Tuinkrant Lente 2014
Uitgave van Volkstuinvereniging “De Flevotuin”te Almere 31ste jaargang no. 1
Dagelijks bestuur en overige vrijwilligers in het bestuur
Colofon
Inhoud Van de Voorzitter
4
Dit is een uitgave van volkstuinvereniging “De Flevotuin”
Van de Redactieraad
4
Column: Eten uit de moestuin
5
© 2014, “De Flevotuin” Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor persoonlijke of materiële schade, veroorzaakt door onjuistheden in deze uitgave.
Tuin Commissarissen;
Contact
Uitgever
Postbus 30012 1303AA Almere
[email protected] www.flevotuin.nl Verschijnt 4 keer per jaar.
Opgericht:
6 april 1983 Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer: 40061156
Annatuin
6
Keurtuin
7
Kruidentuin
8
Het Kruidenbuiltje
9
Goed om te weten: Bruinrot
10
Wist u dat: Superfoods
12
Bestuursmededelingen
14
Uitdaging van het jaar
15
Tuindiensten, Vergaderingen
16
Vruchtwisseling
17
Aardappelplaats 2013
17
Wisselteelt 2013
18
Tuintips lente: Onkruid
19
Tuindagboek
19
Recepten
20
Leestip
22
Postbankrekeningnummer: 5311306
Andreatuin Annatuin Baaituin Disteltuin Keurtuin Kruidentuin Poldertuin Vaarttuin
31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
3
Van de voorzitter Het voorjaar komt er aan, ik kan niet wachten. De voorpret is natuurlijk al begonnen met het bestellen van zaden en aardappelen bij Van der Wal. Heeft u dat al gedaan? Dat is natuurlijk niet alleen reclame voor een bedrijf, maar het heeft voor ons als vereniging ook voordelen. De afspraken zijn zo, dat als u bij Van der Wal zaden en pootgoed bestelt, u als lid van de vereniging een korting krijgt, maar wij als vereniging ook nog een bonus van Van der Wal. Dat betekent dus twee keer voordeel! En dat mag best wel gemeld worden. In ieder geval is de voorpret al begonnen, even puzzelen: welke aardappelen, hebben we nog zaden, en natuurlijk ook, welk zaad van de winterwortel (onze nieuwe uitdaging voor het komende seizoen: de langste winterwortel.). We moeten als bestuur nog wel even nadenken hoe we dit gaan meten/ controleren. Wortels zitten in de grond en dan kun je niet zien hoe lang ze zijn. We gaan ze beslist niet zelf rooien, maar moeten ze dan ter plekke onder toeziend oog van het bestuur gerooid worden om fraude te voorkomen? Ook het bedenken van de spelregels wordt een uitdaging! Al met al genoeg om naar uit te kijken. Ook de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering die er aan zit te komen. Als alles goed gaat, zullen we op donderdag, 24 april 2014, elkaar ontmoeten. Zet u al vast een kruis in de agenda. In ieder geval zullen we diverse voorstellen hebben, waar we graag uw mening over willen vernemen en waar we zeker ook over zul-
Column len stemmen. Tenslotte zijn we een vereniging: we doen het met elkaar. En als we zien, dat we in de praktijk wel heel veel moeten doen om zaken te controleren of te regelen, dan moeten we nadenken om dat makkelijker te doen. Zeker voor ons als bestuur en al die andere vrijwilligers, die actief zijn: het tuinseizoen ligt wel stil, maar er moet nog wel werk worden verzet. En dan lopen we alle zaken na, die het afgelopen seizoen hebben gespeeld en komen we toch wel op punten, die beter of anders moeten. In de informatie voor de ALV, die uiterlijk twee weken voor de ALV bij u in de bus glijdt, zal het een en ander worden uitgewerkt. Nog een andere ‘winterklus’: de start van Poldertuin II in Almere-Buiten. Ook daar wordt aan gewerkt en zeker door de TC-ers van het complex. Het is nog een flinke klus om tuinders op dit nieuwe stuk op tijd hun tuin te geven, zodat het komend seizoen voor hen ook goed van start kan gaan. Al met al genoeg om naar uit te kijken. Voor nu een goede voorbereiding toegewenst, tot ziens op de ALV en een goed begin op de tuin!
Gerard van Rij
Van de Redactieraad Wij van de redactieraad willen dat het tuinkrantje voor en van alle tuinders is. Op onze volkstuinen vinden we een bonte verzameling mensen, met verschillende opvattingen, gewoonten, kennis en creatieve ideeën. Het draait om het luisteren naar elkaars verhaal , daarbij staan verbindingen centraal. De tuinkrant is een manier om de verbinding tussen de leden te laten zien. Wij ontvangen hele leuke en interessante stukken, maar er zijn vast meer verhalen. Er zijn vast leden die iets willen de-
len met andere tuinders. Dus mocht je nog leden weten die een bijdrage kunnen en willen leveren in de vorm van een leuk gedicht, interview, handige tips of kijkdagen/ activiteitenkalender of wil je zelf een mooi artikeltje schrijven, laat het ons gerust weten. Rubrieken genoeg om aan te vullen voor de volgende edities van onze tuinkrant Vast veel dank en uiteraard een plezierig tuinseizoen.
Onze volgende tuinkrant verschijnt weer in juni De uiterste inleverdatum voor uw bijdrage is 10 mei U kunt uw bijdrage sturen naar: redactieraad@flevotuin .nl . 4
Tuinkrant “De Flevotuin”
Eten uit de moestuin! Hallo, ik ben Marnie, tuinier met veel plezier op de Kruidentuin en kweek veel lekkere groenten, kruiden en fruit. Het liefst ben ik het hele jaar door in mijn tuin bezig, maar aangezien wij hier ook met winterse temperaturen te maken heb betaamt het een “be like Surinamer” niet onder die omstandigheden te tuinieren. Behalve mijn drukke baan, en op vrijwillige basis bijeenkomsten verzorgen op scholen voor het project “opvoeden doen wij samen” en heel soms nog bij de radio presenteren, vind ik het leuk om te helpen de tuinkrant tot een waardig en leesgraag krantje te maken en zelf ook wat te schrijven. Haal de zaadbak maar uit kast. Als jullie dit lezen zijn de meeste van jullie al bedrijvig bezig in de moestuin. Met veel plezier ga ik dit tuinseizoen weer in. Ik ben gelovig in gesteld en veel spreekwoorden zijn aan de bijbel ontleend, zo herinner ik me het spreekwoord: “Wat u zaait, zult u oogsten (Galaten 5/6) Spreekwoorden hebben relatie met de dingen waar men elke dag mee in aanraking komt. Deze klinkt bijna als een bedreiging (misschien een vader die tegen zijn tienerzoon zegt: als je dat en dat doet... dan zul je wel eens merken wat er gaat gebeuren je zult oogsten wat je gezaaid hebt). Het is echter niet bedoeld als een bedreiging, het is simpel een ‘fact of life’. … een natuurwet, dat is dat alles wat we doen, consequenties heeft. We zullen oogsten wat we gezaaid hebben. Boeren, die vertrouwen daar op: wanneer zij tarwe zaaien, dan verwachten ze geen rijstoogst.
2013 à 2014
2013: het afgelopen jaar de Nieuwe Wildernis gezien? Ik wel. Ik was verbaasd, zo maar, die prachtige natuur in onze achtertuin, hier in Almere. Als je de natuur maar ‘gewoon’ z’n gang laat gaan ontstaat er iets fantastisch. Ik loop en fiets er regelmatig langs en dan is het wel te bedenken, maar niet altijd te zien. Juist daarom was de film zo’n verrassing. 2014: wordt dat het jaar van de Nieuwe Mensheid? Ik hoop het. Maar ik denk niet dat je de mensen maar gewoon hun gang moet laten gaan 31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
En voor mij nu de tijd om na te denken welke groente ik dit jaar ga zaaien, daarna ga oogsten en vervolgens op onze borden zet. Dus eerst nog even uitzoeken welke zaadje ik nog kan gebruiken en welke ik wil bestellen. Misschien kan ik dit jaar mijn asperge oogsten, 3 jaar geleden gezaaid. Voorgaande jaren ook de gekeurde wortels met name paarse wortel gezaaid en oogst, die waren zoet van smaak dus een aanrader. De wonderbonen zaadjes krijg ik van een medetuinder, die had ik vorig jaar van haar geproefd. Er zijn verschillende soorten aardappelrassen verkrijgbaar, die geschikt zijn voor verschillende doeleinden. Dat laat ik aan anderen over en ik deel ook die bestellingen met een mede tuinder. En zo ziet mijn bestellijst er dit jaar uit of niet uit! Ik heb namelijk nog vrij veel van voorgaande jaren over en ik gok dat veel zaden nog wel goed zijn. Verder wil ik wat exotische zaden uit mijn land van herkomst uit proberen, vorig jaar oktober werd eindelijk mijn kweekkast afgebouwd, dus het belangrijkste is er aan gedaan om de Surinaamse groente er dit seizoen warmpjes bij te laten liggen. Ik wil jullie in de volgende tuinkrant weer gaan voorzien van prachtige verhalen, gerechten van iedereen die daartoe een bijdrage levert. Zelf wil ik ook weer wat met jullie delen, foto’s van mijn gerechten maar dan met een Surinaams tintje. En hoe het bloeit en groeit in mijn tuin. Binnenkort nadat ik het boek heb gelezen en genoeg recepten daarvoor verzameld heb start ik mijn groene web “van gifbelt naar tempel”. Ik ben daar heel benieuwd naar. Vraagje, gaan jullie leuke groente uitproberen? Wat mij betreft wordt het zeker lekker tafelen dit jaar!
en dan hopen dat het goed wordt. Dan krijg je graaiende, alles maar zeggende, zich zelf centraal stellende mensen. Mensen hebben elkaar nodig, zoals ik jou en jij mij. Dan staat ook de ander centraal en dat is soms hard werken! Maar wel mooi en voldoening gevend. En dan zie je/ervaar je soms opeens, dat er een Nieuwe Mensheid zichtbaar is en er waarschijnlijk altijd geweest is. Prachtig toch? Ik hoop dat jij dat ook het komende jaar ziet en ervaart, maar vooral ook aan wil werken! Alle goeds in 2014.
Janneke en Gerard van Rij
5
Tuin Commissarissen
Annatuin
Delegeren in de tuin Het zit er op. Vlak voor de kerstdagen deed ik weer een van de laatste inspanningen van het oude jaar, mijn tuin omspitten. Deze jaarlijkse krachtsinspanning doe ik al jaren, ongeacht het weer. Achteraf gezien bleek dit mijn laatste spitbeurt te zijn. De vele jaren op de tuin hebben hun tol geëist. Dat realiseerde ik me, toen ik de laatste spade met aarde had omgekieperde. Mijn tuinritme werd langzamerhand een sleur. Na de spitsessie, mocht ik, als altijd, onder de kerstboom weer in de zadenkrant bladeren. Stilletjes en vaak vergeefs verheugen op een zomer vol met reuzenbieten, pompeuze pompoenen of selderijknollen zo groot als een bowlingbal, maar dan zonder gaten. Aansluitend even de nachtvorst afwachten en dan kon ik weer aan de slag, weer een jaar in de tuin op jacht naar de slakken, de gevechten met het onkruid en het slopende pompen in de strijd tegen de droogte. Tuurlijk, ik heb me ook de aardige medetuinders gerealiseerd, de mooie vruchten en lekkere groenten. Maar het spannende was er een beetje af, niet meer dat frisse en verrassende. Nog steeds een goed gesprek, maar nooit meer sprakeloos door dat betoverende van een ontluikende liefde. Op nieuwjaarsdag is het besluit gevallen. Ik kon er op deze manier niet meer mee doorgaan. Mijn beslissing is een steen die de loop van mijn levensrivier zal beïnvloeden. Ik ga de relatie met mijn tuin drastisch veranderen. Niet meer dat lichamelijke geïmponeer, maar meer een lichtvaardige aanpak, waarbij beroering moet leiden tot vervoering. Ik ga mijn tuin het hof maken en mijn tuin zal mij innig omhelzen als zagen we elkaar voor het eerst. Tijdens mijn laatste spitbeurt zag ik weer veel oude bekenden tegen, stenen, heermoeswortels en mijn kleine wormvrienden. Ik realiseerde me dat ik al jaren een enorme slachting aanricht onder dit aardse volkje. In het gunstigste geval maakten ze samen met mijn spade een salto en vielen daarop ruw op de grond. Maar ook velen kwamen jammerlijk aan hun eind. Ik realiseerde
6
Tuin Commissarissen me dat ik deze kleine vrienden beter voor me kon laten werken. Een dode pier helpt je niet. Een regelrechte win-win situatie. Stoppen met spitten is goed voor mij, maar ook voor de wormen. Compost en mest op de tuin brengen en de wormen lekker onderlangs laten knabbelen. Al die gangen die worden gevormd als de wormen zich verplaatsen naar weer een andere eetafspraak, is erg goed voor de beluchting. En ze poepen je tuin hartstikke vruchtbaar. Rust in de grond en rust voor mezelf, dat idee begon bij mij te rijpen en ik kreeg het idee dat daar nog meer in zat. Biologisch dynamisch tuinieren, wat is dat eigenlijk? Het bleek het antwoord op mijn vraag. In de bieb wat boeken er op nageslagen en ook internet heeft er veel verstand van. Bijvoorbeeld dat ook de maan van invloed is op het floreren van de flora. Wat blijkt, je kunt gewoon aan de stand van de maan in je agenda plannen wanneer je moet planten en zaaien en de maan doet de rest. Deze hemelse en aardse hulp zal mijn relatie met mijn tuin verbeteren. Ik voel al een lichte spanning als ik er aan denk hoe de worm een strootje zijn holletje in trekt en hoe de maan de ranke loten van mijn bonen omhoog sleurt. Delegeren in de tuin, het duurde even voor dat ik het begreep. Nog even de zadengids nakijken of ze ook hangmatten verkopen.
Keurtuin Winterslaap en wakker worden In deze periode van het jaar zitten niet alleen de dieren in de winterslaap, ook de tuinders laten zich op dit moment weinig zien. Aan het eind van het jaar werd nog druk gesjouwd met kruiwagens champost, werd er soms gespit en her en der wat hoognodige gesnoeid of omgezaagd. We moeten er immers voor zorgen dat onze bomen in onze tuinen niet hoger zijn dan 2 meter en 50 centimeter zodat de buren er geen last van hebben of krijgen, let daarop voordat je erop aangesproken wordt. Op dit moment is het erg stil, maar langzaam aan begint het weer te kriebelen en worden we weer actiever; de zaden zijn besteld en de nodige worden al thuis opgekweekt, zodat ze straks, als het zonnetje wat sterker wordt, meteen de grond in kunnen. Een nieuw jaar met nieuwe gezichten, tuinders komen en tuinders gaan, zo ook een TC lid welke
zich 5 jaar heeft ingezet voor de tuincommissie van de Keurtuin. Marketa was het TC lid die ervoor gezorgd heeft dat de Keurtuin er nu verzorgd voor staat, zowel in het echt als ook in financieel opzicht. We willen haar dan ook hartelijk bedanken voor haar enorme inzet voor de afgelopen jaren en hopen dat we als nieuwe TC soms nog een beroep op haar kennis mogen doen. Gelukkig blijft ze nog wel als tuinder, zodat we haar af en toe aan kunnen schieten. Marketa Bedankt ! Amparo Blanco, sinds 1 jaar actief in de Keurtuin, neemt nu plaats in de TC en kan daarbij nog hulp gebruiken van een mede-tuinder. Mocht iemand het leuk vinden om zich samen met haar in te zetten voor dit complex, dan horen we dit graag op één van de tuindiensten. We wensen iedereen een goed, gezond en vruchtbaar 2014 en hopen jullie binnenkort te zien op de eerstvolgende tuindienst !
Amparo Blanco TC Keurtuin
Anton Geurtsen
Tuinkrant “De Flevotuin”
31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
7
Tuin Commissarissen
Tuin Commissarissen
Kruidentuin Op het moment dat ik dit schrijf is de grote vraag “Gaat het nog vriezen of niet?”. Dat is natuurlijk heel belangrijk voor o.a. de fruitbomen heb ik begrepen. Hans Coppes vertelde me dat hij in een soortgelijke winter/lente wel eens 1 peer heeft geoogst. Hopelijk smaakte die wel lekker. Zelf heb ik een kersenboom in mijn tuin staan van ongeveer 5 jaar oud. Nog geen kers hebben we er van gegeten sinds we de tuin hebben. De takken heb ik derhalve grotendeels horizontaal geleid zodat er meer oogst zou komen. Maar helaas kwamen er toch maar heel weinig kersen in. Om te redden wat er te redden viel heb ik toen maar een net-constructie gemaakt, zodat ik de weinige kersen die de boom dan zou leveren in ieder geval zou kunnen behouden. Toch wisten een aantal, niet bij naam te noemen vogels het voor elkaar te krijgen om 8 van de 12 kersen in te pikken. Teleurgesteld besloot ik dat ik de boom begin van dit seizoen er uit zou halen. Al dat gedoe en dan geen opbrengst! De 4 overgebleven kersen die ons waren gegund besloot ik samen met Carla ritueel te gaan verorberen. De kersen keurig opgewreven, 2 bordjes klaargezet, mes en vork erbij en daar gingen we! Voorzichtig staken we de 1e kers in onze mond……..We keken elkaar aan en beseften allebei dat dit een ommekeer te weeg zou brengen. De kersen waren heerlijk zoet en hadden precies de goede stevigheid, eigenlijk hadden we zelden zulke lekkere kersen geproefd. De boom moet beseft hebben welk lot hem boven het hoofd hing en in die paar kersen al zijn zaligheid gelegd! De boom blijft dus bestaan en we gaan er alles aan doen om het hem naar de zin te maken. Terwijl de Olympische winterspelen in volle gang zijn, zijn inmiddels de eerste zaden en aardappelen gedistribueerd. Op het moment dat deze tuinkrant zal verschijnen zullen we allemaal wel druk bezig zijn in onze tuinen. Wij verheugen ons
daar heel erg op. Zo’n winter van niks heb je ook niets aan. Het enige voordeel is dat je energierekening lekker laag zal zijn, maar voor de rest vind ik dit goed waardeloos! Hans heeft ook een stukje in deze krant geschreven waarin de “Happy hour” weer in ere wordt hersteld. Eén keer in de maand is ook veel beter dan iedere week. Afgelopen seizoen zijn er wat strubbelingen geweest over en weer tussen een aantal mensen, maar laten we hopen dat dit nu tot het verleden behoort. Van Peter Vos (exvoorzitter van de vereniging)hoorde ik dat er in den beginne veel anarchie heerste op de tuinen, maar dat door invoering van strakke regels, vastgelegd in het “Huishoudelijk reglement”, veel ten goede is verbeterd. Door ons allemaal aan de regels te houden voorkomen we dat er een hoop vervelende dingen gebeuren. Dus ook al zijn we het natuurlijk niet met alle dingen eens, de regels zijn niet voor niets gemaakt! Zoals jullie in de vorige tuinkrant hebben kunnen lezen is de mogelijkheid geschapen om via een “aanvraag afwijkende tuinindeling” je tuin anders in te delen dan de vier standaard vakken waarbij geen rekening wordt gehouden met de opstallen. Je kunt dan je tuin dus indelen in vier vakken, waarbij de opstallen buiten beschouwing worden gelaten. Die 4 vakken moeten dus wel worden vastgelegd, omdat bij wisseling van tuinders, bij ons bekend moet zijn waar de vakken 1,2,3 en 4 precies liggen, i.v.m. bijvoorbeeld de aardappels, in ieder geval nummeren vanaf je toegangspoortje. Let wel, als je geen aanvraag daarvoor hebt ingediend, kunnen we je houden aan de basisregel van 4 gelijke vakken, genummerd 1 t/m 4, gerekend vanaf je tuinpoortje ongeacht of er opstallen staan. Laten we er met z’n allen een mooi tuinjaar van maken!
HET KRUIDENBUILTJE nieuws Terugkijkend op de afgelopen nieuwjaarsborrel kunnen we tevreden vaststellen, dat er heel veel tuinders aanwezig zijn geweest die zichtbaar hebben genoten van dit samenzijn. Het was ontzettend gezellig met glühwein en diverse warme en koude hapjes. Het nieuwe seizoen is inmiddels van start gegaan en ik, Hans als beheerder van het Kruidenbuiltje en met de hulp van Hendrika, willen er graag alles aan doen om er een gezellig tuinjaar van te maken. Om dit te bereiken willen we iedere laatste zaterdag van de maand rond de klok van 15.00 uur tot zo ongeveer 17.30 uur weer de HAPPY HOURS in ere herstellen. In april willen wij ook een leuke middag organiseren en wel op 2e PAASDAG met drankjes en hapjes en voor kinderen en kleinkinderen paaseieren zoeken. We hebben dan kleurplaten voor de kinderen en als heerlijke versnapering limonade en pannenkoeken. ALLEEN ALS ER HIERVOOR GENOEG KINDEREN ZIJN OPGEGEVEN !!!!!!! Het opgeven van de kinderen hiervoor dient te gebeuren voor 10 APRIL A.S. Door het organiseren van een leuke middag voor iedereen van de tuin op 2e Paasdag komt de HAPPY HOURS van 24 april a.s. te vervallen, mede doordat deze datum ook koningsdag is. Het zou leuk zijn weer iets met kinderen en kleinkinderen te kunnen doen, dus zien we aanmeldingen hiervoor graag tegemoet en dit kan mondeling op de tuin of u kunt een mailtje sturen naar:
[email protected] ons e-mailadres. Wij wensen iedere tuinder een voorspoedig en gezellig tuinjaar toe. HANS COPPES beheerder Kruidenbuiltje Vast veel dank en uiteraard een plezierig tuinseizoen.
Arnold Bekker
DE ALGEMENE LEDENVERGADERING IS VASTGESTELD OP DONDERDAG 24 APRIL 2014 om 20.00 UUR. Binnenkort wordt de ALV-bijlage verspreid met daarin opgenomen de agenda, de notulen van de afgelopen algemene ledenvergadering en de verantwoording van de financien. 8
Tuinkrant “De Flevotuin”
31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
9
Goed om te weten Bruinrot, een bedreiging voor uw tuin
Let op waar u uw water vandaan haalt. Vooral als bruinrot in de omgeving is gesignaleerd. De bacterie kan met het regenwater in het oppervlaktewater uitspoelen. Dat water kan dan een nieuwe bron van verspreiding zijn. Zorg dat u hygiënisch werkt. Als u tuingereedschap leent of gemeenschappelijk gereedschap gebruikt, spoel het dan eerst goed af voordat u aan de slag gaat. Maak er een gewoonte van om het gereedschap weer schoon af te leveren nadat u klaar bent. Op deze manier maakt u de kans kleiner dat bruinrot zich verspreidt.
Bruinrot is een grote bedreiging en kan bij u in de tuin voorkomen. Het maakt de grond voor een langere tijd onbruikbaar en verpest uw oogst. Vooral uw aardappels, tomaten, paprika’s en aubergines zijn er gevoelig voor. Allemaal horen ze bij dezelfde plantenfamilie: de nachtschadefamilie. Wat is dit eigenlijk voor ziekte en wat kunt u er tegen doen? Wat is bruinrot? Bruinrot is een bacterie die schuil gaat onder de naam Ralstonia solanacearum. Deze bacterie zit graag in planten. Er zijn ruim honderd plantensoorten waar bruinrot in kan zitten, maar het geeft boven alles de voorkeur aan planten van de nachtschadefamilie, zoals de aardappel of tomaat. Zodra de bacterie in de plant zit, begint het zich te voeden met de sappen van de plant. Hierbij produceert de bacterie speciale suikers (exopolysaccharides) waar de plant niks mee kan. Deze suikers verstoppen de vaten en hinderen het watertransport. Na een aantal dagen is het gebrek aan water te groot voor de plant en sterft het. Wat betekent het voor u? Bruinrot is ongevaarlijk voor de mens. Het is puur een plantenziekte. Het is zelfs zo ongevaarlijk, dat besmette planten nog steeds goed zijn voor consumptie. Het is alleen niet zo lekker om de gestorven delen te eten. Wat bruinrot zo vervelend maakt, is dat het lang duurt voordat het uit de grond verdwijnt. Voor een langere periode maakt de besmette grond dus uw planten, die gevoelig zijn voor de bacterie, dood. 10
Wat kunt u ertegen doen? Bruinrot is een ziekte die in 1995 voor het eerst op grote schaal in Nederland opdook. Sindsdien zijn er veel maatregelen genomen en is er wetgeving bedacht. Desondanks komt het nog steeds voor. Daarom is het belangrijk dat u zelf ook oplet dat u geen bruinrot krijgt in de tuin. De maatregelen die u kunt nemen zijn voornamelijk preventief. Hier worden een paar van die maatregelen behandeld. Let op waar u uw pootgoed koopt. Het beste is om die te halen bij een gecertificeerde teler. Deze telers worden namelijk gecontroleerd door de NAK (Nederlandse Algemene Keuringsdienst). De NAK controleert of ze geen pootgoed met bruinrot verkopen. Een paar voorbeelden van telers zijn: Van Der Wal; Bouma biologisch poot- en plantgoed; en Tuinspul. Als het voor u handiger is om ergens anders uw pootgoed te kopen, controleer dan of uw leverancier gecertificeerd is. Voor aardappels gelden strengere regels. In de regels van de vereniging is opgenomen dat alleen gekeurde pootaardappels verbouwd mogen worden. Deze regel is opgenomen om aardappelziekte en aardappelmoeheid tegen te gaan, maar de regel helpt ook bij het voorkomen van bruinrot. Bij de Flevotuin is het verplicht om bij aardappels wisselteelt toe te passen. Sterker nog: Dit is verplicht gesteld door de overheid. Deze maatregel is niet vanwege bruinrot, maar om te zorgen dat aaltjes geen kans krijgen om elk jaar van de aardappels te kunnen snoepen.
Tuinkrant “De Flevotuin”
Let goed op uw planten. Als ze te lang slap blijven hangen, zelfs nadat u ze extra water hebt gegeven, kan het al een teken zijn dat er iets mis is. Dit hoeft niet bruinrot te zijn, maar het kán wel. Daarom is het handig om een simpele vervolgtest te doen. De vervolgtest: Snij een stuk stengel schuin af van de plant. Hang deze stengel in een doorzichtige beker met water. Als bruinrot aanwezig is, stromen er na een paar minuten melkachtige draden uit de stengel. Let Op! Ringrot is een andere ziekte dan bruinrot, maar kan vergelijkbare resultaten geven bij deze test. Bij ringrot moet u extra druk zetten op de Een kleine greep uit de grote groep plantensoorten waar bruinrot in kan zitten: • Aardappel (elk ras is mogelijk) • Tomaat • Aubergine • Paprika • Spaanse peper • Geranium • Banaan • Pinda • Tabak
stengel waarna er een gele substantie uit de stengel stroomt. Voor bruinrot hoeft u geen druk op de stengel te zetten. De substantie stroomt vanzelf uit de plant en het is dan melkachtig. Tot slot Voor een vereniging als de Flevotuin levert bruinrot maar weinig economische schade op. Toch is het erg vervelend als het gebeurt. De vereniging is verplicht het te melden bij de autoriteiten als het aanwezig is. Het kan de tuin waarbij het gebeurt een slechte naam geven. Het is daarnaast ook lastig uit de grond te krijgen. Zelf wilt u ook niet dat het u overkomt. U kunt niet alles meer verbouwen en uw stukje grond wordt een risico voor uw buren. Let dus goed op: Waar haalt u uw pootgoed vandaan? Houdt uw gereedschap goed schoon. Houdt uw planten in de gaten. Een kleine moeite om een groot probleem tegen te gaan. Waar zit bruinrot? De bacterie bruinrot zit het liefst in een plant. Als het écht moet, dan kan de bacterie ook voor een langere tijd in water of in de bodem overleven. Mocht het zo zijn dat u bruinrot signaleert op uw tuin, dan kan het zijn dat uw grond voor een langere periode niet meer bruikbaar is. De grond kan dan tot vijf jaar onbruikbaar zijn.
Sander Aldershof
Tweedejaars student Toegepaste Biologie, Christelijke Agrarische Hogeschool te Almere. Waar komt bruinrot voor? Op bijna elk continent zit een bruinrot ras. Alleen in Australië en op de Zuidpool zit het niet. Over het algemeen is bruinrot een tropische plantenziekte, die erg van warme en vochtige gebieden houdt. Het liefst met een temperatuur tussen de 37 en 39 graden Celsius. Er bestaat jammer genoeg een ras dat goed kan overleven in gematigde gebieden. Hierdoor kan bruinrot goed overleven in Europa en hebben wij er in Nederland ook last van.
• Zwarte nachtschade (onkruid) • Bitterzoet (onkruid) 31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
11
Wist u dat De 8 beste Superfoods om je humeur en energieniveau te verbeteren
wilt weten over maca, dan raad ik je aan naar mijn bijdrage te luisteren van enkele weken geleden op Gezondheids Nieuws Radio met Frank Ruiters.
Ik ben zelf dol op superfoods. Ze bieden natuurlijke voedingsstoffen die goed door het lichaam opgenomen kunnen worden. Ik varieer dagelijks in superfoods en dat helpt me gezond te blijven en me energiek te voelen. Maar wat zijn Superfoods eigenlijk precies? Superfoods zijn voedingsmiddelen die veel rijker zijn aan vitamines, mineralen, voedingsstoffen, elektrolyten en fytonutriënten (plantaardige stoffen met geneeskrachtige eigenschappen), maar ook minder calorieën bevatten dan andere, gebruikelijke voedingsmiddelen. Zij voeden je lichaam op een heel diep niveau. Hier volgen 8 superfoods om het humeur en energieniveau te verbeteren:
2. Pure, biologische rauwe cacao
1. Maca poeder Maca is een wortel uit Peru. Je komt maca voornamelijk als poeder tegen, omdat het niet in elk klimaat groeit. Dus wordt het gedroogd en tot poeder vermalen zodat het kan worden geëxporteerd naar de rest van de wereld. Maca helpt geweldig om de hormonen in balans te brengen en het werkt goed voor zowel vrouwen (verlichting bij PMS en menopauze) als voor mannen (verhoogde vruchtbaarheid). Maca is ook een goede adaptogeen (stof die ervoor zorgt dat het lichaam zich kan aanpassen aan veranderende omstandigheden): het helpt het stressniveau te verlagen; kracht, conditie en libido te vergroten en het geeft veel energie en uithoudingsvermogen. Het werkt met de ritmes en behoeftes van je lichaam. Maca is rijk aan calcium, fosfor, magnesium, kalium, vitamines B1, B2, C, E en ijzer. Het bevat veel sporenelementen zoals zink en selenium en is heel goed tegen menstruatieproblemen, gebrek aan libido, onvruchtbaarheid, overgangssymptomen en stress, maar ook voor aandoeningen zoals bloedarmoede, vermoeidheid, depressie, slecht geheugen, tuberculose en ondervoeding. Ik voeg macapoeder soms toe aan mijn havermout bij het ontbijt, aan smoothies, sappen, chocolade, desserts enz. Probeer maca eens aan je dieet toe te voegen en merk zelf de voordelen. Als je meer 12
Cacao is een echte superfood! Maar ik heb het nu niet over de suikerrijke, verpakte melkchocoladerepen die je in de supermarkt vindt. Ik heb het over de echte, originele, liefst rauwe, pure cacao. Je kunt de bonen gebruiken, die nogal bitter zijn, of je kunt in een gezondheidswinkel poeder kopen om er heerlijke desserts mee te maken. Pure, rauwe en biologische cacao is echt fantastisch en om eerlijk te zijn geniet ik er elke dag van, in gezonde, suikervrije desserts of smoothies. Want wat is er slecht aan chocola? Het zijn eigenlijk de suiker, zuivel en andere toevoegingen die aan verpakte chocolade uit de supermarkt worden toegevoegd die slecht zijn. Cacao zelf is heel goed voor je gezondheid en het is het allerbeste voedsel om gewicht te verliezen en veel energie te krijgen volgens David Wolfe, de ‘cacao master’. Chocolade is rijk aan antioxidanten, magnesium, ijzer, chroom, mangaan, zink, koper, vitamine C, fosfor en meer. Het bevat ook veel tryptofaan, een krachtige humeurverbeteraar, die van groot belang is bij de productie van serotonine. Serotonine zorgt voor vermindering van angst en heeft hetzelfde effect op onze hersenen als liefde. Daarom wordt chocolade vaak geassocieerd met Valentijnsdag. Voeg eens rauwe, pure en biologische cacao toe aan je dieet en je zult de verbazingwekkende effecten gaan voelen. De laatste tijd eet ik zelf vaak de 92% pure Vivani chocolade reep. Deze is gezoet met kokosbloesemsuiker en dus minder slecht dan de geraffineerde witte suiker.
immuunsysteem zal zuiveren, doordat alle giftige stoffen en onzuiverheden via de darmen worden afgevoerd. Het is heel lekker als je chiazaad weekt in kokoswater of toevoegt aan gepureerd fruit bij het ontbijt. Chiapudding is ook heerlijk en heel goed voor je gezondheid.
4. Kokosnoot (water, vruchtvlees, olie en boter)
3. Chiazaad
Dit is een van mijn meest favoriete voedingsmiddelen ooit. Het water in de jonge kokosnoot is een isotonische drank vol met elektrolyten en het kan zelfs bij bloedtransfusies worden gebruikt. Het is rijk aan kalium, ideaal voor een goede rehydratie en het heeft sterke antivirale eigenschappen. Het bevat ook kinetine, wat de kokosnoot jong houdt ondanks het feit dat hij de hele dag in de zon hangt. Kinetine heeft hetzelfde effect ook op ons lichaam en houdt ons dus jong. Het vruchtvlees is rijk aan eiwitten en vezels en het is een geweldig verzadigd vet, essentieel voor ons lichaam. Het is bewezen1 dat het verzadigde vet in kokosolie het immuunsysteem, de schildklier, het zenuwstelsel en de huid ondersteunt. Kokosolie en -boter zijn dus zeer gezonde verzadigde vetten en zijn perfect geschikt om mee te bakken en braden, want het is de enige olie/boter die stabiel blijft als je het verhit. Zelfs olijfolie is niet helemaal stabiel als je het verhit. Daarom is kokosolie veel gezonder en veiliger om in te bakken dan welke ander olie dan ook. Zelf gebruik ik kokosolie alleen om in te bakken. Ik gebruik nog steeds olijf-, hennep- en lijnzaadolie, die allemaal geweldig zijn, maar alleen voor dressings. Ik gebruik ook kokosolie op mijn huid, als vochtinbrenger, want kokosolie is namelijk een prima schoonheidsproduct….en nog goedkoop ook!
Chiazaadjes zitten boordevol complete eiwitten (eiwitten met alle essentiële aminozuren), zijn rijk aan vezels, kalium, calcium, ijzer, fosfor en mangaan. Een eetlepel chiazaden bevat 5 gram vezels. Dus het toevoegen van een eetlepel chiazaad aan je ontbijt (granen, smoothies, sap etc.) is een prima manier om je vezelinname te verhogen. Maar chiazaad is ook rijk aan vitamine C, omega 3 en 6 en antioxidanten. De zaadjes kunnen enorm veel water absorberen (ongeveer 10 keer hun eigen gewicht). Als je chiazaadjes weekt, zullen ze heel veel vloeistof opnemen, zodat een gelatineachtige substantie ontstaat, die je spijsverterings- en
Spirulina is een blauwgroen algje, dat groeit in basische meren. Het bevat meer dan 65% aan complete eiwitten (300% meer dan vis, vlees of gevogelte, met 0% cholesterol). Spirulina is ook zeer rijk aan chlorofyl, ijzer (ongeveer 58 keer meer dan spinazie) antioxidanten, bètacaroteen en essentiële vetzuren omega 3 en 6. Spirulina hielp mij echt om meer kracht en energie op te bouwen toen ik als leerkracht in het onderwijs werkte. Nu neem ik elke ochtend 3 tot 6 gram spirulina. Je kunt kiezen voor poeder – wat de krachtigste manier is, omdat het direct door je
Tuinkrant “De Flevotuin”
5. Spirulina
31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
lichaam wordt opgenomen – en het toevoegen aan je sappen en smoothies. Als je niet elke dag sap of smoothies neemt, kun je tabletten gebruiken (ik vind zelf de smaak te sterk om spirulinapoeder met alleen water te mengen). Je kunt je dosis aanpassen al naar gelang je energieniveau, je activiteiten en je dieet. Spirulina werkt ook goed bij mensen die spijsverteringsproblemen hebben, want het helpt de opname van voedingsstoffen door het lichaam te bevorderen. Zoals je merkt ben ik gek op spirulina en ik raad je echt aan om het eens te proberen. Ik ben er tamelijk zeker van dat je binnen een paar dagen een behoorlijke verbetering gaat merken in je energieniveau.
6. Gojibessen Gojibessen worden in Azië en Amerika gevonden. Ze worden meestal gedroogd voordat ze worden geëxporteerd naar andere delen van de wereld. De gojibes is waarschijnlijk één van de meest voedzame bessen op de planeet. Ze zijn een bron van eiwitten en aminozuren, bevatten enorm veel sporenelementen en vitamine B1, B2, B6, E en C. Ze zijn zeer rijk aan antioxidanten, die je beschermen tegen het verouderingsproces en vrije radicalen. Ze staan er ook bekend om dat ze het zicht verbeteren, het libido verhogen, en de seksuele functie en het immuunsysteem oppeppen. Klinkt geweldig toch? Je kunt ze op allerlei manieren eten. Voeg ze bijvoorbeeld toe aan je smoothies, aan je ontbijt, salades of in je heerlijke chocoladedesserts. Als je meer wilt weten over deze bes dan raad ik je aan mijn artikel over gojibessen van een paar maanden terug door te nemen.
7. Hennepzaad en hennepolie Hennepzaad en -olie zijn een paar van de zeldzame bronnen van volledige eiwitten (33% tot 37% van het gewicht) en zitten boordevol levensenergie en enzymen. Ze zijn rijk aan omega 3, 6 en 9; alle drie zeer belangrijk voor de hersenfunctie. Bovendien is het een goede kwaliteit schoonheidsproduct. Hennepzaadjes en hennepolie werken heel goed om je immuunsysteem een oppepper te geven en je essentiële vetzuren in balans te brengen wat ook maakt dat ze ontstekingsverlagend zijn. Ze voorzien je van een gebalanceerde reeks van aminozuren en zijn rijk in mineralen zoals fosfor, kalium, magnesium, calcium, ijzer, mangaan, zink, natrium, silicium, koper en vele andere. 13
Bestuursmededelingen Gebruik de olie in je dressings en sprenkel de zaadjes over je ontbijt, fruit, smoothies of salades, ze zijn heerlijk!
8. Lijnzaad en lijnzaadolie Lijnzaad en de olie ervan behoren tot de rijkste bronnen van omega 3 vetzuren. Omega 3 vetzuren zijn essentieel voor de gezondheid omdat ons lichaam ze niet zelf kan produceren. Het probleem in onze huidige maatschappij is dat de grote meerderheid van de mensen te veel omega 6 vetzuren binnenkrijgt en niet genoeg omega 3. Maar de balans tussen de twee is absoluut cruciaal voor de gezondheid. Lijnzaden en lijnzaadolie een paar van de weinige voedingsmiddelen die omega 6 en 3 in een perfecte balans voor het menselijk lichaam bevatten.
Essentiële vetzuren zijn van groot belang voor de hersenfunctie, energieproductie, zuurstofhuishouding en het immuunsysteem. Omega 3 vetzuren helpen om ontstekingen te weren en te voorkomen en bij veel ziektes zoals hart- en vaatziektes, hoge bloeddruk, beroertes enzovoorts. Er zijn nog vele andere superfoods die je aan je dieet zou kunnen toevoegen, zoals acaibessen, bijenproducten (bijenpollen, royal jelly, honing en propolis – bijenbalsem), fytoplankton, aloë vera, tarwegras of zeewier, maar hierboven staan de soorten die ik het meest gebruik om mijn humeur en energieniveau op te peppen! Als je meer wilt lezen over superfoods, dan kan ik je zeker mijn boek aanraden: http://www.ahealthylife.nl/de-8-beste-superfoods-om-je-humeur-en-energieniveau-te-verbeteren/
Bestuursmededelingen Van de bestuurstafel We hebben al weer de eerste bestuursvergadering van het nieuwe jaar achter de rug. Deze stond volop in het teken van de voorbereiding van de Algemene Ledenvergadering. Het is wel zo, dat er een aantal zaken op de agenda zullen staan, die alle leden betreffen. In de bijlage voor de Algemene Ledenvergadering van 24 april 2014 zal een en ander verder uitgewerkt zijn. In ieder geval noem ik: 1.De penningmeester, Eric Visch, aangetreden in de vorige ledenvergadering, trekt zich terug als penningmeester van De Flevotuin om persoonlijke redenen. We respecteren dit als bestuur en hij heeft zich in ieder geval ingezet om de financiële rapportage van onze vereniging van 2013 op te stellen. Inmiddels hebben we Koos Vegting bereid gevonden zijn taken over te nemen. Formeel zal de ALV zich moeten uitspreken en kunnen andere leden zich ook kandidaat stellen. Maar om niet straks met een groter probleem te zitten, zal Koos vanaf heden taken waarnemen en als Penningmeester in april worden voorgedragen. 2.Rob Schooten van de inkoop/verkoop van de vereniging is volgens rooster aftredend, maar is herkiesbaar voor een derde termijn. Andere leden kunnen zich ook beschikbaar stellen voor deze functie. Indien leden zich beschikbaar willen stellen voor (één van) beide functies, dienen ze zich uiterlijk 22 14
april 2014 schriftelijk te melden bij de secretaris van de vereniging, conform het huishoudelijk regelement. 3.De hanen op het complex Baaituin bezorgen omwonenden overlast. Om die reden heeft het bestuur besloten met ingang van de komende ALV hanen te verbieden op complexen die midden in of tegen woonwijken aan gelegen zijn, i.c. Baaituin, Disteltuin en Poldertuin. We bereiden daar een aanpassing van het huishoudelijk reglement voor voor, welke we tijdens de ALV zullen bespreken en in stemming zullen brengen. 4.Aangepaste tuinindeling: ieder jaar is het weer een puzzel goed te kunnen beoordelen of aardappels in het juiste plantvak staan, als er een afwijkende tuinindeling is. We bereiden een aanpassing voor van het huishoudelijk reglement, waarin we: a.Met ingang van heden verzoeken voor aangepaste tuinindeling niet meer zullen honoreren b.Met ingang van 1 januari 2015 voorschrijven, dat iedere tuin in vijf vakken (gerekend vanaf het toegangshekje) wordt verdeeld. Het achterste vak is bestemd voor compostbak, bouwobjecten of tegelplaatsje. De overige vakken worden gebruikt voor vruchtwisseling. Met groet,
Gerard van Rij
Voorzitter volkstuinvereniging ‘De Flevotuin’ Tuinkrant “De Flevotuin”
Uitdaging van het jaar 2014 WIE WORDT DE KWEKER VAN HET JAAR 2014? Wat moet er gekweekt worden om deze titel te bemachtigen? De winnaar van vorig jaar Hans Harmsen won met een geweldige rode biet. Hij heeft even tijd genomen, maar hij heeft voor 2014 toch weer een nieuwe uitdaging weten te bedenken. De uitdaging wordt: de langste winterwortel. Dus let op……. het gewicht of omvang doet er dit jaar niet toe. Alleen de lengte bepaalt wie de winnaar wordt. Dat belooft spannend te worden, want het uiteindelijk resultaat zal pas werkelijk zichtbaar worden op de dag dat er gemeten gaat worden. Net als voorgaande jaren zijn er prijzen te winnen. Hoofdprijs: een waardebon van € 50,-; een jaar lang de wisselbeker met naamsvermelding in huis. Eeuwige roem als tuinder. 2e prijs: een waardebon van € 40,3e prijs: een waardebon van € 30,De winnaar mag de uitdaging voor het jaar 2015 bepalen. Opgeven voor deze uitdaging. Als u mee wilt doen dan kunt u zich opgeven bij het tuincommissielid van het tuincomplex waar u tuiniert. Uw naam komt op een inschrijflijst en deze wordt aan de meetcommissie overhandigd. Inschrijven /deelname aan de uitdaging is natuurlijk gratis. Inschrijven als deelnemer kan tot aan de 2e tuindienst van dit seizoen, dus 12 april 2014. U kiest zelf het zaad en winterworteltype waarmee u denkt kansrijk te zijn.
De meting vindt in de ochtend plaats. De meetcommissie streeft ernaar dit te doen tussen 9 en 12 uur. De te nemen tijd voor het meten hangt af van het aantal deelnemers. Daarom zal op de mededelingenborden op de complexen de tijd worden vermeld wanneer de meetcommissie verwacht op de bewuste dag aanwezig te zijn. Wanneer u zelf niet aanwezig kunt zijn bij de meting, kunt u zich door een medetuinder laten vertegenwoordigen. De te meten wortel dient ok gemarkeerd te zijn. De spelregels. 1. Opgeven bij het tuincommissielid van het complex. Zonder opgave wordt er geen meting verricht. 2. U mag met 3 winterwortels meedoen aan de uitdaging. 3. De winterwortels moeten op de eigen tuin geteeld zijn. 4. Op de dag dat gemeten gaat worden moet de winterwortel in de grond staan. Hij mag dus niet al gerooid zijn. Een lid van de meetcommissie rooit de winterwortel voor de meting. 5. Los aangeboden winterwortels zullen niet gemeten worden. 6. Deelnemers en andere leden/tuinders mogen het meten volgen, maar dienen wel op enige afstand te blijven. Wij hopen dat het weer een mooie strijd zal worden.
De meting. Er is nog geen definitieve datum voor het meten van de winterwortel vastgesteld. Maar gelet op metingen in het verleden en de gebruikelijke oogsttijd van winterwortels zal het meten ook dit jaar wel weer eind september of begin oktober plaatsvinden. Hierover zal zeker in de zomerkrant en op de website worden bericht. 31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
15
Rooster vergaderingen 2014 Maand
Tuincommissie
Vruchtwisseling 2014
Bestuur
Elk tuinjaar beginnen we opnieuw met de indeling van onze gewassen door het opstellen van een teeltplan. Om bodemmoeheid te voorkomen, dus om een actief gevarieerd bodemleven, een goede bodemstructuur en een evenwichtige voedingstoestand te bereiken, wordt vruchtwisseling toegepast. Er wordt bij vruchtwisseling dus nooit een zelfde gewas op dezelfde plaats geteeld.
Aanvang
Maart 19 maart 20.00 uur April 8 april 20.00 uur 16 april 20.00 uur Algemene Ledenvergadering Donderdag 24 april 20.00 uur Mei 13 mei 20.00 uur 28 mei 20.00 uur Juni 17 juni 20.00 uur 20 augustus 20.00 uur September 2 september 20.00 uur 17 september 20.00 uur Oktober 7 oktober 20.00 uur 15 oktober 20.00 uur November 11 november 20.00 uur 19 november 20.00 uur December
Vruchtwisseling kan in twee vormen plaatsvinden: Na elkaar, dan spreken we van een vruchtwisseling
Tuindiensten 2014 Voor het volgende jaar zijn de volgende data vastgesteld om de algemene tuindiensten te verrichten: Disteltuin
12 april 12 april 17 mei 10 mei 21 juni 7 juni 6 september 6 september 11 oktober Ieder lid tot 70 jaar is verplicht, van de 6 tuindiensten die gepland zijn, 5 tuindiensten te bezoeken. Voor de Distel- en de Poldertuin geldt dat de leden, die op deze complexen een tuin hebben, maar 3 tuindiensten hoeven te bezoeken, omdat dit kleinere complexen zijn. De tuindiensten zijn noodzakelijk om de algemene ruimten van de complexen te onderhouden. Daarom is het belangrijk tijdens deze tuindiensten aanwezig te zijn. Buiten het feit dat het gezellig is om met elkaar de werkzaamheden te verrichten, wordt de uitstraling van een complex sterk verbeterd. Per gemiste tuindienst zal met de volgende jaarnota €12,50 in rekening worden gebracht. 16
Beide soorten vruchtwisseling hebben hun eigen voordelen en spelregels. Met uitzondering van de aardappelteelt, waar wisselteelt verplicht is, zijn beide vormen van vruchtwisseling bij onze vereniging toegestaan.
Aardappelplaats 2014
17 december (optioneel)
Andrea-, Anna-, Baai-, Keur-, Kruiden-, Polder-, Vaarttuin
die over meerdere jaren verloopt, de zogenaamde wisselteelt. Door elkaar heen, dan spreken we van combinatieteelt. Combinatieteelt is een permanente vruchtwisseling in elk bed.
Helaas ontstaan over berekende tuindiensten nog wel eens discussies, omdat leden zich op een tuindienst ziek melden. Ziekte is geen geldige reden om weg te blijven van een tuindienst, omdat er immers één tuindienst gemist mag worden. In het geval dat een lid langdurig is uitgeschakeld, dient hij/zij dit zo spoedig mogelijk aan te geven bij de tuincommissie van het complex. Uiteraard zal bij tuindiensten ook rekening worden gehouden met de fysieke gesteldheid van leden. Op een tuindienst zijn ook vaak lichtere werkzaamheden die verricht moeten worden. Dispensatie kan alleen door het bestuur worden verleend en zal dus ook bij hen dienen te worden aangevraagd. Tuinkrant “De Flevotuin”
Ter voorkoming van aardappelmoeheid, een ziekte die wordt veroorzaakt door aaltjes (voor aardappels zijn dat de Heterodera soorten), mag wettelijk slechts eens in de vier jaar hetzelfde stuk grond gebruikt worden voor aardappelteelt. Eenmaal aangetroffen is aardappelmoeheid niet te bestrijden. Tevens dient de vereniging in het kader van de landelijke bestrijding van de aardappelziekte, welke wordt veroorzaakt door een schimmel (genaamd: Phytophtora infestans), maatregelen te nemen om Phytophtora besmetting te voorkomen en wanneer, ondanks alle getroffen maatregelen, toch een Phytophtora besmetting wordt geconstateerd, de gevolgen daarvan te beperken. Om aardappelmoeheid en aardappelziekte te voorkomen wordt door het bestuur van de Flevotuin elk jaar, op advies van de Plantenziektenkundige Dienst te Wageningen, een bindend vruchtwisselingsschema (1:4) opgesteld. Om deze wisselteelt toe te kunnen passen bent u verplicht uw gehele tuin in vier gelijke delen te verdelen,
te meten vanaf uw toegangspoortje tot en met de achterkant van uw tuin. Dus inclusief een eventuele kas of schuur! (Voor afwijking hiervan wordt verwezen naar de hierna volgende paragraaf ‘aanvragen afwijkende tuinindeling’). Voor 2014 is de aardappelplaats het derde vak, gerekend vanaf het toegangspoortje (zie tekening). Bij het poten van de aardappelen zijn alleen gekeurde pootaardappelen met label toegestaan. Dit label dient u op verzoek direct te tonen aan uw tuincommissaris, zodat controle mogelijk is. Indien uw commissielid constateert dat uw aardappels verkeerd staan of dat u niet aan kunt tonen dat u goedgekeurd pootgoed gebruikt, dient u uw aardappels binnen 24 uur te verwijderen en loopt u het risico een aardappelteeltverbod te krijgen voor de volgende drie jaar. De vereniging dient hier streng de hand aan te houden, omdat anders vanuit de Plantkundige Dienst en de Algemene Inspectiedienst een zware boete en/ of een algeheel aardappelteeltverbod opgelegd kan worden aan de gehele vereniging.
Vak 1
Vak 2
Vak 3
Vak 4
2015
2013
2014
2016
toegangspoortje
Aardappelplaats 2013-2016 aardappelen in 2014 in vak 3
31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
17
Column
Aanvragen afwijkende tuinindeling Zoals is aangegeven in het huishoudelijk reglement (artikel 5.2) van onze vereniging dient t.b.v. de aardappelteelt de tuin in vieren te worden verdeeld. Standaard wordt iedere tuin in vier gelijke vakken verdeeld, zonder rekening te houden met de op de tuin voorkomende opstallen. Middels het aanvraagformulier ‘afwijkende tuinindeling’, te verkrijgen bij uw tuincommissaris, kunt u via uw tuincommissaris toestemming vragen om uw tuin structureel anders in te delen. De procedure is als volgt: 1. Per tuin(nummer) dient één formulier gebruikt te worden. 2. Op de voorzijde van het formulier vult u uw gegevens en het betreffende tuinnummer in. 3. Op de achterzijde van het formulier dient u uw verzoek middels een duidelijke tekening
aan te geven. Op de tekening van uw tuinplattegrond moeten onderstaande zaken duidelijk worden ingetekend: • de plaats van toegangspoortje • de plaats van opstallen • de vier door u gewenste vakken (uw tuin zonder opstallen, verdeeld in vieren) • de nummering van de door u gewenste vakken waarbij gestart wordt bij het toegangspoortje. 4. Uw tuincommissaris beoordeelt uw aanvraag. Bij afwijzing wordt de reden kort vermeld en mondeling toegelicht. Bij akkoord wordt door de tuincommissaris het formulier ondertekend. Het origineel wordt naar het bestuur gestuurd. De tuincommissaris en u ontvangen beiden een kopie.
Wisselteelt 2014 Vanwege het feit dat wisselteelt voor de aardappels verplicht is, is deze vorm van telen binnen onze vereniging de meest gangbare. Om bijvoorbeeld ziektes als knolvoet tegen te gaan raden wij u aan deze vorm van telen minimaal ook voor uw koolsoorten toe te passen. Verder adviseren wij u de wisselteelt voor al uw gewassen toe te passen. Om u te ondersteunen bij het opstellen van uw
Vak 1 toegangspoortje
Vak 2 Ui Wortel Prei Selderij
Kruisbloemige
teeltplan volgt hieronder het teeltschema 1 op 4 voor 2012, waarbij rekening is gehouden met het voorkomen van ziekten en plagen zoals schimmels, aaltjes en insecten. Hiervoor is de teelt- of vruchtintensiteit (VI) bepalend. Deze wordt uitgedrukt in bijvoorbeeld 1 op 2, 1 op 4 of 1 op 8. (het één keer in de twee, vier of acht jaar terugkomen van een zelfde gewas op hetzelfde stuk grond).
Vak 3
Vak 4 Stamboon
Diversen
Overige
Stokboon Snijboon
Nachtschadeachtige
Peul Doperwt Kapucijner Tuinboon
Vlinderbloemige
Teeltschema 1 op 4 voor 2014 Het schema is gebaseerd op een vruchtwisseling van één op vier. Maar ook de gewassen die een ruimere vruchtwisseling nodig hebben komen aan hun trekken. De groepen blad-, wortel-, knol- en vlinderbloemige gewassen zijn in twee helften gedeeld. Na drie jaar worden deze helften omgedraaid, zodat de gewassen die hier op staan een vruchtwisseling krijgen van één op de acht jaar. 18
Bij het opstellen van uw teeltplan dient u er wel rekening mee te houden dat er ook planten zijn die niet zo’n last hebben van bodemmoeheid en dat er zelfs planten zijn die het prettig vinden ieder jaar op dezelfde plaats te staan, zoals bijvoorbeeld tomaten.
Tuinkrant “De Flevotuin”
Tuindagboek Het is nu de laatste dag van het jaar en ik ga op de valreep een stukje schrijven voor de krant, iets wat ik al zo lang van plan was. Net de krant ontvangen, ziet er prachtig uit. Onze tuin ligt aan het einde van het Jan Ulemanpad, we kijken uit op het grasveld naast ons. Dat geeft een heerlijk gevoel van vrijheid, van het landelijke, en dat ook nog eens met de fruitbomen om je heen. De fruitbomen zijn gesnoeid, de mest gereden, er moet alleen nog wat gespit worden. Dat is zwaar werk, vooral met alle nattigheid van de laatste tijd. Maar het komt goed, de vorst is nog ver te zoeken. We hebben ” ons stukje “ tuin er weer bij. Myrre, onze medetuinierster heeft nu haar eigen stuk grond . Myrre, je kunt nu helemaal los gaan hoor, de gezelligheid die we hebben, die blijft gewoon ! Inmiddels heb ik de ruimte al ingevuld en ga straks vol enthousiasme verder. Verder ben ik trots op mijn houtwal. Is handig, staat landelijk en je bent gelijk je snoeihout kwijt. En vergeet de dieren niet. Ook zij hebben er baat bij. Misschien een idee om ook zo’n wal te maken. Mijn overbuurman is ook al enthousiast geworden en het maakt het aanzien van de tuinen natuurlijker.
Vandaag , 12 januari, naar de nieuwjaarsreceptie geweest. Was heel gezellig, druk bezocht en goed verzorgd. Complimenten aan Hans en Hendrika en ook aan Carla die de bloemen op tafel had verzorgd. Maakt het weer helemaal af. De tuinkriebels beginnen alweer, vooral omdat het prachtig weer is met een aangename temperatuur voor deze tijd van het jaar. Maar even geduld nog. Tot ziens op de tuin,
Anneke
Tuintips lente Onkruid !!
Het staat altijd zo mooi in de boekjes: onkruid kan op de composthoop zolang er geen zaad in zit, wortelonkruiden (paardenbloem, wingerd, etc.) mag niet op de composthoop. Wat moeten we er dan mee? Want opeten is geen optie. Na jaren slepen met tassenvol onkruid naar huis om het daar in de groene bak te stoppen heb ik nu een simpele en vooral werkende oplossing gevonden. Uit een heel oud boekje van de tweedehandswinkel ook nog. Het is zo simpel dat het bijna om te lachen is. Stop in zaad geschoten onkruid en wortelonkruid in een emmer, water erbij, ergens uit het zicht zetten en wachten maar. Het gaat wat ruiken, en borrelen en het wordt uiteindelijk zwart, maar het werkt wel. Na een aantal maanden (je kunt niet voorzichtig genoeg zijn) mag het hele zooitje alsnog op de composthoop. Het werkt omdat de planten en de wortels onder water stikken, want ze hebben zuurstof nodig om 31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
te blijven leven. De zaden zijn wat sterker, maar door de rottende plantenresten leggen ze ook het loodje en verdwijnen na verloop van tijd helemaal. Het water dat je uiteindelijk op de composthoop gooit is zwart, maar het stikt niet meer en helpt zeker bij het composteren. Zoals gezegd, van de zaden geen spoor meer en van de plantenresten nog slechts wat sliertjes. Ik doe het nu voor het derde jaar en mijn compost heeft niet meer zoveel zaad als de eerste jaren. Toen moest ik zoveel schoffelen als ik het net over de tuin verspreid had. Nu niet meer.
Monique Seynen
19
Recepten DE AARDAPPEL
De aardappel is een plant die ondergronds een energievoorraad aanlegt in de vorm van zetmeel en dat zijn de aardappelknollen, de aardappel die we zo graag eten. De aardappel is in de wereld het belangrijkste voedingsgewas na rijst, tarwe en mais. In veel Europese en westerse landen is de aardappel een basisvoedingsmiddel. Net als rijst, pasta en brood is de aardappel een belangrijke bron van koolhydraten. Aardappels bevatten ook vitamine B6 en vezels. De aardappel behoort tot de nachtschadefamilie, net als de tomaat, de paprika, aubergine en tabak. De groene delen van de plant zijn giftig, net als andere delen van de nachtschadefamilie bevat de plant alkaloiden. Aardappelplanten kunnen naast knollen ook bessen vormen, die in tegenstelling tot die van de tomaat en de aubergine zeer giftig zijn. Aardappelen zijn eetbaar en lekker maar ze kunnen
Recepten ook giftig zijn door een hoog gehalte aan solanine. Als aardappels tijdens het bewaren worden blootgesteld aan licht stijgt het gehalte aan solanine. De knollen worden groen en zijn daarna ongeschikt om te eten. De aardappel is vanuit Zuid-Amerika naar Europa gebracht door Spaanse ontdekkingsreizigers. Het Azteekse woord voor aardappel is chi-potatl en daar stammen de woorden patat, potatoes, chips, enz . vanaf. Het woord is verwant aan een ander Azteeks woord, nl. chi-tomatl oftewel tomaat. Op basis van DNA-onderzoek is aangetoond at alle oude aardappels afstammen van een plant uit Zuid-Peru. De aardappel groeit al sinds de 80-jarige oorlog in de Leidse Hortus, sinds 1640 in Groningen en sinds 1689 in Amsterdam. Na al deze informatie zo aan het begin van het seizoen nu nog een paar aardige aardappelrecepten.
AARDAPPEL-PREISOEP
AARDAPPEL-GROENTECURRY
INGREDIENTEN: 750 gram kruimige aardappelen 4 eetlepels olijfolie 4 preien, in ringen 3 vleesbouillontabletten 1 pakje bacon van 150 gram 1 beker crème fraiche van 200 ml. 25 gram bieslook in stukjes Zout en peper
INGREDIENTEN: 1 kg. aardappelen, vastkokend 2 eetlepels zonnebloemolie 2 uien, gesnipperd 400 gram sperziebonen 225 gram tuinerwten niet te groot. 1 bakje boemboe groene curry (100 gram) 1 blik kokosmelk (400 ml.) 4 eieren.
BEREIDINGSWIJZE: Schil de aardappelen en snijd ze in blokjes. Verhit 2 eetlepels olie in een soeppan en bak de aardappel en prei 5 minuten op een laag vuur. Schenk er 1 ½ liter water bij, voeg de bouillontabletten toe en breng het aan de kook. Kook de soep 15 minuten. Verhit ondertussen de rest van de olie en bak de plakjes bacon in 3 minuten bruin en krokant. Leg ze op keukenpapier. Haal de soep van het vuur en pureer ze met een staafmixer. Roer de crème fraiche erdoor en breng op smaak met peper en zout. Schep de soep in 4 diepe borden. Verdeel de bacon erover en bestrooi met de bieslook. Lekker met donkerbruin brood. TIP: Maak de soep eens met visbouillon en vervang de bacon door gerookte zalmsnippers.
BEREIDINGSWIJZE: Schil de aardappelen, snijd ze in blokjes van 2 cm. en kook ze 8 minuten in water met zout. Verhit de olie in een hapjespan en fruit de ui een minuut. Verwijder de steelaanzet en het puntje van de sperziebonen. Voeg de sperziebonen en erwten toe en bak ze 2 minuten mee. Doe de boemboe erbij en bak dit nog een minuut mee. Voeg de kokosmelk oe en breng het geheel aan de kook. Giet de aardappelen af en leg ze in de curry. Kook de curry op laag vuur in 20 minuten gaar. Kook ondertussen de eieren in 8 minuten hard. Laat ze schrikken, pel ze en halveer ze. Schep de curry in 4 kommen en leg de eieren erop. Lekker met naanbrood. TIP: Bestrooi de curry met wat grof gesneden koriander.
Recept voor 4 personen.
20
Recept voor 4 personen
Tuinkrant “De Flevotuin”
AARDAPPEL-WORTELSTOOF
AARDAPPEL-STROKOEK JES
INGREDIENTEN: 500 gram aardappelen, ietsje kruimig 500 gram winterpeen 1 eetlepel olie 1 teen knoflook, fijngesneden 1 rode ui, gesnipperd 100 gram gedroogde abrikozen in stukjes (zak van 200 gram) 500 ml groentebouillon van table ½ zak kabeljauwfilet ( van 750 gram uit diepvries) bevroren in stukken gesneden 15 gram koriander, alleen de blaadjes. 20 gram platte peterselie, alleen de blaadjes.
INGREDIENTEN: 6 grote aardappels 150 gram bakbacon 2 eetlepels boter Versgemalen peper
Recept voor 4 personen
BEREIDINGSWIJZE: Schil de aardappelen en snijd in 4 gelijke stukken. Schil de winterwortel en snijd ze in stukjes van 2 cm. Verhit de olie in een hapjespan en fruit de knoflook een minuut. Voeg de ui toe en bak die 3 minuten mee. Doe de aardappelen, wortel, abrikozen en bouillon in de hapjespan. Breng aan de kook en laat het op laag vuur met de deksel op de pan 30 minuten stoven. Schep na 15 minuten om en leg de kabeljauwfilet ertussen. Snijd de koriander en peterselie grof. Neem de pan van het vuur en bestrooi met de kruiden. Lekker met een couscoussalade.
MEXICAANSE AARDAPPELSALADE Recept voor 4 personen
INGREDIENTEN: 1 kilo in de schil gekookte aardappels 1 kleine knolselderij in blokjes 2 appels in blokjes 2 sinaasappels in blokjes 1 halve verse ananas in blokjes Voor de saus: 3 eetlepels citroensap 2 eetlepels sinaasappelsap Zout en versgemalen peper Snuf gemberpoeder Snuf chilipoeder 5 eetlepels olie
31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
Recept voor 4 personen
BEREIDINGSWIJZE: Aardappels schillen, wassen en in de keukenmachine tot fijne sliertjes raspen. Bacon in dunne reepjes snijden. In een schaal de aardappelrasp mengen met de bacon en peper naar smaak. Boter in een koekenpan verhitten en met behulp van twee lepels op ruime afstand van elkaar 4 bergjes van het aardappelmengsel in de pan vormen. De bergjes ietsje platdrukken en de aardappelkoekjes in 10 minuten goudbruin bakken, halverwege keren. De koekjes uit de pan nemen en warm houden. Op dezelfde wijze nog 4 koekjes bakken. TIP: aardappels pas vlak voor het bereiden van dit recept raspen, anders kleurt de rasp bruin. TIP: als u met de Pasen iets feestelijk wilt kunt u kwarteleitjes koken en pellen. Maak een klein gaatje aan een kant van de koekjes en leg hierin een kwarteleitje, zo heeft u een leuk vogelnestje.
BEREIDINGSWIJZE: Pel de aardappels als ze nog warm zijn, snijd ze in blokjes en vermeng ze met de saus. Als de aardappels nog warm zijn kan de smaak van de saus er veel beter intrekken. Laat het geheel 2 uur staan en voeg pas daarna\ de selderij en het fruit toe. Laten we dit nieuwe seizoen weer veel oogsten en super smakelijk van de oogst genieten. SMAKELIJK ETEN
HENDRIKA COPPES
21
Tuincommissarissen
Leestip Een nieuwe lente, een nieuw geluid en ook een aantal nieuwe mooie boeken over de moestuin.
In dezelfde serie is ook een boek over tomaten, pompoenen en courgettes verschenen.
Titel: De eerlijke moestuin, 12 maanden duurzaam en eenvoudig tuinieren Auteur: Annemiek van Deursen Paperback, Nederlands,160 pagina’s, Simplifylife €17,95, verkrijgbaar vanaf 24-3-2014
Titel: Het beste uit de moestuin, Tomaten, pompoenen en courgettes Auteur: Helga Buchter-Weisbrodt & Eva Schumann Paperback, Nederlands, 69 pagina’s, Deltas Centrale Uitgeverij € 9,95, verkrijgbaar 25-02-2014
Annemiek van Deursen is verbonden aan de beweging consuminderen. Zij heeft het consuminderen al jaren tot haar manier van leven gemaakt. Ze is ook de drijvende kracht achter Consuminderhuis Parkstad (in Limburg) waar ze mensen leert rijk te leven met weinig geld. In maart verschijnt van haar hand het boek ‘De eerlijke moestuin’. Ze geeft tips hoe je met weinig geld een moestuinparadijsje kan maken. Door zaden te ruilen en zelf te oogsten en je niet te laten verleiden tot het kopen van duur en nutteloos tuingereedschap, kun je met een klein budget een mooie moestuin kan maken. Vervolgens geeft ze de lezer heerlijke en heel eenvoudige recepten. Titel: Het beste uit de moestuin / Aardbeien, bessen en frambozen Auteur: Gabrielle Lehari Paperback, Nederlands, 104 pagina’s, Deltas Centrale Uitgeverij € 9,95, verkrijgbaar vanaf 25-2-2014
Titel: Zaaiagenda, Complete gids voor zaaien en oogsten in de moestuin Auteur: Hans van Eekelen Hardcover, Nederlands, 264 pagina’s, KNNV € 24,95, verkrijgbaar vanaf 01-03-2014 Hans van Eekelen is de drijvende kracht achter ‘GROENMOES’ een initiatief dat mensen inspireert om actief bezig te zijn met gezond voedsel. Streekbetrokkenheid is daarbij belangrijk. In deze gids de zaai- en oogstmomenten van 90 groentesoorten en 1100 groenterassen. Ook veel nuttige tips en wetenswaardigheden, aandacht voor biologische en historische zaden, de beste teeltmomenten, vergeten groenten en kleine moestuinen in pot en bak.
In dit boek staat veel informatie over het telen en verzorgen van aardbeien, bessen en frambozen. Inclusief een overzicht van de rassen en soorten. Over de botanische en historische achtergrond krijgt de lezer ook het een en ander te weten.
Kruidentuin:
Arie Sijmons
[email protected] 22
Tuinkrant “De Flevotuin”
31e jaargang, nummer 1 (lente 2014)
23
KWALITEITS ZADEN VOOR BETAALBARE PRIJZEN Wij garanderen 100 % garantie op onze NAK - tuinbouw gekeurde zaden, waardoor u als kwaliteitbewuste amateurtuinder zeker kunt zijn van een goede oogstverwachting.
- Zeer ruim assortiment groentezaden, waaronder veel professionele kwekersrassen (uiteraard niet ontsmet) in kleinverpakking voor de amateurtuinder. - Volledig assortiment BIOLOGISCH GETEELDE ZADEN, vermeerderd volgens Europese richtlijn EG2029/91, uit biologische teelt afkomstig en veelal onder SKAL-toezicht in handel gebracht - Groot assortiment tuinkruiden, groenbemesters en bloemzaden. - Pootaardappelen, met o.a. de milieuvriendelijke rassen: Escort, Fresco, Sante en Texla. Maar ook de Biologische Dynamische geteelde rassen als Junior, Ditta, Agria, Escort, Sante en Eba. - Ruime sortering biologische gewasbeschermingsmiddelen, met o.a. Anti - insektengaas leverbaar ook vanaf de rol in de breedtes 260 cm, 366 cm, 560 cm. Levering door geheel Nederland, al vanaf € 13,00 franco thuis.Gezamelijk inkopen via volkstuinverenigingen, extra korting mogelijk, vraag naar informatie:
Onze Witte Zaadprijscourant ligt voor u klaar. B.V. ZAADHANDEL
VAN DER WAL
Bel of schrijf: Van Der Wal Zaadhandel Postbus 23 7900 AA Hoogeveen Telefoon 0528 - 264034 E-mail:
[email protected] Website: www.zaadhandelvanderwal.nl