Landinfo Turkije GEOGRAFIE Turkije is met een oppervlakte van 780.580 km² ongeveer 25 maal zo groot als België. De hoofdstad is Ankara. Turkije bestaat uit twee schiereilanden, het Aziatische deel, ook Klein-Azië of Anatolië geheten, en het Europese deel of Thracië. Het grootste gedeelte van het grondgebied van Turkije valt samen met Klein Azië, een oude benaming die gerechtvaardigd blijkt als men dit schiereiland, zoals de Romeinen en Grieken deden, vanuit de Middellandse Zee bekijkt. Het plaatst zich namelijk tegenover continentaal Azië omdat het er een vooruitgeschoven deel van vormt. De naam Anatolië wil zoveel zeggen als ‘land van het oosten’, is van Griekse oorsprong en werd door de Turken overgenomen om het gebied aan te duiden dat samenviel met de Byzantijnse provincies. Het Europese deel of Thracië beslaat slechts 3% van het grondgebied. De zee-engten van de Bosporus en de Dardanellen scheiden het van Anatolië. De Turkse kustlijn beslaat 8210 km. Het land ligt dan ook aan vier zeeën, namelijk de Zwarte Zee in het noorden, de Egeïsche Zee en de zee van Marmara in het westen en de Middellandse Zee in het zuiden. Turkije grenst verder aan zeven landen: Griekenland, Bulgarije, Georgië, Armenië, Iran, Irak en Syrië. Het Turkse grondgebied kan onderverdeeld worden in verschillende regio’s met de meest uiteenlopende landschappen. •
Turks Thracië is het zuidelijkste en uitgestrektste Balkanschiereiland, tussen twee gebergten gelegen.
•
Het gebied van de zeestraten Bosporus en Dardanellen, die resp. de Zwarte Zee met de Zee van Marmara en de Middellandse Zee verbinden. De Bosporus is 26 km en de Dardanellen 60 km lang. De Zee van Marmara fungeert als overgangsbekken tussen de Middellandse Zee en de Zwarte Zee.
•
Het Egeïsche-Zeegebied strekt zich uit van de kust tot een lijn die ongeveer loopt van Sakarya in het noorden tot de Dalaman-rivier in het zuiden. Hierlangs rijzen de bergen op die de zoom van de Anatolische hoogvlakte aan de westkant vormen.
•
De Taurus is een hooggebergte dat ongeveer 560 km parallel loopt met de mediterrane zuidkust van Turkije. De hoogste top is de Demirkazik (3756 m). De aanwezigheid van de Taurus maakt dat de zuidelijke kusten rotsachtig, steil en sterk geleed zijn.
•
Het Pontische gebergte bestaat in hoofdzaak uit een keten van parallellopende massieven die zich uitstrekken langs de kust van de Zwarte Zee. Ze lopen zeer regelmatig van oost naar west en zijn van elkaar gescheiden door parallellopende dalen die honderden kilometers lang zijn. De hoogste top is de Kaçkar Daĝi (3942 m). Gezien de lengteligging van de bergketen zijn de kusten steil en uniform.
•
De Anatolische hoogvlakte is afgebakend door het Pontisch en Taurus-gebergte. De gemiddelde hoogte bedraagt ongeveer 1000 m. De meest opvallende geologische kenmerken zijn de depressiegebieden (o.a. het grote Zoutmeer) en de vulkaankegels in Cappadocië.
•
In Oost-Turkije, beginnend bij de Eufraat, wordt de Anatolische hoogvlakte geleidelijk hoger en complexer en vormt ze het kruispunt van Azië en Klein-Azië. Het gebied ligt op een gemiddelde hoogte van 1800 m en bestaat uit een reeks parallelle bergketens met brede, afgeronde vormen en wijde, afgevlakte dalen. Tussen deze dalen verheffen zich kleine hoogvlakten, met aan de randen ervan geweldige vulkanen. De voornaamste is de Ararat (5165 m), meteen ook de hoogste berg van Turkije.
depressiebekken
van
het
Turkije bezit weinig rivieren, die bovendien vrijwel geen van alle geschikt zijn voor de scheepvaart. Alleen een deel van de bovenloop van de Eufraat is met kleine vaartuigen bevaarbaar. De Turkse meren liggen grotendeels in afvoerloze gebieden en hebben deels zout, deels zoet water.
KLIMAAT Het Turkse klimaat zou men in grote lijnen kunnen omschrijven als een continentale afzwakking van het mediterrane klimaat, zowel wat betreft neerslag als temperatuur. Het klimaat vertoont alleszins grote plaatselijke verschillen, die vooral samenhangen met de ligging ten opzichte van de zee en de hoogte. •
De Anatolische hoogvlakte kent een uitgesproken continentaal klimaat, met strenge winters, hete zomers, sterke dagelijkse temperatuursschommelingen en weinig neerslag.
•
De mediterrane en Egeïsche kustgebieden tot een hoogte van 800 m kennen een mediterraans klimaat, met hete, droge zomers en milde, regenachtige winters. Vorst en de sneeuwval zijn - behalve in de berggebieden - zeldzaam.
•
Aan de Zwarte Zee zijn de zomers minder warm en regenachtiger dan in het mediterrane gebied en de winters kouder dan in het zuiden, met soms vorst, mist en sneeuw. Het is het regenachtigste gebied van Turkije.
STAATSVORM Volgens de grondwet van 1982, is Turkije een seculiere en parlementaire democratie. De presidentiële bevoegdheden worden echter niet precies omschreven en de invloed van de president hangt af van zijn persoonlijkheid en politiek gewicht.
BEVOLKING EN TAAL Het bevolkingsaantal bedroeg in juli 2009 naar schatting 76.805.524. Meer dan 70% van de bevolking leeft in stedelijke gebieden. Turks is de officiële taal en voor 70 à 75% van de bevolking is het de eerste taal. 15 à 20% spreekt een Koerdische taal; het meest gesproken is het Kurmanji. Kleine minderheden (7 à 12%) spreken Arabisch, Grieks en Armeens.
ECONOMIE Turkije is land met een gemiddeld inkomen en relatief weinig natuurlijke rijkdommen. De economie zit in een overgangsfase, nl. van hoge afhankelijkheid van landbouw en zware industrie naar een meer gediversifieerde economie met een steeds grotere en geglobaliseerde dienstensector. In de jaren 1980 werd de economie opengesteld, wat leidde tot het ondertekenen van een Douane-unie met de EU in 1995. De belangrijkste economische uitdaging vandaag is hoe te voorzien in de behoeften van een snelgroeiende, jonge bevolking. Turkije is al sinds 1999 officieel kandidaat-lid van de EU. Hoewel er al heel wat hervormingen zijn doorgevoerd, staan nog enkele belangrijke ‘issues’ een definitieve toetreding in de weg. Ook zal de aanpassing van de levensstandaard aan die van Europa een sterke groei van het BBP en een goed werkende markteconomie vereisen.
GODSDIENST De Turkse staat is officieel seculier sinds 1924. Ongeveer 99% van de bevolking is moslim, waarvan een groot deel praktiserend.
Anders Reizen
2
Islam algemeen: ‘Islam’ betekent: zich onderwerpen aan de wil van de ene God (het Arabische woord voor God is de Allah). Het heilige boek van de islam is de Koran, die in de 7 eeuw over een periode van 23 jaar door God via de aartsengel Gabriël aan de profeet Mohammed werd geopenbaard. Een aanvulling op de Koran is de Sunnah (‘pad’), de daden en de uitspraken van de profeet Mohammed. De vijf pilaren van islam zijn verplichtingen die een moslim moet nakomen om een goed en verantwoord leven te leiden en het pad naar de hemel te effenen. Ze vormen het kader waaraan de gelovige zijn dagelijks leven kan ophangen, met behulp waarvan hij zijn geloof in de praktijk kan omzetten. • De geloofsbelijdenis: er is slechts 1 God en Mohammed is de profeet van God. • Vijf keer per dag bidden in de richting van Mekka en op gestelde tijden (afhankelijk van de stand van de zon), waartoe in islamitische landen wordt opgeroepen door de muezzin vanaf de minaret van een moskee. • Het geven van geld aan liefdadigheid. • Vasten tijdens ‘ramadan’, de negende maand van de moslimkalender. • Een bedevaart maken naar Mekka, de heilige stad van de islam in Saoedi-Arabië. Er zijn ca. 1 miljard moslims. Het verschil tussen soennieten (ca. 85%) en sjiieten (ca. 10%) is dat ze het oneens zijn over de opvolging van de profeet Mohammed. (De resterende 5% wordt gevormd door kleinere sekten.) Godsdienstbeleving varieert sterk van land tot land of zelfs van streek tot streek. De islam die beoefend wordt in Indonesië is heel verschillend van die in Saoedi- Arabië, of Kazakstan of Iran of Marokko. Zijn alle moslims radicalen? Uiteraard niet! Het geloof is, net zoals dat in het westen vroeger het geval was, (nog) sterk geïntegreerd het dagelijks leven, in gezin en maatschappij. Maar ook de gemiddelde moslim streeft, net zoals de gemiddelde christen, gewoon een goed en comfortabel leven na. Islam in Turkije: De meeste Turkse moslims zijn sunnieten, maar een significant aantal zijn sji’iet of alawiet (een afsplitsing van het sji’isme). De rol van godsdienst in de maatschappij en overheid, alsook taalkundige en etnische identiteit zijn belangrijke onderwerpen in het openbaar debat.
FAUNA EN FLORA De grote variatie in topografie en klimaat, het feit dat Turkije door vier zeeën wordt omringd en de vrij recente ontwikkeling van industrie en landbouw maken dat Turkije een rijk planten- en dierenleven heeft. Bovendien is Turkije gelegen aan de belangrijkste migratieroutes tussen Azië, Afrika en Europa, waardoor het aantal vogelsoorten zeer hoog ligt. Turkije heeft bijna evenveel soorten wilde bloemen als heel Europa samen. Van meer dan 9000 soorten is tot dusver meer dan één derde geïdentificeerd als endemisch (inheems aan het land; nergens anders gevonden). Turkije wordt beschouwd als een belangrijk genetisch centrum voor vele cultuurgewassen, waarvan de wilde voorvaderen nog voorkomen in Anatolië, bv. wilde tarwe, gerst, kekers, linzen, abrikozen, vijgen, kersen en vele notensoorten. Een groot aantal sierbloemen werd gecultiveerd uit de Turkse wilde vormen, bv. de tulp, krokus, sneeuwklokje en lelie. De kustgebieden zijn veelal begroeid met maquis (dwergbos) of rode pijnbomen, die weinig water vereisen. In de hogere kustgebieden groeien ook spar en ceder. Dank zij het milde klimaat kan men in de valleien en laaglanden een waaier aan tropisch fruit kweken. De hogere hellingen rond de Zwarte Zee zijn met beuk, eik, esdoorn, els, Schotse pijnboom en oosterse spar begroeid. De regenrijke smalle kuststrook en de lagere hellingen worden gebruikt om thee, hazelnoten, vlas, maïs, kersen en pruimen te kweken. Steppe is het meest voorkomende landschap, meer bepaald 35% van het totale landgebied van Turkije, en dit mede ten gevolge van duizenden jaren van ontbossing en erosie. De steppe heeft een grote diversiteit aan plantengroei; in de lente tref je er bv. een veelkleurige overvloed van bloemen aan, zoals madeliefjes, krokussen, viooltjes en papavers. Dit landschap is eeuwenlang de inspiratie geweest van tapijt- en kilimwevers. In de westelijke en centrale steppe worden graangewassen, zonnebloemen en suikerbieten geteeld en ze doen ook dienst als weiland voor grootvee en schapen.
Anders Reizen
3
Hoe verder naar het oosten, hoe schraler en onvruchtbaarder het landschap wordt, overgaand in dorre, semi-woestijn en bergpieken. Zoals overal ter wereld, zijn ook in Turkije de moerasgebieden de meest waardevolle ecosystemen. Hoewel ze niet de diversiteit van de steppe hebben, zijn ze qua organische productiviteit even rijk als tropische regenwouden. Er bevinden zich 19 belangrijke moerasgebieden in Turkije, waarvan 5 zeer waardevol volgens internationale standaards (Kusgolu, Delta Goksu, Sultansazligi, het meer van Burdur en het meer van Seyfe). De moeraslanden vormen tevens rijke voedselbronnen voor vogels, waaronder flamingo's, wilde eenden en ganzen, wintertalingen, reigers en sternen, alsook bedreigde soorten als de Dalmatische pelikaan, de dwergaalscholver en de kale ibis. Wat de overige fauna betreft, is vooral Anatolië het vermelden waard, met meer dan 80.000 soorten. Het is het geboorteland van het damhert en de fazant. Ooit liepen leeuwen, tijgers en luipaarden vrij rond over de Anatolische steppe. Vandaag tref je in de bergen en de nationale parken nog enkel bruine beren, everzwijnen, lynxen, wolven, caracals en waterbuffels aan, evenals meer dan 400 vogelsoorten (waarvan vele helaas bedreigd).
FORMALITEITEN Reisdocumenten: Je hebt enkel een identiteitskaart nodig. Ook min12-jarige kinderen hebben een identiteitskaart nodig (de zgd. Kids-ID). Visum: Je hebt eveneens een visum nodig, zijnde een toelating om voor een beperkte periode in een land te verblijven. Een visum wordt verstrekt door een ambassade/consulaat of kan in sommige gevallen worden aangekocht bij aankomst in het land zelf. In het geval van Turkije, moet je bij het binnenkomen van het land een visum kopen voor € 15 (in gepast geld). Tip: Maak een kopie van je identiteitskaart en bewaar deze apart van je identiteitskaart zelf. In geval van verlies of diefstal, kan je op de Belgische ambassade/consulaat vaak sneller worden geholpen. Wie nog een stapje verder wil gaan, kan zijn/haar reisdocumenten inscannen en ze als bijlage naar de eigen online e-mailaccount (gmail, hotmail e.d.) sturen. Indien je één of meerdere dagreizen van de Belgische ambassade/consulaat vandaan zit en er is internet in de buurt, kan je hen alvast de nodige documenten mailen. Betreffende reis 11TR134 - Van het Kaçkar-massief naar de top van de berg Ararat: Voor deze reis dien je in het bezit te zijn van een reispas, 6 maanden geldig zijn vanaf de datum van terugkeer uit Turkije. Een reispas vraag je aan op de dienst bevolking van je gemeentehuis. Contacteer je gemeente om de precieze afgiftetermijn voor een reispas te kennen, maar hou zeker rekening met een tiental dagen. Een reispas (die 5 jaar geldig is) kost € 71, evt. aangevuld met gemeentetaks. Ten laatste op 13 juni dienen wij in het bezit te zijn van een duidelijke kopie van je reispas. Je dient ons op dat moment eveneens mee te delen wat je beroep is. Met de kopie van je reispas wenden wij ons – via onze lokale agent - tot de Turkse autoriteiten om een toelating te vragen om de berg Ararat te beklimmen. Eens deze toelating bekomen is, wordt deze naar het Turks consulaat in Antwerpen doorgemaild en dient elke deelnemer zich daar persoonlijk aan te bieden voor de aanvraag van een visum. De kost hiervoor bedroeg € 85 in 2010. Evt. Nederlandse deelnemers dienen zich te wenden tot een Turks consulaat in Nederland. Je krijgt nog verdere info per mail en op de kennismakingsbijeenkomst.
GEZONDHEID Hepatitis A: Iedereen die buiten Europa reist, ongeacht de duur en de omstandigheden, moet tegen hepatitis A beschermd zijn. Het is een ziekte die wordt overgedragen via voedsel en drank. DTP-vaccin:
Anders Reizen
4
Op reis gaan naar verre landen is verder een ideale gelegenheid om zich in orde te stellen met de DTP-vaccinatie (tegen de infectieziekten difterie, tetanus en polio). Een herhalingsinenting is tien jaar geldig. Voor polio is er levenslange bescherming indien men ooit volledig werd gevaccineerd. Diarree: is een frequent probleem op reis. Zelfs wanneer men in goede omstandigheden reist, ontsnapt men er niet steeds aan. Enkele raadgevingen en de juiste geneesmiddelen in de reisapotheek zijn zeer nuttig. Gezien wij als reisorganisator geen medische bevoegdheid hebben, dien je de verstrekte informatie te evalueren met een bevoegde arts of medische autoriteit.
GELD De munt van Turkije is de lira (pond). Je kan euro’s van hieruit meenemen en ter plaatse te wisselen. In Istanbul kan je ook terecht aan geldautomaten. Voor een recente koers, verwijzen we je naar www.oanda.com (FXconverter).
GEBRUIKEN EN GEWOONTEN Kleding: Hoewel een populaire toeristische bestemming, blijft Turkije een conservatief land waar het dragen van lichaamsverhullende kleding voor een groot deel van de bevolking, zeker op het platteland, de norm is. Schaarse of open kledij (topjes, shorts, enz.) bij onwetende toeristen, zowel mannen als vrouwen, kan de mensen behoorlijk kwetsen. Respecteer in je manier van kleden best de plaatselijke gewoonten, op z’n minst bij bezoek aan religieuze plaatsen. Het is bovendien veel aangenamer én veiliger om luchtige kleding te dragen die ook armen en benen tegen de zon beschermt (T-shirt met mouwen, driekwart- of lange broek, lange rok). Tip voor vrouwen: neem een grote sjaal mee, type pareo. Het neemt weinig plaats in in je dagrugzak en komt vaak goed van pas. Foto's: Hoe zou jij je voelen als een toerist ongevraagd een close-up foto van jou zou maken? Mensen zijn nergens toeristische attracties en bovendien is het fotograferen van mensen in sommige culturen taboe. Vraag daarom altijd toestemming om een foto te nemen, breek evt. het ijs met een babbel. Respecteer een 'nee' (en werk dan even verder ook niet stiekem met een telelens). Fooien: Fooien zijn geen aalmoezen, maar een welgekomen uitdrukking van waardering voor de geleverde diensten. Bij groepsreizen is het vaak zo dat er overlegd wordt over de fooien en dat de begeleid(st)er het geld ophaalt en het in naam van de groep aan de desbetreffende personen overhandigt. Eten en drinken: Aan de Ottomaanse hoven bestonden wetten om de versheid van voedsel te garanderen. Ook vandaag is het Turks eten steeds bijzonder vers en wordt er overvloedig gebruik gemaakt van seizoengebonden groenten en fruit. De schoonheid van de Turkse keuken ligt ‘em in zijn eenvoud en het gebruik van verse ingrediënten. De klassieke, eeuwenoude recepten zijn gekend door elke huisvrouw. Er wordt veel gebruik gemaakt van kruiden zoals dille, munt, peterselie, kaneel, knoflook en sumak. Ook yoghurt is een veelgebruikt ingrediënt ("yogurt" is trouwens een Turks woord en vormt Turkije’s beroemdste bijdrage tot wereldkeuken), net als noten, honing en kazen. Een typisch Turks ontbijt bestaat uit verse tomaten, witte kaas, zwarte olijven, brood met honing en soms een ei. De lunch is een rijst- of bulgurschotel (bulgur is voorgekookte tarwe) met lam, kip of vis. Het diner begint vaak met ‘mezeler’ of voorgerechtjes: geroosterde en gepureerde aubergine, fijne gehakte salades, kleine gevulde deegwaren, opgelegde groenten, gevulde druivenbladeren en ‘kofte’ (gekruide lamsvleesballetjes). Het eten wordt grotendeels bereid met olijfolie. Het dessert bestaat vaak uit vers fruit. Ook zoete desserten worden goed gesmaakt, zoals de baklava (met gesuikerde noten gevuld filodeeg), lokum (gelatinesnoepjes gemengd met hazel- of pistachenoten en bedekt met poedersuiker, bij ons Turks fruit genoemd), of gedroogde, in stroop geweekte en met buffelkaas gevulde abrikozen.
Anders Reizen
5
Een avondmaal wordt afgesloten met Turkse koffie. Het zijn trouwens de Turken die eertijds gezorgd hebben voor de verspreiding van koffie in Europa. Overdag wordt eerder thee gedronken. Raki, een anijslikeur, is de nationale drank van Turkije. Ramadan: Als je reis plaatsvindt tijdens de maand ramadan, weet je best dat dit een heilige maand is, tijdens dewelke de profeet Mohammed e goddelijke openbaring ontving. Gedurende 30 dagen zijn van zonsopgang tot zonsondergang spijzen, drank, tabak en seksuele omgang verboden voor alle moslims die de puberteitsjaren hebben bereikt. Enkel zwaar zieken en ouderlingen zijn van de vastenplicht vrijgesteld. Zwangere en zogende vrouwen, zieken die niet in stervensgevaar verkeren, reizigers en mensen die zware arbeid verrichten zijn tijdelijk vrijgesteld, maar moeten nadien, van zodra ze het kunnen, de verloren vastendagen inhalen. Het is een periode van druk sociaal contact, met extra veel familie- en vriendenbezoek om samen, bij zonsondergang, de vasten te ‘breken’. Het dagelijks leven komt tijdens de vastenperiode een stuk later in de ochtend op gang en de openingsuren van publieke gebouwen - ook sommige kleinere sites, musea en dergelijke – kunnen wijzigen. Ook blijven vele restaurants ’s middags dicht, waardoor je misschien vaker je toevlucht moet nemen tot een picknicklunch. Van jou als bezoeker wordt gevraagd niet te roken, drinken of eten in het openbaar en het nodige begrip op te brengen voor onze lokale medewerkers die meedoen aan de vasten. Maar er zijn ook leuke en leerrijke kanten aan de ramadan. In de steden en dorpen is het de moeite waard om de oproep tot het gebed bij zonsondergang te observeren. En ‘s avonds is er in de straten heel wat meer ‘ambiance’ dan tijdens de rest van het jaar. Het driedaags feest dat het einde van de vasten markeert, is ‘Ied el Fitr’, bij ons Suikerfeest genoemd. Het is qua festiviteit vergelijkbaar met ons kerstfeest en gaat gepaard met het geven van cadeautjes, familiebezoek, lekker eten, nieuwe kleren, enz. Dit zijn de data van de ramadan voor de komende jaren (de einddata kunnen een dag verschillen van land tot land): 11/8 tot 10/9/2010 1 tot 31/8/2011 20/7 tot 19/8/2012 9/7 tot 8/8/2013
ELEKTRICITEIT Turkije heeft een elektriciteitsnet van 230 V. De stopcontacten zijn compatibel met onze stekkers.
REIZEN MET HET VLIEGTUIG: BAGAGE Ruimbagage: De bagage die meegaat in de laadruimte moet een label dragen met je naam. Je krijgt een label van Anders Reizen toegestuurd. Breng best ook een identificatie aan aan de binnenkant van je reistas, rugzak of koffer. Thuisadres of adres van het eerste logies hoeft niet vermeld te worden op het bagagelabel; het dient enkel als bijkomende identificatie van je bagage. Op de meeste vluchten mag je min. 20 kg bagage inchecken. Uit ervaring raden wij echter aan om je bagage te beperken tot 1 stuk en max. 15 kg. Dat maakt het in- en uitladen tijdens transfers een stuk makkelijker en bovendien kan het voorkomen dat je je bagage zelf dient te dragen over korte afstanden, bijvoorbeeld van de bushalte naar het hotel. Handbagage: Je mag slechts 1 stuk handbagage meenemen aan boord, eventueel aangevuld met een cameratas (of handtas, laptop, draagbare dvd-speler of spelconsole, aktetas, maar die heb je niet echt nodig op onze reizen ☺). De handbagage moet passen in het bagagekastje in het vliegtuig en mag niet groter zijn dan 55 x 40 x 20 cm. Veiligheidsmaatregelen voor de handbagage: Voor alle vluchten uit luchthavens van de EU, Zwitserland, Noorwegen en IJsland gelden de volgende: alle vloeistoffen of semi-vloeibare producten (zoals gel, schuim, tandpasta, lotion, zeep, spray, mascara, lensproduct, …) moeten verpakt worden in flesjes of houders die geen grotere inhoud hebben dan 100 ml. Je mag max. 10 x 100 ml meenemen, samen verpakt in een doorzichtige en
Anders Reizen
6
hersluitbare plastiek zak met een max. capaciteit van 1 liter. Hetzelfde geldt voor vloei- of kneedbare eetwaren (zoals paté, honing, jam, choco, zachte kazen, …). Reizigers die medicijnen of dieetproducten nodig hebben die niet aan deze voorwaarden kunnen voldoen, dienen hiervoor in het bezit te zijn van een doktersattest. Ook voor babyvoeding wordt een uitzondering gemaakt. Het blijft mogelijk om grotere hoeveelheden drank en parfum te kopen in de taxfreeshops. De gekochte artikelen zullen door de winkelbediendes in speciale verzegelde zakken verpakt worden. Alle zaken die scherp, puntig en/of potentieel gevaarlijk zijn (wandelstok, zakmes, nagelknipper of – vijl, pincet, schaar, picknickmes en –vork, aansteker, e.d.) mogen evenmin in je handbagage worden verpakt.
Anders Reizen
7
