stonden helemaal een beetje krom en in zijn grote, eeltige vingers zaten voren van het aantrekken van het garen. Op zijn Solex ging hij naar de haven om poontjes en zaterdagsmorgens zat hij achter de schutting aan de Kotterstraat bij een groot olievat van 200 liter (van de industriemotor) zijn geluk te beproeven. Ja, hij was goed in vis roken, nog echt op de oude manier met een natte, jute zak over het vat heen. Maar wat gebeurde er op een zaterdagmorgen in oktober?” Marco grijnst en ik word nieuwsgierig. ”Toe, vertel nou.” “Nou, opa zat z’n eigen te verkneukelen, had mooie rooie poontjes in het vat hangen en zat in z’n manchesterse broek en schipperstrui op een krukkie ernaast. Oma en mijn moeder zaten binnen in de achterkamer om de koffie. Maar wat denk je?” “Opa hoorde een paar ponen naar beneden in het vat vallen. Ja, dat was natuurlijk zonde, de ponen waren gaar en hij pakte gauw de speetjes met de kostelijke, dampende vis eruit en dook naar beneden in het vat!”

“Ja, je moet je voorstellen, die eeltige knuisten konden zo gloeiende kooltjes in de kachel pakken, daar zat hij niet mee, maar wat wil nou het verhaal? Hij bleef met z’n dikke buuk, ja, hij was zeker 140 kilo, vastzitten en rolde met het hele smeulende vat het talud af, de sloot in…! Wat een schrik moet het geweest zijn, z’n pet, z’n bril, ja, hoe moest hij zichzelf bevrijden? Achter hem was het landje van de Roemse kerk, deer liepen de koeien van boer Boogaard. Hij riep en skold: ”Griet ver geme…!”, maar niemand hoorde hem. Gelukkig doofde het vuur door het slootwater en wist hij zich stukje bij beetje los te maken. Ik had de gezichten van oma en mijn moeder wel eens willen zien, toen hij met een kop vol prut, helemaal onder het kroos en zwart van de kool het pad op kwam lopen naar de bijkeuken! Ha,ha!” Marco en ik moeten er samen hartelijk om lachen. “Maar nu moet ik als de bliksem zorgen dat die poontjes van me in de kist komen.” Marco staat op zijn grote, houten klompen voor de rookkast en haalt de speetjes er vlot en behendig uit. “Hier proef maar ’s even.” Hij geeft me een heerlijke, warme poon. Het vel gaat er makkelijk af. ”Denk om de graatjes, hè?” Hij duikt in de kast op de bodem. Ik moet lachen, hij kan het niet laten. Het zijn niet alleen de lange armen en benen. Nee, vis vangen en eten, het zit van binnen van de top tot de tenen….. Erna Drijver-Tuinema (Op waarheid berustend, juli 2015) Drie generaties uit de familie: v.l.n.r.: Marco Drijver, John Drijver (broer), Piet Drijver (vader), Maarten Drijver sr. (opa) en Jan Drijver sr. (oom).

Aan de strijkstok blijven hangen Waar komt de uitdrukking vandaan: 'er blijft veel aan de strijkstok hangen' en wat wordt ermee bedoeld? De betekenis is, dat lang niet alles ten goede komt aan wie er recht op heeft. Het gaat hier niet om een strijkstok van een viool, cello e.d., maar om een maatstok waarmee bakjes (de zogenoemde maten) met koren, kalk en andere droge waren werden afgestreken als ze waren gevuld. De inhoud kwam zo gelijk te staan met de rand van de maat. Het Groot Uitdrukkingen Woordenboek van Van Dale vermeldt dat de zegswijze vroeger :'Er blijft veel aan de maat en de strijkstok hangen' luidde. Blijkbaar wist men de strijkstok zo handig te hanteren dat men er zelf iets aan overhield en de klanten tekort werd gedaan. Een koopman kon bijvoorbeeld tijdens het afstrijken met zijn vingers ongemerkt wat graan uit de maat halen. Ook werd er met de strijkstok zelf geknoeid. Deze uitleg van voornoemde uitdrukking komt van het Genootschap Onze Taal. Waarom dit begin van mijn column? Het is gebleken dat veel geld dat door mensen wordt gegeven voor goede doelen aan de strijkstok blijft hangen ten gunste van directeuren en huisvesting. Gebleken is ook dat een behoorlijk deel van de opbrengst voor goede doelen wordt bereikt door collecteren. Het is een van de meest persoonlijke en directe manier van het geven van hulp. En wie zijn de mensen die het meest collecteren? Juist, de 55-plussers! Niet alleen omdat ze meer tijd hebben, maar ook omdat men zich verantwoordelijk voelt voor de samenleving, voor mens en milieu. Deze houding heeft te maken met het feit dat de meeste senioren vroeger het thuis niet breed hadden vanwege het feit dat hun ouders moesten sappelen om rond te komen en ze ook zagen dat lang niet iedereen het financieel redde. Niet omdat men te luxe leefde, maar omdat men simpelweg te weinig geld had om een gezin te onderhouden. Men was aangewezen op de bedeling.

En wie geven het meest aan de deur? Juist, ook de senioren, vanwege de gevoelde verantwoordelijkheid. Voelt een ieder die verantwoordelijkheid? Nou nee! En laat dat nou net de organisaties zijn die geld ontvangen voor de goede doelen die zij geacht worden uit te voeren en waar zij voor opgericht zijn. En daar komt de strijkstok te voorschijn, want een behoorlijk deel van de opbrengsten gaat op aan de organisaties zelf. Wat te denken van het feit dat 50 organisaties van goede doelen een directeur hebben die meer dan honderdduizend euro verdient. En een kwart van de grote goede doelen zit met hun kantoor op een peperdure toplocatie. Sommige organisaties zitten zelfs in chique grachtenpanden in het hart van Amsterdam. Huren van boven de twee ton per jaar zijn geen uitzondering.

Door deze gegevens aan de kaak te stellen is het te hopen dat de organisaties zich meer bewust worden van hun taak: het geven van hulp. Dat betekent dat de opbrengsten, mede ook bereikt door het collecteren, voor een groot gedeelte voor die hulp worden gebruikt en dat men gaat inzien dat door het huidige beleid de animo om te geven aan goede doelen aan het verminderen is. Het is goed om de vinger aan de pols te houden en er op te blijven toezien dat het geld niet aan de strijkstok blijft hangen. Henk Snijders

Cursus Omgaan met geld Texels Welzijn biedt begin 2016 weer de cursus ‘Omgaan met geld’ aan. Deze cursus is bestemd voor mensen die hun geldzaken op orde willen krijgen en houden. En natuurlijk staat deze cursus open voor alle inwoners van Texel. Dus niet alleen voor mensen die financiële problemen hebben, maar ook voor mensen die graag meer grip willen krijgen op hun inkomsten en uitgaven. Of bijvoorbeeld willen weten of er wellicht nog op zaken bespaard kan worden. En zo ja, hoe dan?

Doelstelling De cursus kent een aantal doelstellingen:  De deelnemer heeft zijn papieren geordend en kan een overzichtelijke administratie bijhouden;  De deelnemer kan een gemiddelde maandbegroting en een jaarbegroting maken;  De deelnemer heeft inzicht in de eigen inkomsten en uitgaven;  De deelnemer weet of hij uitkomt met zijn inkomen;  De deelnemer heeft kennis van mogelijkheden om zijn inkomsten te verhogen en/of zijn uitgaven te verlagen.

Werkwijze Deelnemers krijgen ieder een eigen werkboek, waarin informatie en diverse tips staan op het gebied van financiën. Zowel de voorbeelden uit het werkboek als voorbeelden van de deelnemers zelf worden tijdens de cursus uitgebreid besproken. Daarnaast biedt de cursus deelnemers inzicht in huidige regels en wetgeving in Nederland. Zoals: Waar kan ik zorgtoeslag aanvragen? Hoe weet ik wat mijn jaarinkomsten zijn? Hoe …? Ook komen handige bespaartips aan bod.

Praktische informatie De cursus bestaat uit 6 bijeenkomsten van maximaal 2 uur per week. Aantal deelnemers: 8 - 12 personen. De begeleiding is in handen van Maaike Schoo en Barbara Pieterse, maatschappelijk werkers bij Texels Welzijn. Kosten deelname: geen. Deze cursus wordt ieder jaar gegeven, mits er voldoende aanmeldingen zijn. Bij aanmelding volgt eerst een kennismakingsgesprek met één van de maatschappelijk werkers.

Verdere informatie Voor informatie en/of aanmelding: Texels Welzijn (maatschappelijk werk) Telefoon: 0222-312696 E-mail: [email protected] of [email protected]

De vluchtelingencrisis Veel mensen zeggen dat ze liever niet meer naar het journaal te kijken, omdat er alleen nog maar slecht nieuws op je afkomt. (Burger)oorlogen in Afrika en Azië, religieus geweld in Syrië, Irak en andere islamitische landen, miljoenen vluchtelingen, armoede en ellende in de grote vluchtelingenkampen, een diep verdeeld Europa en nu dreigen in Syrië zelfs Amerika en Rusland rechtstreeks op elkaar te botsen. Terecht vrezen mensen de escalerende geweldsspiralen die nieuw onheil in zich dragen en, zo vrezen sommigen, kunnen uitgroeien tot een nieuwe wereldoorlog. Of het die kant uitgaat, valt moeilijk te voorspellen en acht ik vooralsnog ook niet waarschijnlijk, maar de vele schier onoplosbare crisissen in de wereld maken wel degelijk somber en voeden pessimisme, vooral omdat mensen er zich zo machteloos bij voelen. Op dit moment is het vooral de vluchtelingenstroom vanuit Syrië die alle aandacht naar zich toe trekt. Met verbijstering kijken we naar de onafzienbare stroom mensen die het geweld ontvluchten en zich over land via de Balkanroute of in wankele bootjes over zee in veiligheid proberen te brengen in Europa. Het iconische beeld van het Syrische jongetje Aylan op het strand van Turkije gaf de anonieme vluchtelingenstroom een concreet gezicht dat veel mensen ontzette en ontroerde. Nu die stroom ons land bereikt heeft, zien we dat talloze mensen bereid zijn op alle mogelijke manieren hulp te bieden. Voedsel, kleding, speelgoed, zelfs slaapplaatsen worden genereus aangeboden. Tegelijk zien we ook veel mensen die bezorgd zijn over de komst van zoveel vreemdelingen. Anderen zijn angstig, omdat de vreemdelingen een godsdienst met zich meenemen die zoveel geweld veroorzaakt. Wat heeft dat voor gevolgen voor onze samenleving? Sommigen vrezen het verlies van identiteit of de teloorgang van westerse waarden, anderen vrezen voor vrouw en dochter. Ik begrijp de angst, maar wil me er niet door laten bevangen. Liever hou ik voor ogen dat mensen nooit zomaar vluchten, dat deze mensen die alles achter moesten laten, recht hebben op een menswaardige opvang in ieder geval tot zo lang het tij keert en zij terug kunnen gaan naar hun landen van herkomst. Is dit een onmogelijke opgave?

Crisis in perspectief Alvorens deze vraag te beantwoorden, is het goed de crisis wat in perspectief te plaatsen. Want wat is precies de crisis? Is de crisis het geweld in de landen van herkomst die het leven van de mensen daar zo bedreigt dat ze geen andere mogelijkheid meer zien dan weg te trekken? Of is het de vluchtelingenstroom zelf die uit dit geweld voortkomt, in populistisch jargon geduid als een tsunami, waarmee zij de trekken krijgt van een angstaanjagende natuurramp die ons letterlijk overspoelt? Of is de crisis het ongemak dat de vluchtelingen teweegbrengen in de landen van aankomst, waaronder ook ons land? Wie de actualiteit bijhoudt, krijgt de indruk dat de crisis vooral over dit ongemak gaat, over het gebrek aan opvangmogelijkheden, over noodopvang die mensen niet in hun buurt willen, over de stagnerende doorstroom naar reguliere huisvesting, over de kosten die met dit alles gemoeid zijn. Hoewel stuk voor stuk reële problemen zijn het toch vooral problemen die veroorzaakt zijn door het falen van de overheid. De vluchtelingenstroom is geen tsunami die uit het niets is opgedoken, maar een probleem dat voorzien had kunnen worden. Als mensen te lang in overvolle en steeds minder leefbare kampen verblijven, zullen zij op een gegeven moment verder trekken. En dat proces was al lang aan de gang. Al jaren vluchten Syriërs, Afghanen, Eritreeërs en anderen naar Europa, maar omdat hun aantallen beheersbaar bleven, werd er niet veel drukte over gemaakt. Wat we bijna vergeten zijn is dat het vorige hoogtepunt van de vluchtelingenstroom in de jaren negentig was, toen vooral uit Joegoslavië en later Afghanistan met als top ruim 50.000 vluchtelingen in 1994 en meer dan 40.000 van 1997 tot 2000. Ook toen ontstond er paniek om dezelfde redenen als nu, ook toen was er boosheid over de gebrekkige opvang in tentenkampen en andere noodvoorzieningen, ook al niet veel anders dan nu. Veel van die vluchtelingen zijn inmiddels volledig geïntegreerd, hetgeen een indicatie is dat we meer aankunnen dan we soms denken. Na de jaren negentig nam het aantal vluchtelingen snel af. Tal van opvangvoorzieningen werden vervolgens weer wegbezuinigd en afgebroken. Maar nu hun getal weer snel toeneemt, is er ineens, maar desalniettemin toch voorspelbaar een tekort aan opvang. Daarbij komt dat woningcorporaties onder invloed van het rijksbeleid minder bouwen en meer sociale woningen in de verkoop hebben gedaan, hetgeen een belangrijke oorzaak is voor de stagnatie in de doorstroom.

Asielbeleid Een belangrijk punt is dat de overheid in al die jaren niet een echt asielbeleid heeft ontwikkeld, deels te wijten aan de verdeeldheid van de verschillende politieke partijen, deels ook aan de verdeeldheid in Europa. Een realistisch en uitvoerbaar asielbeleid is alleen mogelijk als alle Europese landen eraan meewerken. Maar de landen in Europa zijn op dit punt zo verdeeld dat het formuleren en uitvoeren van een asielbeleid onmogelijk is gebleken en daarvoor betalen we nu de tol. In het spectrum van standpunten lijkt één optie volstrekt onrealistisch en dat is de optie om hekken om Europa te zetten of netter geformuleerd niemand meer toe te laten. Hoewel dit standpunt ook in Nederland een groeiend aantal aanhangers kent, beseffen mensen onvoldoende dat vluchtelingen zich niet tegen laten houden door grenzen en hekken. Dat weten we van de hekken die rondom de Spaanse enclaves Ceuta en Melilla in Marokko zijn opgetrokken, van de hekken rondom Calais, van het zwaarbewaakte hek tussen Mexico en de Verenigde Staten. Hekken hebben nog nooit gewerkt en zullen ook nooit werken om wanhopige mensen tegen te houden. Het enige wat ze bewerkstelligen is dat mensen al dan niet met hulp van mensensmokkelaars andere en meestal gevaarlijkere routes gaan zoeken met als gevolg meer doden zoals we hebben kunnen zien op de levensgevaarlijke route over de Middellandse Zee. Een hek heeft vooral een symbolische uitstraling, maar zal uiteindelijk altijd bezwijken als de druk te groot wordt. Aan de randen van Europa verzamelen mensen zich, totdat ze een uitweg vinden. En omkeren is geen optie, omdat er in het land van herkomst geen toekomst is. De enige echte oplossing is een einde aan de oorlog in Syrië, maar zolang de wereld zo verdeeld is, lijkt dit nog ver weg. Tot dan zullen we het moeten doen met noodoplossingen zoals het vaststellen van ruimhartige quota (het aantal mensen dat Europa wil toelaten), het verdelen van de vluchtelingen over de verschillende landen, tijdelijke verblijfsvergunningen die mensen de ruimte geven zo snel mogelijk aan de slag te gaan, nauwe samenwerking met de buurlanden van Syrië (Turkije, Libanon, Jordanië) die nu al miljoenen mensen opgenomen hebben met als doel de leefomstandigheden zo te verbeteren dat verder vluchten minder noodzakelijk wordt. Vanzelfsprekend stellen die landen eisen aan onze wens vluchtelingen in de regio op te vangen, maar om te voorkomen dat die eisen onrealistisch hoog worden (zoals vooral Turkije doet) is ook op dit punt een duidelijk gezamenlijk Europees standpunt nodig. Nu het water tot aan de lippen stijgt, lijkt eensgezindheid meer haalbaar te worden. Als Europa echter blijft falen in het vinden van een realistisch gemeenschappelijk asielbeleid, zal de chaos alleen maar groter worden.

Kees Dekkers

Opbrengst Kika Al een aantal jaren breien vrijwilligsters, steek voor steek, een groot bedrag bij elkaar. Truus Zoetelief maakt bekend dat er dit jaar € 7.000,-- is overgemaakt aan Kika. De collectebus bracht € 133,33 op. De opbrengst is bestemd voor onderzoek naar kinderkanker. Momenteel geneest er 75% van de kinderen. Om dit percentage omhoog te krikken is er echter veel geld nodig. De stichting streeft er namelijk naar om de ziekte beheersbaar te maken. Ze hopen dat dit doel in 2025 bereikt is. Truus bedankt alle vlijtige vrijwilligsters voor hun enthousiasme en inzet. Mochten er breiende lezers geïnspireerd zijn geworden door dit bericht, dan kunnen zij zich opgeven bij mevrouw Zoetelief (Paelwerck 13, Den Burg - tel: 312890). Ook breiwol is altijd welkom.

Texel-Samen-Beter-polis: 10% ook voor u? De Zorgcoöperatie Texel Samen Beter heeft een collectieve zorgverzekering afgesloten bij Univé met standaard 10% korting voor leden van de coöperatie. Niet alleen korting op de basisverzekering maar ook op de aanvullende verzekeringen. Texel Samen Beter heeft nu 600 leden waarvan ongeveer 400 ook deze polis hebben afgesloten. Maak de Zorgcoöperatie sterker Uiteraard kunt u ook lid worden van de coöperatie zonder deze polis af te nemen. Texel Samen Beter is de belangenbehartiger voor alle huidige en toekomstige gebruikers van zorg & welzijn op Texel. Als iedereen met iedereen samenwerkt, kunnen we iets heel moois realiseren op Texel met een hoge kwaliteit van leven. Dat geldt voor zorgaanbieders, verzekeraars, gemeente en natuurlijk ook wijzelf, de (toekomstige) gebruikers. Zie voor meer informatie www.texelsamenbeter.nl. Sluit u aan bij de 600 Texelaars die al lid zijn. Samen staan we sterker.

Uw ideeën zijn belangrijk Deze polis heet niet voor niets de Texel-Samen-Beter-polis. We kunnen er samen een echte eiland-polis van maken. De Zorgcoöperatie kan namens haar leden ideeën aandragen om via deze polis de zorg – en dus de kwaliteit van leven - op Texel verder te verbreden en waar mogelijk te verbeteren. We horen heel graag van u of u daar ideeën over hebt, meld ze ons alstublieft!

Spreekuren Natuurlijk stapt u niet zomaar over. Misschien hebt u een speciale reden voor de verzekering die u nu hebt. Daarom is er de komende weken een spreekuur op Texel, waar mensen van Univé u te woord staan bij alle vragen die u heeft. Daar zijn ook mensen van Texel Samen Beter aanwezig om de zorgcoöperatie toe te lichten. Het spreekuur is er één dag per week, op vrijdag, van 20 november t/m 30 december. De locatie is Zilte Zaken, links naast de VVV aan de Emmalaan in Den Burg). ’s Morgens van 9.15 tot 12.00 uur is gereserveerd voor inloop. Afspraken kunnen ingepland worden tussen 13.00 en 16.30 uur. Voor het maken van een afspraak met een adviseur van Univé kunt u zich aanmelden op www.unive-op-texel.nl of bellen naar 0223-613131.

Dorpenrondje Texel Samen Beter komt ook naar u toe. Plaats en tijden zijn; 18 november Dorpshuis De Wielewaal, 25 november Dorpshuis De Bijenkorf, 2 december Eierlandsche Huis, 9 december Dorpshuis De Hof, 16 december Dorpshuis Skiltje, 13 januari Dorpshuis De Waldhoorn. Alle avonden hebben een vrije inloop van 18.30 - 20.30 uur

Programma Alzheimer Café Het Alzheimer Café vindt plaats in De Buureton, op de laatste dinsdag van de maand. Belangstellenden zijn van harte welkom. Aanmelden is niet nodig, de toegang is gratis. Het informatieve deel is van 19.30 tot 20.30 uur, napraten met een hapje en een drankje tot 21.30 uur. Dinsdag 15 december (attentie, afwijkende datum!) Opvoering Verteltheater met Anneke Berghuis, Berth Boogaard, Marieke van Elst en Elly Kortenhoeven.

Dinsdag 26 januari 2016 Sjef van Bommel, schrijver van het boek ‘Ik ben niet kwijt’. Een relaas van sterke liefde, die ondanks de sluipende en uiteindelijk fatale ziekte, niets aan kracht verliest.

Dinsdag 23 februari Autorijden en dementie. Wanneer is het wel of niet meer verantwoord om mensen met dementie een auto te laten besturen. Op welk moment moet er worden ingegrepen en hoe kunt u dat het beste doen?

ANBO Texel gaat zelfstandig verder Na de landelijke blokkades van de bankrekeningen, de website en de ledenadministratie door het verenigingsbureau van de ANBO te Woerden, heeft het bestuur van ANBO afdeling Texel de mogelijkheden bestudeerd om de activiteiten van de afdeling voort te kunnen zetten. Aan de hand van de aldus verzamelde gegevens zijn zij tijdens een op 29 oktober jl. gehouden bestuursvergadering unaniem tot de conclusie gekomen, dat de voortgang van de activiteiten op Texel ten behoeve van senioren alleen op de oude voet voortgezet zal kunnen worden als de afdeling Texel zelfstandig verder gaat. Er is dan ook besloten Seniorenvereniging Texel op te richten en alle activiteiten van ANBO afdeling Texel over te hevelen naar de seniorenvereniging Texel in oprichting. Het bestuur wordt gevormd door het voltallig aftredende bestuur van ANBO afdeling Texel. Het bestuur van de nieuw op te richten vereniging verwacht, dat deze constructie de beste mogelijkheden biedt om de op Texel te organiseren activiteiten te kunnen waarborgen, te actualiseren en uit te breiden. We hebben het dan onder andere over het gratis invullen van aangiften inkomstenbelasting en formulieren ten behoeve van toeslagen, het met Texels Welzijn participeren in de redactie van het blad Leef-Tijd, het gezamenlijk met Texels Welzijn gratis verspreiden van het blad Leef-Tijd over de 2.400 abonnees, het organiseren van seniorendiners, het organiseren van uitstapjes en meerdaagse reizen, het geven van computercursussen, het scheppen van voorwaarden ter verbetering van de sociale cohesie binnen de beoogde leeftijdsgroep, het geven van voorlichting en advies, het bieden van participatiemogelijkheden en lokale belangenbehartiging op Texel, het vertegenwoordigen van de leden in verschillende klankbord- en adviesgroepen et cetera. Op maandag 9 november 2015 organiseert het bestuur van Seniorenvereniging Texel van 15.30 tot 17.30 uur in De Buureton te Den Burg een informatieve vergadering voor ANBO-leden, abonnees van het blad Leef-Tijd en andere belangstellende 50-plussers. Hiertoe werd in de Texelse Courant en in Texel dit Weekend een advertentie geplaatst. In de media verkondigt de directeur van de ANBO, mevrouw Liane den Haan, dat 2/3 deel van de contributie wordt aangewend voor de leden. De contributie voor de ANBO bedraagt over 2016 € 40,00 per lid. Voor een tweede lid op hetzelfde adres dient over 2016 € 33,80 betaald te worden. Iedere landelijke afdeling ontvangt vanuit het verenigingsbureau een bijdrage van € 4,30 per lid per jaar voor het organiseren van activiteiten. Gemiddeld wordt dus bijna 12% aan de afdelingen voor het organiseren van activiteiten verstrekt. Heel wat minder dan de door mevrouw den Haan betoogde 67%. Het bestuur van Seniorenvereniging Texel in oprichting vindt het verontrustend, dat zij in de landelijke media, het periodiek verspreide ANBO-blad en in een speciaal gedrukt en aan alle ANBO-leden verspreid informatieblad ruimschoots de gelegenheid krijgt om deze onjuiste stelling te verkondigen. Er zijn dus twee mogelijkheden. Ze leeft in een andere wereld, of ze kan niet rekenen. Het bestuur van de nieuw op te richten vereniging geeft aan, dat de contributie in 2016 € 30,00 per lid gaat bedragen. Voor een tweede lid op hetzelfde adres verwacht men over 2016 te kunnen volstaan met € 25,00. Wanneer het ledental zich ontwikkelt, zoals het bestuur dat voor ogen staat, wordt verwacht dat de contributie over 2017 naar beneden bijgesteld kan worden. ANBO-afdelingen hebben geen rechtspersoonlijkheid. Afdelingsbesturen kunnen de afdeling dan ook niet opheffen. ANBO afdeling Texel kreeg in 2014 nog een prijs voor de meest actieve afdeling binnen de regio Noordwest. Bij actieve afdelingen kan het stilleggen van de activiteiten wel eens veel effectiever zijn dan bij een opheffing mogelijk is. Wat activiteiten betreft wordt ANBO afdeling Texel dus volledig drooggelegd. Het bestuur van Seniorenvereniging Texel in oprichting geeft ANBO-leden dan ook in overweging om de afweging te maken of de contributie voor de ANBO wel een verantwoorde investering is. Er zullen leden zijn, die via de ANBO een collectieve zorgverzekering hebben afgesloten of via een collectief contract energie geleverd krijgen. In die gevallen dient u dit uiteraard in uw overwegingen mee te nemen. Mocht u besluiten uw lidmaatschap op te zeggen, bedenk dan dat dit door iedereen persoonlijk over het jaar 2016 voor 1 december 2015 aan het verenigingskantoor in Woerden doorgegeven dient te worden. Dit kan telefonisch op nummer 0348-466690 en via email op [email protected] Lid worden van Seniorenvereniging Texel? Opgave kan via Lydia Blok, tel. 06-18347334, e-mail [email protected] en Ineke Kuipers tel. 0222-315347, e-mail [email protected]

Aankondigingen Texeltours organiseert in november en december theaterreizen naar de hier vermelde voorstellingen. Reserveren kan direct via telefoon 0222-315555 of via e-mail [email protected] Anne Wie was Anne Frank? In de theatervoorstelling ANNE volgen we haar al vóór ze met haar familie onderduikt, we ervaren de twee lange jaren in het Achterhuis mét haar en we ondergaan wat er met haar gebeurt nadat de veilige verstopplaats is verraden. Texeltours verzorgt een arrangement inclusief busvervoer op zondag 20 december 2015. De voorstelling begint om 14.00 uur in Theater Amsterdam. Prijs per persoon: € 76,50 inclusief ticket, busvervoer en TESO.

Jesus Christ Superstar Een aangrijpend verhaal dat nog steeds eigentijds is met geweldige songs als “I don’t know how to love him”, “Superstar” en natuurlijk “Gethsemane”. Met Ted Neeley, de originele Jezus uit de gelijknamige film. Texeltours verzorgt een arrangement inclusief busvervoer op zondag 20 december 2015 De voorstelling begint om 14.00 uur in World Forum Theater Den Haag. Prijs per persoon: € 97,50 inclusief ticket, busvervoer en TESO

The Bodyguard Frank Farmer, voormalig secret service agent, wordt ingehuurd om superster Rachel Marron (Romy Monteiro) te beschermen tegen een onbekende stalker. Kan hij het gevaar op afstand houden? Texeltours verzorgt een arrangement inclusief busvervoer op zondag 6 december. De voorstelling begint om 14.00 uur in het Beatrix Theater Utrecht. Prijs per persoon: € 85,00 inclusief ticket, busvervoer en TESO ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

De feestelijke afsluiting van het 600 jaar stad jaar vond plaats op 25 november in Stayokay. De verschijningsdatum van Leef-Tijd 2015-6 was gepland op 27 november. We konden dit dus niet meer opnemen. De toegift van het 600 jaar stad jaar willen wij u echter niet onthouden. Cadeau van de Rotary Texel organiseert in het kader van Texel 600 jaar Stad een bijzonder symposium op vrijdag 11 december met Gunter Pauli, Louise Fresco en Koert van Mensvoort. In de middag is er een programma voor de bovenbouw van de OSG. De avond is openbaar en voor alle belangstellenden van Texel. Het symposium vindt plaats in sporthal Ons Genoegen.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Door landelijke acties van de ANBO zien Texels Welzijn en ANBO afdeling Texel zich genoodzaakt hun werkwijze aan te passen. Beide organisaties verzoeken u dan ook voortaan met het volgende rekening te houden. Nieuwe abonnementen, verhuizingen en beëindiging van abonnementen Tot voor kort werd de verzendlijst voor “Leef-Tijd” geformeerd uit de ledenadministratie van de ANBO én uit de telefonische meldingen, die bij Texels Welzijn binnen kwamen. Sinds 24 september 2015 heeft het verenigingsbureau van de ANBO te Woerden, na strubbelingen met vooral afdelingen in het noorden en het oosten van het land, rigoureus alle communicatie via internet tussen het verenigingsbureau en alle ANBO-afdelingen geblokkeerd. Dit betekent dat vanaf die datum ook ANBO afdeling Texel geen inzage meer heeft in het ledenbestand. Daarom dienen zowel nieuwe abonnees als alle huidige abonnees van “Leef-Tijd” nieuwe abonnementen, verhuizingen en beëindiging van abonnementen uitsluitend door te geven aan: Rosa Harbers (Texels Welzijn) telefoon 312696.

Bridgeclub ‘Kijk voor je’ De kapper in de steeg die rijke dames kapte thuis, En in de hogere kringen dus verkeerde, Die was in zo'n boudoir ook door de bridgebacil besmet, Zodat hij daar de buurt mee infecteerde. Er werd bij hem na sluitingstijd een bridgeclub opgericht. En verder commentaar is overbodig. 'Kijk voor je' was de naam der club, om de mentaliteit Der leden vond men dit memento nodig. Refrein: Dat bridgen, dat bridgen, is zo'n plezierig spel. Dat bridgen, dat bridgen, met een gezellig stel. We zijn modern en passen, voor zwik of klaverjassen. Zo'n knus partijtje bridgen, dan is alles kits. Op zekere avond zaten er drie stelletjes van vier. Men bridgete, dronk iets warms en converseerde. De bakker die de titel van de club wel eens vergat. Keek juist in Nelis' kaart, toen die doubleerde. De gastheer zei berispend: 'Jan kijk voor je alsjeblieft.’ We zijn hier niet gewoon aan zwartepieten. Bij bridgen blijf je heer, en verder laat ik het erbij. Omdat ik mij in wil houden voor de grieten!' Refrein De bakker had direct al op een moord geannonceerd. Zoals dat gaat bij impulsieve lieden. Maar Nelis nam een bierfles en begon toen heel bedaard. Groot slem op 's bakkers achterhoofd te bieden. Toen bood de bakker sans atout op Nelis' linker kaak. En Nelis kreeg onmiddellijk vier slagen. Doch toen de bakker schoppen bood, riep Nelis kreunend: 'Pas!' En werd zolang een bedstee in gedragen. Refrein Toen bood de bakker hartenvrouw op de vrouw van ome Jan, Die dik was en aanvallig als een pudding. Toon speelde kalm zijn handen leeg en annonceerde toen Een beenbreuk met een lichte hersenschudding. Toen riep de kapper 'Down!', en greep zijn gasten in de nek. En smeet ze door de vensters heen naar buiten. De gastvrouw veegde foeterend de scherven bij elkaar. En riep dat ze renonce had in de ruiten. Louis Davids (tekst: Jacques van Tol)

Bridgecursus voor beginners Bridge: Gezellig, goed voor de geest, spannend en je ontmoet nieuwe mensen van alle leeftijden. Bridge is één van de populairste kaartspelen ter wereld. Zo’n 100 miljoen mensen in meer dan 100 landen spelen bridge. De spelregels zijn overal ter wereld gelijk, dus je kunt ook tijdens een vakantie bridgepartners vinden. Bridge wordt gespeeld met vier personen en 52 kaarten. Je speelt met je partner die tegenover je zit tegen twee tegenstanders. Tijdens het spelen legt iedere speler om de beurt een kaart op tafel. Degene die de hoogste kaart heeft neergelegd, wint de slag. Op elk spel probeer je samen meer slagen te maken dan de tegenstanders. Een spelletje gaat lekker snel en duurt zo’n 5 à 6 minuten. Na een half uur ga je met je partner naar een volgende tafel, waar je andere tegenstanders ontmoet. En als de laatste kaart gelegd is, kan er natuurlijk nog nagepraat worden en dat hoeft niet over bridge te gaan. Ook Texel kent veel bridgers. Thuis en op de verschillende competitieavonden. Wilt u ook leren bridgen? Dat kan, want bridgeclub Alert organiseert de komende weken een beginnerscursus in De Buureton. Wanneer: vanaf donderdag 7 januari 2016 tot en met donderdag 10 maart iedere donderdagmiddag van 14.00 tot ca. 16.00 uur Waar: In de “Danszaal’ van De Buureton in Den Burg Docente: Frida Timmer-Hoogenbosch (met assistentie van ervaren bridgers) Kosten: Ca. € 30,- per persoon (inclusief cursusboekje) Voor meer informatie en/of opgave kunt u terecht bij Jan Bloem, tel. 318632 e-mail: [email protected] of Frida Timmer, tel. 329601

In het eerste kwartaal van 2016 geplande activiteiten Het lijkt wat vroeg, maar er liggen al plannen voor het eerste kwartaal 2016. Reserveren kan direct bij Texeltours via tel. 0222-315555 of via e-mail [email protected] 

Beauty and the Beast Wie kent het verhaal niet van de mooie Belle die terechtkomt in het duistere kasteel van een jonge prins die door een vloek is veranderd in een verschrikkelijk beest? Gesteund door het voltallige personeel dat door de vloek in huisraad is veranderd, stort Belle zich in een avontuurlijke zoektocht naar de ware liefde om uiteindelijk in de innerlijke schoonheid van het afzichtelijke beest te leren geloven. Alleen dan kan de betovering verbroken worden. Texeltours verzorgt een arrangement inclusief busvervoer op zondag 20 maart 2016. Prijs per persoon: € 90,00 inclusief ticket, busvervoer en TESO.



Soldaat van Oranje Als de Duitsers in 1940 Nederland binnenvallen, leeft de Leidse student Erik Hazelhoff Roelfzema met zijn Leidse vrienden een onbezorgd studentenleven. De dan ongeveer 23-jarige jongens realiseren zich als donderslag bij heldere hemel dat niets meer hetzelfde is. Vriendschap en liefde zijn niet langer vanzelfsprekend. De oorlog zet alles op zijn kop, alle verhoudingen op scherp. Iedereen moet zijn eigen keuzes maken...: Ga je vechten voor Vrijheid, Volk, Vaderland? Steek je je kop in het zand en studeer je door? Of kies je doelbewust voor de vijand? Texeltours verzorgt een arrangement inclusief busvervoer op zondag 14 februari 2016. Prijs per persoon: € 95,00 inclusief ticket, busvervoer en TESO.

Bridgecursus voor beginners Bridge: Gezellig, goed voor de geest, spannend en je ontmoet nieuwe mensen van alle leeftijden. Bridge is één van de populairste kaartspelen ter wereld. Zo’n 100 miljoen mensen in meer dan 100 landen spelen bridge. De spelregels zijn overal ter wereld gelijk, dus je kunt ook tijdens een vakantie bridgepartners vinden. Bridge wordt gespeeld met vier personen en 52 kaarten. Je speelt met je partner die tegenover je zit tegen twee tegenstanders. Tijdens het spelen legt iedere speler om de beurt een kaart op tafel. Degene die de hoogste kaart heeft neergelegd, wint de slag. Op elk spel probeer je samen meer slagen te maken dan de tegenstanders. Een spelletje gaat lekker snel en duurt zo’n 5 à 6 minuten. Na een half uur ga je met je partner naar een volgende tafel, waar je andere tegenstanders ontmoet. En als de laatste kaart gelegd is, kan er natuurlijk nog nagepraat worden en dat hoeft niet over bridge te gaan. Ook Texel kent veel bridgers. Thuis en op de verschillende competitieavonden. Wilt u ook leren bridgen? Dat kan, want bridgeclub Alert organiseert de komende weken een beginnerscursus in De Buureton. Wanneer: vanaf donderdag 7 januari 2016 tot en met donderdag 10 maart iedere donderdagmiddag van 14.00 tot ca. 16.00 uur Waar: In de “Danszaal’ van De Buureton in Den Burg Docente: Frida Timmer-Hoogenbosch (met assistentie van ervaren bridgers) Kosten: Ca. € 30,- per persoon (inclusief cursusboekje) Voor meer informatie en/of opgave kunt u terecht bij Jan Bloem, tel. 318632 e-mail: [email protected] of Frida Timmer, tel. 329601

In het eerste kwartaal van 2016 geplande activiteiten Het lijkt wat vroeg, maar er liggen al plannen voor het eerste kwartaal 2016. Reserveren kan direct bij Texeltours via tel. 0222-315555 of via e-mail [email protected] 

Beauty and the Beast Wie kent het verhaal niet van de mooie Belle die terechtkomt in het duistere kasteel van een jonge prins die door een vloek is veranderd in een verschrikkelijk beest? Gesteund door het voltallige personeel dat door de vloek in huisraad is veranderd, stort Belle zich in een avontuurlijke zoektocht naar de ware liefde om uiteindelijk in de innerlijke schoonheid van het afzichtelijke beest te leren geloven. Alleen dan kan de betovering verbroken worden. Texeltours verzorgt een arrangement inclusief busvervoer op zondag 20 maart 2016. Prijs per persoon: € 90,00 inclusief ticket, busvervoer en TESO.



Soldaat van Oranje Als de Duitsers in 1940 Nederland binnenvallen, leeft de Leidse student Erik Hazelhoff Roelfzema met zijn Leidse vrienden een onbezorgd studentenleven. De dan ongeveer 23-jarige jongens realiseren zich als donderslag bij heldere hemel dat niets meer hetzelfde is. Vriendschap en liefde zijn niet langer vanzelfsprekend. De oorlog zet alles op zijn kop, alle verhoudingen op scherp. Iedereen moet zijn eigen keuzes maken...: Ga je vechten voor Vrijheid, Volk, Vaderland? Steek je je kop in het zand en studeer je door? Of kies je doelbewust voor de vijand? Texeltours verzorgt een arrangement inclusief busvervoer op zondag 14 februari 2016. Prijs per persoon: € 95,00 inclusief ticket, busvervoer en TESO.

Actueel nieuws vanuit internet Minder voordeel van collectieve zorgverzekering Een collectieve ziektekostenverzekering afsluiten levert minder korting op dan in het verleden. Het prijsverschil tussen een individuele en collectieve zorgverzekering nam dit jaar af met ruim twintig procent. Enkele zorgverzekeraars bieden namelijk geen korting meer voor collectieven, maar bieden een lagere basispremie aan alle verzekerden. Dit roept bij de Nederlandse Zorgautoriteit NZa de vraag op of er mogelijk een beter aanbod aan polissen komt als er een einde komt aan de premiekorting voor collectieve verzekeringen. Daarnaast constateerde de (NZa) ook dat individueel verzekerden gemiddeld voor een lagere basispremie kiezen. Mogelijk zijn individueel verzekerden prijsbewuster of zijn de collectieve verzekeringen niet interessant voor hen. Al met al reden voor de NZa om goed te gaan onderzoeken wat de voor- en nadelen van de premiekorting voor collectieve verzekering zijn. Collectieve verzekeringen mogen maximaal tien procent korting geven op de basispremie. In praktijk is dat minder. De gemiddelde korting is de laatste jaren gedaald van 5,8% in 2012 naar 4,4% in 2015. Het aantal verzekerden met een collectieve verzekering steeg tussen 2007 en 2014 met gemiddeld twee procent per jaar, van 57 naar 70 procent. Dit jaar nam het voor het eerst af, naar 69 procent. Verreweg de meeste collectieve verzekeringen zijn werkgeverscollectiviteiten. Dat zijn er bijna vijftigduizend. Bron: www.geldenrecht.nl

Hypotheek niet aflossen met pensioengeld Het is voorlopig niet mogelijk om de hypotheek af te lossen met het opgebouwde pensioenkapitaal. De juridische risico’s zijn momenteel te groot. Het leek zo’n goed idee: de hypotheekschuld aflossen met het geld dat je bij een pensioenfonds hebt opgebouwd. Toch heeft staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat dit er voorlopig niet in zit. Klijnsma acht na onderzoek de juridische risico’s te groot. Binnen het huidige wettelijke kader is aflossen van de hypotheek met pensioengeld niet mogelijk. Zowel Europese wetgeving als die van Nederland zelf staat dat in de weg. De SGP deed de staatssecretaris het idee aan de hand om mensen die de pensioengerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt, de mogelijkheid te bieden hun hypotheek met pensioengeld af te lossen. Dat idee stuit echter op bezwaren vanwege ongelijke behandeling op basis van leeftijd en geslacht. Ondanks het feit dat het voorstel het nu niet gehaald heeft, neemt de staatssecretaris het idee wel mee bij haar voorstellen voor een nieuw pensioenstelsel. Daarover spreekt zij dit jaar nog. Bron: www.plusonline.nl

Heeft u het goed geregeld? Alzheimer Café, 27 oktober. Notaris Marjon Hoogerheide in gesprek met Liesbeth Rijk en de zaal over juridische zaken, bewindvoering, mentorschap, erfrecht en nieuwe ontwikkelingen. Hoe werkt dat als je met dementie te maken krijgt? Liesbeth Rijk opent de avond. Ze stelt de notaris aan ons voor. Mevrouw mr. Marjon Hoogerheide is Texelse van geboorte. Sinds 2003 is ze werkzaam op Texel als kandidaat-notaris. In 2004 werd ze notaris in Den Burg. Liesbeth vraagt bij welke juridische zaken we stil moeten staan. Mevrouw Hoogerheide drukt ons op het hart de zaken te regelen voor het te laat is. Vraag jezelf af:  Is het testament in orde?  Is er een volmacht?  Is er een levenstestament (een uitgebreide volmacht)?

Wie doet wat op dit gebied? Ga naar de notaris als je wilt dat de juridische zaken soepel verlopen. De kantonrechter komt er aan te pas als je het niet geregeld hebt en er een derde aan te pas komt die de zaken moet regelen. De bank regelt de machtiging. Het is voor een notaris moeilijk om te beslissen of iemand wilsbekwaam is. Men moet zelf het initiatief nemen. Wel heeft de notaris een stappenplan om te kijken in welke mate de persoon het zelf kan regelen. In geval van twijfel kunnen indicerende en adviserende artsen worden geraadpleegd. Deze artsen zijn onafhankelijk. Het mag beslist geen familie zijn. Ook de huisarts is geen partij in deze.

Wat is een wilsverklaring? In een schriftelijke wilsverklaring kunt u uw wensen op medisch gebied vastleggen. Deze wilsverklaring is bedoeld voor een situatie waarin u uw wensen niet meer kenbaar kunt maken.

Wat is een levenstestament? Dit is een bijzondere vorm van een testament. In een levenstestament geeft u aan wat er moet gebeuren als u bijvoorbeeld in een verzorgingstehuis terecht komt of uw zaken niet zelf meer kunt regelen. U kunt iemand aanwijzen wie uw belangen moet behartigen. Het kan ook gaan over medische beslissingen, wel of niet behandelen, of wat er met de woning moet gebeuren. Een gewoon testament gaat pas in na het overlijden, een levenstestament tijdens uw leven. De notaris wijst erop dat een wilsverklaring actueel moet zijn. Op het moment dat je het laat maken denk je misschien wel anders over bepaalde zaken dan een paar jaar later. Vertel de bank ook dat er een wilsverklaring is, zodat de bank weet wie de financiën gaat beheren.

Zodra je een en ander geregeld hebt, kun je dan nog zelf over je geld beslissen? Ja, zegt de notaris, je kunt in de volmacht bepalen wanneer het moet ingaan.

Moet het notarieel worden vastgelegd als je een volmacht voor de bank afgeeft? Nee. Dat hoeft niet, alleen bij hypothecaire zaken.

Wat gebeurt er als je helemaal niets regelt? Men vraagt zich af wat er gebeurt als iemand bijvoorbeeld een ongeluk krijgt of een hersenbloeding? Stel, je huis moet verkocht worden. Als er niets geregeld is, komt de kantonrechter er aan te pas. De kantonrechter stelt een bewindvoerder aan. Een nadeel daarvan is dat er dan door de bewindvoerder elk jaar een schriftelijke verantwoording afgelegd dient te worden.

Wat als de kinderen het niet eens worden over de bewindvoering? Ook dan gaat de kantonrechter een bewindvoerder aanstellen. Er zijn ook professionele bewindvoerders aan te stellen, de kosten bedragen dan zo rond de € 800,- per jaar. Er is een starttarief van € 400,- en een maandbedrag van € 80,-. Als de kantonrechter er met de kinderen niet uitkomt, beslist hij wie de bewindvoering gaat doen. Als de gezonde partner zo normaal mogelijk wil doorleven, is het van belang dat de rekeningen op beider naam staan. Het huis kan niet verkocht worden als er geen levenstestament is.

Moet je twee levenstestamenten afsluiten? Dat hangt ervan af. Als het alleen om zakelijke dingen gaat, kan dat, maar als je ook persoonlijke wensen wil laten opnemen, is het beter als je allebei een levenstestament hebt.

Wat als iemand niet meer in staat is een handtekening onder een akte te zetten? Dan wordt dat door de notaris vermeld onderaan de akte.

Wat is het erfrecht van een geestelijk gehandicapt kind? Een geestelijk gehandicapt kind heeft dezelfde erfrechten als een geestelijk gezond kind. Wel kun je in een testament laten opnemen dat het ene kind minder krijgt dan het andere kind. Je mag kinderen in principe onterven, maar de kinderen kunnen dat wel aanvechten.

Stel. Je hebt alleen een briefje geschreven over hoe je alles geregeld wilt hebben, is dat rechtsgeldig? Ja, zegt de notaris, in principe wel. Zelf gebruikt ze het liever niet omdat ze niet weet of het briefje onder dwang of uit eigen vrije wil geschreven is.

Wat is het verschil tussen onder curatele stelling en bewindvoering? Onder curatele gaat over de persoon zelf. Iemand die onder curatele staat, mag bijvoorbeeld geen grote aanschaffingen doen en is niet handelingsbekwaam. Bij bewindvoering gaat het vooral om geld en bezittingen. Als iemand onder curatele wordt gesteld, wordt dat in een register vermeld.

Wat zijn de kosten van een levenstestament? Dat hangt ervan af wat de persoon in kwestie er in wil laten zetten. Hoe ingewikkelder de akte is, hoe meer tijd en (dus) geld het kost. Maar het zal zo tussen de € 300,- en € 500,- zijn. De notaris merkt nog op dat het registreren van een levenstestament niet verplicht is, maar wel aan te raden. Een testament wordt automatisch geregistreerd in het testamentenregister. Er komt uit de zaal een aantal vragen over de eigen bijdrage voor het verzorgingshuis. Heeft de notaris goede raad? De eigen bijdrage is inkomensafhankelijk. Er volgt een verhandeling over een ingewikkelde renteberekening, zodat je soms meer eigen bijdrage betaalt dan je inkomen aan kan. Je teert dan wel in. De notaris draagt oplossingen aan zoals jaarlijkse schenkingen, papieren schenkingen en je kunt ook je huis aan een kind schenken. Het vermogen dat in het huis zit gaat overigens pas na een jaar of vijf meetellen als eigen vermogen. Het is en blijft een ingewikkeld verhaal. Voor meer uitleg heeft de notaris folders in huis. Ook kunt u voor vragen terecht op bijvoorbeeld www.vraagdenotaris.nl Na het gesprek met notaris Hoogerheide kunnen de aanwezigen haar nog vragen stellen, ook Arjan Groet, casemanager van Geriant is aanwezig om vragen te beantwoorden. Judy Weggelaar

Weet u het nog ? Ik weet bijna zeker dat u, zeker de 65-plussers, het zich nog herinnert. Wanneer de R in de maand zat kwam hij te voorschijn, het flesje met een vet etiket en met een nog vettere inhoud, te weten levertraan. Levertraan wordt gewonnen uit de lever van kabeljauw, schelvis en andere vissen uit de familie van kabeljauwen. De levers worden uitgeperst waardoor de vrijgekomen olie (visolie) bewerkt kan worden. Deze olie is rijk aan vitamine A en D en was vroeger het middel om kinderen voldoende vitamines te laten binnenkrijgen, wat van belang was omdat er o.a. te eenzijdig voedsel werd gegeten. Maar van dat gegeven hadden mijn zus en ik geen weet, wel dat wij elke avond dat vette goedje kregen ingelepeld door onze moeder. Het was voor ons, en dat zal voor velen van u ook nog gelden, een weerzinwekkende kwelling om de lepel met de levertraan in de mond te steken en de traan door te slikken. Alleen de lucht al was voldoende om met grote tegenzin het goedje naar binnen te werken. En dan te bedenken dat maar in vier maanden van het jaar de R ontbrak. Als beloning kregen we een snoepje, maar de smaak van de levertraan ging daarmee niet weg. Later werd de traan verstopt in capsules en daarmee kwam een einde aan het vette flesje. Overigens slikken nog heel veel mensen capsules met levertraan, want de traan is een gezond product, zeer rijk aan het voor de mensen essentiële vetzuur omega-3 en de vitamines A, D en E. Dus 65-plussers, op naar de levertraan, maar de gedachte aan het flesje en de lepel zal niet verdwijnen. Henk Snijders

Activiteiten in de bibliotheek Iedereen die de Texelse Courant leest weet dat er met grote regelmaat activiteiten in de bibliotheek plaatsvinden. En dat is precies wat we graag doen in de bieb: voor elke doelgroep iets interessants organiseren!

Tabletcafé De bibliotheek is niet alleen een plaats waar je de nieuwste en mooiste boeken kan lenen. Het personeel krijgt regelmatig scholing om ook digitale informatie beschikbaar te maken voor iedereen. Zo is er elke maand een Tabletcafé, waar men binnen mag lopen met vragen over tablet- of smartphone gebruik. Het Tabletcafé is afwisselend op de laatste dinsdag of op de laatste vrijdag van de maand, van 19.00 tot 20.30 uur. De eerstvolgende keer is vrijdag 27 november. (Alleen in december slaan we het over.)

Nederland leest In november is er de campagne Nederland Leest. Deze maand krijgen alle volwassen leden van de bibliotheek een boekje cadeau. Dit jaar is het een korte verhalenbundel, samengesteld door A.L. Snijders. Ook nieuwe leden krijgen dit presentje, zolang de voorraad strekt.

Voorlezen Wilt u een keer gezellig met uw kleinkind naar het voorlezen komen luisteren? Om de week, in de even weken, wordt er van 14.30 tot 15.00 uur voorgelezen aan jonge kinderen.

Week van de mediawijsheid Van 20 tot 27 november is er de Week van de Mediawijsheid. Dan bruist het in de bibliotheek van de digitale activiteiten! Moet dat digitale eerst nog even wennen? We beginnen de week met een analoge workshop ‘Kom je rustig kleuren’, op zaterdag 21 november van 10.30 tot 12.00 uur. Mobieltjes uit en lekker een kleurplaat voor volwassenen maken! Op de andere dagen in de week van de mediawijsheid zijn er inloopspreekuren over o.a. Twitter, Facebook, e-books, digitaal fotoalbum maken, foto’s bewerken en op het Tabletcafé kunt u langskomen met al uw digitale vragen. Hou de krant in de gaten voor de precieze details!

Tabletcursus voor beginners Van 18 januari tot 7 februari 2016 wordt er een Tabletcursus voor beginners gegeven door mediacoach Vivianne Neeteson. De cursus is zes keer anderhalf uur op maandagmiddag en kost € 50,00 voor leden en € 55,00 voor niet leden. Dit zijn de nieuwtjes in het kort, voor meer informatie bent u van harte welkom in de bibliotheek!

Laaggeletterdheid In Nederland zijn 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar laaggeletterd. Dat staat gelijk aan zeker 1 op de 9 Nederlanders in deze leeftijdscategorie. Geletterdheid omvat luisteren, spreken, lezen, schrijven, gecijferdheid, het omgaan met informatie en het gebruik van alledaagse technologie. We leven in een digitale kennissamenleving en het huidige kabinet streeft ernaar in 2017 alle overheidsdiensten digitaal aan te bieden. Veel mensen hebben echter beperkte (digitale) basisvaardigheden. Hierdoor kunnen zij moeilijk meekomen met de digitalisering van (overheid)diensten. Het gaat om mannen en vrouwen, om ouderen en jongeren, om werkenden en niet-werkenden, om mensen met een beperking en mensen zonder handicap, om mensen woonachtig in de stad en mensen in een plattelandsgemeente, om mensen van buitenlandse afkomst en vooral om mensen die gewoon in Nederland geboren en getogen zijn. Kortom, de doelgroep is zeer divers.

Zelfredzaamheid Goed kunnen lezen en schrijven draagt bij aan het vinden of behouden van een baan en het voorkomen van werkloosheid. Aan het op orde kunnen brengen van de eigen administratie en het voorkomen van schulden. Aan het ontwikkelen van een gezonde leefstijl en het voorkomen van ziekte. Aan het kunnen participeren in de maatschappij door het invullen van het stembiljet of het doen van vrijwilligerswerk. Ook het ziekteverzuim neemt af als medewerkers zelfredzamer worden doordat ze beter kunnen lezen en schrijven. Bovendien neemt de veiligheid onder de medewerkers toe doordat zij beter kennis kunnen nemen van veiligheidsvoorschriften en -instructies. Klantmanagers hebben minder tijd nodig om hun cliënten te begeleiden bij het invullen van een formulier op internet. Huisartsen hoeven minder tijd te besteden aan hun patiënten omdat ze hun instructies over medicijngebruik beter begrijpen. Met de aanpak van laaggeletterdheid wordt voorkomen dat een telefonische helpdesk van een woningbouwcorporatie wordt overspoeld met vragen nadat een mailing over groot onderhoud is verstuurd en de huurders deze onvoldoende begrijpen. Gerard Reins, werknemer Scania “Toen ik in de WW kwam werd mij gevraagd of ik nog wat wilde leren. Ik wilde dat graag, maar ik kon niet goed genoeg lezen. Ze boden aan dat ik dit kon leren en een week later zat ik op een cursus van het ROC. Nu kan ik mijn kinderen zelf voorlezen en op mijn werk bij Scania kan ik mijn werkinstructies lezen. Dankzij de cursus heb ik nu een vaste baan bij Scania gekregen. Inmiddels zijn er op het werk meerdere collega’s aan de cursus begonnen.”

Samen werken aan betere geletterdheid Oplossen van laaggeletterdheid lijkt betrekkelijk eenvoudig. Volwassenen kunnen immers een taalcursus volgen om hun schrijf- en leesvaardigheid op te vijzelen. Deze oplossing is in de praktijk echter gecompliceerd. Op laaggeletterdheid rust een taboe en het bespreekbaar maken van taalproblemen is lastig. Voor laaggeletterden zelf, omdat zij zich schamen en het probleem vaak verbergen. Voor de omgeving geldt dat deze zich bewust moet zijn dat dit probleem bestaat, de signalen moet leren opmerken en het probleem bespreekbaar moet maken. Vervolgens is de stap naar een cursus niet gemakkelijk. Teruggaan naar de schoolbanken doe je niet zomaar. Daarnaast is het niet altijd duidelijk welke cursussen er in de regio worden gegeven en wie die moet of kan bekostigen. Om laaggeletterdheid effectiever aan te pakken wordt daarom met diverse en private partijen samengewerkt. Door vanuit verschillende hoeken mensen die moeite hebben met lezen en schrijven aan te spreken (via het werk, bij de gemeente, de huisarts, etc.), halen we het thema uit de taboesfeer. Mensen die in eigen land een goede opleiding hebben gehad zullen minder moeite hebben om de Nederlandse taal te leren dan mensen die een mindere of zelfs geen opleiding hebben gehad. Deze mensen moeten vaak eerst nog gealfabetiseerd worden. Ook KopGroep Bibliotheken heeft laaggeletterdheid op haar agenda gezet o.a. door partner te worden van de alliantie Taal voor het Leven. Samen met vele sociaal-maatschappelijke organisaties binnen de gemeente willen we nu nadenken hoe de stap van agendering naar activering gemaakt zou kunnen worden. Op 3 december krijgt u tijdens het ontbijt uitgebreid informatie, en kunt u meepraten en meedenken over Taal voor het Leven op Texel. Mail of bel ons en wij zien uw komst graag tegemoet.

Colofon: Redactie: Margreet Berndsen, Fridtjof Blanken, Brigitte Hollands, Henk Snijders, Riet Veenendaal, Willem Vlas en Judy Weggelaar m.m.v. Hennie Huisman, Kees Dekkers, Peter Ampt, Rikus Kieft, Ineke Snel, Marianne Witte en ‘Neeltje’. Foto voorpagina: Peter Ampt. Opmaak voorpagina en puzzel: Annie van der Heide. Eindredactie, vormgeving en opmaak: Willem Vlas en Margreet Berndsen. Tekstcorrectie: Lina Bruijn. Ledenadministratie Seniorenvereniging Texel: Gonda Dijksma, tel. 318685 Distributie: Rosa Harbers, tel. 312696 en Truus Zoetelief, tel. 312890 Advertenties: Mediabureau Langeveld & de Rooy m.m.v. Tom Steenvoorden, tel.: 316656 Kopij voor de volgende krant graag uiterlijk 9 januari 2016 naar: [email protected] Leef-Tijd is een uitgave van Mediabureau Langeveld & de Rooy in samenwerking met Texels Welzijn en ANBO Texel Oplage: 2500 stuks

POLITIEK JAARVERSLAG Dagen, weken, maanden rijgen aaneen en zo is ook 2015 bijna voorbij. Aan het eind van elk jaar denk ik even terug. Was het een leuk jaar of een jaar om snel te vergeten? Voor mij privé was het een geweldig leuk jaar. Politiek gezien bracht mijn portefeuille Economie, Onderwijs en Zorg, mij de nodige kopzorgen. Een kleine terugblik voor wie het interesseert.

Januari

Februari Maart

April

Mei

Juni

Juli

Augustus September Oktober November December

Vanaf 1 januari hebben we de Participatiewet. Deze wet voorziet in één regeling voor alle mensen met een uitkering uit de bijstand of Wajong (Wet arbeidsongeschiktheid jonggehandicapten) en mensen die onder de Sociale Werkvoorziening vallen. De gemeente moet voor deze mensen zoveel mogelijk werk zoeken bij gewone bedrijven. En dan natuurlijk met minder geld. De Atletiekvereniging wil graag een eigen clubgebouw en vraagt de gemeente om een bijdrage van € 85.000. Het college ziet geen mogelijkheden. De gemeenteraad vraagt om toch met een oplossing te komen. Die wordt later in het jaar gevonden en de club is nu druk aan het bouwen. De mobiliteitsvisie haalt door miscommunicatie de raadscommissie niet. Zo is de (verkeerde) indruk ontstaan dat alle wegen op Texel 60 km wegen worden en dat in de dorpen nog maar 30 km mag worden gereden. Mogelijke uitbreiding van Texelvignet en afsluiting van Den Burg voor fietsers gaat sommigen ook veel te ver en er zijn al Texelaars die willen emigreren. Een verslaggever wil zelfs naar een andere planeet. Dit wordt voorkomen, de mobiliteitsvisie komt in 2016 terug. Deze maand staat volledig in het teken van onderwijs. Vele maanden van voorbereiding gingen eraan vooraf en in april konden we de raad vragen in te stemmen met de voorgenomen fusie OSG De Hogeberg en Scholen aan Zee in Den Helder. Onder strikte voorwaarden dat we het brede opleidingsaanbod op Texel behouden en dat onze eigen identiteit behouden zal blijven, wordt hiermee ingestemd. Ook geeft de gemeenteraad een financiële impuls aan het basisonderwijs. De Thijsseschool is inmiddels weer op de goede weg. De profielschets voor de nieuwe burgemeester wordt vastgesteld. We zoeken een burgemeester die de rol van aanjager oppakt. We willen nl. heel veel op Texel. We willen zelfvoorzienend zijn (energie en water), we willen goed openbaar vervoer, De Koog moet een facelift krijgen en met Planet Texel willen we een evenwicht vinden tussen economie, toerisme ecologie en landschap. Het sociaal domein vraagt volop mijn aandacht maar deze maand steelt de Volmolenbrug de show. De brug is van de éne op de andere dag verwijderd. Tijdens een inspectie bleek de brug in zeer slechte staat te verkeren. Het plotselinge verdwijnen van de brug leidt tot een actiegroep tot behoud van de brug. Ook dit komt goed. Verschillende oudere werkzoekenden (60+) komen bij mij op spreekuur om te praten over hun positie op de arbeidsmarkt. Die is nl. niet best. Dit is een serieus probleem waar terecht aandacht voor wordt gevraagd. Een oplossing heb ik niet maar ik beloof dat ik serieus ga onderzoeken hoe hierin verbetering te krijgen. Wordt vervolgd. Het is reces dus politiek gebeurt er weinig. Toch een enerverend maandje. Ik maak een tandemparachutesprong op Texel en ik sluit een huwelijk. Ondanks alle regen een prachtige maand. Het reces is voorbij en allerlei onderwerpen passeren de gemeenteraad: Planet Texel, Evenementenvisie, De Wadden en last but not least: de aanstelling van een eilanddichter. Het voorstel voor nieuwbouw van de sporthal wordt in de gemeenteraad behandeld. Helaas blijkt tijdens de bespreking dat de gebruikers, zijnde sportclubs en het onderwijs, zich er niet geheel in kunnen vinden. Ook de locatiekeuze geeft hoofdbrekens. Dossier komt terug in 2016. De nieuwe burgemeester is bekend! Op 21 januari 2016 wordt hij geïnstalleerd. Vorige maand is afscheid genomen van de vorige burgemeester en is een tussenburgemeester benoemd. We hebben het maar druk met die burgemeesters. Voor dit jaar is het wel genoeg. Ik moet aan Gert-Jan Dröge denken “gaat het een beetje, mw. Huisman?”. Ja hoor, het gaat wel. Volgend jaar gaan we vrolijk verder. Er staat genoeg op de rol. Nieuwe ronden, nieuwe kansen. En altijd blijven leren van de voorgaande jaren. Ik wens u allen alvast een enerverend 2016. Hennie Huisman, Wethouder Economie, Onderwijs en Zorg

Leef-Tijd wordt u gratis aangeboden door:

Seniorenvereniging Texel Texels Welzijn staat voor:

Leden van Seniorenvereniging Texel kunnen onder andere gebruik maken van;



Het aanspreekpunt voor burgers, in ieder dorp op Texel (ieder dorp kent zijn eigen ‘dorpswerker’), bij alle vragen op het gebied van welzijn en maatschappelijke ondersteuning





Het bieden van een laagdrempelige toegang bij vragen, aanvragen én herindicaties in het kader van de Wmo



Ondersteuning vanuit het maatschappelijk werk



Vragen of wensen van vrijwilligers



Vragen over vrijwilligerswerk



Vragen of wensen van mantelzorgers



WonenPlus; diensten als Tafeltje Dekje, ziekenhuisvervoer, klussen, …



55+ in beweging; wekelijkse bewegingsactiviteiten ‘op ieders maat’



Ontmoeting, ontspanning en ontwikkeling; activiteiten op het gebied van cursussen, sport en spel, muziek en dans, gezamenlijke maaltijden, preventie en voorlichting, Café Doodgewoon, Mantelzorgpodium, …

Neem voor vragen of verdere informatie contact op met: Texels Welzijn tel. 0222 312696 Mail: [email protected] óf bezoek onze website www.texelswelzijn.nl Bezoek: De Buureton, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg

Of bezoek de wekelijkse inloopspreekuren van onze dorpswerkers in de verschillende dorpen op Texel: Eierlandsche Huis De Cocksdorp De Waldhoorn Den Hoorn De Hof De Koog De Wielewaal De Waal ’t Skiltje Oudeschild De Bijenkorf Oosterend

maandag

10.30 – 11.30 uur

dinsdag woensdag

10.00 – 11.00 uur

woensdag woensdag donderdag

10.30 – 11.30 uur

10.00 – 11.00 uur

13.30 – 14.30 uur 09.30 – 10.30 uur

gratis invullen van de jaarlijkse aangifte Inkomstenbelasting en de aanvragen t.b.v. toeslagen. (Bij huisbezoek wordt een kleine vergoeding berekend).  korting bij een aantal Texelse detailhandelszaken (Zie elders in dit blad).  korting op de door Seniorenvereniging Texel georganiseerde uitstapjes en meerdaagse reizen.  korting op de door Seniorenvereniging Texel georganiseerde computercursussen. Leden van Seniorenvereniging Texel krijgen indien gewenst;  hulp en advies over vragen ten aanzien van Wmo, Zorg en Welzijn. Seniorenvereniging Texel beijvert zich onder andere in;  het scheppen van voorwaarden ter verbetering van de sociale binding binnen de leeftijdsgroep.  het geven van onderricht en het scheppen van voorwaarden voor educatie en ontwikkeling van de leden.  het bieden van participatiemogelijkheden en lokale belangenbehartiging op Texel  het vertegenwoordigen van de leden in verschillende klankbord- en adviesgroepen. Willem Vlas, voorzitter Wilsterstraat 32, 1791 XT Den Burg. Tel. 0222-313692 Portefeuille: Lid redactie Leef-Tijd, Webredacteur Ineke Kuipers, penningmeester Beatrixlaan 21, 1791 GA Den Burg. Tel. 0222-315347 Portefeuille: Computercursussen Lydia Blok, secretaris Vloedlijn 46, 1791 HK Den Burg. Tel. 06-18347334 Portefeuille: Webredacteur Marijke Otten, algemeen bestuurslid Epelaan 42, 1796 AT De Koog. Tel. 0222-327010 Portefeuilles: Wmo, Zorg en Welzijn, Belasting, koopkracht en bijzondere bijstand. Tom Steenvoorden, algemeen bestuurslid Kikkertstraat 84, 1795 AE De Cocksdorp Tel. 0222-316656 Portefeuilles: Advertentiecolportage Leef-Tijd, Wonen en woonomgeving, Informatie en communicatie Guusje Witte, algemeen bestuurslid Schoonoordsingel 15, 1791 EL Den Burg. Tel. 0222-314171 Portefeuilles: Reizen, lief en leed, Verkeer en Vervoer Gonda Dijksma, algemeen bestuurslid Oosterweg 22, 1794 GL Oosterend. Tel. 0222-318685 Portefeuille: Coördinatie Computercursussen, Ledenadministratie

Ook verleden maand hebben we weer veel goede puzzelinzendingen ontvangen. Na het wegstrepen van de opgegeven woorden bleef de zin ‘De echte Texelse familienaam’ over. Mevrouw Hetty van Dijk uit Oosterend is de winnares van de twee pizza’s, aangeboden door restaurant Pizzeria Bella Vista in De Cocksdorp. Hieronder vindt u de nieuwe opgave, gemaakt door Annie van der Heide. Om tot de oplossing te komen streept u weer weg: van links naar rechts of van rechts naar links, en van boven naar beneden of andersom. Ook diagonaal kunt u woorden vinden. En let op: sommige woorden kunnen vaker voorbij komen. Na het wegstrepen van alle woorden houdt u nog een aantal letters over. Als u deze achter elkaar zet, ontstaan er twee woorden. Deze woorden mailt u voor 18 december naar [email protected] of u stuurt hem per post naar: Texels Welzijn, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg. Doe uw best, want we hebben weer een leuke prijs: aan de winnaar van deze puzzel stelt Vakslager Peter Haker een worst ter beschikking. Heel veel succes!

G N

I

G

I

N

E

R

E

V

X

E

L

O

S

N S

W Z

Z

H

O

N

D

E

N

L

B

T

M

I

N

R

I

W W K

I

U

D

A

B

U

T

O

G O

O

M E

E

E

E

X

B

F

R

G

C

D

I

I

T

A

S

L

M E

T

E

L

I

G

C

E

N L

A

B

P

L

E

E

F

S

O

D

Y

R

L

E

L

R

H

O

L

O

R

L

V

G

G

M A

S

R A

Y

E

O

V

A

B

S

I

L

E

A

T

P

E

C

L

R

N

R

B

R

P

O

I

B

O

O

B

V D

M E

W Z

D

O

T

I

O

N

E

R

O

N N

S

N

O

I

L

E

O

E

D

R

S

G

R

E

A

B

U

G

G

Y

U

N

P

O

G

T

M D

M H

U

I

T

E

R

M A

B

S

V

E

E

J

E

U

D

E

B

O

U

L

E

S

B

S

W I

K I

U

D

G

E

I

L

V

F

E

E

W Z

U

K

Golf Golf Wielersport Spoor Mab Lions Zweefvlieg Rotary Solexvereniging Rotatact Duik Zwem Voetbal Handbal Honden Menvereniging Bridge Buggy Modelspoor Ruiter Jeudeboules