Recticel in een notedop
what really matters is
trust
Recticel in een notedop > Recticel is een Belgische Groep die sterk is uitgebouwd in Europa maar die ook actief is in de rest van de wereld. Recticel heeft een honderdtal vestigingen in 20 landen. > Recticel draagt bij tot uw dagelijks comfort. Ze maakt niet alleen schuimvullingen voor zitmeubelen, maar ook matrassen en lattenbodems, isolatiemateriaal, interieurcomfort voor auto’s en allerlei andere producten, zowel voor industriële als huishoudelijke toepassingen. > Recticel is de Groep achter de meest gerenommeerde merken in slaapcomfort, zoals Beka, Lattoflex, Literie Bultex, Schlaraffia, Sembella, Swissflex, Superba, Epeda, Merinos en Ubica. > Recticel wordt gedreven door technologische vooruitgang en vernieuwing, wat geleid heeft tot een revolutionaire doorbraak bij de grootste namen in de auto-industrie. > Recticel telt meer dan 11.000 werknemers, die er mee voor zorgden dat de Groep in 2003 een omzet haalde van 1,2 miljard EUR.
RECTICEL jaarverslag 2003
>
1
Kerncijfers: BINNENZIJDE KAFT VOORAAN Organogram: BINNENZIJDE KAFT ACHTERAAN Nuttige adressen en financiële kalender: FLAP KAFT ACHTERAAN
0 > Introductie 1 3 4 6
Inhoud
Inhoud
Recticel in een notedop Belangrijke feiten van 2003 Brief aan de aandeelhouders Verslag van de Raad van Bestuur
1 > De Groep Recticel 10 11 12 13 14 15 16
Mission Statement Strategie Synergie Human Resources Onderzoek en ontwikkeling Veiligheid en milieuzorg Kwaliteitsbeleid
Rectic 2 > Activiteiten 18 19 20 26 30 34
RECTICEL jaarverslag 2003
2
Polyurethaanschuim: productieschema Productievestigingen Soepelschuim Slaapcomfort Isolatie Automobiel
3 > Informatie aan de aandeelhouders 40 43 44 45
Informatie over het aandeel Overgang naar IFRS Bestuur, management en controle Corporate Governance
4 > Financieel gedeelte 50 56 58 60 62 68 70 70 73 74 75 80
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerde resultatenrekening Geconsolideerde financieringstabel Bijlagen bij de geconsolideerde jaarrekening Samenvatting van de waarderings- en consolideringsregels Wisselkoersen Lijst der geconsolideerde vennootschappen Geschillen Vergelijkend overzicht van de geconsolideerde jaarrekening Jaarrekeningen van Recticel NV Verslag van de Commissaris-Revisor
Belangrijke feiten van 2003 Augustus 2003 HERNIEUWING AANDEELHOUDERSVERTROUWEN
Januari 2003
RECTICEL EN WOODBRIDGE
el 01/2003
>
>
Recticel en het Canadese Woodbridge kondigen de intentie aan voor de uitbreiding van hun gemeenschappelijke joint venture. Alle respectievelijke productieactiviteiten van zetelkussens op het Europese continent worden in een nieuwe groep van vennootschappen ondergebracht. Door de uitbreiding ontstaat de belangrijkste Europese producent van zetelkussens in vormschuim.
08/2003
04/2002
> >
10/2003
09/2002
April 2003
September 2003
CORPURA
HERSTRUCTURERINGEN
Recticel richt Corpura op, een nieuwe vennootschap die zich zal toeleggen op de productie van innovatieve schuimsoorten voor specifieke en hoogwaardige toepassingen in de medische sector, de cosmetica en de lichaamsverzorging. Corpura is een 100% dochteronderneming van Recticel die zal opereren vanuit Etten-Leur in Nederland (zie hoofdstuk technische schuimen).
Belangrijke feiten van 2003
Recticel en Pikolin, de belangrijkste producent van slaapsystemen in Spanje, kondigen de oprichting aan van een nieuwe gezamenlijke vennootschap. Recticel, dat voor 51% participeert in de nieuwe structuur, voegt zijn Franse activiteiten in de sector slaapcomfort, waaronder het merk Literie Bultex, aan deze vennootschap toe.
De aandeelhoudersstructuur van Recticel, die sinds 1998 georganiseerd was rond de holding Rec-Hold, wordt herschikt. De exclusieve controle door Rec-Hold wordt omgezet in een gezamenlijke controle door het afgeslankte Rec-Hold (27,3%), Mercator Bank en Verzekeringen (18,9%) en Lessius (14,75%). Binnen Rec-Hold is de Compagnie du Bois Sauvage met 62,8% meerderheidsaandeelhouder. De nieuwe verbintenis loopt tot eind 2005 (zie hoofdstuk Corporate Governance).
3
Tegenvallende halfjaarcijfers leiden tot de aankondiging van nieuwe herstructureringen. Er worden twee bijkomende vestigingen gesloten, wat het totaal op vier brengt. Naast de 500 banen die reeds in 2002 werden geschrapt, verdwijnen er in de loop van 2003 nog eens een 1000-tal jobs (zie Verslag van de Raad van Bestuur en het hoofdstuk Human Resources).
RECTICEL jaarverslag 2003
SLAAPCOMFORT IN FRANKRIJK
>
Oktober 2003
Brief aan de aandeelhouders 2003, onzekerheid en economische vertraging
Brief aan de aandeelhouders
2003 zal de geschiedenis ingaan als een jaar van grote onzekerheden. Een grote verrassing was dat niet, want de internationale spanningen en al hun negatieve neveneffecten wogen al enkele jaren op onze samenleving en op de economische ontwikkeling.
Irak ~ De ogen van de wereld waren begin 2003 gericht op Irak, waar een tweede Golfoorlog onafwendbaar leek en de hoop gevestigd was op een snelle en gunstige afloop. De economische heropleving, die onmiddellijk na de val van het Iraakse regime werd verwacht, bleef echter uit. De economie kabbelde slechts aarzelend voort op het ritme van de internationale gebeurtenissen. Van een algemene groei was geen sprake. Sommige landen slaagden erin om over het gehele jaar nog een beperkte economische vooruitgang te laten optekenen, maar anderen, waaronder een aantal Europese grootmachten, zagen de groei zelfs omgebogen in een lichte terugval.
RECTICEL jaarverslag 2003
4
Herstructureringen ~ Voor Recticel bleek reeds na afloop van het eerste semester dat 2003 een breuk zou vormen met de positieve trend van de voorbije jaren. De omzet bleef wel op peil, maar zowel de algemene economische terugval als een aantal specifieke verschijnselen in onze groeimarkten, maakten al snel duidelijk dat de verwachte resultaten niet zouden gehaald worden. Recticel zag de rendabiliteit teruglopen in de meeste van haar activiteiten, behalve in de isolatie-sector, die traditiegetrouw de vruchten plukte van een uiterst professioneel opgezet productie-apparaat, gekoppeld aan een gespreid verkoopsnetwerk.
Vooruitzichten ~ De verbetering kan niet alleen het gevolg zijn van een besparingsplan. Voor 2004 hoopt de Groep dan ook op een natuurlijke groei, hoe klein ook. Daarnaast zijn de bestaande joint ventures in de sector slaapcomfort (met het Spaanse Pikolin) en automobiel (met het Canadese Woodbridge) klaar voor een stevige ontwikkeling, geschoeid op technologische efficiëntie, een grondige marktkennis en innovatieve en flexibele verkoopstrategieën. De isolatie-activiteit krijgt positieve impulsen door strengere isolatie-normen in een aantal omliggende landen en geeft andermaal blijk van het potentieel van de sector. De Groep kijkt trouwens met aandacht uit naar de ontwikkeling van deze markt in Centraal-Europa. In de sector soepelschuim heeft de Groep de bedoeling om zich meer en meer toe te spitsen op hoogwaardige toepassingen voor haar producten. De auto-industrie bewijst dat de activiteiten rendabel verlopen zodra de opstartfases achter de rug zijn. Vermits het aantal nieuwe programma’s dat vanaf 2004 in productie gaat met de nodige omzichtigheid wordt benaderd, verwacht de Groep ook in deze markt, waarin ze onder andere aanwezig is met haar eigen, gepatenteerde technologie, een positief verloop. Centraal- en Oost-Europa ~ Recticel is vandaag
De Groep besliste onmiddellijk over te gaan tot een ambitieus herstructureringsplan, dat verder bouwde op de inspanningen die reeds eerder waren ingezet om de rendabiliteit en de toekomst van de Groep veilig te stellen. Vier vestigingen werden gesloten, anderen werden geherstructureerd. Het besparingsplan, dat de Groep zowat 9 miljoen EUR heeft gekost, was begin 2004 echter grotendeels geïmplementeerd en geeft Recticel nieuwe ademruimte en armslag voor de toekomst. Voor het huidige jaar, en meer nog voor 2005, verwacht de Groep dan ook een sterke verbetering van de resultaten.
tevreden dat het in de loop van het voorbije decennium een sterke ontwikkeling heeft verwezenlijkt in Centraal- en Oost-Europa. De activiteiten van de Groep beperken er zich al lang niet meer tot de productie van schuimvolumes voor de meubelsector, maar omvatten vandaag ook een groot aantal hoog-technologische toepassingen voor de autoindustrie.
Algemeen gezien biedt Centraal-Europa voor de toekomst een bijzonder groot potentieel, waar Recticel niet aan voorbij wil gaan. De Groep verwacht dan ook dat haar activiteiten, in alle sectoren, er zich in de komende jaren, meer dan in andere groeimarkten, aan een hoog tempo verder zullen ontwikkelen.
2004 wordt wellicht een overgangsjaar. Als de verhoopte economische heropleving inderdaad werkelijkheid wordt, de doorgevoerde herstructureringen hun vruchten afwerpen en de opstartfases in de sector automobiel naar wens verlopen, is de Groep er zeker van dat ze in 2004 opnieuw zal aanknopen met winst. 2003 is geen gemakkelijk jaar geweest, en meer dan ooit hebben we beroep gedaan op uw inspanningen en geduld. We wensen iedereen, werknemers zowel als aandeelhouders, daarvoor te danken.
Brief aan de aandeelhouders
De groei van de lokale activiteiten compenseert bovendien niet alleen de terugval op de West-Europese markt, die meer dan ooit gevoelig bleek voor verschijnselen als delocalisatie en import uit lage-loonlanden, maar heeft ook ter plaatse een toenemende vraag gecreëerd, die samenvalt met de ontwikkeling van de levensstandaard.
Schuldgraad ~ De afbouw van de schuldgraad blijft een belangrijke prioriteit van de Groep. Door de groei van de sector automobiel en de opstartfases van de geplande nieuwe contracten werd reeds vroeger aangekondigd dat de vermindering van de schuldgraad niet op korte termijn kon gerealiseerd worden. Recticel maakt zich sterk dat het vanaf 2005 actief werk kan maken van de afbouw van de schuld. De drijvende factoren daarin zijn de herziening van de investeringsbehoeften in de sector automobiel, onder andere door het geven van licenties, en een verhoogde aandacht voor de beheersing van het benodigde werkkapitaal.
Luc Vansteenkiste
Luc Geuten
5
In 2003 verliep de periode van vijf jaar na de overname van een meerderheid van de Recticel-aandelen door Rec-Hold. De Groep is fier dat de meeste aandeelhouders hun engagement hebben verlengd voor een bijkomende periode van twee jaar. Recticel krijgt daardoor opnieuw de gelegenheid om, gesteund door een stabiel aandeelhoudersschap, verder te bouwen aan haar ontwikkeling als Groep en aan haar lange-termijn-visie en –ambities.
RECTICEL jaarverslag 2003
Aandeelhoudersstructuur ~
Luc Vansteenkiste
Luc Geuten
Verslag van de Raad van Bestuur in miljoen EUR
2002
2003
OMZET OPERATIONELE CASH-FLOW BEDRIJFSRESULTAAT NETTORESULTAAT (AANDEEL GROEP)
1.177,4 96,1 39,9 22,5
1.183,6 75,6 17,2 -14,6
Verslag van de Raad van Bestuur
Voorstel tot uitbetaling dividend van 0,17 EUR bruto per aandeel (0,34 EUR in 2002)
2003 ontgoochelt - Opnieuw winst in 2004 dankzij herstructureringen
> - Sterke vooruitzichten voor 2005:
31.12.03
31.12.02
31.12.01
∆% 2002-2003
NETTO-OMZET OPERATIONELE CASH FLOW Afschrijving op materiële en immateriële vaste activa Afschrijving op consolidatieverschillen BEDRIJFSRESULTAAT Netto financieel resultaat RESULTAAT UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN Netto uitzonderlijk resultaat RESULTAAT VOOR BELASTINGEN Belastingen Resultaat volgens vermogensmutatie NETTORESULTAAT Belang van derden NETTORESULTAAT (aandeel van de Groep)
1,183.6 75.6 (52.2) (6.1) 17.2 (19.8)
1,177.4 96.1 (49.8) (6.4) 39.9 (19.5)
1,155.0 93.7 (42.9) (6.2) 44.5 (19.9)
+ 0.5% - 21.4% + 1.2% - 5.1% - 56.8% + 1.8%
(2.6) (6.8) (9.4) (3.2) 0.6 (11.9) (2.7) (14.6)
20.4 6.2 26.6 (4.7) 0.5 22.4 0.1 22.5
24.6 (3.6) 21.0 (1.1) 0.2 20.1 (0.5) 19.6
n.v.t. n.v.t. n.v.t. - 32.1% + 22.3% n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Lopend nettoresultaat voor afschrijving van goodwill Lopend nettoresultaat na afschrijving van goodwill
(1.7) (7.8)
22.7 16.3
29.4 23.1
n.v.t. n.v.t.
BALANS Totaal der activa Eigen vermogen van de Groep Netto financiële schuld
844.2 232.2 299.9
830.0 253.8 238.2
828.4 243.1 286.1
+ 1.7% - 8.5% + 25.9%
RATIO’S Operationele cash-flow / Netto-omzet Bedrijfsresultaat / Netto-omzet Lopend nettoresultaat voor goodwill / Netto-omzet Nettoresultaat na goodwill / Netto-omzet Nettoresultaat / Netto-omzet
6.4% 1.5% - 0.1% - 0.7% - 1.2%
8.2% 3.4% 1.9% 1.4% 1.9%
8.4% 3.9% 2.5% 2.0% 1.7%
-
28,333,010 8.19 2.67 0.61
28,333,010 8.96 3.39 1.41
27,805,075 8.74 3.37 1.60
- 8.5% - 21.4% - 56.8%
(0.09) (0.52) (0.06) (0.28)
0.72 0.79 0.80 0.58
0.88 0.70 1.06 0.83
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
in miljoen EUR
RECTICEL jaarverslag 2003
6
INFORMATIE PER AANDEEL Aantal aandelen Eigen vermogen van de Groep per aandeel Operationale cash-flow per aandeel Bedrijfsresultaat per aandeel Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen per aandeel Nettoresultaat (aandeel v/d Groep) per aandeel Lopend nettoresultaat voor goodwill per aandeel Lopend nettoresultaat na goodwill per aandeel
Analyse van omzet en resultaat ~
Op vergelijkbare basis zou de omzet er met 2,2% op vooruit zijn gegaan. Een gedeelte van de groei werd geneutraliseerd door wisselkoersverschillen (voor een bedrag van 26,7 miljoen EUR) vooral in de Amerikaanse dollar en het Britse pond.
De operationele cash-flow daalde met 21,4% tot 75,6 miljoen EUR. Isolatie en soepelschuim presteerden sterk en gingen er ondanks de moeilijke markt slechts licht op achteruit. In Automobiel en Slaapcomfort daalde de rendabiliteit.
2003 Opsplitsing cash-flow per sector
21,1%
Omzet [miljoen EUR]
Verslag van de Raad van Bestuur
De netto-omzet van de Groep steeg in 2003 met 0,5% tot 1.183,6 miljoen EUR.
Soepelschuim > 39,4%
39,4%
Slaapcomfort > 25,8% Isolatie > 13,7%
13,7%
1023
1177
1184
Automobiel > 21,1%
25,8%
1070
1999 2000 2001 2002 2003
Daarnaast werd de perimeter als volgt gewijzigd: - de integratie van de resterende 50% in het Griekse Ricomex (soepelschuim), wat een omzet vertegenwoordigt van 2,5 miljoen EUR; - de integratie van 51% van de activiteiten van de fabriek in het Franse Trilport (automobiel), voor 2,6 miljoen EUR; - de integratie van 50% van het Japanse Inorec, dat in 2002 nog niet werd geconsolideerd, voor 1,9 miljoen EUR;
Deze terugval is vooral te wijten aan allerlei externe factoren, zoals de lagere volumes van de Ford Mondeo, de vertraagde opstart van verscheidene contracten in de auto-industrie en de aanhoudende druk op de consumptie in de sector slaapcomfort.
>
Operationele cash-flow (miljoen EUR)
Soepelschuim (1) Slaapcomfort Automobiel (1) Isolatie
7
2003
%
2002
%
29.8 19.5 16.0 10.3 75.6
39.4 25.8 21.1 13.7
33.8 24.2 28.4 10.4 96.1
34.9 25.0 29.4 10.7
2003 Opsplitsing omzet per sector
34,2%
26,8%
Soepelschuim > 34,2% Slaapcomfort > 30,9% Isolatie > 8,1%
8,1% 30,9%
Automobiel > 26,8%
(1) De omzet en de operationele cash-flow van het Amerikaanse filiaal Soundcoat, die tot nog toe in de sector ‘Automobiel’ werden opgenomen, worden sinds het begin van 2003 verrekend in de sector ‘Soepelschuim’. De cijfers voor 2002 werden aan deze situatie aangepast om ze vergelijkbaar te maken met die van 2003.
RECTICEL jaarverslag 2003
1155
Het bedrijfsresultaat liep terug van 39,9 tot 17,2 miljoen EUR.
Verslag van de Raad van Bestuur
De financiële kosten stegen licht van 19,5 tot 19,8 miljoen EUR. De netto-intrestlasten bedroegen 15,4 miljoen EUR (17,5 miljoen EUR in 2002) en werden gunstig beïnvloed door de lagere rentevoeten en de lagere gemiddelde schuld. Wisselkoersverschillen resulteerden in een netto last van 1,7 miljoen EUR. De netto uitzonderlijke lasten bedroegen 6,8 miljoen EUR. De belangrijkste uitzonderlijke factor was de omvangrijke kost voor de bijkomende herstructureringen die in september 2003 werden aangekondigd en die inmiddels zijn uitgevoerd. Nadat er in 2002 reeds 500 banen verdwenen, werd in 2003 beslist om nog eens een duizendtal afvloeiingen door te voeren, waarvan het merendeel inmiddels is gerealiseerd. In Duitsland en Nederland werden twee fabrieken in de sector slaapcomfort gesloten. Daarnaast worden in Duitsland nog twee verwerkingseenheden gesloten, werden er herstructureringen doorgevoerd in tien andere vestigingen waaronder het hoofdkwartier van de Groep, en werden de algemene werkingskosten drastisch verminderd. De kosten en provisies voor deze operaties liepen op tot 9 miljoen EUR en werden geboekt in 2003.
RECTICEL jaarverslag 2003
8
Al deze maatregelen leveren een structurele besparing op die begroot wordt op 16,3 miljoen EUR voor 2004 en 19,3 miljoen EUR voor 2005. De belastingen liepen terug tot 3,2 miljoen EUR. Het belang van derden bedroeg 2,7 miljoen EUR, en is terug te voeren op de joint ventures met het Franse Copirel (slaapcomfort) en het Duitse JR Interiors (Automobiel). Onder invloed van al deze factoren boekte de Groep een nettoverlies (aandeel van de Groep) van 14,6 miljoen EUR.
Stand van zaken per sector ~ Voor een stand van zaken per sector en de commentaren die daarover in het verslag van de Raad van Bestuur werden opgenomen, verwijzen wij graag naar de hoofdstukken over de sectoren, verderop in dit jaarverslag.
Schuldgraad ~ Recticel respecteert de maximale schuldgraad binnen het gesyndiceerd krediet, maar door de lager dan geplande cash-flow van 2003 wordt momenteel niet voldaan aan één van de voorwaarden. Op basis van de huidige gesprekken met de banken vertrouwt de Groep erop dat deze situatie spoedig zal verholpen worden. De Raad van Bestuur heeft op datum van 26 april 2004 kennis genomen van de aanvaarding door het syndicaat van de banken, in het voordeel van RECTICEL, van een tijdelijke vrijstelling van bepaalde van haar verplichtingen tot 30 september 2004. (*) (*) toegevoegd door een schriftelijk besluit van de Raad van Bestuur van 30 april 2004.
Vooruitzichten voor de toekomst ~ De Groep zal in 2004 opnieuw winst maken en heeft nog betere winstvooruitzichten voor 2005.
De Groep Recticel
1 1 > De Groep Recticel 2 > Activiteiten 3 > Informatie aan de aandeelhouders 4 > Financieel gedeelte
Finding balance in time to come 10 11 12 13 14 15 16
Mission Statement Strategie Synergie Human Resources Onderzoek en ontwikkeling Veiligheid en milieuzorg Kwaliteitsbeleid
> Mission statement / Groepswaarden
• beantwoorden aan ieders verlangen naar een groter comfort in het dagelijks leven; • een samenhangende groep zijn die bestaat uit vier sectoren (Soepelschuim, Slaapcomfort, Automobiel en Isolatie), gesterkt door een lange ervaring in comfortmarketing en -technologie, en door een uitmuntende kennis van polyurethaanschuim, materialen en productieprocessen; • een meerwaarde creëren voor zijn klanten en zijn aandeelhouders; • alle werknemers de mogelijkheid bieden om hun individuele talenten te ontplooien, binnen het kader van de groepsstrategie; • zijn verantwoordelijkheid nemen als organisatie binnen de leefgemeenschap, met een sterke nadruk op kwaliteit, veiligheid, gezondheid en milieuzorg.
Groepswaarden 10 RECTICEL jaarverslag 2003
1 > De Groep Recticel
Recticel wil:
Mission Statement
• Team spirit • Ondernemerschap • Creativiteit en innovatie • Respect voor het milieu en het individu • Transparantie en openheid
Strategie
Merkenpolitiek ~
Om zich duidelijker te positioneren binnen een vaak zeer concurrentiële markt en de eigen producten veilig te stellen tegen de prijsdruk die daarvan het gevolg is, heeft Recticel gekozen voor een sterke merkenpolitiek. Vooral in de sector slaapcomfort maakt de Groep gebruik van grote merknamen. Sommigen genieten vooral bekendheid in een lokale markt (Schlaraffia in Duitsland, Beka in België, Ubica in Nederland, Superba in Zwitserland, Epeda-Merinos in Frankrijk, enz.). Andere merken zijn typische voorbeelden van een pan-Europese aanpak en worden in meerdere landen verdeeld (Swissflex, Lattoflex, Literie Bultex, enz.).
Technologie ~ Onderzoek en ontwikkeling, creativiteit en technologische innovatie vormen de onderbouw voor de verdere expansie van de Groep. De belangrijkste doorbraak op dit vlak is ongetwijfeld de unieke Spraytechnologie. Door het gebruik van de ‘Colofast Spray’technologie kon Recticel als eerste kleurvaste onderdelen leveren in polyurethaan (PU), wat een revolutionaire vernieuwing heeft mogelijk gemaakt van de interieurafwerking voor auto’s. Ook heel wat nieuwe technische schuimsoorten waren het product van doorgedreven inspanningen op het vlak van onderzoek en ontwikkeling, net zoals Tau-foam trouwens, dat de toepassing van PU als isolatiemateriaal in de bouw een nieuwe stimulans heeft gegeven, door zijn geringe gewicht, zijn grote sterkte en zijn verbeterde brandbestendigheid.
Beheersen van
>
POLYURETHAANPRODUCTIE > zacht- en hardschuim
>
MERKENPOLITIEK > slaapsystemen
>
HOOGTECHNOLOGISCHE TOEPASSINGEN > automobiel
RECTICEL jaarverslag 2003
11
Strategie
Volume ~ Recticel wil een leidende rol spelen in het aanbod van blokschuim. Vooral in de sector van het soepelschuim, meer specifiek de schuimvullingen voor zitmeubelen, is het aanbod groot en ligt de instapdrempel voor nieuwe producenten vrij laag. Door een goede beheersing van de eigen productiviteit en een optimale benutting van haar productie-apparaat wil de Groep haar marktaandeel en rendabiliteit veilig stellen.
1 > De Groep Recticel
De globale strategie van de Groep Recticel spitst zich toe op drie belangrijke aandachtspunten:
Synergie
Recticel is actief in vier verschillende sectoren. Toch bestaan er tussen deze uiteenlopende activiteiten een aantal raakvlakken, die de Groep tot een hecht geheel samensmeden.
Technologie ~
Op technologisch vlak vormt polyurethaan de rode draad door de grote verscheidenheid aan activiteiten van de Groep. PU-technologie, zowel in de productie als de verwerking, vormt de basis voor nieuwe, innovatieve toepassingen of de kwaliteitsverbetering van bestaande producten.
Aankoopkracht ~
12 RECTICEL jaarverslag 2003
1 > De Groep Recticel
Synergie
Het aankoopbeleid van chemische grondstoffen verloopt gecentraliseerd. Daardoor heeft Recticel een belangrijke positie verworven als aankoper van deze grondstoffen, de tweede grootste ter wereld. Alle vestigingen plukken er de vruchten van. De Groep heeft ook stappen ondernomen om in de sector slaapcomfort de aankoop van andere strategische grondstoffen zoals latex, textiel en metalen onderdelen te bundelen.
Raakvlakken ~ Hoewel de gezamenlijke activiteiten van de Groep werden opgedeeld in vier verschillende sectoren, is het soms moeilijk om duidelijke grenzen te trekken en alle toepassingen strikt af te bakenen. Heel wat producten van de sector technische schuimen worden bijvoorbeeld gebruikt in de auto-industrie. Dit maakt duidelijk dat er raakvlakken bestaan tussen de verschillende sectoren die in heel wat gevallen dan ook als complementair kunnen worden beschouwd. Op deze wijze halen bepaalde sectoren hun voordeel uit de mogelijkheden die geboden worden door andere activiteiten, wat een duidelijke illustratie is van de schaalvergroting die deze complementariteit met zich meebrengt.
RECTICEL IS ACTIEF IN VIER Marketing ~ Alle sectoren kenmerken zich door de noodzaak van een eigen typische marketing-strategie. Toch bestaan er ook parallellen. Zo hebben de aanzienlijke VERSCHILLENDE SECTOREN. TOCH publicitaire inspanningen die in de sector slaapcomfort Literie Bultex werden geleverd, ook de bekendheid BESTAAN ER TUSSEN rond van hetDEZE merk Comfort Bultex in de hand gewerkt. ‘Comfort Bultex’ groeide in de sector soepelschuim sinds 1995 uit tot het enige vulmateriaal dat een competitief voordeel kon UITEENLOPENDE ACTIVITEITEN halen uit zijn merknaam en zijn visibiliteit. EEN AANTAL RAAKVLAKKEN, DIE Recycling ~ Schuimresten die overblijven na het verwerkingsproces worden gerecycleerd. Op die manier wordt DE GROEP TOT EEN HECHT uitGEHEEL de schuimresten van de verschillende activiteiten een nieuw, geagglomereerd schuim geproduceerd dat op zijn beurt wordt gebruikt in alle sectoren. SAMENSMEDEN.
Human Resources
Naast de sluiting van de bovengenoemde vestigingen, werden een tiental andere fabrieken grondig geherstructureerd en werden er bijkomende inspanningen geleverd om de algemene werkingskosten te verminderen. Al deze maatregelen hebben in 2003 geleid tot bijna 1000 afvloeiingen, vooral tijdens de tweede jaarhelft. Door de aanpassing van de algemene structuren werd in de periode 2002-2003 ook het aantal leidende kaderleden van de Groep met 30 verminderd, een daling met 20%. De totale kost van al deze operaties bedraagt voor 2003 9 miljoen EUR. Deze herstructureringen zullen Recticel in 2004 een besparing opleveren van minstens 16,3 miljoen EUR. Vanaf 2005 zal er 19,3 miljoen EUR worden bespaard.
Door de ontwikkeling van de Groep in de Verenigde Staten en de groeimarkten van Centraal- en Oost-Europa, werden in 2003 375 nieuwe jobs gecreëerd, zodat de daling van het totale personeelsbestand beperkt blijft tot 5%. De Groep is er zich van bewust dat de afslankingen de druk op de huidige structuren hebben verhoogd. Ze is er echter van overtuigd dat de voorbije inspanningen noodzakelijk waren om de basis te vormen die nodig is om de toekomst van de Groep met vernieuwd vertrouwen tegemoet te zien. 13
>
RECTICEL jaarverslag 2003
In 2003 werd de beslissing genomen om vier vestigingen te sluiten. In Nederland ging de fabriek van Deventer dicht. De productie van matrassen werd overgebracht naar Hulshout (België). Ook de Duitse productievestiging van lattenbodems in Holzwickede werd gesloten. De activiteiten worden opnieuw opgestart in Tsjechië. Daarnaast worden in Duitsland nog twee verwerkingseenheden voor soepelschuim gesloten.
Kerngegevens Personeelsbestand 2003
11.421
(vol- en deeltijds personeel, met uitzondering van tijdelijk personeel en personen die arbeidsongeschikt zijn en met inbegrip van de voltallige personeelsbezetting van joint ventures die door Recticel voor 50% worden gecontroleerd)
Sluitingen:
Wabern (D) Bad Ditzenbach (D) Deventer (NL) Holzwickede (D)
Afvloeiingen 2003:
bijna 1000 medewerkers
Aanwervingen 2003:
ongeveer 375 medewerkers
Kosten herstructureringen:
9 miljoen EUR
Geraamde besparingen: 2004: 16,3 miljoen EUR 2005 e.v.: 19,3 miljoen EUR
Human Resources
1 > De Groep Recticel
Terwijl het personeelsbeleid zich op groepsniveau verder ontwikkelde binnen het kader dat tijdens de voorbije jaren werd uitgetekend, werd 2003 gekenmerkt door een aantal specifieke uitdagingen. Door de conjuncturele terugval, tegenvallende resultaten en het uitblijven van de verwachte inhaalbeweging, zag de Groep zich verplicht om zich aan de economische realiteit aan te passen en een hele reeks herstructureringen door te voeren.
Onderzoek en ontwikkeling: het IDC
Onderzoek en ontwikkeling
Het onderzoeksteam telt ongeveer 160 medewerkers. Van het budget van 2003, dat 17,2 miljoen EUR bedroeg, ging meer dan 75% naar onderzoek in de sector automobiel. In de meer traditionele sectoren slaagde het IDC erin om de kwaliteit van bestaande producten verder op te drijven en nieuwe varianten te ontwikkelen. Een voorbeeld is de introductie van afgeleide producten van Bulfast, het lichtstabiel schuim dat vooral een doorbraak kende in de textielsector (in het bijzonder de vulling van bra-cups). Een ander voorbeeld is de ontwikkeling van de technologie van ‘moulded re-bound foam’, waarmee gerecycleerde schuimresten verwerkt worden in complexere afgewerkte onderdelen. Op het vlak van recycling werd flink wat aandacht besteed aan nieuwe geluidsisolerende onderlagen voor parket. Het onderzoekscentrum slaagde er in om het gebruik van alle HCFC’s in isolatiemateriaal overbodig te maken door de introductie van alternatieve blaasmiddelen. Deze doorbraak bevestigt de bekommernis van de Groep om door onderzoek en ontwikkeling een leidende rol te spelen in de bescherming van de leefwereld en het milieu.
In de Spray-technologie lag de aandacht zowel op technologische aspecten als op de ontwikkeling van nieuwe designs. De Groep heeft belangrijke stappen gezet naar de zelfstandige productie van onderdelen van het meng- en doseersysteem van de Spray-robots, voor eigen gebruik, die de bescherming van de gepatenteerde technologie nog beter waarborgt. Tegelijk werden producten ontwikkeld die qua uitzicht afwijken van de traditionele lederstructuur, en die de constructeurs de mogelijkheid bieden om vernieuwende designs in te voeren in het auto-interieur.
14 RECTICEL jaarverslag 2003
1 > De Groep Recticel
Eén van de grootste troeven van de Groep is de beschikbaarheid van een gecentraliseerd onderzoekscentrum. Het IDC (International Development Center) ligt in Wetteren (België), bundelt de ervaringen en de kennis van de Groep op één plaats en staat ter beschikking van alle vestigingen en activiteiten wereldwijd.
Het grootste gedeelte van het budget werd besteed aan de sector automobiel. Het is vooral daar dat Recticel door de gedrevenheid naar technologische en chemische vooruitgang zijn voorsprong wil veilig stellen.
>
Evolutie budget R&D 1999
Budget 2003: 17,2 miljoen EUR
19% 2% 2%
77%
Soepelschuim > 19%
Omzet Groep Uitgaven R&D R&D als procent van de omzet
(miljoen EUR)
2000
2001
2002
2003
1 023,2 1 069,6 1 155,0 1 177,4 1 183,6 10,7 11,0 12,6 14,9 17,2 1,04%
1,03% 1,09%1 1,27%
1,45%
Andere > 2% Isolatie > 2% Automobiel > 77%
Algemeen geldt dat het onderzoekscentrum nu reeds tal van mogelijkheden klaar heeft voor toepassingen die voorlopig nog wachten op commerciële ontwikkeling. Om de commercialisering van deze nieuwe producten te stimuleren, komt het er nu op aan om in de vroegste fase van de prototypering betrokken te worden in de besprekingen met de autofabrikanten.
Veiligheid ~ Het veiligheidsaspect werd reeds vorig jaar door de Europese Ondernemingsraad (EOR) gekozen tot één van de belangrijkste thema’s. De wederzijdse dialoog die daarop volgde heeft geleid tot concrete actieplannen, waarover binnen de EOR wordt gerapporteerd, en waarvan de resultaten al een eerste keer werden geevalueerd. Naast algemene en zeer fundamentele veiligheidsvoorschriften kwamen daardoor ook nieuwe aandachtspunten aan de orde, zoals ergonomie, en werden actieplannen ontwikkeld die bijvoorbeeld rugklachten en andere ongemakken tengevolge van repetitieve bewegingen moeten tegengaan. In de meeste landen hebben deze maatregelen nu reeds geleid tot opmerkelijke resultaten. Gezondheid ~
Recticel is al meer dan vijf jaar bezig met het identificeren van grondstoffen die pro-actief verbannen worden uit het eigen productieproces. Op die manier wil de Groep niet alleen anticiperen op mogelijke toekomstige wetgevingen, maar wil ze ook een actieve rol spelen in het voorkomen van elk potentieel risico voor de consument. De lijst die door Recticel werd opgesteld, wordt momenteel besproken door de overkoepelende Europese associaties van de polyurethaanproducenten, waar het principe op heel wat steun kan rekenen. De Groep is fier dat ze ook op dit vlak een leidende rol kan spelen en met pro-actieve maatregelen een belangrijke bijdrage kan leveren tot de veiligheid van de werknemers en de eindgebruikers.
Milieuzorg ~ De aandacht voor milieuzorg is niet nieuw en gaat onverminderd voort. Hoewel de meeste actiepunten niet beperkt blijven tot één jaar en een voortdurende opvolging vragen, is er steeds ruimte voor nieuwe initiatieven of veranderende klemtonen. In 2003 werden samen met het IDC aanzienlijke inspanningen geleverd om mogelijke emissies tot een absoluut minimum te beperken door een optimalisering van de chemische formules. Heel wat aandacht gaat ook uit naar energiebesparingen, met de bedoeling het verbruik van electriciteit, gas en minerale brandstoffen tot een minimum te beperken. Veiligheid, gezondheid en milieuzorg zijn een dagelijkse zorg, die een voortdurende opvolging en stimulering vragen. Het komt er niet op aan om de aandacht voortdurend en volledig te verleggen naar steeds nieuwe actiepunten. De Groep is ervan overtuigd dat de meest opmerkelijke resultaten eerder geboekt worden door een doorgedreven en aanhoudende inspanning op de klassieke en steeds weerkerende thema’s, eventueel aangevuld met nuttige uitbreidingen naar domeinen waar het potentieel tot verbetering het grootst is. De aandachtspunten van het beleid zullen op zich misschien minder spectaculair zijn, maar de geboekte resultaten, die er enkel kunnen komen na een doorgedreven inspanning in steeds dezelfde domeinen, zullen het bewijs vormen dat de Groep ook in deze aspecten haar leidende rol met succes vervult.
15
Veiligheid en milieuzorg
1 > De Groep Recticel
Veiligheid, gezondheid en milieuzorg bleven ook in 2003 belangrijke aandachtspunten voor de Groep. In elk van deze drie domeinen werden in de eerste plaats de inspanningen verder gezet om de resultaten van de voorbije jaren nog te verbeteren. Daarnaast werden nieuwe initiatieven ontwikkeld om het beleid inzake veiligheid, gezondheid en milieuzorg meer kracht bij te zetten of aan te passen aan de nieuwste trends.
RECTICEL jaarverslag 2003
Veiligheid en Milieuzorg
Kwaliteitsbeleid
Kwaliteitsbeleid
16 RECTICEL jaarverslag 2003
1 > De Groep Recticel
Het multinationale karakter van de Groep heeft ertoe geleid dat ook het kwaliteitsbeleid, dat aanvankelijk geschoeid was op lokale initiatieven, tijdens de voorbije jaren een steeds belangrijker rol is gaan spelen. Vandaag wordt het kwaliteitsbeleid vanaf het hoogste managementniveau gecoördineerd en naar de verschillende vestigingen en sectoren doorvertaald.
Het succes van de ‘6 Sigma’-methodologie in de autoindustrie, bracht de Groep ertoe om bepaalde principes van deze werkwijze stapsgewijs in te voeren in het eigen systeem. Daarmee wil ze niet alleen de kwaliteit van de afgeleverde producten verzekeren, maar ook de productieprocessen zelf verder optimaliseren.
Door de introductie van de ‘6-Sigma’-methode worden bepaalde risico-domeinen van een productieproces beter geïdentificeerd, waarna het productieproces kan worden bijgestuurd om bijvoorbeeld de uitval zoveel mogelijk te beperken. Dit resulteert tevens in een verbetering van de leveringsperformantie naar de klant toe (door lagere ppm’s).
De ‘6 Sigma’-methode werd aanvankelijk opgestart in de Amerikaanse vestigingen van de Groep, maar heeft sinds 2003 ook ingang gevonden in andere landen. De principes van de methodologie worden vooral toegepast in de sector automobiel en worden ook gehanteerd door klanten als Volvo, met wie Recticel actief heeft samengewerkt om bepaalde noden en het potentieel van deze methode af te bakenen.
De ‘6-Sigma’-methode heeft haar doel niet gemist en in die domeinen waar de principes worden ingevoerd, werden reeds opmerkelijke resultaten geboekt. Het gedachtengoed van de nieuwe methode wordt inmiddels ook uitgedragen naar de ondersteunende Shared Service-functies van de Groep, waar ze worden toegepast op de administratieve processen. Het komt er op aan om de verwachtingen van vooral de interne klanten te definiëren in Service Level Agreements, de administratieve processen in kaart te brengen en de verhoopte resultaten af te bakenen. De opvolging gebeurt via Key Performance Indicators, die het voorwerp vormen van regelmatige evaluaties. Hoewel kwaliteitszorg een vaste pijler is van het dagelijks beleid en steunt op vaste en onveranderlijke principes, is de Groep bijzonder enthousiast over de methodologie die ze in 2003 als extra ondersteuning heeft ingevoerd. Ze is er van overtuigd dat de verbetering van de interne processen onvermijdelijk ook de kwaliteit van de geleverde diensten en producten ten goede zal komen.
Activiteiten
Creating real life experiences 2 1 > De Groep Recticel 2 > Activiteiten 3 > Informatie aan de aandeelhouders 4 > Financieel gedeelte
18 19 21 26 30 34
Polyurethaanschuim: productieschema Productievestigingen Soepelschuim Slaapcomfort Isolatie Automobiel
Polyurethaanschuim: productieschema
De petrochemische nijverheid raffineert 95% van ruwe olie tot nafta en aanverwante producten. Uit het resterende gedeelte dat na de raffinage overblijft, worden nog een aantal andere chemische producten gewonnen, waaronder polyol en isocyanaat, de belangrijkste grondstoffen voor de aanmaak van polyurethaan (PU). Afhankelijk van het grondstofmengsel levert het productieproces van PU bij Recticel een harde of een soepele schuimsoort op. Het harde schuim is in hoofdzaak bestemd voor de isolatiesector. Het wordt zowel gemaakt in de vorm van gebruiksklare isolatieplaten als van grote blokken die nadien tot complexere stukken worden verzaagd. In de andere sectoren waarin Recticel actief is, wordt vooral gebruik gemaakt van zachtere schuimsoorten. Zachtschuim wordt in de meeste gevallen geproduceerd in de vorm van blokken, die nadien op verschillende manieren kunnen worden versneden (b.v. voor de meubelindustrie). Zachtschuim kan ook meteen in een specifieke vorm geproduceerd worden, een proces dat vooral wordt toegepast bij de productie van zetelkussens voor auto’s.
Dankzij onderzoek en ontwikkeling is Recticel er in geslaagd om aan polyurethaanschuim een nieuw gezicht en nieuwe eigenschappen te geven. De Colofast- en Colofast Spray-technieken die in de auto-industrie met zoveel succes worden toegepast, zijn daarvan het sprekende bewijs.
Wereldproductie van kunststoffen: Wereldproductie van polyurethaan (PU): Europese productie van polyurethaan: Europese productie van soepelschuim: Recticel-productie van soepelschuim:
>
AARDOLIE >
>
95% Nafta
5% Residu
>
> Polyol
Isocyanaat
POLYURETHAANSCHUIM >
>
>
Hardschuim
Soepelschuim
Spray
>
Platen
>
>
> Blokken
Blokken
Vormschuim
>
SOEPELSCHUIM
>
SLAAPCOMFORT
>
>
>
> ISOLATIE
>
> Versnijden
>
> Versnijden
150 miljoen ton 7,5 miljoen ton 2,5 miljoen ton 750.000 ton 200.000 ton
PU-toepassingen: Meubelen, Auto-industrie, Schoenen, Bouw en industrie, Lijmen, Verven, Polymeren, … De geschatte jaarlijkse groei van de Europese meubelmarkt bedraagt 3% of 10.000 ton PU
18 RECTICEL jaarverslag 2003
2 > Activiteiten
Polyurethaanschuim: het productieschema
AUTOMOBIEL
Produktievestigingen Slaapcomfort
België: Wetteren Frankrijk: Langeac Louviers Nederland: Kesteren Duitsland: Bexbach Burkhardtsdorf Düsseldorf Ebersbach UK: Alfreton Zweden: Gislaved Oostenrijk: Kremsmünster Italië: Gorla Minori Griekenland: Aspropyrgos Spanje: Ciudad Rodrigo Polynia Cataroja Polen: Zgierz Hongarije: Sajobabony Roemenië: Sibiú
België: Wetteren Hulshout Frankrijk: Trilport Duitsland: Rheinbreitbach Wackersdorf Espelkamp Mallersdorf Rüsselsheim Unterriexingen UK: Corby Tsjechië: Teplice Mlada Boleslaw USA: Fountain Inn, SC Auburn Hills, MI Clarkston, MI Tuscaloosa, AL Japan: Nagoya
België: Hulshout Geeraardsbergen Frankrijk: Langeac Limoges Massevaux Rouen Belfort Noyen Duitsland: Wattenscheid Jöhstadt Hassfurt Oostenrijk: Timelkam Zwitserland: Büron Flüh Polen: Lodz Tsjechië: Jablonec
Isolatie België: Wevelgem Turnhout
Naast de bovenvermelde productievestigingen heeft Recticel nog een 60-tal verwerkingseenheden of verkoopkantoren, gespreid over 20 landen.
RECTICEL jaarverslag 2003
19
Productievestigingen
Automobiel
2 > Activiteiten
Soepelschuim
2 > Activiteiten
SOEPELSCHUIM
Embracing tomorrows expectations
De netto-omzet steeg met 0,6% tot 404,5 miljoen EUR(*). Lagere volumes in de West-Europese meubelindustrie werden gedeeltelijk gecompenseerd door een verhoogde productie in CentraalEuropa en door de groei van de omzet in de deelactiviteit ‘technische schuimen’. De omzet van de activiteit ‘composite foams’ leed onder de lage verkoopprijzen voor restschuim. De operationele cash-flow ging er met 12,0% op achteruit tot 29,8 miljoen EUR, vooral ten gevolge van de lage verkoopprijzen van restschuim en het concurrentiële klimaat. De daling werd getemperd door een terugkeer eind 2003 van de grondstofprijzen naar het niveau van 2002. Om de rentabiliteit verder te verbeteren heeft de Groep in de loop van 2003 beslist om twee verwerkingseenheden te sluiten in Duitsland (Wabern en Bad Ditzenbach), heeft ze een grondige vermindering gerealiseerd van haar vaste productiekosten en investeert ze in nieuwe niches en markten met een hoge toegevoegde waarde. (*) De omzet en de operationele cash-flow van het Amerikaanse filiaal Soundcoat, die tot nog toe in de sector ‘Automobiel’ werden opgenomen, worden sinds het begin van 2003 verrekend in de sector ‘Soepelschuim’. De cijfers voor 2002 en 2001 werden aan deze situatie aangepast om ze vergelijkbaar te maken met die van 2003.
Facts & Figures ~ > De Europese markt voor meubelen vertegenwoordigt een omzet van ongeveer 12,5 miljard EUR. > Italië en Duitsland vertegenwoordigen ongeveer 53% van deze totale markt. > Van de totale meubelimport in de EU komt 50% uit Polen. > De Europese markt voor schuim voor de meubelsector bedraagt ongeveer 747.500 ton. > De Europese markt voor technische schuimen bedraagt ongeveer 92.000 ton. > Er bestaat een verband tussen het BNP en het verbruik aan PU-schuim per hoofd van de bevolking. In de Europese Gemeenschap wordt er jaarlijks 1,2 kg schuim geproduceerd per hoofd van de bevolking, in Roemenië voorlopig slechts 0,3 kg.
Soepelschuim
2001
2002
2003
Omzetgroei Operationele cash flow (mio Euro) Operationele cash flow-marge Investeringen in Immateriële (exclusief Goodwill) en Materiële Vaste Activa (mio Euro) Investeringen als % van netto omzet
6,7% 24,9 6,3% 9,0
1,5% 33,8 8,4% 10,0
0,6% 29,8 7,4% 13,5
2,3%
2,5%
3,3%
Operationele Cash Flow = bedrijfsresultaat (voor financieel resultaat, uitzonderlijk resultaat, belastingen en aandeel van derden) + afschrijvingen immateriële en materiële activa + afschrijvingen consolidatieverschillen. Operationele Cash Flow is niet gelijk aan bruto wijziging in bedrijfsthesaurie, zoals weergegeven op pagina 61.
Omzet [miljoen EUR]
396,2
402,2
404,5
371,3 346,7
1999 2000 2001 2002 2003
21
SOEPELSCHUIM
2003 ~ geen slecht jaar in een moeilijke markt
RECTICEL jaarverslag 2003
De sector soepelschuim omvat de productie, de verwerking en de verkoop van zacht polyurethaanschuim. Ondanks de gemeenschappelijke noemer bundelt de sector drie deelactiviteiten, die zich elk kenmerken door de karakteristieke eigenschappen van de schuimsoorten, de eigenheid van het productieproces of de typische toepassingsmogelijkheden van het schuim. De meeste schuimsoorten van deze sector worden vervaardigd in grote blokken, die nadien worden versneden tot kleinere delen of afgewerkte producten. Naargelang hun gebruik worden soepele schuimsoorten opgedeeld in de deelactiviteit ‘comfort’, die zich in hoofdzaak toelegt op de meubel- en de matrassenindustrie, en de deelactiviteit ‘technische schuimen’, die een groot aantal schuimsoorten omvat voor huishoudelijk of industrieel gebruik, vaak in een hoogtechnologische toepassing. De derde deelactiviteit is die van de ‘composite foams’, die het resultaat vormt van de actieve bijdrage die Recticel levert op het vlak van recycling.
2 > Activiteiten
Soepelschuim
2 > Activiteiten
SOEPELSCHUIM RECTICEL jaarverslag 2003
22
>
Comfort
Activiteiten en producten ~ De comfortafdeling van Recticel produceert en verwerkt soepel polyurethaanschuim dat gebruikt wordt als vulling voor allerlei zitmeubelen en matrassen. Het productieproces levert lange schuimblokken op, die vervolgens worden verzaagd tot kleinere, transporteerbare blokken. Deze kleinere stukken worden ofwel direct aan de klanten geleverd, ofwel in één van de talrijke confectieateliers van Recticel versneden op basis van het ontwerp van de klant. De afgewerkte producten (zit, rug, armleuning, matrassenkernen) worden rechtstreeks geleverd aan de meubel- of matrasindustrie. In sommige gevallen worden onderdelen voor de meubelindustrie geschuimd in vormen, zodat versnijding nadien onnodig is. De spreiding van het uitgebreide productienetwerk is tijdens het voorbije decennium uitgedeind tot ver buiten de West-Europese grenzen. De activiteiten in Centraal- en Oost-Europa, die via de joint venture Eurofoam verlopen, kenden in diezelfde periode een aanzienlijke groei.
2003 ~
De netto-omzet daalde met 0,6% tot 240,3 miljoen EUR. Daarmee handhaaft deze activiteit haar omzet dankzij de ontwikkeling in Centraal-Europa. De resultaten toonden tijdens het einde van het tweede semester de eerste tekenen van herstel.
> La Ola - by Bretz Brothers
Concurrentiepositie ~ De productie van PU-schuim kent een lage instapdrempel, waardoor de Europese markt sterk gefragmenteerd is, met heel wat kleinere producenten. Door de steeds groeiende vraag naar maatoplossingen en kwaliteit zullen in de toekomst echter enkel die groepen overblijven die een Europese ambitie koesteren. Er wordt dan ook verwacht dat de globale markt zich verder zal consolideren. Vandaag zijn er slechts drie groepen die op Europees niveau actief zijn. Recticel en British Vita zijn de koplopers met elk een marktaandeel van ongeveer 20%. Ook het Amerikaanse Carpenter speelt als derde groep een belangrijke rol. Alle drie kenmerken ze zich door de spreiding van hun productie- en verwerkingseenheden over verschillende landen in Europa. De rest van de markt wordt verdeeld onder een groot aantal kleinere producenten. In het beste geval spelen die een rol in hun lokale markt, zoals bijvoorbeeld Olmo in Italië en Icoa in Spanje.
de verdere groei van haar omzet en rendabiliteit verzekeren. Verschillende factoren spelen daarin mee: Interne groei Algemeen wordt verwacht dat de globale Europese meubelsector jaarlijks met gemiddeld 3% zal groeien, wat neerkomt op 10.000 ton schuim per jaar. Daardoor blijven de perspectieven op interne groei in beperkte mate aanwezig. De belangrijkste troeven van Recticel zijn de technologische voorsprong op het vlak van productie- en verwerkingstechnieken, een optimale logistieke structuur en een aangepaste marketing-aanpak, toegespitst op het eigen Europese merk Comfort Bultex. Consolidatie en reorganisatie In de Europese PU-sector gaat de concentratiebeweging door. Het aantal schuimproducenten in Europa liep tijdens de voorbije jaren reeds terug van 120 tot een 60-tal, wat vooral ten koste ging van kleinere, lokaal georganiseerde bedrijven. Recticel bestudeert aandachtig alle mogelijkheden tot overnames of nieuwe allianties.
Innovatie Tenslotte verwacht Recticel ook groei door de introductie van schuimsoorten met nieuwe eigenschappen, zoals Framefoam (een schuim met een ondersteunende functie die een uitstekend alternatief biedt voor traditioneel meubelconstructiemateriaal zoals b.v. hout), Sensus (een visco-elastisch schuim dat zorgt voor een uitstekende drukverdeling), Foam4Care (dat vooral gebruikt wordt in medische toepassingen, en dat het comfort van patiënten vergroot, zowel in het ziekenhuis als thuis) en Dryfeel (dat zorgt voor een goede waterevacuatie en daardoor b.v. geschikt is voor gebruik in tuinmeubilair).
23 RECTICEL jaarverslag 2003
Strategie en vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~ De Groep wil haar positie veilig stellen en
Geografische uitbreiding De Groep tracht zijn groei te verzekeren door geografische uitbreiding. Oost-Europa blijft belangrijk, vermits het jaarlijks verbruik van polyurethaan er nog ver beneden het West-Europese gemiddelde ligt (in Roemenië, bijvoorbeeld, bedraagt het jaarlijkse verbruik van polyurethaan niet meer dan 300 gram per hoofd van de bevolking, terwijl het West-Europese gemiddelde op 1,2 kilogram ligt). Tegelijk bouwt Recticel een stevige positie uit in ZuidEuropa, een markt met een aanzienlijk potentieel. De overname van Inespo in Spanje is daarvan een treffend voorbeeld.
SOEPELSCHUIM
2 > Activiteiten
> Moderne vormen in zitcomfort
>
Technische schuimen
SOEPELSCHUIM
Recticel maakt enkele honderden types technische schuimen, vaak bedoeld voor relatief kleinere en gespecialiseerde toepassingen. De bekendste voorbeelden van technische schuimen zijn filters, dichtingen, geluidsisolatie, verpakkingsmateriaal, sponsen, enz. Rollen technische schuimen worden ook gebruikt om met andere stoffen zoals textiel, leder, enz. te worden gelamineerd. Net zoals de soepele schuimen voor comforttoepassingen worden technische schuimen geproduceerd in grote blokken, die nadien worden versneden. Omwille van de zeer specifieke toepassingen en de strenge specificaties waaraan de schuimsoorten moeten voldoen, zijn soms extra nabehandelingen nodig (reticulatie, impregnatie, enz.) die de fysische of chemische eigenschappen aanpassen aan de behoeften van de klant.
2003 ~
Concurrentiepositie ~ De productie van technische schuimen moet met de grootste nauwkeurigheid gebeuren. De chemische know-how is dan ook bijzonder belangrijk. Bovendien is ook de nabehandeling die technische schuimen in vele gevallen ondergaan, een complexe aangelegenheid. Al deze factoren hebben tot gevolg dat de productie van technische schuimen aanzienlijke investeringen vereist, zowel op het vlak van R&D als van technologische infrastructuur. Precies daarom is het aantal producenten van technische schuimen eerder beperkt. Op Europees vlak wordt de sector beheerst door twee grote groepen, Recticel en British Vita. Op de Duitse markt spelen ook lokale groepen zoals Otto Bock en Reisgies een belangrijke rol. In Italië wordt de markt vooral beheerst door Orsafoam (waarin Recticel voor 33% participeert) en Olmo. In Spanje zijn de marktleiders Inespo (100% Recticel) en Icoa.
De netto-omzet steeg met 3,0% tot 148,1 miljoen EUR.
Strategie en vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~ Recticel verwacht dat zijn sector tech-
Met de oprichting van Corpura in Nederland (o.a. medische toepassingen) toont Recticel aan dat het in staat is om verder te evolueren naar hoogwaardige schuimtechnologieën, wat volledig past in de strategie van de Groep.
nische schuimen jaarlijks nog met 5% kan groeien, zonder daarbij rekening te houden met mogelijke overnames. De basis voor deze groei ligt in de creativiteit en de innovatie, die er moeten voor zorgen dat schuimsoorten worden ontwikkeld of aangepast voor nieuwe toepassingen.
24 RECTICEL jaarverslag 2003
2 > Activiteiten
Activiteiten en producten ~
Tegelijkertijd speelt ook hier de mogelijkheid tot geografische uitbreiding. De overname van het Spaanse Inespo bijvoorbeeld opende in 2001 de deur naar een omvangrijke markt voor technische schuimen. Recticel onderzoekt alle mogelijkheden tot overnames die de sector in een versneld tempo kunnen laten groeien.
> De “loopsplitter” verwerkt schuimblokken tot ononderbroken rollen.
Composite foams
2 > Activiteiten
Activiteiten en producten ~ Bij de versnijding van schuimblokken blijven onvermijdelijk een aantal schuimresten achter. Hoewel de nadruk tijdens de voorbije jaren meer en meer uitging naar een beperking van de hoeveelheid restschuim (o.a. door een preventieve aanpak en technologische vernieuwing), is Recticel actief blijven zoeken naar nuttige toepassingen voor deze snijresten. De schuimresten worden versneden tot kleinere vlokken die gemengd worden met een bindmiddel en terug samengeperst tot grote blokken, die op hun beurt kunnen worden versneden. Deze techniek wordt reeds meerdere jaren toegepast in de fabrieken van Kesteren (Nederland) en Langeac (Frankrijk). De nieuwe producten worden verkocht onder merknamen zoals Recmat (geluidsisolatie onder vloerbekleding), Recfoam (geluidsisolatie in auto’s, vulmateriaal voor judomatten, versteviging in zitmeubilair, verpakkingsmateriaal, enz.) of Animate, de befaamde koematras.
25
2003 ~
RECTICEL jaarverslag 2003
De netto-omzet daalde met 3,4% tot 16,1 miljoen EUR. De lagere omzet is vooral te wijten aan lagere prijzen voor restschuim in de Verenigde Staten en had daardoor ook een negatieve invloed op het resultaat van deze activiteit. Door de zoektocht naar nieuwe toepassingen hoopt Recticel haar kwetsbaarheid voor de volatiele prijzen van restschuim in de komende jaren te verkleinen.
> Verpakkingsmateriaal in Composite Foams
SOEPELSCHUIM
>
2 > Activiteiten
SLAAPCOMFORT
Treasuring the cheerful nightlife
Slaapcomfort Activiteiten en producten ~ Recticel heeft zich tijdens de voorbije jaren ontwikkeld tot een belangrijke Europese producent van matrassen en lattenbodems.
Facts & Figures ~ > De Europese markt voor slaapsystemen vertegenwoordigt jaarlijks ongeveer 25 miljoen matrassen. > Recticel produceerde in 2003 ongeveer 2,6 miljoen matrassen en 850.000 lattenbodems. > Recticel heeft 10 merken, die samen 60% van de omzet vertegenwoordigen. > Ongeveer 54% van de geproduceerde matrassen hebben een kern in polyether. 38% zijn matrassen met een verenkern, en 8% zijn latexmatrassen.
Slaapcomfort
2001
2002
2003
Omzetgroei Operationele cash flow (mio Euro) Operationele cash flow-marge Investeringen in Immateriële (exclusief Goodwill) en Materiële Vaste Activa (mio Euro) Investeringen als % van netto omzet
6,8% 25,2 6,1% 8,8
- 8,9% 24,2 6,5% 7,6
-2,1% 19,5 5,3% 6,3
2,1%
2,0%
1,7%
Operationele Cash Flow = bedrijfsresultaat (voor financieel resultaat, uitzonderlijk resultaat, belastingen en aandeel van derden) + afschrijvingen immateriële en materiële activa + afschrijvingen consolidatieverschillen. Operationele Cash Flow is niet gelijk aan bruto wijziging in bedrijfsthesaurie, zoals weergegeven op pagina 61.
Omzet [miljoen EUR]
410,6 384,5 361,0
373,9
365,9
1999 2000 2001 2002 2003
27 3
SLAAPCOMFORT
De belangrijkste klanten gaan van de grote distributiegroepen (Conforama, Begross, Kingfisher, …) tot de gespecialiseerde detailhandel.
RECTICEL jaarverslag 2003
Recticel verkoopt een groot gedeelte van de producten onder sterke merknamen, zoals Beka, Lattoflex, Swissflex, Literie Bultex, Schlaraffia, Ubica, Rokado, Sembella, Superba, Epeda, Merinos, enz. In sommige gevallen is het de klant die zijn naam geeft aan het product.
2 > Activiteiten
Het gamma matrassen is opgebouwd rond drie technologieën (matrassen met veren, in latex of in schuim) en komt tegemoet aan de globale vraag van de markt. Lattenbodems worden zowel gemaakt van hout als van kunststof.
SLAAPCOMFORT
28 RECTICEL jaarverslag 2003
2 > Activiteiten
> Het Winx-systeem van Lattoflex.
> Swissflex, topkwaliteit in slaapcomfort
2003 ~groei van het marktaandeel in een dalende markt Recticel, dat in zijn sector slaapcomfort een netto-omzet haalde van 365,9 miljoen EUR, slaagde er in om de daling te beperken tot 2,1%. Frankrijk en Oostenrijk presteerden relatief sterker. Door de ongunstige marktomstandigheden liep de operationele cash-flow terug tot 19,5 miljoen EUR, een daling met 19,4%. Om haar concurrentiële kracht in deze activiteit veilig te stellen, ging de Groep over tot een ingrijpend herstructureringsplan. De productie in Nederland werd gesloten en overgebracht naar België. Een Duitse vestiging voor de productie van lattenbodems wordt gesloten en heropgestart in Tsjechië. Verder worden in bepaalde landen acties ondernomen om de merken via een specifieke marketing-strategie sterker te positioneren (shop-in-the-shop).
Groei van de rendabiliteit In een aantal fabrieken wordt het productieproces voor matrassen verder geoptimaliseerd en geautomatiseerd. Het ligt in de bedoeling om door ‘plant dedication’ te komen tot een optimale inschakeling van het productieapparaat, waarbij sommige vestigingen zich louter zullen concentreren op merkproducten, en anderen op producten zonder merknaam. Recticel heeft ook stappen gezet om het aankoopbeleid van strategische grondstoffen (latex, veren en textiel) verder te centraliseren.
Concurrentiepositie ~ De Europese markt voor slaapsystemen wordt beheerst door twee Europese groepen. Behalve Recticel speelt ook het Zweedse Hilding Anders (Crown Bedding, Pullman, Slumberland, Wifor, …) een vooraanstaande rol. Daarnaast zijn er een aantal producenten, veelal van familiale oorsprong, die stevig ingebed zijn in een lokale markt. Zo is het Japanse Sumitomo met zijn merken Treca en Dunlopillo nog sterk aanwezig op de Franse markt. In alle landen waarin het aanwezig is heeft Recticel een marktaandeel van minstens 15%.
RECTICEL jaarverslag 2003
29
> Het nieuwe ‘Shop-in-the-shop’-concept
SLAAPCOMFORT
comfort op Europees niveau een lichte groei zal kennen. De concurrentiële druk zal echter leiden tot een lichte prijserosie. Een verdere optimalisering van de product-mix moet Recticel toelaten hierop een gepast antwoord te bieden.
Strategische samenwerking De belangrijkste schakel in de groei van de sector wordt ongetwijfeld de uitbouw van de strategische alliantie met het Spaanse Pikolin. De nieuwe groep, die 1000 mensen en 8 fabrieken telt, is met merken als Literie Bultex, Epeda en Merinos de absolute marktleider in Frankrijk. Het komt er nu op aan om de samenwerking tussen de Spaanse en Franse partners volop te benutten en alle potentiële synergieën ten volle uit te buiten, zowel in Frankrijk als in Spanje zelf. 2 > Activiteiten
Strategie en vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~ Recticel verwacht dat de sector slaap-
ISOLATIE
2 > Activiteiten
Ensuring a feeling of well-being
Isolatie Activiteiten en producten ~
Recticel produceert thermisch isolatiemateriaal in poly-
urethaan- en fenol-hardschuim.
Anderzijds is er de industriële isolatie, waarvoor het schuim geproduceerd wordt in de vorm van grotere blokken. Nadien worden die versneden tot onderdelen (schalen, segmenten en bochten) voor de isolatie van leidingen in gebouwen en industriële installaties en tot platen voor de isolatie van gekoelde vrachtwagens, panelen, enz.
Isolatie
> De Europese markt produceert jaarlijks ongeveer 500.000m3 isolatieschuim voor industriële toepassingen. > Recticel produceerde in 2002 ongeveer 145.000m 3 schuim voor industriële isolatie, en 550.000m3 isolatiemateriaal voor de bouw. > Recticel heeft zijn productie gecentraliseerd in twee vestigingen: Turnhout (België) voor industriële isolatie en Wevelgem (België) voor de bouw. > Recticel haalt 29% van zijn omzet in de isolatiesector uit industriële isolatie en 71% uit de bouw. > Polyurethaan maakt 16% uit van de Europese vraag naar isolatiemateriaal voor de bouw.
2002
2003
Omzetgroei - 6,6% - 13,1% +4,5% Operationele cash flow (mio Euro) 10,4 10,4 10,3 Operationele cash flow-marge 9,9% 11,4% 10,8% Investeringen in Immateriële 2,7 4,7 1,6 (exclusief Goodwill) en Materiële Vaste Activa (mio Euro) Investeringen als % van netto omzet 2,5% 5,1% 1,7%
Operationele Cash Flow = bedrijfsresultaat (voor financieel resultaat, uitzonderlijk resultaat, belastingen en aandeel van derden) + afschrijvingen immateriële en materiële activa + afschrijvingen consolidatieverschillen. Operationele Cash Flow is niet gelijk aan bruto wijziging in bedrijfsthesaurie, zoals weergegeven op pagina 61.
Omzet [miljoen EUR]
130,7
112,8
105,4 91,6
95,7
1999 2000 2001 2002 2003
31 RECTICEL jaarverslag 2003
Facts & Figures ~
2001
ISOLATIE
Enerzijds is er de bouw, waarvoor Recticel schuim vervaardigt in de vorm van platen, bestemd voor de isolatie van muren, vloeren en daken.
2 > Activiteiten
De isolatiesector van Recticel bestaat uit twee deelactiviteiten, genoemd naar de toepassing van de producten.
2 > Activiteiten
ISOLATIE RECTICEL jaarverslag 2003
32
2003 ~ stabiel en sterk De netto-omzet bedroeg 95,7 miljoen EUR, een stijging met 4,5%. De toename is vooral te danken aan een stijging in de industriële isolatie en aan de verkoop van isolatiemateriaal voor de bouw in het Verenigd Koninkrijk. De operationele cash-flow bleef stabiel op 10,3 miljoen EUR.
> Het Exhibition Center in Bilbao. 11.000 m2 Powerdeck dakisolatie.
Bouw Terwijl de omzet er in de meeste West-Europese landen licht op achteruit ging, kende de verkoop in het Verenigd Koninkrijk een flinke groei, die de daling in de andere landen ruimschoots compenseerde. De resultaten gingen er licht op vooruit dankzij een sterk tweede semester. Industriële isolatie (Tarec) De omzet van Tarec steeg licht, vooral door de uitvoering van een aantal exportcontracten. Enkel een aantal uitzonderlijke elementen, zoals het faillissement van een grote Franse klant en reorganisatiekosten voor de fabriek in Turnhout, zorgden ervoor dat het resultaat net onder het niveau van 2002 uitkwam.
Groei door productinnovatie Recticel heeft met Powerdeck en Powerline, gemaakt in “Tau-foam by Recticel”, voor een ware doorbraak gezorgd. Beide producten kenmerken zich door hun geringe gewicht, hun grote drukvastheid en hun uitstekende brandwerende eigenschappen. Tau-schuim is daarmee een volwaardig alternatief voor minerale wol (Rockwool), die nog steeds het grootste marktaandeel heeft binnen het thermisch isolatiemateriaal voor de bouw.
In de industriële isolatie is Recticel via zijn dochteronderneming Tarec Insulation actief in een gespecialiseerde markt, omdat de producten van Tarec uitstekend geschikt zijn voor koude-isolatie. Het merendeel van alle andere gangbare materialen worden eerder gebruikt voor warmte-isolatie. In deze deelactiviteit speelt Tarec een leidende rol op wereldvlak.
Tarec ontwikkelde in het verleden reeds VacPac, een superisolerende schuimsoort voor koude-isolatie (b.v. koelkasten), en ook nieuwe steunringen met hoge densiteit die gebruikt worden voor de isolatie van pijpleidingen. Deze producten zullen door Tarec worden gecommercialiseerd. Groei dankzij milieunormen De problematiek rond het broeikaseffect, CO2-uitstoot en Global Warming brengt het belang van een goede isolatie steeds opnieuw in de aandacht. Een groot gedeelte van de normen die de industrielanden zich tot doel hebben gesteld in het voorkomen van al deze ongewenste effecten, kan immers worden bereikt door een betere isolatie. Beter isoleren komt in de meeste gevallen neer op het gebruik van grotere diktes van traditionele materialen. Door de toename van het gewicht en het volume dat daarmee gepaard gaat, zijn deze mogelijkheden echter beperkt. Polyurethaanschuim, dat bij gelijke diktes beter isoleert en dat ook qua gewicht vrij beperkt blijft, biedt hier uitkomst. Recticel verwacht dan ook dat de markt voor polyurethaanschuim tijdens de komende jaren telkens met 2 à 3% zal groeien.
RECTICEL jaarverslag 2003
33
> de nieuwe verpakkingsrobot in de vestiging van Wevelgem.
ISOLATIE
Strategie en vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~
Concurrentiepositie ~ De markt voor bouwisolatie is bijzonder gefragmenteerd. Enerzijds zijn er diverse alternatieve producten, waarvan minerale wol ongetwijfeld de meeste bekendheid geniet. Binnen deze waaier aan isolatiemateriaal neemt polyurethaan 16% van de globale omzet voor zijn rekening. Dit marktaandeel wordt verdeeld onder een groot aantal aanbieders. Naast Recticel zijn ook Kingspan, Ecotherm en Efisol bekende namen. Veelal gaat het echter om kleinere, lokaal georganiseerde producenten, die moeilijk kunnen voldoen aan de steeds scherpere concurrentie en de vraag naar hoogwaardige producten. 2 > Activiteiten
Drie acties moeten ervoor zorgen dat het resultaat van de isolatie-afdeling er in 2004 opnieuw op vooruit zal gaan. De Groep zal alle maatregelen nemen die nodig zijn om de activiteiten van deze sector in Duitsland break-even te maken, om de productiviteit van de vestiging in Turnhout verder te verbeteren en om de maximale synergie te putten uit de nieuwe Benelux-organisatie.
AUTOMOBIEL
2 > Activiteiten
Appreciating first-class refinement
Automobiel Activiteiten en producten ~
Facts & Figures ~ > Wereldwijd werden in 2003 54 miljoen auto’s verkocht. Europa verzekert ongeveer 1/3e van de totale productie. > De Europese markt zou tijdens de komende jaren groeien van 16 tot 18 miljoen wagens, vooral door de groei in Centraal-Europa. > De gemiddelde looptijd van een contract in de autoindustrie bedraagt 6 à 7 jaar. > Recticel heeft 13 patenten op zijn Colofast Spray-technologie, die zowel de chemische eigenschappen als de technologie beschermen. Daarnaast loopt de procedure voor 10 nieuwe patenten.
Automobiel
2001
2002
2003
Omzetgroei Operationele cash flow (mio Euro) Operationele cash flow-marge Investeringen in Immateriële (exclusief Goodwill) en Materiële Vaste Activa Investeringen als % van netto omzet
20,8% 33,2 13,7% 44,3
27,6% 27,7 8,9% 44,1
2,5% 16,0 5,0% 78,1
18,2%
14,2%
24,6%
Operationele Cash Flow = bedrijfsresultaat (voor financieel resultaat, uitzonderlijk resultaat, belastingen en aandeel van derden) + afschrijvingen immateriële en materiële activa + afschrijvingen consolidatieverschillen. Operationele Cash Flow is niet gelijk aan bruto wijziging in bedrijfsthesaurie, zoals weergegeven op pagina 61.
Omzet [miljoen EUR]
309,8
6,9% 27,4%
Zetelkussens 27,4%
317,5
242,8 184,9
201,0
Window Encapsulation 23,9% Spray 41,8% 41,8%
23,9%
Traditionele toepassingen 6,9%
1999 2000 2001 2002 2003
35 RECTICEL jaarverslag 2003
> de productie van zetelkussens in vormschuim > het omschuimen van autoruiten of ‘window encapsulation’ > de productie van interieurbekleding of ‘Spray’, genoemd naar de unieke, gebreveteerde technologie.
AUTOMOBIEL
2 > Activiteiten
De sector Automobiel heeft zich tijdens de voorbije jaren gemanifesteerd als de snelst groeiende activiteit van Recticel. Eén van de redenen is dat polyurethaanschuim in toenemende mate gebruikt wordt in de auto-industrie. Bovendien heeft Recticel een revolutionaire techniek ontwikkeld voor de productie van innovatieve en hoogwaardige interieurbekleding. De sector automobiel van Recticel concentreert zich niet alleen op de meer traditionele toepassingen van PU in auto’s, maar ook op drie strategische activiteiten :
AUTOMOBIEL
2003 ~basis gelegd voor beterschap na moeilijk jaar Ondanks de achteruitgang van de Europese automobielproductie met 1,7% steeg de netto-omzet met 2,5% tot 317,5 miljoen EUR(*). De operationele cash-flow liep terug met 43,8% tot 16,0 miljoen EUR.
36 RECTICEL jaarverslag 2003
2 > Activiteiten
> Het dashboard van de Mercedes E-klasse in Colofast Spray, de bijdrage van Recticel aan het rijcomfort in een klassewagen.
Zetelkussens De omzet ging er met ongeveer 3,0% op vooruit tot 86,9 miljoen EUR, waarmee de trend van het eerste semester werd omgebogen. De verhoogde activiteit in Espelkamp (Duitsland) en de opstart van de nieuwe vestiging in het Franse Trilport (Peugeot en Citroën) compenseerden tijdens de tweede jaarhelft de vertraging van een aantal programma’s en de lager dan voorziene volumes voor een aantal automodellen (waaronder als belangrijkste de Ford Mondeo). De uitgestelde contracten en de daling van de volumes, gecombineerd met de grondstofprijsstijgingen van het eerste semester die de marges onder druk zetten, trokken de operationele cash-flow omlaag. (*) De omzet en de operationele cash-flow van het Amerikaanse filiaal Soundcoat, die tot nog toe in de sector ‘Automobiel’ werden opgenomen, worden sinds het begin van 2003 verrekend in de sector ‘Soepelschuim’. De cijfers voor 2002 en 2001 werden aan deze situatie aangepast om ze vergelijkbaar te maken met die van 2003.
Om aan deze situatie het hoofd te bieden ziet de Groep zich verplicht om de vestiging in Hulshout grondig te herstructureren (met het stilleggen van twee van de drie productielijnen tot gevolg). Inmiddels werden de zes vestigingen op het Europese vasteland van Recticel en Woodbridge samengebracht in de gezamenlijke joint venture Recticel Woodbridge Moulded Foam, die daarmee uitgroeit tot de belangrijkste onafhankelijke Europese producent van zetelkussens in vormschuim, met een marktaandeel van 25%. De nieuwe structuur wordt voor 70% gecontroleerd door Recticel en voor 30% door Woodbridge. Door de opstart van nieuwe programma’s voor VW (Passat en Golf) en Opel (Astra) verwacht de joint venture zijn totale omzet over 2004 te kunnen optrekken tot ongeveer 140 miljoen EUR en de rentabiliteit aanzienlijk te kunnen verhogen. Autoruiten (‘exteriors’) In de deelactiviteit ‘exteriors’ (zowel ‘window encapsulation’ of ‘converting’ als de verkoop van klaargemaakte grondstoffen of ‘compounding’) ging de omzet er met 2,2% op vooruit tot 78,2 miljoen EUR. Tal van nieuwe programma’s leidden tot kwaliteits- en productiviteitsproblemen in de activiteit ‘converting’, wat leidde tot een daling van de rendabiliteit. De problemen zijn inmiddels achter de rug. De activiteit ‘compounding’ gaf blijk van een gezonde groei van de omzet en de rendabiliteit. China wordt een belangrijke nieuwe afzetmarkt.
Interieurbekleding (‘interiors’) De omzet kwam uit op 132,8 miljoen EUR, een stijging met 15%. Tijdens het eerste semester startte de Groep nieuwe projecten op voor Honda in Japan en voor BMW (de nieuwe 5-serie en de X3). Tijdens de tweede jaarhelft was er het nieuwe project voor de Mercedes Vito. Door de vertraging enerzijds en de versnelling anderzijds van twee verschillende projecten in éénzelfde fabriek, liepen de opstartkosten hoger op. Daarnaast kende de Groep eenmalige ontwikkelingskosten die de technologische vooruitgang in de toekomst moeten bestendigen. De rendabiliteit van die fabrieken waar de opstartfases achter de rug zijn, verbeterde aanzienlijk ten opzichte van 2002. Ook de inbreng van de licentie-inkomsten uit Japan voor een project van Toyota leverden een positieve bijdrage tot het resultaat.
De uitbouw van het industrieel netwerk (11 Sprayfabrieken, gespreid over drie continenten), de opgedane ervaring en het potentieel van de technologische vernieuwing moeten de Groep toelaten om op verschillende manieren de inkomsten uit deze activiteit te maximaliseren en dit met verminderde investeringsbehoeften.
Recticel boekte reeds tal van nieuwe contracten, in elk van de drie technologieën, die in de loop van de komende jaren in uitvoering zullen gaan. De belangrijkste groei wordt echter verwacht in de afdeling Spray. De unieke, gepatenteerde Recticel-technologie geniet steeds ruimere interesse bij een groot aantal autoconstructeurs. De verwachtingen voor de toekomst, gesterkt door tal van nieuwe bestellingen voor de korte en middellange termijn, zijn dan ook spectaculair.
In de toekomst zal de Groep een aantal projecten opstarten, zowel voor bestaande klanten (nieuwe Mercedes A in 2004, nieuwe BMW3 in 2005) als voor nieuwe afnemers (VW Passat in 2005). Onder andere door deze nieuwe contracten zal Recticel haar omzet van 2002 in deze activiteit verdubbelen tegen 2006. Daarmee toont de Groep aan dat haar gepatenteerde technologie vandaag de referentie is in de markt. Om de moeilijkheden van het verleden definitief op te lossen werd er gekozen voor een nieuwe managementstructuur die zich in de eerste plaats zal toespitsen op de beheersing van alle operationele en industriële risico’s.
COLOFAST SPRAY
Totale waarde aan nieuwe contracten (2001): 1,5 miljard EUR
242
115
8
10
23
29
34
37
40
133
Omzetverwachtingen [miljoen EUR]
262
156
55
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
RECTICEL jaarverslag 2003
37
AUTOMOBIEL
Door de groei in Centraal-Europa wordt verwacht dat de productie van de Europese auto-industrie binnen de vijf komende jaren zal evolueren van 16 miljoen tot 18 miljoen auto’s per jaar. Recticel mikt in de eerste plaats op een exponentiële groei van de rendabiliteit en op een gemiddelde jaarlijkse omzetgroei van 8%.
2 > Activiteiten
Vooruitzichten: troeven voor de toekomst ~
> Window Encapsulation. Hoogtechnologische toepassing van Colofast.
AUTOMOBIEL
38 RECTICEL jaarverslag 2003
2 > Activiteiten
Concurrentiepositie ~ De technologie kende een doorbraak in nieuwe werelddelen, en wordt steeds vaker toegepast in wagens van de middenklasse. Bovendien evolueert de techniek zodanig, dat Recticel zich niet langer beperkt tot de productie van dashboardbekleding, maar zich steeds meer toelegt op het aanbieden van volledige interieurafwerking, met inbegrip van deurpanelen enz. Bovendien heeft Recticel het eerste commerciële contract opgestart waarbij de dunne oppervlaktelaag in Colofast Spray meteen voorzien wordt van een zachte onderlaag in soepelschuim, waardoor het industriële proces voor de dashboardproducenten aanzienlijk wordt vereenvoudigd. Recticel heeft alle middelen in huis om het hele proces in de toekomst nog verder te vereenvoudigen en te rendabiliseren. Momenteel heeft Recticel nieuwe bestellingen in portefeuille voor een totale waarde van 1,5 miljard Euro. In window encapsulation wordt niet alleen groei verwacht door de nieuwe contracten die Recticel momenteel in portefeuille heeft. Door het aanbrengen van ‘add-ons’ op het glas (electronische voorzieningen voor het aansluiten van antennes, verwarming, lichten, enz) creëert Recticel een extra meerwaarde die door tal van constructeurs wordt geapprecieerd en die reeds in concrete contracten is uitgemond.
>
Vormschuim voor zetelkussens In enkele jaren heeft Recticel zijn activiteiten in deze deelactiviteit meer dan vertienvoudigd. De Groep dankt zijn kracht aan zijn mogelijkheden op het vlak van R&D, maar ook aan zijn geografische spreiding. De samenwerking met Woodbridge zal deze positie alleen maar versterken. Window Encapsulation Voor het afdichten van autoruiten worden meerdere technologieën en grondstoffen gebruikt. Als producent van PURIM is Recticel leider op wereldvlak, niet alleen in het omschuimen, maar ook in de levering van gebruiksklare grondstoffen, zowel in de VS als in Europa. De belangrijkste factor voor dit succes is de Colofast-techniek, een product van alifatische oorsprong dat zich kenmerkt door zijn grote kleurstabiliteit. Cockpit- en interieurafwerking Door de ontwikkeling van de Colofast Spray-technologie heeft Recticel met polyurethaan het ideale antwoord gegeven op de vraag van de auto-industrie naar volwaardige alternatieven voor de traditionele materialen. De Spray-technologie en het succes die ze kent bij de constructeurs, bieden de Groep Recticel dan ook enorme concurrentiële voordelen, die goed worden afgeschermd door tal van patenten.
Lopende contracten in de sector automobiel, per activiteit
Vormschuim BMW
3-serie
Mercedes
C-klasse • SLK • Smart four two Smart roadster • Evo bus Armsteunen diverse modellen Fiesta • Focus • Mondeo • Street Ka Volvo 60 / 70 /80 /90 Astra • Zafira • Vectra • Agila Sigma
Lancia Ford Volvo Opel GM Renault Volkswagen Audi Skoda Mitsubishi Nissan PSA Toyota Honda
Golf • Passat • Transporter Audi A6 • Audi TT cabrio & coupé Fabia • Octavia • Felicia Prima Star Citroën C2 / C3 • Peugeot 206
Window encapsulation
E-klasse
Interieurafwerking 3-serie • 5-serie • 7-serie • 6-serie • X-3 • X-5 • Z-4 C-klasse • E-klasse • Vanio • SLK C-klasse cabrio & coupé • Vito
Libra S70 Astra • Corsa • Epsilon • Speedster
Astra • Vectra
Park Avenue Megane • Scenic • Espace Passat • Bora • Touran • Seat Toledo Audi A6 avant Fabia • Octavia Octavia Pajero Peugeot 307 • Peugeot 407 Yaris
Land Cruiser Inspire
Informatie aan de aandeelhouders
3 1 > De Groep Recticel 2 > Activiteiten 3 > Informatie aan de aandeelhouders
4 > Financieel gedeelte
Adding more value to life 40 43 44 45
Informatie over het aandeel Financieel beheer en IFRS Bestuur, management en controle Corporate Governance
Aantal aandelen ~ Op 31 december 2003 bedroeg het aantal uitstaande aandelen Recticel 28.333.010, evenveel als het jaar voordien. De aandelen zijn genoteerd op Euronext (Brussel) en zijn als volgt verdeeld:
Informatie over het aandeel
Type
Aantal
%
Marktsegment
Code
ISIN nummer
Gewone aandelen : VVPR aandelen :
27.900.695 432.315
98,47 1,53
Continumarkt Fixingmarkt
REC RECV
BE0003656676 BE0005121778
Totaal :
28.333.010
100,00
Reuters code: RECTt.BR Bloomberg code: REC BB
De aandelen zijn ofwel aan toonder (in coupures van 1, 10, 100 of 1.000 aandelen), ofwel op naam.
>
Opsplitsing van het aandeelhoudersschap (per categorie op 31 december 2003)
Aandeelhouder 2
Rec-Hold Mercator Verzekeringen Rec-Man Publiek Totaal (1) (2)
Gewone aandelen1
VVPR aandelen1
Totaal1
11.742.148 5.497.710 1.354.783 9.306.054 27.900.695
175.733 79.043 0 177.539 432.315
42.06% 19.68% 4.78% 33.47% 100,00%
Vermits elk aandeel over één stemrecht beschikt komen de percentages tevens overeen met de stemcontrole. Voor nieuwe situatie vanaf 7 mei 2004 zie pagina 48 (Relaties met de referentie aandeelhouders)
40 RECTICEL jaarverslag 2003
3 > Informatie aan de aandeelhouders
Informatie over het Aandeel
Rec-Hold en Rec-Man ~ Rec-Hold, de referentie-aandeelhouder van Recticel, is de holdingmaatschappij die in juli 1998 werd gecreëerd in het kader van de overname van de Recticel-participatie aangehouden door de Generale Maatschappij van België. De investeerders van Rec-Hold zijn, na de herschikking van 2003, Lessius, Compagnie du Bois Sauvage, VEAN nv (de investeringsvennootschap van Luc Vansteenkiste (CEO)), Sinvest nv en Lennart nv. Rec-Man is de ad hoc vennootschap die oorspronkelijk door 40 eigenaars-managers van Recticel in 1998 werd opgericht na de overname door Rec-Hold van het aandelenpakket van de Generale Maatschappij. (Zie ook bijkomende informatie op bladzijde 48: ‘Relaties met de referentie-aandeelhouders’)
Evolutie van het Aandeel ~ Tussen 31 december 2002 en 31 december 2003 evolueerde het gewone Recticel aandeel van EUR 9,20 per aandeel naar EUR 7,20, een daling van 21,7%. Het aandeel bereikte haar topkoers van EUR 9,40 op 16 januari 2003, en haar laagste koers van EUR 6,90 op 11 december 2003. De maanden waarin de grootste volumes werden verhandeld, waren respectivelijk september (165.819 stuks), juni (156.943 stuks), augustus (156.746 stuks), december (134.978 stuks) en oktober (127.585 stuks). Het gemiddelde maandvolume in 2003 bedroeg 92.977 verhandelde aandelen. Het gemiddelde dagvolume bedroeg 4.481 stuks. Het VVPR-aandeel, dat veel minder liquide is, evolueerde over dezelfde periode van EUR 9,20 naar EUR 7,61, een daling van 17,3%. Het VVPR-aandeel bereikte zijn topkoers van EUR 9,70 op 13 januari 2003. Het laagste niveau van EUR 7,61 werd bereikt op 24 december 2003. Op 31 december 2003 bedroeg de marktkapitalisatie van Recticel EUR 204,2 miljoen, tegenover EUR 260,7 miljoen een jaar voordien.
Uitgifte
Aantal uitgegeven warrants
Aantal nog nietuitgeoefende warrants
Uitoefenprijs (in Euro)
Uitoefenperiode
1995 1996 1997 1998 Jan 1999 Dec 1999 2000 2001 2002 Totaal
86.350 329.232 329.232 329.512 330.232 330.640 333.320 439.160 100.000 2.607.678
86.350 309.520 301.270 329.512 330.232 330.640 333.320 439.160 100.000 2.560.004
11.16 8.53 7.54 9.47 9.79 9.70 9.60 8.67 9.50
01 febr ‘97 - 31 dec ‘04 01 febr ‘98 - 31 dec ‘05 01 febr ‘99 - 31 dec ‘06 01 febr ‘00 - 31 dec ‘07 01 jan ‘03 - 30 dec ‘08 01 jan ‘03 - 08 dec ‘08 01 jan ‘04 - 06 dec ‘09 01 jan ‘05 - 06 dec ‘10 01 jan ‘06 - 05 dec ‘11
In de context van het NextPrime segment wordt Recticel geklasseerd onder de rubriek “Chemicals–Advanced Materials”. Index opname Het Recticel-aandeel is in twee aandelenindexen opgenomen, namelijk de Euronext NextPrime All- en de VLAM21-index. De NextPrime All-index is een algemene small-cap aandelen-index opgebouwd rond 143 aandelen die deel uitmaken van het Euronext NextPrime kwaliteitssegment. Het gewicht van Recticel in deze index bedraagt 0,40%. De VLAM-21 index bestaat uit de 21 meest representatieve Vlaamse beursgenoteerde ondernemingen. Vanaf 01 april 2004 bedraagt het gewicht van Recticel in deze aandelenkorf 1,6%.
Inkoop eigen aandelen ~ Er werden in 2003 geen eigen aandelen ingekocht.
Het totaal aantal nog niet uitgeoefende warrants bedraagt hiermee 8,29% van het potentieel volledig gedilueerd (na uitoefening) aantal aandelen. Opvolging door Financiële Analisten Begin 2004 waren er 6 analisten die het Recticel-aandeel opvolgen. Via een actievere analisten-opvolging hoopt Recticel op termijn op een verhoogde aandacht te mogen rekenen bij zowel particuliere als professionele beleggers, als bij binnenlandse als buitenlandse investeerders. De instellingen die Recticel actief opvolgen en hierover ook regelmatig analyse-rapporten publiceren zijn (in alfabetische volgorde): > Bank Degroof > Delta Lloyd Securities > Fortis > ING Barings > KBC Securities > Petercam Deze analisten-rapporten worden ter informatie op de website van Recticel (www.recticel.com) kosteloos beschikbaar gesteld.
41
Informatie over het aandeel
Het huidige aandelenoptieplan op 31 december 2003 :
3 > Informatie aan de aandeelhouders
>
Aandelenoptieplannen ~ Er werden in 2003 geen nieuwe aandelenopties uitgegeven in het kader van het Recticel Stock Option Plan ten voordele van de leidinggevende kaderleden op internationaal niveau van de Recticel Groep.
RECTICEL jaarverslag 2003
Liquiditeit van het aandeel ~ In het afgelopen jaar heeft Recticel haar eerder gestarte initiatieven om de liquiditeit van haar aandeel te verbeteren, verder gezet. Ondanks de verdere uitbouw van haar pro-actieve investor relations politiek (zie hierna), het behoud van een liquiditeitsverschaffer (« liquidity provider »), en de opname in het Euronext’s NextPrime kwaliteitssegment, is de liquiditeit van het aandeel afgenomen in 2003. Als gevolg van de moeilijke marktomstandigheden halveerde het gemiddelde dagvolume tot 4.481 stuks.
3 > Informatie aan de aandeelhouders
Informatie over het aandeel RECTICEL jaarverslag 2003
42
Investor Relations Net zoals de voorbije jaren, heeft Recticel in 2003 de reeds eerder ingeslagen weg inzake een pro-actief financieel communicatiebeleid verder uitgebouwd. In dit kader werden tal van doelgerichte initiatieven genomen ter bevordering van de visibiliteit van het Recticel-aandeel, dit zowel in België als in het buitenland. Hierbij werd bijzondere aandacht geschonken aan de ontwikkeling van een duurzame relatie met de individuele aandeelhouders. Via deelname aan verscheidene beleggingsbeurzen zoals de «Dag van het Belgisch Aandeel » (Zellik, maart 2003), «VFB Happening 2003» (Antwerpen, maart 2003), het geven van bedrijfsuiteenzettingen bij de individuele beleggingsclubs of speciale beleggersavonden georganiseerd door financiële instellingen en het organiseren van bedrijfsbezoeken, kon Recticel op ruime aandacht rekenen. In de toekomst zullen deze inspanningen onverminderd voortgezet worden. Naast het directe persoonlijke contact, zal Recticel ook verder gebruik maken van de nieuwste technieken om haar relatie met investeerders of geïnteresseerden te verbeteren. Zo zullen in 2004 opnieuw alle persberichten op de dag van publicatie onmiddellijk per e-mail verzonden worden aan de geregistreerde geïnteresseerden. In de loop van 2003 heeft Recticel tevens haar website aangepast met het oog een kwalitatief betere communicatie met de aandeelhouders te onderhouden. Naast de particuliere belegger bleef Recticel uiteraard ook aandachtig voor de professionele investeerders, analisten en de financiële pers. Zo werden in 2003 verscheidene roadshows georganiseerd; waarvan het grootste deel bij buitenlandse institutionele investeerders (Parijs, Londen, Edinburgh, Genève en Frankfurt). In hetzelfde kader heeft Recticel ook deelgenomen aan het “NextPrime Event” dat in april en september te Parijs werd georganiseerd door Euronext. In 2004 zal Recticel haar inspanningen zowel in België als daarbuiten verder opdrijven door de bestaande contacten verder te ontwikkelen en nieuwe relaties op te sporen. De Investor Relations initiatieven voor de Nederlandse markt zullen specifiek verzekerd worden door een locale Nederlandse manager van Recticel.
De basisprincipes voor de dividenduitkering werden duidelijk gedefinieerd. Recticel wil voor de komende jaren een voorzichtige stijging toelaten van de dividenden. Bij de uitkering van de winst zal de Raad van Bestuur een gezond evenwicht proberen te vinden tussen de garantie op een stabiel dividend en het behoud van voldoende investeringsmogelijkheden om de groei van de onderneming en de balansstructuur op langere termijn veilig te stellen. Uiteindelijk ligt het in de bedoeling om in de toekomst te komen tot een uitbetalingsratio van 30 tot 50% van de winst van de groep na belastingen.
Dividenduitkering ~ Vermits het recht op een bevoorrecht dividend, gekoppeld aan de bevoorrechte aandelen, verviel in 1998, werden de vroegere bevoorrechte aandelen omgevormd tot gewone aandelen, die allen recht geven op een dividend. Onder voorbehoud van goedkeuring van de winstverdeling door de Algemene Vergadering van 18 mei 2004 zal per aandeel een dividend worden uitgekeerd van EUR 0,17 bruto (voor gewone aandelen : EUR 0,1275 netto (-25% roerende voorheffing) en voor VVPR aandelen : EUR 0,1445 netto (-15% roerende voorheffing)). Dit dividend zal betaalbaar zijn vanaf 28 mei 2004 tegen afgifte van coupon nr. 10 aan de loketten van volgende banken : Bank Degroof - Fortis Bank – KBC. Wat de aandelen op naam betreft zal de betaling geschieden via overschrijving op de bankrekening van de aandeelhouders.
Dividend Bruto dividend per aandeel: EUR 0,17 Datum van betaling dividend: 28 mei 2004 Tegen afgifte coupon: nr. 10
De coördinaten van de Investor Relations contactpersonen bevinden zich achteraan in het jaarverslag.
Dividendpolitiek ~ De Algemene Vergadering beslist over de besteding van de voor uitkering vatbare bedragen, op voorstel van de Raad van Bestuur. De dividendpolitiek werd grondig herzien na de gelijkschakeling van de bevoorrechte en de gewone aandelen in 1998. Tot en met het boekjaar 1998 moest 95% van de winst statutair worden uitgekeerd aan de houders van de bevoorrechte aandelen. Na het wegvallen van deze laatste categorie werd beslist om vanaf het boekjaar 1999 een kleiner gedeelte van de winst te verdelen over alle aandeelhouders.
>
Financiële Kalender voor de aandeelhouders Algemene Vergadering Betaling dividend Bekendmaking resultaten eerste halfjaar 2004 Bekendmaking jaarresultaten 2004
18 mei 2004 28 mei 2004 03 september 2004 midden maart 2005
De belangrijkste verschillen die een invloed hebben op het geconsolideerde eigen vermogen op 1 januari 2003 en/of toekomstige resultaten uit operaties, zijn de volgende: Immateriële vaste activa die voldoen aan de criteria van IFRS 38, worden geactiveerd, indien de toekomstige economische voordelen die uit die activa voortvloeien voldoende geïdentificeerd kunnen worden. In deze context past de Groep reeds sinds 2001 IFRS 38 toe voor de activering van de ontwikkelingskosten in de sector automobiel. Indien de verwachte kasstromen uit deze activa, of uit de verkoop ervan aan het einde van hun gebruiksduur, niet in overeenstemming zijn met de geactiveerde waarde ervan, dan zal, in overeenstemming met IFRS 36, een overgegaan worden tot een bijzondere waardevermindering (impairment) moeten geboekt worden. De belangrijkste activa die onder deze categorie vallen en waarop deze regels van toepassing zijn, zijn software, ontwikkelingskosten en goodwill op kliënteel en handelsfondsen. De regels van de IFRS 36 worden ook toegepast op de consolidatiegoodwill waarvoor in de eerste plaats de top-down testmethode benadering wordt toegepast. Bij deze methode wordt nagegaan in welke mate de boekwaarde op een redelijke en consistente basis kan toegewezen worden aan de kleinste relevante CGU’s (cash flow generating units) van elke activiteit van de Groep. De economische cycli, het samenvoegen van eenheden, het business plan, en herstructureringsplannen zijn parameters waar gewoonlijk rekening mee wordt gehouden bij de toepassing van deze methode. De activering van materiële vaste activa volgens de IFRS 16, is onderworpen aan 1. de toepassing van IAS 36 aangaande de bijzondere waardevermindering), 2. een analyse van de toekomstige onderhoudskosten met het oog op productiviteitsverbeteringen of een verlenging van de gebruiksduur en 3. een herbepaling van de economische gebruiksduur en de daaraan gekoppelde afschrijvingsvoet, die in overeenstemming moeten zijn met de gebruiken van concurrenten in dezelfde sector. De afschrijvingsregels voor sommige activa kunnen worden aangepast ten gevolge van technologische evoluties of wijzigingen in uitgaven voor onderhoud. Financiële en materiële activa die voor verkoop bestemd zijn zullen aan hun reële waarde geboekt worden. De niet gerealiseerde winsten of verliezen met betrekking tot zulke activa zullen tot op de datum van verkoop verrekend worden in het eigen vermogen. De herwaardering van deze activa zal jaarlijks plaatsvinden en een eventuele wijziging zal in het eigen vermogen worden verrekend. Vanaf 1 januari 2003 zal de gerealiseerde winst of het verlies bij de effectieveverkoop van activa opgenomen worden in de resultatenrekening en het herwaarderingsverschil zal afgeboekt worden van het eigen vermogen. Volgens IFRS 20 zullen de investeringssubsidies die tot nu toe onder het eigen vermogen werden geboekt, worden afgetrokken van de bruto-waarde van de activa waarvoor die subsidies werden bekomen. Deze verandering van methode zal geen impact hebben op de resultatenrekening. De waarderingsmethoden voor de voorraden voldoen reeds aan de regels van de IFRS. Door de evolutie van de uitbesteding van contracten in de sector automobiel, heeft de Groep besloten om te anticiperen op de toepassing van IFRS 11 op ‘bestellingen in uitvoering’. Ze gebruikt daarvoor de methode van winstneming naar rato van de verrichte prestaties bij de uitvoering van het werk (“percentage of completion method”) en dit met een strikte inachtneming van de onder IFRS 11 gestelde voorwaarden.
Er werd een herziening doorgevoerd van de voorzieningen, volgens de strikte regels van IAS 37. De voornaamste elementen die in dit opzicht door de invoering van IFRS worden beïnvloed, zijn de provisies voor pensioenlasten (IAS 19) en milieurisico’s. De invoering van IAS 19 zal een eenmalige invloed hebben op de voorzieningen door 1. de boeking van alle niet-erkende netto actuariële winsten en verliezen, tot 1 januari 2003 gecumuleerd volgens de vroegere standaard (FAS 87-88), en 2. de boeking van bijkomende provisies ter erkenning van de verplichting tot participatie in anciënniteitsvergoedingen en vroegtijdige pensioneringskosten die niet erkend werden onder de vroegere standaard. De voordelen toegekend in geval van vroegtijdige pensionering (prepensioenen) in België worden beschouwd als een feitelijke verplichting en worden om die reden beschouwd als voordelen toegekend aan het einde van de actieve loopbaan. De verplichtingen die voortvloeien uit het stelsel van vervroegde pensionering in Duitsland omvatten de verplichtingen ten opzichte van de verwachte toekomstige begunstigden en worden behandeld als ontslagvergoedingen. Met betrekking tot milieu-aspecten zal een algemeen onderzoek door het management volgens de hierop toepasbare groepsstandaarden, leiden tot een aanpassing van de huidige voorzieningen. Recticel heeft een grondige screening van alle financiële activa en passiva doorgevoerd,in overeenstemming met de de voorschriften van IFRS 39 met betrekking tot hun erkenningen waardering alsmede inzake informatieverstrekking, met inbegrip van de boekhoudkundige verwerking van indekkings-transacties, afhankelijk van hun identificatie en doeltreffendheid. Het renterisico wordt centraal beheerd en de groep beheert een portfolio van rentevoetswaps (IRS) die de variatie van de rentevoeten op de geldmarkt te dekken. Aangezien de afdekking gebeurt op globale basis en hiermede onvoldoende effectief is in de zin van de voorwaarden beschreven onder IAS 39, zal de IRS portfolio vanaf 1 januari 2003 gewaardeerd worden aan marktwaarde. De hieruit voortvloeiende ongerealiseerde winst of verlies zal het eigen vermogen beïnvloeden. De herwaardering van deze portfolio zal jaarlijks worden doorgevoerd en het eventueel resultaat zal erkend worden in de resultatenrekening. De bijkomende ontwikkelingen in het informatiesysteem die nodig zijn voor de productie van de financiële staten in overeenstemming met IFRS, zijn voornamelijk gerelateerd aan de inspanningen om SAP te implementeren en te actualiseren als standaard binnen de Groep. De Groep heeft ook de historische data verzameld en geanalyseerd die nodig zijn om de openingsbalans op te stellen en een relevante vergelijking mogelijk te maken voor management-doeleinden,. De groep zal haar financiële gegevens over 2004 volledig publiceren volgens de IFRS-standaard, naast de gegevens over 2003 die volledig zullen herwerkt worden en in vergelijkbare vorm zullen worden aangeboden. De aanpassing van de gegevens van 2003 kadert binnen de globale conversie naar IFRS. Dit proces en een laatste gedetailleerde controle en opsomming van alle belangrijke elementen inzake de herwaardering zullen afgerond zijn in het tweede kwartaal van 2004. De ‘task force’ zal zich toeleggen op de voltooiing van deze taak door een doorlichting van de openingsbalans, het afwerken van de laatste opleidingen en de opvolging van de meest recente ontwikkelingen inzake IFRS. Voorbehoud over de juistheid en de volledigheid dient te worden geformuleerd in een algemeen verband met betrekking tot bovenstaande tekst. Uiteindelijk zullen deze gegevens ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Raad van Bestuur. In dit stadium van de voorbereiding kan gesteld worden dat het netto-effect van de potentiële gevolgen van de invoering van IFRS op de verschillende balansposten zoals hierboven beschreven, geen materiële invloed zullen hebben op het eigen vermogen van de Groep.
43
Informatie over het aandeel
> de belangrijkste verschillen tussen de grondslagen van de huidige financiële verslaggeving van de Groep en IFRS op het vlak van de verwerkingswijze, de waarderingsmethoden en de presentatie; > de bijkomende boekhoudkundige informatie die vereist is onder IFRS; > de vereiste veranderingen aan informatiesystemen en –stromen; > de historische gegevens die nodig zijn en geanalyseerd moeten worden om de openingsbalans van 1 januari 2003 volgens IFRS op te stellen.
In overeenstemming met IFRS 12, zullen vanaf 1 januari 2003 alle uitgestelde belastingsinkomsten en lasten geboekt worden onder het eigen vermogen. Latente fiscale activa die voortvloeien uit overdraagbare fiscale verliezen worden erkend in die mate dat er voldoende belastbare tijdelijke verschillen zijn of dat er voldoende is dat in de toekomst belastbare winsten zullen worden gerealiseerd. Het naleven van deze erkenningsvoorwaarde wordt ondersteund door een evaluatieproces dat vereist is onder de IFRS en dat, mede op basis van business plans, een strikte selectie inhoudt van de fiscale activa.
RECTICEL jaarverslag 2003
In overeenstemming met de informatie die in het jaarverslag 2002 gegeven werd over de invoering van IFRS vanaf 2004, werd een actieplan opgestart en heeft de Groep in de loop van 2003 een diepgaande studie uitgevoerd met betrekking tot:
3 > Informatie aan de aandeelhouders
OVERGANG NAAR IAS/IFRS
Bestuur, management en controle
>
Raad van Bestuur >
Voorzitter > Luc GEUTEN
Bestuurders Alfred ANCION, Egidio CABERLIN (tot 10 maart 2004), Marc CLOCKAERTS (2), Luc DE BRUYCKERE (3), Edouard DUPONT, Ronald EVERAERT, Freddy GEOFFROY (tot 10 maart 2004), Guy PAQUOT, Jean-Jacques SIOEN, Wilfried VANDEPOEL, Tonny VAN DOORSLAER (4), Louis H. VERBEKE, Robert WESTDIJK
Vice-voorzitter > Etienne DAVIGNON Gedelegeerd Bestuurder > Luc VANSTEENKISTE (1) (1) vertegenwoordigt VEAN NV
(1) vertegenwoordigt VEAN NV (2) vertegenwoordigt EMSEE BVBA (sinds 6 mei 2003) (3) vertegenwoordigt SENECA NV (4) vertegenwoordigt DE BOMMELS NV tot 6 februari 2004 nadien in eigen naam.
44
>
Corporate Officers - leden van het Management Comité Luc VANSTEENKISTE (1) Egidio CABERLIN Marc CLOCKAERTS
RECTICEL jaarverslag 2003
3 > Informatie aan de aandeelhouders
Bestuur, Management en Controle
Jan DE MOOR Caroline DESCHAUMES Edouard DUPONT Philippe JOUS Jean-Pierre MELLEN Christian MINEEFF Raf THIENPONT Bart WALLAEYS Robert WESTDIJK
Chief Executive Officer Group General Manager Automotive (tot 31 maart 2004) Group General Manager Business Support & Group General Manager Automotive (vanaf 1 april 2004) Group Human Resources & Corporate Communication Manager Deputy General Manager Bedding Group General Manager Flexible Foams Corporate General Counsel Chief Financial Officer General Manager United Kingdom Deputy General Manager Automotive (tot 10 maart 2003) Group Manager Research and Development Group General Manager Insulation & Group Purchasing Manager
(1) in zijn hoedanigheid van Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger van VEAN NV
>
De Commissaris-Revisor DELOITTE & TOUCHE Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA, vertegenwoordigd door Philippe ROELANTS en William BLOMME
december 2003, bestond de Raad van Bestuur van RECTICEL uit zestien leden. Acht bestuurders, waaronder de Voorzitter (tot 3 september 2003) en de Gedelegeerd Bestuurder, vertegenwoordigen de referentieaandeelhouder, vijf bestuurders vertegenwoordigen het management en er zijn drie onafhankelijke bestuurders. De statuten voorzien in het algemeen dat de bestuurders verkozen worden door de Algemene Vergadering voor een periode van maximaal zes jaar en dat ze herkiesbaar zijn. Een intern reglement bepaalt dat het mandaat van uitvoerende bestuurders eindigt op 31 december van het jaar waarin ze de leeftijd van 65 of 67 jaar bereiken, naar keuze van de betrokkene. Het mandaat van niet-uitvoerende bestuurders eindigt op de eerstvolgende jaarvergadering na hun zeventigste verjaardag, tenzij de Raad van Bestuur beslist om een verlenging toe te staan. Een dergelijke verlenging werd toegestaan aan de
Alle kandidaturen voor een benoeming tot bestuurder worden voorgelegd en besproken in het Comité voor Bezoldigingen en Benoemingen, dat vervolgens hierover verslag uitbrengt aan de Raad van Bestuur.
Vertegenwoordigers van de referentieaandeelhouder Naam
Functie
Einde Hoofdfunctie buiten RECTICEL mandaat
GEUTEN Luc
Voorzitter
18/05/04
VANSTEENKISTE Luc (1) DE BRUYCKERE Luc (2)
Gedelegeerd Bestuurder Bestuurder
2008 18/05/04
EVERAERT Ronald
Bestuurder
18/05/04
PAQUOT Guy
Bestuurder
2009
SIOEN Jean-Jacques
Bestuurder
2009
VANDEPOEL Wilfried
Bestuurder
2005
VAN DOORSLAER Tonny (3)
Bestuurder
2004
MITISKA N.V. Gedelegeerd Bestuurder TER BEKE N.V. Voorzitter en Gedelegeerd Bestuurder TELINDUS N.V. Gedelegeerd Bestuurder COMPAGNIE MOBILIERE ET FONCIERE DU BOIS SAUVAGE S.A. Voorzitter SIOEN INDUSTRIES N.V. Voorzitter en Gedelegeerd Bestuurder LESSIUS CORPORATE FINANCE N.V. Gedelegeerd Bestuurder SPECTOR PHOTO GROUP N.V. Gedelegeerd Bestuurder
Lidmaatschap Comités AC; CBB MC; CBB
AC AC
AC: Auditcomité MC: Management Committee CBB: Comité voor bezoldigingen en benoemingen (1) (2) (3)
>
in zijn hoedanigheid van Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger van VEAN N.V. in zijn hoedanigheid van Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger van SENECA N.V. tot 6 februari 2004 in zijn hoedanigheid van vaste vertegenwoordiger van DE BOMMELS N.V., nadien in eigen naam
Vertegenwoordigers van het management Naam
Functie
Einde Hoofdfunctie buiten RECTICEL mandaat
Lidmaatschap Comités
VANSTEENKISTE Luc (1) CLOCKAERTS Marcus (2) CABERLIN Egidio DUPONT Edouard GEOFFROY Freddy WESTDIJK Robert
Gedelegeerd Bestuurder Bestuurder Bestuurder Bestuurder Bestuurder Bestuurder
2008 2007 10/03/04 2009 10/03/04 2004
MC; CBB MC MC MC MC MC
45 RECTICEL jaarverslag 2003
>
Heer Alfred Ancion, die zijn mandaat, dat loopt tot de algemene vergadering van het jaar 2006, zal uitdoen. Tevens werd een verlenging toegestaan aan de Heer Etienne Davignon, die zijn mandaat, dat loopt tot de algemene vergadering van het jaar 2009, mag voleindigen.
Corporate Governance
De Raad van Bestuur: samenstelling ~ Op 31
3 > Informatie aan de aandeelhouders
Corporate Governance
Onafhankelijke bestuurders
Naam
Functie
Einde Hoofdfunctie buiten RECTICEL mandaat
Lidmaatschap Comités
DAVIGNON Etienne
Vice-Voorzitter
2009
SUEZ-TRACTEBEL Vice-Voorzitter
CBB
ANCION Alfred VERBEKE Louis
Bestuurder Bestuurder
2006 2004
ALLEN & OVERY - België Senoir Partner
CBB
Corporate Governance
(1) (2)
in zijn hoedanigheid van Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger van VEAN N.V. sinds 6 mei 2003 in zijn hoedanigheid van Zaakvoerder van EMSEE BVBA.
AC: Auditcomité MC: Management Committee CBB: Comité voor bezoldigingen en benoemingen
De Raad van Bestuur: werking ~ De Raad van Bestuur kwam in 2003 viermaal samen. Eén vergadering behandelde voornamelijk het Budget voor 2003, twee vergaderingen betroffen vooral de vaststelling van de jaarrekeningen voor het jaar 2002 en van de halfjaarlijkse rekeningen per 30 juni 2003, en één vergadering werd georganiseerd rond het nieuw Strategisch Plan 2004-2006. Aan de Algemene Vergadering wordt voorgesteld om de hierna gedetailleerde wijzigingen aan de Raad van Bestuur goed te keuren. Deze wijzigingen zijn het gevolg van de veranderingen bij de referentie-aandeelhouder (zie punt VI hierna).
46 RECTICEL jaarverslag 2003
3 > Informatie aan de aandeelhouders
>
Ontslagnemende Bestuurders Naam > DE BOMMELS N.V., vertegenwoordigd door Tonny VAN DOORSLAER > Egidio CABERLIN > Freddy GEOFFROY > Luc GEUTEN > Ronald EVERAERT > SENECA N.V., vertegenwoordigd door Luc DE BRUYCKERE Gecoöpteerde Bestuurder Naam > Tonny VAN DOORSLAER
Datum 06/02/04 10/03/04 10/03/04 18/05/04 18/05/04 18/05/04
Datum 06/02/04
Kandidaat-Bestuurders voorgesteld aan de Algemene Vergadering Naam > Jan DE MEULDER, Chief Executive Officer en Voorzitter van de Raad van Bestuur van MERCATOR BANK. > Walter VAN POTTELBERGE, Voorzitter van het Directiecomité van MERCATOR BANK. > De naamloze vennootschap Pol BAMELIS, vertegenwoordigd door de Heer Pol BAMELIS, Voorzitter van AGFA-GEVAERT. > De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ORIGO MANAGEMENT, vertegenwoordigd door de Heer Piet SERRURE.
Op elke vergadering ontvangt de Raad ook een overzicht van de gang van zaken per afdeling, en een overzicht van de belangrijke lopende overname- en/of desinvesteringsdossiers. Wat andere onderwerpen (Corporate Governance, Human Resources, Externe Communicatie, Geschillen, Delegatiebeleid, en dergelijke) betreft, wordt minstens jaarlijks een actualisering voorgesteld, en zo nodig worden specifieke onderdelen ervan ook op andere vergaderingen besproken. De belangrijkste taken van de Raad omvatten : > het bepalen van de strategie van de Groep RECTICEL op lange termijn, op voorstel van de Gedelegeerd Bestuurder; > het toezicht houden op de tenuitvoerlegging van die strategie; > het beoordelen van de financiële en operationele resultaten van de Groep RECTICEL, in het licht van de budgetten, opgesteld door de Gedelegeerd Bestuurder (daarin bijgestaan door het Management Comité); > het onderzoeken en al dan niet goedkeuren van overnames, fusies, joint-ventures en/of desinvesteringen, op voorstel van de Gedelegeerd Bestuurder (daarin bijgestaan door het Management Comité); > het nauwgezet opvolgen van de concurrentiepositie van de Groep RECTICEL en van de algemene gang van zaken. Overeenkomstig de statuten kan de Raad van Bestuur slechts geldig beraadslagen indien minstens de helft van zijn leden aanwezig of vertegenwoordigd is. Een bestuurder kan zich op de vergadering laten vertegenwoordigen door een van zijn collega's. Een bestuurder kan aldus evenwel niet meer dan één andere bestuurder vertegenwoordigen. Voor zover de helft van de leden persoonlijk aanwezig is, kunnen afwezige bestuurders schriftelijk adviezen ver-
Tijdens het jaar 2003 hebben zich geen feiten voorgedaan zoals bedoeld in artikel 523 §1 (tegenstrijdig belang bestuurders) van het Wetboek van Vennootschappen. De Raad van Bestuur doet voorstellen aan de Algemene Vergadering voor de vaststelling van de totale bezoldigingen en tantièmes aan de bestuurders. Overeenkomstig de statuten wordt een bedrag gelijk aan 2 % van het nettobedrag van de dividenden als bruto-tantième aan de bestuurders toegekend; dit bedrag wordt onder hen verdeeld volgens het reglement van inwendige orde. Het totaal bedrag van de vergoedingen, uitbetaald in 2003 aan de bestuurders van RECTICEL voor hun prestaties als lid van de Raad van Bestuur en/of van één der comités, bedraagt 246.792 EUR. Het gedeelte variabele vergoeding hierin bedraagt 147.792 EUR. Geen enkel lid van de Raad van Bestuur heeft in 2003 aandelenopties van de vennootschap ontvangen. Er zijn evenmin pensioenplannen of andere vergoedingen voor de leden van de Raad van Bestuur in voege. Het secretariaat van de Raad van Bestuur wordt verzorgd door de Heer Philippe JOUS, Corporate General Counsel.
Comités, ingericht door de Raad van Bestuur ~ De Raad van Bestuur heeft twee comités ingericht. Het Auditcomité komt minstens tweemaal per jaar samen, onder het voorzitterschap van de Heer Guy PAQUOT. In 2003 waren er twee vergaderingen.
Het dagelijks bestuur ~ De Raad van Bestuur heeft het dagelijks beleid van de vennootschap toevertrouwd aan de naamloze vennootschap VEAN, gevestigd te 9260 Schellebelle (WICHELEN), Stationsstraat 172, in deze vertegenwoordigd door haar Gedelegeerd Bestuurder en vaste vertegenwoordiger, de Heer Luc VANSTEENKISTE. De Gedelegeerd Bestuurder wordt bijgestaan door verschillende directiecomités, met telkens specifieke opdrachten. Het belangrijkste hiervan is het Management Comité, dat minstens zesmaal per jaar samenkomt onder voorzitterschap van de Gedelegeerd Bestuurder, en dat verder bestaat uit de belangrijkste Corporate Officers van de vennootschap, opgenomen in de lijst op pagina 44. Het Management Comité heeft een adviserende rol en is geen directiecomité in de zin van het Wetboek van Vennootschappen. De remuneratie van de leden van het Management Comité wordt jaarlijks vastgelegd door het Comité voor Bezoldigingen en Benoemingen. De remuneratie bestaat uit een vast gedeelte waarvoor de totale kost voor de onderneming (inclusief alle bijdragen zowel door de onderneming als door de personen inzake sociale zekerheid, pensioensplannen, bedrijfsvoorheffing, enz) in 2003 neerkomt op 3.150.010 EUR. Daarnaast wordt een variabel gedeelte uitbetaald in functie van een jaarlijks gedefinieerd bonus plan met zowel financiële als niet-financiële targets. De totale kost van de onderneming voor dit variabel gedeelte bedroeg in 2003, 803.491 EUR. Het totaal bedraagt daardoor 3.953.501 EUR. De leden van het Management Comité hebben in 2003 geen stock opties ontvangen. Er bestaan geen speciale bijkomende pensioenplannen of andere voordelen in natura boven op de algemene pensioenplannen in voege voor het geheel van de groep.
47
Corporate Governance
Het Comité voor Bezoldigingen en Benoemingen vergadert minstens eenmaal per jaar onder het voorzitterschap van de Heer Luc GEUTEN. In 2003 was er 1 bijeenkomst. Dit comité beoordeelt de kandidaturen voor nieuwe benoemingen of vervangingen van bestuurders en/of leden van de directie; en keurt, op voorstel van de Gedelegeerd Bestuurder, de vergoedingen en bonussen van de directie goed. Over al deze onderwerpen brengt het Comité verslag uit aan de voltallige Raad van Bestuur, naar eigen inzicht, of op vraag van de Raad van Bestuur.
3 > Informatie aan de aandeelhouders
De Raad van Bestuur neemt zijn beslissingen zoveel mogelijk bij consensus. Indien nodig wordt er gestemd en beslist de Raad van Bestuur bij eenvoudige meerderheid van stemmen. Bij staking van stemmen is de stem van de Voorzitter doorslaggevend. De Raad van Bestuur houdt toezicht op het dagelijks bestuur van de vennootschap. Hij wordt dienaangaande geïnformeerd door de Gedelegeerd Bestuurder, door de andere bestuurders die het management vertegenwoordigen, evenals door de Chief Financial Officer en de Corporate General Counsel. Over de evolutie van de activiteiten van de dochtervennootschappen en van de deelnemingen in andere vennootschappen wordt de Raad van Bestuur geïnformeerd door dezelfde personen.
Het Comité vervult een raadgevende rol op het vlak van de benoeming (of afzetting) van de Commissaris; het opstellen van de vennootschappelijke en geconsolideerde jaarrekeningen en halfjaarlijkse rekeningen; de veranderingen en aanpassingen betreffende de boekhoudkundige principes en de regels voor het opstellen van voormelde rekeningen; de controlemethodes en de resultaten van de werkzaamheden van de "Chief Accountant" en de "Controller". Daartoe vergadert het Comité in aanwezigheid van de Commissaris, indien gewenst. De Chief Financial Officer en de Corporate General Counsel verzorgen het secretariaat. Gedurende het jaar 2003 besteedde het Auditcomité ook veel aandacht aan de voorbereiding van de invoering van de IFRS (IAS) regels.
RECTICEL jaarverslag 2003
strekken en hun stem uitbrengen. In uitzonderlijke gevallen, wanneer de dringende noodzakelijkheid en het belang van de vennootschap zulks vereisen, kunnen de besluiten van de Raad van Bestuur genomen worden bij eenparig schriftelijk akkoord van de bestuurders. Deze procedure kan echter niet worden gevolgd voor de vaststelling van de jaarrekening, noch voor de aanwending van het toegestane kapitaal. In 2003 werd tweemaal gebruik gemaakt van de schriftelijke besluitvormingsprocedure, met name in het kader van de verlenging van de uitoefenperiode van de Aandelenoptieplannen van 1999-2002, evenals in het kader van de uitbreiding van de samenwerking tussen RECTICEL en WOODBRIDGE.
de besteding van de voor uitkering vatbare bedragen, op voorstel van de Raad van Bestuur. Bij het uitwerken van haar voorstel dienaangaande poogt de Raad het gepaste evenwicht te vinden tussen het garanderen van een stabiel dividend aan de aandeelhouders enerzijds, en het behouden van voldoende investeringsmogelijkheden en mogelijkheden voor autofinanciering anderzijds, dit om de groei van de onderneming op langere termijn niet te hypotheceren.
Corporate Governance
Relaties met de referentie aandeelhouders ~ De hoofdaandeelhouder van RECTICEL N.V. is REC-HOLD
48 RECTICEL jaarverslag 2003
3 > Informatie aan de aandeelhouders
Beleid in verband met de bestemming van het resultaat ~ De Algemene Vergadering beslist over
N.V. die op 31 december 2003 42,06 % van alle aandelen in handen had. De structuur van het aandeelhouderschap van REC-HOLD N.V. wordt elders in dit jaarverslag weergegeven. RECTICEL N.V. en REC-HOLD N.V. hebben thans nog zes bestuurders gemeenschappelijk te weten: Luc VANSTEENKISTE / VEAN N.V., Ronald EVERAERT, Tonny VAN DOORSLAER / DE BOMMELS N.V., Guy PAQUOT, Jean-Jacques SIOEN en Wilfried VANDEPOEL. De Heren Luc GEUTEN en SENECA N.V. / Luc DEBRUYCKERE hebben respectievelijk per 3 september 2003 en per 28 november 2003 ontslag genomen uit de Raad van REC-HOLD. REC-HOLD N.V. werd in juli 1998 opgericht als holdingmaatschappij van de investeerders die onder leiding van Luc Vansteenkiste het belang van de Generale Maatschappij van België in RECTICEL N.V. overnamen. De vennootschap werd aanvankelijk opgericht voor een bepaalde duur tot 31 december 2003. Op 30 september 2003 werd beslist om de duur van de vennootschap REC-HOLD te verlengen tot 31 december 2006. Tegelijkertijd heeft de Compagnie Mobilière et Foncière du Bois Sauvage S.A. haar belang in REC-HOLD verhoogd door omruiling van een pakket RECTICEL aandelen dat zij afzonderlijk aanhield tegen REC-HOLD aandelen van enkele kleinere aandeelhouders die REC-HOLD wensten te verlaten. In een tweede operatie heeft MERCATOR VERZEKERINGEN N.V. om technische redenen besloten om haar participatie in REC-HOLD om te zetten in een rechtstreekse deelneming in RECTICEL. Overeenkomstig de transparantieverklaring dd. 21 november 2003, bezat MERCATOR VERZEKERINGEN N.V. 19,68 % van de RECTICEL aandelen. Ook LESSIUS N.V. heeft besloten zich terug te trekken uit REC-HOLD, eveneens met de bedoeling om de met haar participatie overeenstemmende RECTICEL aandelen rechtstreeks aan te houden. Deze operatie zal doorgevoerd worden door een splitsing van de vennootschap REC-HOLD in twee nieuwe vennootschappen REC-HOLD (Bis) en RECLES. De Algemene Vergaderingen van de betrokken vennootschappen die zich zullen uitspreken over deze splitsing zullen gehouden worden op 7 mei 2004. Anderzijds hebben de voormelde partijen REC-HOLD N.V., MERCATOR VERZEKERINGEN N.V. en LESSIUS N.V. op 3 november 2003 een aandeelhoudersovereenkomst ondertekend, inhoudende: > een onvervreemdbaarheidsclausule betreffende de RECTICEL aandelen tot en met 31 december 2005;
> een recht van eerste weigering in het geval een partij haar pakket RECTICEL aandelen wil verkopen na 31 december 2005; > afspraken betreffende de invulling van de bestuurdersmandaten in RECTICEL N.V. (vier mandaten voor kandidaten voorgesteld door REC-HOLD N.V., drie mandaten voor kandidaten voorgesteld door MERCATOR VERZEKERINGEN N.V., en twee mandaten voor kandidaten voorgesteld door LESSIUS N.V.); > afspraken betreffende het gezamenlijk optreden van de drie partijen op de algemene vergaderingen van RECTICEL N.V. Tussen REC-HOLD N.V. en RECTICEL N.V. is thans nog één overeenkomst van kracht. Het betreft een overeenkomst voor de levering van diensten (boekhouding, vennootschapsadministratie, en dergelijke) door RECTICEL aan REC-HOLD. Het gaat hier over een gebruikelijke verrichting die plaats heeft onder de voorwaarden en tegen de zekerheden die op de markt gewoonlijk gelden voor soortgelijke verrichtingen. Bijgevolg hebben zich geen feiten voorgedaan die de toepassing van artikel 524 §1 van het Wetboek van Vennootschappen tot gevolg zouden hebben. Overeenkomstig haar transparantieverklaring van 4 augustus 2003 beschikte REC-MAN & Co (een vennootschap gecontroleerd door de managers van de RECTICEL Groep) nog over 4,80 % van de RECTICEL aandelen. Wegens de uitstap van een aantal managers op grond van natuurlijk verloop is de participatie van REC-MAN & CO in RECTICEL N.V. intussen iets verder gedaald en bedroeg deze op 10 maart 2003 nog 4,56 %. Daarnaast beschikt REC-MAN & Co volgens de voormelde transparantieverklaring nog over een totaal pakket van 1.002.929 warranten, die elk toelaten in te schrijven op één RECTICEL aandeel.
Externe controle ~ De externe controle van de vennootschappelijke en geconsolideerde jaarrekeningen van RECTICEL N.V. werd door de Algemene Vergadering van 2001 toevertrouwd aan de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid “DELOITTE & TOUCHE, Bedrijfsrevisoren”, vertegenwoordigd door de Heer Philippe ROELANTS en/of de Heer William BLOMME. De Commissaris voert zijn controles uit overeenkomstig de normen van het Belgisch Instituut der Bedrijfsrevisoren en levert een verslag af waarin bevestigd wordt of de vennootschappelijke jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap een getrouw beeld geven van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap. Het Auditcomité onderzoekt en bespreekt deze halfjaarlijkse rapporten in aanwezigheid van de Commissaris, en ze worden nadien ook besproken in de Raad van Bestuur. De Commissaris heeft tijdens het jaar 2003 een totale bezoldiging ontvangen van 170.975 EUR voor de vervulling van uitzonderlijke werkzaamheden of van bijzondere opdrachten. Deze werkzaamheden betreffen juridisch en fiscaal advies voor een totaal bedrag van 121.210 EUR en “Corporate Finance” diensten (voorbereiding IFRS/IAS) voor een totaal bedrag van 49.765 EUR. Het mandaat van de Commissaris loopt af na de jaarvergadering van 2004. Zijn vaste jaarlijkse vergoeding werd in 2001 vastgelegd op 145.141,66 EUR.