J TUSSEN VECHT EN EEM Centrale Organisatie van Vrienden van de Historie van het Gooi en Omstreken
Tussen Vecht en Eem, Jaargang 2, afl.2, febr.1972 TWEE
MAANDEN
GOOIS
ACCENT
OP
"SINGER"
De manifestatie in Singer is weer voorbij; het werk van de voorbereidingscommissie, dat in bijna een jaar van twee-wekelijkse samenkomsten vorm kreeg, en dat met de hulp van tientallen vrijwilligers gedurende ik dagen gestalte is gegeven, is weer achter de rug. Als een van de "werkers van het eerste uur )zoals zo trots aan de ingang was geschreven) wil ik het wagen, een balans op te maken. "Duizend Jaar Erfgooiers", onder die pretentieuse en van de kant van Singer gekozen titel, nam het ge beuren het gehele singer-museum in beslag; door de kundige opzet van de architect uit het voorbereidings comité was de traditionele zalentrits van het starre museum geheel doorbroken; de bezoekers waren erdoor verrast. Tegelijk echter werd hier de "manifestatie" al dui delijk gepresenteerd: het vertrouwde beeld van de Singer-getrouwen was verdwenen; zij doolden verweesd in het rond. En de niet-Singer-getrouwen ? Zij zijn, al thans in het aantal waarop Singer speculeerde, pas ge komen dank zij de injecties van bijzondere avonden en gestimuleerd door het onwrikbaar enthousiasme van de voorzitter van de voorbereidingscommissie. Veel moois en niet eerder bijeengebrachte stukken waren verzameld: de schilderijen, de archiefstukken, de oude kaarten en prenten. Maar ... hebben zij zich verdragen is samenspel/conflict/contact met de archi tectentekeningen, de maquettes, de (ongetwijfeld af zonderlijke bezichtiging waardige) foto's, de realia van Stad en Lande, van de Vesting Naarden ? Tevergeefs hebben velen gezocht naar de grote lijn in 't geheel, die wél door de voortreffelijke en kolos sale wandtekening liep, en die de voorbereidingscom. missie wél voor ogen had. Was de climax in de witte ronde ruimte wel een climax ? Werd hij niet al te zeer afgezwakt door de erop volgende heen-en-weer wande ling "achterom" en "benedendoor" ? Mankeerde er dan iets aan ? Kort gezegd:"de Gooise mens". TVE 2-13
Hij was er, op portretten en schilderijen, met kleder drachten en al, met zijn protesten (achter zwart plastis doek) zelfs . . . Men hoorde zijn namen (als de band recorder werkte). Maar wat IS die Gooise mens ? Leerde ons dat de tentoonstelling ? Op die bijzondere avonden ja, daar kwamen levende mensen van alledag, daar sprak men gewone en begrijpelijke taal, daar "deed men mee". Op de tentoonstelling Duizend Jaar Erfgooiers was men een gestrikt en verstrikt men. De synthese van "avonden" en "expositie" heeft - helaas - geen mani festatie opgeleverd. K I .SIERKSMA. De fotoreportage in Tussen Vecht en Eem I (1971) p a g s .: 233 e .v . Het was me een waar genoegen een fotoreportage te maken over de verandering van een eeuwenoude eik tot totempaal. Alsnog wil ik de beeldhouwer Gerardus Lanphen be danken voor de prettige medewerking. Enkele foto's (de hele serie is aangekocht door de commissie van voorbereiding Duizend Jaar Erfgooiers) waren te bezichtigen in het Singer Museum. Wilt u nog iets over de historie van het Gooi en omstreken op de gevoelige plaat vast laten leggen, richt u zich dan tot fotograaf A.GEOENEVELD Geysendorferstraat 23 Bussum. Middeleeuwse afbeelding ontdekt in Westbroek Er is grote kans dat in de 13e eeuwse Nederlands Her vormde kerk van Westbroek een unieke muurschildering aanwezig i s . Uit een voorlopig onderzoek is gebleken dat men wel licht te doen heeft met een afbeelding van de zgn. "Legende van de Drie Levenden en de Drie Doden". Deze voorstelling is afkomstig van een 15e eeuws Frans mysteriespel dat door rondtrekkende acteurs werd op gevoerd . Uit de Gooi en Eemlander van vrijdag 26 febr.1972 TVE 2-lA
WEVERIJEN EN SOLDATEN VOOR NAARDENS ECONOMIE Om wat meer economisch leven in de stad Naarden te krijgen heeft men herhaalde malen getracht voor het verlenen van alle mogelijke faciliteiten industrie aan te trekken. Zo kon het gebeuren, dat de stad "om niet" voor den Tijd van Tien jaren ingaande de le mei 1838 en zullen de eindigen de le mei 18^8 in gebruik afstaat aan de ondergetekenden contractanten, fa. van Couvreur Hartog Zoon en Compagnie,Fabrikanten wonende te Haarlem, ten anderzijde,tot het daarin uitoefenen eener Weverij, het gebouw genaamd de Fransche kerk staande en gele den te Naarden in de Kloosterstraat". Het huidige Comeniusmuseum dus,waarin naast Jan Amos Comenius ook Brouwerius van Nidek, auteur van onder andere de Kleefsche Oudheden, De zegepralende Vecht, enz, en nog vele leden van het geslacht Thierens la gen begraven. Verder stond er nog in dit contract, dat zoveel weefgetouwen mochten worden geplaatst als men zelf nodig oordeelde en men een of meer zolders mocht aanbrengen.Over het intact houden van de vloer, waaronder zich de graven bevonden, wordt met geen woord gerept.Iets wat toch wel wat verwonderlijk aan doet, temeer als men weet, dat mr J.P.Thierens als burgemeester in 1838 nog in leven was. Over dezelfde fa .v .Couvreur kwamen in 1 8 4 ^ klachten binnen bij burgemeester Van Hasselt. De fabrieksbaas mishandelde bij hem tewerk gestelde jongens. Van Has selt liet de direkteur van het bedrijf weten,dat zulks niet diende voor te komen. De directeur, waarschijnlijk al een even groot onmens als de fabrieksbaas, deelde laatstgenoemde mede, dat hij zich niet aan het gemeentebestuur behoefde te sto ren. Burgemeester Van Hasselt,dit weer ter ore geko men, gaf de firma te verstaan.dat hij bij de eerste de beste mishandeling de tussenkomst van de rechtbank zou inroepen. Een ander incident speelt enkele jaren later en neemt op 7 juni 1852 een aanvang. De calicitfebriek, die inmiddels van de Waalse Kerk in de Kloosterstraat
TVE 2- 15 .
naar de zgn. "Manege” in de Turfpoortstraat was ver plaatst, lag een zekere F.W.G.Linck bijzonder zwaar op de maag. Herhaalde malen trachtte hij het gebouw met erf aan te kopen. Hij ging zelfs zo ver, dat hij op 7 juni 1852 per brief aan de gemeenteraad een compleet ruilingsvoorstel deed. De raad echter wenste van haar kant hierop niet in te gaan. Linck deed daarna nog enige vergeefse pogingen om de door hem zo fel begeerde manege aan te kopen, om zodoende de calicotfabriek uit dit gebouw verwijderd te krijgen. Toen hij inzag, dat dit hem lamgs legale weg niet zou gelukken, zocht hij zijn toevlucht tot unfaire methoden. Daarbij ontzag hij zich niet om bepaalde insinuaties omtrent de persoon van de burge meester Van Hasselt schriftelijk aan de gouverneur en Gedeputeerde Staten te doen toekomen. Op een gegeven moment schrijft hij aan laatstgenoemd college zelfs om Kaarden van "den Boose" te verlossen .Ondanks zijn aan tijgingen is het hem echter nooit gelukt tijdens de ambtsperiode van Van Hasselt het door hem begeerde pand aan te kopen. Van Hasselt, die wel inzag, dat het in een malaisetijd als deze heel moeilijk was om industrie aan te trekken, heeft zich er voor ingespannen om meer garnizoen te verkrijgen. Dit zou de plaatselijke middenstand, in die dagen de neringdoenden en ambachtslieden genaamd, ten goede komen. Toen dan ook op 13 juni 18^-1 er een aanvraag van de kolonel-provinciaal kommandant over legering van troe pen uit Hellevoetsluis binnenkwam liet de raad per omgaande weten, dat deze hartelijk welkom waren. Nu waren de brave borsten uit Hellevoetsluis allesbehal ve, zoals de volksmond zegt lekkere jongens. De reden van deze overplaatsing van Hellevoetsluis naar Naar den was gelegen in het feit, dat men in eerstgenoemde plaats niet kon voorkomen, dat de militairen voort durend contact hadden met de ingezetenen en zeelieden, waaruit voortvloeide, dat het drankmisbruik ernstige vormen was gaan aannemen. En dit nog op zijn zachtst gezegd. De raad van Naarden nam dit echter voor lief en bleef toch ingenomen met het garnizoen. TVE 2-16
Enige jaren daarna volgen onderhandelingen, die van veel groter belang voor de stedelijke financiën zou den zijn. Op 11 januari 1844 wordt er een adres aan de koning gestuurd, waarin wordt gewezen op het feit, dat de stad aan kazernes en kazernering in de loop van de tijd ƒ 20.700,- had uitgegeven. De adressanten be sluiten hun stuk met: "ons wens te verhoren en bin nen de Vesting een bepaald en talrijker Garnizoen te vestigen". De daarna gevolgde onderhandelingen hadden tot resul taat, dat bij notariële acte van 23 januari 1845 werd vastgesteld: "het grote Weeshuis (de thans nog aan wezige Weeshuiskazerne), met inbegrip van "dat van het gebouw met de kerk (het huidige Comeniusmausoleum) het welk thans tot fabriek wordt gebruikt en't stuk terrein. De hoofdwacht tevens Militaire bakkerij en provoost van ouds genaamd, de Waag (het zg.Spaan se Huys, nu Comeniusmuseum), aan het rijk worden over gedragen. De overname geschiedt onder voorwaarden, dat alsdan de kazerne Gebouwen te Naarden door het Rijk en tenkoste van derzelver worden onderhouden". Hiermede was de gemeente Naarden meteen van een zorg meer a f ’
H.POOLMAN, Naarden DE TRAM DIE NIET KWAM
In het begin van deze eeuw legde de "Oud-Bussem Ex ploitatie Maatschappij" de Brediusweg en de Brediusweg aan. Nadat de Gemeenteraad van Bussum aanvanke lijk niet enthousiast was gebleken om deze weg en brug van de maatschappij over te nemen, ruilde men in janu ari 1906 beide tegen grond. Hierbij moest de maat schappij enige beloften doen omtrent de door haar te bouwen woningen, maar hiertegenover stond, dat zij een concessie voor een tram in het vooruitzicht ge steld kreeg. (Fabius). Op 1 februari 1908 was het zover dat de notariële akte werd opgemaakt. De "Oud-Bussem Exploitatie Maat schappij", toen reeds in likwidatie, kreeg de conces sie tot aanleg van een trambaan van het station NaarTVE 2-17.
den- Bussum via de Brediusweg tot aan de Amersfoortse Straatweg. De trambaan zou normaal spoor moeten zijn en er zou een door mechanische drijfkracht voortbewogen tram op moeten rijden. Indien de maatschappij zou kiezen voor de stoomtram en B en W hiermede zouden instemmen, zou alleen cokes gestookt mogen worden. Tot aanleg van deze baan kwam het echter voorlopig nog niet,hiervan zal de likwidatie wel de oorzaak van zijn geweest. Op 16 oktober 1909 ging de concessie in andere handen over.Een van de leidende figuren van de gelikwideerde maatschappij, de bekende erfgooier Floris Vos, wordt samen met een leraar aan het middelbaar onderwijs, J.G. H.Verbeek, en een makelaar, H.Crouwel jr., houder van de overgedragen concessie. Uit enkele bepalingen in de nieuwe notariële akte blijkt dat de gemeente Bussum een dikke vinger in de pap bleef hebben bij deze openbare vervoersvoorziening. Burgemeester en wethouders zouden bepalen, waar de halten voor personenvervoer zouden komen en hoeveel personen zich maximaal in een wagen mochten bevinden. Bovendien zouden zij de dienstregeling en tarieven vaststellen (politie had vrij vervoer) en bepalen hoe lang de tramtreinen zouden mogen zijn. Daar tegenover stond, dat de trammaatschappij voor ge bruik van de gemeentewegen jaarlijks de symbolische som van ƒ 1.- hoefde te betalen. Erg snel mocht de tram niet rijden,hoogstens 20 km per uur. Toch achtte men deze snelheid gevaarlijk voor het overige verkeer, daarom zouden B en W waar nodig voor rekening der tramwegmaatschappij bij wegkruisingen spoorbomen of waarschuwingsborden en dergelijke laten plaatsen. Op 15 mei 1912 zijn de rechten overgegaan aan de N.V. Melkerij "Hofstede Oud-Bussem". Een stoomtram heeft er echter over de Brediusweg nooit gelopen. Wel hebben er jarenlang rails gelegen in het wegdek van de ophaal brug over de Bussummervaart, maar de N.V.Melkerij is echter nooit verder gegaan dan tot de aanleg van een smalspoor aan de andere kant van de Straatweg ten dienste van de modelboerderij. J.V.M.OUT, Eemnes. TVE 2-18 (Gegevens: Archief Oud-Bussum).
MONUMENTENREGISTRATIE Ter gelegenheid van de Open Rag in Loosdrecht is vo rig najaar een bijzonder initiatief ontplooid,dat wel eens extra mag worden belicht. Zoals thans de meeste gemeenten tussen Vecht en Eem heeft ook Loosdrecht (zie hierachter) zijn monumenten lijst: een vrije opsomming van straatnamen en nummers, in enkele gevallen wat nader toegelicht. Twee foto graferende oudheidminnaars hebben het toen op zich genomen, gedurende een periode van nog geen twee we ken, alle op de lijst voorkomende monumenten (60 nrs) te fotograferen, op eenzelfde formaat (13 x l8 cm), af te drukken, op eenvoudige kartons te plakken, met een korte toelichtende tekst over het gefotografeer de, de tijd van opname, de naam van de bewoners, enz. Het was een waarlijk uniek expositie - onderdeel dat veel belangstelling trok. Het opmerkelijkste was ech ter wel voor ondergetekende als tip-gever, dat de ge meente zélf niet over een collectie van dergelijke fotoos de beschikking had l En bij navraag blijkt dit slechts in heel enkele (grotere) gemeente het geval te zijn. Naar ons idee ligt hier nu eens een mooi stuk hobbywerk voor iedere geïnteresseerde in de historie van stad, dorp en land. Wie neemt de (eenvoudige) camera ter hand en werkt de monumentenlijst van zijn gemeente eens af ? Het beste jaargetijde ervoor is nu wel aan gebroken: geen bomen belemmeren het uitzicht. Kost baar is het niet, moeilijk is het niet, zelfs: veel tijd kost het niet. De Stichting "Tussen Vecht en Eem" wil graag erbij be middelen, als u klaar bent, uw fotoos eens openbaar ten toon te stellen: u zult zien dat u nog heel wat nabestellingen krijgt ook. En mocht u eens eerst poolshoogte willen nemen van hoe het in Loosdrecht werd gedaan, de heer Lagerman zal u zeker wel de weg willen wijzen. 'Wie laat 81 eerst wat van zich horen ? TVE 2-19
L IJ S T VAN ONROERENDE MONUMENTEN _____________________________ IN DE GEMEENTE LOOSDRECHT. A a n s l u i t e n d op e e r d e r g e p u b l i c e e r d e g e g e v e n s b r e n g e n wij t h a n s de m o n u m e n t e n l i j s t va n L o o s d r e c h t , d i e - g e z i e n de l e n g t e - e e n u i t s t e k e n d f i g u u r s l a a t t e g e n o v e r z o v e e l a n d e r e g e m e e n t e n d i e NIETS h e b b e n ! Nieuw L o o s d r e c h t s e d i j k 9 - H - I J : w o n in g ( l 8 e e e u w ) ; i d . 1 5 : t o l h u i s (1 9 e eeuw), i d . 2 1 : "E ik e n ro d e " ( 19e eeuw ), i d . 27: b o e r d e r ij ( l 8 e eeuw); i d . 3 1 - 3 3 - 3 5 - 3 7 : b o e r d e r i j ; i d . 4 7 - 4 9 =b o e r d e r i j ( 1 7 e e e u w ) ; i d . 5 7 : B o e r d e r i j ; i d . 6 l - 6 3 : b o e r d e r i j ; i d . 8 7 - 8 9 : b o e r d e r i j ( 1 7 e eeuw) i d . 9 1 : b o e rd e rij (17e eeuw); i d . 1 0 5 : b o erd erij ( l8 e " ) i d . 1 3 9 - 1 4 1 : pa n d ( l 8 e e e u w ) ; i d . 1 5 1 - 1 5 3 - 1 5 5 : w o n in g ( l8 e eeuw); i d . l 6 9 : p a s t o r i e ( l8 e eeuw); i d . 1 7 1 : N .H .k e r k ( 1 5 e e e u w ) ; i d . 1 7 3 =b o e r d e r i j ( l 8 e e e u w ) , i d . 1 7 5 : b o e rd e rij ( l 8 e eeuw); i d . l 7 9 - l 8 l : b o e rd e rij ( l 8 e eeuw); i d .8 :h o e k h u is (19e eeuw ); i d . l 4- l 6 - l 8 : b o e rd e rij ( l8 e eeuw); i d . 20-22: b o erd erij ( l8 e eeuw); i d . 4 2 : bo erd erij ( l 8 e e e u w ) ; i d , 5 6 : b o e r d e r i j ; i d . 8 6 : b o e r d e r i j "De G r u t te r i j" (17e eeuw); i d . 9 4 : b o e rd e rij ( l 8 e eeuw); i d . 152: h u i s ; i d . l 6 0 - 1 6 2 : w o n i n g ( l 8 e e e u w ) ; ide m 1 6 4 - 1 6 6 : w oning. Oud L o o s d r e c h t s e d i j k 1 : d w a r s h u i s ( l 8 e e e u w ) ; i d . 7 - 9 : l a n d h u i s ( l 8 e eeuw); i d . 13: d w a rsh u is ( l 8 e eeuw); i d . 15: d w a rsh u is ( l 8 e eeuw); i d . 2 1 -2 3 -2 5 : b o erd erij ( l8 e e e u w ) ; i d . 2 7 : b o e r d e r i j ( l 8 e e e u w ) ; i d . 2 9 - 3 1 : w o n in g ( l 8 e eeuw); i d . 3 3 : d w a rs h u is (17e eeuw); i d . 3 5 : la n g h u is ( l8 e e e u w ) ; i d . 6 5 : Langhuis ( l8 e eeuw); i d . 67-69: b o e r d e r i j ( 1 7 e e e u w ) ; i d . 7 5 - 77= d u b b e l e w o n in g ( 1 7e e e u w ) ; i d . 9 1 : w o n i n g ( l 8 e e e u w ) ; i d . 109'- w o n i n g ( l 8 e e e u w ) ; i d . H I - 1 1 3 : w o n i n g ; i d . 1 2 7 *1 2 9 = w o n i n g ( l 8 e e e u w ) ; o n g e d . n a a s t 129= d w a r s h u i s ( l 8 0 0 ) ; i d . 2 0 1 : wo n i n g ( l 8 e e e u w ) ; i d . 209= b o e r d e r i j ( 1 7 e e e u w ) ; i d . 2 1 1 : b o e r d e r i j ( l 8 e e e u w ) ; i d . 255- 25 7= w o n in g ( l 8 e e e u w ) ; i d . 2 6 3 - 2 6 5 : w o n i n g ( l 8 e e e u w ) ; i d . 279= w o n in g ( l 8 e e e u w ) ; l d . 291 - 2 9 3 = w o n i n g ; i d . 1 2 - 1 4 : b o e r d e r i j (19e eeuw); i d . 30- 32- 3 4 : b o e r d e r ij; i d . 4 2 : d w a r s h u is ( l 8 e eeuw); i d . 8 6 : b o e rd e rij ( l 8 e eeuw); i d . 98: l a n g h u i s ; i d . 226- 2 2 8 : d w a r s h u is ( 1 7 e eeuw ); i d . 2 3 0 : N.H .K erk ( 1 8 4 3 ); i d . 232: b o e r d e r ij. TVE 2 -2 0
B o e k b e s p r
e k i n g
A.L.Broer, Het land van Gooi en Eem. Regioreeks deel V (U.M.Westfriesland, Hoorn; 1971) 2.2.k p .ƒ 8,90 Eigenlijk mag men het boek van ds A.L.Broer niet af zonderlijk aan een bespreking onderwerpen: men moet81 beschouwen in de reeks waarvan het deel uitmaakt, en waarvan J.J.Schilstra de redacteur is genoemd. Toch zou er dan ook wel wat voor te zeggen zijn, dit"deel" maar apart te bekijken: slechts de uiterlijke en voor treffelijke uitvoering op handig formaat, met pittige omslag en goed getroffen en gekozen pentekeningen bij wijze van illustratie, kan in die vergelijking stand houden. Wat het inhoudelijk gedeelte betreft, het tekstgedeelte dus,loopt het deel over Het Gooi er al te veel uit. Op het eerste gezicht valt dit niet zo heel erg op, en de gemiddelde in het Gooi geïnteresseerde zal bij lezing wel tevreden zijn met het gebodene. Doch zodra zij zozeer geïnteresseerd is, dat hij ook langs andere wegen zich weleens wat heeft verdiept in de histori sche en toeristische aspekten van het land tussen Vecht en Eem, zal hij wat onvoldaan het boek van Broer terzijde leggen. Deze lezer zal tot de conclusie ko men dat hij alles al eens eerder heeft gelezen. Het boek vormt ook geen eenheid; het valt uiteen in losse schetsjes. Dat is (was) trouwens de kracht van Broer. Velen zullen hem herkennen als de hoekjesschrijver, de globale, gezellige verteller. Maar dan, naar de aard van het onderwerp, net niet gezellig genoeg voor een hedendaagse appreciatie van "hoekjes" ! Minder "juiste", meer "twijfelachtige" feitelijkheden dan in de andere delen van deze serie maken het boek tot een "boekje" over het Gooi: de kans had hier ge leden er "het" boek van het Gooi van te maken. Maar het zal zijn weg zeker vinden naar Gooise boekenkas ten, al was’t alleen al omdat een bibliografietje tips geeft voor verder onderzoek. SIERKSMA
TVE 2-21
Enkele cijfers uit Ankeveen in vroeger dagen (uit Gem.Archief 8s-Graveland - Ankeveen 3 - H ) Wat voor een kleine gemeenschap het dorp aan het begin van de 19de eeuw eigenlijk wel was, wordt ons al duide lijk uit onderstaande gegevens. Staat van Bevolking Ankeveen l 803 - l8l3 Ge boren 1803 180^ 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813
leden
Huwe lijken
17 12
8 20 11 12 15 Ik 13 15 22 Ik 17
k 6 2 8 k 2 2 5 5 3 k
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
17^
161
k5
0
17 21 18 11 19 13 16 16 ik
Over
Echtschei
dingen
Deze cijfers zouden de indruk kunnen wekken, dat de Ankeveners nogal trouw aan hun wettige huwelijkspartners bleven, de doopboeken vertellen echter soms wel iets anders. Vergelijkingsstaat der godsdienstige gezindheden Gereformeerd in 1827 : 20^+; Roomsch-Kathol.in 1827: 305 ;
in 1829 : 201 in 1828: 309
Andere godsdienstige gezindten kwamen er blijkbaar niet voor, of zou het soms geweest zijn, dat men vanwege zijn positie of de bedeling in het veilige kamp bleef staan Staat van voertuigen etc. 2 januari I83O trekpaarden 12
Trekossen geen
Voertuigen , 5 wagens 9 i 2 karren ( 2 stortkarren
Rijtuigen waren blijkbaar een luxe, die men zich niet kon permiteren. TVE 2-22
TUSSEN
VECHT
EN
EEM
Inhoud jaargang I,nr 1 t/m 12, mei 1970 1/m dec.1971 Algemeen: Bakker, J.A.
Hoe U de prehistorie van het Gooi beoefenen kunt ...... ^ Bouvy, D. Nodig en nuttig ........... 8 Ditmarsch, J.N.v. De Kerk in het midden 2 9 Jappe Alberts, W. Beoefening van locale en regionale geschiedenis ... 21 Kolker, Dr A.J. De betekenis van het Rjjksarchief te Haarlem voor het historisch onderzoek van het Gooi ................. H Lange, P.W.de Achtergronden en structuren 6 M " Het Goois Museum herleefd ? Neen, geheel vernieuwd..... 28 ii " Oude wegen in en om het Gooi I, II. ............. 31 >86 ii " Amsterdam en het Gooi in de geschiedenis ........ 57 Porcelijn, E. Geologie en geschiedenis 13 Ruinen, J. Oude kerken tussen Vecht en Eem .................... 57 Sierksma, KI. Had het Gooi een eigen vlag? 26 Steur, A.G.v.d. Welkom en veel succes ..... 11 Vrankrijker,Dr A.C.J. Over het nut van een periodiek ................. 2 Algemeen (Erfgooiers): Hand el. lste Krnr . Lange, P.W.de n
ii
Rigter, C.G. Sierksma, KI. Vrankrijker., Dr
Wijziging Erf gooierswet door Eerste Kamer aangenomen .. Het geestelijk erfdeel van de Erfgooiers ............. De Erfgooiersnaamlijst van 1708 .................. Gedachten van een scha rende Erfgooier ........... Manifestatie "ErfgooiersMiddeleeuws Erfdeel" ...... A.C.J. Over Erfgooiers ....
7^ 237 2*+9 288 2h H233
Westland, J. Baarn: Aa, O.L.v.d. Bussum: Anoniem Heyne, M.J.M. Out, J.V.M. Eemnes: Out, J.V.M. Pol, G.v.d.
8s-Graveland: Hooyer, C.R.en CJM Hooyer-Bruins Fennis, F.jB.J.vd Kolk en K.Olivier Sierksma, KI. Hilversum: Boetzelaar, RWC v. Groot H.de en De Lange, P.W. Lange, P.W.de 11
"
Huizen: Schipper, J. Laren; Aa, O.L.v.d. Anoniem Boetzelaar, RWC.v. Loosdrecht: Daams, J.
Gedachten van een nietscharende Erfgooier ...... De Baarnse tapijtfabriek
2^7 l80
Aantrekkelijk wonen in het Gooi ................. Bussumse dorpsgezichten van vóór 1865 De armen van Bussum ....... De St.Pieterskerk van Eemnes-Binnen ............ Beknopt overzicht van de ontstaansgeschiedenis van Eemnes .................... Het sociale leven in 8s~ Gravel.begin vorige eeuw .. Enkele punten uit de geschiedenis van Ankeveen Kortenhoef's kerkrestauratie
106
51
216
1^5
17^ 9^ 72
Uit de oude doos (A.Perk) Kwartierstaat gebroeders Spijker ......... De Icarusvlucht van 2 Hilversumers (Spijker) ..... Waarnemingen in de bouwput van Hilvertshof ............
171
Oud-Huizen
1^9
................
^7 223 221
Proeve van een biblio grafie van Laren .......... 121 Aantrekkelijk wonen i n 8t Gooi 106 Uit de oude doos (over Laren 1913) ......... 97 Een panlat van veenhout
...
210
Marx-Van Ankum, G,
Loosdrechts dorpsfeest in 1909 ontaarde in twist .. b2 De hervormde pastorie van Nieuw Loosdrecht ......... 113 Anna de Haze, ambachtsvrouw v .d .Loosdrechten en Mijnden 16 ?
Muiden en Muid erberg Mis-luckte Muydsche Reise 157 Mesland, G.M. Commissarissen over de Poolman, H. Trekvaarten tusschen Diemer-r brug en Muiden en tusschen Muiden en Naarden ....... 189 Strijd om behoud van oude Sierksma, K 1 . grensweg .................. 55 De Florisboom bij Muider berg gerestaureerd ....... 21A Naarden: Ongeruste burgers in Naarden 90 Anoniem Brandkeur der Stadt Naarden 227 Keur BJR.v.Hasselt,stadsgeneesh. Poolman, H. en burgemeester van Naarden 65 Gezondheidszorg in Naarden: stokpaardje van burgem.geneesh.Van Hasselt 18AO-I863 100 Poortgelden en sluitingstijd ll8 Comm.over de Trekvaarten tusschen Diemerbr.en Muiden en tusschen Muiden en Nrdn 189 De klokken van de Grote Scheltema, C.G, kerk te Naarden ........... 79 Van bestuur en 1, l h ,AO ,^1,6^, 8^, 85,10*f,105,120 redactie: 163,165,209,232 Vragenrubriek: Boekbespreking e n ; Aquarius Lange, P.W.de
19 ,82 ,83,231 A.Kreuzen: "Laren" (Skarabee, Laren) ........ 183 A.A.M.v.Asten: "De Spijker van de weg gereden" ....... 221 (Ec.en Soc.Kist.Jrb.XXIII)
Zakelijke informatie: Lijst van organisaties .... 14 De Poortwachters (H.Lammers) 30 Bibliografie van het Gooi (O.L.v.d.Aa). ............... k6 Dagelijks bestuur, leden en redactie .................. 63 Onze archieven (P.W.de Lange) ............ 108 Monumenten in het Gooi (KI.Sierksma) ............. 159 Boeken tussen Vecht en Eem (en prentbriefkaarten) .... l6l Open Dag in Loosdrecht 166,209 Sprokkelingen:
20,25,^2,73»78,8 3 ,93»103•117»119 120 sub,1 8 5 ,1 8 6 ,1 8 7 ,1 8 8 .
Redactie-secr.: Drs B.G.J.Elias. 2e secr.: J.V.M.Out, Raadhuislaan 87 - Eemnes Dagelijks bestuur van de Stichting ’’Tussen Vecht en Eem" Voorzitter: O.L.van der Aa, Amsterdam Secretaris: KI.Sierksma, Brink 36 - Muiderberg tel.029^2-1^70 Penningmeester: L.Steinhauzer, Gooiersgracht l4l,Laren ;.............. iBankrek. (ten name van de Stichting) 1.............. :AMRO Bank Laren NH, postrekening van de bank 2 7 ^7^6 . Minimumbijdrage voor begunstigers ƒ 20.- per jaar, (incl.periodiek)
Staat aanwijzende welke bluschmiddelen zich in Ankeveen bevinden - 20 januari 1827Aantal inw. 1 brandspuit A5 A middelmatig Bijlen Ladders 0 2
Brandemmers Brandhaken 6 4 Lantaarns Zeilen A l
Gezien de vele rieten daken, die de toenmalige wonin gen hadden, kunnen deze middelen tot brandbestrijding weinig effectief geweest zijn. H.POOLMAN, Naarden ZE KONDEN TOCH WEL GOED METEN EN TEKENEN ? I Misschien is het een vreselijk domme aantekening die ik hier ga maken, naar aanleiding van de grote kaart van het Gooi die op de manifestatie in Singer was ge ëxposeerd. Maar dan hoor ik graag eens van een des kundige in welk opzicht ik zo dom ben . . . Toen de oude kaart van het Gooi uit plm. 1725, aanwe zig in het kantoor van Stad en Lande, FOTOGRAFISCH op het vereiste formaat was gebracht en daarna eveneens fotografisch een moderne kaart van dit gebied op die oude kaart werd geprojecteerd klopte er vrijwel niets meer van de kernen van de dorpen en het beloop van de sedert begin l8de eeuw bestaande wegen: er waren wel verschillen van 5 10 centimeter. En van welke to ren of ander"vast" punt men ook uitging, de verschil len bleven even groot . . . Er moest dus gesmokkeld worden ! Toen de uitvoerder van de reusemaquette, Jac Hey uit Bussum mij dit vertelde, geloofde ik het nauwelijks en heb het zelf eens geprobeerd (op wat kleiner schaal natuurlijk !) en op dezelfde manier fotoos op trans parant papier van 6 verschillende Gooi-kaarten op el kaar trachten te passen, steeds weer in eenzelfde vergroting, c.q. verkleining, daarbij tevens de torens van Naarden en van Hilversum als "vaste" punten aan houdend. Nog nooit eerder had ik dit geprobeerd: men bekijkt dergelijke kaarten doorgaans in vergelijking niet OP maar NAAST elkaar. Het is me niet gelukt, ook maar één stel kaarten werkelijk passend op elkaar te leggen. TVE 2-23
Wat i s nu mijn e v e n t u e l e d e n k f o u t ? He t l i j k t mij b e l a n g wekkend g e n o e g , a l s h i e r o v e r e e n s ee n goed a n t w o o r d w ordt g e p u b lic e e rd . _______________________________ KLS VERNIEUWING IN HET BESTUUR TVE Met i n g a n g v a n 19 j a n u a r i 19 72 i s de b e s t u u r s z e t e l i n de S t i c h t i n g t e n b e h o e v e v a n de A r c h e o l o g i s c h e Werk g r o e p va n h e t NIVON t e L a r e n n i e t l a n g e r b e z e t d o o r de h e e r P o r c e l i j n ( v a n w i e me t d a n k v o o r de sa m en w er k i n g w o r d t a f s c h e i d g en o m en ) m a a r d o o r Mevrouw L.Koen R estin g . De o p e n g e v a l l e n z e t e l v an de G e o l o g e n v e r e n i g i n g bij ’ t v e r t r e k v an de H e e r M e i j e r i n k i s n o g s t e e d s n i e t b e z e t Nieuvye B u r g e m e e ste r v o o r N a a r d e n h i s t o r i e m i nd ed ? W a a r s c h i j n l i j k u n i e k i n de g e m e e n t e g e s c h i e d e n i s i n ons l a n d i s h e t s c h r i j v e n v a n h e t b e s t u u r v an de V r i e n d e n v an de V e s t i n g N a a r d e n a a n de C o m m i s s a r i s d e r K oningin. I n d a t s c h r i j v e n i s na m e li j k h e t v e r z o e k v e r v a t , bij de a d v i s e r i n g t o t h e t benoemen v an ee n n i e u w e b u r g e m e e s t e r v o o r N a a r d e n t e w i l l e n r e k e n i n g h o u d e n me t ee n e v e n t u e l e h i s t o r i s c h e b e l a n g s t e l l i n g v o o r de v e s t i n g v an e e n b u r g e m e e s t e r s k a n d i d a a t r . . _
CURTEVENNE - J a a r v e r s l a g 1 9 6 9 en 1970
Een k e u r i g v e r z o r g d b o e k j e g e e f t e e n o v e r z i c h t v an de g r o t e a k t i v i t e i t v an de V e r e n i g i n g C u r t e v e n n e t e ' s G r a v e l a n d . Het i s v e r b a z i n g w e k k e n d h o e v e e l d e z e i n onze S t i c h t i n g w erkende v e r e n i g i n g t o t s t a n d b r e n g t !
Z a t e r d a g O P E N
TVE 2 - 2 ^
8 DAG
a p r i l
1 9 7 2
Oud-Loosdrecht
(Advert.)
------ ' Wilt u vS8 zelf of wilt u uw kinderen sportieve en zinvolle ontspanning bieden ? Waarbij ook de historie van het waterland Usen Vecht en hem niet vergeten wordt ? AVraag eens inlichtingen over de instrucWtielessen van de Zeilschool Jac Hey.de — — \ B a z e l s t r .21_JBunsun^t el.130°3_^k ^ ^"^r~Wrj^Zei^en^u graag~~ornrzre^7old
1
Redactie-secr.: Drs B.G.J.Elias, Elpermeer 20A - A'dam. 2e secr,: J.V.M.Üut, Raadhuislaan 87 - Eemnes Dagelijks bestuur van de Stichting "Tussen Vecht en Eem” Voorzitter: Ü.L. van der Aa, Amsterdam Secretaris: Kl.Sierksma, Brink - Muiderberg. . tel. 029^2-1^70. Penningmeester: L.Steinhauzer, Gooiersgracht lAl,Laren. Bankrekening (ten name van de Stichting) Amro Bank Laren NH, postrekening van de ------------- — bank 27^7^6 . Minimumbijdrage voor begunstigers ƒ 20.- per jaar, (inci.periodiek)
